Strategia_Rozwoju_Powiatu_Grajewskiego

Załącznik nr 1
do UCHWAŁY NR XXXIV/213/01
Rady Powiatu Grajewskiego
z dnia 28 grudnia 2001 r.
Strategia Rozwoju
Powiatu Grajewskiego
GRUDZIEŃ 2001
2
SPIS TREŚCI
I. Wstęp ............................................................................................................3
I.1. Etapy opracowania strategii rozwoju............................................................4
I.2. Elementy infrastruktury gospodarczej..........................................................5
I.3. Objaśnienia do analizy SWOT.....................................................................6
II. Charakterystyka
dziedzin Ŝycia społeczno-gospodarczego powiatu
grajewskiego.................................................................................................8
II.1. PołoŜenie oraz warunki geograficzno-przyrodnicze powiatu
grajewskiego...............................................................................................13
II.2. Charakterystyka gmin w powiecie grajewskim.........................................20
II.3. Analiza SWOT...........................................................................................29
III. Misja i cele rozwoju powiatu....................................................................46
III.1. Priorytety rozwoju powiatu......................................................................51
IV. Analiza moŜliwości finansowych powiatu grajewskiego...........................70
V. Zadania strategiczne realizacyjne.................................................................77
3
I. WSTĘP
Opracowana „Strategia Rozwoju Powiatu Grajewskiego” wytycza
kierunki realizowanej przez powiat polityki rozwoju, na którą składa się:
1. tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy,
2. utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu
powiatowym,
3. pozyskiwanie i łączenie środków finansowych: publicznych i prywatnych,
w celu realizacji zadań z zakresu uŜyteczności publicznej,
4. wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu
wykształcenia obywateli,
5. racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska
naturalnego, zgodnie z zasadą zrównowaŜonego rozwoju,
6. wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i gospodarki,
popieranie postępu technologicznego i innowacji,
7. wspieranie rozwoju kultury oraz ochrona i racjonalne wykorzystywanie
dziedzictwa kulturowego,
8. rozwój turystyki,
9. promocja walorów i moŜliwości rozwojowych powiatu.
Strategia jest to zespół wzajemnie powiązanych rozwiązań społecznoekonomicznych, dotyczących
mających
realizacji róŜnego
rodzaju przedsięwzięć,
na celu rozwój gospodarczy. Jest to takŜe sztuka formułowania
długookresowych celów,
a takŜe ich modyfikacji w zaleŜności od zmian
zachodzących w otoczeniu oraz wybór działań umoŜliwiających realizację
przyjętych priorytetów rozwoju.
„Strategia Rozwoju Powiatu Grajewskiego” powinna odegrać rolę
czynnika jednoczącego lokalne społeczności i podmioty gospodarcze.
Współdziałanie ze społeczeństwem, podmiotami gospodarczymi, organizacjami
4
społecznymi, samorządowymi i rządowymi pozwoli urzeczywistnić plany
rozwoju powiatu.
Przy opracowywaniu strategii rozwoju korzystano z wcześniejszych
opracowań dotyczących byłego województwa łomŜyńskiego jak i dokumentów
powstających na dzień dzisiejszy.
Łączy ona w sobie róŜne źródła, które
stanowią jej trzon. Zostały takŜe wykorzystane informacje i sugestie płynące
od osób, które uczestniczyły w opracowywaniu
strategii. Uspołecznienie
powstawania strategii pozwoliło włączyć do procesu jej opracowania
reprezentantów gmin oraz przedstawicieli
środowisk
gospodarczych,
społecznych i politycznych.
Cele
strategiczne
podstawowe wartości
zawarte
w
niniejszym
opracowaniu
określają
na których będzie się opierał rozwój powiatu
grajewskiego. Realizacja tych celów pozwoli na realizację misji rozwoju
przyjętej w strategii i osiągnięcie wysokiego poziomu rozwoju w przyszłości.
Wstępem do określenia misji rozwoju, celów strategicznych I i II rzędu
była dokonana diagnoza stanu istniejącego – ocena najwaŜniejszych warunków
rozwoju powiatu oraz jego potrzeb.
Przy realizacji strategii rozwoju powiatu nie naleŜy zapominać, iŜ proces
jej realizacji wymaga stałej analizy zachodzących zdarzeń i zjawisk
oraz wprowadzania na etapie zarządzania strategicznego korekt do opracowanej
strategii w zaleŜności od warunków realizacyjnych.
I.1. ETAPY OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU
Przy opracowywaniu strategii przyjęto następujące etapy prac:
- charakterystyka
dziedzin
Ŝycia
społeczno-gospodarczego
istotnych
dla rozwoju powiatu,
- analiza uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych rozwoju powiatu
(szanse, zagroŜenia rozwojowe obecne i potencjalne),
- sformułowanie misji oraz celów strategicznych I i II rzędu,
5
- sformułowanie zadań strategicznych realizacyjnych w ramach celów
II rzędu, które słuŜą realizacji celu II rzędu i I rzędu.
I.2. ELEMENTY INFRASTRUKTURY GOSPODARCZEJ
Wykorzystanie istniejącego potencjału gospodarczego zlokalizowanego
na terenie Powiatu Grajewskiego będzie tym większe im bardziej gospodarka
Polski będzie się otwierała na rynek światowy oraz będzie się stawała coraz
bardziej konkurencyjna w eksporcie. Rozwój Województwa Podlaskiego
i Powiatu Grajewskiego jest związany ze strategią eksportu.
NaleŜy dąŜyć do rozwoju na terenie powiatu przemysłów nowoczesnej
technologii a uwzględniając specyfikę Powiatu Grajewskiego naleŜy szczególną
uwagę przy rozwoju tego przemysłu zwrócić na małe jednostki gospodarcze
DuŜe
jednostki
gospodarcze
wymagają
duŜych
nakładów.
Trudne
jest ich przekształcanie bez udziału kapitału zagranicznego który finansuje
przekształcenia i dostarcza technologie. Od kilku lat moŜna zaobserwować,
iŜ to małe podmioty gospodarcze są lokomotywą postępu.
Powiat Grajewski powinien rozwijać się jako centrum rozwoju przemysłu
rolno-spoŜywczego. NaleŜy w większym stopniu niŜ dotychczas rozbudować
przetwórstwo produkowanych w tym regionie płodów rolnych. Rozwój
tego przemysłu stworzyłby nowe miejsca pracy. Istniejąca infrastruktura stwarza
korzystne warunki do realizacji tego typu inwestycji.
Powiat Grajewski nie posiada na swoim terenie przestarzałych
tradycyjnych gałęzi przemysłu cięŜkiego, zatrudniającego w skali kraju
ok. 1/3 ogółu osób pracujących w przemyśle. Przemysł ten jest najbardziej
szkodliwy dla środowiska naturalnego. Brak takiego przemysłu w powiecie
nie będzie generował sytuacji konfliktowych, do których dochodzi w innych
rejonach kraju.
6
I.3. OBJAŚNIENIA DO ANALIZY SWOT
Wysoki poziom niepewności związany z przewidywaniem przyszłości
wskazuje na konieczność wprowadzenia nowej koncepcji metodycznej –
planowania strategicznego – otwartego, elastycznego i ciągłego jako podstawy
„Strategii Rozwoju Powiatu Grajewskiego”. Jego istota polega na określeniu
najbardziej prawdopodobnego pola rozwoju przez dwa brzegowe scenariusze
wyraŜające róŜny poziom celów i zharmonizowanych z nimi zadań
realizacyjnych.
Scenariusze
te
będą
odpowiadały
uwarunkowaniom
zewnętrznym i wewnętrznym określonym przez zespoły zadaniowe i prognozy
długookresowego rozwoju. Scenariusze te wyznaczą pole, w którym
prawdopodobnie będzie przebiegał rzeczywisty rozwój.
Scenariusz poŜądanych zmian (szans) – określać będzie korzystne
uwarunkowania rozwoju Powiatu Grajewskiego, nawiąŜe do pozytywnych
prognoz zmniejszenia opóźnienia, uwzględni korzystne warunki i mechanizmy
wywoływane reformami. Cechą charakterystyczną tego scenariusza rozwoju
będą proefektywnościowe działania i społeczno-ekologiczne uwarunkowania
brane pod uwagę przy jego realizacji. Opierać się ma na maksymalnym
wykorzystaniu istniejących oraz potencjalnych uwarunkowań i moŜliwości
(wewnętrznych i zewnętrznych) rozwoju powiatu. Scenariusz ten ma mieć
charakter inspirujący, dynamizujący i stymulujący. Na jego podstawie zarysuje
się wizję przyszłości stanowiącej punkt odniesienia dla wariantowania strategii
rozwoju.
W kategoriach strategicznych scenariusz ten uwzględnia i przewiduje:
- zaspokojenie potrzeb społecznych na co najmniej dotychczasowym poziomie
z
równoczesnym
w przyszłości,
uwzględnieniem
konieczności
jego
podwyŜszania
7
- rozwój urządzeń i systemów infrastruktury technicznej, zapewnienie
optymalnej
sprawności
i
niezawodności
ich
funkcjonowania
oraz
jak najlepszej jakości świadczonych usług,
- maksymalne wykorzystanie połoŜenia, walorów i zasobów powiatu oraz
istniejących rezerw (terenowych, infrastrukturalnych), co poprzez rozwój
będzie
prowadzić
do
poŜądanych
przekształceń
strukturalnych
i przestrzennych.
Reasumując scenariusz ten prowadzić ma do rozwoju powiatu wskutek
wzrostu atrakcyjności lokalizacyjnej dla kapitału, co spowoduje rozwój
gospodarki lokalnej, a w konsekwencji wzrost poziomu Ŝycia ludności.
Scenariusz niepoŜądanych zmian (zagroŜeń) - uwzględni niekorzystne
uwarunkowania
przekształceń
władz powiatowych przy
strukturalnych, ograniczone
niesprzyjających
moŜliwości
warunkach wewnętrznych
i zewnętrznych, w warunkach regresu lub stagnacji gospodarczej powiatu.
Strategia tego typu zakłada minimalizację zagroŜeń czy sytuacji konfliktowych.
WskaŜe na konsekwencje obecnych tendencji rozwojowych, podporządkuje
obraz przyszłości powiatu dominującym cechom stanu obecnego, zasygnalizuje
niebezpieczeństwa, zagroŜenia i bariery wynikające z niepoŜądanego rozwoju
sytuacji. Przyjmie charakter ostrzegawczy.
W kategoriach strategicznych scenariusz ten uwzględnia i sygnalizuje:
- niezrealizowaniem
potrzeb
społecznych
i
gospodarczych,
co
grozi
powstawaniem wielu sytuacji konfliktowych,
- wzrost zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego,
- opóźnienia w budowie i modernizacji urządzeń infrastruktury technicznej
i społecznej, a takŜe spadek sprawności, niezawodności i jakości
świadczonych usług,
- utratę istniejących i nieprzygotowanie nowych rezerw rozwojowych
(terenowych, infrastrukturalnych) oraz spadek potencjału gospodarczego.
8
Reasumując scenariusz ten skoncentruje się na działaniach zmierzających
do utrzymania istniejącego poziomu rozwoju powiatu oraz poziomu
zainwestowania przy niezbędnych zabiegach eliminujących główne zagroŜenia
i bariery. MoŜe nastąpić spadek atrakcyjności lokalizacyjnej powiatu
dla kapitału, mogą utrwalać się niekorzystne struktury funkcjonalnoprzestrzenne, co w konsekwencji doprowadzić moŜe do kryzysu powiatu
i spadku poziomu Ŝycia jego mieszkańców.
Oba scenariusze tworzą układ komplementarny. Określone pole
prawdopodobnego
rozwoju
umoŜliwi
przechodzenie
od
scenariusza
niepoŜądanych zmian do scenariusza zmian poŜądanych w miarę poprawy
uwarunkowań zewnętrznych lub wewnętrznych albo opanowania sytuacji
kryzysowych. Strategie mieszczące się w polu określonym poprzez scenariusze
brzegowe stanowić będą elastyczne narzędzie sterowania rozwojem zgodnie
z poŜądanymi społecznie i gospodarczo celami.
II.
CHARAKTERYSTYKA DZIEDZIN śYCIA SPOŁECZNOGOSPODARCZEGO POWIATU GRAJEWSKIEGO
Powiat Grajewski w skład którego wchodzi 6 gmin (miasto Grajewo,
gmina Grajewo, gmina Wąsosz, gmina Radziłów, miasto i gmina Szczuczyn,
miasto i gmina Rajgród) połoŜony jest w zachodniej części województwa
podlaskiego na terenie „Zielonych Płuc Polski”.
9
10
Podstawowe dane statystyczne dotyczące Powiatu Grajewskiego
Powiat Grajewski na dzień 31 grudnia 1999 r. liczył 51617 mieszkańców,
na 1 kilometr kwadratowy przypadało średnio 54 osoby.
Podstawowe dane liczbowe o Powiecie Grajewskim (na dzień 31.12.99 r.)
Nazwa
Powierzchnia Miejsco
gminy
w km2
wości
Grajewo
m
19
X
Grajewo
w
308
51
Radziłów
w
199
40
Rajgród
m, w
207
34
Szczuczyn m, w
116
34
Wąsosz
w
118
22
Powiat
Grajewski
X
967
186
Woj.
20 180
3947
Podlaskie
X
m – gmina miejska, w – gmina wiejska
Ogółem
23 015
6 403
5 417
5 677
6 926
4 179
51 617
1 222 709
LUDNOŚĆ
MęŜczyźni Kobiety Na 1
km2
11 065
11 950 1213
3 237
3 166
21
2 749
2 668
27
2 894
2 783
28
3 557
3 369
60
2 171
2 008
35
25 673
600 931
25 944
621 778
54
61
Ludność według płci i wieku
Wyszczególnienie
0-4 lata /1999-1995/
5-9 lat /1994-1990/
10-14 /1989-1985/
15-19 /1984-1980/
20-24 /1979-1975/
25-29 /1974-1970/
30-34 /1969-1965/
35-39 /1964-1960/
40-44 /1959-1955/
45-49 /1954-1950/
50-54 /1949-1945/
55-59 /1944-1940/
60-64 /1939-1935/
60-64 /1938-1934/
65-69 /1934-1930/
70-74 /1929-1925/
75-79 /1924-1920/
80-84 /1919-1915/
85 lat i więcej
Powiat Grajewski
Województwo
Podlaskie
Ogółem
3184
4027
4666
4784
4136
3755
3304
3598
3979
3356
2629
1931
2045
2 152
2040
1905
1188
535
555
51617
1222709
Tabela nr 1
Kobiety na 100
męŜczyzn
109
98
95
97
95
94
101
103
Tabela nr 2
MęŜczyźni
1645
2089
2334
2418
2103
1964
1800
1854
2058
1750
1279
960
964
1 013
921
802
410
154
168
25673
600931
Kobiety
1539
1938
2332
2366
2033
1791
1504
1744
1921
1606
1350
971
1081
1 139
1119
1103
778
381
387
25944
621778
Miasta
1601
2216
2708
2874
2275
1898
1855
2234
2633
2120
1562
927
994
1 007
884
734
448
193
217
28373
713444
Wieś
1583
1811
1958
1910
1861
1857
1499
1364
1346
1236
1067
1004
1051
1 145
1156
1171
740
342
338
23244
509265
11
Struktura gruntów w Powiecie Grajewskim
Nazwa gminy
Rodz
aj
Pow.
gminy
ogółem
(ha)
Tabela nr 3
UŜytki rolne
Lasy i
Pozostałe
Pow. Grunty Sady
Łąki Pastwiska grunty leśne grunty i
ogółem
nieuŜytki
uŜytków orne
ogółem
ogółem
rolnych ogółe
ogółem
m
% w powierzchni ogółem
Grajewo
m
1 893
63,81
43,00
0,63
15,95
4,23
3,54
32,65
Grajewo
w
30 813
61,19
31,20
0,04
20,06
9,89
29,95
8,86
Radziłów
w
19 938
70,56
39,33
0,04
18,43
12,76
8,30
21,14
Rajgród
m, w
20 716
57,08
28,78
0,24
19,27
8,79
28,38
14,54
Szczuczyn
m, w
11 572
76,49
54,76
0,23
10,01
11,49
16,30
7,21
Wąsosz
w
11 792
71,46
52,53
0,04
11,57
7,32
21,04
7,51
Powiat
X
96 724
65,37
Grajewski
Województwo
X
2 017 958 59,54
Podlaskie
m – gmina miejska, w – gmina wiejska
38,01
0,12
17,24
10,01
21,92
12,71
39,43
0,24
12,15
7,73
29,44
11,02
Ruchy ludności
Tabela nr 4
Przyrost naturalny ogółem (osoba)
1994
1997
1998
Saldo migracji stałej
1994
1997
1998
Nazwa gminy
Rodzaj
Grajewo
m
119
99
60
66
51
12
Grajewo
w
34
13
32
- 71
- 78
-7
Radziłów
w
10
- 10
18
- 68
- 62
- 63
Rajgród
m, w
3
32
5
- 43
- 44
- 39
Szczuczyn
m, w
7
23
3
- 14
- 25
- 39
Wąsosz
w
17
9
14
- 31
- 61
- 50
166
132
- 161
- 219
- 186
Powiat
X
190
Grajewski
m – gmina miejska, w – gmina wiejska
Inne dane
Tabela nr 5
Telekomunikacja
Nazwa gminy
Miasto Grajewo
liczby
bezwzględne
5853
na 1000
ludności
254,3
Gmina Grajewo
665
Gmina Radziłów
Dochody i wydatki budŜetów gmin
zł./ mieszk.
dochody
wydatki
992,1
991,5
103,9
924,0
922,6
923
170,4
987,6
1031,4
Miasto i gmina Rajgród
879
154,8
1200,8
1155,1
Miasto i gmina Szczuczyn
1033
149,1
1136,7
1186,0
Gmina Wąsosz
681
163,0
967,1
934,8
Powiat Grajewski
10034
194,4
386,7
381,6
Woj. Podlaskie
296991
242,9
93,3
92,9
12
Infrastruktura techniczna
Nazwa gminy
Rodzaj
Tabela nr 6
Infrastruktura techniczna
Sieć w kilometrach
ZuŜycie wody z wodociągów
w gospodarstwach domowych Zdroje uliczne
wodociągi
kanalizacja
w dam3
w m3 na 1
mieszkańca
32,8
32,1
565,1
24,6
7
71,4
1,0
74,4
11,6
1
30,1
7,9
67,5
12,5
14
15,7
6,5
41,8
7,3
30,8
3,3
184,3
26,5
1
33,9
0,3
68,4
16,5
5
214,7
51,1
1001,5
19,4
28
Grajewo
m
Grajewo
w
Radziłów
w
Rajgród
m, w
Szczuczyn
m, w
Wąsosz
w
Powiat
X
Grajewski
Województwo
X
8428,5
1193,9
34705,5
Podlaskie
m - gmina miejska, w - gmina wiejska, dam3 - dekametry sześcienne
Ochrona środowiska
28,4
305
Tabela nr 7
Ludność obsługiwana przez
oczyszczalnie ścieków
Powierzchnia objęta róŜnymi formami ochrony
przyrody i krajobrazu
Ogółem
Powierzchnia
w liczbach
w % ludności obszary
obszarów
Nazwa gminy Rodzaj bezwzględnych
ogółem
prawnie
prawnie
Parki
Rezerwaty
chronione chronionych w narodowe
przyrody
w ha
% powierzchni
ogółem
w hektarach
Grajewo
m
18 190
79,0
Grajewo
w
926,0
3,0
926,0
Radziłów
w
650
12,0
3 668,0
18,4
3 668,0
Rajgród
m, w
780
13,7
13 581,0
65,6
1554,0
11,6
Szczuczyn
m, w
2 800
40,4
Wąsosz
w
183,0
1,6
183,0
Powiat
X
22 420
43,4
18 358,0
19,0
6 148,0
194,6
Grajewski
Województwo
X
622 346
50,9
644 040,7
31,9
92 160,4
14015,3
Podlaskie
m - gmina miejska, w - gmina wiejska
Dane w powyŜszych tabelach opracowane zostały na podstawie publikacji Urzędu Statystycznego
w Białymstoku "Rocznik statystyczny województwa podlaskiego za 1999 rok" Białystok 2000.
Ludność w wieku produkcyjnym w strukturze mieszkańców Powiatu
stanowi 56 %, w wieku przedprodukcyjnym 30 % i poprodukcyjnym 14 %.
Bezrobocie jest wysokie i wynosi obecnie około 21 %. Z dniem 01.01.2000 r.
rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów Powiat Grajewski został
za powiat zagroŜony strukturalnym bezrobociem.
uznany
13
II.1. POŁOśENIE
ORAZ
WARUNKI
GEOGRAFICZNO-
PRZYRODNICZE POWIATU GRAJEWSKIEGO.
Pod
jest
względem
przejściowe.
geograficznym
Od
zachodu
połoŜenie
występuje
Powiatu
Grajewskiego
Wysoczyzna
Kolneńska
zaś od wschodu Kotlina Augustowska. Teren rozciągający się na północ stanowi
południową część Pojezierza Ełckiego o licznych i wysokich wzgórzach
morenowych oraz licznych i głębokich rynnach jeziornych. W miejscu
zetknięcia się tych trzech krajobrazowo róŜnych jednostek geograficznych leŜy
Grajewo. Właśnie w Grajewie krzyŜują się najwaŜniejsze linie komunikacyjne
a mianowicie linia kolejowa i droga Białystok – Ełk oraz droga ŁomŜa –
Augustów. Drogi te podkreślają granice trzech wspomnianych krain
fizjograficznych. Porównując połoŜenie Powiatu Grajewskiego w stosunku
do głównych ośrodków gospodarczych i kulturalnych tego regionu jak:
Białystok, Ełk, ŁomŜa, Augustów, Suwałki moŜemy
zauwaŜyć zagroŜenie
przejściowości naszego terenu pomiędzy w/w wymienionymi ośrodkami.
