Smart cities w CHRL

Zagraniczni inwestorzy uczestnikami w budowie chińskich „smart cities”
Dynamiczny rozwój miast, zwiększająca się liczba mieszkańców chińskich metropolii, potrzeba
podniesienia poziomu życia i bezpieczeństwa ludności, konieczność sprawnego zarządzania dużymi
skupiskami ludzi to główne powody tworzenia planu wdrażania nowych technologii do miejskiej
przestrzeni publicznej, jednak jak dotąd w Chinach nie ma żadnych regulacji bezpośrednio określających
kwestie zarządzania koncepcją „Smart Cities” (SC). Rząd Chin rozpoczął natomiast realizację działań,
które mają za zadanie wskazanie kierunku rozwoju inteligentnego zarzadzania procesami integracyjnymi
miast. Zachodzące obecnie procesy urbanizacyjne w ChRL, szybki przyrost ludności w miastach w efekcie
migracji wielu osób z terenów wiejskich powodują, iż pakiet spraw związanych ze koordynacją rozwoju
aglomeracji miejskich będzie przez szareg lat stanowił jeden z istotnych kierunków w rozwoju
gospodarczym kraju. Ten trend stwarza także szanse dla zagranicznych firm specjalizujących się w
problematyce usprawniania i doskonalenia koncepcji funkcjonowania aglomeracji miejskich w takich np.
dziedzinach, jak transport, ekologia, gospodarka komunalna, ochrona zdrowia, zagospodarowanie
przestrzenne.
W dniu 15 lutego 2014 r. – Chińska Krajowa Komisja Rozwoju i Reform (NDRC) oraz Ministerstwo
Przemysłu i Informacji Technologii (MTTT) opublikowały „Notę w zakresie przyspieszenia i
implementacji projektu Smart Cities”. Dokument akcentuje konieczność poprawy jakości zarządzania i
planowania w ramach sektora zdrowia, edukacji, ubezpieczeń społecznych, zatrudnienia i opieki nad
osobami starszymi. Z kolei dnia 16 marca 2014 r. Krajowa Rada Państwa CHRL zaakceptowała i
opublikowała Nowy Narodowy Plan Urbanistyczny (2014-2020), który uwzględnia rozdział pt.
„Zaawansowany Rozwój Inteligentnych Miast”. Dokument ten postuluje utworzenie kompleksowego
planu rozwoju urbanistycznego, promującego innowacyjność i aplikacje bazujące na technologiach
nowej generacji, włączając w to IoT (Internet of Things), badania i analizy oraz wielkie bazy danych. IoT
stanowić ma połączenie pomiędzy wirtualnym, elektronicznym światem oraz rzeczywistością w celu
budowania widocznego, mierzalnego, kontrolowalnego, inteligentnego systemu zarzadzania,
pozwalającego na wdrożenie szeregu kluczowych dla życia społeczności miejskiej ułatwień, udoskonaleń,
alertów i wskazań. Inaczej ujmując miałaby powstać sieć inteligentnego miasta łącząca obszary takie jak:
infrastruktura, środowisko, budownictwo – które byłyby monitorowane i kontrolowane przez serwisy
informacyjne i aplikacje miejskie. Siłą wzmacniającą to połączenie byłaby szeroko rozwinięta
bezprzewodowa sieć komunikacji pomiędzy ludźmi i maszynami, jak również w końcu tzw.
Inteligentnymi Przemysłami i Rządami (wszystko przy użyciu środków przekazu i nośników jak: telewizja,
smartfony, tablety). W dniu 27 sierpnia 2014 roku NDRC i MITT wraz z niektórymi Ministerstwami CHRL
rozpoczęły prace nad wytycznymi w zakresie Promocji Zrównoważonego Rozwoju Inteligentnych
Miast. Wytyczne wskazują liczbę miast chińskich, które do 2020 roku powinny zostać objęte planem
wzmocnienia zarządzania urbanistycznego, poprawy stanu środowiska, efektywnych usług publicznych,
inteligentnej infrastruktury oraz poprawy bezpieczeństwa.
Działania podejmowane przez władze chińskie mają mieć szerokie zastosowanie poprzez analizowanie i
oddziaływanie na życie metropolii oraz większych miast. Udoskonalanie i poprawa infrastruktury
miejskiej oparta ma być w dużej mierze na wrażliwych sferach życia i komunikacji, wymagających
szybkiego reagowania i zdecydowanych zmian celem utrzymania zrównoważonego rozwoju.
