Drogi i Tunele (PDF/ 3 MB)

Transkrypt

Drogi i Tunele (PDF/ 3 MB)
Poradnik dobrego oświetlenia
Oświetlenie drogowe
Współpraca z nami to gwarancja
większych oszczędności
Trendy w dziedzinie oszczędności energii w oświetleniu drogowym
Wszyscy musimy się przemieszczać z miejsca na miejsce i zależy nam, aby robić to
łatwo, bezpiecznie i zużywając mniej energii. W nocy podróż nastręcza więcej trudności,
a to właśnie oświetlenie drogowe może nam ją znacznie ułatwić. Potrzebna jest bogata
wiedza i ogromne doświadczenie, żeby zapewnić właściwe oświetlenie, które zwiększy
bezpieczeństwo, a jednocześnie spełni aktualne, wysokie wymagania dotyczące oszczędności
energii. Firma Thorn jest zaangażowana w tę dziedzinę od dawna, od czasów wprowadzania
na rynek pierwszych innowacji. Od tego czasu opracowaliśmy i wdrożyliśmy wiele rodzajów
źródeł światła i opraw, za każdym razem obniżając zużycie energii. Również dziś dostarczamy
niezawodne i inteligentne rozwiązania oświetlenia drogowego, nieustannie uwzględniając
najnowsze rozwiązania technologiczne.
Ze względu na ciągłe postępy urbanizacji, działania na rzecz oszczędności
energii wymagają powiązania oświetlenia z konkretnym zastosowaniem, czasem
świecenia, oraz użytkownikiem. Wymagania dotyczące lepszej kontroli zużycia
energii, redukcji zanieczyszczenia światłem i większej kompatybilności z różnymi
systemami cyfrowymi nieustannie wzrastają. Można to osiągnąć tylko dzięki
zrozumieniu szerszego obrazu sytuacji. W niniejszej broszurze zebrano informacje
na temat sterowników oświetlenia, opraw oraz tworzenia właściwego otoczenia,
demonstrując jednocześnie prawidłowe rozwiązania oszczędzające energię.
Obecnie na całym świecie powszechna jest tendencja do stosowania diod LED
i białego światła, bowiem umożliwia to zarówno zmniejszenie ilości energii
zużywanej dla celów oświetlenia, jak i obniżenie wymaganego natężenia
oświetlenia. Badania wykazują, że przy białym świetle nasza skuteczność
widzenia jest wyższa niż przy tradycyjnych źródłach światła, a zatem przy
użyciu technologii LED naszym celem jest sterowanie oświetleniem ulicznym
tak, aby kierować światło w odpowiednie miejsca i w odpowiedniej ilości,
przy wykorzystaniu systemów oferowanych przez Thorn lub dedykowanych
sterowników. Zmiany technologiczne i legislacyjne umożliwiają nam wspieranie
klientów w osiąganiu celów w zakresie redukcji gazów cieplarnianych,
kontrolowaniu oświetlenia niepotrzebnego i redukcji zużycia energii, a tym
samym w realizacji ostrych norm środowiskowych. Wybór nie ogranicza się
już do zwykłego wyłączenia światła. Ściemnianie pozytywnie wpływa na
wykorzystanie energii oraz bezpieczeństwo na drogach i ulicach.
Dlaczego właśnie Thorn Lighting?
Jako cieszący się międzynarodowym zaufaniem
producent oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego
ze zintegrowanymi systemami sterowania, mamy
kilkudziesięcioletnie doświadczenia w dziedzinie
konstruowania opraw oświetleniowych. Wykorzystując
nasze placówki badawczo-rozwojowe, aktywnie
pracujemy nad podnoszeniem standardów
oświetleniowych i mamy wyjątkowe możliwości
łączenia najnowszej technologii źródeł światła ze
specjalistycznym doświadczeniem w dziedzinie
projektowania układów optycznych i opraw.
