Nauczanie wartości - Akademia Młodego Ekonomisty

Nauczanie wartości - Akademia Młodego Ekonomisty

2011--03
2011
03--21
Akademia Młodego Ekonomisty
Nauczanie wartości
Elżbieta Olszewska
Fundacja ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
14 marca 2011 r.
Przyczyny kryzysu wartości:
Życie w zawrotnym tempie;
Brak czasu dla dzieci nie sprzyja
zaszczepianiu i pielęgnowaniu wartości ;
Permisywizm lub nadmierne wymagania
w wychowaniu;
Powierzchowność relacji;
Media pokazują wzorce antywartości;
Agresywna kultura materialistyczna,
Konsumpcjonizm.
1
2011--03
2011
03--21
DOWODY:
Brak zaufania do współobywateli;
Upadek obyczajów;
Wzrost przestę
przestępczo
pczoś
ści.
Założenia Programu:
2
2011--03
2011
03--21
I. Podstawą zdrowia moralnego jest
zaspokojenie potrzeb emocjonalnych
Powinności rodziców wobec
dziecka:
Opieka;
Zasilanie emocjonalne;
Wychowanie;
Ochrona.
3
2011--03
2011
03--21
Potrzeby emocjonalne dziecka:
miłości, bezpieczeństwa, więzi, przynależności,
akceptacji, poszanowania godności, zachęty
i wsparcia, bycia ważnym, bycia docenianym,
stymulacji, ekspresji, osiągnięć itp.
4
2011--03
2011
03--21
Sposoby zaspokajania potrzeb
emocjonalnych dziecka:
dziecka:
1. Pełen miłości kontakt wzrokowy
5
2011--03
2011
03--21
2. Pełen miłości kontakt fizyczny
3. Skupiona na dziecku uwaga
6
2011--03
2011
03--21
4. Pełne miłości wychowanie
(przewodnictwo)
II. Najwa
Najważżniejszy w nauczaniu
wartości
warto
ści jest przykład dorosłych
dorosłych!!
7
2011--03
2011
03--21
III. Wartoś
Wartości należ
należy uczyć
uczyć tak,
jak uczy się si
się
ę fizyki c
czy
zy
gramatyki.
PODZIAŁ WARTOŚCI
materialne
pozamaterialne
pozamoralne
moralne
8
2011--03
2011
03--21
WARTOŚCI TO:
1. rzeczy/sprawy ważne, wartościowe,
cenne, pożądane;
2. standardy naszych myśli, postaw
i zachowań, które mówią o tym,
kim jesteśmy, jak żyjemy
i jak traktujemy innych ludzi;
3. drogowskazy życiowe, mapy, życiowy kompas;
4. kryteria naszych decyzji, wyborów i ocen.
Wartości moralne:
• nadają
nadają życiu sens
• stanowią drogowskaz w stosunkach z ludź
ludźmi i są
są wa
ważżnym
elementem dobrej komunikacji mię
międzyludzkiej
• ułatwiają
ułatwiają podejmowanie sł
słusznych decyzji i zapewniają trwały sukces
• powstrzymuj
powstrzymują
ą przed złymi impulsami i decyzjami, stanowią
stanowią
wewnę
wewn
ętrzny hamulec dla zachowań
zachowań niemoralnych
• chronią
chronią przed demoralizują
demoralizującymi wpływami z zewną
zewnątrz
• dają
dają poczucie bezpieczeń
bezpieczeństwa i spokoju, budują
budują harmoni
harmonię,
ę, wzbogacają
życie osoby praktykują
praktykującej wartoś
wartości, jej najbliż
najbliższych i otoczenia
9
2011--03
2011
03--21
Wartości moralne skłaniają nas do
zachowań, które są dobre dla
wszystkich i nikogo nie krzywdzą.
Siej myśl, zbieraj uczucia.
Siej uczucia, zbieraj czyny.
Siej czyny, zbieraj nawyki.
Siej nawyki, zbieraj charakter.
Siej charakter, zbieraj LOS.