Chińskie „smart cities” mają bazować na systemach, takich jak:
- smart water – dostarczającym ważnych informacji kontrolnych w zakresie drenażu wody w miastach,
zabezpieczania i wsparcia w wodę zdatną do użytku, dzięki użyciu zaawansowanych technologicznie
maszyn i bezprzewodowych technologii;
- smart energy – bazującym na otwartej sieci informacji (podobnie jak Internet), przechowującej dużą
ilość danych przeliczanych w tzw. Cloud Computing. System ten miałby łączyć sferę oszczędności
energetycznej oraz ochrony środowiska, generując na podstawie obliczeń nowy model i zakres usług dla
dostarczania energii;
- smart transportation – w oparciu o nowe technologie przekazywania informacji oferujący wsparcie dla
systemu transportowego, jak również możliwość wypracowywania wytycznych i koniecznych zmian,
poprzez gromadzenie, przetwarzanie, publikowanie, analizowanie i wymianę informacji;
- smart healthcare – polegać ma na zinformatyzowaniu instytucji medycznych i skutkować pobudzeniem
interakcji w sferze - pacjent/lekarz/instytucje medyczne oraz utworzeniem globalnej bazy danych
charakteryzującej poziom zdrowia ludności, rynku medycznego i farmaceutyków, tworząc system
monitoringu oraz zarzadzania w branży medycznej. Smart healthcare ma przyczyniać się między innymi
do szybszej identyfikacji chorób zakaźnych, usprawniać system zarządzania leczeniem i w konsekwencji
wpływać na poprawę kondycji życia ludności.
Cechą inteligentnych miast ma być: „zorientowanie na człowieka” – zapewnienie mu
najdogodniejszych, najbardziej komfortowych i zdrowych warunków życia; „celowość” – zorientowanie
na rozwiązywanie ludzkich problemów i rozwijanie poziomu usług, nie zaś wyłącznie na podnoszeniu
jakości w projektowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i sztucznym wtłaczaniu inteligentnych
technologii do życia miejskiego; „gromadzenie i przetwarzanie” – zbieranie danych w taki sposób, aby
było możliwe ich inteligentne, efektywne przetwarzanie, w celu zdobycia jak największej liczby
niezbędnych informacji.
Głównymi inicjatorami „Smart Cities”w Chinach są w chwili obecnej Rząd Centralny, ministerstwa
oraz lokalne władze wyznaczonych do tego projektu miast pilotażowych. Wiodące urzędy
administracji centralnej to m.in. Ministerstwo Nauki i Technologii (Ministry of Science and Technology
MOST), Ministerstwo Przemysłu i Technologii Informatycznych (Ministry of Industry and Information
Technology) i Narodowa Komisja ds. Rozwoju i Reform (National Development and Reform
Commission – NDRC), a szczególnie Ministerstwo Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast i Wsi (Ministry of
Housing and Urban and Rural Development MOHURD). Uczestnikami projektu mają być ponadto sami
mieszkańcy miast, instytuty badawcze, operatorzy, dostawcy informacji infrastrukturalnych, serwisy IT,
firmy komputerowe. Należy zwrócić uwagę, iż w związku z dużymi różnicami w statusie ekonomicznym i
socjalnym miast i regionów Chin, nie wszystkie miasta mogą być zaangażowane w projekt. W 2013 r.
Ministerstwo Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast i Wsi CHRL ogłosiło listę krajowych pilotażowych „SC”.
Zaliczono do nich 99 obszarów miejskich (obecnie jest ich już około 300). Szanghaj jest jedną z
pilotażowych aglomeracji. Warto przypomnieć, iż ze względu na skalę tej aglomeracji i jej rosnącą rolę
w gospodarce ChRL, władze Szanghaju od szeregu lat zajmują się problematyką harmonijnego
kształtowania rozwoju tego wielkiego miasta. Problematyce życia w wielkich skupiskach ludzkich
poświęcona była szanghajska wystawa światowa Expo 2016 z tematem przewodnim „Better City –
Better Life”.
