czytaj Meitner
Transkrypt
czytaj Meitner
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 B ........................................................ ............... kod pracy ucznia pieczątka nagłówkowa WKK (wpisuje uczeń) KONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ETAP WOJEWÓDZKI Drogi Uczniu, Przed tobą test złożony z 20 zadań. Czytaj wszystko bardzo uważnie i prawidłowej odpowiedzi w załączonej karcie odpowiedzi. udziel Czas pracy: • • • • • • W zadaniach 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 podane są cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna z nich jest poprawna. Wybierz ją i zaznacz X w karcie odpowiedzi. Zadania 1, 3, 4, 17, 18, 19, 20 należy rozwiązać w karcie odpowiedzi. Nie oddajesz arkusza z testem, możesz robić na nim robić notatki. Nie używaj korektora. Jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź. Możesz korzystać z tablic dołączonych do zestawu zadań. 90 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 46 Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Zadania etapu wojewódzkiego 1 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 Informacja do zadań Węgiel kamienny, brunatny, torf, antracyt, diament, grafit to tylko niektóre postacie, w których występuje pierwiastek węgiel. Jest on podstawowym składnikiem przyrody ożywionej. Wchodzi w skład związków warunkujących istnienie życia, ale też jest składnikiem toksycznego tlenku węgla ( II ). Znajdziemy go w cukrze i mydle, benzynie i wydychanym powietrzu. Zawartość węgla w skorupie ziemskiej wynosi około 8,7%. Bez węgla nie byłoby życia, ale bez metali nie wyobrażamy sobie życia. Szerokie zastosowanie tych pierwiastków zmusza nas do zaznajomienia się z ich właściwościami. Zadania zawarte w teście pokazują niektóre właściwości węgla, metali i ich związków. Zadanie 1 (0-2p.) Podaj położenie węgla w układzie okresowym pierwiastków, oraz liczbę elektronów walencyjnych w atomie. Zadanie 2 (0-1p.) Obowiązującą aktualnie jednostkę masy atomowej stanowi: 1 masy 14 1 B. masy 6 1 C. masy 12 1 D. masy 12 14 A. 6 12 C C 6 14 6 12 6 C C Zadanie 3 (0-4p.) Za pomocą jakich reakcji można stwierdzić obecność węgla w: 1. sacharozie 2. etynie Podaj zwięzły opis odpowiednich doświadczeń, sformułuj obserwacje i wnioski. Zadanie 4 (0-3p.) Gdzie jest więcej atomów węgla: w 5g propanu czy w 5g propenu. Wykonaj obliczenia. Zadanie 5 (0-1p.) Ropa naftowa to: A. gęsta, oleista ciecz o barwie od brunatnej do czarnej, rozpuszczalna w wodzie B. związek chemiczny C. mieszanina węglowodorów D. oleista ciecz, zwana olejem skalnym, mieszanina jednorodna ciekłych tłuszczów Zadanie 6 (0-1p.) Dysponując 5 modelami atomów węgla i 14 modelami atomów wodoru można zbudować modele: A. 2 cząsteczek metanu i 1 cząsteczki propenu B. 1 cząsteczki butanu i 1 cząsteczki metanu C. 1 cząsteczki etanu i 1 cząsteczki propanu D. odpowiedzi A,B,C są poprawne Zadania etapu wojewódzkiego 2 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 Zadanie 7 (0-1p.) Aby odróżnić węglowodór nasycony od nienasyconego należy użyć: A. wody destylowanej B. wody bromowej C. wody wapiennej D. wody sodowej Zadanie 8 (0-1p.) Największej ilości tlenu trzeba do całkowitego spalenia: A. 1 cząsteczki propanu B. 1 cząsteczki propynu C. 1 cząsteczki propenu D. Do spalenia węglowodorów w p. A, B, C potrzeba jednakowej ilości tlenu Zadanie 9 (0-1p.) Po spaleniu 90g glukozy powstało 54g H2O. Ile CO2 wydzieliło się w tej reakcji A. 13,2g B. 132g C. 264g D. 26,4g Zadanie 10 (0-1p.) Otrzymano CaSO4 działając kwasem siarkowym ( VI ) na: I CaO, II Ca(OH)2, III Ca, IV Ca Cl2. Skróconym równaniem jonowym: Ca2++SO42- → CaSO4 można przedstawić reakcję zachodzącą w doświadczeniach: A. I, II, III B. II, IV C. I, II, IV D. I, II, III, IV Zadanie 11 (0-1p.) Właściwości redukcyjne posiada: A. Glukoza i sacharoza B. Glukoza i skrobia C. Glukoza D. Sacharoza Zadanie 12 (0-1p.) Alkohol zawierający 60% węgla w cząsteczce to: A. etanol B. propanol C. metanol D. butanol Zadanie 13 (0-1p.) Stop którego jednym ze składników jest węgiel to : A. stal B. brąz C. duraluminium D. mosiądz Zadania etapu wojewódzkiego 3 