(Steven Covey)
10
2011--03
2011
03--21
CHARAKTER JEST PRZEZNACZENIEM
Heraklit
Wychowanie – to uczenie dzieci
czerpania przyjemności z tego,
co dobre.
Platon
11
2011--03
2011
03--21
WARTOŚCI MORALNE
Szacunek
Uczciwość
Odpowiedzialność
Odwaga
Samodyscyplina
Pokojowość
Sprawiedliwość
Szczęście, optymizm, humor
Przyjaźń i miłość
Solidarność
Piękno
Mądrość
Szacunek
jest to grzeczność połączona
z troską o uczucia i dobro
innej osoby.
12
2011--03
2011
03--21
Składowe szacunku
-
Grzeczność – w słowach i zachowaniu;
-
Dbałość o uczucia i poszanowanie cudzej godności;
-
Dbałość o dobro innych – poszanowanie wolności
(do i od), przestrzeni prywatnej, zaspokajanie
potrzeb innych osób, ochrona interesów i własności
innych ludzi;
-
Poszanowanie odmienności, akceptacja;
-
Dbałość o honor i dobre imię – własne oraz innych
ludzi.
Komu i czemu należy okazywać szacunek?
13
2011--03
2011
03--21
Literatura
Brzydkie
Kaczątko – Hans Ch.
Andersen
Kwoka – Jan Brzechwa
Znajomi z zerówki – Małgorzata
Musierowicz
Balsam dla duszy dziecka – Jack
Canfield, Mark V. Hansen
Żabka i obcy – Max Velthuis
Ale ja tak chcę – Beata Ostrowicka
Literatura
Zabić
drozda – Harper Lee
Inny – Ryszard Kapuściński
Jak uleczyć fanatyka – Amoz Oz
Bajki filozoficzne – Michel Piquemal
Serce – Edmund de Amicis
Moje drzewko pomarańczowe – Jose
Mauro de Vasconcelos
14
2011--03
2011
03--21
Uczciwość
poszanowanie prawdy,
prawdomówność,
poszanowanie cudzej
własności, rzetelność,
zgodność postępowania
z zasadą bezstronności
i równości praw.
Wobec kogo i czego
należy być uczciwym?
15
2011--03
2011
03--21
Składowe uczciwości:
Mówienie
prawdy
Nie sięganie po cudzą
własność
Staranne wykonywanie swoich
prac i obowiązków
Dlaczego ludzie kłamią?
16
2011--03
2011
03--21
TRZY SITA
SITO PRAWDY
SITO KONIECZNOŚCI
SITO DOBRA
17
2011--03
2011
03--21
Literatura
Momo
– M. Ende
Matylda – R. Dahl
Zabić drozda – H. Lee
Folwark zwierzęcy – G. Orwell
Bajki filozoficzne – M. Piquemal
Kamizelka – B. Prus
Oskar i pani Róża; Dziecko Noego – E.E.
Schmitt
Odpowiedzialność
to wypełnianie obowiązków, dbanie
o dobro i zapobieganie złu, a także
gotowość ponoszenia konsekwencji
własnych wyborów i zachowań.
18
2011--03
2011
03--21
Granice naszej wolności
wyznacza odpowiedzialność
Victor Frankl
Za co i za kogo jesteśmy
odpowiedzialni?
Za siebie
słowa, czyny, myśli
uczucia
,
wybory, zdrowie,
szczęście,
gospodarowanie
czasem, dobór
przyjaciół, rozwój
własnej mądrości
życiowej i potencjału
itp.
E. Roosvelt
Za resztę
innych ludzi,
środowisko, Ziemię,
zwierzęta, dobro
świata itp..
