Filatelista 1961.18
Transkrypt
Filatelista 1961.18
9 9 DWUTYGODNI POLSKIEGO ZWIĄZKU FILATELISTÓW Nr 18 (141) ROK VIII WARSZAWA 15 WRZEŚNIA 1961 UCHWA Ł Y PLENUM ZARZĄDU GŁÓWNEGO PZF Na Plenum Z. GL PZF, które odbyto się w Poznaniu w dniu 30.VII. podjęto następujące uchwały: — Plenum upoważnia Prezydium do czasowego wstrzymania przydziału znaczków XDL Oddziałom, które nie wywiązują się z obowiązków finansowych wobec Zarządu Głównego PZF. — Plenum upoważnia Prezydium do anulowania dotacji dla Oddziałów na n, III i IV kwartał (wyjątek: akcje specjalne na zlecenie ZG). - Plenum upoważnia Prezydium do współpracy ze Związkiem Harcerstwa Polskiego. Plenum upoważnia Prezydium do powołania doc. dr Andrzeja Myślickiego na członka Komisji Naukowo-Badawczej. — Plenum upoważnia Prezydium do wystąpienia o zmianę systemu abonamentu znaczków PRL (wyłącznie dla członków Polskiego Związku Filatelistów). — Plenum upoważnia Prezydium do powołania Biura Ekspertów przy Zarządzie Głównym PZF. — Plenum upoważnia Prezydium do powołania Koła Polonii Zagranicznej. — Plenum przyjmuje i zatwierdza zreferowany przez kol. Dąbkowskiego projekt instrukcji finansowej PZF. POLSKIE LOTY OLI MPIJSKIE W 1960 R. W czasie kiedy rozgrywały się Igrzyska Olimpijskie w Rzymie, otwarta była wielka Międzynarodowa Wystawa Filatelistyczna „POLSKA 60". W czasie trwania tej Wystawy urządzono trzy loty olimpijskie: 2 szybowcowe i 1 balonowy. W tym celu, w oparciu o decyzję Ministerstwa Łączności, dokonano nadruku na oficjalnych winietkach olimpijskich, które były wydane w maju 1960 roku przez Polski Związek Filatelistów i Polski Komitet Olimpijski. Winietki były drukowane w arkuszach po 60 sztuk, w których na przemian jedna winietka była w kolorze brunatnym, a druga w niebieskim. Dokładnie 9 990 winietek przedrukowano kolorem czerwonym na olimpijski lat szybowcowy: „PRZESYŁKA SZYT3OWCOWA/LESZNO WŁKP/4 -Ł.11960". a dalsze /O 005 winietek opatrzono nadrukiem czarnym: „PRZESYŁKA BAWNOWA/ŁóD2/4 ZŁ./1960" dla olimpijskiego lotu balonowego. Ponieważ, jak Mi podano, winietki były w dwóch kolorach, zatem po dokonaniu nadruku uzyskano 4 rodzaje półoficjalnych znaczków lotniczych: a) 4 zł (brunatny/czerwony) — nakład 4995 sztuk, b) 4 zł (niebieski/czerwony) nakład 4995 sztuk, c) 4 zł (brunatny/czarny) — nakł ad 5010 sztuk, d) 4 zł (niebieski/czarny) — nakład 4995 sztuk. Motyw półoficjalnych znaczków przedstawia rzymska wilczycę, nad którą unoszą się koła olimpijskie; na dole w obca342 mowaniu umieszczono skrót nazwy organizatorów lotów: P Z F (Polski Związek Filatelistów) — P K Ol (Polski Komitet Olimpijski). By uniknąć jakichkolwiek błędów czy przesunięć przy dokonywaniu przedruku o idzielono od arkuszy marginesy, a sam arkusz przedarto na 4 równe części i dopiero „ćwiartki" arkuszy podsuwano do maszyny drukarskiej. Z tego powodu zachodzą, tak przy znaczkach przeznaczonych do lotów szybowcowych, jak i do lotu balonowego, dwa układy w każdym rzędzie arkusików, składających się z 15 znaczków (5 X 3): b-n-b-n-b lub n-b-n-b-n Każda przesyłka nadana do przewiezienia lotem olimpijskim musiała mieć, poza opłatą ekspresową, naklejony znaczek olimpijskiej przesył ki szybowcowej czy balonowej. Sprzedaż olimpijskich znaczków lotniczych, bo tak te przedruki nazwać można, odbywała się na terenie MWF SKA 60". Pocztę przeznaczoną do tych lotów należało oddać w urzędzie pocztowym na MWF „POLSKA 60": na IX lot szybowcowy do dnia 6.9. •godz. 10, na lot balonowy do dnia 10.9. godzina 10, na X lot szybowcowy do dnia 11,9. godzina 10. Tu przesyłki były stemplowane kasownikiem Wystawy „POLSKA 60" oraz stemplem potwierdzającym: „LOT OLIMPLISKI/NADANO NA. WYSTAWIE POLSKA 60/DO PIMEWOZIJ SZYBOWCEM", numerowane i drogą lotniczą przewiezione do Le żna. - (Centrum lotów szybowcowych). gdzie poczta przykładała stempel nadejścia w Lesz- nie, olimpijskie znaczki lotu szybowcowego stemplowano stemplem: „LOT SZYBOWCOWY OLIMPIJSKI/koła olimpijskie". Szybowiec wiozący pocztę olimpijską wylądował tego samego dnia w Aleksandrowie Kujawskim, skąd po otrzymaniu potwierdzającego stempla w kolorze czarnym lub fioletowym skierowano przesyłki do adresatów. Do tego lotu mogły być użyte tylko winietki olimpijskie koloru niebieskiego. Natomiast do X lotu szybowcem w dniu 12.9.60, organizowanym z okazji stulecia znaczka polskiego, należało nalepić winietki brunatne. Pocztówki i listy przeznaczone na X lot szybowcowy otrzymały w Warszawie, poza kasownikiem Wystawy „POLSKA 60", potwierdzający stempel: ,,LOT nrBILEUSZOWY/NADANO NA WYSTAWIE „POLSKA 60" DO PRZEWOZU SZYBOWCEM". Po dostarczeniu poczty do Leszna, bezpośrednio przed oddaniem na X lot szybowcowy, kasowano olimpijski znaczek przesyłki szybowcowej stemplem o treści: „LoT S'YBOWCOWY/100-LECIE/ZNACZKA POCZTOWEGO". Szybowiec dowiózł całą pocztę do Gniezna, skad po potwierdzeniu przyjęcia przez urzad pocztowy nr 1 (używano dwóch różnych stempli) rozesłano ekspresem do adresatów. Podobną drogę nadania miały listy przeznaczone do przewozu balonem z Łodzi w dniu 11.9.50 z okazji zakończenia Igrzysk Olimoigskich w Rzymie oraz obchodów Święta Lotnictwa w Łodzi. Stempel lotu balonowego miał kształt balonu z pieknie wk.,moon"wana treście: „BALONEM SYRENA/ŚWIĘTO LOTNICTWA/1960/kola olimpijskie". Lot balonu planowano na zakończenie defilady wojsk lotniczych. Niestety, wskutek tego, że jeden z samolotów odrzutowych przekroczył podczas pokazu barierę dźwięku, pękła powłoka balonu „Syrena". Z tego powodu poczta prze- wieziona została później balonem „Warszawa", który wylądował niedaleko Sierakowa. Przy przekazywaniu poczty kierownikowi urzędu pocztowego w Sierakowie pilot balonu zapomniał doręczyć zarządzenia Departamentu Służby Pocztowej Ministerstwa Łączności podającego sposób przejęcia poczty z balonu; dlatego listy i pocztówki nie zostały potwierdzone stemplem tamtejszego urzędu pocztowego tylko bezpośrednio przekazano je drogą ekspresową do adresatów. Po kilku dniach starano się to przeoczenie naprawić i ci, którzy nadesłali z powrotem listy olimpijskie do Sierakowa, uzyskiwali potwierdzenie lądowania pod Sierakowem oraz stwierdzenie, ze pocztę przewiózł balon „Warszawa", a nie jak planowano — balon „Syrena". Opisanymi lotami przewieziono następujące ilości przesyłek: IX lot szybowcowy — 3372 kart i listów, X lot szybowcowy — 3582 kart i listów, lot balonowy — 6185 kart i listów. Listy, karty i znaczki tych lotów będą ozdobą nie tylko zbiorów o tematyce polskiej i lotniczej, ale również zbiorów olimpijskich i zbiorów stulecia. Nic też dziwnego, że obecnie zdobycie tych pamiątek nie należy do rzeczy łatwych. Fabian Bura 343 Intermess II — Poznań 1961 MIĘDZYNARODOWA WYSTAWA FILATELISTYCZNA MIAST TARGOWYCH Sąd Konkursowy „Intermess II — Poznań 1961", pod przewodnictwem Z. Obrąpalskiego (Polska), w składzie Wolfram Grallert (NRD), Nicola Gruić (Jugosławia), Jan Karasek (CSRS), Ferdinand Wallner (Austria) oraz Fabian Bura, Maciej Perzyński, Witold Urbański, Jan Witkowski i Tadeusz Dorożała (Polska) przyznał nagrody honorowe: KLASA HONOROWA W. Grallert (NRD) za zbiór znaczków Republiki Chile N. Gruić (Jugosławia) za zbiór Bośni i Hercegowiny oraz za zbiór RFL Jugosławia M. E. Steczyński (USA) za całość wystawianych zbiorów (K. Pułaski, T. Kościuszko, Polska walczy z faszyzmem, I. J. Paderewski) W. Urbański (Polaka) za zbiór Helgolandu M. Verner (Jugosławia) za fragmenty zbioru badawczego Serbii Cz. Witkowska (Polska) za całość wystawionych zbiorów (Polska nr 1, Kam. Obyw. m.st. Warszawy, Korpus Muśniekiego, Thurn u. Taxis — również Grand Prix za najlepszy zbiór w klasie honorowej). T. Dorolała (Polska) za zbiory motywowe: Ave Maria, Muzyka i kompozytorzy świata, Muzyka polska Wystawcy w klasie honorowej otrzymali również złote medale pamiątki. ira, przyznane przez Komitet Wykonawczy Wystawy. KLASA GOSCI Nagrody honorowe oraz medale przyznano: A. Snieżko (Polska) za literaturę filatelistyczną: Historiografia Poczty Polskiej i Poczta Polska w Stambule M. Szczęsny (Polska) za zbiór motywowy: Narody pragną zbliżenia, współpracy i pokoju. KLASA KONKURSOWA Medale ziole: H. Walii (Finlandia) za fragment zbioru badawczego Finlandii (z nagrodą), 344 S. Katanki (Jugosławia) za zbiór badawczy Jugosławii F. Musil (CSRS) za zbiór listów i cał ostek Czarnogóry 1874-1893 i 1905 H. Hille (NRD) za listy przedfilatelistyczne, znaczki, stemple i całostki Francji do r. 1876 oraz za Pocztę Lotniczą Francji G. B. Lindberg (Szwecja) za zbiór znaczków Litwy (z nagrodą) L. Plewka (Polska) za całostki, kasowniki i listy Hanoweru M. Uznanski (USA) za znaczki plebiscytowe Olsztyna i Kwidzyna oraz Grand Prix za najlepszy zbiór w klasie konkurs owej, F. Landowski (Polska) za zbiór motywowy: Wystawy i inne imprezy filatelistyczne B. Fetter (Luksemburg) za zbiory rnotywowe: Herby Europy, Stroje ludowe na znaczkach Europy oraz Piękny Luksemburg — krajem turystów (z nagrodą) Z. Biadasz i B. Stępczyński (Polska) za zbiór motywowy: Litania E. Laszlo (Jugosławia) za zbiór motywowy: Zycie dziecka na znaczkach R. Ehmann (Jugosławia) za zbiór motywowy: Rozwój kultury H. Styczeń (Polska) za zbiór motywowy: Rozwój samolotu silnikowego (z gratulacjami Jury) K. Gloss (CSRS) za zbiór motywowy: Sport pod lupą (z nagrodą) Medale srebrne: J. F IIarłberger (z nagrodą), J. Weiguni, E. Pick, K. Tancsoa, M. Bock, R. Schuize (Austria), I. Gust (Australia), V. Mojsovie, Z. Krelius (2 med. z nagrodą), Sarecvic (z nagrodą), S. Zorad (z nagrodą), S. Urosevic (Jugosławia), M. Prokopiv (z nagrodą), J. Potucek, J. Hrneir (CSRS), P. Schubert, J. Roland, W. Pannier, F. Mage, W. Mehge, R. Dóring. V. Wisu:es:i, L. Stumpel, W. Grallert (NRD), J. Schlosser (NRF), G. Senninger — z nagrodą (Szwecja), Z. Wągrowski — z gratulacjami Jury, R. H. Strelecki — z nagrodą (USA), R. Lindner (Włochy), L. Plewka (2 medale) — z nagrodą, H. Podbielski — z nagrodą, J. Plewka, J. Sajdak, Wł. Gniewosz, B. Bartosiewicz z nagrodą, K. WaIiszewski — z nagrodą, A. Plewka, B. Końezak, B. Kaczmarek, St. Askanas, (również Grand Prix za najlepszy zbiór o tematyce targowej), J. Dobrzyński, T. Walter — z nagrodą, A. Kupczyk, W. Szrajber, S. Jackowski, L. Konopiński (Polska). Medale brązowe: przyznano 74 wystawcom; 24 medale przypadły w udziale filatelistom polskim. Dyplomy uznania: uzyskało 31 filatelistów, w tym 11 Polaków. ZBIORY MŁODZIEŻOWE nagradzano dyplomami w randze medali. Dyplom w randze medalu zlotego otrzymał Kornel Ehmann z Jugosławii za zbiór motywowy: Atlas zoologiczny. Dyplomy w randze medalu srebrnego: A. Ehmann (Jugosławia), H. Birnbaum (NRD), Zawodni Klub Krasnovopolska Strojirna Zawody Chemnickeho Zarizeni (CSRS), M. Vagner (CSRS), F. Kreiker (Austria) oraz L. Babski, K. Waliszwski, Scheffs, L. Weres i J. Szrajber (Polska). Dyplomy w randze medalu brązowego przyznano 14 filatelistom (13 z Poznania, 1 z Lipska). Dyplomy przyznano 4 wystawcom (wszyscy z Poznania). Eksponaty w KLASIE LITERATURA nagradzano dyplomami na medale. Przyznano 3 dyplomy na medal złoty, 6 na medal srebrny (w tym „Filatelista") i 3 na medal brązowy. Repi,:.riuk uj cmy puchar kryształ owy (nagroda Z. Gl. PZF), stanowiącv Giand Prix za najlepszy zbiór w klasie - honorowej. Otrzymała go Czechna Witkowska. Puchar wykonany został na specjalne zamówienie w Hucie Szkła Kryształowego „Julia" w Szklarskiej Porębie. NOWOSCRII:POLSKIE Na okładce reprodukujemy projekt znaczka, który zostanie wydany 9.X. dla uczczenia 40-lecia Muzeum Pocztowego i „Dnia Znaczka". Szczegóły podaliśmy w poprzednim numerze. WYCIĄG Z ZARZĄDZENIA NR 59 Ministra Łączności z dnia 10 sierpnia 1961 r. 1 1 Wprowadza się do obiegu znaczki pocztowe wartości 40 gr, 60 gr i 2,50 zł, stanowiące emisję „VI, Kajakowe Mistrzostwa Europy". Rysunek znaczka wartości 40 gr przedstawia pas startowy w kształcie litery „E" i dwa sliartujące jednoosobowe kajaki. Rysunek znaczka wartości 60 gr przedstawia dwa czteroosobowe kajaki przecinają ce dziobami stylizowaną literę E. Rysunek znaczka wartości 2,50 z1 przedstawia wiosło, przy którym umieszczono literę „Eii i wstęgę o polskich barwach narodowych. T PP trff NEWTOOLISH ---1 OL11-■ C Twe stamps (denominations 40 gr and 60 gr), wnist werc reproduced o 1 the cover of the oopy nr 17;'61 had ben released on August 24 to commemorate the second ib, in the cosmos. On the cover of this copy we reproduce the design ci the stamp which will be issued on October 9, 1961 on the occa&łon of the 40-th anniversary of the Museum of Posts and Telecommunications and on the occasion ef the Day of the Stamp. The details were given in „Filatelista" 17/61. 345 Znaczki są perforowane i nieperforowane; ich wymiary wynoszą: znaczków wartości 40 i 65 gr — 51 X 25,5 nim, a wartości 2,50 zi 55,5 X 51 mm wraz z marginesami. Znaczki wykonano techniką offsetową w następujących nakładach i kolorach: Znaczki wartości P) gr w nakładzie — 1.000.000 sztuk, perforowanych i 900 000 sztuk nieperforowanych, w kolorach zielonym, niebieskim, czerwonym, żółtym. Znaczki wartości 60 gr w nakładzie — 1.600.000 sztuk perforowanych i 400 000 sztuk nieperfoarowanych, w kolorach niebieskim, granatowym, czerwonym, 26Ityrn. Znaczki wartości 2.50 zI w nakładzie — 500.065 sztuk perforowanych 1 900.000 sztuk nieperforowanych, w kolorach szarym, granatowym, czerwonym, żółtym. §2 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 0010szenla z mocą od dnia .10 sierpnia 1961 r. NOWOSCAGRA141 AFGANISTAN. Znaczki 50 175 p. wydane w r. 1960 w związku z 15-leciem ONZ wydano również w formie nieząbkowanego bloku. ALBANIA. 25.VI ukazata się seria z trzech znaczków z reprodukcjami zwierząt tyjących w tym państwie: na znaczku 2,50 lek szaroniebieskim, jest reprodukcja wydry, na znaczku 6,50 lek zielononiebieskim — borsuka, zaś na znaczku 11 lek brunatnym — niedźwiedzia. BELGIA. 31.VII wydano serię składającą się z trzech znaczków z dopłatą, z okazji 900lecia utworzenia w mieście Malina siedziby biskupstwa. Na znaczku 90 10 c. jest podobizna pierwszego biskupa, kardynała de Granvelle, na znaczku 3 ł 1,50 f. reprodukowany jest herb kardynała, zaś znaczek 6 + 3 I. przedstawia symbolicznie harmonijną współpracę między władzami miejskimi w Malina a kurią biskupią. BRAZYLIA. 6.VI wydano, w celu propagowania turystyki znaczek 1 er. pomarańczowoczerwony z ogólnym widokiem miasta Oure Preto. BUŁGARIA. 