CENTRUM KOPERNIKA BADAŃ

CENTRUM KOPERNIKA
BADAŃ INTERDYSCYPLINARNYCH
C
A. Wojnar
A. Wojnar
ieszę się niezwykle, że Uniwersytet Jagielloński wraz z Pa- i dążący ku prawdzie – mówił ksiądz prof. Jan Dyduch. Obecny
pieską Akademią Teologiczną powołuje do życia Centrum podczas uroczystości wiceprezes Fundacji Templetona dr Charles
Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, gdyż jest to symboliczny L. Harper również podkreślił w swoim wystąpieniu, że rozpoczęznak nawiązujący do więzów od dawna łączących nasze uczel- cie działalności przez Centrum Kopernika to początek czegoś
nie, a także nowa jakość w dotychczasowej współpracy – mówił wspaniałego i wizjonerskiego.
rektor UJ prof. Karol Musioł podczas uroczystej inauguracji
Akt założycielski Centrum Kopernika Badań InterdyscyplinarCentrum, która odbyła się 2 października br. w auli Collegium nych podpisali rektor UJ prof. Karol Musioł i rektor PAT ksiądz
Maius. W spotkaniu uczestniczyli także, między innymi, me- prof. Jan Dyduch. Gościem honorowym uroczystości był ksiądz
tropolita krakowski kardynał
prof. Michał Heller, dyrektor
Stanisław Dziwisz, kardynał
oraz inspirator powstania CenFranciszek Macharski, minitrum, który otrzymaną w maju
ster sprawiedliwości Zbigniew
2008 roku Nagrodę TempleĆwiąkalski, rektor PAT ksiądz
tona w wysokości 1,6 miliona
prof. Jan Dyduch i wiceprezes
dolarów w całości przeznaczył
Fundacji Templetona dr Charles
na utworzenie krakowskiego
L. Harper.
Centrum. Podczas uroczystości
Centrum Kopernika Baprzedstawił zebranym początki
dań Interdyscyplinarnych jest
powstania Centrum oraz główwspólną inicjatywą Uniwerne obszary jego działalności.
sytetu Jagiellońskiego i PapieW Krakowie od wielu lat
skiej Akademii Teologicznej
była i jest obecna tradycja
w Krakowie. Ma na celu dziadialogu filozofów z przyrodniłalność badawczą, dydaktyczną
kami, którą kontynuował karoraz wydawniczą w zakresie Uroczysta inauguracja Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych dynał Karol Wojtyła podczas
odbyła się 2 października w auli Collegium Maius
wzajemnych relacji pomiędzy
corocznych spotkań z uczonynauką i religią, a także w dziedzinach takich, jak astronomia mi odbywających się w jego krakowskiej rezydencji. Gdy Karol
i kosmologia, biologia, filozofia, fizyka, historia nauki, mate- Wojtyła został wybrany na papieża, pojawiła się inicjatywa
matyka oraz teologia. – Nie ma żadnego powodu, żeby filozofia, kontynuowania tych spotkań, dlatego w 1978 roku ksiądz Mikosmologia i matematyka działały osobno. Nie ma też żadnego chał Heller i ksiądz Józef Życiński zorganizowali konwersatoria
powodu, żeby fizyka nie znalazła porozumienia z teologią, bo choć interdyscyplinarne, których założeniem była właśnie kontynudziedziny są różne, to rozmowa
acja krakowskiej tradycji diazawsze jest twórcza – stwierdził
logu między nauką a wiarą.
rektor Karol Musioł. Natomiast
Dało to początek Ośrodkowi
rektor PAT ksiądz prof. Jan DyBadań Interdyscyplinarnych
duch podkreślił, że inauguracja
(OBI), który można uznać za
działalności Centrum jest niebezpośredniego poprzednika
zwykle ważnym wydarzeniem
Centrum Kopernika. Od jesiedla polskiej nauki, ponieważ
ni 2007 roku idea utworzenia
założeniem tej instytucji jest
Centrum Kopernika w Krapodejmowanie dialogu pokowie zaczęła się przeradzać
między równymi dziedzinami
w czyn, powstał wtedy komitet
wiedzy ludzkiej. – Dialog ten
sterujący, w skład którego
potrzebny jest dla rozwoju nauki
weszły osoby z UJ, OBI i PAT.
Dzięki wspomnianej już Nai dla rozwoju człowieka. Kiedy
dzisiaj z różnych trybun mówi
grodzie Templetona proces ten
się o godności człowieka, to Podpisanie aktu założycielskiego przez rektora UJ prof. Karola Musioła przyspieszył, doprowadzając
oraz rektora PAT ks. prof. Jana Dyducha
trzeba pamiętać, że brak postędo powołania do życia Centrum
pu w rozwoju wiedzy opartej na dialogu jest poważnym zagro- Kopernika w październiku 2008 roku.
żeniem dla tej godności. Historia i czasy współczesne dowodzą,
Centrum Kopernika jest instytucją samofinansującą się, nie
że zastąpienie dialogu przez przemoc zawsze uderzy w człowieka ma osobowości prawnej. – Naszą ideą jest życie z odsetek, ale bęi w jego godność, dlatego z wdzięcznością i największą aprobatą dziemy się także starać o rozmaite granty i sponsorów – wyjaśnił
przyjmujemy oraz popieramy instytucję naukową promującą ksiądz prof. Michał Heller. Do zarządzania finansami Centrum
dialog kierujący się – jak naucza II Sobór Watykański – miłością powołano Fundację Centrum Kopernika.