Trudle Junge i Sophie Scholl
Życie i los
19
2011--03
2011
03--21
Literatura
Franklin mały zapominalski – Brenda Clark
Pinokio – Carlo Collodi
Dzień dobry, Świnko - Janosch
Bracia Lwie Serce – Astrid Lindgren
Przygody Sajo i małych bobrów – Grey Owl
Mrówka Andy - Gerald ONan, Lawrence
W. ONan, Norman McGary
Literatura
Cudowne
ręce – Ben Carson
Jabłko Apolejki Momo – Michel Ende
Mały Książę – Antoine de Saint Exupery
Dziecko Noego – Erich E. Schmitt
Serce – Edmund de Amicis
Mini wykłady o maxi sprawach – Leszek
Kołakowski
20
2011--03
2011
03--21
ODWAGA
to podejmowanie ważnych, ale trudnych
decyzji oraz przeciwstawianie się złu.
Odwaga cywilna to odwaga jawnego
wypowiadania i manifestowania swoich
poglądów bez względu na okoliczności,
a także umiejętność przyznania się do
popełnionego błędu czy winy oraz mówienie
prawdy nawet jeśli jest dla nas niewygodna.
Oblicza odwagi
Podejmowanie nowych wyzwań (konsekwencje),
Akceptacja zmian (szansa),
Mówienie prawdy,
Pokonywanie nieśmiałości,
Patrzenie ludziom w oczy,
Decyzja pracy nad sobą,
Przyznawanie się przed sobą do wad,
ograniczeń, lęków.
21
2011--03
2011
03--21
Lektury
Iqbal
– F. d’Adamo
Dziennik – A. Frank
Czarnoksiężnik z Archipelagu – U. LeGuin
Życie Pi – Y. Martell
Córka czarownic – D. Terakowska
Biografie uczonych – Giordano Bruno,
Maria Curie, Ludwik Pasteur
22
2011--03
2011
03--21
Samodyscyplina
samokontrola, umiar, konsekwentne
rozwijanie własnego potencjału,
kształtowanie u siebie prawidłowych
nawyków umożliwiających skuteczne,
zgodne
z wartościami działanie.
Jest doskonałym narzędziem osiągania
życiowych celów.
Samodyscyplina
umiar
rozwijanie własnego potencjału
23
2011--03
2011
03--21
Samodyscyplina wymaga:
Planowania,
Wytrwałości,
Silnej
woli,
Motywacji,
Samokontroli.
JEDNA
RZECZ……
24
2011--03
2011
03--21
Lektury
Cudowne
ręce – B. Carson
Białe na czarnym – R. Gallego
Moje bieguny – M. Kamiński
Pokojowość
Pokojowość to unikanie przemocy;
to postawa człowieka, który zawsze
poszukuje rozwiązań
uwzględniających interesy wszystkich
zainteresowanych stron oraz dobro
ogólne.
25
2011--03
2011
03--21
Na pokojowość składają się:
Powstrzymywanie
się od przemocy,
rozumowe osiąganie celów, refleksja
Dojrzałe radzenie sobie ze złością
Łagodność, cierpliwość, elastyczność,
Zgoda, kompromis, strategia wygranawygranawygrana
Złość
Czy
warto?
Prawdziwa przyczyna.
Cel.
26
2011--03
2011
03--21
Konstruktywne wyrażanie złości
Grzecznie
Słownie
Konstruktywnie
Właściwie
ukierunkowane
Lektury
Władca
much – W. Golding
Don Camillio i jego trzódka - Guareschi
Kraksa – J. Spirelli
Cudowne ręce – B. Carson
27
2011--03
2011
03--21
Sprawiedliwość
Sprawiedliwość to uczciwość w ocenianiu
i osądzaniu, przestrzeganie zasady równości
praw, poszanowanie prawdy oraz prawość
postępowania, czyli inaczej ludzka
przyzwoitość, postępowanie fair.
Bycie sprawiedliwym wymaga:
Poszanowania
prawdy,
Uczciwości,
Odpowiedzialności,
Mądrości,
Odwagi.
28
2011--03
2011
03--21
„Sąd sądem ale sprawiedliwość musi być
po naszej stronie!”
