Stan obecny i perspektywy stosowania alternatywnych fumigantów

Stan obecny i perspektywy stosowania alternatywnych fumigantów

Stan obecny i perspektywy stosowania alternatywnych
fumigantów do zwalczania agrofagów glebowych w polskim
ogrodnictwie
Doc. dr hab. Czesław Ślusarski
Instytut Warzywnictwa im. E. Chroboczka w Skierniewicach
(SustUse Fumigants)
LIFE08 ENV/IT/00042
Fumiganty gleby zarejestrowane w Polsce i ich
stosowanie
Stosowanie MS w latach 2004-2010
250
Po
owierzchnia w ha
Metam sodowy (Nemasol 510 SL)
200
W roku
W
roku 2009 środkiem tym odkażono około
środkiem tym odkażono około
150
180 ha
100
Metam sodowy stosowany jest prawie
wyłącznie (95%) do odkażania gleby w
wyłącznie (95%) do odkażania gleby w 50
produkcji sadzonek truskawek, 0
przeznaczonych na eksport.
W bi ż
W bieżącym roku powierzchnia pól odkażanych
k
i
h i ól dk ż
h
tym środkiem przekroczy 200 ha.
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Dazomet (Basamid 97 GR; Nemazin
97 GR; Nemazin 97 XX)
97 XX)
Środek ten stosowany jest głównie w uprawach pod osłonami pomidorów, papryki, ogórków, sałaty, rzodkiewki, chryzantem, goździków i innych szklarniowych roślin ozdobnych.
goździków i innych szklarniowych roślin ozdobnych.
Szacuje się, że środkiem tym odkaża się rocznie 60‐70 ha .
Pierwszy projekt dotyczący zamienników bromku metylu,
finansowany przez GEF
yp
onalny projekt demonstracyjny „Identyfikacja i ocena przyjaznych owisku alternatyw bromku metylu stosowanych w uprawach odniczych w Europie Środkowo‐Wschodniej” był realizowany w Polsce w ch 2000‐2002.
ekt ten był częścią średniej wielkości regionalnego projektu finansowanego y ę ą
j
g
g p j
g
z GEF i wykonywanego przez UNEP, pt. „Zapoczątkowanie wczesnego ofania bromku metylu w krajach o gospodarkach w okresie przejściowym
Ts) poprzez wzbudzanie świadomości kształtowanie polityki oraz
Ts) poprzez wzbudzanie świadomości, kształtowanie polityki oraz łalność szkoleniową i demonstracyjną”
żet na doświadczenia demonstracyjne: $ 130,000
wórczość: 17 tunelowych i polowych doświadczeń demonstracyjnych
wórczość: 17 tunelowych i polowych doświadczeń demonstracyjnych
2 konferencje robocze (w Polsce i na Węgrzech)
1 terenowa wycieczka studyjna w Polsce dla specjalistów z
B ł ii Gruzji, Mołdowy i Węgier
Bułgarii,
G ji M łd
iW i
6 publikacji naukowych, 4 komunikaty naukowe, 9 publikacji
Projekt GEF/UNDP/UNEP Całkowite sektorowe wycofanie bromku metylu w krajach
o gospodarkach w okresie przejściowym Celem projektu było szybkie wycofanie stosowania bromku metylu do celów nie stanowiących zastosowań krytycznych.
ló i t
i
h
t
ńk t
h
Okres realizacji: 2005 – 2008
Kraje uczestniczące: Bułgaria, Litwa, Łotwa, Polska, Węgry
Całkowity koszt projektu (część inwestycyjna i nie inwestycyjna oraz współfinansowanie krajów uczestniczących) : 7,470,829 USD
UNDP realizował część inwestycyjną projektu, natomiast UNEP część
nie inwestycyjną.