19.VI ukazała się seria fauna Morza Czarnego". która składa się z 6 znaczków: 2 st. — zielony/brunatny, 12 st. — zielononiebieski/czerwony, 16 st. — niebieskotioletowy/fioletowy, 95 st. niebieski/brunatny, 1 I. — zielony/niebieski i 1,25 1. — Loletowy/brunatny. CIIINSKA REPUBLIKA LUDOWA. LVIII okazale się seria „Wojskowe Muzeum Rewolucji. . składająca się z dwheh znaczków wartości 8 fen brunatny/szaroniebieski/ zielony 346 i 10 fen — szaroczarnyirszarooliwkowy / zielony; na obu przedstawiony jest budynek Muzeum. FILIPINY. W związku z wprowadzeniem corocznej obowiązkowej doplaty do przesyłek pocztowych w czasie 19.V111-30.13C na rzecz walki z gruźlicą wydano 19.V11:1 dwubarwny znaczek 6 ł 5 cent., na którym przedstawiony jest pawilon szpitalny dla chorych na gruźlicę. FINLANDIA. Z okazji 100lecia urodzin pisarza fińskiego Juhani Aho (1861-1921) wydano 11 IX -znaczek 30 flik z lego podobizną. fll• 11c;4 t-f.6 4e.s • i , J() I FRANCJA. 16.IX ukaże się seria „Europa 1061. składająca się z dwóch znaczków: 25 c. pomarańczowoczerwony i 50 c. niebieski, Wzór znaczków jest wspólny dla wydań „Europa 1981" (dziewiętnaście gołębi w locie tworzy kontury gołębia, z boku napis „C.E.P.T..). HISZPANSKIE KOLONIE. 21.VI wytlano serię z trzech znaczków z dopla ą cu Lin dusz pomocy dzieciom „Pro Infancia" dla kolonii: Feruando Po — znaczki 10 ł 5 cts czerwonobrunatny i 80+ 20 ets zielony Przedstawiają tubylca 1 rękę podniesiona do przysięgi, zaś znaczek 25 + 18 cis niebieskofeoletowy — tubylca i krucyfiks. Ifni — znaczki 10 + 5 cts brunatny i 80 ł 20 cis zielony przedstawiają skok wzwyż, zaś znaczek 25 ł 10 cts niebieskofioletowy — futboeste z p.dr.t. RIO Muni — znaczki 10 + 5 cis czerwonobrunatny I 80 ł 20 cis zielony przedstawiają lwa, zaś znaczek 25 + 10 cts niebieskofioletowy — storna. Sahara — znaczki 10 + 5 cis czerwonobrunatny, 80 ł 20 cis zielony ł 25 ł 10 cts niebieskofioletowy przedstawiają gazele. ISLANDIA. 18.IX ukażą się dwa znaczki serii „Europa 1961.: 5,50 k. i 6 h. o wspólnym wzorze, dla znacz,ców „Europa 1961". IZRAEL. 21.V11.1 ukazała się seria noworoczna, składająca się z trzech wielobarwnych znaczków. Przedstawieni są na nich: Samson (na znaczku 7 ag.), Juda Machabeusz (na znaczku 25 ag.) i Bar Kochba (na znaczku 90 ag.). JAPONIA. W związku z uruchomieniem największego w Japonii systemu nawadniającego wydano 7.VII znaczek, w środku którego jest oznaczenie wartości 10 jen a reszta powierzchni znaczka podzielona jest na cztery części. W nich przedstawione są: kran wodociągowy, elektryczny izolator, kiesy pszenicy i kolo zębate. Elementy te symbolizują korzyści jakie przynoar nowa inwestycja. 12.VII wydano nowy znaczek 10 jen z okazji 75-lecia wprowadzenia nowej normy mierzenia czasu; na znaczku 347 4,-31,,,, .ff,,,,h .. 10c,5 '^ :.,1,,,,i,-.0.,,,,,,:,,,,,r,, ,c,10 ,Slibib "s' _.,. i w— .. • • 41 ,«: ,1 4 $ ; -'A CI laAN niML IV ilgFX —i.i£DERIAND, NifuwGu■NIX ''ilk I ' tł : ,..'•,,,,,--<,'- - RRRIANDS-M81~/ 4 . ,',.: przedstawione są : Słońce i Ziemia, na której oznaczono południk — 135 E, według którego określa się czas dla Japonii. KOREAŃSKA REP, LUDOWO-DEMOKRATYCZNA. Ukazał się znaczek 5 jun z reprodukcją kaczek z gatunku „Mandaryn". Ponadto z okazji osiągnięć Związku Radzieekte• go w dziedzinie badań kosmicznych wydano znaczek 10 jun niebieski ł czerwony/żółty z reprodukcją statku kosmicznego w locie. MONGOLSKA REP. LUDOWA. Dla upamiętnienia 40-lecia nlepodlealości wydano serię z 7 znaczk4W. Znaczek 5 mung zielony, przedstawia stary most, znaczek 10 m. niebieski — dziewczynę przy maszynie w fabryce obuwia, znaczek 15 m. lilaczerwony — nowoczesny dorn towarowy w Ułan Bator, znaczek 20 m. sepia — budynek uniwersytecki, znaczek 30 rn. niebieski — budynek rządowy w Ułan Bator, znaczek 50 ni. zielony — krawca przy maszynie, znaczek 1 t. fioletowy — dwa budynki. NIEMIECKA REP. DEMOKRATYCZNA. W zwi ązku z międzynarodową wystawą ogrodniczą w Et-furcie ukazała Sic 9.VI// seria z trzech znaczków; na znaczku 10 pf. złelonyM iczerwonyrnlżół tym przedstawiony jest kwiat tulipana, na znaczku 20 pl. czerwono. 348 ,..: ' brunatnym,-czerwonym /Żółtym — dalia i na znaczku 40 pl. niebieskim czerw on ymitóltyrn/zielonym róża ; znaczek 40 pl. wydano w ograniczonym nakładzie. NIGERIA. W związku z przystą pieniem Nigerii do Swiatewego Związku Pocztowego (UPU) wydano 25.VH serię z czterech znaczków: L d. pornarańczowyMiebieski przedstawia transport koleją żelazną, 3 d. zlotylzielonobru na tny — transport samochodowy, znaczek ł s. 3 d. niebieski/czerwony transport lotniczy i znaczek 2 s. 6 d. zielony niebieski transport wodny; ponadto na wszystkich znaczkach jest emblemat ONZ — glob ziemski NORWEGIA. Z okazji 150lecia uniwersytetu w Oslo wydano 2.LX dwa znaczki wartości nominalnej 45 bre czerwony i 150 dra niebieski z reprodukcją głównego budynku uniwersytetu. NOWA GWINEA HOLENDERSKA. 15./X ukazała się seria z czterech wielobarwnych znaczków: 5 ł 5 c., 10 + 5 c., 25 + 10 c., 30 + 10 c, z dopla. ta na rzecz organizacji społecznych. Na każdym znaczku przedstawiony jest owad spotykany w tej kolonii oraz roślina, która stanowi jego pożywienie. Rw KUJ (Wyspy). We wrześniu ukazała się seria lotnicza obejmująca pięć znaczków: 5, 14, 19, 27 i 35 c., na których przedstawione są lecące postacie bogów i bogiń. RUMUNIA, W związku z całkowitym zaćmieniem Stoika widzianym w Rumunii 15.ii.br. ukazały się dwa znaczki lotnicze: 1.60 i. niebieski z reprodukcją jednej z faz zaćmienia na tle wielkiego placu w Bukareszcie t 1.75 1. szarogranatowy z reprodukcją całkowitego zaćmienia na tle konturów Pałacu Wiedzy, TURCJA. W zwią zku z 50.1eniem otwarcia obserwatorium astronomicznego w miejsca- , -t.:.,...,- . 2,L • N, , • - _ ,.. ■ i.).1.1., Ultill. urości Ka ndilii set cl ano 1.VII serię z czterech znaczków z dopłata: na znaczku 10 ł 5 kuros niebieskozielonym przedstawiony jest stary budynek obserwatorium; na znaczku 30 ł 5 k. fioletowym/czarnym emblemat obserwatorium; na znaczku 40 + 5 k. brunatnym — podobizna Fatinia Giblimena, założyciela obserwatorium, zaś na znaczku 75 ł 5 k. oliwkowym — nowy budynek obserwatorium z teleskopem. USA. 4.IX ukazał się znaczek 4 c. propagujący prawo robotników do kompensaty, WĘGRY. 23.VII ukazała się seria „Hippika 1941-, skladajaca się z 7 znaczków: 30 f. czerwonobrunatny/czarny / fioletowy Przed.stawia wyścigi konne, znaczek 40 Y. szarobrunatny/zóltobrunatny/zloty/ czarny — wyścigi z przeszkodami, 80 O. czerwonobrunatny/czarny/ zielony — wyścigi kłusaków, znaczek I ft szary/ezarnyi zielony/t pomarańczowe — również wyścigi kł usaków, znaczek 1,70 ft szarobrunatny/ Czarny/do niebieskozielone — klacze ze Źrebakami na past• wisku, znaczek 2 ft czerwonobrunatnytczarnylniebieski f tło czerwonobrunatne — najsł ynniejszego węgierskiego kłusaka „Baka", wreszcie znaczek 3 ft zoltobrunatny/żóity/do niebieskie — najsłynniejszego wę gierskiego konia wyścigowego XIX w., zdobyte przez niego nagrody oraz galopujące konie. c.d. na str. 353 Na str. 2s3-352 drukujemy uzupełnienie pracy J. Machow. skiego pt. Nadruki lubelskie 1918-1919 E. M. Perzyriski Falsyfikaty wydania lubelskiego. 