Budowa geologiczna, morfologia i hipsometria.
Powiat Grajewski leŜy na prekambryjskiej płycie krystalicznej, na której,
podobnie jak na całym wzniesieniu mazowiecko-suwalskim, bezpośrednio
zalegają utwory triasowe, jurajskie i kredowe. Całość pokrywają osady
lodowcowe ostatnich dwóch zlodowaceń – środkowopolskiego i bałtyckiego.
Teren ten podobnie jak całej północnej Polski w stosunkowo niedawnej
przeszłości geologicznej pokrywały lądolody nasuwające się ze Skandynawii.
Dlatego teŜ powierzchnię budują tu zasadnicze materiały lodowcowe naniesione
przez masy lodu.
Ostatni zasięg zlodowacenia tworzy wyraźną granicę
w krajobrazach. Krajobraz na północ od Grajewa jest urozmaicony jeziorami
(Rajgrodzkie,
Dręstwo,
Toczyłowskie,
Mierucie).
Krajobraz
terenów
14
południowo zachodnich jest bardziej jednolity. Obszary leŜące na wschód
od Grajewa stanowią teren pokryty zandrami i bagnami. Wyraźne obniŜenia
terenu stanowią tu szerokie doliny rzek Biebrzy, Jegrzni i Ełku.
Okolice Grajewa podobnie jak całe województwo podlaskie stanowią
teren nizinny. Lodowiec tu nie tylko odegrał decydującą rolę w ukształtowaniu
pionowym tego terenu, ale wywarł zasadniczy wpływ na geologiczną budowę
podłoŜa oraz powstanie gleb. Główne elementy krajobrazu stanowią wzgórza
moren czołowych i dennych, jeziora zandry, pradoliny oraz głazy narzutowe.
Na zachód od Grajewa w okolicy Niedźwiadnej wysokość terenu sięga
do 203 m. n. p. m., w części południowej, najniŜszej w okolicy Okrasina teren
obniŜa się do 104 m. n. p. m.
Bogactwa mineralne.
Według dotychczasowych badań geologicznych największe znaczenie
na terenie powiatu grajewskiego posiadają: torfy, gliny, Ŝwiry, piaski, głazy
narzutowe oraz rudy darniowe.
Jednym z waŜniejszych bogactw mineralnych powiatu jest torf który
powstał po ustąpieniu lodowca w pradolinach lub na obszarach zarośniętych
jezior. Pokłady torfu występują we wschodniej i południowo-wschodniej części
obszaru. Zajmują one około 30 tys. ha, co stanowi ponad 27 % powierzchni
powiatu. Na szerszą skalę torf nie był do tej pory wykorzystywany, jednak
pewne znaczenie ma wydobycie torfu do celów nawoŜenia oraz jako surowca
do produkcji płyt torfowych.
Glina czerwona i siwa stanowi surowiec do wyrobu cegieł, dachówek
i innych materiałów budowlanych i wyrobów ceramicznych. Pokłady
jej znajdują się na północ i zachód od Grajewa. Zajmują one obszar około
6 tys. ha.
świry rozrzucone są w róŜnych miejscach, najwięcej znajduje się ich
w okolicy wsi Koty-Rybno, Wojewodzin i Dybła. Obszar Ŝwirów szacuje
15
się na około 2,5 tys. ha. świr nadaje się do wykorzystania w budownictwie,
czy produkcji prefabrykatów budowlanych.
Na wschód od Grajewa występują bogate pola piasków kwarcowych które
mogą być wykorzystywane w przemyśle szklarskim. Huta szkła w Grajewie
istniała do 1927 roku.
Na zachód od Grajewa licznie występują głazy narzutowe przewaŜnie
granity, gnejsy i łupki. Mogą słuŜyć one do produkcji kruszywa kamiennego
stosowanego jako materiał do budowy dróg.
W okolicach Rajgrodu znajdują się pokłady kredy. Do tej pory trwa jej
eksploatacja.
PowyŜsza analiza bogactw kopalnych pokazuje, Ŝe na omawianym terenie
istnieją warunki surowcowe do
rozwoju głównie przemysłu torfowego
oraz przemysłu mineralnego produkującego materiały budowlane. MoŜna
stwierdzić, iŜ zasoby tych surowców nie stwarzają większych moŜliwości
do uprzemysłowienia tego regionu w oparciu o te surowce, ale jednak pewne
moŜliwości rozwojowe istnieją .
Gleby
Gleby w Powiecie Grajewskim podobnie jak w
całej północno-
wschodniej Polsce są wytworzone na podłoŜu materiałów polodowcowych
i są to: bielice, szczerki i gleby piaszczyste. Pod względem typologicznym
występujące tu gleby naleŜą do dwu regionów glebotwórczych: kolneńskokuźnickiego i augustowskiego. Region pierwszy występujący na zachód
od Grajewa posiada gleby słabo zbielicowane i bardziej zróŜnicowane. Region
drugi jest regionem bagiennym rolniczo wykorzystanym na niewielkim
obszarze. Stosunkowo większe obszary dobrych rolniczo gruntów ornych
występują na północ od Grajewa. W okolicy Grajewa, Rajgrodu i Szczuczyna
stanowią one potencjalną bazę rozwoju produkcji rolniczo-warzywniczej
i sadowniczej oraz innych upraw intensywnych.
16
Jakość uŜytków rolnych według klas bonitacyjnych (stan na dzień 01.01.2000 r.)
WYSZCZEGÓLNIENIE
Tabela nr 8
UŜytki rolne
W HEKTARACH
Powiat Grajewski
Województwo Podlaskie
OGÓŁEM
38060
1206173
I
-
1
II
-
53
III
795
82767
IV
15377
554899
V
10906
355584
VI
10978
212671
w tym VI pod zalesienie
822
171108
Grunty nieobjęte klasyfikacją gleboznawczą
4
198
W ODSETKACH
OGÓŁEM
100
100
I
-
0
II
-
0
III
2,1
6,9
IV
40,4
46
V
28,7
29,5
VI
28,8
17,6
Grunty nieobjęte klasyfikacją gleboznawczą
0
0
Dane z Wydziału Geodezji Starostwa Powiatowego w Grajewie.
Warunki wodne.
Zasoby wodne okolic Grajewa nie są zbyt wielkie, bowiem przez ten teren
nie przepływają większe rzeki. Największą rzeką płynącą na obrzeŜu Powiatu
Grajewskiego jest Biebrza, która płynie 25 km na południe od Grajewa i wpada
do Narwi w okolicy Wizny. Biebrza zasięgiem swego dorzecza obejmuje cały
obszar regionu Grajewa. Do niej bezpośrednio lub pośrednio wpadają wszystkie
inne większe i mniejsze cieki wodne. Długość Biebrzy wynosi 168 km. Płynie
ona zabagnioną doliną zwaną Kotliną Augustowską lub Kotliną Biebrzańską,
stanowiącą największy obszar bagien w Polsce (Kuwasy, Czerwone Bagno).
17
Bezpośrednio do Biebrzy niosą swoje wody rzeki: Ełk i Wissa. Rzeka Ełk jest
częścią ciekawego szlaku wodnego Ełk-Biebrza-Narew-Wisła. Długość rzeki
Ełk wynosi 118 km.
Wissa na obszarze powiatu przepływa przez Szczuczyn, Wąsosz,
Radziłów i wraz ze swym dopływem Radziłówką wpada do Biebrzy. WaŜne
zbiorniki wodne na tym terenie stanowią jeziora: Rajgrodzkie, Toczyłowskie
i Mieruckie.
Największym z tych jezior jest jezioro Rajgrodzkie. Powierzchnia
jego wynosi 1505 ha. Jezioro to charakteryzuje się silnie rozwiniętą linią
brzegową
którego długość wynosi 57 km. Wody Jeziora Rajgrodzkiego
wykorzystywane są do nawodnień łąk kuwaskich. Na bazie jeziora rozwija
się gospodarka rybna.
W odległości około 4 km na północ od Grajewa leŜy Jezioro
Toczyłowskie. Powierzchnia jego wynosi ok. 100 ha. Ze względu na swoje
malownicze połoŜenie w sosnowym lesie stanowi ono miejsce wypoczynku
mieszkańców Grajewa i okolicznych wsi.
WaŜne znaczenie dla gospodarki wodnej mają kanały Woznawiejski,
Rudzki i Łęg odwadniające teren rozległych bagien Kotliny Augustowskiej.
Te trzy sztuczne cieki, a szczególnie Kanał Rudzki wpływają osuszająco
na przyległe do nich tereny torfowe, w wyniku czego na znacznych obszarach,
a szczególnie na Modzelówce zahamowany został proces torfotwórczy
i zapoczątkowany proces degradacji torfowisk.
Fauna i flora.
Przejściowy charakter regionu Grajewa uwidacznia się równieŜ w szacie
roślinnej. Mniej więcej przez jego środek z północy na południe przechodzi
granica
pomiędzy
terenami
byłego
woj.
suwalskiego
charakteryzując
się występowaniem lasów świerkowo-sosnowych jak równieŜ naturalnych
borów świerkowych
a terenami obejmującymi północne obszary byłego
18
województwa łomŜyńskiego.
W okolicach Grajewa podobnie jak w całej
północno-wschodniej części Polski przewaŜają drzewa iglaste – głównie sosna
i świerk. Z liściastych występują: brzoza, olcha, dąb. W podszyciu dominuje
jałowiec, leszczyna, jarzębina. Runo leśne stanowią widłaki, wawrzynek, wilcze
łyko, konwalia, sasanki, zawilce.
Pod względem fauny teren ten naleŜy do południowo-bałtyckiej krainy
zoograficznej. Wśród ssaków dominują łosie, jelenie, sarny, zające, dziki, lisy,
wiewiórki, piŜmaki. Licznie występują ptaki gnieŜdŜące się w lasach
jak i ptactwo wodne. NaleŜą do nich kaczki, nurki, perkozy, bociany, czaple,
cietrzewie, głuszce rzadziej łabędzie, gęsi, Ŝurawie, kanie, kukułki, drozdy,
derkacze, jarząbki, słowiki, kuropatwy, kosy.
Największe kompleksy leśne występują w regionach Rajgrodu, Rudy,
śebr. Na południowy wschód od Grajewa leŜy jeden z najpowaŜniejszych
rezerwatów północno-wschodniej Polski o obszarze 2172 ha Czerwone Bagno.
Rezerwat od strony południowej ogranicza rzeka Ełk, od wschodu Biebrza
i Kanał Augustowski, od zachodu rzeka Jegrznia. Północną granicę Czerwonego
Bagna wyznacza linia łącząca wsie Tajenko, Orzechówka, Woznawieś.
Rezerwat Czerwone Bagno stanowi kompleks torfowisk porosły borami
bagiennymi i łozowiskami. Utworzony został w celu zachowania naturalnej
ostoi
łosia
i
zapewnienia
mu
optymalnych
warunków
rozwojowych
w naturalnym środowisku. W pobliŜu wsi Bełda znajduje się gniazdowisko
czapli siwej.
Nieopodal Grajewa znajduje się Biebrzański Park Narodowy –
największy w Polsce (59223 ha). Obejmuje znaczną część Kotliny Biebrzańskiej
leŜąc na terenie województwa podlaskiego. Głównym celem powołania BPN
była ochrona największego i najlepiej zachowanego kompleksu torfowisk
niskich w Europie Środkowej i Zachodniej, będącego miejscem lęgowym
licznych gatunków ptaków i jednym z waŜniejszych miejsc ich odpoczynku
i Ŝerowania w czasie przelotów. Obszar Parku – rozległe i głównie podmokłe
19
obniŜenie terenu leŜące od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów poniŜej
otaczających je wysoczyzn – dzieli się na trzy części, noszące miano basenów,
są to: Basen Północny, Środkowy oraz Południowy. Baseny róŜnią się między
sobą fizjografią, hydrografią i warunkami przyrodniczymi. Główną oś doliny
stanowi meandrująca nizinna rzeka – Biebrza – największy prawobrzeŜny
dopływ Narwi. Jej źródła znajdują się 1,5 km na południe od Nowego Dworu.
Wśród wilgotnych łąk otoczonych lasem łączy się ona z Narwią na wysokości
wsi Ruś. Wielka przestrzeń pradoliny Biebrzy w duŜej części zachowała
pierwotny lub zbliŜony do naturalnego charakter z rzadkimi gatunkami flory
i fauny zasiedlającymi podmokłe biotopy. Na terenie doliny Biebrzy występują
zespoły roślinne reprezentujące niemal wszystkie główne typy: bagienne,
torfowiskowe i leśne. Szczególnie cenne są grupy zbiorowisk mechowiskowych
i mszysto-turzycowych zawierające w swym składzie gatunki rzadkie i ginące.
Zachowały się tutaj relikty glacjalne i gatunki pochodzenia borealnego tj. brzoza
niska, wierzba lapońska, skalnica torfowa, wełniaczka alpejska, turzyca
strunowa, gnidosz królewski, niebielistka trwała, wielosił błękitny. Bagna
Biebrzańskie są największą w kraju ostoją łosia który przetrwał tutaj II wojnę
światową w niedostępnym terenie obecnego rezerwatu ścisłego „Czerwone
Bagno”. Zadomowiły się tutaj równieŜ bobry, wydry, borsuki, lisy, jenoty,
wilki, łasice, gronostaje, sarny, jelenie, dziki. Niezwykle bogaty jest świat
ptaków cechujący się występowaniem wielu osobliwości w skali krajowej
i europejskiej. Stwierdzono obecność 203 gatunków ptaków w tym
179 gatunków lęgowych, a wśród nich: orła przedniego, bielika, orlika
grubodziobego, błotniaka łąkowego i zboŜowego, puchacza, sowę błotną,
bociana czarnego, dubelta, bataliona czy derkacza. Naturalne koryto rzeki,
liczne
starorzecza
warunkują
tu występowanie 36 gatunków ryb.
bogactwo
ichtiofauny.
Stwierdzono
20
II.2. CHARAKTERYSTYKA
GMIN
W
POWIECIE
GRAJEWSKIM.
Miasto Grajewo
Miasto Grajewo zajmuje obszar 1893 ha, a zamieszkuje je około
23 tysięcy ludności.
Historia
Grajewo, połoŜone przy dolinie rzeki Ełk zostało załoŜone jako osada
w ramach akcji osiedleńczej prowadzonej przez księcia mazowieckiego Janusza
I. Dnia 26 sierpnia 1426 roku ksiąŜę Janusz po raz pierwszy wymienił nazwę
ksiąŜęcej wsi Grajwa, nadając w niej wójtostwo Boguszowi. W 1472 roku Jan
z BiałowieŜy dostał 60 włók na terenie dzisiejszego miasta i rozpoczęła
się kolonizacja tych ziem. RównieŜ od tego roku Jan z BiałowieŜy zaczął
nazywać siebie Grajewskim. 8 lutego 1478 roku ufundowano w Grajwach
kościół Świętej Trójcy, a w następnym roku Kazimierz Mazowiecki erygował
parafię grajewską. Ludność przybywająca na te tereny pochodziła głównie
z Mazowsza. Wiek XV i XVI to dalszy rozwój wsi. W 1540 roku w Wilnie król
Zygmunt Stary
podniósł wieś do godności miasta. W 1870 roku miastu
odebrano prawa miejskie które odzyskało w 1919 roku. Rozwój miasta
przyspieszyła budowa linii kolejowej z Białegostoku do Ełku. Jej otwarcie
nastąpiło w 1873 roku. W tej chwili miasto Grajewo jest siedzibą władz
powiatowych i gminnych.
21
Walory turystyczne
Grajewo leŜy na pograniczu Wysoczyzny Kolneńskiej i Kotliny
Biebrzańskiej.
Cennym obiektem przyrodniczym
Grajewa jest jezioro Grajwy
(Brajmura) połoŜone w północno wschodniej części miasta w dolinie rzeki Ełk.
Jest to zbiornik o charakterze bagienno-stawowym. Brzegi jeziora porasta
roślinność szuwarowa. Z przeprowadzonych badań wynika, iŜ występuje
tu 95 gatunków ptaków w tym gatunki zagroŜone wyginięciem np. bąk,
płaskonos, błotniak stawowy, trzciniak.
Dzięki
połączeniom komunikacyjnym Grajewo jest dobrym punktem
wypadowym na tereny Biebrzańskiego Parku Narodowego. Jest to największy
Park Narodowy w Polsce o powierzchni 59 223 ha. Jego obszar obejmuje tereny
bagienne i torfowiska na całej długości rzeki Biebrzy. Jest najcenniejszym
obiektem przyrodniczym Europy ze względu na niespotykane bogactwo
ornitofauny.
Przemysł
Na terenie miasta funkcjonują zakłady produkcyjne, których wyroby
znane są nie tylko w kraju, ale i za granicą: Zakłady Płyt Wiórowych S.A.,
Spółdzielnia Mleczarska „MLEKPOL”, Produkcyjno-Usługowa Spółdzielnia
Pracy
i
„Zakrem”.
przedsiębiorstw
Oprócz nich w Grajewie jest kilkadziesiąt
budowlanych,
transportowych,
firm
zajmujących
się przetwórstwem spoŜywczym (piekarnie, masarnie, przetwórstwo rybne).
Firmy działające w Grajewie oraz potencjalni inwestorzy mają do dyspozycji
pełną infrastrukturę: 5 banków, nowoczesną telekomunikację oraz dogodne
połączenia drogowe i kolejowe.
22
Gmina Grajewo
W skład gminy Grajewo wchodzi 51 miejscowości. Obejmuje ona obszar
30813 ha, a zamieszkuje ją około 6400 osób.
Na terenie gminy Grajewo panują odpowiednie warunki do prowadzenia
gospodarstw ekologicznych. Z uwagi na dogodne połoŜenie, a konkretnie
południową część gminy, która obejmuje Otulinę Biebrzańskiego Parku
Narodowego moŜna rekomendować jako doskonałe
turystyki. Przykładem
jest
tereny pod
kątem
29 kilometrowy szlak pieszy: Goniądz-Wólka
Piaseczna – Kapice – Dębiec – Modzelówka – Ruda. Znaczna część tego szlaku
24 kilometry znajduje się na terenie gminy Grajewo. Turystów odwiedzających
te tereny powinno zainteresować bogactwo dziewiczej flory i fauny. Szlak
pieszy wiedzie wśród lasów, łąk, pastwisk oraz przez tereny bagienne i torfowe.
W miejscowości Toczyłowo w sąsiedztwie kompleksów leśnych połoŜone
jest jezioro Toczyłowskie o powierzchni ok. 100 ha. Malownicze połoŜenie
jeziora oraz czystość wód przyciąga w okresie letnim sporą ilość turystów
krajowych
i zagranicznych oraz amatorów wędkarstwa.
Gmina ma charakter typowo rolniczy. Średnia wielkość gospodarstwa
wynosi około 14 ha. W produkcji rolnej dominują tradycyjne uprawy
podstawowych zbóŜ i ziemniaków. UŜytki zielone stanowią 47 % uŜytków
rolnych. Ze względu na duŜą ilość łąk i pastwisk gmina specjalizuje
się w produkcji mleka, mięsa wieprzowego i wołowego.
Miasto i Gmina Rajgród
Miasto i gmina Rajgród obejmuje obszar 20 716 ha, a zamieszkuje
ten teren około 5 700 osób.
23
Jednym z większych atutów Rajgrodu jest polodowcowe Jezioro
Rajgrodzkie które naleŜy do grupy jezior które moŜna określić jako Pojezierze
Rajgrodzkie. Wody jeziora Rajgrodzkiego mieszczą się w pierwszych klasach
czystości.
Dzięki
licznym
rzeczkom
i
kanałom
Jezioro
Rajgrodzkie
jest włączone do szlaku wodnego przebiegającego z Olecka do Augustowa.
Bogata roślinność przybrzeŜna, a zwłaszcza dorodne lasy sosnowe nad odnogą
południową
i zbiornikiem głównym wyznaczają specyficzny mikroklimat.
Bliskość Biebrzańskiego Parku Narodowego czyni ten zakątek jednym
z najatrakcyjniejszych miejsc wypoczynkowych w kraju. Rozbudowana linia
brzegowa oraz mocno wydłuŜone odnogi sprzyjają rozwojowi Ŝeglarstwa.
W Rajgrodzie działa Yacht Club „Arcus” który administruje basenem portowym
przystosowanym dla potrzeb Ŝeglarzy niepełnosprawnych. Corocznie organizuje
regaty
„O
Błękitną
Wstęgę
Jeziora
Rajgrodzkiego”, międzynarodowe
regaty Ŝeglarzy niepełnosprawnych oraz inne lokalne zawody Ŝeglarskie.
