czy znasz zasobność swojej gleby w azot? - OSChR

C
CZ
ZY
YZ
ZN
NA
AS
SZ
ZZ
ZA
AS
SO
OB
BN
NO
OŚ
ŚĆ
ĆS
SW
WO
OJ
JE
EJ
JG
GL
LE
EB
BY
Y
W
WA
AZ
ZO
OT
T?
?
Azot, jako podstawowy czynnik plonotwórczy, jest stosowany w nawożeniu roślin
w ciągu całego okresu wegetacji, w dawkach podzielonych i dostosowanych do maksymalnego
zapotrzebowania roślin na ten składnik w określonych fazach ich rozwoju. Zasobność gleby
w azot jest zmienna w zależności od warunków klimatycznych, szczególnie opadów w okresie
jesienno-zimowym oraz tempa roztopów i rozmarzania gleby wiosną.
Oczywiście na zawartość mineralnych form azotu duży wpływ ma też poziom
nawożenia azotem ostatnio uprawianej rośliny i zastosowanie jesienią przed siewem ozimin
określonej dawki nawozów azotowych mineralnych lub nawozów naturalnych.
W celu określenia poziomu zawartości azotu wczesną wiosną, można oznaczyć
zawartość azotu mineralnego w glebie (Nmin).
Azot mineralny to suma form mineralnych azotanowych (N-NO3) i amonowych
(N-NH4). Im słabszy kompleks przydatności rolniczej gleby, tym mniejsza jest ilość azotu
mineralnego.
W tabeli 1 podano zawartość azotu oznaczoną wczesną wiosną w trzech warstwach
profilu glebowego, w zależności od kompleksu przydatności rolniczej gleby.
Im głębsza warstwa profilu glebowego i mniej urodzajny (słabszy) kompleks, tym
mniejsze są zawartości mineralnego azotu. Amonowe związki azotu w glebach średnich
i ciężkich stanowią tylko 30%, natomiast na glebach bardzo lekkich dochodzą do 50%
zawartości azotu mineralnego. W glebach kwaśnych o złej strukturze przeważają jony
amonowe, na glebach żyznych – jony azotanowe.
W zasadzie w okresie późnej jesieni przeważają jony azotanowe, natomiast wczesną
wiosną udział jonów amonowych wzrasta nawet do 60% azotu mineralnego, ze względu
na łatwe wymywanie azotanów w okresie jesienno-zimowym i wczesnowiosennym.
Dla celów doradztwa nawozowego, próbki glebowe do oznaczania zawartości azotu
mineralnego pobiera się wczesną wiosną przed zastosowaniem nawożenia azotem
w nawozach naturalnych (organicznych) i mineralnych. Dla oceny prawidłowego sposobu
nawożenia azotem, próbki glebowe należy pobrać po zbiorze uprawianej rośliny.
Celowe jest pobieranie próbek z warstwy 0-30 i 30-60 cm, a także z warstwy 60-90
cm. Większość azotu mineralnego mieści się w warstwie do 30 cm.
Ilość pobranych próbek zależy od wielkości i zróżnicowania pola. Zakłada się, że jedna
próbka zbiorcza, na którą składa się kilkanaście próbek pojedynczych, nie może być pobrana
z powierzchni większej od 4 ha.
W tabeli 2 podano potrzeby nawożenia azotem w zależności od zawartości azotu
mineralnego w glebie i kategorii agronomicznej gleby.
Oznaczenie Nmin jest więc dodatkowym testem glebowym uściślającym potrzeby
nawożenia azotem i umożliwiającym oszczędne stosowanie nawozów azotowych w oparciu
o rzeczywistą i aktualną zasobność gleb w azot mineralny, bezpośrednio dostępny dla roślin.
Dla określenia potrzeb wapnowania, potrzeb nawożenia azotem oraz oceny
zasobności gleby w potas i magnez, konieczne jest zaliczenie próbki glebowej do jednej
z czterech kategorii agronomicznej. W tabeli 3 przedstawiono podział gleb na kategorie
agronomiczne, na podstawie zawartości części spławianych – cząstek ø poniżej 0,02 mm.
Badania gleb na zasobność w azot, fosfor, potas i magnez oraz zakwaszenie (odczyn)
wykonuje Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Kielcach, 25-112 Kielce,
ul. Wapiennikowa 21, tel. 41 361-01-51, fax 41 361-02-25.
Koszt badań 1 próbki glebowej wynosi (brutto):



na zawartość azotu (N min) w warstwie 0-60 cm (2 próbki)
na pH (odczyn) oraz zasobność w przyswajalny fosfor, potas, magnez na zawartość mikroelementów (boru, miedzi, cynku, żelaza i manganu) -
24,85 zł
11,56 zł
46,25 zł
Tabele pomocnicze
Tabela 1. Przeciętna zawartość N mineralnego w kg na ha
Warstwa gleby
0 – 30
30 – 60
0 – 60
60 – 90
0 – 90
pszenne
Kompleksy przydatności rolniczej
żytni
żytni
bardzo dobry i dobry
słaby i bardzo słaby
49
31
80
23
103
46
28
74
23
97
39
23
62
19
81
Tabela 2. Potrzeby nawożenia azotem określone na podstawie
zawartości N min w kg na ha w warstwie 0-60 cm
Kategoria
agronomiczna gleby
Potrzeby nawożenia azotem
bardzo
duże
duże
średnie
małe
bardzo małe
bardzo lekkie
do 30
31-51
51-70
71-90
powyżej 90
lekkie
do 40
41-60
61-80
81-100
powyżej 100
średnie i ciężkie
do 50
51-70
71-90
91-110
powyżej 110
Tabela 3. Kategorie agronomiczne gleb
Kategoria gleby
bardzo lekkie
lekkie
średnie
ciężkie
Zawartość części
spławianych w %
0 – 10
11 – 20
21 – 35
powyżej 35
Grupy (gatunki) gleb
(symbol)
pl, plp, ps, psp
pgl, plp, pgm, pgmp, płp, płz
gl, glp, płg
gs, gsp, gc, gcp, płi, ip
Poznanie zasobności gleb w azot, fosfor i potas oraz ich odczynu ułatwia rolnikowi
określenie potrzeb wapnowania i nawożenia poszczególnymi składnikami nawozowymi
w sposób racjonalny, ekonomiczny i ekologiczny, zgodnie z kodeksem Dobrej Praktyki
Rolniczej.
Zapraszamy do korzystania z badań gleb!