JAVA- wykład 2
Transkrypt
JAVA- wykład 2
JAVA- wykład 2 Klasy Treści prezentowane w wykładzie zostały oparte o: ● Barteczko, JAVA Programowanie praktyczne od podstaw, PWN, 2014 ● http://docs.oracle.com/javase/8/docs/ ● C. S. Horstmann, G. Cornell, Java. Podstawy, Helion, Gliwice 2008 ● A. Zoła, Programowanie w języku Java, 2004 http://fatcat.ftj.agh.edu.pl/~palka/public/java_pl.pdf 1. Klasy i obiekty w Javie Definiowanie klasy jest równoznaczne z tworzeniem wzorca (przepisu) danego obiektu, który umożliwia tworzenie obiektów tej klasy. [atrybutyDostepu] class NazwaKlasy [extends NazwaNadklasy] [implements NazwyInterfejsów] {//ciało klasy tj. //definicje składowych klasy: //pól, konstruktorów, metod, bloków inicjujących } Wyróżnia się cztery atrybuty dostępu: ● ● ● ● public (publiczny)-możliwość dostępu z dowolnej klasy protected (chroniony)-możliwość dostępu z każdej klasy pochodnej lub klas należących do tego samego pakietu private (prywatny)-możliwość dostępu wyłącznie w danej klasie dostęp domyślny (bez podanego specyfikatora dostępu) - możliwość dostępu wyłącznie z klas należących do tego samego pakietu 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 2 POLA ● UWAGA: w pliku źródłowym może występować tylko jedna klasa publiczna i jeśli występuje, to plik musi mieć taką samą nazwę jak ta klasa, z uwzględnieniem wielkości liter. ● W ciele klasy definiowane są składniki klasy, tj. zmienne (pola) i metody. Pola określają z jakich elementów składają się poszczególne obiekty klasy, zaś metody określają działania, które można na nich wykonywać. ● DEFINIOWANIE PÓL KLASY [specyfikator_dostępu][static] nazwa_typu nazwa_zmiennej [inicjator]; ● Przykład public class Para { private int a; private int b; // = 6; //... } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 3 METODY ● Przy tworzeniu obiektów pola klasy zawsze uzyskują początkowe, domyślne wartości (zerowe) ● DEFINIOWANIE METOD KLASY [public ]class NazwaKlasy{ //... [specyfikator_dostępu][static] typ_wyniku nazwa_metody(lista parametrów){ //ciało metody tj. //instrukcje wykonywane po wywołaniu metody } } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 4 METODY ● Lista parametrów zawiera rozdzielone przecinkami deklaracje parametrów, które metoda otrzymuje przy wywołaniu. ● Jeśli metoda zwraca wynik, to w definicji określamy konkretny typ_wyniku i zakończenie jej działania powinno nastąpić na skutek instrukcji return [wyrażenie]; zwracającej dane typu_wyniku, jeśli nie zwraca żadnego wyniku, to jej typ_wyniku określamy słowem kluczowym void (zakończenie metody następuje po dotarciu do ostatniego nawiasu „}” lub” instrukcji return;). ● W Javie argumenty przekazywane są metodom wyłącznie przez wartość, tj. w metodzie odwołujemy się do kopii argumentu. ● Metody statyczne (static) nie są wywoływane na rzecz obiektów, mogą zatem być wywoływane nawet, gdy nie istnieje żaden obiekt danej klasy. 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 5 KONSTRUKTORY ● Konstruktor służy głównie do inicjowania wartości pól obiektów. Konstruktor ma nazwę jak nazwa klasy i nie ma żadnego typu wyniku. ● DEFINIOWANIE KONSTRUKTORÓW [public ]class NazwaKlasy{ [specyfikator_dostępu] nazwa_klasy(lista_parametrów){ //czynności wykonywane przez konstruktor } } ● ● Konstruktory zawsze są wywoływane za pomocą wyrażenia new : NazwaKlasy tworzonyObiekt = new NazwaKlasy(parametryKonstruktora) Jeśli w klasie nie zdefiniowano żadnego konstruktora, to do definicji klasy automatycznie dodawany jest konstruktor bezparametrowy (który nie robi nic). 