W odległości około 2 km na południowy–wschód od Jeziora Rajgrodzkiego
znajduje się Jezioro Dręstwo. Powierzchnia jego wynosi 420 ha. Nad brzegami
tych jezior zbudowano kilka ośrodków wczasowych oraz organizowane
są obozy wypoczynkowo-turystyczne. Hotele i ośrodki zlokalizowane
nad jeziorami Rajgrodzkim i Dręstwem to:
1. Hotel „Gród” - 18 miejsc noclegowych, restauracja, pokoje z łazienkami,
parking strzeŜony,
2. Zajazd „Raj” – 14 miejsc noclegowych, restauracja, kawiarnia, pokoje
z łazienkami, parking strzeŜony,
3. Ośrodek Wypoczynkowy CPN – 100 miejsc noclegowych,
4. Ośrodek Wypoczynkowy „Łabędź” – 278 miejsc noclegowych,
5. Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy BGś „Knieja” – 176 miejsc
noclegowych, apartamenty, pokoje z łazienkami, bar, parking strzeŜony,
sauna, korty tenisowe, boiska sportowe,
6. Ośrodek Wypoczynkowy Fabryki Przyrządów i Uchwytów „PONAR-BIAL”
24
7. Ośrodek Wypoczynkowy „Wodociągi”,
8. Ośrodek Wypoczynkowy „Kormoran” w Czarnej Wsi – 148 miejsc
noclegowych,
9. Ośrodek Wypoczynkowy „Energetyk” 142 miejsca noclegowe sezonowe
i 151 miejsc noclegowych stałych,
10.Ośrodek Wypoczynkowy „Rybitwa” w Czarnej Wsi – 84 miejsca noclegowe
sezonowe i 46 miejsc noclegowych stałych,
11.Ośrodek Wypoczynkowy „Śniadecja” w Tamie – 155 miejsc noclegowych,
12.Ośrodek Wypoczynkowy WOPR w Tamie,
13.Ośrodek Wypoczynkowy „Relax” – Rybczyzna,
14.Ośrodek Wypoczynkowy TPD w Woznejwsi.
W gminie Rajgród istnieją dobre warunki do rozwoju agroturystyki.
Atrakcyjne połoŜenie wielu gospodarstw moŜe być dodatkowym źródłem
dochodu. Promocją agroturystyki zajmuje się nowo powstałe BiebrzańskoRajgrodzkie Stowarzyszenie Agroturystyczne „Czapla”, Centrum Ekoturystyki
Regionalnej Bocian, Ośrodek Doradztwa Rolniczego.
Gmina Wąsosz
Gmina Wąsosz zajmuje powierzchnię 11 792 ha. W skład gminy wchodzi
17 miejscowości o dobrych nawierzchniach dróg dojazdowych tj. Wąsosz,
śebry, Bukowo, Bagienice, Jaki, Kędziorowo, Komosewo, Kudłaczewo, Ławsk,
Łępice, Modzele, Niebrzydy, Nieciki, Szymany, Sulewo-Kownaty, SulewoPrusy, Zalesie.
25
Gmina liczy około 4179 mieszkańców. Piękno krajobrazu tworzą lasy
zajmujące ponad 20 % ogólnej powierzchni oraz niezbyt głęboka ale piękna
i czysta rzeka Wissa ze swoimi dopływami Gręską i Skiejtowstokiem.
Uczniowie
pobierają
naukę
w
sześciu
szkołach
podstawowych
i gimnazjum.
Gmina Wąsosz jest gminą wiejską, typowo rolniczą, większość gleb
to V i VI klasa. W obrębie miejscowości Wąsosz są duŜe pokłady wysokiej
jakości Ŝwiru, które w niedalekiej przyszłości mają być eksploatowane.
Miejscowość Wąsosz jest siedzibą władz gminnych, posiada bogatą
historię. PołoŜona jest nad rzeką Wissą, na dawnym szlaku wodnym i lądowym
biegnącym z Wizny w kierunku Prus. Wieś początkowo zwana Wąsosze została
załoŜona w 1428 r. W roku 1436 Wąsosz otrzymał prawa miejskie – był
wówczas centrum wymiany handlowej.
Około 1471 r. został utworzony powiat wąsoski z siedzibą sądu
ziemskiego i grodzkiego.
Prawa miejskie Wąsosz utracił w 1870 roku.
Wartymi zobaczenia zabytkami architektury są:
- kościół parafialny z XVI wieku,
- klasztor pokarmelicki z XVII wieku,
- cmentarz grzebalny,
- zabytkowy układ urbanistyczny z sześcioma uliczkami wylotowymi,
wybiegającymi z naroŜnika.
Oprócz budowli zabytkowych w Wąsoszu jest Bank Spółdzielczy,
Komisariat Policji, Gminny Ośrodek Zdrowia, Urząd Pocztowy, Prywatna
Lecznica Zwierząt, Warsztat samochodowy, Gminny Ośrodek Kultury,
Biblioteka Publiczna, Szkoła Podstawowa i Gimnazjum.
Gmina Wąsosz ma sześć jednostek Ochotniczej StraŜy PoŜarnej. KaŜda
jednostka posiada straŜnicę i jest dość dobrze zaopatrzona w sprzęt ratownictwa
poŜarniczego
26
Gmina Radziłów
Gmina Radziłów zajmuje obszar 19938 ha a zamieszkuje ją około 5500
osób.
Znaczna część gminy znajduje się w Biebrzańskim Parku Narodowym
oraz w jego otulinie. Głównym szlakiem komunikacyjnym jest droga
Marszałkowska
relacji
ŁomŜa-Jedwabne-Osowiec.
Miejscowość
gminna
Radziłów połoŜona jest na duŜej wyspie otoczonej bagnami Wissy i Słuczy przy
ujściu Słuczy do Kubry. Radziłów jest dawnym miastem królewskim. Pierwsze
wzmianki pochodzą z 1444 roku. W latach 1548-1795 był siedzibą powiatu oraz
sądu ziemskiego. W roku 1870 utracił prawa miejskie. Obecnie jest siedzibą
Urzędu Gminy. Na terenie gminy są miejscowości atrakcyjne turystycznie.
Przykładem moŜe być miejscowość Sośnia połoŜona w Biebrzańskim Parku
Narodowym w całkowitej enklawie lasów sosnowych, pole biwakowe Biały
Grąd połoŜone na szlaku kajakowym rzeką Biebrzą. Jest tam teŜ wieŜa
widokowa z której podziwiać moŜna liczne zakola i starorzecza Biebrzy i bagna
przedstawiający szczególny krajobraz o kolorycie mieniącym się od wiosny
do jesieni. Jest takŜe Ŝółty szlak pieszy prowadzący przez miejscowości Łoje
Awissa, Czachy, Okrasin, Mścichy.
Wartymi zobaczenia zabytkami architektury są:
- barokowy kościół drewniany z 1739 roku pod wezwaniem św. Barbary
we wsi Kramarzewo,
- kościół św. Anny w Radziłowie, w którym znajdują się dwie cenne
późnogotyckie rzeźby mazowieckie o cechach ludowych z XV wieku
przedstawiające św. Jerzego oraz zaśnięcie NMP,
- plebania z lat 1881-1883 w Radziłowie,
- zespół dworsko-pałacowy w Słuczu z XIX wieku,
27
Miasto i gmina Szczuczyn
W dokumentach po raz pierwszy spotyka się nazwę rzeki Wissy w roku
1341. Przed rokiem 1425 ksiąŜę mazowiecki Janusz I nadał swoim dworzanom
Falisławowi i Marcinowi Szczukom (herbu Grabie) 55 włók ziemi wiskiej.
Na gruntach tych w roku 1437 powstała wieś Szczuki Litwa. W roku 1652 wieś
przeszła w ręce Jana Ławskiego. 10 marca 1683 r. ziemie odkupił potomek rodu
Szczuków - Stanisław Antoni Szczuka (mianowany w 1661 roku przez Jana III
Sobieskiego na podczaszego wiskiego). Od tego czasu datuje się powstanie
miasta – 9 listopada 1692 r. Jan III Sobieski nadał prawa magdeburskie
oraz herb złotej ośmioramienne gwiazdy na białym polu dla miasta Szczuczyn.
Na przełomie XVII i XVIII wieku wzniesiono w Szczuczynie zespół
klasztorny w którym obok kościoła mieściło się kolegium pijarów. Barokowy
zespół był wzniesiony przez podkanclerzego Stanisława Antoniego Szczukę zaś
ufundował go król Jan III Sobieski (jako wotum dziękczynne na pamiątkę
zwycięstwa
pod
Wiedniem).
Z
szczuczyńskiego
kolegium
wywodzą
się późniejsi zasłuŜeni uczeni: Jakub Zebediusz Falkowski, Antoni i Jakub
Wagowie, Bronisław Ferdynand Trentowski. Istniał tutaj pierwszy w Polsce
instytut dla głuchoniemych i ociemniałych (przeniesiony w 1816 roku
do Warszawy i istniejący do chwili obecnej) oraz pierwsza szkoła dla dziewcząt
(1721-1805). W 1858 powstał szpital pod wezwaniem św. Stanisława (istniejący
do chwili obecnej).
Szczuczyn dwukrotnie był miastem powiatowym: w latach 1794-1807
była
tu
siedziba
powiatu
biebrzańskiego
departamentu
białostockiego
zaś w latach 1866-1918 było tu centrum administracji powiatowej guberni
łomŜyńskiej. Powiat przyjął nazwę Powiatu Szczuczyńskiego.
28
Obecnie Szczuczyn jest siedzibą Urzędu Miasta i Gminy. Miasto zajmuje
powierzchnię 1323 ha i liczy 3658 mieszkańców zaś miasto i gmina 11572 ha
i 6926 mieszkańców.
Na terenie miasta i gminy dominuje produkcja rolna, na terenie miasta
rozwija się handel detaliczny i drobny przemysł w zakresie obróbki drewna.
Istnieje równieŜ – Spółdzielnia Inwalidów produkująca mydło i chemię
gospodarczą. Miasto wyposaŜone jest w infrastrukturę techniczną w zakresie
sieci wodociągowej, telefonicznej, częściowo kanalizacji sanitarnej. Brak
jest natomiast sieci gazowej miejskiej. Na terenie miasta i gminy znajdują
się korzystnie połoŜone tereny predysponowane do lokalizacji inwestycji
terenochronnych. Największymi atutami miasta są: czyste środowisko
przyrodnicze, korzystne uwarunkowania do rozwoju rolnictwa tradycyjnego,
przebieg drogi krajowej 61 i szlaku turystycznego, dobrze wykształcona sieć
osadnicza i sieć ośrodków usługowych, atrakcyjne okolice (jeziora, tereny
wypoczynkowe) i walory dziedzictwa kulturowego miasta.
Do najcenniejszych zabytków miasta naleŜą:
- popijarski zespół klasztorny z przełomu XVII i XVIII wieku (1697-1711),
- najstarszy budynek murowany przy Placu 1000-lecia 1 (ok. 1690),
- ruiny nie ukończonego pałacu Szczuków (1690-1720),
- XVIII wieczny zbór ewangelicki,
- cmentarz katolicki i ewangelicki z XIX wieku,
- zespół poczty z 1863 roku (obecnie poczta i Zajazd Pocztowy),
- koszary 4 Pułku Kozaków Dońskich z XIX wieku (obecnie Zespół Szkół
Zawodowych,
- dawna remiza straŜacka z XIX wieku (obecnie Muzeum PoŜarnictwa,
- w pobliŜu Szczuczyna we wsiach: Bęćkowo i Niećkowo znajdują się XIX
wieczne dworki (obecnie siedziby szkół), w okolicznych lasach znajdują
się bunkry z okresu wojny, przy drodze do wsi Skaje znajduje się pomnik
upamiętniający martyrologię szczuczyńskich śydów.
29
II.3 ANALIZA SWOT
UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE ROZWOJU POWIATU
Szanse tkwiące w otoczeniu:
Kluczowe szanse
Siła oddziaływania
(obecne, potencjalne)
szansy od 1 do 5
1. Poprawiająca się jakość wód tranzytowych
3
przepływających przez nasz teren.
2. Promocja zdrowej Ŝywności - powstawanie
nowych gospodarstw ekologicznych.
5
3. Rozwój świadomości w zakresie wykorzystania
produktów rolnictwa ekologicznego.
3
4. Pozyskanie rynków zbytu dla produkcji rolnej.
5
5. Zapotrzebowanie na zdrową Ŝywność i
5
aktywny wypoczynek.
6. Przygotowania Polski do przystąpienia do Unii
4
Europejskiej.
7.
Poprawa
infrastruktury
technicznej,
2
komunalnej i transportowej.
8. Rozwój infrastruktury technicznej, komunalnej
4
i transportowej.
9. Rozwój sieci telekomunikacyjnych.
4
10. Wprowadzanie nowszych technologii
pozwalających ograniczyć szkodliwy wpływ
2
zanieczyszczeń na środowisko.
11. Obsługa ruchu tranzytowego.
4
12. Demonopolizacja systemu łączności.
3
13. Rozwój międzynarodowych powiązań
energetycznych (gazociągi, ropociągi, linie
4
energetyczne).
14. ObniŜenie kosztów przesyłu energii
elektrycznej poprzez włączenie w krajowy system
4
do sieci 400 kV.
15.
Rozwój
międzynarodowych
szlaków
4
turystycznych.
16. Rozbudowa układów komunikacyjnych
5
(drogi, koleje, transport wodny i lotniczy).
17. Przekształcenia w gospodarce narodowej w
4
aspekcie turystyki.
18. Rozwój turystyki menedŜerskiej (obiekty,
4
centra konferencyjne).
19. Rozwój gospodarczy wschodnich partnerów.
5
20. Stworzenie systemu zachęt i zabezpieczeń dla
eksportu towarów na wschód.
5
21. Tworzenie warunków dla rozwoju małych i
średnich firm.
22. Kontakty handlowe w zakresie mleczarstwa.
23. Stabilizacja gospodarcza i polityczna za
wschodnią granicą.
24. Sąsiedztwo chłonnych rynków wschodnich
(zwłaszcza artykułów rolno-spoŜywczych).
25. Sąsiedztwo chłonnych rynków wschodnich
(zwłaszcza artykułów rolno-spoŜywczych).
Trend
Szansa
Grupa
problemów
↑
O
1
↑
P
1
↑
↑
P
P
1
1
↑
P
1
↑
O
1, 2
↑
O
3
↑
P
3
↑
P
3
↑
O
3
↑
↑
O
O
3
3
↑
P
3
↑
P
↑
P
3,4
↑
P
4
↑
O
6
↑
P
6
↑
P
6
↑
P
6
5
↑
P
6
5
↑
O
6
5
↑
P
6
3
↑
O
6
5
↑
P
6
3
30
26. Kontynuacja programu Zielone Płuca Polski
w nowych warunkach gospodarczych i
politycznych.
27. Wpisanie regionu w programy pomocowe
Unii Europejskiej związane z rozwojem
regionalnym.
28. Uwzględnienie w programach rozwojowych
problematyki ochrony środowiska.
29. Stworzenie preferencyjnych warunków
rozwoju
niektórych
dziedzin
działalności
gospodarczej tworzących produkt lokalny.
30. Wykorzystanie funduszy przedakcesyjnych.
31. Korzystanie z doświadczeń innych regionów.
32. Rozwój grup producenckich i zrzeszeń.
33. Pozyskiwanie środków pomocowych na
rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich.
34. Wypracowanie polityki rolnej w stosunku do
regionu.
35. Przestrzeganie zasad zrównowaŜonego
rozwoju w działalności gospodarczej.
36. Czystość środowiska przyrodniczego.
37. Utrzymanie czystego środowiska – szansą
rozwoju turystyki.
38. Brak zewnętrznych czynników degradujących
walory przyrodnicze.
39. Występowanie obszarów chronionych w
krajowej sieci ekologicznej.
40. Inwestycje związane z ochroną środowiska.
41. Brak emisji i zanieczyszczeń z zewnątrz.
42. PołoŜenie na obszarze Zielonych Płuc Polski.
43. Trend do inwestowania na terenie Zielonych
Płuc Polski.
44. Podniesienie świadomości ekologicznej
społeczeństwa.
45. Rozwijanie partnerskich kontaktów z
samorządami krajów Unii Europejskiej.
46.
Rozwój
kontaktów
samorządów
z
samorządami lokalnymi państw sąsiednich.
47. MoŜliwość skorzystania z funduszy
przedakcesyjnych UE (PHARE, SAPARD,
ISPA).
48. Członkostwo w NATO.
49. Członkostwo w UE.
50. Układ komunikacyjny na potrzeby turystyki
(drogi i kolej).
51. Międzynarodowy i krajowy system połączeń
kolejowych.
52.
Korzystne
połoŜenie
w
układzie
komunikacyjnym kraju i Europy.
53.
Znaczne
oddalenie
od
ośrodków
przemysłowych
degradujących
środowisko
przyrodnicze.
54. Rozbudowa międzynarodowych przejść
granicznych.
55. Rozwój agroturystyki.
56. Rozwój agroturystyki.
57. Poprawa opłacalności produkcji rolnej.
58. Zapotrzebowanie na zdrową Ŝywność.
5
↑
P
7
5
↑
P
7
4
↑
O
7
5
↑
P
7
1
3
4
↑
↑
↑
O
P
P
7
7
7
2
↑
O
7
3
↑
P
7
5
4
P
↑
P
O
7
8
5
↑
P
8
4
→
O
8
5
↑
O
8
3
3
5
↑
→
↑
O
P
P
8
8
8
4
↑
P
9
5
↑
P
10
3
↑
P
11
4
↑
P
11
3
↑
O
11
3
4
↑
↑
O
P
11
11
2
↓
O
12
4
↑
O
13
5
↑
P
16
4
→
O
16
5
↑
P
18
3
4
5
3
↑
↑
↑
↑
O
P
P
O
19
19
20
20, 1
31
59. Promocja zdrowej Ŝywności – powstawanie
gospodarstw ekologicznych
60. Liberalizacja rynku pracy.
61. Zwiększenie środków na aktywne formy
przeciwdziałania bezrobociu.
62. MoŜliwość prowadzenia badań naukowych.
63. Rozwój Polskiej Organizacji Turystycznej
64. Korzystanie ze środków pozarządowych.
65. Korzystanie ze środków pozarządowych.
66. Przestrzeganie obowiązujących aktów
prawnych.
67. Uregulowania prawne i legislacyjne.
68. Aktywna polityka rządu skierowana
na wyrównywanie szans rozwoju województw
o niŜszym poziomie gospodarczym.
69. Wprowadzenie narzędzi polityki państwa
wzmacniających konkurencyjność firm polskich
wobec firm UE.
70. Podjęcie przez władze centralne programu
wspierającego
rozwój
budownictwa
mieszkaniowego.
71. Wzrost lesistości za sprawą regulacji
prawnych.
72. Wzrost lesistości za sprawą regulacji
prawnych.
73.
Zainteresowanie
zróŜnicowaniem
przyrodniczym i kulturowym regionu.
5
↑
P
20, 1
3
↑
P
21
4
→
P
21
4
↑
O
22
5
↑
P
22
1
4
→
↑
O
P
22
22
3
↑
O
23
2
↑
O
23
4
↑
P
23
5
↑
P
23
5
↑
P
23
2
↑
O
23
3
↑
P
23
5
↑
P
24, 1
Szanse: O – obecne, P – potencjalne.
Trend: wzrost ↑, stabilizacja →, regres ↓
Siła oddziaływania: 1 – bardzo mała, 2 – mała, 3 – przeciętna, 4 – duŜa, 5 – bardzo duŜa
32
UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE ROZWOJU POWIATU
ZagroŜenia tkwiące w otoczeniu:
Kluczowe zagroŜenia
(obecne, potencjalne)
1. Brak skutecznego lobbyingu rolnego.
2. Negatywny wizerunek regionu.
3. Konkurencyjność innych regionów.
4. Niedostatek źródeł finansowania walorów
przyrodniczych i kulturowych regionu.
5. Brak dostatecznej promocji Polski jako
kraju o duŜym potencjale turystycznym.
6. Ograniczona problematyka rolnictwa
w mediach.
7. Brak polityki państwa promującej
produkcję zdrowej Ŝywności.
8. Negatywny wizerunek naszego regionu.
9. Negatywny wizerunek naszego regionu.
10. DuŜa konkurencja zakładów z sąsiednich
powiatów zwłaszcza w mleczarstwie
i branŜy mięsnej.
11. Brak polityki regionalnej państwa.
12. Trudności w pozyskiwaniu środków
pozabudŜetowych na rozwój infrastruktury
technicznej.
13. Niepełne pokrycie zasięgiem telefonii
komórkowej.
14. Niepełny zasięg stacji telewizyjnych.
15. Niedobór parkingów obsługujących ruch
tranzytowy dla samochodów cięŜarowych w
tym przewoŜących ładunki niebezpieczne.
16.
Transgraniczne
zanieczyszczenie
środowiska.
17. Utrzymywanie się dotychczasowej
tendencji niskich nakładów budŜetowych na
infrastrukturę transportową i infrastrukturę
techniczną.
18. Zły stan techniczny dróg krajowych.
19.
Niedobór
środków finansowych
w
budŜecie
państwa
na
budowę
i modernizację układów transportowych
drogowych i kolejowych.
20. Rozwój tranzytowego towarowego ruchu
kołowego.
21. Brak osłon socjalnych dla rolników.
22. Niski poziom Ŝycia mieszkańców wsi
(kultura, oświata, opieka zdrowotna).
23. Niski stopień rozwoju infrastruktury
społecznej na wsi.
24. Niewystarczające środki na pomoc
społeczną.
25. Malejące moŜliwości migracji ze wsi do
miasta.