1918-1919 r. Falsyfikaty Wydania Lubelskiego 1918-1919 r. głowy, rysunek orla nieregularny, inny krój liter, bez szeryfów. Znane są nadruki w pozycji normalnej i odwróco- fot. 4 ne o 1800. Do przedruku użyto całych arkuszy znaczków czystych oraz poszczególne znaczki używane. Reprodukcja 5 przedstawia trzecie fałszerstwo opisane również przez prof. St. Miksteina w w/w artykule. Główne cechy falsyfikatu: drukowany typograficznie. W literze „s" wcięcie u dołu litery. Orzeł „gruby", wypełnia prawie całą tarczę. Rozstaw liter w nadruku Inny niż w oryginałach. I tu fałszerze używali czystego materiału znaczkowego. Przedruk po oberwaniu marginesów bocznych, jak i poprzecznych; znane są również nadruki na znaczkach używanych o mało czytelnych datach i miejscowościach. Znaczki te znane są na wycinkach; nadruki przeważnie odwrócono. • pOLSI":1 A fot. S OcZT P V Na wszystkich wyżej opisanych fałszerstwach spotyka się fałszywe stempelki gwarancyjne prof. St. Miksteina (pisany) oraz p. Wł. Rachmanowa (monogram) odbijane tuszem fioletowym a czasami (p. Rachmanowa) tuszem zielonym. A teraz opiszę fałszerstwa II-go wydania nadruków lubelskich. Oryginał '21 przedstawia reprodukcja 1, a nadto znajdą czytelnicy w tekście p. dr Machowskiego. Jak podałem na początku, nadużyto oryginalnego kamienia drukarskiego do fałszerstwa różnych wartości. O ile mi wiadomo, zdołano przedrukować po kilkadziesiąt arkuszy każdej wartości od 1 do 90 hal. Następnie, zgodnie z wydanym zarządzeniem, klisze zostały komisyjnie zniszczone. Znaczki II-go wydania zaczęto fałszować już w r. 1920. Reprodukcja 6 przedstawia właśnie to fałszerstwo. Zostało ono wykonane litograficznie. Główne cechy charakterystyczne: przez skrzydła orla biegnie zygzakowata linia ciągnąca się od góry ku dołowi na obu skrzydłach, która ma naśladować upierzenie skrzydeł. W wyrazach „Polska Poczta" brak charakterystycznych usterek oraz widoczna jest pewna różnica w wymiarach poszczególnych fragmentów. lot. 6 Poza s ałszowaniem wartości 1, 2, 3, 5, 6, 10, 12, 15, 20, 30, 40, 60 i 80 hal., przedrukowano dość znaczną ilość wartości 50 i 90 hal., to jest znaczków o nie zmienionej wartości nominalnej. Jako materiału użyto zarówno znaczków czystych w arkuszach, jak i używanych sprzed daty ukazania się znaczków z nadrukami oryginalnymi II-go wydania lubelskiego, a więc mających na kasowniku jeszcze wyrazy „K.u.K. Etappenpostamt". Wszystkie wartości znane są z nadrukiem normalnym i odwróconym. W nadrukach tych są dość duże wahania, szczególnie w rysunku orla, z charakterystyczną linią zygzakowatą na skrzydłach, która występuje dokładniej raz na lewym, a raz na prawym skrzydle. Fałszerstwo to cieszyło się dość dużym powodzeniem. wobec czego fłaszerze przystąpili do wykonania fałszerstw form nadrukowych 3/3 hal., 3/15 hal. i 10/30 hal. z nadrukiem czarnym i fioletowym, 45/80 hal. z gwiazdką i z kreską oraz 50/60 hal. 349 22 Maciej F.erzyński Reprodukcja 7. Fałszerstwo litograficzne. I znowu nadruk w położeniu normalnym i odwróconym. / tu użyto materiału czystego I częściowo kasowanych fot. 7 znaczków. Ostrzegam, znaczki 10/30 hal. z nadrukiem fioletowym (zresztą dość dobrze naśladujące oryginały) są dość często stemplowane kasownikiem unarodowionym, lecz również z wyciętą nazwą miejscowości, ale za to z datą listopad, grudzień 1918 r. lub styczeń 1919 r. Są to znaczki na Ustach z nieznanego pochodzenia gwarancjami, lub co częściej — wycinki. Reprodukcja 8 przedstawia również fałszerstwo litograficzne. Główne cechy tego fałszerstwa: inny krój liter, inny Reprodukcja 9 i 10 przedstawia również fałszerstwo litograficzne. Jest to najmniej udane fałszerstwo. Sam rysunek orla przypomina raczej kleksy niż orla. Napisy, ich wielkość i krój liter nie przypominają oryginalnych nadruków, a nadto trzeba pamiętać, że wyraz „hal". poza wartością 3/3 i 3/15 hal., jest zawsze w oryginalnych nadrukach literami dużymi, podczas gdy w tym fałszerstwie we wszystkich wartościach wyraz „hal" jest pisany małymi literami. Sfałszowano wszystkie wartości II-go wydania, a ponadto 10/30 hal. z nadrukiem fioletowym. Odwróconych nadruków, jak również znaczków kasowanych nie widziałem. fot. 10 Reprodukcja li przedstawia f ałąterstwo typograficzne, pochodzące z lat 1923-26. Dla łatwiejszego zorientowania czytelników w różnicach między oryginałem a falsyfikatem daję reprodukcję oryginalnego nadruku — reprodukcja fot. 11 fot. 12 hal.* 3 hal fot. 8 rysunek orla oraz wymiary zarówno całego, jak i części nadruku odbiegające dość znacznie od wymiaru nadruku oryginalnego. Poza reprodukowaną wartością 25/40 hal. innych wartości nie spotkałem. fot. !; 450 12. Cechy charakterystyczne fałszerstwa: nadruk ma inne wymiary, rysunek orla zupełnie inny, głównie rysunek skrzydeł. Napisy górne i dolne mają inny krój. Przedrukowano wartości 3/3 hal. i 3/15 hal. i to o wszystkich ząbkowaniach, jak Falsyfikaty Wydania Lubelskiego 1913-1919 r. również znaczki bez zmienionej wartości, tj. 50 i 90 hal. Reprodukcja 13. Fałszerstwo typograficzne mało udane, a więc łatwe do rozpoznania. Dla ułatwienia rozpoznania daję i tu reprodukcję dołu nadruku autentycznego — reprodukcja 14. Cechy charakterystyczne: krój liter zupełnie inny niż w oryginałach, rysunek orla o specyficznym układzie skrzydeł. Wreszcie cyfra „3" jest zupełnie inna niż w oryginałach. Krój liter wyrazu „hal". odmienny. Wymiary całego nadruku jak i poszczególnych jego części wykazują duże odchylenia w stosunku do oryginałów. Poza wartościami 3/3 i 3/15 hal. nie spotkałem innych wartości sfałszowanych. Jako materiału użyto znaczków zarówno czystych isk i kasowanych. fot. 15 Reprodukcja 15. przedstawia fałszerstwo typograficzne. Orzeł ma inny tułów i głowę. Niektóre litery i ich rozstaw wykazują odmienny krój i odległość. Również jest drobna różnica w pomiarach nadruków w stosunku do oryginałów. Przedrukowano wszystkie wartości, na których nie ma zmiany nominału, a ponadto znaczki od 1 do 80 hal. Znane są nadruki w pozycji normalnej i odwróconej. Znane są również nadruki podwójne; znam także parkę tete-beche. Do przedruku użyto raczej tylko znaczków czystych. Znaczków kasowanych tego typu nie spotkałem. 2411AL 411. 1 fot. 16 a.aa.911 Reprodukcja 16 przedstawia również fałszerstwo typograficzne. Do przedruku użyto zwykłej farby drukarskiej, w ko- 23 lorze czarnym, intensywnym. Farba ta ma duży połysk, przebija na stronę gumowaną znaczka odcieniem brunatnym lub zielonkawobrunatnym. Rysunek nadruku sfałszowanego, a w szczególności orla — odmienny. Są również różnice w wymiarze nadruków. Formą tą przedrukowano wartości 10/30, 25/40, i 50/60 hal. Innych wartości nie spotkałem. Znaczki są prawie wyłącznie z nadrukiem odwróconym. Jako materiału użyto chyba tylko znaczków czystych, bowiem kasowanych tego fałszerstwa nie spotkałem. Natomiast spotyka się dość często na listach lub wycinkach kasowanych kasownikiem dwuobrączkowym: w otoku *Sandomierz* w mostku poprzecznym data (przeważnie styczeń 1919 r.), LUBLIN • a • z datą w mostku (grudzień 1918 r. lub styczeń 1919 r.). Dość często znaczki czyste lub wycinki mają na odwrocie stempelek fioletowy— dwie litery drukowane AB bez kropek i bez odstępu. Na niektórych muszelka i litera E w kolorze czerwonym. Na liście nadanym z Lublina, na odwrocie grecka litera Omega w kolorze czerwonym. Reprodukcja 17. Fałszerstwo również typograficzne. Wyrazy „POLSKA POCZTA" nie wykazują żadnych usterek, nadruk wyraźny, czysty; litery innego kroju. Orzeł ma w inny sposób zarysowane skrzydła. Do fałszerstwa użyto przeważ- fot. 17 nie znaczków o nieczytelnym kasowniku. Znam tylko fałszerstwa 50 i 90 hal.; innych wartości nie widziałem. Również znaczków czystych z tym nadrukiem nie spotkałem. Bardzo często znaczki tego fałszerstwa mają na odwrocie literę „S" w kolorze czerwonofioletowym lub czerwonym. Reprodukcja 18 przedstawia ostatnie ze znanych mi fałszerstw typograficznych. Rysunek przypomina orla z reprodukcji 6. Natomiast litery wyrazów „POLSKA POCZTA" mają różne Wymiary, a w szczególności „ZTA", które są wyraźnie krótsze (niższe). 