regulamin konkursu - Muzeum Wojska w Białymstoku

II EDYCJA
KONKURSU INTERDYSCYPLINARNEGO
„Umarłym pamięć, żyjącym pojednanie.
Polacy i Sybir XVIII-XX w."
W kwietniu 2013 roku przypada 73. rocznica drugiej masowej deportacji obywateli
II Rzeczypospolitej Polskiej do Kazachstanu. Wywózka z 13 kwietnia 1940 r. objęła rodziny
polskich oficerów, funkcjonariuszy policji, służby więziennej i żandarmerii, ziemian, fabrykantów
i urzędników. W kazachstańskie stepy zostały rzucone głównie kobiety z dziećmi i osoby starsze,
nieprzyzwyczajone do prymitywnych warunków mieszkalnych, ciężkiej pracy w gospodarstwach
rolnych czy surowego klimatu.
Wywózki z lat 40. XX w. są kontynuacją pewnego systemu praktyk, który zapoczątkowało
już Rosja w XVII-XVIII w. O ile władzom carskim zależało na kolonizacji odległych, syberyjskich
ziem, o tyle system stalinowski miał na celu zniszczenie dziedzictwa kulturowego kilkunastu
narodów w wyniku masowych przesiedleń. Przyjmuje się,
iż terror stalinowski pochłonął
kilkadziesiąt milionów ofiar.
Polacy zesłani na Syberię po powstaniach narodowych (po konfederacji barskiej, powstaniu
listopadowym, powstaniu styczniowym), stawali się najczęściej elitą wśród osadników i
w znaczący sposób przyczyniali się do rozwoju cywilizacyjnego i kulturowego Syberii. Tacy
badacze jak: Benedykt Dybowski, Bronisław Piłsudski, Aleksander Czekanowski, czy Jan Czerski
wnieśli znaczący wkład w kształtowanie, badanie i rozwój regionów, w których się znaleźli. Co
więcej, na przełomie XIX i XX w. liczne były przypadki dobrowolnej emigracji zarobkowej do
Rosji.
Wywózki z lat czterdziestych XX. w. z reguły miały zupełnie inny przebieg i charakter.
Wiązały się z morderczą pracą, głodem, chorobami i śmiercią. Warto w tym miejscu podkreślić, iż
ci, którzy przeżyli, często zawdzięczali to miejscowej ludności: Kazachom, Kirgizom, Jakutom,
Buriatom, Rosjanom i in.. Obywatele polscy wracali do kraju różnymi drogami, z armią
gen. Władysława Andersa, z armią gen. Zygmunta Berlinga. Większość jednak została repatriowana
do kraju po zakończeniu II wojny światowej, choć dodać należy, iż kres represji przyniósł dopiero
1956 rok.
CELEM konkursu jest pogłębienie wiedzy historycznej dzieci i młodzieży o losach
Polaków zesłanych na Sybir od XVIII wieku do 1956 roku. Jest on okazją do przyswojenia pojęcia
Sybiru, nietożsamego z Syberią geograficzną, obejmującego tak określone przestrzenie dalekiego
Wschodu - miejsca zesłań, jak i tradycję literacką, kulturową dotyczącą upamiętniania tego
doświadczenia. Zależy nam na tym, by młodzi odbiorcy nie tylko poznali konkretne fakty
historyczne, ale też nauczyli się wyrażać swoje przemyślenia i odczucia w różny sposób.
Naszym zamierzeniem jest również budowa nowoczesnego patriotyzmu. A może się
on odbywać również w oparciu o postawy oraz wzory prezentowane przez Sybiraków.
Na przestrzeni wieków zarówno zesłani na Sybir, jak i dobrowolni osadnicy tajg czy stepów
przechowali w sobie wartości wyniesione z rodzinnych gniazd.
Sybir to także doświadczenie, która dotyczy nie tylko dalszej czy bliższej przeszłości, ale
jest obecne w naszym życiu. Wciąż żyją między nami Sybiracy, choć z każdym rokiem jest ich
coraz mniej. Wciąż w rodzinach przechowywane jest wspomnienie o bliskich, którzy zginęli na
zesłaniu lub powrócili i próbowali na nowo budować swoje życie. A zatem celem konkursu jest
również poszukiwanie takich osobistych wspomnień i relacji, inspirowanie młodych ludzi do tego,
by uczyli się historii poprzez doświadczenia i wspomnienia swoich najbliższych.
