ZACHOWANIA ORGANIZACYJNE

ZACHOWANIA
ORGANIZACYJNE
PRZEDMIOT ZACHOWAŃ
ORGANIZACYJNYCH
Przedmiotem nauki o zachowaniach
w organizacji jest badanie:
 działań
 postaw
ludzi w obrębie organizacji.
Przedmiotem badań ZWO są następujące
rodzaje zachowań:
 Wydajność
 Absencja
 Fluktuacja zatrudnienia
 Wydajność – ilość i jakość produktów
wytwarzanych przez pracownika
 Wydajność pracownika zależy też od
zachowań obywatelskich w organizacji
(m.in.: unikanie konfliktów, pozytywny
stosunek do grupy współpracowników i do
organizacji, pomaganie innym członkom
grupy).
 Przedmiotem
ZWO
jest
także
zadowolenie z pracy, które jest
elementem
postawy
pracowników
(pozytywnie wpływa na wydajność).
Organizacja jako góra lodowa
S. P. Robbins, D. A. De Cenzo, Podstawy zarządzania, PWE,
Warszawa 2002, s. 359.
 Zachowania
w
organizacji
zapewniają
menedżerom sporo wiedzy o tych istotnych, ale
ukrytych aspektach organizacji.
 skupiają się na zachowaniach związanych z
pracą, która odbywa się w organizacjach.
 Organizacja
–
to
formalna,
planowo
koordynowana jednostka społeczna, obejmująca
dwie osoby lub więcej, działająca w sposób
względnie ciągły, zmierzająca do osiągnięcia
wspólnego celu lub zbioru celów.
ZWO
to
nauka
o
interdyscyplinarnym.
Wkład
najważniejszych
prezentuje schemat:
charakterze
dyscyplin
Psychologia
Socjologia
Uczenie się;
Motywacja;
Osobowość;
Szkolenie;
Indywidualne podejmowanie
decyzji;
Skuteczność przywództwa;
Zadowolenie z pracy;
Oceny efektywności;
Pomiar postaw;
Projektowanie pracy;
Stres w pracy;
Dynamika grup;
Zespoły robocze;
Komunikacja;
Pozycja;
Władza;
Konflikt;
Teoria organizacji
formalnej;
Biurokracja;
Zmiany w organizacji;
Kultura organizacji;
Psychologia
społeczna
Politologia
Badanie
zachowań
Grupa
Zmiana zachowań;
Zmiana postaw;
Komunikacja;
Grupowe podejmowanie decyzji;
Procesy grupowe;
Porównawcze wartości;
Porównawcze postawy;
Analiza międzykulturowa;
Antropologia
Jednostka
Kultura organizacji;
Otoczenie organizacji;
Konflikt;
Rozgrywki wewnątrz organizacji;
Władza;
System
organizacji
w
organizacji
 Psychologia – dostarcza opisu przyczyn i warunków
określonego postępowania człowieka. Zajmuje się
wpływem wszystkich podsystemów organizacji na
zachowania pracownicze.
 Socjologia – bada systemy społeczne, w których
jednostki odgrywają swoje role; bada związki między
ludźmi; zachowania grupowe w organizacjach.
 Psychologia społeczna – łączy koncepcje psychologii
i socjologii; wyjaśnia jak grupa może wpływać na swoich
członków, jak przebiega komunikacja wewnątrz grupy
oraz jak może przebiegać proces grupowego
podejmowania decyzji.
 Antropologia – pomaga w zrozumieniu różnic między
podstawowymi wartościami, postawami i zachowaniami
ludzi w rozmaitych kulturach i organizacjach; w dobie
globalizacji
każda
organizacja
ociera
się
o
zróżnicowanie kulturowe i narodowościowe.
 Politologia – zajmuje się
problemami władzy i wpływu.
gra
sił
w
organizacji,
Główne cele zachowań w organizacji:
 Wyjaśnianie –
szukanie odpowiedzi na pytanie,
dlaczego dana osoba lub grupa osób coś zrobiła.
 Przewidywanie –
zmierza do ustalenia, jakie będą
wyniki określonego działania
 Sprawowanie kontroli –
sprawowanie kontroli nad ludźmi
techniki ułatwiające
Postawy a zachowania
 Postawy – zespół przekonań i odczuć w
odniesieniu do określonych idei, sytuacji
lub innych ludzi.
 Postawy, są mechanizmem, za pomocą którego
ludzie dają wyraz swoim odczuciom.
 Postawa
to względnie trwały pogląd,
przekonanie,
odczucie
i tendencja w
zachowaniu się w stosunku do innych osób,
grup, pomysłów, spraw lub celów.