26. Brak systemu wsparcia budownictwa
mieszkaniowego
oraz
tworzenia
Siła
oddziaływania
zagroŜenia od 1
do 5
5
3
4
Trend
ZagroŜenia
Grupa
problemów
↑
↓
↑
O
O
O
1
1
1
4
↑
O
1
4
↓
O
1
4
↑
O
1
4
→
P
1
4
3
→
→
O
P
1
1
3
↑
O
1
5
↑
O
2
5
↑
O
2
3
↓
O
3
3
→
O
3
4
→
O
3
3
↓
O
4
4
↑
P
4
4
↑
O
4
5
↑
O
4
5
↑
O
4,12
5
→
O
5
4
↑
O
5
5
↑
O
5
5
→
O
5
4
↑
O
5
5
↑
O
5
33
mieszkaniowego
oraz
tworzenia
infrastruktury osiedlowej.
27. Brak stabilnej polityki prorodzinnej.
28. Konieczność migracji zarobkowej
za granicę w przypadku braku moŜliwości
pracy na rynku lokalnym.
29. Niewystarczające środki na pomoc
społeczną.
30. Złe relacje cenowe płodów rolnych
do
środków
produkcji
i
dóbr
konsumpcyjnych.
31. Brak rynków zbytu na produkty rolne.
32. Niestabilność polityczna i gospodarcza
na Wschodzie.
33.
Zahamowanie
tempa
wzrostu
gospodarczego w kraju.
34.
MoŜliwość
wystąpienia
zjawisk
kryzysowych w gospodarce kraju.
35. Brak zainteresowania powiatem przez
kapitał zewnętrzny.
36. Błędy w polityce rolnej.
37. Błędy w polityce rolnej.
38. Napływ produktów pochodzenia
rolniczego w sposób niekontrolowany.
39. Silne lobby bogatszych powiatów
na
rzecz
przechwycenia
środków
przedakcesyjnych.
40. Brak strategicznej polityki rolnej
państwa.
41. Sukcesywne obniŜanie subwencji
dla samorządów.
42. Regres w gospodarce narodowej
(uboŜenie społeczeństwa).
43.
Brak
okresów
przejściowych
w dostosowaniu rolnictwa do nowych norm
jakościowych.
44. Mała skuteczność interwencjonizmu
państwa w zakresie skupu produktów
rolnych.
45. Niska świadomość ekologiczna.
46. Płatne studia zagroŜeniem edukacji
młodzieŜy wiejskiej.
47. Niski poziom oświaty na wsi.
48. Niedostateczne środki subwencji
oświatowej dla samorządów.
49. Brak zapowiadanych środków na
autobusy szkolne, dowóz dzieci i budowę
gimnazjów.
50. Wprowadzanie powszechnej odpłatności
za studia przy braku wsparcia dla uboŜszych
studentów.
51. Zbytnie przeciąganie w czasie wejścia
Polski do UE.
52. Brak obwodnic miast.
53. Rozwój tranzytowego towarowego ruchu
kołowego.
54. Brak środków na modernizację dróg
i kolei.
4
↑
O
5
4
↑
P
5
4
→
O
5
4
↑
O
6
5
→
P
6
4
↑
P
6
4
↑
P
6
4
↑
P
6
4
→
O
6
5
4
→
→
O
P
7
7
2
→
O
5
↑
O
7
5
↑
O
7
4
↑
O
7
4
↑
O
7
4
→
P
7
4
↑
P
7
3
↓
P
10
5
↑
P
10
4
↑
O
10
5
↑
O
10
5
↑
O
10
4
↑
P
10
3
→
P
11
5
→
O
12
5
↑
O
12
5
↑
O
12
7
34
55. Zły stan transportu publicznego
(kolejowego i autobusowego).
56. Niedostateczne wykorzystanie linii
kolejowych do przewozu towarów.
57. Wzrost przestępczości.
58. ZagroŜenie przestępczością zagraniczną.
59. Bliskość elektrowni atomowych
i przestarzałych technologicznie fabryk
chemicznych.
60. Transport niebezpiecznych środków
toksycznych.
61. Brak dostatecznej ilości przejść
granicznych turystycznych.
62. Brak nowoczesnego systemu obsługi
rolnictwa.
63. Wzrost bezrobocia na terenach
wiejskich.
64. Pogłębianie się dysproporcji w
dochodach w stosunku do kraju.
65. Spadek tempa wzrostu gospodarczego
Polski.
66.
Brak
systemów
finansowych
i organizacyjnych wspomagających rozwój
agroturystyki.
67. Brak stabilności przepisów polskiego
prawa.
68. Brak spójnego systemu ustawodawstwa
w zakresie ochrony środowiska.
69. Likwidacja ulg podatkowych bez
wsparcia
innych
form
wspierania
mieszkalnictwa.
70. Negatywne skutki reform.
71. Brak programu zrównowaŜonego
rozwoju gospodarczego kraju.
72. Brak środków na realizację reform
społecznych.
73. Niskie środki dotacji otrzymywanych
przez powiaty na cele kultury i sportu.
74. Niedostateczne środki finansowe dla
samorządów i kas chorych na ochronę
zdrowia.
75. Wzrost obciąŜeń ludności kosztami
ochrony zdrowia, co przy spadku dochodów
moŜe prowadzić do rezygnacji z usług
i spadku zdrowotności społeczeństwa.
4
↑
O
12,13
4
↑
O
13
4
4
↑
↑
P
P
14
14
5
↑
O
14
4
→
O
14,8
5
→
O
18
4
→
O
20
5
↑
P
21
5
↑
O
21
5
↓
P
21
4
→
O
22
3
→
P
23
3
→
P
23
4
↑
P
23
3
↑
O
23
4
↑
O
23
5
→
O
23
5
↑
O
24
5
↑
O
25
5
↑
P
25
Szansa: O – obecne, P – potencjalne.
Trend: wzrost ↑ , stabilizacja → , regres ↓
Siła oddziaływania: 1 – bardzo mała, 2 – mała, 3 – przeciętna, 4 – duŜa, 5 – bardzo duŜa.
35
UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE ROZWOJU POWIATU
Mocne strony tkwiące w otoczeniu:
Kluczowe szanse
(obecne, potencjalne)
1. Promocja powiatu, przygotowanie
turystycznych
produktów
markowych
(turystyki wiejskiej, aktywnej, miejskiej,
biznesowej, kulturowej i tranzytowej).
2. Tworzenie sieci informacji turystycznej.
3.
Promocja
walorów
środowiska
naturalnego.
4. Promocja produktów z obszarów
o wysokiej jakości środowiska.
5. Skoordynowana promocja turystyczna.
6. Pomoc parlamentarzystów w zdobywaniu
środków
pomocowych
ze
źródeł
zewnętrznych.
7. Proekologiczna polityka samorządów
lokalnych w zakresie gospodarki odpadami,
zaopatrzenia w energię cieplną, zaopatrzenia
w wodę i odprowadzanie ścieków.
8. Współpraca ponadregionalna.
9. Stosowanie nowszych technologii
pozwalających ograniczyć szkodliwy wpływ
zanieczyszczeń na środowisko.
10.
Wykorzystanie
istniejącej
bazy
magazynowej i przeładunkowej.
11.
Zagospodarowanie
odpadów
i selektywna ich zbiórka.
12. Rozbudowa infrastruktury technicznej.
13 Wprowadzanie ekologicznych nośników
energii (olej, gaz).
14. Tworzenie sieci szlaków turystycznych.
15. Renaturyzacja cieków wodnych.
16. DuŜa, niewykorzystana baza lokalowa.
17.
Poprawa
stopnia
infrastruktury
technicznej gospodarstw rolnych i otoczenia.
18. Wprowadzanie technologii przyjaznych
środowisku w przemyśle i gospodarstwach
rolnych.
19. DuŜe tempo rozwoju systemów
zaopatrzenia w wodę.
20. Nowoczesna sieć telefoniczna (centrale).
21. Budowa systemu gazowniczego.
22. Modernizacja linii energetycznych.
23. Rozwój telekomunikacji i telefonii
komórkowej.
24. Rozwiązanie problemu gospodarki
ściekowej i odpadami na terenach wiejskich,
pełne zwodociągowanie wsi i budowa
systemów odprowadzania ścieków.
25. Tworzenie i rozbudowa infrastruktury
turystycznej.
26. Wykorzystanie energii odnawialnej.
Siła
oddziaływania
szansy od +1 do
+5
Trend
Mocne strony
Grupa
problemów
2
↑
O
1
1
↑
O
1
5
↑
P
1
4
↑
P
1
4
↑
P
1
4
↑
P
2
4
↑
O
2
4
↑
O
2,11
3
↑
O
3
4
↑
P
3
2
↑
O
3
3
↑
O
3
5
↑
P
3
4
2
3
↑
↑
→
P
P
O
3
3
3
4
↑
P
3
4
↑
P
3
3
↑
O
3
4
5
3
↑
↑
↑
O
P
P
3
3
3
4
↑
P
3
4
↑
P
3
2
↑
O
3,6
4
↑
P
4
36
27. Poprawa Ŝycia mieszkańców poprzez
rozwój
infrastruktury
technicznej
(wodociągi, drogi, telefonizacja).
28. Wykorzystanie wolnych zasobów
mieszkaniowych na wsi.
29. MoŜliwość wykorzystania wolnych
obiektów np. szkolnych na cele opieki
społecznej.
30. Istniejąca baza sportowa.
31. Baza rekreacyjno-sportowa i jej
rozbudowa.
32. Wspieranie stowarzyszeń lokalnych.
33. Rozwój agroturystyki.
34.
Produkcja
Ŝywności
metodami
ekologicznymi.
35. Rozwój lokalnego przetwórstwa
Ŝywności.
36.
Wysokospecjalistyczna
produkcja
mleczarska.
37. Rozwój przemysłu rolno-spoŜywczego,
drzewnego i budownictwa na bazie
rodzimych surowców.
38.
Wzrastająca
liczba
podmiotów
gospodarczych.
39. MoŜliwość rozwoju usług i inwestycji.
40. Rozwój firm turystycznych z ofertą
przyjazdową.
41. Podniesienie standardu obiektów
turystycznych.
42.
MoŜliwość
rozwoju
całorocznej
turystyki aktywnej.
43. Wzrost ilości gospodarstw rolnych,
posiadających
międzynarodowe
atesty
jakości produktów rolnych.
44. Umiejętności samorządów lokalnych
i instytucji w pozyskiwaniu funduszy
strukturalnych UE.
45. Sprzyjająca polityka samorządów
lokalnych dla rozwoju przedsiębiorczości.
46.
Umiejętność
samorządów
w poszukiwaniu pozabudŜetowych źródeł
wspierania inwestycji w infrastrukturę.
47. Wykorzystanie istniejących funduszy
przedakcesyjnych.
48. MoŜliwość pozyskania funduszy
przedakcesyjnych.
49. Korzystanie z doświadczeń innych
regionów.
50. Pozyskiwanie inwestorów do rozwoju
bazy turystycznej.
51. Potencjał przyrodniczy i krajobrazowy.
52. Dobry stan zachowania walorów
przyrodniczych oraz czyste środowisko.
53.
Wpisanie
Biebrzańskiego
Parku
Narodowego
na
listę
światowego
dziedzictwa ludzkości.
54. Wykorzystanie naturalnych zasobów
surowcowych (lasy, uŜytki rolne, kruszywo
naturalne).
4
↑
O
5
3
↑
P
5
4
↑
P
5
2
→
O
5
5
↑
P
5
5
4
↑
↑
P
P
5,21
6
5
↑
P
6
4
↑
P
6
5
↑
O
6
5
↑
P
6
2
→
O
6
4
↑
P
6
4
↑
P
6
4
↑
P
6
3
↑
O
6,16
3
↑
P
6,20
5
↑
P
7
5
↑
P
7
3
↑
O
7
2
↑
O
7
2
↑
O
7
3
↑
P
7
4
↑
P
7,9
4
→
O
8
5
↑
O
8
5
↑
O
8
4
↑
O
8
37
55. Niewielki stopień skaŜenia środowiska.
56. Warunki przyrodnicze umoŜliwiające
rozwój hodowli bydła.
57. Dobra jakość rolniczej przestrzeni do
produkcji ekologicznej.
58. Wykorzystanie zasobów kruszywa.
59. Funkcjonowanie obszarów chronionych.
60. Brak istotnych źródeł zagraŜających
środowisku.
61. Sprzyjające warunki do rozwoju agro
i ekoturystyki.
62. DuŜe rezerwy terenu pod infrastrukturę
turystyczną.
63. Niskie ceny nieruchomości.
64. MoŜliwość adaptacji starych obiektów
na cele turystyczne.
65.
Wzrost
lesistości
poprzez
zagospodarowanie gleb klas V i VI.
66. Posiadanie rezerw terenowych do
rozwoju inwestycji.
67. Rozwój szkolnictwa wyŜszego.
68. Podniesienie świadomości ekologicznej
społeczeństwa.
69. Edukacja ekologiczna.
70. Zielone szkoły.
71.
Rozwinięta
baza
szkolnictwa
rolniczego.
72. Wzrost poziomu kształcenia.
73. MoŜliwości zmian profilu kształcenia dla
potrzeb rynku pracy.
74. Rozwinięte szkolnictwo średnie.
75. Szanse tkwiące w sporcie szkolnym.
76. Dogodne połączenia drogowe.
77. Budowa obwodnic, modernizacja dróg.
78. Modernizacja linii kolejowych.
79. Zapewnienie bezpieczeństwa turystom.
80. Wykorzystanie rezerw terenów pod
budownictwo mieszkaniowe.
81. PołoŜenie na obszarze Zielonych Płuc
Polski.
82. Znaczne oddalenie od ośrodków
przemysłowych degradujących środowisko
przyrodnicze.
83. Rozwój hodowli koni, w tym koni do
turystyki i róŜnych sportów.
84. Malejąca ilość nawozów sztucznych
w rolnictwie.
85. Dostępność surowców dla przemysłu
rolno-spoŜywczego.
86. Wysoka jakość produktów rolnictwa
lokalnego.
87. Wysoki udział uŜytków zielonych szansą
chowu bydła.
88. Powstawanie stowarzyszeń lokalnych.
89. DuŜe zasoby siły roboczej.
90. Tworzenie nowych miejsc pracy poza
rolnictwem na obszarach wiejskich.
91. Znaczny odsetek osób w wieku
produkcyjnym.
5
↑
O
8
4
→
O
8
4
↑
P
8
3
4
→
↑
P
O
8
8
4
↑
O
8
4
↑
O
8,20
3
→
O
9
3
↑
P
9
3
↑
O
9
4
↑
O, P
9
4
→
O
9
4
↑
P
10
4
↑
P
10
5
4
↑
↑
P
P
10
10
4
↑
O
10
5
↑
P
10
5
↑
P
10
5
4
3
4
4
2
↑
↑
→
↑
↑
↑
O,P
P
O
P
P
O
10
10
12
12
13
14
4
↑
P
15
5
↑
O
16
4
↑
O
16
3
↑
O
19
2
→
P
20
4
→
O
20
4
↑
O
20
4
→
O
20
5
5
↑
↑
P
O
21
21
4
↑
P
21
4
↑
O
21
38
produkcyjnym.
92.
MoŜliwość
prowadzenia
badań
4
↑
O
naukowych.
93. Rozwój instytucji towarzyszących
3
↑
O
turystyce.
94. Powołanie Regionalnej Organizacji
4
↑
P
Turystycznej.
95. Integracja producentów z przetwórstwem
4
P
↑
artykułów rolnych.
96. Samoorganizowanie się rolników
4
P
↑
w grupy producentów rolnych i ich związki.
97. Sprawne funkcjonowanie instytucji
5
O
↑
wspierających rozwój gospodarczy regionu.
98. Dostosowanie naszych standardów
5
P
↑
do standardów Unii Europejskiej.
99. Imprezy kulturalne
o
zasięgu
4
P
↑
ponadregionalnym.
100. Rozwój rękodzieła i rzemiosła
4
↑
P
artystycznego, opartego o tradycje lokalne.
101. Występowanie zabytków budownictwa
3
→
O
sakralnego i świeckiego.
102. Rozwinięta sieć placówek lecznictwa.
3
O
↓
103. Odpowiednio przygotowana kadra
3
O
→
medyczna.
Szansa: O – obecne, P – potencjalne.
Trend: wzrost ↑ , stabilizacja → , regres ↓
Siła oddziaływania: 1 – bardzo mała, 2 – małą, 3 – przeciętna, 4 – duŜa, 5 – bardzo duŜa.
22
22
22
22
22
22
23
24
24
24
25
25
39
UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE ROZWOJU POWIATU
Słabe strony tkwiące w otoczeniu:
Kluczowe zagroŜenia
(obecne, potencjalne)
1. Brak nawyków do uprawiania
aktywnej turystyki.
2. Niewystarczająca promocja regionu.
3. Słaba promocja produktów rolnych.
4. Brak zachęt do powrotu studiującej
młodzieŜy z ośrodków akademickich.
5. Niewystarczająca oferta turystyki
aktywnej.
6. Brak jednolitego systemu informacji
turystycznej i koordynacji działań
promocyjnych.
7.
Ograniczenie
moŜliwości
sponsoringu w zakresie kultury
i sportu.
8. Mała atrakcyjność inwestycyjna
naszego powiatu.
7. Brak systemu zachęt aktywizujących
rozwój turystyki.
9. Niedostateczna baza obsługi
turystycznej.
10.
Brak
koordynacji
przy
pozyskiwaniu zewnętrznych środków
finansowych.
11. Trudności z pozyskaniem środków
na
organizację
gospodarstw
agroturystycznych.
12. Niski stopień toŜsamości lokalnej.
13. Niezadowalająca współpraca gmin
i powiatów w zakresie budowy
i eksploatacji infrastruktury.
14.
Niewystarczający
rozwój
infrastruktury i bazy rekreacyjnej
(baseny, korty).
15. Mała liczba i niski standard
całorocznych obiektów noclegowych.
16. Niezadowalający system utylizacji
odpadów stałych i płynnych .
17.
Niedostateczny
rozwój
infrastruktury technicznej.
18.
Przestarzała
technologia
w
kotłowniach
lokalnych,
brak
odpowiednich
urządzeń
do oczyszczania spalin w istniejących
kotłowniach.
19.
Brak
dostatecznej
sieci
kanalizacyjnej
i
urządzeń
oczyszczających stwarzające lokalne
źródła
zanieczyszczeń
wód
gruntowych.
Siła
Trend
oddziaływania
zagroŜenia od 1
do 5
Słabe strony
Grupa
problemów
3
↓
O
1
4
4
↓
↑
O
O
1
1
5
↑
P
1
2
↓
O
1
4
↓
O
1
4
↑
P
1
5
→
O
1
3
↓
O
1,22
3
↓
O
1,22
5
→
P
2
4
→
O
2
4
↓
O
2
4
→
O
2
4
→
O
3
4
→
O
3
4
↓
O
3
4
↓
O
3
4
↓
O
3
4
↓
O
3
40
20. Brak programów unieszkodliwiania
odpadów niebezpiecznych.
21. Brak naleŜycie wyposaŜonych
spalarni odpadów poszpitalnych.
22. Niski stopień sanitacji obiektów
turystycznych
oraz
obszarów
o walorach rekreacyjno-sportowych.
23. Brak wykorzystania odnawialnych
źródeł energii.
24. Pogarszanie się stanu infrastruktury
technicznej.
25. Słabe wyposaŜenie wsi w sieć
kanalizacyjną i wodociągową.
26. Znacznie szybszy rozwój bazy
surowcowej niŜ przetwórstwa.
27. Niskie nakłady na infrastrukturę
techniczną.
28. Zły stan techniczny obiektów,
maszyn i urządzeń.
29. Niski standard Ŝycia ludności
zwłaszcza na wsi.
30. Brak kompleksowej inwentaryzacji
stanu infrastruktury i teoretycznego
modelu jej funkcjonowania.
31. Brak uporządkowanej gospodarki
ściekowej na terenach wiejskich.
32. Budowa sieci wodociągowej bez
budowy kanalizacji i oczyszczalni.
33. Brak sieci gazowej.
34. Zły stan techniczny linii wysokiego
napięcia i brak wystarczającej ilości
stacji transformatorowo-rozdzielczych.
35. Przestarzałe systemy centralnego
ogrzewania.
36. Eksploatacja kotłowni na paliwa
stałe.
37. Brak ścieŜek rowerowych.
38. Brak miejsc parkingowych
w miastach i przy drogach.
39. Brak zakładu utylizacji odpadów
stałych.
40. Niskie nakłady na infrastrukturę
techniczną.
41.
Wzrost
kosztów
budowy
infrastruktury wynikający z wymogów
w zakresie ochrony środowiska.
42. Brak obwodnic i wzrastająca ilość
samochodów.
43. Brak perspektyw w zakresie
polepszenia sytuacji socjalno-bytowej
i gospodarczej wsi.
44. Starzenie się ludności na wsi.
45. Brak środków na kształcenie dzieci.
46. Tradycjonalizm rolników.
47. Zły stan bazy sportowej.
48.
Niekorzystna
sytuacja
demograficzna.