351 24 Tv/Rcioj Do przedruku tych fałszerstw użyto w przeważającej ilości znaczków kasowanych. Spotyka się tylko wartości 50 i 90 hal., tj. znaczki o niezmienionej wartości nominalnej, A na zakończenie ciekawostka — zagadka. Reprodukcja 19. Jest to dziewięcioblok znaczków 45/80 hal. z poprzeczką. Badając każdy znaczek oddzielnie w oderwaniu od całości, każdy ekspert przystawi gwarancję, uznając go za dobry. Może się to nawet zdarzyć przy badaniu parki poziomej. Natomiast badając paski pionowe lub większe blaki każdy musiałby stwierdzić, że nadruki Perzyński są oryginalne, ale... wymiary nadruku na jednym znaczku w stosunku do drugiego znaczka (odległość jednego nadruku od drugiego) są zupełnie inne i bardzo odbiegają od wymiarów znaczków oryginalnych w arkuszach. Znaczki nawet w. posiadanym przeze mnie 9-bloku mają charakterystyczne usterki znaczków oryginalnych, ale usterki są zgrupowane w innym układzie. Reprodukcja jest w skali 1 :1, więc każdy może to sprawdzić. Ewentualne rozwiązanie tego zagadnienia pozostawiam Komisji Naukowo Badawczej PZF i Sekcji Ekspertów. Moje hipotez> są następujące: I. Po wydaniu zarządzenia o zniszczeniu kamienia drukarskiego, na którym były negatywy tego nadruku, zniszczono go tylko częściowo. Części nie uszkolz2ne zostały za pomocą papieru białego przeniesione na nowy kamień. Stąd znaczki posiadające usterki z różnych pozycji. w arkuszu mogł y się znaleźć obok siebie. W ten sposób odtworzono nową formę i nią -dokonywano przedruku. II. Jest to fantastycznie podrobione fałszerstwo nadruku I-ej formy w nieznany mi sposób przeniesione na kamień drukarski. 4.,90464 «gx 45. H AL. c.9 45 HAL y+} 45 HAL us 45 HA[_ oPO4,V14 Walk 45 HALdi■ir iiii 43 «..» fot. 19 Dr Józef Machowski dziękuje kol. mec. Maciejowi Perzyńskiemu za liczne umpełnierpla zestawień form drukarskich oraz dostarczenie odpowiedniego materiału ilustracyjnego. 352 Znaczek 2 ft serii „rakieta na Wenus.(p. nr 15, str, 216) wydano w czworoblokach z marginesami ze wszystkich stron. Oprócz tego ten sam znaczek wydano w formie bloku w zwiększonym formacie, z napisem na bocznym marginesie „A NY:i. Naklad bloku podobno ograniczony. .WICTNAMSKA REP. LUDOWA. 20.VII w dniu walki O zjednoczenie Wietnamu, wydano dwa znaczki: 12 sa fioletowyr brunatnyiciemnozielony i I dong zóltoziełony/brunatnyizietony: na obu znaczkach przedstawione są trzy kobiety pochodzące z pólnocnego, środkowego i południowego Wietnamu, symbolizujące braterstwo trzech miast: Hanoi, Hue i Sajgonu. ZJEDNOCZONA REP. ARABSKA (dla Egiptu). Z okazji 9-rocznicy rewolucji i dla propagowania 10-letniego planu socjalno-ekonomicznego wydano 23.V11 serię z pięciu znaczków (trzy znaczki po 10 mills, dwa po 35 raillS) oraz jednego bloku. Znaczki przedstawiają: 10 nt. kasztanowy — okręt, lokomotywę i autobus jako symbole transportu i komunikacji, 10 m. różowy — przewody wysokiego napięcia i kolo zębate — symbole uprzemysłowienia elektryfikacji kraju, 10 in. niebieski — nowe domy, 35 In. zielony — tamę wodna, traktor uprawiający pola i klas zboża symbolizujące wzrost produk- cji rolnej 1 nawodnienie, 33 m. fioletowy — dł oń trzymającą Piorącą świecę i idących droga, kobietę, mężczyznę i dziecko — symbolizujące usługi dla ludności. Blok nieząbkowany brunatny wartości nominalnej 100 inaLs zawiera jeden znaczek, na którym są przedstawione trzy złote kolumny, symbolizujące wzrost dochodu narodowego w dziesięcioleciu 1960-1910. miczny) i człowiek kierujący z Zielni. lotem rakiety. Na znaczku 4 kop. ciemnoniebieski/ zielony — głowa Czernuszki i wzlatająca z Ziemi ra.lcieta (4 statek kosmiczny). ZSRR. W zw114).-zu z Międzynarodowym Dniem Dziecka wydano serię z trzech wielobarwnych znaczków; na znaczku 2 kop.. przedstawione Sa dzieci w domu dziecka. na znaczku 3 kop. — dzieci w domu pionierów i na znaczku 4 kop. — dzieci. Wydany 8.VI znaczek 6 kop. niebieski/brunatny jest uzupelnieniem serii przedstawiającej osiągnięcia w dziedzinie mechanizacji rolnictwa. Na znaczku przedstawione są maszyny rolnicze pracujące w czasie zbiorów. 13.11I wydano znaczek 4 kop. czerwony/czarny z podobizną W.G. Biel ińskiego — pisarza rewolucyjnego, z okazji 150laała jego urodzin. 8.VI wydano serię z dwóch znaczków dla upamiętnienia lotów 9-go (9.III) i 5-go (25.111) radzieckiego statku kosmicznego, w których odbyty podróż kosmiczną psy Czernuszka i Zwiezdoczka. Na znaczku 2 kop. fioletowy / niebieski czarny reprodukowana jest głowa Zwiezdoczki, lecąca rakieta (5 statek kos- Wydane na cześć pierwszego kosmonauty J. Gagarina trzy znaczki (p. nr 12, str. 231) ukazały się 17.VI nieząbkowane. 21.VI wydano znaczek 6 kop. niebieski/zielony/brunatny dla upamiętnienia 40-lecia radzieckiej służby hydrometeorologicznej. W górnej części znaczka przedstawiona jest meteorologiczna mapa Ziemi, w dolnej części — różne przyrządy do pomiarów, z lewej strony zaś rakieta meteorologiczna. ii 353 KaLeJdO KoP Zakończyły się wakacje. Każdemu z nas pozostały zapewne po nich jakieś filatelistyczne wspomnienia. Znalazłem się w Bułgarii. Spacerując po Warnie dostrzegłem szyld z napisem „Filatelia". Oczywiście, nie mogłem oprzeć się pokusie. Wstąpiłem do tego państwowego sklepu i nie żałowałem. W sklepie była tylko jedna' sprzedawczyni i sporo klientów. Zostałem jednak obsłużony bardzo grzecznie. Zobaczyłem na wystawie kopertę pierwszego dnia ze znaczkiem bułgarskim z zimowej olimpiady. Na składzie nie było już tych kopert. Ku memu zdziwieniu, sprzedawczyni bez słowa pofatygowała się do wystawy i z witryny wyjęta mi tę kopertę. A potem zorientowała się szybko, iż interesują mnie znaczki olimpijskie. Zaproponowała mi kilka nieząbkowanych serii bułgarskich z olimpiady letniej. Byłem coraz bardziej zdziwiony i zapytałem: — Pani chyba otrzymuje procent od sprzedaży? Sprzedawczyni z uśmiechem zaprzeczyta. W tym samym sklepie mogł em nabyć w dowolnej ilości całe serie znaczków niedawno wydanych z okazji Universiady w Sofii, zarówno ząbkowanych jak i ciętych. Serie te są sprzedawane z niewielkim narzutem ponad nominał. Powróciłem do Polski akurat w dniu wydania serii z okazji VI Kajakowych Mistrzostw Europy. Chyba powinniśmy być zadowoleni z tej emisji. Wydaje się, że znaczki są bardzo udane i odpowiadają ostatniej modzie filatelistycznej (Europa). Nie ulega wątpliwości, że świat zainteresuje się tym wydaniem. Jedno jest tylko ale... Czy nie można było uniknąć wydania znaczków nieząbkowanych? Obiło mi się o uszy, że po wydaniu nieząbkowanych znaczków olimpijskich zapadła uchwała, że już nigdy nie będzie się wydawać takich znaczków. Bo w dobie sputników i lotów człowieka w Kosmos dość niepoważnie wygląda znaczek nieząbkowany. Może ktoś za granicą pomyśli, że u nas zabrakło maszyn do perforacji... Wydaje się, że w naszych czasach znaczek nieząbkowany jest anachronizmem, zwalczanym przez światek filatelistów. Jest najzupełniej zrozumiale, że ze względów ekonomicznych chciano, aby wspomniane wydanie rozeszło się w jak największej ilości. Ale czy wybrano dobrą drogę? Bo ze znaczkami nieząbkowanymi nie tylko walczą filateliści, lecz również i urzędnicy pocztowi, którzy