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 6 KONSTRUKTORY c.d. ● PRZYKŁAD public class Para{ private int a, b; public Para(int x, int y){ a=x;b=y;//nadaje polom a i b, wartości //przekazane jako argumenty konstruktora } public Para(int x){ a=x; b=x;//nadaje obu polom wartość x } } Dla tak zdefiniowanej klasy, możemy tworzyć obiekty: Para p1 = new Para(10,7); // para 10 7 Para p2 = new Para(5); 14.10.2015 //para 5 5 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 7 SKŁADOWE STATYCZNE ● Składowe (pola i metody) niestatyczne (instancyjne) zawsze wiążą się z istnieniem obiektu danej klasy ● Składowe statyczne (klasowe) tzn. ze specyfikatorem static nie dotyczą obiektów, ale całej klasy – są wspólne dla wszystkich obiektów tej klasy mogą być używane nawet wtedy, gdy nie istnieje żaden obiekt klasy do składowych statycznych odwołujemy się NazwaKlasy.nazwaSkładowej PRZYKŁADY ● metoda main – musi być statyczna ponieważ od niej zaczyna się wykonywanie programu, a w tym momencie nie istnieje jeszcze żaden obiekt. 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 8 SKŁADOWE STATYCZNE c.d. ● W klasie System (dostarczanej jako klasa standardowa) jest stała statyczna out (obiekt klasy PrintStream oznaczający standardowe wyjście) public class System{ . . . public final static PrintStream out; . . . } W klasie PrintStream (jedna z klas standardowych) zdefiniowane są metody println, wypisujące do strumienia wyjściowego -PrintStream podane argumenty public class PrintStream{ . . . public void println(String s){...} } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 9 SKŁADOWE STATYCZNE c.d. Zatem ● System.out to statyczne pole klasy System ● println to metoda używana na rzecz tego obiektu Stąd: System.out.println(String s) UWAGI: ● Pola niestatyczne (instancyjne) istnieją w każdym obiekcie klasy, natomiast dla pól statycznych (klasowych) przydzielany jest tylko jeden obszar pamięci na całą klasę ● Z metod statycznych nie wolno odwoływać się do niestatycznych składowych klasy (gdyż obiekt może nie istnieć) 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 10 PRZECIĄŻANIE METOD ● ● Przeciążanie metod i konstruktorów polega na definiowaniu metod o tej samej nazwie, ale różniących się liczbą i/lub typami argumentów np. metoda println() ma bardzo wiele wersji z argumentami różnych typów. PRZYKŁAD dla klasy Para o prywatnych polach int a,b void add(Para p)//dodaje do pary, na rzecz //której wywołano metodę, parę p void add(int i)//do obu pól pary dodaje podaną liczbę void add(int x, int y)//pierwszy argument dodaje do //1-go skł. Pary, a 2-gi do 2-go ● ● UWAGA: Należy specyfikować parametry o radykalnie różnych typach (aby uniknąć pomyłek wynikających z automatycznej konwersji typów) np. dla dwóch metod o tej samej nazwie z parametrami int i short, próba wywołania metody z parametrem char spowoduje wywołanie metody z parametrem int Nie istnieje możliwość deklarowania metod o tej samej nazwie, sygnaturze, ale o rożnym typie wyniku. 