49. Niski poziom dochodów ludności.
4
↑
O
3
4
→
O
3
3
↑
O
3
3
↑
P
3
5
↑
P
3
3
↓
O
3
4
↑
O
3
5
↑
O
3
3
→
O,P
3
4
↑
P
3
4
→
O
3
5
↑
O
3
4
↑
O
3
5
→
O
3
4
↑
O
3
3
→
O
3
4
↓
O
3
4
↑
O
3
4
↑
O
3
4
↑
P
3
4
↑
P
3
3
↑
P
3
5
↑
O
3,12
4
↑
O
5
3
4
4
4
→
↑
→
→
O
O
P
O
5
5
5
5
4
↑
O
5
5
↑
O
5
41
50. Brak pełnej integracji środowisk
w ramach nowej struktury powiatu.
51. DuŜe dysproporcje wśród grup
społecznych w dochodach i standardzie
Ŝycia.
52. Spadająca liczebność kolejnych
roczników dzieci.
53. MoŜliwość nasilenia się zjawisk
patologii
społecznych
groŜących
rozpadowi rodziny.
54. Narastający problem opieki nad
ludźmi
starszymi
i
osobami
niepełnosprawnymi.
55. Brak odpowiedniej bazy do
uprawiania
większości
dyscyplin
sportowych.
56. Brak moŜliwości zatrudnienia
nadwyŜki siły roboczej z terenów
wiejskich.
57.Mała aktywność i przedsiębiorczość
mieszkańców.
58. Migracja ludności ze wsi (brak
inwencji ludzi młodych).
59. Wzrost bezrobocia.
60. Baza noclegowa niewystarczająca
i o niskim standardzie.
61. Nieopłacalność produkcji rolnej.
62. Mała koncentracja i specjalizacja
produkcji.
63.
Niewystarczający
potencjał
wytwórczy.
64. Słabe wyposaŜenie w sprzęt
rolniczy.
65. Brak nowoczesnego przemysłu
w regionie.
66. Niska konkurencyjność gospodarki
powiatu po wejściu do UE.
67. Brak podmiotów gospodarczych
na terenach wiejskich.
68. Brak podmiotów gospodarczych na
terenach wiejskich.
69. Brak nowoczesnych technologii.
70. Opóźnienie rozwojowe naszego
powiatu w stosunku do ogólnego
rozwoju kraju.
71. Brak wewnętrznego kapitału
inwestycyjnego.
72.
Pogarszająca
się
kondycja
finansowa przedsiębiorstw.
73. DuŜa skala potrzeb remontowych.
74. Niska opłacalność działalności
usługowej.
75. Niedobór środków finansowych na
budowę dróg i pozostałą infrastrukturę.
76. Ograniczone moŜliwości finansowe
budowy
systemów
infrastruktury
technicznej.
77. Brak środków finansowych
na inwestycje.
4
→
O
5
4
↑
O
5
4
↑
O
5
4
↑
P
5
5
↑
P
5
5
↑
O
5
5
↑
P
5
4
→
O
5
4
↑
P
5,21
3
→
P
5,21
4
→
O
6
5
↑
O,P
6
4
↑
O
6
4
↑
P
6
5
↑
P
6
4
→
O
6
5
↑
P
6
5
↑
O
6
5
↑
O
6
4
↑
P
6
4
↑
O,P
6
4
↑
O
6
4
↑
O
6
5
↑
O
6
3
→
P
6
5
↑
O
6
4
→
O
6
5
↑
O
6
42
78.
Dysproporcja
pomiędzy
nakładanymi na powiat zadaniami
a idącymi w ślad za nimi środkami
finansowymi.
79. Migracja ludności wykształconej
poza powiat.
80. Brak klimatu w obszarach
wiejskich dla tworzenia usług przy
niewykorzystanej bazie juŜ istniejącej.
81. Brak środków własnych do
wykorzystania przyszłych programów
pomocowych.
82. Stosowanie szkodliwych odpadów
do ogrzewania w budownictwie
jednorodzinnym.
83. Wzrastająca ilość odpadów.
84.
Rozwój
gospodarczy
nie
uwzględniający wymogów ochrony
środowiska.
85. Mała świadomość społeczeństwa
w zakresie ochrony środowiska.
86. DuŜy obszar terenów o bardzo
wysokich wartościach przyrodniczych
i
krajobrazowych,
stwarzających
bariery
rozwoju
infrastruktury
transportowej i technicznej.
87. Nie przygotowanie terenów pod
rozwój bazy turystycznej, szczególnie
w zakresie infrastruktury technicznej.
88. Rabunkowa gospodarka leśna.
89.
Brak
przygotowanej
kadry
do obsługi ruchu turystycznego.
90.
Niski
poziom
szkolnictwa
wiejskiego.
91.
Brak
warunków
przekwalifikowania się rolników.
92. Niski poziom wykształcenia
rolników.
93. Niedostateczne powiązanie nauki
z praktyką rolniczą.
94.
Bariera
ekonomiczna
w podnoszeniu kwalifikacji i edukacji.
95. Niskie kwalifikacje siły roboczej.
96. Słabe wyposaŜenie szkół w obiekty
i urządzenia do lekcji wychowania
fizycznego.
97. Nierówność szans kształcenia
i startu młodzieŜy miejskiej i wiejskiej.
98. Nierówność szans kształcenia
i startu młodzieŜy miejskiej i wiejskiej.
99. Zły stan bazy materiałowej
szkolnictwa średniego.
100. Niedostateczna baza edukacyjna,
brak urządzeń rekreacyjno-sportowych,
pomocy dydaktycznych, niedobór
wysoko
kwalifikowanej
kadry
pedagogicznej
(informatycy,
nauczyciele języków obcych).
101. Niedoinwestowanie oświaty.
5
↑
O
7
5
↑
O
7
2
→
O
7
5
→
P
7
2
↑
O
8
4
↑
P
8
5
↑
P
8
3
↑
O
8
5
→
P
8
4
→
P
9
3
→
O,P
9
5
↓
O
10
4
↑
O
10
4
↑
O
10
4
→
O
10
4
→
P
10
4
↑
O
10
4
→
O
10
4
→
O
10
5
↑
O
10
4
↓
P
10
4
→
O
10
4
→
O
10
5
↑
O
10
43
102. Braki nauczycieli do nauki
języków obcych.
103. Kształcenie zawodowe w zbyt
małym stopniu przygotowujące do
usług bytowych.
104. Niewystarczająca sieć dróg
udostępniających obszary turystyczne
i słaba jakość istniejących oraz
likwidacja połączeń kolejowych.
105.
Mało
funkcjonalny
układ
drogowy, brak obwodnic miejskich.
106.
DuŜa
ilość
kolizyjnych
skrzyŜowań drogowych.
107. Brak bezkolizyjnych przejść dla
pieszych przy trasach przelotowych –
kładki.
108.
Niedostosowany
system
komunikacyjny do aktualnych potrzeb
ruchu drogowego.
109. Zły stan dróg i linii kolejowych.
110. Słabo rozwinięta sieć transportu
w powiecie.
111.
Ograniczenie
transportu
kolejowego.
112.
Wzrost
zagroŜenia
bezpieczeństwa obywateli.
113.
Transport
niebezpiecznych
materiałów chemicznych.
114. Niekontrolowany wwóz odpadów
niebezpiecznych.
115.
Niedorozwój
urządzeń
infrastruktury
rekreacyjnowypoczynkowej oraz turystycznej.
116.
Brak
dostatecznej
bazy
turystycznej.
117. Słabo rozwinięty przemysł rolnospoŜywczy w stosunku do potencjału
rolnego.
118. Wysoki stopień zuŜycia sprzętu
rolniczego.
119.
Rozdrobnienie
i
niska
specjalizacja gospodarstw rolnych.
120. Niska wydajność produkcji - duŜy
koszt wytwarzania.
121. Słabo rozwinięte tzw. otoczenie
rolnictwa
(przetwórstwo,
przechowalnictwo, skup).
122. Niedoinwestowanie rolnictwa
i obszarów wiejskich.
123. Słabnąca kondycja finansowa
gospodarstw rolnych.
124. Odpływ wykształconej kadry.
125.
UŜywanie
niebezpiecznych
materiałów chemicznych w zakładach
pracy.
126. Niska siła nabywcza ludności.
127. Niski poziom warunków Ŝycia
na wsi.
128. Zbyt wolny odpływ nadwyŜek siły
roboczej z rolnictwa.
4
↑
O
10
4
↑
O
10
4
↑
O
12
4
↑
O
12
4
→
O
12
3
→
O
12
5
↑
O
12
5
↑
O
12
5
→
O
12
4
→
O
13
4
↑
O,P
14
4
↑
O
14
1
→
P
14
4
→
O
19
5
→
O
19
4
↑
O
20
4
↑
O
20
5
↑
O
20
5
↑
P
20
4
↑
O
20
4
↑
P
20
5
↑
O
20
4
↑
P
21
2
→
O
21
3
→
O
21
4
↑
O
21
4
↑
P
21
44
roboczej z rolnictwa.
129. Wysoka stopa bezrobocia i jego
struktura.
130. Ucieczka kadry do innych
regionów kraju.
131. Nadmiar osób zatrudnionych
w rolnictwie.
132. Brak kadry menedŜerskiej.
133. Wysokie bezrobocie szczególnie
na
wsi
(bezrobocie
ukryte
w rolnictwie).
134. Wysokie bezrobocie wśród ludzi
młodych.
135.
Zjawisko
bezrobocia
długotrwałego.
136. Mała liczba ofert pracy.
137. MoŜliwość wzrostu bezrobocia –
likwidacja miejsc pracy w związku
z wprowadzeniem reform.
138. Niski stopień zainteresowania
banków i konsorcjów w kredytowaniu
inwestycji turystycznych.
139. Niedostateczny poziom nakładów
inwestycyjnych
w
sektorze
turystycznym.
140. Mały rozwój firm konsultingowodoradczych.
141.
Brak
systemu
zachęt
aktywizujących rozwój turystyki.
142. Niedostateczny poziom nakładów
na
inwestycje
w
sektorze
turystycznym.
143. Brak samoorganizujących się grup
producentów Ŝywności.
144. Nieumiejętność przygotowywania
wniosków pomocowych.
145. Zły stan lasów prywatnych i brak
podstaw
prawnych
do
ich
udostępniania turystycznego.
146. Brak planu zagospodarowania
przestrzennego województwa.
147. Niedobór środków finansowych
na rozwój sieci transportowych.
148. MoŜliwość likwidacji niektórych
instytucji kultury.
149. Zbyt niskie nakłady budŜetowe na
kulturę.
150.
Utrudniony
dostęp
do
specjalistycznych
świadczeń
medycznych.
151. Dostępność usług medycznych dla
turystów.
152. Dostępność usług medycznych dla
turystów.
153. Niski poziom usług medycznych
na wsi.
154. Niski poziom usług medycznych
na wsi.
155. Niedostateczny stan wyposaŜenia
słuŜby zdrowia.
5
↑
O
21
5
↑
P
21
4
↓
P
21
3
→
O,P
21
5
↑
O
21
5
↑
O
21
5
↑
O
21
5
↑
O
21
5
↑
P
21
4
→
O
22
4
↑
O
22
4
→
P
22
4
→
P
22
4
→
P
22
3
↓
O
22
4
↑
P
22
3
→
O
23
4
→
O
23
4
↑
P
23
4
↑
P
24
5
↑
O
24
3
↑
P
25
4
↑
O
25
4
↑
P
25
3
↑
O
25
3
→
P
25
4
→
O
25
45
słuŜby zdrowia.
156. Mała dostępność do wysoko
kwalifikowanej
kadry
medycznej
w ramach usług finansowanych przez
Kasę Chorych.
157. Brak opieki profilaktycznej
w szkołach.
158. Konieczność pilnego remontu
starych
obiektów
szpitalnych
i przychodni.
159. Likwidacja niektórych form
opieki zdrowotnej oraz ograniczenie
dostępności
do
niej
poprzez
wprowadzenie opłat.
3
→
O
25
5
↑
O
25
4
↑
O
25
3
→
P
25
Szansa: O – obecne, P – potencjalne.
Trend: wzrost ↑ , stabilizacja → , regres ↓
Siła oddziaływania: 1 –bardzo mała, 2 –mała, 3 – przeciętna, 4 – duŜa, 5 – bardzo duŜa
GRUPY PROBLEMÓW
1. Lobbying i promocja.
2. Lokalne władze i instytucje.
3. Infrastruktura techniczna
wojewódzka.
4. Infrastruktura techniczna krajowa.
5. Społeczeństwo i usługi socjalne.
6. Gospodarka i usługi.
7. Administracja lokalna i
zarządzanie.
8. Środowisko naturalne.
9. Tereny inwestycyjne i ład
przestrzenny.
10. Oświata.
11. Organizacje międzynarodowe.
12. Drogi.
13. Koleje.
14. Bezpieczeństwo publiczne.
15. Budownictwo i tereny
budowlane.
16. PołoŜenie geograficzne.
17. Regionalne centrum.
18. Przejścia graniczne.
19. Turystyka.
20. Rolnictwo.
21. Praca i stosunki społeczne.
22. Instytucje otoczenia biznesu
i administracji.
23. Regulacje prawne.
24. Kultura.
25. SłuŜba zdrowia.
46
III. MISJA I CELE ROZWOJU POWIATU
Motto strategii Powiatu Grajewskiego
Powiat Grajewski przyjazny człowiekowi,
otwarty na przedsiębiorczość i współpracę.
Rozwinięcie:
Powiat Grajewski sprawnie zarządzanym obszarem inicjowania
przedsiębiorczości gospodarczej, unowocześniania rolnictwa oraz
rozwoju: turystyki, infrastruktury społecznej, wielokierunkowej edukacji,
współpracy między regionami oraz nowoczesnej infrastruktury
technicznej – z aktywnym wykorzystaniem walorów środowiska
kulturowego i przyrodniczego.
Cele strategiczne I rzędu:
A. Powiat Grajewski regionem sprawnego zarządzania, tworzącego
konkurencyjne
warunki
rozwoju
przedsiębiorczości
gospodarczej.
B. Powiat Grajewski obszarem unowocześniania
rolnictwa.
C. Powiat Grajewski obszarem ochrony, wzbogacania oraz racjonalnego
wykorzystania walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego dla
celów rozwoju turystyki.
D. Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej
i wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji
mieszkańców.
E. Powiat Grajewski obszarem szerokiej współpracy z regionami innych
państw.
F. Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury technicznej oraz
podniesienia jej funkcjonalności i korzyści dla mieszkańców powiatu.
47
PowyŜsze cele obejmują zagadnienia:
Cel A pokazuje kierunki działania w sferze organizacyjnej
poprzez
podnoszenie kwalifikacji przez pracowników administracji samorządowej,
promowanie specjalistów we wszystkich dziedzinach Ŝycia społecznogospodarczego, wprowadzanie nowoczesnej myśli technicznej i metod
zarządzania.
Cel B mówi o roli jaką ma odegrać rolnictwo w rozwoju powiatu.
Wskazuje
on
na
potrzebę
wprowadzania
nowoczesnych,
przyjaznych
człowiekowi i środowisku naturalnemu metod produkcji rolnej, przetwórstwa
i przechowalnictwa. Stanowi on takŜe podstawę do opracowania zadań
realizacyjnych dotyczących restrukturyzacji rolnictwa w aspekcie przystąpienia
Polski do Unii Europejskiej.
Cel C podkreśla, iŜ trzeba połoŜyć szczególny nacisk na ochronę
i
pielęgnację
środowiska
przyrodniczego.
Mówi
o
rozwoju
funkcji
turystycznych i wypoczynkowych powiatu w tym między innymi tworzenie
i rozwijanie markowych produktów turystycznych.
Cel D zakłada tworzenie dobrych warunków dla wszechstronnej edukacji
oraz podnoszenia poziomu Ŝycia mieszkańców. Zakłada on takŜe tworzenie
nowych miejsc pracy. Wskazuje takŜe na potrzebę stworzenia warunków do
ogólnej dostępności do ośrodków opieki medycznej, opieki społecznej,
kształcenia i kultury.
Cel E wskazuje na korzyści wynikające ze współpracy z regionami
innych krajów w aspekcie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Cel F mówi o budowie i modernizacji sieci dróg, wodociągów
i kanalizacji, sieci telefonicznej i energetycznej a takŜe innych dostępnych
mediów. Odpowiedni rozwój infrastruktury technicznej spowoduje wzrost
atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej powiatu. JednakŜe przy tym
wszystkim naleŜy uwzględnić ochronę środowiska przyrodniczego.
48
Cele operacyjne strategii rozwoju Powiatu Grajewskiego
II rzędu
Cel A
I.
Przeciwdziałanie bezrobociu – przeciwdziałanie bezrobociu jako główny
cel
polityki
społeczno-gospodarczej.
Działania
dla
utrzymania
dotychczasowych miejsc pracy z rozszerzeniem programów specjalnych
i aktywnych form zwalczania bezrobocia szczególnie wśród młodzieŜy.
II.
Tworzenie miejsc pracy na wsi – tworzenie miejsc pracy poza rolnictwem
i rozwój przedsiębiorczości na wsi. Wielofunkcyjny rozwój wsi ze
szczególnym uwzględnieniem usług, rzemiosła, agroturystyki.
III.
Budowa nowoczesnego zasobu geodezyjnego.
IV.
Pozyskiwanie inwestorów zewnętrznych.
V.
Aktywizacja gospodarcza powiatu.
VI.
Promocja powiatu i jego obszarów inwestycyjnych oraz tworzenie
inkubatorów przedsiębiorczości.
Cel B
I.
Zmiana struktury agrarnej gospodarstw.
II.
Wzmocnienie roli rolników na rynku produktów rolnych poprzez
tworzenie grup producenckich i rozwój spółdzielczości.
III.
Produkcja Ŝywności metodami ekologicznymi.
IV.
WdraŜanie postępu biologicznego.
V.
Rozwój infrastruktury technicznej na wsi.
VI.
Rozwój lokalnego przetwórstwa Ŝywności.
VII. PodwyŜszanie standardu (jakości) produkcji mleczarskiej.
VIII. Tworzenie rynku hurtowego.
IX.
Tworzenie alternatywnych źródeł dochodu rolnika i nowych miejsc pracy.
X.
Objęcie wsi nowoczesną edukacją spełniającą specyficzne potrzeby wsi.
XI.
Nastawienie rolnictwa do produkcji surowców na biopaliwo.
49
Cel C
I.
Tworzenie i rozwój informacji turystycznej.
II.
Tworzenie i rozwój bazy turystycznej.
III.
Rozwój atrakcyjnych terenów rekreacyjnych.
IV.
Wspieranie imprez kulturalnych i sportowych.
V.
Przygotowanie turystycznych produktów markowych (szlaki piesze,
rowerowe, kajakowe i inne).
VI.
Proekologiczna polityka inwestycyjna samorządów.
VII. Wspieranie sztuki i kultury ludowej.
VIII. Edukacja ekologiczna społeczeństwa.
Cel D
I.
Ochrona zdrowia w lecznictwie zamkniętym.
II.
Sprawnie funkcjonujące lecznictwo otwarte.
III.
Dom pomocy społecznej – zwiększenie bazy lokalowej domów opieki
społecznej ze skróceniem okresów oczekiwania, rozwój dziennych
domów opieki.
IV.
Pomoc społeczna w miejscu zamieszkania.
V.
Rozwój mieszkalnictwa w miastach.
VI.
WdroŜenie reformy oświaty.
VII. Dostosowanie kierunków i systemów kształcenia młodzieŜy do potrzeb
rynku pracy.
VIII. Rozwój szkolnictwa średniego i wyŜszego.
IX.
Promocja młodzieŜy szczególnie uzdolnionej.
X.
Oświata dorosłych.
XI.
Rozwój usług publicznych.
Cel E
I.
Współpraca między regionami.
50
Cel F
I.
Rozbudowa sieci wodociągowej i ujęć wody.
II.
Zapewnienie prawidłowej gospodarki ściekami.
III.
Właściwa gospodarka odpadami.
IV.
Zachowanie istniejących linii kolejowych.
V.
Gazyfikacja regionu w oparciu o biogaz.
VI.
Modernizacja sieci elektroenergetycznych.
VII. Poprawa infrastruktury drogowej jako element wzmocnienia atrakcyjności
inwestycyjnej powiatu.
VIII. Proekologiczny system ciepłowniczy.
51
III.1. PRIORYTETY ROZWOJU POWIATU
1. PRIORYTET 1
Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej oraz turystycznej powiatu.
Szczegółowe kierunki działań zmierzające do realizacji Priorytetu 1:
1. Modernizacja dróg powiatowych.
2. Wspieranie inicjatyw zmierzających do poprawy nawierzchni dróg
krajowych, wojewódzkich i gminnych.
3. Wspieranie budowy niekonwencjonalnych proekologicznych źródeł energii
elektrycznej takich jak elektrownie wodne, elektrownie wiatrowe czy
elektrownie z wykorzystaniem biopaliw.
4. Gazyfikacja powiatu w oparciu o biogaz.
5. Modernizacja istniejących urządzeń ciepłowniczych oraz ograniczenie emisji
niskiej.
6. Współpraca samorządów we wprowadzeniu programu selektywnej zbiórki
odpadów.
7. Utylizacja
odpadów rolnych
i innych
typów biomasy do
energetycznych.
8. Rozwój przemysłu drzewnego (m.in. budowa tartaku).
2. PRIORYTET 2
Wzmocnienie bazy ekonomicznej powiatu
Szczegółowe kierunki działań zmierzające do realizacji Priorytetu 2:
1. Rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich.
2. Rozwój turystyki.
3. Rozwój produkcji i usług.
4. Rozwój technik informacyjnych.
celów
52
3. PRIORYTET 3
Rozwój instytucji i urządzeń infrastruktury społecznej.