Budżet części inwestycyjnej: 3,267,075 USD
Specjalistyczny sprzęt dla Polski:
Specjalistyczny sprzęt dla Polski:
sektor „glebowy” 449,840 USD
sektor „pozbiorczy” 688,372 USD
łącznie
łącznie 1,138,212
1 138 212 USD
Chemiczne zamienniki bromku metylu Alternatywne fumiganty badane w Polsce (niezarejestrowane) 1,3‐dichloropropan + chloropikryna (1,3‐D+CP)
Chl
Chloropikryna (Tripicrin™)
ik
(T i i i ™)
Disiarczek dimetylu (DMDS)
Przykłady chemicznych fumigantów gleby zarejestrowanych lub
Przykłady chemicznych fumigantów gleby zarejestrowanych lub
badanych w innych krajach
Azydek sodu (SEP‐100™)
Disiarczek dimetylu
Dwucyjan (etanodinitryl)
Fluorek sulfurylu (ProFume®))
Fluorek sulfurylu (ProFume
Jodek metylu (Midas)
Siarczek karbonylu
Roślina papryki porażona przez Verticillium dahliae
Wpływ różnych zabiegów fitosanitarnych na porażanie papryki w tunelu foliowym przez Verticillium dahliae
w tunelu foliowym przez Verticillium dahliae
30
Porażenie
e (%)
25
20
15
10
5
0
65
87
105
124
137
150
Liczba dni od sadzenia
160
Wpływ różnych zabiegów fitosanitarnych na porażenie papryki
w tunelach foliowych przez Verticillium dahliae
12
Bromek metylu, 80 g/m2
Dazomet, 50 g / m2
10
Dazomet + T. viride B35
Rośliny szczepione
Rośliny porrażone(%)
Sinapsis juncea
8
S. juncea + T. viride B35
Kontrola
6
4
2
0
Porażżenie (%)
Efektywność odkażania gleby w tunelach foliowych chloropikryną
i dazometem w ograniczaniu występowania wertycyliozy papryki
Townsend-Heubergera)
(% porażenia ogólnego wg wzoru Townsend
Heubergera)
10
8
6
4
2
0
42
61
83
107
Liczba dni po sadzeniu
133
155
172
Stosowanie chloropikryny poprzez system nawadniania
kroplowego
p
g
Fuzaryjna zgorzel papryki wywołana przez Fusarium solani
Z chorych korzeni papryki najczęściej izolowano
następujące grzyby:
Colletotrichum
C
ll t t i h
coccodes
d
Fusarium solani
Fusarium trichotecioides
Fusarium oxysporum
Fusarium culmorum
Rhizoctonia solani
Pyrenochaeta lycopersici
Chaetomium globosum
Brunatna nekroza rdzenia łodyg pomidora wywołana przez
Pseudomonas corrugata
Zgnilizna twardzikowa
Zgnilizna twardzikowa
(Fusarium oxysporum f.sp. radicis‐lycopersici)
Bardzo silne objawy korkowatości korzeni pomidora
((Pyrenochaeta
y
lycopersici)
y p
)
Objawy porażenia podstawy łodygi i korzeni ogórka przez
Fusarium solani f.sp. cucurbitae
Gnicie owoców ogórka gruntowego spowodowane przez
Rhizoctonia solani
Wpływ samej fumigacji gleby, lub zintegrowanej ze stosowaniem
bi
biopreparatów
tó na produktywność
d kt
ść matecznych
t
h roślin
śli truskawek,
t
k
k
yrażoną jako % w stosunku do liczby sadzonek (szt./m2) uzyskanych
w kontroli
Traktownie
sadzonek biopreparatami
ez bioprep.