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 11 PRZECIĄŻANIE KONSTRUKTORÓW ● ● Analogicznie możemy przeciążać konstruktory, czyli w jednej klasie możemy mieć konstruktory z różnymi parametrami. Aby nie powtarzać wspólnego kodu w różnych konstruktorach wygodnie jest wywoływać konstruktor w innym konstruktorze. Do takich wywołań używamy słowa kluczowego this(). PRZYKŁAD public class Para{ private int a,b; public Para(){}//konstruktor bezparametrowy public Para(int x, int y){a=x; b=y;} public Para(int x){ this(x,x); } }//this(...) musi być 1 instrukcją w ciele konstruktora 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 12 OBIEKTY I REFERENCJE public class Para{ private int a,b; public Para(){}//konstruktor bezparametrowy public Para(int x, int y){ a=x;b=y; } //metoda ustalająca składniki pary public void set(int x, int y){ a=x;b=y; } //metoda pokazująca parę public void show(){ System.out.println(”(”+a+”,”+b+”)”); } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 13 OBIEKTY I REFERENCJE ● Fragment funkcji main() z klasy TestPary: Para p=new Para();//wywołanie konstruktora bezparametrowego p.set(1,2); p.show(); ● ● Obiekt musi być utworzony za pomocą wyrażenia new (Sama deklaracja np. Para p; nie wystarcza). Dopiero zastosowanie wyrażenia new powoduje przydzielenie pamięci dla obiektu (na stercie). Wynikiem tego wyrażenia jest adres miejsca w pamięci przydzielonego obiektowi – referencja. Zatem zmienna p z przykładu zawiera referencję do obiektu klasy Para. Wszystkie zmienne deklarowane z nazwą klasy w miejscu nazwy typu są zmiennymi typu referencyjnego (zawierają referencje do obiektów lub null). 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 14 OBIEKTY I REFERENCJE ● ● ● Dla zmiennych typów referencyjnych możemy: – Porównywać referencję ( == lub !=) – Przypisywać im wartości innych referencji oraz null Operacje wykonywane na zmiennych obiektowych dotyczą referencji, a nie obiektów (operacje arytmetyczne są niedozwolone). Na obiektach (ich wnętrzu) operujemy za pomocą metod zdefiniowanych w klasie obiektu. PRZYKŁAD Para p=new Para(1,2);//tworzony jest obiekt,wywoływany //jest dla niego konstruktor,nadający wartości polom, //new zwraca referencję do obiektu i podstawia pod p Para p1=new Para();//nowy obiekt o wartościach 0,0 p1=p;//kopiujemy referencję, teraz oba obiekty //wskazują na to samo miejsce w pamięci p1.show(); //(1,2) 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 15 SŁOWO KLUCZOWE this ● Wyrażenie new tworzy obiekt (przydziela pamięć i inicjuje wartości zerami), a następnie dla nowo utworzonego obiektu uruchamiany jest konstruktor. W konstruktorze dostępna jest referencja do tego obiektu w postaci niejawnie zdefiniowanej zmiennej this. public Para(int a, int b){ this.a=a; this.b=b; } //this.a, this.b pola obiektu inicjowanego //przez konstruktor //lub na rzecz którego wywołano metodę ● Obiekt na rzecz którego wywołano metodę, jest wewnątrz metody reprezentowany słowem kluczowym this. 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 16 SŁOWO KLUCZOWE this ● Metoda zwracająca referencję do obiektu na rzecz którego została wywołana, np. metoda dodająca parę przekazaną jako argument do pary, na rzecz której wywołano metodę Para add(Para p){ a+=p.a; b+=p.b; return this; } Przykładowe wykorzystanie powyższej metody: Para suma=new Para(0,0); Para p1=new Para(1,2); Para p2=new Para(3,4); suma.add(p1).add(p2); ● this(...) użyte jako pierwsza instrukcja konstruktora pozwala wywołać w nim inny konstruktor 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 17 ZASIĘG ZMIENNYCH ● W każdej metodzie/konstruktorze klasy możemy odwołać się do identyfikatorów składowych klasy(pól i metod) niezależnie od tego w którym miejscu klasy są zadeklarowane. ● Zmienne zadeklarowane w metodzie/konstruktorze czyli tzw. zmienne lokalne mają zasięg lokalny- od miejsca deklaracji do końca metody, dotyczy to również parametrów deklarowanych w nagłówku metody. Próba odczytu niezainicjowanych zmiennych lokalnych powoduje błąd kompilacji. ● Zmienne deklarowane wewnątrz bloków lokalnych (zestaw instrukcji ujęty w {}) mają zasięg od miejsca deklaracji do końca bloku. Wartości zmiennych lokalnych są tracone po wyjściu sterowania z bloku (automatyczne zwolnienie pamięci). ● Java sama dba o to, aby usunąć obiekt, gdy nie istnieje już żaden wskaźnik do niego (referencja). Zajmuje się tym tak zwany garbage collector. Jeżeli w klasie zostanie zadeklarowana metoda finalize(), to będzie ona wywoływana przed zwolnieniem pamięci przydzielonej obiektowi tej klasy. 