Oferujemy oświetlenie o wysokich parametrach
fotometrycznych, a przy tym przyjazne dla środowiska,
co pozwala nam spełniać międzynarodowe wymagania
oraz przekraczać oczekiwania klientów, dzięki czemu
stajemy się ich preferowanym partnerem w tworzeniu
opłacalnych rozwiązań oświetleniowych.
Współpracujemy z szeroką gamą branż i sektorów,
a nasze zintegrowane rozwiązania znajdują
zastosowanie w najrozmaitszych aplikacjach, takich
jak oświetlenie drogowe, biurowe i przemysłowe oraz
obiektów sportowych, tuneli czy placówek edukacyjnych,
zapewniając oszczędność energii bez szkody dla
dobrych parametrów oświetleniowych, skuteczności
i wygody widzenia. Przy oświetlaniu inteligentnych
miast naszymi produktami można uzyskać rozwiązania,
przy których osiąga się idealną równowagę pomiędzy
walorami estetycznymi, parametrami oświetleniowymi,
zużyciem energii i wymogami konserwacyjnymi.
Kolejny ważny trend to sterowanie oświetleniem zewnętrznym. Dzięki
diodom LED samo sterowanie stało się ogólnodostępne, przy czym może ono
przyjmować rozmaite formy, od prostych czujników obecności i ściemniania
w nocy, przez połączone grupy opraw sterowanych centralnie, po połączone
cyfrowo całe miasta. Dzisiejsze szerokie możliwości interakcji z oświetleniem
oraz wykorzystywania zebranych danych do precyzyjnego regulowania profili
poboru energii i parametrów oświetleniowych umożliwiają samorządom miejskim
reagowanie na potrzeby mieszkańców, wydłużanie trwałości użytkowej instalacji
oświetleniowych oraz planowanie. Oświetlenie może teraz być skuteczne,
uwzględniając również naszą potrzebę braku światła, a przy tym wspierać
koncepcję prawdziwie inteligentnego miasta (Smart City). Do osiągnięcia
wszystkich tych celów niezbędna jest współpraca z doświadczonym zespołem,
mającym na swoim koncie bogaty dorobek udanych projektów.
Aby udowodnić, że jesteśmy takim właśnie zespołem, przedstawiamy
przykładowy wybór zrealizowanych przez nas projektów, pokazujący, że Thorn
Lighting może się pochwalić długą historią oświetlania dróg dla najrozmaitszych
aplikacji. Przykłady te ilustrują nasze niezawodne rozwiązania, uwiarygodnione
opiniami klientów – prawdziwe doświadczenie Thorn Lighting.
Współpraca z nami to gwarancja
większych oszczędności.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 03
Doświadczenie firmy Thorn – Rada Hrabstwa Durham
Współpraca trwająca od ponad 50 lat, oparta na zaufaniu
i innowacyjności
Rada Hrabstwa Durham, które liczy ponad 500.000 mieszkańców, administruje
jednym z największych samorządów lokalnych w Anglii. Hrabstwo Durham,
podobnie jak wiele innych samorządów lokalnych w Wielkiej Brytanii i Irlandii,
może się pochwalić długą historią, przy czym ponad 50 lat to okres współpracy
z firmą Thorn – współpracy nawiązanej dzięki naszej masowej produkcji opraw
oświetlenia ulicznego.
Obecnie na terenie hrabstwa znajduje się około 86.000 punktów świetlnych
i oświetlonych znaków drogowych, których zasilanie stanowi znaczną część
kosztów związanych z energią ponoszonych przez Radę Hrabstwa. Zgodnie
z obowiązującymi w Wielkiej Brytanii aktami prawnymi Reduction Commitment
Energy Efficiency Scheme (CRCEE) i Climate Change Act, Rada działa na rzecz
zmniejszenia całkowitego zużycia energii oraz emisji CO2 o 40% do 2016 roku.