tracą cenny czas przy sprzedaży takich wydań. Przypomnijmy sobie, że niektórzy urzędnicy pocztowi sami ząbkowali znaczki wydania „Kultura Polska" za pomocą... maszyn do szycia. Kazimierz Grriewski „POLPHIL 61" „Polphil 61" to oficjalna nazwa drugiej już wystawy filatelistycznej, zorganizowanej przez Polish Philatelic Socjety of Australia (Zrzeszenie Filatelistów Polskich w Australii) z siedzibą w Melbourne. Prezesem tej organizacji jest doskonale znany filatelistom w Polsce p. I. Gust, z którym czytaliśmy wywiad w numerze 22/60 „Filatelisty". Pierwsza wystawa (w ub. roku) odbyła się dla uczczenia stulecia polskiego znaczka, druga, tegoroczna, pod hasłem Tysiąclecia. Wystawa, która odbyła się w dniach od 10 do 12 czerwca br. w gmachu Kościusko House (Dom im. Kościuszki), zgronudziła łącznie 28 różnych eksponatów, z tego w klasie honorowej 4, w dziale „Polska" 7, inne państwa — 3, w klasie 259 problemowej 9, 2 w klasie młodzieżowej, 1 w klasie „historia poczty" i 2 eksponaty w dziale literatura. W klasie honorowej pokazane były zbiory: „Polska" I. Gusta (złoty medal na MWF „Polska 60"), „Polonika" T. W. Kuźmy (brązowy medal na „Polska 60") oraz zbiór Wielkiej Brytanii 1 specjalizowany zbiór Czechosłowacji z lat 1918/22 — R. Winiarskiego. Wszystkie te zbiory znane są naszym filatelistom z wystaw w Polsce. Z innych eksponatów, aby zorientować się co zbierają filateliści polscy w Australii, warto wymienić oprócz znaczków Polski zbiory: p. M. Fruchtmana („Europa" z FDC i specjalizowany zbiór ,Dlimpiady"); I. Gusta (specjalizowany zbiór NRD); R. Aszanowicza („Polskie wystawy filatelistycz- nie 1918 — 1960") czy E. Choynackiego („Wit Stwosz i jego sztuka w polskiej filatelistyce"). Wydany na powielaczu (z drukowaną okładką) katalog wystawy zawiera szkic C. Małeckiego „100 years bistory of Poland", informację o organizacji poczty powstańczej w Warszawie w 1944 r oraz reprodukcje polskich znaczków, m. in. serii „zwierzęta pod ochroną" z r. 1954. Obok reprodukcji znaczka z serii „przeciwgruźliczej" z r. 1948 znajduje się apel do filatelistów, aby dublety znaczków, stare katalogi i zbędne czasopisma przekazywali na rzecz dzieci w sanatoriach Rabki. INNAM Kae!E Wydano 2 nieoficjalne nalepki-bloczki: niebieski z reprodukcją „Polski nr 1" i ceglastym nadrukiem: „Polphil 61" (u góry) a „Melbourne/10-12 June" (u dołu) oraz brązowy na papierze kremowym z rysunkiem dyliżansu pocztowego na trasie. U góry, oprócz nazwy wystawy reprodukcje pieczęci Dyrekcji Generalnej Poczt Królestwa Polskiego oraz podobnej dyrekcji z New South Wales, a u dołu nazwa organizacji oraz miejsce i daty wystawy. Nalepka ta została nadrukowana też na dwóch kopertach: białej i niebieski-i. Owłabia ona również pierwszą stronę katalogu. Pochlebne wzmianki australijskiej prasy zarówno fachowej jak i codziennej świadczą o tym, że impreza udała się I w poważnym stopniu spełniła swój cel zasadniczy: przybliżenie Polski, a specjalnie jej znaczka pocztowego, do mieszkańców pią tego kontynentu. Nie zabrakło też i pamiątek dla filatelistów. Korespondencję nadaną na terenie wystawy stemplowano dodatkowo kauczukowym stempelkiem z napisem „Polphil 61" (u góry) i „Melbourne — 10 — 12 June" (u dołu) oraz tekstem „Phidwiema latelic/Exhibition" między gwiazdkami w układzie poziomym. Nad nim rysunek trąbki, a pod nim sylwetka kangura. Janusz Ksieski O Gekawctstki z mgszką Znaczki z oberwanym rogiem uważamy zazwyczaj za bezwartościowe. Trzeba jednak zrobić wyjątek dla pierwszych wydań Afganistanu, których urzędnicy pocztowi nie sprzedawali publiczności, lecz naklejali na listy sami, unieważniając je przed tym przez oderwanie części znaczka. Z biegiem czasu „usprawnili" tę czynność przez zastosowanie noża, a nawet nożyczek. A więc uważajmy na te pozorne „kancery" — tym bardziej, że niektóre z nich są niezwykle rzadkie i odpowiednio drogie. X X X Za najbardziej „treściwe" znaczki można uznać pierwsze trzy wydania Brazylii (z lat 1843,44 i 50). Nie ma bowiem na nich ani nazwy kraju, ani wyrazu ,.poczta", a rysunek znaczka przedstawia jedynie na tle ornamentu liczbę określajacą wartość. Nie przeszkadza to jednak Brazyliiczykom, którzy zbierają je z zapał em i nazywaia czule „oczkami". I tak pierwsze wydanie, to oczka „wołowe", drugie — „kozie', a trzecie — „kocie". X X X Jedną z największych zgryzot dawnych zarzarlów pocztowych była obawa przed ponownym użyciem raz skasowanych znaczków. Dlatego początkowo stosowano równocześnie datowniki (miej355 scowość i data), odciskane na liście obok znaczka i osobne kasowniki (o bardzo różnorodnym wyglądzie), służące już tylko do unieważnienia znaczka. Ku zmartwieniu filatelistów kasowniki spełniały swe zadanie aż nazbyt gruntownie, zamazując rysunek znaczka niemal całkowicie. Powyższy sposób został od dawna zarzucony jako przesadna (i pracochłonna!) ostrożność. Jeden tylko Honduras pozostał mu wierny i od 70 lat stosuje ciągle takie same kasowniki, zawierające słowo „HONDURAS" na tle 6-8 poziomych linii. To się nazywa wytrwałość! X X X W oryginalny sposób wybrnął z trudności finansowych minister poczty w murzyńskiej republice Haiti, który urzędował tam w ostatnich latach XIX w. Nie mając gotówki na wypłatę poborów swoim podwładnym zarządził, aby wszystkim bez wyjątku pocztowcom wydano znaczki pocztowe na odpowiednią sumę. Rząd haitiański w pełni docenił wartość tego pomysłu i polecił... aby także pan minister otrzymał swoją pensję w tej postaci. x x x Rządzący Guatemalą przez blisko ćwierć wieku (do 1920) bezwzględny dyktator M.E. Cabrera zamówił w r. 1911 w firmie Arnerican Bank Note Co. nakład znaczka 5 pesos (Yvert Nr 146) ze swoją podobizną. Portret miał być czarny, ujęty w czerwoną ramkę. W dostarczonym nakładzie znalazło się kilkanaście arkuszy wadliwych, z portretem do góry nogami, które niepo,trzeżenie przedostały się do obiegu. Gdy się o tym Cabrera dowiedział, poczuł się głęboko dotknięty taką „obrazą majestatu". Polecił więc wycofać natychmiast wszystkie błędnodruki i dostarczyć sobie, po czym poprzekreślał wszystkie „zbezcze-,zczone" podobizny ostrym rylcem, a znaczki schował. W r. 1920 Cabrera został obalony, a kiedy próbując utrzymać się przy władzy, polecił ostrzeliwać ze swej rewdencji stolicę, oburzeni mieszkańcy zdobyli szturmem pałac i zdemolowali go doszczętnie. Wtedy właśnie wśród wyrzuconych na ulicę ruchomoś ci eks-dykt at er a znaleziono owe „ obr a żillwe" znaczki. Dodać należy, że „uświadomieni filatelistycznie" pocztowcy bynajmniej nie zwrócili Cabrerze wszystkich błędnodruków tak, że oprócz „podrapanych" przez niego istnieją również nieuszkodzone — zarówno czyste, jak i stemplowane. 