Plany związane z utworzeniem i rozbudową tzw. „inteligentnych miast” mają w dużej mierze
bazować na zaangażowaniu w inwestycje firm sektora prywatnego, oferujących zaawansowane
technologicznie rozwiązania. Jest to okazja dla zagranicznych inwestorów, którzy już zdobywają
doświadczenie w tej dziedzinie w innych częściach świata. W Chinach w ramach inicjatywy „smart
energy” od maja 2015 r. inwestuje już firma Intel, która przy współpracy z chińskim partnerem będzie
budowała laboratorium promujące połączenia internetowe w ramach branży energetycznej, ułatwiające
dalsze wypracowywanie rozwiązań w krytycznych „sferach” tego przemysłu. Wśród wdrożonych
rozwiązań „SC” można również wyróżnić system monitoringu i ostrzegania miasta o zjawiskach
pogodowych, jak również jego przełożenie na efektywność systemu kanalizacji w Pekinie. Dla „smart
water” Chińczycy poszukują rozwiązań zapewniających usługę kontroli zanieczyszczeń, testowania i
monitorowania ilości zużytej wody, przekazu danych o jej stanie oraz wypracowujących możliwości
poprawy jej jakości. W chwili obecnej na rynku chińskim nie ma podmiotu, który jest w stanie
kompleksowo zapewnić tego typu rozwiązanie. Z kolei projekt „smart transportation” pozostawia
szerokie pole do popisu dla firm developerskich, projektanckich, firm z branży rozwiązań systemowych i
zarządzania sygnalizacją w transporcie. Wiele chińskich miast 1 i 3 rzędu rozpoczęło już etap wdrażania
pierwszych procesów usprawniających sektor transportu. W ramach „smart healthcare” sukces mogą
odnieść firmy oferujące usługi lub rozwiązania: e-records, kompleksowe systemy informatyczne dla
szpitali, inteligentne systemy w zakresie zdalnego leczenia (e-healthcare), również w ramach aplikacji
systemowych oferowanych dla urządzeń przenośnych. Władze miasta Pekin zadeklarowały z kolei
zainteresowanie rozwiązaniami w systemach elektronicznych dla takich dziedzin jak: mobilne biuro,
nauka online, „konsumpcja elektroniczna” – e-commerce, monitorowanie populacji miast,
inteligentny transport, integracja serwisów rządowych.
Ogłoszony w 2014 roku „plan działania” miasta Szanghaj na kolejne lata obejmuje z kolei
następujące obszary:
a. inteligentny transport: - budowa platform informacyjnych dla parkingów publicznych, system
przetwarzania danych o liczbie pasażerów korzystających z komunikacji, spójne zażądanie
elektronicznymi tablicami na przystankach, zwiększenie zasięgu bezprzewodowej sieci
internetowej dla transportu publicznego;
b. inteligentna edukacja – budowa inteligentnych platform e-learningowych dostosowanych dla
użytkowników w różnym wieku, stworzenie centrali danych edukacyjnych, badaniach i rozwoju
edukacji publicznej; rozwiązania dla inicjatywy – smart campus development;
Wśród innych obszarów przewidywanego rozwoju wyróżnia się: inteligentne technologie, inteligentne
klastry, wioski, dzielnice, nowe miasta.
Aby osiągnąć wyznaczone cele Szanghaj będzie skupiał się na budowie i rozwoju: Broadband – łączy
szerokopasmowych, WLAN - bezprzewodowej sieci lokalnej, Ipv6 – nowej wersji protokołu IP, jako
jednej z kilku propozycji rozwiązania problemu wyczerpujących się adresów IPv4), Big data (duże,
zmienne i różnorodne zbiory danych), Cloud-computing (model przetwarzania danych oparty na
użytkowaniu usług dostarczonych przez usługodawcę), IoT oraz bezpiecznej sieci.
W inteligentne rozwiązania miast w Chinach inwestują m.in. takie zagraniczne firmy jak: holenderska
NXP Semiconductors, francuski Schneider Electronics, brytyjski ARUP, jak również SIEMENS, czy Veolia.
Idea „SC” ma przyczynić się do torowania drogi dla przyszłości chińskich miast, opartych o mechanizmy
zapewniające zrównoważony ekonomicznie rozwój, zapewniające korzyści dla środowiska naturalnego,
jak również poprawę świadomości, jakości życia i awansu cywilizacyjnego społeczności miejskiej. Zmiany
na chińskim rynku będą w zakresie „SC” stwarzały liczne okazje dla przedsiębiorstw oferujących nowe
usługi i nowe rozwiązania do podjęcia próby inwestycyjnej. Szacunki dla potencjalnego rynku dla
budowy chińskich SC wynoszą ok. 591 mld Euro. Chińczycy będą w szczególności zainteresowani
współpracą z firmami oferującymi: najwyższej jakości design, posiadającymi doświadczenie w
prowadzeniu podobnych projektów w innych częściach świata, rozpoznających najnowsze systemy
planowania miejskiego. Wśród 300 pilotażowych „smart cities” w Chinach (m.in. Pekin, Szanghaj,
Guangzhou, Shenzhen), znajdują się dzielnice, które w ramach krajowych wytycznych będą oferowały
usługi „smart” w mniejszych miastach 2 i 3 rzędu. Oznacza to, iż małe miasta będą stwarzały okazje do
inwestowania – w tym przez małe i średnie firmy zagraniczne – np. te posiadające gotowe do wdrożenia
aplikacje. Warto również obserwować planowane i rozpoczynające się duże projekty, które zostaną
podzielone na mniejsze kompleksowe działania wymagające zaangażowania poszczególnych firm z danej
dziedziny.