Szczegółowe kierunki działań zmierzające do realizacji PRIORYTETU 3:
1. Poprawa warunków zamieszkiwania ludności.
2. Rozwój rodziny i wychowania młodzieŜy.
3. Rozwój lecznictwa i opieki socjalnej.
4. Rozwój kultury i ochrona dziedzictwa kulturowego.
5. Rozwój sportu i rekreacji.
6. Rozwiązywanie problemów społecznych.
WPROWADZENIE
We współczesnym świecie mamy do czynienia z występowaniem róŜnego
rodzaju kryzysów. Powodują one wzrost bezrobocia i pogorszenie warunków
bytu ludności, zwiększenie strefy ubóstwa. Istniejące zagroŜenia powinny być
dostrzegane i uwzględnione w polityce gospodarczej i społecznej państwa.
Winny one zapobiegać przede wszystkim kryzysom gospodarczym, ograniczać
ich negatywne skutki oraz rozwiązywać kwestie społeczne, w tym szczególnie
dotyczące bezrobocia i związanej z nim sfery ubóstwa.
Reformy gospodarcze spowodowały silniejszą niŜ dotychczas tendencję
do róŜnicowania dochodów rodzin. Niezbędna jest zatem działalność w sferze
polityki społecznej zmierzająca do łagodzenia skutków tych zróŜnicowań,
zwłaszcza w odniesieniu do rodzin, sytuacji dzieci i młodzieŜ i zabezpieczenia
im równych szans w momencie startu Ŝyciowego i zawodowego.
Do realizacji celów polityki społecznej niezbędna jest współpraca wielu
podmiotów, a takŜe współzaleŜność celów poszczególnych działów tej polityki.
W dobie przekształceń systemowych poszerza się grupa podmiotów tej polityki
tworząc nowe obszary współdziałania.
53
Na terenie Powiatu Grajewskiego niezbędny jest podsystem działań
uwzględniający potrzeby rodzin, który znajdują się w szczególnie trudnych
sytuacjach, takich jak: rodziny niepełne, wielodzietne, dotknięte chorobą
(niepełnosprawnością – 3.574 osób – dane na koniec 2000 r.), patologiczne.
W rodzinach tych występuje kumulacja czynników negatywnych np.:
niedostatek
i
ubóstwo,
niewydolność
opiekuńcza
i
wychowawcza,
niesprawność psychofizyczna. W konsekwencji pojawia się nie tylko
niemoŜność zaspokajania podstawowych potrzeb członków rodziny, ale takŜe
degradacja społeczno – kulturowa rodzin, a nierzadko równieŜ zagroŜenie
patologią społeczną.
Wspólną cechą tej kategorii rodzin jest ograniczona zdolność pokonywania
trudności w warunkach wzrostu kosztów utrzymania, spadku realnych
dochodów, bezrobocia, znacznych ograniczeń w sferze polityki społecznej.
Utrata źródeł dochodu powoduje, iŜ dla coraz większej liczby ludności zasiłki
z pomocy społecznej stają się głównym źródłem utrzymania. Zmianę
w strukturze korzystających z pomocy społecznej oraz znaczne ograniczenie
ich liczby mogą jedynie spowodować działania w polityce gospodarczej
prowadzące do utworzenia nowych miejsc pracy i programy, które
umoŜliwiłyby ponowne zatrudnienie osób bezrobotnych.
54
Lp CEL DO
ZADANIA, REALIZACJA
OSIĄGNIĘC KTÓRYCH POZWOLI
IA
NA OSIĄGNIĘCIE CELU
1
1.
2.
3.
TERMIN ODPOWIEDZ INSTYT
UCJE
REALIZ IALNY ZA
ACJI REALIZACJĘ WSPÓŁ
DZIA
ŁAJĄCE
2
3
4
5
6
Pobudzenie
1.Seminaria oraz szkolenia
2001- Powiatowy
aktywności
w zakresie umiejętności
2005
Urząd Pracy
osób
poruszania się na rynku pracy.
w Grajewie
bezrobotnych 2.Przełamywanie barier
na lokalnym
psychologicznych (testy
rynku pracy
w zakresie walki ze stresem,
negocjacji, rozmowy
z partnerami rynku–
ćwiczenia).
3.Budowanie poczucia
własnej wartości wśród
bezrobotnych.
4.Zwiększenie efektywności
działania klubów pracy
i doradcy zawodowego.
2001- Powiatowy
Pozyskanie
1.Opracowywanie projektów
2005
środków
dotyczących przeciwdziałania
Urząd Pracy
na aktywne
bezrobociu do instytucji
w Grajewie
formy
pozarządowych i Unii
przeciwdziała Europejskiej.
nia
2.Udział własny PUP
bezrobociu.
w realizacji zatwierdzonych
projektów.
Podniesienie 1.Dobór osób o niskich
2001- Powiatowy
kwalifikacji
kwalifikacjach zawodowych
2005
Urząd Pracy
osób
(67% osób bezrobotnych).
w Grajewie
bezrobotnych 2.Szkolenia
zarejestrowan i przekwalifikowania
ych w
organizowane przez PUP
Powiatowym w ramach środków Funduszu
Urzędzie
Pracy oraz innych środków
Pracy.
pozyskanych ze źródeł
pozabudŜetowych i środków
pomocowych Unii
Europejskiej.
3.Współpraca
ze stowarzyszeniami
i fundacjami jako
usługodawcami w zakresie
doboru bezrobotnych
i organizacji szkoleń.
55
4.
Nawiązanie
ścisłej
współpracy
z instytucjami
działającymi
jako
inkubatory
przedsiębiorcz
ości.
1.Rozwinięcie współpracy w
zakresie psychologii
i doradztwa zawodowego.
2.Współpraca w zakresie
przeprowadzania szkoleń
z zakresu przedsiębiorczości
i działalności gospodarczej.
3.Współpraca w temacie
przepisów prawnych
i organizacji własnej firmy
przez zainteresowane osoby
bezrobotne.
20012005
Powiatowy
Urząd Pracy
w Grajewie
5.
Utworzenie
nowych
miejsc pracy
w sektorze
produkcji,
handlu i usług.
1.Szkolenia bezrobotnych pod
kątem uruchamiania własnej
działalności gospodarczej.
2.Promowanie poŜyczek
na działalność gospodarczą
wśród osób bezrobotnych oraz
na dodatkowe miejsca pracy
wśród pracodawców
z Funduszu Pracy oraz
z innych źródeł (fundacje,
stowarzyszenia, banki oraz
instytucje finansujące kredyty
i poŜyczki).
3.Uruchamianie poŜyczek
jako podstawowej formy
ograniczania i zmniejszania
bezrobocia.
4.Popieranie wszelkich
działań administracji rządowej
i samorządowej mających
na celu rozwój lokalny (ulgi
podatkowe, preferencyjne
kredyty itp.)
20012005
Powiatowy
Urząd Pracy
w Grajewie
56
6.
Okresowe
zatrudnienie
osób
bezrobotnych
7.
Zmniejszenie
ilości zjawisk
narkomanii
i alkoholizmu,
palenia
tytoniu oraz
innych
zjawisk
i zachowań
negatywnych
wśród
młodzieŜy.
1.Ustalenie kryteriów
współpracy z usługodawcami
(w rozumieniu Ustawy z dnia
30.08.2000 r. o warunkach
dopuszczalności
i nadzorowaniu pomocy
publicznej dla
przedsiębiorców oraz
w zakresie doboru osób
bezrobotnych do programów
opracowanych przez organy
województwa i kraju.
2.Pomoc PUP w realizacji
okresowego zatrudnienia
poprzez angaŜowanie
lokalnych pracodawców do
współpracy z usługodawcami.
20012005
Powiatowy
Urząd Pracy
w Grajewie
Szkoły,
SWISON
Szkolne
Centrum
Aktywności
Lokalnej w
w Grajewie
1.Utworzenie świetlic
działających w godzinach
popołudniowych dla dzieci
potrzebujących miejsca
na naukę, odpoczynek
i zabawę.
2001 r.2002 r.
1.Zwiększenie roli i udziału
rodziców
w
szkolnych
imprezach
rekreacyjnychsportowych i rozrywkowych.
2002 r.
Szkoły
1.Utworzenie Filii
„Kuratorskiego Ośrodka Pracy
z MłodzieŜą” w Szczuczynie.
2002 r.
1.Zorganizowanie cyklu
spotkań z udziałem osób
zajmujących się problematyką
dzieci i młodzieŜy.
2002 r.
Sąd Rejonowy Poradnia
w Grajewie
Psycholo
gicznoPedagogi
czna.
Szkoły
Powiatowe
Ośrodki
Centrum
Pomocy
Pomocy
Społeczn
Rodzinie
ej
w Grajewie
Poradnia
Psycholo
gicznoPedagogi
czna
57
8.
Powiększenie
bazy
wspierającej
rehabilitację
zawodową,
społeczną
i leczniczą.
1.Zorganizowanie
cyklu
szkoleń
przygotowujących
do
pracy
z
młodzieŜą
zagroŜoną lub juŜ uzaleŜnioną
dla przedstawicieli róŜnych
grup zawodowych.
2002 r.2003 r.
Samorządy
1.WdraŜanie programów
edukacyjnych
i profilaktycznych w szkołach
( np. NOE, DEBATA).
Na
bieŜąco
Szkoły,
Poradnia
Psychologiczno
-Pedagogiczna
1.Utworzenie Punktu
Konsultacyjnego i telefonu
zaufania dla osób
uzaleŜnionych.
2003 r.
Starostwo
Powiatowe
w Grajewie
1.Utworzenie
ośrodków:
rehabilitacyjno-szkoleniowego
i ośrodka rehabilitacyjno–
wychowawczego.
2003 r.
1.Zakup mikrobusu do obsługi
Warsztatów Terapii
Zajęciowej.
2002 r.
Stowarzysz.
Wspierania
Inicjatyw
Społecznych
na Rzecz Osób
Niepełnospraw
nych
w Grajewie,
Polskie
Stowarzysz. na
Rzecz Osób z
Upośledzeniem
Umysłowym
w Grajewie
SWISON
1.Utworzenie Oddziału
Psychiatrycznego w Szpitalu
Ogólnym w Grajewie.
2002 r.
Starostwo
Powiato
we w
Grajewie
Starostwo
Powiato
we w
Grajewie
Szpital Ogólny Starostwo
Powiato
w Grajewie
we w
Grajewie
58
9.
Stworzenie
moŜliwości
integracji osób
niepełnospraw
nych ze
środowiskiem
1.Organizowanie
imprez
masowych z udziałem osób
niepełnosprawnych z terenu
powiatu (wystawa wytworów
uczestników
Warsztatów
Terapii Zajęciowej, występy
artystyczne z okazji Dni
Grajewa i inne).
1.Utworzenie przedszkola,
szkoły, gimnazjum
integracyjnego.
10. Zapewnienie 1.Utworzenie Domu Pomocy
całodobowej Społecznej dla osób starszych
opieki osobom przewlekle chorych
starszym
w Szczuczynie.
przewlekle
chorym.
11. Stworzenie
moŜliwości
pomocy
dla ofiar
przemocy
w rodzinie.
2002 r.2003 r.
PCPR,
organizacje
pozarządowe
2003 r.
Samorządy
2002 r.
Starostwo
Powiatowe w
Grajewie
1.Współpraca pracowników
socjalnych z terenu powiatu
dotycząca pomocy dziecku
i rodzinie.
Na
bieŜąco
PCPR
1.Utworzenie ośrodka
interwencji kryzysowej.
2001 r.
PCPR
1.Skuteczniejsze
rozpoznawanie środowisk i
rodzin, w których istnieje
przemoc.
Na
bieŜąco
1.Prowadzenie programu
„Niebieska Karta”.
Na
bieŜąco
Komenda
Policji,
Ośrodki
Pomocy
Społecznej,
Poradnia
Psychologiczno
-Pedagogiczna
Komenda
Policji
Szkoły
59
12. Uaktywnienie
rodziców
biologicznych
mające
na celu
stworzenie
moŜliwości
powrotu do
nich dzieci
przebywający
ch
w
rodzinach
zastępczych
i placówkach
opiekuńczowychowawcz
ych.
1.Analiza sytuacji rodzin,
których dzieci zostały
umieszczone
w
placówkach
opiekuńczowychowawczych i rodzinach
zastępczych i
zintensyfikowanie działań na
rzecz powrotu dzieci pod
opiekę rodziców.
Na
bieŜąco
13. Ograniczenie
liczby
skierowań
dzieci do
placówek
opiekuńczowychowawcz
ych
1.Organizowanie zastępczych
środowisk rodzinnych poprzez
utworzenie rodzinnego domu
dziecka i rodzin zastępczych
pełniących zadanie pogotowia
rodzinnego.
2002 r.2004 r.
PCPR,
Ośrodki
Pomocy
Społecznej,
Poradnia
Psychologiczno
-Pedagogiczna
Sąd Rejonowy
PCPR
Opracowanie: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Grajewie. Kierownik – Anna Maria Świderska
4. PRIORYTET 4
Rozwój systemu edukacji.
Szczegółowe kierunki działań zmierzające do realizacji Priorytetu 4:
1. Rozwój szkolnictwa średniego, wyŜszego oraz kształcenia ustawicznego.
2. Kształcenie osób zagroŜonych bezrobociem i pozostających bez pracy.
3. Tworzenie i rozwój Społecznych Katolickich Uniwersytetów Ludowych.
60
5. PRIORYTET 5
Poprawa bezpieczeństwa.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym w zakresie poprawy
bezpieczeństwa naszego regionu, Komisja Bezpieczeństwa Obywateli i ds. Etyki
Radnych Rady Powiatu Grajewskiego podjęła inicjatywę stworzenia programu
poprawy bezpieczeństwa powiatu. Bezpieczeństwa w szerokim tego słowa
znaczeniu tj. bezpieczeństwa publicznego osób i mienia, przeciwdziałanie
zjawiskom
patologicznym
poŜarowego,
poprawy
i
kryminogennym,
bezpieczeństwa
poprawy
w
bezpieczeństwa
zakresie
sanitarno-
epidemiologicznym, poprawy skuteczności działania słuŜb i podmiotów
ratowniczych, lepsze przygotowanie społeczeństwa do reagowania w sytuacjach
zagroŜenia itd.
Realizacja programu, a tym samym poprawa stanu bezpieczeństwa
będzie moŜliwa przy współpracy instytucji, słuŜb, organizacji społecznych,
stowarzyszeń działających na terenie powiatu, parafii, samorządów i wszystkich
ludzi, którym zaleŜy na poprawie tego stanu.
Niezbędne są równieŜ działania systemowe w zakresach: nowelizacji
prawa (w tym karnego), walki z bezrobociem, zwiększenia wydatków
na
bezpieczeństwo
publiczne
na bezpieczeństwo obywateli.
i
inne
mające
zasadniczy
wpływ
61
Lp. Cel do osiągnięcia
1
2
1.
Przeciwdziałanie
i ograniczanie
zjawisk
narkomanii
i alkoholizmu,
palenia tytoniu
oraz innych
zjawisk
i zachowań
negatywnych.
(szczególnie
wśród młodzieŜy).
Zadania, realizacja
których pozwoli na
osiągnięcie celu
Termin
realizacji
3
4
5
Na
Szkolne
bieŜąco
Centrum
1. WdraŜanie
programów
edukacyjnych
i profilaktycznych
we współpracy
i ze wsparciem Komisji
ds. Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych oraz
nawiązanie współpracy
z grupą Anonimowych
Alkoholików, MONAR.
2. Promowanie
zdrowego stylu Ŝycia
poprzez festyny,
gadŜety, konkursy
organizowane przez
szkolne koła PCK oraz
nawiązanie współpracy
z Technikum śywności
i śywienia w Grajewie,
Technikum
Ekologicznym
w Wojewodzinie.
Odpowiedzial Uwagi ny za
Instytucje
realizację
współdział
ające
Aktywności
Lokalnej
Szkoły
-//-
Szkolne
Centrum
Aktywności
Lokalnej
Szkoły
6
Klub AA,
Oddział
Rejonowy
PCK,
Sanepid.
62
3. Organizowanie
ciekawych form
spędzania
wolnego czasu dla dzieci
i młodzieŜy:
-otwarcie Klubu
Europejskiego, Punktu
Informacji
Obywatelskiej;
-prowadzenie zajęć
pozalekcyjnych
w ramach Klubu
Grajewskich
Internautów, Klubu
Szachowego,
Uczniowskiego Klubu
Sportowego
,,GIMBEARS”, Klubu
Wolontariusza,
zespołów i kółek
zainteresowań
w domach kultury,
-organizowanie
ogólnodostępnych zajęć
sportowo-rekreacyjnych
na hali MOSiR
prowadzonych przez
specjalistów.
4. Zagospodarowanie
istniejących miejsc
i stworzenie nowych
do aktywnego spędzania
czasu wolnego:
-place zabaw;
-wykorzystanie
pomieszczeń i urządzeń
szkoły (pracowni
komputerowych, sal
gimnastycznych,
bibliotek z czytelniami,
boisk);
-budowa ścieŜek
rowerowych,
-budowa ścieŜek „torów
przeszkód” do jazdy
na rolkach i wrotkach.
-//-
Szkolne
Centrum
Aktywności
Lokalnej
Szkoły
Domy
kultury
MOSiR
-//Spółdzielnie
Mieszkaniowe,
Szkoły,
Samorządy
MOSiR
63
5. Zwiększenie roli
i udziału rodziców
w szkolnych imprezach
rekreacyjno-sportowych
i rozrywkowych.
Zobowiązanie
do większego nadzoru
nad własnymi dziećmi.
6. Wprowadzenie
nowych programów
edukacyjnych do szkół
pt. „Zapobieganie
wypadkom i urazom”
oraz pt. „Bezpieczny
dom”.
7. Monitorowanie szkół.
-//-
Szkoły
2001
Szkoły
PSSE
Na
Szkoły
bieŜąco
2.
Doskonalenie
przygotowania
kadry do pracy
z młodzieŜą
oraz edukacja
dorosłych.
8. Utworzenie placówki
(oddziału)
lecznictwa
uzaleŜnień (alkoholizm,
narkomania).
9. Utworzenie Punktu
Konsultacyjnego
i
telefonu
zaufania
dla osób uzaleŜnionych.
10. Organizacja tzw.
„trójek osiedlowych” –
patrole osiedli przez
zespół: rodzic,
nauczyciel, policjant.
1. Organizowanie
szkoleń
przedstawicielom
róŜnych grup
zawodowych
(nauczyciele, prac.
oświaty, słuŜby zdrowia,
pomocy społecznej itp.)
przygotowujących
do pracy z młodzieŜą
zagroŜoną lub
juŜ uzaleŜnioną.
2002
Szpital
Ogólny
2001
Starostwo
Powiatowe
2001
Policja
Na
Samorządy
bieŜąco
Policja
Agencje
ochrony
Agencje
ochrony
Kuratorium
Ośrodki
szkoleniowe
64
2. Organizowanie
3.
4.
Przeciwdziałanie
przemocy
w rodzinie.
Poprawa
bezpieczeństwa
pieszych
działań edukacyjnych
dotyczących wczesnego
rozpoznania sygnałów
zagroŜenia patologiami
w tym rozpoznania
objawów po zaŜyciu
środków odurzających.
3. Organizacja szkoleń
dla pracowników
zakładów pracy
i rolników z zakresu:
-przestrzegania
przepisów p. poŜ.
-bezpieczeństwa
i higieny pracy.
1. Utworzenie Ośrodka
Interwencji Kryzysowej.
2. Skuteczniejsze
rozpoznawanie
środowisk i rodzin,
w których istnieje
przemoc.
3. Prowadzenie
programu „Niebieska
karta”.
2001-2003
Szkoły
Na
StraŜ
poŜarna
bieŜąco
Ośrodek
Doradztwa
Rolniczego
2001
Na
Starostwo
Powiatowe
Dzielnicowi.
bieŜąco
-//-
-//-
1. Zapewnienie pieszym
bezpieczeństwa na
przejściach drogowych
(szczególnie w pobliŜu
szkół) poprzez budowę
sygnalizacji świetlnej,
lepszego oznakowania
przejść itp.
2001-2003
Samorządy.
2. Budowa progów
drogowych tzw.
„garbów” na drogach
osiedlowych
wymuszających
na kierujących
zmniejszanie prędkości
jazdy.
3. Propagowanie
uŜywania przez dzieci
i młodzieŜ odzieŜy
z elementami
odblaskowymi.
2001-2003 Zarządzający Gminy.
drogami.
Na
Szkoły.
bieŜąco
Policja.
65
5.
6.
Poprawa
bezpieczeństwa
w ruchu
drogowym.
Podniesienie
poziomu
porządku
i bezpieczeństwa
publicznego
obywateli.
4. Intensyfikacja zajęć
edukacyjnych
i wychowawczych
wyrabiających u dzieci
poŜądane zachowania
na drodze.
5. Zwiększenie patroli
policyjnych szczególnie
na trasach dojścia dzieci
do szkoły.
6. Rozprowadzanie
ulotek i uŜytkowych
materiałów
propagandowych
np. planów lekcji,
zakładek do ksiąŜek
popularyzujących
zasady bezpieczeństwa
uczestników ruchu
drogowego.
1. Modernizacja
lokalnych dróg
i poprawa oznakowania
– wymiana znaków na
drogach powiatowych.