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 18 PAKIETY ● ● ● ● Pakiety (ang.packages) są zbiorami klas służącymi ich logicznej organizacji. Pakiet grupuje klasy o wspólnej funkcjonalności. Standardowa biblioteka Javy składa się z wielu pakietów, do których należą java.lang, java.util, java.net. Mają one strukturę hierarchiczną. Pakiety mogą zawierać klasy, a także inne pakiety, podobnie jak w przypadku katalogów i podkatalogów. Wszystkie standardowe pakiety Javy znajdują się w pakietach java i javax. Pakiety chronią nas przed kolizjami nazw. Może istnieć wiele klas o takich samych nazwach w różnych pakietach np. File, dlatego używamy nazw kwalifikowanych: nazwa_pakietu.nazwa_klasy np. java.io.File f= new java.io.File(”plik.txt”); Każda klasa należy do jakiegoś pakietu. Dla klas definiowanych w naszych przykładach używany był pakiet domyślny (zwykle bieżący katalog). 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 19 PAKIETY c.d. ● Aby zachować unikalność nazw pakietów zaleca się stosowanie w tych nazwach odwróconych domen internetowych(które są unikatowe) ● Klasy są przechowywane w podkatalogach systemu plików. Ścieżka do klasy musi odpowiadać nazwie jej pakietu. Nazwy pakietów zwyczajowo pisze się małymi literami. Kolejne poziomy zagnieżdżenia w hierarchii pakietów oddziela się od siebie kropkami, podobnie do tego jak nazwy kolejnych katalogów w ścieżce dostępu oddziela się od siebie ukośnikami. ● Jeśli zatem deklarujemy, że klasa należy do pewnego pakietu, to plik zawierający implementację tej klasy musi znajdować się w katalogu odpowiadającym temu pakietowi. ● Przykładowo, jeśli plik zawierający definicję klasy HelloWorld znajduje się w katalogu pl/naukajavy, to klasa ta należy do pakietu pl.naukajavy. 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 20 PAKIETY c.d. ● Pakiety klas są zwykle przechowywane w plikach JAR (Java ARchive) lub ZIP. Pliki Jar zawierają skompresowane pliki klas i katalogi. ● Klasy zdefiniowane w nienazwanym pakiecie (tj. bez użycia dyrektywy package) mają nazwy proste np. Para. ● Przy tworzeniu większych projektów lub klas, używanych w innych programach, klasy umieszczamy w nazwanych pakietach, stosując dyrektywę package. (W NetBeans wystarczy podać nazwę pakietu w dialogu definiowania klasy, a automatycznie wygenerowany plik źródłowy będzie zawierał odpowiednią dyrektywę package) np. : package pl.naukajavy; public class HelloWorld { public static void main(String[] args) { System.out.println("Hello World!"); } } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 21 IMPORTOWANIE KLAS ● Deklaracja importu pozwala na używanie nazw uproszczonych import nazwa_pakietu.*; //importuje wszystkie //nazwy klas z pakietu nazwa_pakietu import nazwa_pakietu.KonkretnaKlasa; //importuje nazwę klasy np.: import java.io.