REGULAMIN
1. Organizatorem Konkursu jest Muzeum Wojska w Białymstoku wraz ze
współorganizatorami: Podlaskim Kuratorem Oświaty, Oddziałem Wojewódzkim Związku
Sybiraków w Białymstoku i Podlaskim Stowarzyszeniem Pamięci Zesłańców Sybiru w
Białymstoku.
2. Honorowy patronat nad Konkursem objął Prezydent Miasta Białegostoku.
3. Konkurs jest adresowany do dzieci i młodzieży w wieku od 10 do 19 lat z miasta
Białegostoku i województwa podlaskiego oraz wszystkich szkół noszących imiona
upamiętniające Zesłańców Sybiru.
4. Konkurs odbywa się w trzech kategoriach: szkoły podstawowe, gimnazjalne
i ponadgimnazjalne. W każdej z kategorii oddzielnie będą przyznane nagrody
i wyróżnienia za prace plastyczne, prace fotograficzne oraz prace multimedialne.
Warunki uczestnictwa:
5. Wskazane jest zapoznanie się z tematyką zesłań do Imperium Rosyjskiego i Związku
Sowieckiego, zwłaszcza zwiedzenie ekspozycji stałej Na okrutnej ziemi. Losy Polaków
zesłanych na Sybir od XVIII w. do 1956 r w Muzeum Wojska w Białymstoku (Muzeum
czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach 9.30-17.00) oraz odwiedzenie Muzeum
Sybiraków przy kościele pw. Ducha Świętego w Białymstoku (po wcześniejszym
umówieniu tel. z p. Heronimą Dziermą – 85/742 39 16).
6. Prace mogą być wykonane w ramach muzealnych lekcji historii lub na zajęciach
w placówkach oświatowych, wychowawczych i instytucjach kultury, a także indywidualnie.
7. Praca powinna być przygotowana w jednej z poniższych technik:
formy plastyczne:
dowolna technika rysunkowa lub malarska, rzeźba, ceramika, witraż
praca o formacie nie mniejszym niż A4 i nie większym niż Al
formy fotograficzne:
wykonanie pojedynczej fotografii
wykonanie zestawu 3-5 fotografii
wykonanie instalacji fotograficznej
wykonanie fotokolażu
formy multimedialne:
film (do 10 minut)
prezentacja multimedialna (max. 40 slajdów w formacie Power Point wersja 2003)
wywiad w wersji audio (max. 10 min.)
8. W przypadku wykorzystania w pracy wizerunku jakichkolwiek osób (nie dotyczy zdjęć
archiwalnych) do pracy należy dołączyć pisemną zgodę tych osób.
9. Nadesłane prace powinny zawierać następujące dane: nazwę Konkursu, pełne imię
i nazwisko autora pracy, tytuł pracy, nazwę i adres szkoły lub placówki kierującej prace na
Konkurs, bądź też adres domowy autora pracy, pełne imię i nazwisko opiekuna, telefon,
e-mail, fax. Na kopercie - dopisek: „Konkurs Sybiracy”.
10. Jedna osoba może zgłosić na konkurs maksymalnie trzy prace.
11. Prace oceni Komisja Konkursowa powołana przez Dyrektora Muzeum Wojska
w Białymstoku. W ocenie będą brane pod uwagę: wartość artystyczna, merytoryczne
opracowanie tematu, oryginalność przyjętej formy artystycznej.
Pozostałe informacje
12. Organizatorzy nie zwracają autorom nadesłanych prac. Przechodzą one na własność
Organizatora – Muzeum Wojska zastrzega sobie możliwość wykorzystania prac lub ich
fragmentów do działań statutowych Muzeum Wojska w Białymstoku.
13. Szczegółowych informacji dotyczących Konkursu udziela Monika Kościukiewicz, Dział
Badań Zsyłek i Deportacji Muzeum Wojska w Białymstoku, tel.: 85 741 64 49 wewn. 22,
e-mail: [email protected] oraz Józef Waczyński, Dział Edukacji i Obsługi
Wystaw, tel.: 85 741 64 49, e-mail: [email protected].
Harmonogram Konkursu
14. Konkurs rozpoczyna się 1 grudnia 2012 r.
15. Prace należy nadesłać najpóźniej do 31 marca 2013 r. na adres:
Muzeum Wojska w Białymstoku
ul. Jana Kilińskiego 7
15-089 Białystok
z dopiskiem: „Konkurs - Sybiracy”
16. Uroczyste podsumowanie Konkursu odbędzie się w Sali Rycerskiej Muzeum Wojska w
Białymstoku – 16 kwietnia 2013 r.