Lektury
Pinokio
– C. Collodi
Wielkie czyny szmpansa Bajbuna Mądrego
Dzieci Pana Majstra – Z. Rogoszówna
Władca much – W. Golding
Zabić drozda – H. Lee
Nędznicy – V. Hugo
Bajki filozoficzne – M. Piquemal
Folwark zwierzęcy – G. Orwell
29
2011--03
2011
03--21
Szczęście
Szczęście to poczucie trwałego zadowolenia
oraz wewnętrznej harmonii i spokoju,
które są skutkiem życzliwości i akceptacji
siebie i świata, a także wiary w jego
zasadnicze dobro.
Optymizm
Stosunek do życia w którym świat
postrzegamy przede wszystkim jako
pozytywne miejsce, jako coś dobrego.
Mają pozytywny stosunek do życia,
skupiają się na pozytywach.
30
2011--03
2011
03--21
Lektury
Sztuka
szczęścia - Dalajlama
Kto zabrał mój ser? – S. Johnson
Grek Zorba – N. Kazantzakis
Przeminęło z wiatrem – M. Mitchell
Tajemniczy opiekun _ J. Webster
Wszystko jest możliwe – M. Papuzińska
Przyjaźń
Przyjaźń to bliski i równoprawny
związek pomiędzy osobami, oparty
na wzajemnej sympatii, życzliwości,
szczerości, zaufaniu, gotowości do
pomocy oraz czerpaniu przyjemności
z przebywania razem.
31
2011--03
2011
03--21
Miłość
Miłość to nie tylko głębokie uczucie do
drugiej osoby połączone z silnym
pragnieniem bycia z tą osobą i chęcią
obdarzania jej szczęściem.
Jest to silne przywiązanie do kogoś,
gotowość do bezinteresownego oddania
się mu i służenia. Miłość jest aktem woli.
Etapy miłości
Namiętność
Intymność
Zaangażowanie
32
2011--03
2011
03--21
Lektury
O
sztuce miłości – E. Fromm
Kraksa – J. Spirelli
Moje drzewko pomarańczowe - J.M. de
Vasconcelos
Most do Therabitii – K. Patterson
Dzień czekolady – A. Onichimowska
Kotka Brygidy – J. Rudniańska
Solidarność
Solidarność to gotowość do niesienia
pomocy, poświęcenia i wsparcia oraz
poczucie współodpowiedzialności
w obliczu czyjejś potrzeby, problemu
lub nieszczęścia. To także dzielenie się
obowiązkami i obciążeniami.
33
2011--03
2011
03--21
Na solidarność składają się:
Życzliwość
Współczucie
Odpowiedzialność
Poczucie
wspólnoty
Poświęcenie
Dzielenie się
Przyzwoitość
Szlachetność.
Solidarność
to pomoc ze szlachetnych pobudek
34
2011--03
2011
03--21
Lektury
Trzej
muszkieterowie – A. Dumas
Rycerze Złotego Runa – P. Berna
Iqbal _ F. d’Adamo
Momo – M. Ende
Pianista – W. Szpilmann
Dziennik – A. Frank
Kotka Brygidy – J. Rudniańska
Piękno
Piękno to coś, co nas zachwyca
i czyni lepszymi.
35
2011--03
2011
03--21
36
2011--03
2011
03--21
37
2011--03
2011
03--21
38
2011--03
2011
03--21
Lektury
Dzwonnik
z Notre Dame; Człowiek
śmiechu – V. Hugo
Barbarzyńca w ogrodzie – Z. Herbert
Historia piękna; Historia brzydoty – U.
Ecco
Mądrość
Mądrość to celowe przyczynianie się
do dobra poprzez właściwe wybory.
39
2011--03
2011
03--21
Mądrość –
znakomite wyposażenie umysłu
Zdolność
do refleksji
Zdolność do rozwoju
Mądrość
wiedza
doświadczenie
refleksja
wyobraźnia
40
2011--03
2011
03--21
Lektury
Bajki
filozoficzne – M. Piquemal
Jak uleczyć fanatyka – A. Oz
Oskar i Pani Róża – E.E. Schmitt
Inny – R. Kapuściński
Mądrość – Z. Pietrasiński
Szacunek jest początkiem
cnót, mądrość ich warunkiem.
Andre Comte – Sponville
„Mały traktat o wielkich cnotach”
41