*; class A{ File f=new File(”plik.txt”); } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 22 IMPORTOWANIE KLAS ● ● ● Klasy String i System pochodzą z pakietu java.lang. Nie wymaga on importu, nazwy klas z tego pakietu są importowane domyślnie. Importowanie nazw klas nie oznacza wstawiania ich definicji do programu, umożliwia on tylko posługiwanie się nazwami skróconymi Import statyczny umożliwia odwołania do składowych statycznych import static nazwa_pakietu.*; import static nazwa_pakietu.KonkretnaKlasa; np.: 14.10.2015 import static java.lang.System.out; public class MojaKlasa{ public static void main(String[] args){ out.println(”krócej”); } } Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 23 STRUKTURA PROGRAMU ● Program w Javie to zestaw definicji klas ● Poza ciałem klasy nie może być żadnego kodu, poza dyrektywami package, importu i komentarzami package … //nieobowiązkowa deklaracja pakietu import …//deklaracje importu public class A{ … } class B{ … } ● Program może być zapisany w 1 lub wielu plikach (.java) (W pliku może być tylko 1 klasa publiczna) 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 24 DZIEDZICZENIE ● Dziedziczenie polega na przejęciu właściwości i funkcjonalności obiektów pewnej klasy, z ewentualną ich modyfikacją i/lub uzupełnieniem w taki sposób, by były bardziej wyspecjalizowane. ● Definicja klasy pochodnej: atrybut_dostępu class B extends A{ … } ● ● Klasa A jest bezpośrednią nadklasą, superklasą, klasą bazową klasy B Klasa B jest bezpośrednią podklasą, klasą pochodną klasy A ● Aby utworzyć klasę pochodną od klasy z innego pakietu, klasa bazowa musi być zadeklarowana jako public (W innym przypadku nie można się do niej odwołać spoza pakietu). ● Klasa może dziedziczyć tylko po jednej nadklasie. 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 25 DZIEDZICZENIE ZMIENNYCH ● ● Podklasa z tego samego pakietu dziedziczy wszystko oprócz zmiennych private. Podklasa, zdefiniowana poza pakietem, w którym jest klasa bazowa, nie dziedziczy zmiennych private i zmiennych z domyślnym atrybutem dostępu. Tabela przedstawia jak atrybuty dostępu wpływają na dziedziczenie zmiennych, gdy podklasa jest zdefiniowana w tym samym pakiecie, co klasa bazowa i gdy podklasa jest zdefiniowana w innym pakiecie. Pakiet 2 Pakiet 1 PodKlasa public int b; protected int c; Nie Klasa int a; Tak PodKlasa int a; Tak public int b; Tak public int b; Tak protected int c; private int e; Tak protected int c; Nie 14.10.2015 Nie Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 26 Dziedziczenie metod ● Zwykłe metody (tzn. wszystkie metody poza konstruktorami) są dziedziczone analogicznie jak zmienne (w zależności od atrybutów). ● Konstruktory nie są nigdy dziedziczone. ● Pola klasy bazowej (najczęściej prywatne- nie mamy do nich dostępu w podklasie) inicjujemy w konstruktorze podklasy za pomocą wywołania konstruktora klasy bazowej. Co więcej, jeśli tego nie zrobimy, to kompilator sam wywoła konstruktor bezparametrowy nadklasy. Jawne wywołanie konstruktora klasy bazowej w konstruktorze podklasy(koniecznie jako pierwsza instrukcja) dokonuje się poleceniem super(argl,...,argn); 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 27 Dziedziczenie - przykład ● PRZYKŁAD //definicja klasy bazowej(nadklasy) public class Zwierze { private String gatunek; public Zwierze(){}//konstruktor bezparametrowy public Zwierze(String nazwa) { gatunek = nazwa;//new String(nazwa); } public void coToJest() { System.out.println("To jest " + gatunek); } } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 28 Dziedziczenie – przykład c.d. // definicja klasy pochodnej public class Pies extends Zwierze { private String imie; // Imię psa private String rasa; // Rasa public Pies(){}//konstruktor sam wykona