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 Zadanie 14 (0-1p.) W reakcji hydrolizy skrobii (C6H10O5)n+nH2O katalizato r → n C6H12O6 skrobia reaguje z wodą w stosunku masowym: A. 6:1 B. 3:1 C. 9:1 D. 1:1 Zadanie 15 (0-1p.) Które z wymienionych produktów nie zawierają białka: A. ser i miód B. miód i ocet C. śledzie i ocet D. fasolka i dżem Zadanie 16 (0-1p.) W roztworze sacharozy na dwie cząsteczki cukru przypada 50 cząsteczek wody. Stężenie roztworu wynosi: A. 76 % B. 43,18 % C. 4,318 % D. 7,6 % Zadanie 17 (0-9p.) Zmieszano 300cm3 2 molowego roztworu kwasu siarkowego ( VI ) i 300cm 3 15% roztworu tego kwasu o gęstości 1,2g/cm3. Z tak uzyskanego roztworu pobrano próbkę 30cm3. Czy ilość kwasu zawarta w tej próbce wystarczy do przeprowadzenia reakcji z 6,5g cynku? Wykonaj obliczenia. Zadanie 18 (0-2p.) Ułóż równania podanych reakcji lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi: 1. Zn + CuSO4 → 2. Cu + ZnSO4 → Zadanie 19 (0-4p.) Wykonaj rysunek czynności doświadczalnych, jakie należy wykonać aby stwierdzić, że wodór jest reduktorem. Zapisz równanie, obserwacje i wniosek. Zadanie 20 (0-9p.) Węgiel kamienny zawiera 3,2% siarki w postaci jej związków. Podczas spalania węgla 50% siarki utlenia się do SO2 i wydostaje do atmosfery. Tam 10% masowych SO2 utlenia się do SO3, który z wodą tworzy H2SO4. Zanieczyszczenie środowiska związkami siarki powoduje duże straty w gospodarce. Jaką ilość żelaza może rozpuścić kwas siarkowy ( VI ), powstający w wyniku opisanych przemian po spaleniu 20 ton węgla kamiennego. Zadania etapu wojewódzkiego 4 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW CHEMICZNYCH 1 1 2 3 18 H Mg 1 2 3Li 4Be lit 6,94 beryl 9,01 Na 11 K 19 potas 39,10 5 6 Rb masa atomowa [u] Mg Ca 20 wapń 40,08 Sr 38 rubid 85,47 stront 87,62 Cs Ba 56 cez bar 132,91 137,33 7 13 14 15 16 5B 6C 7N 8O bor 10,81 węgiel 12,01 azot 14,01 tlen 16,0 Al 12 37 55 2 magnez 24,31 liczba atomowa 13 sód magnez 22,99 24,31 4 He 12 wodór 1,01 3 Sc 21 skand 44,96 Y 39 4 Ti 22 tytan 47,88 Zr 40 itr 88,91 La-Lu cyrkon 91,22 57-71 hafn 178,49 Hf 72 Ac-Lr 104Rf 87Fr 88Ra 89-103 rutherfor frans rad 223,02 226,03 d 261,1 La 57 Ce 58 lantan cer 138,91 140,12 5 V 23 wanad 50,94 Nb 41 niob 92,91 Ta 73 tantal 180,95 Db 105 dubn 262,11 6 Cr 24 chrom 51,99 Mo 42 molibden 95,94 W 74 7 Mn 25 mangan 54,94 Tc 43 technet 96,90 Re 75 wolfram ren 183,85 186,21 Sg 106 seaborg 263,12 Bh Fe 26 żelazo 55,85 Ru 44 ruten 101,07 Os 76 osm 190,2 Hs 107 108 bohr 262,12 has 265,1 59Pr 60Nd 61Pm prazeodym neodym promet 144,24 8 144,91 Sm 62 samar 150,36 9 Co 10 Ni 11 Cu 12 glin 26,98 Zn Ga 27 28 29 30 31 kobalt 58,93 nikiel 58,69 miedź 63,55 cynk 65,38 gal 69,72 Rh 45 rod 102,91 Ir 77 iryd 192,2 Mt 109 Pd 46 pallad 106,42 Pt 78 platyna 195,08 Uun 110 Ag 47 srebro 107,87 Au 79 złoto 196,97 Uuu 111 Cd 48 kadm 112,41 Hg 80 rtęć 200,59 In 49 ind 114,82 Tl 81 tal 204,38 Uub Si 14 krzem 28,09 Ge 32 german 72,59 Sn 50 P 15 fosfor 30,97 As S 16 siarka 32,06 Se 17 F 9 fluor 19,0 Cl Br 34 35 brom 79,9 Te Ar 18 argon 39,95 selen 78,96 52 neon 20,18 17 33 Sb Ne 10 chlor 35,45 arsen 74,92 51 hel 4,0 I 53 Kr 36 krypton 83,8 Xe 54 cyna antymon tellur jod ksenon 118,69 121,75 127,60 126,91 131,29 Pb 82 ołów 207,2 Bi 83 bizmut 208,98 Po 84 At 85 Rn 86 polon astat radon 208,98 209,99 222,02 Uuq 112 114 meitner 266,1 Eu 63 Gd 64 europ gadolin 151,96 157,25 Tb 65 terb 158,93 Dy 66 Ho 67 dysproz holm 162,5 164,93 Er 68 erb 167,26 Tm 69 tul 168,93 Yb 70 Lu 71 iterb lutet 173,04 174,97 140,91 Ac 89 Th 90 aktyn tor 227,03 232,04 Zadania etapu wojewódzkiego Pa 91 protaktyn 231,04 U 92 uran 238,03 Np 93 neptun 237,05 Pu 94 Am 95 pluton ameryk 244,06 243,06 Cm 96 kiur 247,07 Bk 97 berkel 247,07 Cf 98 Es 99 Fm 100 Md 101 kaliforn einstein ferm mendelew 251,08 252,08 257,09 258,1 No Lr 102 103 nobel 259,1 lorens 260,1 5 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 TA B E L A ROZPUSZCZALNOŚCI I WODOROTLENKÓW NIEKTÓRYCH W SOLI WODZIE OH- Cl- NO3- S2- Li+ R R R R R R R N R Na+ R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R Ag N N R N N T N N R Mg2+ N R R − N R N N R Ca2+ T R R R N T N N R 2+ N R R N − R N N R Ba2+ R R R R N N N N R Zn2+ N R R N N R N N R 2+ N T R N N N N N R Fe2+ N R R N N R N N R 3+ N R R N − R − N − K + NH4+ + Cu Pb Fe SO32- SO42- CO32- PO43- CH3COO- Al N R R R N R − − − R – substancja rozpuszczalna; T – substancja trudno rozpuszczalna; N – substancja praktycznie nierozpuszczalna; − oznacza, że substancja nie została otrzymana lub rozkłada się w wodzie 3+ Szereg aktywności metali K Na Li Ca Mg Al Mn Zn ROZPUSZCZALNOŚĆ W Substancja KNO3 K2CO3 K2SO4 CuSO4 NaCl NH4Cl CH3COONa C12H22O11 Etap wojewódzki Sn Pb NIEKTÓRYCH ZALEŻNOŚCI 0oC 13,6 158,5 8,53 24,0 35,6 29,4 79 179 Fe OD H2 Cu Hg Ag Au Pt SUBSTANCJI TEMPERATURY Rozpuszczalność [ g / 100 g H2O ] 20oC 40oC 60oC 80oC 31,9 62,9 109,0 170,9 167,3 181,4 202,7 230,9 11,0 14,8 18,4 21,5 35,5 53,2 81,8 131,2 35,9 36,4 37,1 38,0 37,1 45,8 55,3 65,7 111 192 139 153 204 238 288 363 100oC 242,4 268,6 24,0 139,5 39,0 77,0 170 488 6 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 KARTA ODPOWIEDZI UCZNIA KONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ETAP WOJEWÓDZKI Zadanie 1 ………………….......................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... Nr zad. 2 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 A A A A A A A A A A A A A Odpowiedzi B C B C B C B C B C B C B C B C B C B C B C B C B C D D D D D D D D D D D D D Zadanie 3 1................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ 2................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Zadanie 4 .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Etap wojewódzki 7 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 Zadanie 17 ……………………………............................................................................................................ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Równanie reakcji .................................................................................................................................................... Zadanie 18 1................................................................................................................................................. 2................................................................................................................................................. Zadanie 19 rysunek Obserwacje.................................................................................................................... ....................................................................................................................................... Wniosek......................................................................................................................... ....................................................................................................................................... Równanie....................................................................................................................... ....................................................................................................................................... Etap wojewódzki 8 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 Zadanie 20 Równania reakcji............................................................................................................ ……………………………............................................................................................................ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Obliczenia....................................................................................................................... ……………………………............................................................................................................ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ……………………………............................................................................................................ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Etap wojewódzki 9 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2004/2005 __________________________________________________________________________ Brudnopis (nie podlega ocenie) Etap wojewódzki 10