2. Przygotowanie kadry
nauczycieli
do prowadzenia
egzaminów na kartę
rowerową.
3. Budowa większej
ilości miejsc
parkingowych.
Organizowanie
parkingów strzeŜonych.
1.
Polepszenie
stanu oświetlenia ulic,
osiedli i wsi.
2. Zwiększenie patroli
policyjnych szczególnie
wieczorem i nocą.
3. Znakowanie
przedmiotów
wartościowych,
rowerów itp.
2001-2003
Szkoły
Na
Policja
bieŜąco
Na
Szkoły
bieŜąco
Policja
2001-2003 Zarządzający Samorządy
drogami
2001-2003
KP Policji
2001-2003
Gminy
Spółdzielnie
M.
2001-2003
gminy
Na
Policja
bieŜąco
2001-2003
Policja
66
4. Kontrola sklepów,
barów i dyskotek
z alkoholem w zakresie
przestrzegania ustawy
o wychowaniu
w trzeźwości
i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi przy
współpracy komisji
alkoholowych
i funkcjonariuszy policji,
którzy posiadają prawo
do wylegitymowania
nieletnich.
5. Rozwiązanie
problemu bezdomnych
psów stanowiących
bezpośrednie zagroŜenie
zdrowia lub Ŝycia
ludzkiego.
6. Organizowanie
zakrytych punktów
obserwacyjnych
w miejscach duŜej
koncentracji pojazdów
lub najbardziej
zagroŜonych.
7. Wprowadzenie
programu ,,Sąsiedzkie
czuwanie”.
8. Wykształcenie wśród
mieszkańców
współodpowiedzialności
za stan bezpieczeństwa.
Tworzenie modelu tzw.
„koalicji lokalnych”
w walce
z przestępczością.
9. Kontynuacja
programów
rozpoczętych w latach
ubiegłych, takich jak:
„Trasa”, „Ferie”,
„Pomiar”,
„Taxi”, „Bazar”,
„Bezpieczny biznes”,
Niebieska karta” i inne.
bieŜąco
Policja,
Komisja ds.
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
2001
gminy
Na
KP Policji
Na
bieŜąco
2001
KP Policji
Na
KP Policji
bieŜąco
Na
bieŜąco
KP Policji
Koalicjanci
67
7.
Poprawa relacji
policja-obywatel.
8.
Bezpieczeństwo
na imprezach
masowych
9.
Poprawa
bezpieczeństwa
poŜarowego.
10. Współpraca
KP Policji
Na
z Agencjami Ochrony
bieŜąco
w celu wspólnych
patroli -pracownicy
agencji jako osoby
przybrane do pomocy
policjantom
1. Wprowadzenie
2001
KP Policji
nowego modelu pracy
dzielnicowego.
2. Zorganizowanie
2001
KP Policji
"przyjaznego pokoju”
przyjęć interesantów –
pokrzywdzonych w KP
Policji.
KP Policji
3. Kontynuowanie
Na
programu CRIME
bieŜąco
STOPPERS
(anonimowa informacja
o przestępstwach +
nagrody)
1. Opracowanie
2001
Starostwo
i dostarczenie
organizatorom imprez
masowych wzorów
kompletu dokumentacji
i trybu postępowania
przy organizacji imprezy
masowej.
2. Pełne egzekwowanie
organ
Na
od organizatora imprez
wydający
bieŜąco
wymogów w zakresie
zezwolenie
bezpieczeństwa.
1.
Zainstalowanie 2002-2003
szpital
w obiekcie szpitala
w Grajewie i instalacji
automatycznej
sygnalizacji poŜaru.
2. Budowa sieci
2001-2003
gminy
wodociągowych
w miejscowościach
o niewystarczającym
zaopatrzeniu wodnym
3. Dostosowanie sali
2001-2003 UM Grajewo
kina w Grajewie ( dot.
wystroju wnętrza ) do
wymagań ochrony ppoŜ.
PSP,
Policja,
Sanepid
Starostwo
68
10.
11.
Poprawa
w zakresie
ochrony
środowiska.
Poprawa
skuteczności
działań słuŜb
i podmiotów
ratowniczych
1. Likwidacja dzikich
wysypisk śmieci.
Na
gminy
bieŜąco
2. Propagowanie
selektywnej zbiórki
odpadów.
Na
Starostwo
bieŜąco
3. Wyegzekwowanie
Starostwo
Na
stosowania właściwych
bieŜąco
zasad gospodarki
odpadami
niebezpiecznymi ( dot.
małych zakładów np.
warsztatów
samochodowych)
4. Dostosowanie
2001-2005
gminy
komunalnych
oczyszczalni ścieków do
warunków obostrzonych
obowiązujących od
2001r.
5. Rozpoznanie
2001
Starostwo Gminy
problemu zastosowania
Nadzór
azbestu w budownictwie
budowlany
na terenie powiatu.
Opracowanie projektu
działań eliminujących
azbest.
1. Utworzenie
2002
Kom.Pow.P.S
Powiatowego Centrum
.PoŜarnej
Powiadamiania
Ratunkowego.
2. Utworzenie Oddziału
2002
Szpital
Ratunkowego.
Ogólny
2001
Spółdzielnia
3. Zapewnienie
Mieszkaniow
dojazdów do bloków
a
Lok.Własn.
dla pojazdów
uprzywilejowanych
na osiedlach: Południe,
Centrum,
Broniewskiego
(likwidacja trwałych
elementów
uniemoŜliwiających
dojazd).
4. Zamontowanie
KP PSP
2002
gminy
selektywnego
powiadamiania
jednostek OSP w
KSRG.
69
12.
Poprawa polityki
informacyjnej
5. Uzupełnienie do
normatywnego
wyposaŜenia w sprzęt
Jednostkę RatowniczoGaśniczą Państwowej
StraŜy PoŜarnej
w Grajewie i OSP
z KSRG w powiecie.
6. Włączenie do KSRG
min.2 kolejnych
jednostek OSP.
2001-2003 Kom.Pow.PS
PoŜarnej
1. Organizacja
min.
cztery
razy w
roku
2002-2003 Kom.Pow.PS
PoŜarnej
KP Policji
konferencji prasowych
oraz spotkań
informacyjnoedukacyjnych
dla dziennikarzy.
Na bieŜąco
SłuŜby
2. Opracowywanie
ratunkowe
i przedstawianie prasie
serii materiałów
prasowych.
3. Uruchomienie :
2001
KP Policji
-strony www. oraz listy
dyskusyjnej,
-kolumny (wkładki)
w gazetach lokalnych
-młodzieŜowej wkładki
o programie „Dealer”
w Gazecie Grajewskiej
-strony informacyjnej
w TV Białystok
Opracował: Powiatowy Zespół ds. Ochrony PrzeciwpoŜarowej i Ratownictwa.
Z up.Przewodniczącego Zespołu Antoni Milewski – Naczelnik KZP.
Inne słuŜby
ratownicze
Starostwo
gminy
70
IV. ANALIZA MOśLIWOŚCI FINANSOWYCH POWIATU
GRAJEWSKIEGO
POTENCJAŁ INWESTYCYJNY POWIATU GRAJEWSKIEGO DO 2006
ROKU.
WPROWADZENIE
Potencjał własny jednostki samorządu są to środki finansowe pochodzące
z jej budŜetu, które jednostka moŜe przeznaczyć w danym okresie na zadania
inwestycyjne nie zaciągając nowych zobowiązań finansowych.
Potencjał inwestycyjny jednostki samorządu są to środki finansowe, jakie
moŜe ona przeznaczyć na finansowanie zadań inwestycyjnych przy pełnym
wykorzystaniu moŜliwości pozyskiwania środków ze źródeł zewnętrznych.
W rozdziale tym zostały przedstawione podstawowe załoŜenia przeprowadzonej
analizy oraz szacunki potencjału własnego i inwestycyjnego powiatu
grajewskiego.
Podstawowym elementem wyznaczającym moŜliwości inwestowania
przez jednostkę samorządu są jej dochody. Wchodząc w szczegóły moŜemy
powiedzieć , Ŝe źródłem finansowania zadań inwestycyjnych jest ta ich część,
która zostaje po opłaceniu kosztów związanych z realizacją zadań bieŜących
i
finansowaniem
wcześniej
rozpoczętych
zadań
inwestycyjnych
oraz
zobowiązań zaciągniętych w poprzednich okresach. Ilość wolnych środków
przeznaczonych na finansowanie nowych inwestycji moŜe jednak zostać
powiększona o środki zewnętrzne. Dla rozróŜnienia moŜliwości finansowania
opartego na środkach własnych i zewnętrznych wprowadzone jest rozróŜnienie
na potencjał własny i potencjał inwestycyjny.
Podstawą obliczenia potencjału własnego jest róŜnica pomiędzy
dochodami a wydatkami bieŜącymi jednostki samorządu, które obejmują
między innymi wypłatę wynagrodzeń wraz z pochodnymi, dotacje, spłata
kredytów i poŜyczek. Wynika to z tego, Ŝe jednostka samorządu najpierw musi
71
zachować ciągłość wykonywanych zadań, dla których została powołana.
Pozostała kwota moŜe zostać rozdysponowana pomiędzy trzy kategorie: zakupy
inwestycyjne, finansowanie inwestycji kontynuowanych oraz środki na nowe
inwestycje tzw. potencjał własny.
Zakupy
inwestycyjne
obejmują
nakłady
ponoszone
w
związku
z zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania jednostki organizacyjnej, w tym
przypadku Starostwa i dotyczą m. in.
zakupu sprzętu komputerowego,
samochodu. Kwoty te jednak nie stanowią potencjału inwestycyjnego, poniewaŜ
ich wydanie jest konieczne w dłuŜszym okresie czasu dla prawidłowego
funkcjonowania samorządu i podległych mu jednostek, co oznacza, Ŝe muszą
być traktowane podobnie jak wydatki bieŜące. Zaniechanie poniesienia ich
w jednym z lat powoduje jednak tymczasowy wzrost potencjału własnego,
kosztem zmniejszenia go w kolejnych latach.
Inwestycje kontynuowane obejmują nakłady na rozpoczęte w poprzednich
latach przedsięwzięcia wieloletnie. Podobnie jak poprzednio, moŜliwe jest
tymczasowe zwiększenie potencjału kosztem przyszłych lat poprzez odraczanie
nakładów na inwestycje rozpoczęte. Oznaczałoby ono równieŜ wydłuŜenie
okresu realizacji inwestycji, co na ogół prowadzi do zmniejszenia efektywności
wydawania pieniędzy.
Potencjał własny = dochody – wydatki bieŜące zakupy inwestycyjne
– inwestycje kontynuowane
Z powyŜszego wyjaśnienia wynika takŜe, Ŝe potencjał własny moŜe mieć
wartość ujemną, w przypadku gdy podjęte zobowiązania przewyŜszają moŜliwe
do uzyskania dochody. Ujemna wielkość potencjału własnego oznacza,
iŜ jednostka nie jest w stanie finansować rozpoczętych inwestycji ze środków
własnych lub winna angaŜować nadwyŜkę budŜetową z lat ubiegłych.
72
DOCHODY
BUDśET
Wydatki bieŜące
Spłata kredytów
WYDATKI MAJĄTKOWE
Zakupy
Planowane nakłady na
inwestycje
kontynuowane
Pla
inwestycyjne
Potencjał
POTENCJAŁ WŁASNY
inwestycyjny
powstaje
wtedy
gdy
mamy
moŜliwości
współfinansowania inwestycji nie tyko ze środków własnych. Jednym
z waŜniejszych źródeł współfinansowania są środki z Unii z Europejskiej.
Udział obcych źródeł finansowania, sięgający nawet 2/3 wartości projektów,
zachęca do pozyskiwania takich środków.
Jak z powyŜszego wynika, korzyści wynikające z tej formy angaŜowania
środków własnych jednostek samorządu terytorialnego są duŜo większe, niŜ
w przypadku finansowania projektów samodzielnie przez samorząd.
73
ZAŁOśENIA WYKORZYSTANE PRZY SZACOWANIU POTENCJAŁU
INWESTYCYJNEGO POWIATU GRAJEWSKIEGO
Dla
oszacowania
dochodów oraz
wydatków bieŜących
powiatu
grajewskiego przyjmuje się załoŜenia dotyczące sytuacji makroekonomicznej
gospodarki polskiej oraz dochodów budŜetu państwa.
ZałoŜenia makroekonomiczne zostały zaczerpnięte z wielu źródeł. Tempo
wzrostu produktu krajowego brutto pochodzi z średniookresowej prognozy
gospodarczej dokonanej w Instytucie Badań nad Gospodarką Rynkową.
Średnioroczna inflacja została oparta na prognozie IBnGR oraz Rady Polityki
PienięŜnej. Stopy procentowe zostały zaczerpnięte z prognozy Ministerstwa
Finansów.
Prognoza sytuacji makroekonomicznej Polski.
Wyszczególnienie
Jednostka
2000
2001
2002-2006
Wzrost PKB
%
5,0
4,5
4,3
Inflacja
%
10,1
7,8
4,0
Stopy procentowe
%
18,0
17,4
8,7
Prognoza wybranych kategorii finansów sektora publicznego na lata 2001-2006, w miliardach zł
Wyszczególnienie
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Dochody sektora publicznego z podatku
dochodowego od osób prawnych
Dochody sektora publicznego z podatku
dochodowego od osób fizycznych
Dochody budŜetu państwa
17,0
18,0
19,2
18,7
19,6
20,5
21,3
52,6
59,9
65,2
69,2
73,8
78,4
83,1
137,1
160,5
173,2
185,6
200,3
215,6
231,7
Dochody powiatu grajewskiego w roku 2000 z uwzględnieniem poszczególnych tytułów dochodowych.
Wyszczególnienie
Powiat grajewski
Województwo podlaskie
w mln. zł
Dochody ogółem
27,2
118,5
Dochody własne
1,1
14,6
Udziały w PIT
0,2
11,4
Udziały w CIT
0
1,3
Pozostałe podatki
0
0
Dochody z majątku
0,1
0,1
Pozostałe dochody własne
0,8
1,8
Dotacje celowe
11,6
52,0
Subwencja ogólna
14,5
51,9
74
Analiza dochodów będzie przeprowadzona w układzie przedmiotowym tj.
badanie struktury dochodów w rozkładzie na poszczególne tytuły dochodowe.
Z układu tabeli moŜna wywnioskować, iŜ największy udział w dochodach
powiatu grajewskiego ma subwencja ogólna. Wynosi ona ponad 50 %
dochodów ogółem.
Struktura dochodów powiatu grajewskiego w roku 2000.
Wyszczególnienie
Powiat grajewski
Województwo podlaskie
%
Dochody ogółem
Dochody własne
Udziały w PIT
Udziały w CIT
Pozostałe podatki
Dochody z majątku
Pozostałe dochody własne
Dotacje
Subwencja ogółem
100
4,1
0,7
0,0
0,0
0,5
2,9
42,6
53,3
100
12,4
9,6
1,1
0,0
0,1
1,6
43,9
43,8
Na podstawie powyŜszej tabeli moŜna zaobserwować, iŜ na dzień
dzisiejszy powiat dysponuje niewielką ilością środków własnych więc jego
samodzielność finansowa jest praktycznie znikoma.
Wydatki powiatu grajewskiego w roku 2000.
Wyszczególnienie
Powiat grajewski
Województwo podlaskie
w mln zł
Wydatki ogółem
Wydatki bieŜące
Wynagrodzenia i pochodne
Dotacje na zadania bieŜące
Koszty obsługi długu
Pozostałe wydatki bieŜące
Wydatki majątkowe.
27,7
24,3
16,2
0,3
0,09
7,71
3,4
119,4
98,2
29,7
34,2
0,4
33,9
21,2
Udział wydatków bieŜących w wydatkach ogółem jest wysoki i wynosi
około 90 % co wynika
głównie z wysokiego udziału wydatków na
wynagrodzenia w wydatkach bieŜących. Dlatego teŜ, powiat
moŜliwość inwestowania.
ma niewielką
75
Struktura wydatków powiatu grajewskiego w roku 2000
Wyszczególnienie
Powiat grajewski
Województwo podlaskie
%
Wydatki ogółem
Wydatki bieŜące
Wynagrodzenia i pochodne
Dotacje na zadania bieŜące
Koszty obsługi długu
Pozostałe wydatki bieŜące
Wydatki majątkowe.
100,0
87,7
58,5
1,1
0,3
27,8
12,3
100,0
82,2
24,8
28,7
0,3
28,4
17,8
Potencjał własny i inwestycyjny powiatu grajewskiego w latach 2001-2006 w mln zł
Wyszczególnienie
2001
2002
2003
2004
2005
Dochody ogółem
28,6
30,6
33,2
37,5
42,3
Wydatki bieŜące
26,3
28,2
31,7
35,8
40,5
Spłata zadłuŜenia
0,3
0,3
0,3
0,2
0,2
Wydatki
2
2,1
1,2
1,5
1,6
majątkowe
Zakupy
0,08
0,09
0,1
0,11
0,12
inwestycyjne
Inwestycje
1,3
1,2
1
0,8
0,0
kontynuowane
Potencjał własny
0,62
0,81
0,1
0,59
1,48
Zmiana stanu
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
zadłuŜenia
Potencjał
0,92
1,11
0,4
0,89
1,78
inwestycyjny
2006
47,8
46,0
0,05
1,75
Razem
220
208,5
1,35
10,15
0,14
0,64
0,0
5,1
1,61
0,3
5,21
1,8
1,91
7,01
Jak moŜna zaobserwować potencjał własny powiatu grajewskiego na lata
2001 – 2006 nie jest zbyt duŜy. Przyjmując te wielkości jak wkład środków
własnych do realizowanych projektów moŜna stwierdzić, iŜ w pierwszym
okresie realizacji strategii wielkości te będą tak małe, Ŝe samodzielne
realizowanie projektów w ramach otrzymywanych przez województwo środków
z
funduszy pomocowych
Unii
Europejskiej
będzie
niemoŜliwe.
Dla
wykorzystania przydzielonych środków konieczne jest pozyskiwanie ich takŜe z
innych źródeł.
Sukces realizacji strategii będzie zaleŜał w duŜej mierze od umiejętności
pozyskiwania środków finansowych z następujących źródeł:
1. z budŜetu Unii Europejskiej,
2. z budŜetu państwa
76
- funduszy celowych (np. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i
Gospodarki
Wodnej,
Fundusz
Pracy,
Fundusz
Rehabilitacji
Osób
Niepełnosprawnych)
- funduszy specjalnych (np. Ekofundusz)
- od agencji (np. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa )
- z funduszy międzynarodowych instytucji finansowych (np. Bank Światowy)
- z budŜetu Urzędu Wojewódzkiego oraz Marszałkowskiego
3. z fundacji pozarządowych krajowych i międzynarodowych.
Informacja: PowyŜszy rozdział został opracowany na podstawie publikacji
Instytutu
Badań
nad
Gospodarką
Rynkową
„Analiza
moŜliwości
inwestycyjnych jednostek samorządu terytorialnego województwa Podlaskiego”
Tomasza Kaczora, Adama Niedzielskiego i Marcina Tomalaka oraz uchwał
Rady Powiatu Grajewskiego i Zarządu Powiatu Grajewskiego.
77
V.ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
ZADANIA STRATEGICZNE ROZWOJU
Symbol
zadania
B
Nazwa zadania
1. Restrukturyzacja rolnictwa w Powiecie Grajewskim.
C
2. Rozwój turystyki na terenie Powiatu Grajewskiego.
C
D
3. Zagospodarowanie brzegu Jeziora Rajgrodzkiego znajdującego się w granicach
administracyjnych miasta Rajgród z wykorzystaniem walorów przyrodniczych i kulturowohistorycznych.
4. Kompleksowy program poprawy warunków nauki w Powiecie Grajewskim.
D
5. Remont Szpitala Ogólnego w Grajewie.
C
F
6. Wypracowanie i realizacja wspólnego programu samorządów: powiatowego i
gminnych dotyczącego segregacji i utylizacji odpadów.
7. Modernizacja i remonty dróg powiatowych.
D
8. Rozbudowa Zespołu Szkół Zawodowych w Grajewie.
F
9. Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenie Powiatu Grajewskiego.
D
10. Uruchomienie Domu Pomocy Społecznej dla dorosłych w Szczuczynie.
E
11. Nawiązanie współpracy z powiatami krajów Unii Europejskiej.
D
F
12. Adaptacja pomieszczeń Starostwa Powiatowego w Grajewie celem podniesienia
standardu świadczonych usług.
13. Budowa obwodnic miast: Grajewo, Szczuczyn, Rajgród w ciągu drogi krajowej Nr 61.
D
14. Poszerzenie zakresu działalności Oddziału Rehabilitacji o sąsiadujące powiaty.
D
15. Organizacja na bazie Izby Przyjęć Szpitala Ogólnego w Grajewie Oddziału
Ratunkowego.
16. Remont i wyposaŜenie Zakładu Opiekuńczo Leczniczego w Szczuczynie
D
78
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem unowocześniania rolnictwa,
w dostosowaniu do specyfiki przestrzeni produkcyjnej.
Nazwa zadania: Restrukturyzacja rolnictwa w Powiecie Grajewskim.
