GIMNEWS wydanie specjalne 2015

Gimnazjum przy Zespole Szkół
im. A. Mickiewicza we Wręczycy Wielkiej
Gim
alne
j
c
e
p
s
e
i
n
news — wyda
Grudzień 2015
W nowogródzkiej stronie...
Na początek krótki rys historyczny miasta…
Nowogródek
to
miasto w dorzeczu Niemna
wzmiankowane
po
raz
pierwszy w XI wieku. Było
wówczas stolicą jednego z
państw ruskich. W XIII w.
został zajęty przez Litwinów. Tu koronował się
władca Litwy— Mendog. W
okresie
zależności
od
Rzeczpospolitej Nowogródek był stolicą księstwa i
województwa. W 1795r., po
trzecim rozbiorze Polski
miasto zajęli Rosjanie. Po
pierwszej wojnie światowej
miasto wróciło w granice
Polski. W 1939r. Nowogródek został wcielony do
ZSSR. Obecnie to miasto
w
obwodzie
grodzieńskim Białorusi.
Nowogródek współcześnie
Zaosie
W Zaosiu (obecnie
wieś na Białorusi) będącym
szlacheckim zaściankiem,
znajdował
się
dwór
i folwark należący do rodziny Mickiewiczów, uchodzący, obok Nowogródka, za
najbardziej prawdopodobne
miejsce narodzin Adama
Mickiewicza
(metryka
chrztu nie zawiera dokład-
nej informacji o miejscu
urodzenia).
Zaosie w
1799r. przejął w spadku
ojciec
Adama.
Później
przekazał w dzierżawę mężowi swojej siostry. Jednak
młody Adam Mickiewicz
razem z braćmi przyjeżdżał
do Zaosia spędzić u cioci
wakacje w latach 18011810. Zamieszkiwali wtedy
na piętrze spichlerzyka
(świronka). Adam Mickie-
wicz przyjeżdżał
do Zaosia także
później, gdy był
już nauczycielem
w Kownie.
Dworek za czasów Mickiewicza i
współcześnie
Str. 2
Gimnews—wydanie specjalne
Kościół farny p.w. Przemienienia Pańskiego
w Nowogródku
Barokowy kościół farny p.w.
Przemienienia Pańskiego wybudowany został w latach 1719-23.
Świątynia jest jednonawowa i posiada
półkoliście zamknięte prezbiterium.
Fasadę, zwieńczoną trójkątnym szczytem, flankują dwie niskie,
czworoboczne wieże. W nawie kościoła zachowały się sklepienia kolebkowe, w kaplicach - gotyckie sklepienia
żebrowe.
W kościele znajdują się cenne obrazy: Matki Bożej z Dzieciątkiem
i Św. Michała Archanioła, patrona miasta.
12 lutego 1799 roku w farze
nowogródzkiej został ochrzczony Adam Mickiewicz. O tym fakcie przypomina pamiątkowa tablica.
Ołtarz w
kościelefarny
Kościół farny
Świteź
Świteź—jezioro na Białorusi
w pobliżu Nowogródka, powierzchnia
1,5 km kw., maksymalna głębokość
15m.
Według legendy ludowej miała w nim
mieszkać rusałka, której
imię stało się inspiracją
do napisania przez A.
Mickiewicza ballady pt.
„Świtezianka”. Do innego podania nawiązuje
też ballada wieszcza
„Świteź”.
Obraz Matki Boskiej
Nowogródzkiej
„Ktokolwiek będzisz w nowogródzkiej stronie,
Do Płużyn ciemnego boru
Wjechawszy, pomnij zatrzymać twe konie,
Byś się przypatrzył jezioru.
Świteź tam jasne rozprzestrzenia łona,
W wielkiego ksztalcie obwodu,
Gęstą po bokach puszczą oczerniona,
A gładka jak szyba lodu”.
A. Mickiewicz „Świteź”
Grudzień 2015
Str. 3
Muzeum Adama Mickiewicza
w Nowogródku
W odbudowanym dworku
Mickiewiczów, w którym poeta spędził
dzieciństwo, mieści się muzeum poświęcone twórczości poety, a u stóp
góry zamkowej kopiec i pomnik wieszcza.
Dzieje budynku
W 1803 ojciec Adama Mickiewicza Mikołaj zakupił za 50 rubli plac
pod budowę domu rodzinnego. Na
miejscu znajdowały się już piwnice
i podmurówki, ponieważ swój dom
miał tu kiedyś burmistrz Nowogródka
(posiadłość spłonęła w 1751r.). Ojcu
poety udało się postawić drewniany dom, jednak po pożarze z lat 1806–
1807 zdecydowano się na budowę murowanego, co w ówczesnym
Nowogródku było sporym osiągnięciem (murowane były wówczas tylko klasztor i kościoły).
Aż do śmierci ojca Mikołaja
Mickiewicza rodzina mieszkała w domu, później była jednak zmuszona
przenieść się do oficyny. Po śmierci
matki (1820r.) domostwo przejął Franciszek Mickiewicz (brat poety), który
mieszkał tu do wybuchu powstania
listopadowego. Za udział w walkach
majątek był skonfiskowany i sprzedany
przez władze carskie.
Od tego czasu dom przechodził z rąk do rąk – dwa razy ulegał
pożarowi (pierwszy raz drewniana
oficyna w 1863r., dwadzieścia lat później korpus główny). Podczas I wojny
światowej
i
wojny
polskosowieckiej kwaterowały tu armie niemiecka, polska i bolszewicka.
Przez cały okres międzywojenny trwały negocjacje z ówczesnymi
właścicielami domu, którzy dopiero w
1937r. zgodzili się go odsprzedać na
cele muzealne. 11 września 1938r
nastąpiło ostateczne otwarcie muzeum.
Pomnik Mickiewicza
W czasie II wojny światowej
większość pamiątek przepadła, jednak
zachował się model pomnika Mickiewicza dłuta Antoine'a Bourdelle'a, odkupiony przez Komitet Mickiewiczowski
od żony rzeźbiarza.
W 1955r. dom został odbudowany
przez władze białoruskie.
Kopiec Mickiewicza
Dworek Mickiewiczów - muzeum
Wydanie gazetki
przygotował zespół
redakcyjny pod opieką p. J. Makowskiej
Dąb posadzony z okazji 200-ej
rocznicy urodzin Mickiewicza