Jednym z ważnych przedsięwzięć w tej dziedzinie jest modernizacja
tradycyjnego oświetlenia za pomocą diod LED. Od 2010 roku firma Thorn
dostarczyła hrabstwu ponad 14.000 opraw drogowych z diodami LED w ramach
stale realizowanego programu wymiany wszystkich opraw z nieefektywnymi
lampami SOX, SON i Cosmo na terenach administrowanych przez Radę
Hrabstwa. W 2010 roku zainstalowano oprawę Oracle S, bowiem ten produkt
najlepiej spełniał wymogi klienta, łącznie 8.000 szt.. Natomiast w 2013 roku,
dzięki atrakcyjnej cenie, parametrom fotometrycznym i skuteczności oferowanych
produktów, firma Thorn zdobyła kontrakt na dostawy opraw Isaro LED i R2L2 LED
przez okres 6 lat. Dotychczas zainstalowano ponad 6.000 tych opraw.
04 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Darren Hubbard, starszy specjalista ds. oświetlenia ulicznego Rady Hrabstwa
Durham, mówi: „Thorn Lighting jest partnerem Rady Hrabstwa Durham
w dziedzinie oświetlenia ulicznego już od lat sześćdziesiątych. Przekonaliśmy
się, że długoterminowe umowy z Thorn są dla nas bardzo korzystne, bowiem
owocują ciągłym udoskonalaniem produktów i usług.”
„Opierając się na wcześniejszych doświadczeniach i pomyślnej realizacji
projektów, wiemy, że Thorn zawsze oferuje i zapewnia więcej niż inni dostawcy.
Czerpiemy korzyści z możliwości szybszej instalacji, obniżenia zużycia energii
oraz sprawniejszej obsługę. Wybiegając myślą w przyszłość, spodziewam
się, że produkty i usługi oferowane przez Thorn będą nadal udoskonalane pod
względem jakości i parametrów, a jednocześnie pozostaną korzystne cenowo.”
W owym czasie Thorn zajmował na rynku
wyjątkową pozycję dzięki stosowaniu
wysokoprężnych lamp sodowych marki Mazda.
Dobra współpraca z lokalnymi władzami uległa
dalszemu wzmocnieniu dzięki opracowanym
dla tych lamp układom optycznym, które
zoptymalizowaliśmy zgodnie z ich parametrami.
Po
Przed
Firma Thorn rozpoczęła masową produkcję
opraw oświetlenia ulicznego w latach
pięćdziesiątych XX w., a w latach
sześćdziesiątych wprowadziła na rynek modele
Alpha One i Beta Five. W miarę jak rozwijała
się technologia w zakresie źródeł światła,
rodziny opraw Alpha i Beta poszerzono
o niskoprężne lampy rtęciowe i wysokoprężne
lampy sodowe.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 05
Dobre parametry oświetleniowe.
Skuteczność. Wygoda.
Nowe technologie oświetleniowe i zasady projektowania nie tylko pozwalają poprawić parametry
oświetleniowe, skuteczność i wygodę widzenia, ale dodatkowo służą jako katalizator dla
wzornictwa przyjaznego dla środowiska. Poniżej omawiamy najważniejsze postępy w dziedzinie
oświetlenia oraz ich zastosowanie dla inteligentnych dróg.
Dobre parametry oświetleniowe
Lepsza kontrola optyczna
Podczas projektowania układu optycznego dla oprawy oświetlenia
zewnętrznego należy uwzględnić szereg kryteriów. Główne czynniki to
żądany rozsył światła oraz rodzaj źródła światła. Wcześniej głównie były to
lampy wyładowcze: sodowe, rtęciowe i ceramiczne metalohalogenkowe lub
nawet świetlówki kompaktowe (CFL). Obecnie są one wypierane przez diody
elektroluminescencyjne (LED).