bi
. fluorescens
viride
i id
Chemiczne odkażanie gleby
BM
Dazomet
1 3 D+CP
1,3-D+CP
Metam sodowy
600
500
380
530
800
1,200
kg/ha
kg/ha
l/ha
l/ha
l/ha
l/ha
- 15.4
+ 88
88.5
5 + 15.4
15 4
00
0.0
+ 26.9
26 9
15 4
+ 26.9
26 9
-
+ 26.9
+ 19.2
-
+ 3.8
-
-
+ 40.0
40 0
+ 36.0
36 0
-
+ 12.0
12 0
-
Wpływ fumigacji gleby na produktywność matecznych
roślin truskawek odm
odm. Camarosa (Kiełczewo,
(Kiełczewo 2001)
Dawka
środka na
hektar
Liczba
sadzonek
handlowych
((szt./m2)
%
kontroli
Kontrola
-
48 c
100
1,3-D+CP
380 L
61 b
127,0
1,3-D+CP
530 L
66ab
137,5
D
Dazomet
t
500 k
kg
64 b
133 3
133,3
Bromek metylu
600 kg
73 a
152
Badane środki
‐D + CP
1,3 D + CP w produkcji sadzonek truskawek
Kontrola
VITAL
1,3‐D
1,3
D + CP + VITAL
+ CP + VITAL
Wpływ
p y stosowania bromku metylu
y i metod alternatywnych
y y na p
plon
kapusty, pomidora i selera w uprawie polowej
Zabiegi
Reakcja plonu w stosunku do kontroli (%)
K
Kapusta
t
P id
Pomidor
S l
Seler
2000 2001 2000
2001
2000
2001
Bromek metylu , 600 kg/ha
+ 20.3 + 34.6 + 18.3 + 19.4
+ 36.4
+ 53.9
Dazomet, 500 kg/ha
+ 10.2 + 19.2 + 10.9
+ 9.1
+ 38.2
+ 31.4
Dazomet, 300 kg/ha + T. viride
-
+15.7
-
+ 14.2
-
+ 37.9
Słoma + mocznik+ T.
T viride
-
- 25.7
25 7
-
- 1.7
17
-
+ 58
58.5
5
Gorczyca sarepska + T. viride
-
- 4.3
-
- 0.4
-
+ 11.4
+ 8.5
-
+ 6.6
-
+ 6.2
-
1,3-D+CP, 300 l/ha + T. viride
+ 16.4
-
+ 8.9
-
+ 32.4
-
Trichoderma viride B35
+ 14.0
-
- 3.2
-
- 2.7
-
77 8
77.8
71 8
71.8
49 6
49.6
105 3
105.3
22 5
22.5
25 4
25.4
1,3-D+CP, 450 l/ ha
Pl k
Plon
kontroli
t li w t / ha
h
yw fumigacji gleby na kolonizację korzeni matecznych roślin truskawki
przez grzyby
b glebowe
l b
w końcowej
k ń
j fazie
f i uprawy
(Kiełczewo, 2000)
Badane środki do fumigacji gleby
Telopic
380 L·ha-1
(1 3-D + CP)
(1,3-D
Telopic
530 L·ha-1
(1 3-D + CP)
(1,3-D
Basamid 97 GR Metabrom 98
500 kg·ha-1
600 kg·ha-1
(dazomet)
(bromek metylu)
Kontrola
Ogólna liczba grzybów (liczba jtk na 1 g korzeni)
6000
5350
5850
2700
13500
Phytophthora spp. ( % skolonizowanych fragmentów korzeni)
13
19
23
11
44
spp ( % skolonizowanych fragmentów korzeni)
Fusarium spp.
26
9
23
19
29
Verticillium spp. ( % skolonizowanych fragmentów korzeni)
3
3
3
9
41
ływ odkażania ziemi kompostowej disiarczkiem dimetylu (DMDS) (ml∙L‐1) ymolem (g∙L
l
( L‐11) na ogólną liczebność bakterii (jtk
)
ól li b ść b k ii (j k na g suchej masy ziemi) h j
i i)
8
7,39a
7
Bakterie
e jtk 106
6
5
4
3
2
1
0
1,41b
1,39b
0,96bc
0 61 d
0,61cd
0,22d
0,24d
0,58cd
Ch
Chwastobójcza
t bój
skuteczność
k t
ść disiarczku
di i
k dimetylu
di t l
uję za uwagę i życzę takiego widoku z okna własnego domu uję
za uwagę i życzę takiego widoku z okna własnego domu
przez cały rok