 Postawa to bieżący punkt widzenia człowieka w
stosunku do kogoś, np. przełożonego,
podwładnego, kolegi, sprzedawcy lub czegoś,
np. produktu, reklamy czy firmy.
Wymiary (cechy) postawy:
 Znak postawy
 Siła postawy (natężenie)
 Zakres postawy
 Trwałość postawy
 Zwartość postawy
Komponenty postaw:
 element emocjonalny odzwierciedla uczucia,
nastroje i emocje, które wzbudza w nas obiekt,
do którego odnosi się postawa;
 element poznawczy – wynika z wiedzy, jaką
ma dana osoba o kimś lub o czymś;
 element intencjonalny (behawiorystyczny) –
wyraża zamiar określonego postępowania,
działania lub jego zmianę w stosunku do danego
obiektu.
 Dysonansem
poznawczym
nazywamy
niezgodność dwóch lub więcej postaw, bądź konflikt
między postawami jednostki, a jej zachowaniem.
Dysonans poznawczy iako mechanizm
regulujący postawy
 W celu przyjemnego potwierdzenia słuszności własnych
poglądów aktywnie dążymy do uzyskiwania informacji
zgodnych z własnymi postawami, a unikamy informacji
sprzecznych
 Dysonans poznawczy powstaje gdy występuje
niezgodność dwóch lub więcej postaw konkretnej osoby
lub miedzy jej postawami i postępowaniem.
Redukcja dysonansu dokonuje się przez:
 zmianę zachowania
 zmianę postawy
 przekonanie o niewielkim
negatywnego zachowania
znaczeniu
Postawy związane z pracą:
 Zadowolenie lub niezadowolenie z pracy –
postawa, która odzwierciedla zakres, w jakim
dana osoba czerpie zadowolenie ze swej pracy
lub znajduje w niej spełnienie. Postawa ta
kształtuje się pod wpływem czynników
osobowych, tj. potrzeby i aspiracje danej osoby,
a także czynników grupowych i organizacyjnych,
np. warunki pracy, polityka pracy.
 Zaangażowanie w sprawy organizacji –
postawa odzwierciedlająca utożsamianie się
danej osoby z organizacją i przywiązanie do
niej.
 PRZEDSIĘBIORCA to człowiek, który
prowadzi działalność gospodarczą
(np. właściciel jakiejś firmy) nastawionej
na zysk.
Przedsiębiorczość jako postawa
 Przedsiębiorczość jako postawa wyraża się w
cechach osobowości ludzi, którzy aktywnie i
twórczo reagują na pojawiające się w otoczeniu
szanse. Przejawia się także w gotowości do
podejmowania nowych wyzwań.
 Przedsiębiorcze
postawy
są
podstawą
przedsiębiorczych zachowań
Przedsiębiorczość jako zachowanie
 Przedsiębiorczość
to
specyficzny
rodzaj
aktywności, umiejętność wykorzystania okazji
niedostrzeganych lub bagatelizowanych przez
innych.
Według definicji przedsiębiorcy
osoba przedsiębiorcza to:
 osoba podejmująca i prowadząca działalność gospodarczą
 osoba dostrzegająca i wykorzystująca szanse przez innych
niedostrzegane lub bagatelizowane,
 innowator,
 osoba organizująca czynniki produkcji,
 osoba twórcza, kreatywna,
 osoba podejmująca ryzyko współmiernie do spodziewanych
zysków,
 osoba osiągająca zysk dzięki realizowanej działalności
 osoba otwarta na zmiany, nowości,
 osoba przełamująca stereotypy, utarte zasady,
 lider przemysłu.
Cechy osoby przedsiębiorczej:
 asertywność,
 zdolność do
krytycznej
samooceny,
 aktywność,
 kreatywność,
 twórczość,
 duża wyobraźnia,
 rozsądność,
 zdolność do
podejmowania szybkich
decyzji i działań,
 silna wewnętrzna
motywacja,
 łatwość komunikowania
się z ludźmi i
współdziałania z nimi,
 zdolność uczenia się i
wykorzystania
doświadczeń,
 zdolność adaptacji do
zmieniających się
warunków,
 zdolność
przewidywania,
 pracowitość,
solidność, uczciwość,
 zaradność,
 odpowiedzialność za
swoje decyzje,
 kompetencja,
 dyspozycyjność,
 inicjatywa,
 silna zdolność
przekonywania,
 elastyczność,
 niezależność,
 autonomia,
 zdolność
rozwiązywania
problemów,
 potrzeba osiągnięć,
 wyobraźnia,
 wysokie przekonanie
o kontroli własnego
przeznaczenia,
 przywództwo,
 umiejętność ciężkiej
pracy.