1. Opis istniejącej sytuacji:
Na dzień dzisiejszy rolnictwo w Powiecie Grajewskim jest w niekorzystnej sytuacji. DuŜo jest gleb
najgorszej jakości czyli V i VI klasy. Opłacalność produkcji rolnej jest minimalna albo nawet w wielu
przypadkach Ŝadna. Istnieje bardzo mało zakładów przetwórstwa rolno-spoŜywczego. Gospodarstwa
rolne są rozdrobnione o niewielkim obszarze. Niewiele jest alternatywnych źródeł dochodu. Mało jest
gospodarstw przystosowanych do przyjmowania turystów. Brak jest produkcji surowców
przeznaczonych na biopaliwa.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Efektem poŜądanym po realizacji zadania jest poprawa Ŝycia i pracy rolników. Planowana jest pomoc
w tworzeniu zakładów przetwórstwa rolno-spoŜywczego na wsi w których rolnicy mogliby otrzymać
zatrudnienie i na miejscu sprzedawać swoje zbiory.
Wzrosnąć ma ilość gospodarstw
agroturystycznych dzięki którym rolnicy mogą uzyskiwać dodatkowe dochody. Zmieni się nastawienie
rolników do produkcji surowców wykorzystywanych jako biopaliwo.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001 - 2010
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Samorządy gmin z terenu Powiatu Grajewskiego.
2. Starostwo Powiatowe w Grajewie
3. Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział w Grajewie
79
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem ochrony, wzbogacania oraz racjonalnego
wykorzystania walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego dla celów rozwoju turystyki.
Nazwa zadania: Rozwój turystyki na terenie Powiatu Grajewskiego.
1. Opis istniejącej sytuacji:
Na dzień dzisiejszy na terenie Powiatu Grajewskiego nie ma odpowiednio rozwiniętej i wyposaŜonej,
według standardów Unii Europejskiej, bazy turystycznej. Zbyt mało jest pensjonatów, ośrodków
wczasowych, niezbyt wiele powstało gospodarstw agroturystycznych. Nie ma teŜ odpowiednio
zorganizowanych pól namiotowych czy kempingów.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Po realizacji zadania spodziewamy się, iŜ przez kilka lat na terenie powiatu powstanie w odpowiedni
sposób wyposaŜona baza turystyczna która będzie składała się z kompleksów przystosowanych do
odwiedzin turystów. Będą to: pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, pola biwakowe, kempingi. Na
większą skalę ma rozwinąć się agroturystyka. Dzięki temu spodziewamy się takŜe większego
napływu turystów na nasze tereny. Efektem takŜe będzie zmniejszenie bezrobocia które na naszym
obszarze jest bardzo duŜe oraz zwiększenie dochodów mieszkańców.
Nastąpi takŜe
zagospodarowanie dworca PKP w Grajewie na potrzeby bazy turystycznej. Powstanie teŜ na bazie
byłej szkoły podstawowej w Przechodach Centrum Edukacji Ekologicznej.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001 – 2010
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1.
2.
3.
4.
5.
Samorządy gmin znajdujących się na terenie Powiatu Grajewskiego.
Starostwo Powiatowe w Grajewie
Towarzystwo Miłośników Rajgrodu
Nadleśnictwo Rajgród
Inwestorzy prywatni.
80
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem ochrony, wzbogacania oraz racjonalnego
wykorzystania walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego dla celów rozwoju turystyki.
Nazwa zadania: Zagospodarowanie brzegów Jeziora Rajgrodzkiego znajdujących się w granicach
administracyjnych miasta Rajgród z wykorzystaniem walorów przyrodniczych i kulturowohistorycznych.
1. Opis istniejącej sytuacji:
Miasto Rajgród połoŜone nad Jeziorem Rajgrodzkim w swoich granicach administracyjnych zawiera
15 km linii brzegowej. Wpływa na to rozbudowana linia brzegowa Zatoki Wschodniej Jeziora
Rajgrodzkiego oraz włączenie w granice administracyjne ośrodków wczasowych połoŜonych nad
zbiornikiem głównym i częściowo nad Zatoką Południową. 90% ulic ma bezpośrednią styczność z
brzegiem jezior. Stwarza to moŜliwość zagospodarowania brzegu jako ciągu spacerowego i
częściowo trasy rowerowej z umiejscowieniem odpowiednich obiektów słuŜących mieszkańcom oraz
turystom i wczasowiczom.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Po realizacji projektu przewidywanym efektem będzie stworzenie marek turystycznych takich jak:
- ścieŜki rowerowe,
- ciągi spacerowe,
- bulwar spacerowy,
- kąpieliska,
- plaŜe,
- pola kempingowe,
- trasy kajakowe
- port jachtowy dla niepełnosprawnych
W planie jest takŜe odrestaurowanie grodziska jaćwieskiego z basztą naroŜną.
Po kompleksowej realizacji zadania będziemy promować w kraju i za granicą powstałą markę
turystyczną co powinno spowodować wzrost ilości turystów w rejonie Rajgrodu. Powstaną takŜe
nowe miejsca pracy.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001 – 2010
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Samorząd miasta i gminy Rajgród
2. Starostwo Powiatowe w Grajewie
3. Towarzystwo Miłośników Rajgrodu
4. Rzymsko-Katolicka Parafia Rajgród
5. Yacht Club „Arcus”
6. Nadleśnictwo Rajgród
81
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej i
wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji mieszkańców.
Nazwa zadania: Kompleksowy program poprawy warunków nauki w Powiecie Grajewskim.
1. Opis istniejącej sytuacji:
W chwili obecnej szkoły średnie znajdujące się na terenie Powiatu Grajewskiego są mocno
zdekapitalizowane, nie są odpowiednio docieplone oraz dwie z nich (w Szczuczynie i Niećkowie)
mają stare, zuŜyte ciepłownie. Poza tym w Zespole Szkół Rolniczych w Niećkowie nie ma
oczyszczalni ścieków co jest na dzień dzisiejszy duŜym problemem. Kolejną rzeczą wymagającą
dofinansowania jest budowa sali sportowej w Szkole Specjalnej w Grajewie oraz budowa hali
sportowej w Rajgrodzie.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Wykonanie remontów i ocieplenie budynków szkół poprawi warunki nauki. Jednocześnie będą
oszczędności ciepła. Budowa bądź przekształcenie istniejących ciepłowni w szkołach na bardziej
efektywne i ekologiczne sprawiłoby nie tylko byłyby oszczędności finansowe, ale przyczyniłoby się
do ochrony środowiska naturalnego. Budowa sal sportowych sprawiłaby, iŜ młodzieŜ miałaby
normalne warunki do rozwoju fizycznego gdyŜ dziedzina ta jest szczególnie waŜna dla prawidłowego
rozwoju młodzieŜy.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001 - 2006
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Starostwo Powiatowe w Grajewie
2. Szkoły średnie z terenu Powiatu Grajewskiego
3. Urząd Miasta i Gminy Rajgród.
82
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej i
wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji mieszkańców.
Nazwa zadania: Remont Szpitala Ogólnego w Grajewie .
1.Opis istniejącej sytuacji:
Budynki Szpitala Ogólnego są zdekapitalizowane i wymagają sporych nakładów inwestycyjnych,
które przekraczają moŜliwości finansowania z własnych źródeł. Priorytetem w tym zakresie jest
działanie wynikające z audytu energetycznego. WaŜne jest takŜe dostosowanie techniczne szpitala
do standardów Unii Europejskiej.
3. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Działania wynikające z audytu energetycznego w budynku szpitala wpłyną na podniesienie standardu
świadczonych usług. Wpłynie to takŜe znacząco na zmniejszenie wydatków za energię elektryczną
i cieplną. DoposaŜenie techniczne szpitala spowoduje dostosowanie go do norm jakościowych
wymaganych w Unii Europejskiej.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001-2004
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
3 000 000 zł
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Szpital Ogólny w Grajewie
2. Starostwo Powiatowe w Grajewie
83
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem ochrony, wzbogacania oraz
racjonalnego wykorzystania walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego dla celów rozwoju
turystyki.
Nazwa zadania: Wypracowanie i realizacja wspólnego programu samorządów: powiatowego i
gminnych dotyczącego segregacji i utylizacji odpadów.
____________________________________________________________
1. Opis istniejącej sytuacji:
W chwili obecnej na terenie Powiatu Grajewskiego nie funkcjonuje wysypisko śmieci które
spełniałoby normy Unii Europejskiej. Nie jest takŜe wdroŜony do końca program selektywnej zbiórki
odpadów.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Budowa wysypiska śmieci, działający program selektywnej zbiórki odpadów, odzysku surowców
wtórnych
– powinny spowodować znaczną poprawę sytuacji w gospodarowaniu śmieciami.
Środowisko naturalne nie otrzymywałoby tak duŜej i szkodliwej ilości odpadów.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001-2010
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
Brak danych.
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Starostwo Powiatowe w Grajewie
2. Urząd Miasta Grajewo
3. Urząd Gminy Grajewo
4. Urząd Miasta i Gminy Szczuczyn
5. Urząd Miasta i Gminy Rajgród
6. Urząd Gminy Radziłów
7. Urząd Gminy Wąsosz
84
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury technicznej oraz
podniesienia jej funkcjonalności i korzyści dla mieszkańców powiatu.
Nazwa zadania: Modernizacja i remonty dróg powiatowych.
1. Opis istniejącej sytuacji:
Drogi na terenie powiatu nie są najlepszej jakości. Od wielu lat brakuje pieniędzy na kompleksową
modernizację i remonty tych dróg. Jest to o tyle istotne , iŜ kiepski stan dróg zniechęca potencjalnych
inwestorów którzy mogliby inwestować na terenie powiatu. Słabe drogi i dojazdy zniechęcają takŜe
turystów chcących odwiedzić nasze tereny.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Kompleksowe remonty i modernizacje dróg spowodują zmianę wizerunku naszego regionu jako
regionu o bardzo niebezpiecznych i złych drogach. Inwestor bądź turysta przestanie się obawiać o
przyjazd do powiatu grajewskiego z powodu złego stanu nawierzchni drogowej. Jednocześnie
wzrosną dochody powiatu oraz gmin i miast. Zmaleje bezrobocie oraz rozwinie się w większym
stopniu turystyka.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001-2010
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
10 000 000 zł
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Zarząd Dróg Powiatowych
2. Starostwo Powiatowe w Grajewie
85
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej i
wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji mieszkańców.
Nazwa zadania: Rozbudowa Zespołu Szkół Zawodowych w Grajewie.
1. Opis istniejącej sytuacji:
Do chwili obecnej zostały ukończone budynki dydaktyczne szkoły. Do ukończenia inwestycji
pozostała sala sportowa.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Budowa sali gimnastycznej z kompleksem sportowym (korty tenisowe, boiska sportowe) spowoduje,
iŜ młodzieŜ będzie miała normalne warunki do rozwoju fizycznego.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001-2004
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
ok. 3 500 000 zł.
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Zespół Szkół Zawodowych w Grajewie
2. Kuratorium Oświaty w Białymstoku
3. Starostwo Powiatowe w Grajewie
86
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury technicznej oraz
podniesienia jej funkcjonalności i korzyści dla mieszkańców powiatu.
Nazwa zadania: Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.
1. Opis istniejącej sytuacji:
Teren Powiatu Grajewskiego nie jest w tej chwili zadowalająco wyposaŜony w sieć wodociągową i
kanalizacyjną. Nie sprzyja to rozwojowi turystyki i agroturystyki oraz jest uciąŜliwe dla mieszkańców.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Po przeprowadzeniu kompleksowego zwodociągowania i skanalizowania terenu powiatu nastąpi
poprawa Ŝycia mieszkańców, w większym stopniu rozwijać się będzie turystyka oraz agroturystyka.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001 - 2010
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Samorządy gmin z terenu Powiatu Grajewskiego.
2.
3.
87
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej
i wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji mieszkańców.
Nazwa zadania: Uruchomienie Domu Pomocy Społecznej Dla Dorosłych w Szczuczynie
1. Opis istniejącej sytuacji:
Na dzień dzisiejszy istnieje nieruchomość w Szczuczynie na której znajdują się budynki przejęte po
przedszkolu miejskim wymagające remontu i rozbudowy. Nie jest to jeszcze Ŝadną jednostką
organizacyjną, nie ma personelu. Na terenie powiatu na dzień dzisiejszy nie istnieje Ŝadna placówka
Domu Pomocy Społecznej dla dorosłych.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Efektem po zrealizowaniu tego zadania będzie uruchomienie Domu Pomocy Społecznej dla
dorosłych w Szczuczynie. Byłaby to jedyna taka placówka na terenie Powiatu Grajewskiego. Ludzie
dorośli mieliby zapewnione usługi w Domu Pomocy Społecznej.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001-2004
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Urząd Wojewódzki w Białymstoku
2. Starostwo Powiatowe Grajewo
88
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem szerokiej współpracy z regionami innych
państw.
Nazwa zadania: Nawiązanie współpracy z powiatami krajów Unii Europejskiej.
1. Opis istniejącej sytuacji:
Na dzień dzisiejszy nie mamy kontaktu z regionami innych państw. Dlatego teŜ zaleŜy nam na
wsparciu finansowym na rozpoczęcie kontaktów z powiatami innych państw. Staramy się o takie
wsparcie z Urzędu Marszałkowskiego w Białymstoku oraz z innych źródeł.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Efektem który oczekujemy, Ŝe wystąpi po realizacji zadania będzie nawiązanie współpracy z
powiatami krajów Unii Europejskiej. Następowałaby wymiana delegacji, ich przedstawiciele
przyjeŜdŜaliby do naszego powiatu aby poznać naszą kulturę, kuchnię, przyrodę, zabytki oraz aby
nasi przedstawiciele mogli korzystać z ich doświadczeń i poznawać tamtejszą kulturę, zabytki itp.
MoŜliwość kontaktów z innymi narodami rozszerza horyzonty w patrzeniu na problemy i w
rozwiązywaniu tych problemów tu u nas na miejscu.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001 – 2010
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
50 000 zł
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Starostwo Powiatowe Grajewo
89
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej i
wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji mieszkańców.
Nazwa zadania: Adaptacja pomieszczeń Starostwa Powiatowego w Grajewie celem podniesienia
standardu świadczonych usług.
1. Opis istniejącej sytuacji:
Na dzień dzisiejszy budynki i pomieszczenia przejęte przez Starostwo Powiatowe w Grajewie
wymagają gruntownych remontów. Nie ma odpowiednich warunków do przyjmowania interesantów
którzy przychodzą do Starostwa ze swoimi sprawami. Starostwo nie ma odpowiedniej ilości
pomieszczeń biurowych. Budynki są niedocieplone i następuje duŜy ubytek ciepła.
2. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Efektem po realizacji zadania będzie moŜliwość odpowiedniego przyjmowania ludności mieszkającej
na terenie powiatu przez pracowników Starostwa. Poprawi się wizerunek samorządu jako
przyjaznego człowiekowi. Jednocześnie pracownicy Starostwa takŜe będą mogli pracować w
odpowiednich warunkach potrzebnych do obsługi ludzi. Po dociepleniu budynków będzie następował
mniejszy ubytek ciepła i przez to Starostwo będzie miało mniejsze koszty.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001 – 2003
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Starostwo Powiatowe Grajewo
90
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury technicznej oraz
podniesienia jej funkcjonalności i korzyści dla mieszkańców powiatu.
Nazwa zadania: Budowa obwodnic miast: Grajewo, Szczuczyn, Rajgród w ciągu drogi krajowej Nr 61
1. Opis istniejącej sytuacji:
W chwili obecnej w Ŝadnych z tych miast nie istnieje obwodnica. Przez centrum Grajewa, Szczuczyna
i Rajgrodu codziennie przejeŜdŜają setki TIR-ów utrudniając Ŝycie mieszkańcom, uszkadzając
budynki i niszcząc drogi.
3. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Realizacja inwestycji przyniesie bardzo wiele poŜytku dla w/w miast. Nie tylko wpłynie korzystnie na
Ŝycie i zdrowie mieszkańców, ale takŜe poprawi stan dróg w miastach a stan budynków leŜących przy
trasie 61 nie będzie się pogarszał.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2002-2010
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Krajowy Zarząd Dróg
2. Urzędy gmin Powiatu Grajewskiego
3. Starostwo Powiatowe Grajewo
91
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej i
wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji mieszkańców.
Nazwa zadania: Poszerzenie zakresu działalności Oddziału Rehabilitacji o sąsiadujące powiaty.
1.Opis istniejącej sytuacji:
Oddział Rehabilitacji jest nowym rodzajem działalności, został uruchomiony w 2000 roku. Strategia
krótkoterminowa przewiduje organizację 20-łóŜkowego oddziału. Niemniej jednak nadmiar personelu
medycznego, baza lokalowa i potrzeby mieszkańców zmuszają do działań w kierunku rozwoju tego
oddziału. Zgodne to jest równieŜ z ogólnymi załoŜeniami reformy systemu ochrony zdrowia.
3. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Oczekiwanym efektem po realizacji tego zadania jest rozwój i rozszerzenie działalności Oddziału
Rehabilitacji. Kolejnym efektem powinno być poszerzenie zakresu działalności tego oddziału o
sąsiadujące powiaty.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001-2003
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Szpital Ogólny w Grajewie
2. Starostwo Powiatowe Grajewo
92
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej i
wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji mieszkańców.
Nazwa zadania:
Ratunkowego.
Organizacja na bazie Izby Przyjęć Szpitala Ogólnego w Grajewie Oddziału
1.Opis istniejącej sytuacji:
W dniu dzisiejszym Izba Przyjęć Szpitala Ogólnego w Grajewie jest jedynie częściowo przygotowana
do udzielania pomocy ofiarom wypadków. Przez teren powiatu grajewskiego przebiega droga krajowa
Nr 61. NatęŜenie ruchu na tej drodze i jej stan techniczny powodują zwiększoną wypadkowość.
Szpital Ogólny w Grajewie dysponuje na dzisiaj dobrze wyposaŜonym Oddziałem Intensywnej Opieki
oraz Oddziałem Chirurgii Ogólnej.
3. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Oczekiwanym efektem po realizacji zadania jest odpowiednie zorganizowanie i uzbrojenie Izby
Przyjęć Szpitala, co umoŜliwi świadczenie kompleksowych usług. Dobrze funkcjonujący Oddział
Ratunkowy wpłynie na jakość świadczonych przez szpital usług oraz poprawi wskaźniki
przeŜywalności ofiar wypadków. Ofiary tych wypadków powinny mieć fachową pomoc juŜ na miejscu
zaistniałej katastrofy oraz przewiezione do najbliŜszego szpitala, który prowadzi kompleksowe
postępowanie zmniejszające ryzyko śmierci lub trwałego inwalidztwa.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001-2005
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
Brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Szpital Ogólny w Grajewie
2. Starostwo Powiatowe Grajewo
93
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej i
wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji mieszkańców.
Nazwa zadania: Zakup specjalistycznej aparatury dla Szpitala Ogólnego w Grajewie.
1.Opis istniejącej sytuacji:
Część sprzętu, który posiada Szpital jest w znacznym stopniu wyeksploatowany, wysoce awaryjny,
podraŜa koszty działalności oraz nie zapewnia pełnego spektrum moŜliwości diagnostyki. Wymaga
on wymiany, aby standardy leczenia były na jak najwyŜszym europejskim poziomie.
1. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Oczekiwanym efektem po realizacji zadania jest zakup nowoczesnego sprzętu (w szczególności
RTG), który przyczyni się do zapewnienia pełnego spektrum diagnostyki. Zakup sprzętu zmniejszy
takŜe koszty działalności Szpitala oraz spowoduje polepszenie jakości i precyzyjności badań.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001-2004
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
3 000 000 zł
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Szpital Ogólny w Grajewie
2. Starostwo Powiatowe Grajewo
3. Samorządy Gmin z Powiatu Grajewskiego
94
ZADANIA STRATEGICZNE REALIZACYJNE
Cel strategiczny I rzędu: Powiat Grajewski obszarem rozwoju infrastruktury społecznej i
wielokierunkowej edukacji, stosownej do potrzeb i aspiracji mieszkańców.
Nazwa zadania: Remont i wyposaŜenie Zakładu Opiekuńczo Leczniczego w Szczuczynie.
1.Opis istniejącej sytuacji:
W chwili obecnej powstał w Szczuczynie Zakład Opiekuńczo Leczniczy z przekształcenia Oddziału
dla Przewlekle Chorych Szpitala Ogólnego w Grajewie. Istnieje, więc odpowiednia baza lokalowa
oraz jest zapewniony fachowy personel medyczny do prowadzenia samodzielnego Zakładu. Jednak
pomieszczenia tegoŜ zakładu wymagają remontu. Istnieje teŜ zapotrzebowanie na wyposaŜenie
techniczne i medyczne powstałego ZOL-u.
3. Oczekiwany efekt po realizacji zadania:
Oczekiwanym efektem po realizacji zadania jest organizacja Zakładu Opiekuńczo Leczniczego o 45
łóŜkach. Usytuowanie przyszłego Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego jest zgodne z zaleceniami
Ministra Zdrowia dotyczącymi umiejscowienia w osobnym pawilonie z zapleczem rekreacyjnym,
oddalonym od ruchliwych miejsc i kompleksu szpitalnego. Remont i doposaŜenie powstałego zakładu
pozwoli na odpowiednią opiekę chorych.
3. Czas realizacji zadania w latach:
2001-2002
4. Szacowane nakłady finansowe na realizację zadania:
Brak danych
5. Instytucje, organizacje realizujące zadanie:
1. Szpital Ogólny w Grajewie
2. Starostwo Powiatowe Grajewo