Stanowisko w sprawie ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach

40-058 Katowice, ul. Stalmacha 17
tel.: (+32) 25-11-021, 25-11-241, fax: (+32) 25-10-985
www.silesia.org.pl, [email protected]
Stanowisko
Zarządu Śląskiego Związku Gmin i Powiatów
z dnia 19 stycznia 2007 r.
w sprawie: ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
Zarząd Śląskiego Związku Gmin i Powiatów wnosi o pilną nowelizację ustawy
o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2006 r., Nr 227, poz. 1658), która
w swoich postanowieniach pozostaje w sprzeczności z zasadami subsydiarności oraz
prowadzenia polityki rozwoju regionalnego, a takŜe w sposób niewystarczający spełnia
wymogi rozporządzeń Wspólnot Europejskich w zakresie pełnego wykorzystania
instrumentarium w nich zawartego.
Ponadto w odniesieniu do wyŜej wymienionej ustawy, formułujemy następujące
zastrzeŜenia i uwagi:
1. PowaŜne zastrzeŜenia samorządów lokalnych budzi rola wojewody w całym procesie
programowania rozwoju. Naszym zdaniem takie podniesienie rangi wojewody jest
sprzeczne z ustawą o samorządzie województwa, zgodnie z którą jednym z głównych
zadań samorządu województwa jest prowadzenie polityki rozwoju województwa.
W szczególności nasze obawy budzą następujące kwestie:
a) Powołanie przez wymienioną ustawę stałej Konferencji jest działaniem, które
powiela rolę Komitetu Monitorującego. Jedyną róŜnicą jest rola i funkcja
wojewody w wymienionych tworach. Dodatkowo w przypadku Konferencji
powaŜne wątpliwości budzi postanowienie, zgodnie z którym przewodniczącym
konferencji jest wojewoda. Naszym zdaniem, takie umocowanie wojewody w tym
gremium, a takŜe ewentualne konsekwencje dalszych postanowień ustawy
(zgodnie z którymi decydujący jest głos przewodniczącego przy równym podziale
głosów) powoduje, Ŝe wojewoda uzyskuje decydującą rolą w przypadku róŜnych
spraw dotyczących rozwoju województwa bez ponoszenia za nie
odpowiedzialności, która zgodnie z ustawą o samorządzie województwa leŜy po
stronie zarządu województwa.
b) Powszechne wątpliwości budzi równieŜ wyposaŜenie wojewody w moŜliwość
blokowania inwestycji w przypadku „stwierdzenia udokumentowanych
nieprawidłowości”. Ze względu na brak ostrej definicji nieprawidłowości (które
mogą mieć róŜnych charakter - finansowy, prawny, proceduralny, instytucjonalny)
oraz zakresu wyraŜenia „przy wyłanianiu projektów”, pragniemy przyłączyć się do
stanowisk róŜnych instytucji samorządowych w Polsce, wyraŜających obawy, iŜ
taka konstrukcja prawna pozwoli na arbitralne,
politycznie motywowane
blokowanie inwestycji.
c) Z powodów wymienionych w lit. a) równieŜ rola wojewody jako arbitra
rozstrzygającego protesty jest z naszego punktu widzenia rozwiązaniem
wymagającym pilnej zmiany. Wynika to z faktu, iŜ wojewoda w świetle systemu
wdraŜania Funduszy Strukturalnych w latach 2007 – 2013 nie bierze bezpośrednio
udziału w procesie wyłaniania projektów i wdraŜania środków UE w tym okresie.
Aktualne rozwiązania ustawy prowadzą do dalszego pomniejszania roli samorządów
wojewódzkich oraz do cofania załoŜeń reformy administracyjnej wprowadzonej
w Ŝycie w roku 1999.
2. Art. 22 ust. 2. mówi o tym, Ŝe programowanie ze środków krajowych moŜe
obejmować okres do 7 lat. UwaŜamy, Ŝe tak sformułowany przepis - nie wskazujący
minimalnego okresu programowania – a dotyczący równieŜ środków krajowych
w praktyce uniemoŜliwi prowadzenie zintegrowanej polityki rozwoju przez Państwo
oraz samorządy. Podstawową zasadą powinno być wieloletnie programowanie
środków na rozwój (szczególnie ze względu na fakt, iŜ wiele projektów wykracza
okresem swojej realizacji poza czas 1 lub 2 lat). Pozwoli to uniknąć w przypadku
realizacji inwestycji o znaczeniu ponadlokalnym, regionalnym lub ogólnopolskim
niepewności finansowej związanej z finansowaniem ich w kolejnych latach, z drugiej
zaś strony pozwoli na zaangaŜowanie środków proporcjonalnie do istniejących
potrzeb w danym roku inwestycyjnym, a nie w odniesieniu do całości budŜetu
projektu.
3. PowaŜnym niedopatrzeniem w ustawie jest równieŜ brak w art. 28 ust. 1 programów
obejmujących tzw. wiązki projektów lub realizujących pewien ogólny cel. Przykładem
takiego programu mogą być projekty składające się na programy rewitalizacyjne
w wielu polskich miastach. Ze względu na bardzo szeroki tematycznie zakres
rewitalizacji, projekty wchodzące w skład tych programów dotyczą problemów
społecznych, infrastrukturalnych, przestrzennych, ekonomicznych itp. UwaŜamy, iŜ
istniejące postanowienia ustawy nie pozwalają na potraktowanie pewnych działań
w sposób komplementarny, zintegrowany oraz interdyscyplinarny.
4. PowaŜne wątpliwości budzi moŜliwość wstrzymywania podpisywania umów
o dofinansowanie do momentu rozstrzygnięcia wszystkich protestów (art. 29 ust. 4).
Znając doświadczenia wielu polskich samorządów w zakresie protestów uczestników
przetargów, moŜe to spowodować wstrzymanie lub skuteczne zablokowanie przez
wiele miesięcy decyzji o przyznaniu dofinansowania dla całej puli przeznaczonej na
działanie. Opierając się na statystykach ZPORR w zakresie ilości złoŜonych
wniosków, liczba protestujących instytucji, które nie uzyskały dofinansowania moŜe
skutecznie zablokować zarówno słuŜby wojewody, jak równieŜ terminy podpisywania
umów (dla przykładu w województwie śląskim w działaniu 3.3 ZPORR wnioski
złoŜyły 104 instytucje, a dofinansowanie uzyskało jedynie 8 – oznacza to 96
potencjalnych protestujących).
Opracowanie projektu: biuro Śląskiego Związku Gmin i Powiatów
2