Należy pamiętać, że w związku z odmiennością rynku chińskiego inwestorzy mogą napotkać przeszkody
na drodze do realizacji projektu, w tym m.in. : związane z odmiennymi uwarunkowaniami kulturowymi,
jak też zasadami panującymi w biznesie. Także sama idea wdrażania koncepcji „smart cities” pozostaje
dla Chin relatywnie nowa, wciąż bez ugruntowanych prawnie regulacji w tym zakresie, co wymaga
elastyczności ze strony zagranicznych firm. Czynniki te mogą przyczyniać się do wydłużenia procesu
realizacji projektu na lata. Wiedza i doświadczenie w zakresie chińskiego modelu biznesowego stają sie
zatem niezbędnym elementem osiągnięcia sukcesu. Dla przedsiębiorców debiutujących w Chinach
korzystne będzie znalezienie lokalnego równorzędnego rozmiarem partnera, dzielącego podobne
zrozumienie w realizacji projektu. Z tego samego względu również dla mniejszych firm w pierwszej
kolejności korzystniejsze będzie realizowanie modelu biznesowego w relacji Business to Business (B2B),
aniżeli Business to Government (B2G). Należy również pamiętać o konieczności zasięgnięcia porady
prawnej przed rozpoczęciem inwestycji w sferze ochrony praw własności intelektualnej w Chinach.
Rozwój Chin i transformacja społeczno – gospodarcza tego kraju przynoszą wiele możliwości
inwestycyjnych, które należy analizować i . Dla firm z Polski rynek ten oznacza nie tylko wyzwania ale
także możliwości rozwoju i nauki, zaś chińscy partnerzy biznesowi mogą nie tylko stanowić wsparcie w
rozpoznaniu różnych sektorów rynku ale także lepsze poznanie interesujących pod kątem biznesowym
innych obszarów geograficznych Chin.
Komponent nowoczesnych technologii, również w świetle zadań wynikających z planu rozwoju
społeczno-gospodarczego kraju na lata 2016 – 2020 będzie coraz bardziej decydował o możliwościach
rozszerzenia współpracy handlowo – inwestycyjnej z ChRL. Urbanizacja to proces, który ma być jednym z
czynników utrzymujących tempo rozwoju gospodarczego kraju, jak i wpłynąć na awans cywilizacyjny
milionów Chińczyków. Wydaje się, iż w szeregu dziedzinach, które ten proces z pewnością zaktywizuje,
istnieją realne szanse współpracy.
Warto wspomnieć, iż w czasie wizyty Prezydenta ChRL Xi Jinping w Polsce (czerwiec 2016), podpisane
zostało memorandum o porozumieniu w zakresie rozwoju obszarów łączności informacji (informacyjny
Jedwabny Szlak” między Ministerstwem Rozwoju RP i Narodową Komisją Rozwoju i Reform ChRL,
którego przedmiotem jest współpraca i wymiana doświadczeń w obszarze ICT, w tym m.in. w zakresie
aplikacji ICT w koncepcji „inteligentnych miast”.
Optymalnym sposobem dla przedsiębiorców do rozeznania tej problematyki na miejscu w Chinach są
imprezy targowe poświęcone kwestiom rozwoju i zastosowania zaawansowanych technologii, w tym
zakresie sektora IT/ICT. Jedną z nich jest coroczne wydarzenie targowe p.n. „China International Industry
Fair”, które w bieżącym roku odbędzie się w dniach 1.11 – 5.11.2016 roku. Strona internetowa targów:
www.ciif-expo.com/en/. Placówka organizuje w ramach CIIF stoisko. Firmy, zainteresowane w/w
tematyką prosimy o kontakt z Wydziałem: e-mail: [email protected]. Termin zgłaszania
zainteresowania prezentacją ofert na stoisku WPHI upływa w dniu 30.09.2016 roku. Drugim z
wydarzeń targowych zajmujących się problematyką nowoczesnych technologii są targi China (Shanghai)
Technology Fair, których czwarta edycja odbyła się w dniach 21.04 – 23.04.2016. Placówka organizowała
w ramach tych targów stoisko, warto ją uwzględnić w przyszłorocznych planach promocyjnych polskich
firm z branży IT/ICI i systemów do zastosowania w ramach koncepcji „Smart City”.
WPHI Szanghaj
Andrzej Pieczonka – I Radca
Kierownik WPHI Szanghaj
Szanghaj, 22.08.2016 r.