Więcej

Umowa nr UMO-2013/09/D/HS3/04470
Opracowanie taksonomiczne, archeozoologiczne oraz tafonomiczne zwierzęcych szczątków
kostnych z górnopaleolitycznego stanowiska Dolni Vestonice I (Czechy)
Kierownik projektu:
Dr Jarosław Wilczyński
e-mail: [email protected]
Wykonawcy:
Dr hab. Piotr Wojtal (ISZE PAN)
Współpracownicy:
Źródło finansowania:
Narodowe Centrum Nauki (Sonata 5)
Kwota na realizację:
Okres realizacji:
Opis projektu:
84 800 zł
2014-2016
Głównym celem zgłoszonego projektu jest opracowanie taksonomiczne,
archeozoologiczne oraz tafonomiczne szczątków
zwierzęcych pochodzących z pięciu struktur mieszkalnych wiązanych z
osadnictwem kultury graweckiej odkrytych na stanowisku
Dolni Vestonice I. Stanowisko to należy do najważniejszych stanowisk
górnego paleolitu Europy Środkowej. Badania
prowadzone na tym stanowisku doprowadziły do odkrycia niezwykle
bogatych nawarstwień górnopaleolitycznych, zawierających
liczne zabytki kamienne, wyroby kościane, szczątki ludzkie oraz
przedmioty sztuki, a wśród nich najcenniejsze znalezisko glinianą Venus z Dolnich Vestonic. Poza wyrobami ludzkimi na
stanowisku tym odkryto bardzo liczne szczątki zwierząt. Część z
nich tworzy nagromadzenie kości mamucich wypełniających naturalne
obniżenie terenu (tzw. skladka kosti), któremu od strony
północnej towarzyszy 5 struktur mieszkalnych. Do ich konstrukcji
wykorzystano kości mamuta i stanowiły one pierwotnie rodzaj
zagrody w obrębie których skupiała się działalność łowców
paleolitycznych. Struktury te stanowią najstarsze konstrukcje
mieszkalne znane z Europy Centralnej, do budowy których posłużyły
szczątki mamutów. Niestety pomimo niezwykłej wagi tego
materiału, nigdy nie został on w pełni opracowany.
Projekt ten ma na celu wykonanie po raz pierwszy dla materiału
kostnego uzyskanego z górnopaleolitycznego stanowiska
Dolni Vestonice I, pełnej analizy taksonomicznej, archeozoologicznej
oraz tafonomicznej. Analizy te będą stanowiły kontynuacje
rozpoczętych jeszcze w 2005 roku badań nad zwierzęcymi materiałami
kostnymi pochodzącymi z graweckich stanowisk
położonych w Europie Centralnej jak m.in. Pavlov I, Milovice IV oraz
Kraków Spadzista. Proponowane badania w znaczącym
stopniu poszerzą stanu wiedzy na temat osadnictwa graweckiego w
Europie Centralnej, jednocześnie przyczynią się do lepszego
poznania organizacji przestrzennej stanowiska, pozwolą określić jaka
działalność podejmowana była na stanowisku oraz jaka była
relacja wydzielonych tutaj struktur mieszkalnych z nieopodal położoną
akumulacją szczątków mamutów. Dodatkowo planowane
datowania radiowęglowe pozwolą uściślić chronologię osadnictwa
graweckiego występującego na tym stanowisku. Uzyskane
wyniki zostaną opublikowane w międzynarodowych czasopismach
recenzowanych oraz będą prezentowane na konferencjach
poświęconych okresowi paleolitu oraz zagadnieniom związanym z
wymarłą fauną mamutów.
Publikacje:
Wilczyński J., Wojtal P., Robličkova M., Oliva M., 2015. Mammoth
hunter settlement of
Dolni Vestonice I, Quaternary International 379,
58-70.
Wojtal P., Wilczyński J. 2015. Hunters of the giants. Woolly mammoth
hunting during the Gravettian in Central Europe, Quaternary
International 379, 71-81.
Wertz K., Wilczyński J., Tomek T. 2015. Birds in the Pavlovian culture:
Dolni Vestonice II, Pavlov I and Pavlov II, Quaternary International 359–
360, 72-76.
Wojtal P., Wilczyński J., Nadachowksi A., Münzel S.C. 2015. Gravettian
hunting and exploitation of bears in Central Europe. Quaternary
International 359–360, 58-71.
Umowa nr 1880/B/H03/2010/39
Przeobrażenia kulturowe górnego paleolitu i zmiany środowiska w południowej Polsce na podstawie
stanowiska Kraków ul. Spadzista obszar C2
Kierownik projektu:
Dr Jarosław Wilczyński
e-mail: [email protected]
Wykonawcy:
Dr hab. Piotr Wojtal (ISZE PAN)
Dr hab. Krzysztof Sobczyk (IA UJ)
Współpracownicy:
Źródło finansowania:
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Kwota na realizację:
62 860 zł
Okres realizacji:
2010-2013
Opis projektu:
Celem projektu jest eksploracja oraz opublikowanie nawarstwień
stanowiska Kraków ul. Spadzista obszar C2. Sekwencja stratygraficzna
odkryta w ramach badań tego obszaru prowadzonych w 1980 roku, jest
jednym z najpełniejszych zapisów zmian kulturowych zachodzących w
okresie górnego paleolitu południowej Polski. Obejmuje on okres
kilkunastu tysięcy lat, w ramach którego zarejestrowano istnienie pięciu
faz osadniczych. Związane są one z pobytem na tym obszarze
stanowiska ludności kultury oryniackiej, graweckiej oraz epigraweckiej.
Planowane badania terenowe mają na celu uzyskanie nowych
materiałów niezbędnych dla dokładniejszego poznania zmian
zachodzących w gospodarce oraz kulturze materialnej człowieka w
kontekście zmian środowiska naturalnego. Uzyskany w trakcie badań
terenowych materiał zabytkowy, szczątki kostne oraz roślinne, poddane
zostaną badaniom interdyscyplinarnym, które pomogą szczegółowo
opisać zmiany związane z przeobrażeniami kulturowymi górnego
paleolitu zachodzącymi na terenie południowej Polski.
Publikacje:
Efektem realizacji projektu będzie przygotowanie merytoryczne i
ilustracyjne publikacji obejmujących problematykę osadnictwa
górnopaleolitycznego występującego na stanowisku Kraków ul.
Spadzista oraz w szerszym kontekście - na terenie Polski południowej.
Będą to publikacje o charakterze interdyscyplinarnym z szerokim
zapleczem komplementarnych dyscyplin przyrodniczych, zmierzające do
ukazania zmienności kulturowej i osadniczej górnego paleolitu Polski na
tle przemian środowiska przyrodniczego.
Wilczyński J., Wojtal P., Sobczyk K. 2012. Spatial organization of the
Gravettian mammoth hunters site - Kraków Spadzista (southern
Poland), Journal of Archaeological Science 39, 3627-3642.
Wilczyński J., Wojtal P., Sobieraj D., Sobczyk K. 2015. Kraków
Spadzista trench C2 - new research and interpretations of Gravettian
settlement, Quaternary International 359–
360, 96-113.