super() public Pies(String toImie) { super("Pies"); // wywołaj konstruktor nadklasy imie = toImie; // podane imię rasa = "Nieznana"; // domyślna rasa } public Pies(String toImie, String taRasa) { super("Pies"); // wywołaj konstruktor nadklasy imie = tolmie; // podane imię rasa = taRasa; // podana rasa } } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 29 Dziedziczenie – przykład c.d. public class Test { public static void main(String[] args) { Pies nowyPies = new Pies("Fido","Chihuahua"); Pies gwiazdorPies = new Pies("Lassie"); nowyPies.coToJest(); // opis gwiazdorPies.coToJest(); // i opis gwiazdora } } ● Klasa Pies dziedziczy po klasie Zwierze, więc obiekty klasy Pies mają również właściwości obiektów klasy Zwierze, a zatem możemy na ich rzecz używać metod zdefiniowanych w klasie Zwierze 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 30 DZIEDZICZENIE-referencyjna konwersja rozszerzająca ● Zauważmy, że obiekty klasy Pies są również obiektami klasy Zwierze (mają jej wszelkie właściwości). Zatem referencje do obiektów klasy Pies możemy przypisać zmiennym oznaczającym obiekty klasy Zwierze : Pies p=new Pies(...); Zwierze z=p; ● Nazywamy to referencyjną konwersją rozszerzającą (widening reference conversion). Konwersja jest rozszerzająca, bo przekształcamy typ pochodny(referencja do obiektu podklasy) do typu szerszego (referencja do obiektu nadklasy) ● Zdolność obiektów do stawania się obiektem swojej nadklasy jest użyteczna. ● PRZYKŁAD: Załóżmy, że mamy nadklasę NadKlasa, z której wyprowadziliśmy podklasy: PodKlasa1, PodKlasa2. 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 31 DZIEDZICZENIE – konwersja rozszerzająca ● Załóżmy, że mamy zdefiniowaną metodę public typ metoda(NadKlasa n1, NadKlasa n2){ …. } ● Wówczas dzięki automatycznej konwersji referencyjnej możemy wywoływać ją dla różnych rodzajów par: NadKlasa nkl1 = new NadKlasa(...); NadKlasa nkl2 = new NadKlasa(...); PodKlasa1 p1 = new PodKlasa1(...); PodKlasa2 p2 = new PodKlasa2(...); typ zm; zm=metoda(nkl1,nkl2); zm=metoda(nkl1,p1); zm=metoda(p1,p2); ● Gdyby nie było obiektowych konwersji rozszerzających, to dla każdej możliwej kombinacji par musielibyśmy napisać inną wersję metody metoda(). 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 32 DZIEDZICZENIE-referencyjna konwersja zwężająca ● Zauważmy, że w rozważanej powyżej metodzie public typ metoda(NadKlasa n1, NadKlasa n2){ …. } wobec parametrów n1, n2 możemy używać metod z NadKlasy, ale nie można używać metod z klas pochodnych (nawet, gdy n1, n2 wskazują na obiekty klas pochodnych) ● Referencyjna konwersja zwężająca – polega na jawnym zastosowaniu operatora rzutowania do podklasy np..: void jakasMetoda(NadKlasa n){ typ zm=((PodKlasa1)n).metodaPodKlasy1(); … } ● W przypadku, gdyby ktoś wywołał tę metodę dla obiektu podklasy PodKlasa2, zostałby wyrzucony błąd CastClassException i wykonanie programu zostałoby przerwane 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 33 OPERATOR instanceof ● Wyrażenie ref instanceof T ma wartość true, jeśli referencja ref nie jest null i może być w fazie wykonania programu rzutowana do typu T bez zgłoszenia wyjątku CastClassException tzn. jeśli referencja ref jest typu T lub dowolnego podtypu T. Wówczas: void jakasMetoda (NadKlasa n){ typ zm; if(n instanceof PodKlasa1) zm=((PodKlasa1)n).metodaPodKlasy1() else if (n instanceof PodKlasa2) zm=((PodKlasa2)n).metodaPodKlasy2() … } ● 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 34 METODA getClass() ● ● ● Innym sposobem stwierdzania typu jest zastosowanie