12
ALMA MATER
A. Wojnar
A. Wojnar
Obecnie blisko 50 naukowców prowadzi badania naukowe w raXI. Polska filozofia przyrody w pierwszej połowie XX wieku:
mach dwunastu zespołów badawczych Centrum Kopernika:
idee przewodnie, najważniejsze postacie, specyfika polskiej filozofii
I. Grupa Kopernikańska: analiza dokonań Kopernika oraz ich przyrody, opracowanie przedwojennych rękopisów dotyczących
genezy i recepcji zarówno w aspekcie ściśle naukowym, jak i ogól- filozofii przyrody
nokulturowym
XII. Znaturalizowane
II. Nauka i religia (plan
nauki normatywne: etyka
prac w przygotowaniu)
i prawo a nauki neurokogniIII. Filozofia kosmologii:
tywne, pojęcie normatywproblem ewolucji wszechności, schematy pojęciowe
świata w perspektywie filow prawie i etyce, ewolucyjny
zoficznej, nowe metody intermodel prawa i etyki, teoria
pretacji danych kosmologiczewolucji w naukach sponych, obraz świata według
łecznych, metodologia nauk
współczesnej kosmologii;
społecznych.
IV. Matematyczne pod– Zespoły badawcze będą
stawy kosmologii – mikropracowały jak wcześniej,
falowe promieniowanie tła
tylko może lepiej i każdy po
oraz całkowalność układów
swojemu. Jedne będą miały
dynamicznych opisujących
regularne seminaria, inne
niejednorodne modele kosmobędą spotykać się rzadziej,
logiczne
bo pracują przez internet.
V. Uogólnione geometrie Od prawej: rektor UJ prof. Karol Musioł, ks. prof. Michał Heller, dr Charles L. Praca naukowa nie ma goHarper, rektor PAT ks. prof. Jan Dyduch
i ich zastosowanie w fizyce,
dzin urzędowania. Często
między innymi nieprzemienny zamknięty model kosmologiczny najlepiej pracuje się w nocy, w pociągu, a czasem w samolocie
Friedmana, zagadnienie interpretacyjne w zastosowaniach geometrii nie- – stwierdził w rozmowie z dziennikarzami ksiądz prof. Michał Helprzemiennej do fizyki, metody rekonstrukcji czasoprzestrzeni w oparciu ler. – Liczę na sukces Centrum, ale będzie on wymagał codziennej
o własności spektralne
żmudnej i długiej pracy, a doVI. Filozofia i historia fipiero po kilku latach będzie
zyki: filozoficzne interpretacje
można ocenić, jaki jest efekt.
teorii fizycznych, ewolucja
Wyniki prac w wymieniopojęć w fizyce i historia fizyki
nych zespołach badawczych
XX wieku
będą publikowane między
VII. Historia matematyinnymi w roczniku „For
ki: ludzie – idee – aspekty
Philosophy and Science”,
filozoficzne – historia mateserii monografii w języmatyki polskiej, koncepcje
ku angielskim „Copernicus
jedności matematyki, filozoCenter Publications” oraz
ficzne podstawy matematyki,
serii monografii w języku
zmienność zakresu pojęcia
polskim „Monografie Centrum Kopernika”.
„matematyka”, rozwój i znaCentrum prowadzi także
czenie matematycznych „podziałalność dydaktyczną
jęć podstawowych”, matemaw formie wykładów kurtyka starożytna, nowożytna
Ks. prof. Michał Heller mówił o powstaniu i przyszłej działalności Centrum
sowych, wykładów otwari współczesna: różnice i ich
tych, seminariów i szkoleń.
filozoficzne źródła
– W niedalekiej przyszłości, może w przyszłym roku, planujemy
VIII. Neurobiologia (plan badań w przygotowaniu)
IX. Metodologia i filozofia nauki: klasyczna filozofia nauki, uruchomienie studiów podyplomowych, a w ciągu trzech kolejnych lat
metodologia nauk biologicznych i neurokognitywnych, metoda specyficznych studiów doktoranckich – możemy to robić w porozumieniu z Uniwersytetem Jagiellońskim i Papieską Akademią Teologiczną
w naukach społecznych
X. Metafizyka analityczna: teorie przyczynowości w wersji za- – wyjaśnił ksiądz prof. Michał Heller. Centrum Kopernika Badań
równo klasycznej, jak i probabilistycznej, problematyka determinizmu Interdyscyplinarnych nie ma własnej siedziby, korzysta z pomieszczeń
w przyrodzie, metafizyczne implikacje niektórych wyników fizyki, w jednym z budynków na III Kampusie UJ.
takich jak nierówności Bella
Anna Wojnar
Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych
ul. Gronostajowa 3, 30-387 Kraków, tel. 0126646796, e-mail: [email protected],
www.Copernicuscenter.net
Ramka:
Fundacja Centrum Kopernika
konto 08 1160 2202 0000 0001 1684 4241, adres: pl. Szczepański 8, 31-011 Kraków
E-mail: [email protected]
ALMA MATER
13