356 X X X Drugim nie mniej okrutnym tyranem demokratycznej" Guatemali był Jorge Ubico (1931-44), który także nie grze- • szył przesadną skromnością. Wyobrażał sobie ni mniej, ni więcej, że jest drugim Napoleonem i we wszystkim starał się do niego upodobnić. Porozwieszał więc wszędzie w swym pałacu pcirtrały Napoleona, naśladował jego ubiór, gesty i pozy. Dowodem tej osobliwej manii jest znaczek Guatemali nr 290 (Yverta), przedstawiający Ubico uczesanego po napoleońsku. Dowiedziawszy się pewnego razu, że pozostała po zamknięciu wystawy w Chicago w 1933 r. miniatura paryskiej wieży Eiffla ma być pocięta na ziem, Ubico bez namysłu kupił ją za 500 dolarów, przewiózł do Guatemali-miasta i rozkazał ustawić na jednej z głównych jego arterii. Chcąc zaś umożliwić całemu światu podziwianie tej — jak ją ku swojej chwale pompatycznie nazwał — „Wieży Reformatora" (Torre del Reformador), polecił umieścić jej podobiznę na znaczku pocztowym (Yv. nr 280). Jerzy Brandt OSOBLINV OŚCI ZNACZKÓW POLSKICH W nr 11 „Filate_listy" w rubryce „Osobliwości znaczków polskich" została zamieszczona wzmianka na temat usterek znaczka 40 gr z serii ,,100-lecia". Obecnie podaję poprzednie, jak również trzy dalsze usterki dostrzeżone przeze mnie w pełnym arkuszu. Na znaczku 1 po cyfrze „4" malutki przecinek, a po cyfrze „O" u góry malutka kropka. Na znaczku 4 po liczbie „100" (w napisie „100-lecie") u góry malutka kropka. Na znaczku 18 po cyfrze „40" u dołu większa kropka o różnych natężeniach farby. Kropka spotykana nie we wszystkich arkuszach. Na znaczku 39 między kołami kasownika „W-wa 1" czerwona kropeczka. Usterki te, jakkolwiek bardzo mało widoczne, są o tyle ciekawe, że dotyczą właśnie znaczków „100-lecia", a więc tematu, który w ub. roku porwał wielu zapaleńców tworząc tym samym piękne zbiory dokumentalno-tematyczne. Dlatego wydaje mi się, że warto będzie podać wszystkie te spostrzeżenia, które być może zostaną jeszcze bardziej rozszerzone przez kolegów interesujących się tym tematem. Józef Grabarczyk NOWE ODZNAKI HONOROWE PZF Plenum przyznało odznaki PZF Kolegom: 0.Gdańsk złota odznaka: Kazimierz Kamiński. 0-Gorzów Wlkp. ziole odznaki: Józef ~Rawicz (po raz drugi), Czesław Gomoliński, Edward lwanicki, Witold KarPYza. srebrne odznaki: Micha/ Chelkowski, Stanisław Koczergo, 0/Poznań ziole odznaki: Stefan Askan as, Bogdan Bartosiewicz, Zdzislaw Biadasz, Benedykt Cader, CZYTELNICY PISM Ponieważ bardzo często na łamach „Filatelisty" ukazują się wzmianki na temat znaczków należących do tematu ,Polonica" chcę dorzucić następującą uwagę: Na znaczku ZSRR (Zumstein Nr 604, Scott Nr 649) z r, 1938 przedstawiającym herb Białorusi są napisy w czterech językach. Między innymi napis w języku polskim brzmi: „Proletariusze wszystkich krajów łączcie się!". Napisu tego nie widać zbyt dobrze gołym okiem, ale jest on bardzo wyraźny pod szkłem powiększającym. Nie przypominam sobie, aby ten znaczek był kiedykolwiek wyszczególniony w spisach „Polonica". W. Metanorrskl Toronto :4,"t k-isc.ia FoZ IF" O BYDGOSZCZ. Przy II Liceum Ogólnokształcącym w Bydgoszczy zorganizowano szkolne koto, zrzeszające li czlonków. W Radziejowie powstały, 2 szkolne kola. filatelistyczne, również 2 kola powstaty w kwieciu n. Wisią. W Piotrkowie Kujawskim i miejscowości Gajewo powstały 2 dalsze szkolne kola. Dużym osiągnięciem jest założenie 3 szkolnych kol w Ostromecku. W miejscowości tej, w siedzibie Państwowego Zakładu Wychowawczego dla Głuchych, zorganizowany zestal pokaz znaczków. Inicjatoi rem pokazu byt kol. Fąferek z Bydgoszczy, który wraz z kolegami Wru ckiem, Kaliną i Sopońskim pokaz przygotowali Lech Konopiński, Zygmunt Gb rąpalski, Kazimierz Sepot, Bernard Stępczyński, srebrne odznaki: Zdzisław Bartoszkiewicz, Jan Komendziński, Henryk Kruk, Henryk Lis, Olaf Luckner, Henryk Mandok, Aleksander Mi. kolajew, Jan Olejniczek. W numerze 11161 „Filatelisty", na str. 212 mylnie podano nazwisko kol. T. Blażejewskiego z 0,Warszawa, któremu przyznana została złota odznaka PZF. Przepraszamy, Nawiązując do artykułów p. M. Szczepanowskiego oraz p. Z. Hampla („Filatelista" nr 15/114 z 1960 r.) uprzejmie zawiadamiam, że istnieją 3 znaczki Kuby z wizerunkiem Karola Roloffa. Są to: wydany w 1910 r. znaczek 1 peso w kolorze niebieskim i czarnym, w serii obiegowej skł adającej się z 8 znaczków (Yvert nr 160), wydany w latach 1911-14 znaczek o identycznym rysunku i wartości nominalnej lecz o barwie czarnej, tym razem wydany w serii składającej się z 5 znaczków (Yvert nr 165) oraz znaczek pojedynczy z 1944 r. o odmiennym rysunku w stosunku do poprzednich, barwy liliowej, wartości nominalnej 3 c. (Yvert nr 287). Piszę o tym, gdyż drugi z wymienionych znaczków pominięto we wspomnianych artykułach. Poza tym, pragnę przy okazji zaznaczyć, że zgodnie z pisownią podaną na znaczkach nazwisko winno być podane „Roloff", a nie tak, jak w artykule Z. Hampla. mgr Inż. Jerzy Kowalczyk I dostarczyli swoje eksponaty. Również koi. A. Gruszczyński odda[ swój Piękny zbiór do dyspozycji organizatorów. Rezultatem udanego pokazu był a wspomniana wyżej organizacja 3 kół, z których jedno mł odzieżowe i jedno szkolne powstały przy państwowym Zakt. Wychowawczym dla Głuchych, a drugie szkolne kolko przy szkole podstawowej w Ostromacko. Stan członków Oddziału wzrósł ostatnio o 218 osób i wynosi obecnie 994 członków. Oddzial sprawuje przy tym opiekę nad dwoma kolami filumenistów w Bydgoszczy, jednym kołem dorosłych i jednym miodzieżowym, które zrzeszają Zacznie 36 członków. Wkrótce przestanie istnieć „biała plama" jaką jest obecnie na odcinku filatelistyki miasto Chełmno. W mieście tym w najbliższym okresie założone zostanie przez Zarząd Oddziału Kolo filatelistów, które stanie się na pewno po- Sopot ważnym ośrodkiem krzewienia filatelistyki, J. Bartowski 0,RZESZOW wydal afisz propagandowy z okazji .,Roku Ziemi Rzeszowskiej" IX-lecia Oddział u. Afisz ten będzie dobrze służy! propagandzie filatelistyki we wszystkich Kolach 0/Rzeszów. KOLO NR 44 przy Min Zdrowia Warszawa. W dniach od 29 do 25.VI. br. odbyt się Pokaz znaczka „Loty kosmiczne", zorganizowany przez Koło. Pokaz odbyt się z okazji wizyty pierwszego kosmonauty świata majora J.A. Gagarina w Polsce. W 6 gablotach oszklonych wystawiono znaczki. stemple 1 całostki, stanowiące obszerne fragmenty zbioru kol. T. Cierniska, a poświecone rożnym sputnikom, łunnikom, rakietom i statkom Kosmicznym, wystrzelonym w ZSRR ł USA. Do zorganizowania. Pokazu duty wkład pracy wnieSli także koledzy 357 Zb. Igański i B. Szanto. W czasie Pokazu stosowano dodatkowy stempel okolicznościowy, a wśród zwiedzających sprzedano 420 kopert pamiątkowych. Zamówienia na pozostale koperty ze znaczkiem 1 stemplem można kierować Pod adresem Kola: Warszawa 32, skr. poczt, 74, 0/PRZEMYSL. Reprodukujemy kartę pocztową ze stemplem okolicznościowym, wydaną z okazji 1000-lecia m. Przemyśla (p. „Filatelista" nr 16 str. 318). ODPOWIEDZI =gEff -4)1" ST. WITCZAK — KROTOSZYN. Na pewno nie należy od razu, w pierwszym liście do kandydata na korespondenta z zagranicy wysyłać znaczków. Pisaliśmy jut o tym niejednokrotnie, uprzedzając Czytelników o ryzyku, na jakie narażają się, wysycając znaczki, którymi adresat może wca• le się nie Interesuje. Poza tym, Jeszcze inna sprawa: czy pamiętałeś o przepisach cel. nych obowiązujących przy wysyłce znaczków za granicę? Je. śli nie, to być może list do adresata nie doszedł. AL. STAFINSK1 — SZCZECINEK. Ma Pan rację, nic nie usprawiedliwia sprzedaży znaczków uszkodzonych. Wydaje nam się, że zabezpieczyć alę można przed kupnem znaczków bezwartościowych — z kancerami — tylko sprawdzając je w sklepie 1 od razu reklamując, J. MATHIA — BOJADŁA. Zadanie 146 było premiowane łącznie z zadaniem 145. Rozwiązania nie drukowaliśmy, gdyż zajętoby zbyt dużo miejsca. Pan był jednym z sześc,u czytelników, którzy nadesłali próbę rozwiązania. Dziękujemy. K. DRABIK — TARNAWA DOLNA. Brakujące numery „Filatelisty.można nabyć w Wydawnictwie Prasowym „Ruch. , W-wa, ul. Wilcza 40. 