metody getClass(). Metoda ta zwraca faktyczny typ obiektu w postaci referencji do obiektu klasy Class. Obiekty tej klasy oznaczają klasy Pies p=new Pies(”Burek”); Zwierze z=p; Class c=z.getClass(); //zmienna c będzie oznaczać klasę Pies Aby dowiedzieć się nazwy klasy -metoda getName() Class c=z.getClass(); String nazwa=c.getName(); Uwaga: Różnica pomiędzy instanceof, a getClass(): jeśli PodKlasa1 miałaby klasę pochodną PodPodKlasa1: PodPodKlasa1 kl=new PodPodKlasa1(...); to kl instanceof PodKlasa1 zwróci true (bo brane są pod uwagę podtypy), natomiast kl.getClass().getName() zwróci napis ”PodPodKlasa1” 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 35 DZIEDZICZENIE -nadpisywanie metod w klasie pochodnej Metoda coToJest() z nadklasy Zwierze public void coToJest(){ System.out.println("To jest " + gatunek); } nie jest zbyt przydatna w klasie Pies,bo informuje tylko o cechach dostępnych w klasie Zwierze. Dopiszmy zatem w klasie Pies: public void coToJest(){ super.coToJest();//wywołanie metody bazowej //dowiemy się,że to pies, bo pole gatunek prywatne System.out.println("To jest " + imie + " z rasy " + rasa); } Ta metoda ma tę samą sygnaturę co metoda o tej samej nazwie w klasie bazowej i nadpisuje się nad tamtą metodę. Metoda nadpisująca metodę z klasy bazowej nie może mieć atrybutu dostępu bardziej restrykcyjnego niż metoda z klasy bazowej. 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 36 DZIEDZICZENIE - podsumowanie ● W Javie każda klasa może bezpośrednio dziedziczyć tylko po jednej klasie, ale pośrednio może mieć wiele nadklas, co wynika z hierarchii dziedziczenia. Ta hierarchia zawsze zaczyna się na klasie Object (której definicja znajduje się w zestawie standardowych klas Javy). Zatem w Javie wszystkie klasy pochodzą pośrednio od klasy Object. Jeśli definiując klasę, nie użyjemy słowa extends (nie zażądamy jawnie dziedziczenia) to i tak nasza klasa domyślnie będzie dziedziczyć klasę Object (tak jakbyśmy napisali class A extends Object). Zatem referencję do obiektu dowolnej klasy można przypisać zmiennej typu Object. Object ● NadKlasa PodKlasa1 PodKlasa2 PodPodKlasa1 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 37 METODY equals() i toString() ● Operator == użyty wobec obiektów porównuje referencję ● Do porównywania zawartości obiektów służy metoda public boolean equals(Object o) przedefiniowana w większości standardowych klas (np. String), która zwraca true, gdy obiekt na rzecz którego wywołano metodę ma taką samą zawartość jak obiekt, przekazany jako argument ● Dla klasy Para sami musimy ją zdefiniować, sygnatura metody musi być zawsze jak powyżej np. public class Para{ private a, b; public boolean equals(Object obj){ if (this==obj) return true; if (obj==null) return false; if (getClass()!=obj.getClass())return false; Para other=(Para)obj;//konwersja zwężająca if(a!=other.a||b!=other.b)return false; else return true; } } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 38 METODY equals() i toString() ● Do przedstawiania zawartości obiektów w postaci napisów służy metoda : public String toString() wprowadzona już w klasie Object. W naszych klasach definiujemy ją sami. Jeśli metodzie println() przekażemy jako argument referencję do obiektu, to zostanie wywołana metoda toString() ● Przykład public class Para{ private int a,b; //....konstruktory public String toString(){ return ”(”+a+”,”+b+”)”; } public static void main(String[] args){ Para p=new Para(1,2); System.out.println(p); } } 14.10.2015 Dorota Pylak - Aplikacje w Javie-cz 2 39