358 M. KORCZAK — BIAŁA PODLASKA. Nie znamy adresów czasopism, które Pana interesują. L. PIEKARCZYK — MRZEZYNO. Prosimy zwrócić się do Oddziału Szczecin, kol. Ka. zimierz FTaiSS, Szczecin, ul. Zubrów 95. Do założenia kota potrzebne jest minimum 10 osób. KIEŁB. JANKOWIAK CZYNEK. Podajemy adres, o który Pan prosili Oddział Poznali skr. poczt. 253, Pomad 1. M. KNAP — OPOLE. Zwróć się o pomoc przy raa',.daltill S1CF do Oddziału PZF w ODOlu, skr. poczt. 59. O zezwolenie na wymianę znaczków z zagranicą możesz się ubiegać będąc członkiem PZF. J. SZARY — WYLATOWO. Jeśli są chętni do zorganizowania koła, nic nie stol temu na przeszkodzie. O pomoc i należ y potrzebne materiały zwrócić się do Oddziału ?M" w Bydgoszczy. Tam też, będąc już członkiem, dostanie Pan znaczek PZF. T. WASYLUIC — JASIE162ARSICL. Niestety, nie znamy adresów osób, o które Panu chodzi. J. WIECZOREK — KRAKÓW. Dziękujemy za uwagi. Przekazaliśmy je obu autorom. Fotografię koperty przesyłamy pocztą. Z. PIEKARZ — KRAKÓW. Dziękujemy bardzo za nadesłana notatkę. Nie zamieścimy jej jednak gdyż jest bardzo spóźniona. Przepraszamy. J. WŁODEK — CHOSZCZNO. W sprawie braku „Filatelisty. w Choszcznle interweniujemy w „Ruchu". K. KRYPCZYK — KATOWICE LIGOTA. W sprawie etykiet zapałczanych prosimy zwrócić się do Komisji Filumenistyki przy Z.G1. PZF, Warszawa, Rynek Starego Mia. sta 14. H. MARKOWSKI WSCHOWA. PPF „Ruch" nie prowadzi abonamentu znaczków zagranicznych. W sprawie albumu prosimy napisać bezpośrednio do ogłaszającego się. J. MIELCZAREK — MRĄGOWO. W sprawie kupna znaczków prosimy zwrócić się do PPF „Ruch". W ZSRR nie ma pisma filatelistycznego. Prosimy więc korzystać z adresów w „Filateliście.. T. IlCALINOWSICI — CZĘSTO. CHOWA. Niestety, nie znaleźliśmy chętnych. Może zwróci się Pan do Muzeum P. i T. Wrocław, Krasińskiego 1. Z. MAZUR — BIAŁA II. Z kupnem katalogu znaczków polskich prosimy się wstrzymać do czasu ukazania się nćwago katalogu (koniec 1961), gdyż ten, którego się obecnie używa jest mocno nieaktualny, a poza tym trudno go dostać. Bloczek sprzedawany był na Wystawie. CZ. LEWANDOWSKI — BO. REK WLKP. Regulamin wymiany, drukowany przez nas obowiązuje członków PZF mających zezwolenia na wymianę. Wszyscy MM mogą wysyłać za granicę tylko znaczki stemplowane na wycinkach z kopert do wagi 10 g. Kolportażem czasopism zagranicznych zajmuje alę Biuro Kolportażu Prasy i Wyd. Zagranicznych, Warszawa, Wilcza 46. Adresów filatelistów polskich z braku miejsca, na razie drukować nie będziemy. A. KUBICZEK — TARNOWSKIE GÓRY, E. KONIECZNY — PRZYBRODZIE. To, o czym Pan pisze nie byto notatką reklamującą, tylko płatnym ogłoszeniem, zamieszczonym na ogólnie przyjętych zasadach w prasie- Z tego powodu nie możemy spełnić Panów prośby i przysłać prospektów. s WSZYSTKICH naszych Czytelników prosimy o nie przysyłanie w kopertach adresowanych do Działu Rozrywek Umysłowych żadnej korespondencji. Do Działu Rozrywek prosimy kierować tYlko rozwiązania zadań i nowe zadania. Dziękujemy. WYMIANA j m6R/INICII Heinz Neubauer, Destensee, Eichhornstr. 6, Kr. 128nig,s. -wusterhausen, NRD (n.). Bse- Dora Heihnann, Cottbus, Thiemstr. 56, NRD. (n.). 19 lat. Manfred Scholz, Dahme/Mark, Gesehw.-Schollstr. 14, Kr. Likkau, NRD, (n ). Si egfried Fele, Au erbach/ Erzgeb, Am Lehngericht 4, NRD, (n.). Richard Krdning, Obersteinweg 7. NRD (n.). Voiker Bergfekl. Detzstedil SOdharz, Sulertnihe I, NRD (a.r,r1.) 17 lat. Hartmut StObner, Leipzig W 35, Georg-Szwarzstr. 126, NRD (n.). Karl Heinz Carolus. Hale/ brOcke, Obar Frelberg 2, Geschw, ScholLsW. 21, NRD, P.H.M. Corwin z Oldenzaal (Holandia), którego adres zamieściliśmy w nr 15, zawisdamia, Że Interesują go tylko wszelkiego rodzaju „Judaica". Slegfrled Flohrer, Annaberg/ Buchholz 2, Meisterstr. 7, NRD, (am.). Ingo Lanschutz, Halfach/m! cberlausitz, Strasse der 13e.f relung 16, NRD, (n.). OGŁOSZENIA P.L. Godlewski z Mar del Fiata (Argentyna) dostał taką ilołt listów z Polski, że nie jest w stanie sam na nie odpowiedzieć. Przekazat więc czzle Eolów do Polskiego Kola Filatelistycznego w Buenos Aires, które rozdzieli listy między swoich członków. Nawiążę kontakt wymiany znaczków pocztowych w kraju i za granicą. Mam <lożo ma. terialów do zamiany. Kazimierz Rudel, Walbrzych, ol(4195) Swierczewskiego 4/2. wymiana znaczków czeskich za znaczki odmiany ząbkowań znaków wodnych, numery plyt PRL niestemplowane poszukuje Michalik, Dolni Sucha 234 (4500) (CSRS). DZIAŁ ROZRYWEK UMYS ŁOWYCH 167. ELIMINATKA (ul. A. Jalowskl) FrPORZKEML.0 L- S 2 1, < F' I L- L- P1 -r" CEL i P I- 5 Fl 'T I=1 1../ Z I Fi O Y R L- 14 CROr CRkCN4r.R i ROPS F' 1 'S P 1 PSZS Ni 1 ...11.< I R Ftt Z ż F' 1■1 Ff P.1 1=ILD.ZY"ENEFR$=1 1 -I[ I RODZDRif=i Z p'onowych kolumn figury wykreślić wyrazy o podanych znaczeniach. Pozastałe litery czytane rzędami poziomymi dadzą rozwiązanie. Znaczenie wyrazów: 1. Jeden z Motywów filatelistyki problemowej, 2. wydanie znaczków, 3. ptak chroniony, 4. abażur, 5. Państwowe Przedsiębiorstwo Filatelistyczne, 6. wkladnik, 7. przyrząd ffhltellstyczny.7- II lttnie iiredialt1Gra Perzyńskiego, 9. przesytka pocztowa, 10. Pojęcie matematyczne. 148. CYFRY I NAZWISKA (Ul. ELPE) Cyfry obok nazwisk laureatów MWF „Polska gett umleSelliśrny w pewnym określonym celu. Zgadnijcie w jakim? Jeśli się Wam to uda, Drodzy Czytelnicy, z latwoścIą odczytacie treść apelu, skierowanego pod Waszym adra;cm: 426 KACZMAREK B. 125 BOJANOWICZ M. 381 NAUMANN J. 367 BIADASZ Z. 615 POULIE J. 638 GUMMESSON N. 527 LAKANEN K. 234 NOWY T. 569 CENDROWSKI W. s i wrwiqran:a prosimy nad.sylać pod adresem: Redakcja Filatelisty, dział rozrywek umysłowych, Warszawa ul. Widok 22 — do dnia 7 patliziernika 1991. Za dobre rozwiązania rozlosujemy nagrody znaczkowe. Przyznajemy równ:e.2 nagrody autorskie za zamieszczone zada-i ROZWIĄZANIA I NAGRODY Z NR 1.1 159. Spirala Analogofilia 160. Skakanka: Intermes.s 2 Poznań dzynarodowa Wystawa Filatelistyczna Miast Targowych. W wyniku losowania nagrody otrzymują: J. Barkan z W-wy, J. Gdalliec z Wolsztyna, E. Rożek z Lublina, J. GrabazczYk ze Szczecina, T. Rembtszewskl z Wartkowic, A. Malinowski z Maszewka. Nagrody autorsklę, Jalowskł 1 ELPE. Nagrodyotrzymnfa: ślemy pocztą. Wysylki dokonujemy 2 razy w kwartale. Redaguje kolegium w składzie: Fabian Bura, Tadeusz Grodecki, Kazimierz Gryżewsk1, Wiestawa Kawecka, Zbigniew Mikulski, Maciej Perzyński Adr*. Redakril: Warszawa ol Widok 22. tel. 6-67-94 Wydawca: Wydawnictwo Prasowe .Ruch" — Warszawa. Wilcza 46 Artykułów ~zamówionych redakcja Me zwraca Naktad 15 900 Objętość i ark. Format A5. Papier (lustr. V kl. 70 g, 70 x UW. 359 G'kefi fprafer małość koli« difecrom KUP IM 1[N ALBUMIK was Cen 2 albumików, stanowiących całotó — 8 złotych Państwowe Przedsiębiorstwo Filatelistyczne „R Ł C IW. War ul. Ba eL CENA 2,50 ZŁ Cena w prenumeracie: kwartalnie zi 15.—, odtroczcie zł 30 —, rocznie zt Lamówierua i wpłaty na prenumeratę w kraju przyjmują wszystkie urzędy pocztowe1 listo• łosze w terminie do 15 każdego miesiąca poprzedzającego okres zamawianej prenumeraty .4 dat ta prenumeratę w kraju należy dokonywać na konto PRO t-0-10002a Centrala Ko1,3ortatu Warszawa. Srebrna 1P pótrocznie if 11—, rocznie zl es — Prenumerata za granicę wynosi: kwartalnie zt 2 1 . ogtoszenta przyjmuje Biuro Ogloszed Wydawnictwa Prasowego ..Ruch,., Warszawa, ul. Wilcza 46 Zakl. Graf. „Ruch" W-wa zam. 1021-61 — S-69