Wielkość źródła światła decyduje o opcjach dostępnych dla projektanta
oprawy. Kształt CFL narzuca konieczność stworzenia dłuższej i węższej
oprawy, z bardzo ograniczonym zakresem zmian rozsyłu światła
w płaszczyźnie osi lampy. Z kolei źródła metalohalogenkowe dają więcej
opcji, ponieważ można przesuwać lampę w obrębie odbłyśnika. Natomiast
LED-y, dzięki niewielkim rozmiarom i kierunkowości świecenia, stwarzają
więcej możliwości konstrukcji układu optycznego, a tym samym precyzyjnego
kontrolowania rozsyłu światła. Zatem nowoczesne układy optyczne, materiały
Nowa instalacja
06 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
i technologie pozwalają uzyskać większą kontrolę nad rozsyłem światła i lepsze
parametry oświetleniowe. Doskonałym przykładem jest EQflux®, inteligentny
sterownik elektroniczny, który ściemnia LED-y parami, dokładnie dostosowując
rozsył światła oprawy do konkretnych warunków panujących na drodze.
Lepsze oddawanie barw
Częstsze stosowanie opraw ze źródłami „białego światła” (LED,
metalohalogenkowe i świetlówki kompaktowe) korzystnie wpływa na wydolność
wzrokową, bowiem jego długości fal są lepiej dostosowane do wrażliwości
ludzkiego oka przy niskim natężeniu oświetlenia. Dzięki temu możliwe jest
prawidłowe rozpoznanie obiektów przy niższych natężeniach oświetlenia.
Stara instalacja
Skuteczność
Większa skuteczność świetlna, dłuższa trwałość użytkowa
i mniejsze potrzeby konserwacyjne
Bezpośredni wpływ na zużycie energii i koszty eksploatacji
oprawy ma jej konstrukcja, włącznie z układem optycznym,
oraz właściwy dobór kombinacji źródła światła i układu
zapłonowego. Źródłami światła doskonałymi dla wielu
zastosowań ze względu na ich wysokie parametry
oświetleniowe przy jednoczesnym niskim zużyciu energii są
miniaturowe lampy metalohalogenkowe oraz LED-y.
Korzystne jest użycie stateczników elektronicznych wysokiej
częstotliwości, które poprawiają skuteczność i trwałość użytkową
lamp oraz zmniejszają zużycie energii, gdyż dają możliwość
ściemniania, redukcji mocy i automatycznego sterowania,
a przy tym mieszczą się w lekkiej, jednoczęściowej obudowie.
Sterowniki LED mogą korzystać z różnych natężeń prądu w celu
maksymalnego zwiększenia efektywności energetycznej.
Pełne wykorzystanie tych technologii w dobrze zaprojektowanych
oprawach pozwala uzyskać w projektach modernizacyjnych
oszczędność energii przekraczającą 80%. Ponadto współczynnik
S/P (dot. różnicy pomiędzy widzeniem fotopowym i skotopowym)
tych źródeł białego światła umożliwia obniżenie natężenia
oświetlenia w niektórych miejscach i zastosowaniach, takich jak
na przykład tereny mieszkalne. To z kolei wpływa na dalszą
redukcję zużycia energii i emisji dwutlenku węgla.
Przy prawidłowym odprowadzaniu ciepła trwałość użytkowa
LED jest znacznie dłuższa niż tradycyjnych źródeł światła.
Jeśli dodać do tego sterowniki oświetlenia, które umożliwiają
ściemnianie, przedłużają żywotność LED i dostarczają informacji
zwrotnych, można uzyskać znaczne zmniejszenie potrzeb
konserwacyjnych i kosztów. Redukuje się bowiem potrzebę
nocnych inspekcji oraz konieczność wymiany lamp. Thorn oferuje
szereg programów wspierających projektowanie oświetlenia,
np. ecoCALC, żeby pomóc klientom w szybkim obliczeniu
oszczędności i kosztów całego cyklu życia instalacji.
Przyjazność dla środowiska
W firmie Thorn przykładamy ogromną wagę do praktyk
przyjaznych dla środowiska, takich jak projektowanie produktów
o dużej trwałości, wykorzystywanie materiałów, które nadają
się do recyklingu, dbałość o konstrukcję umożliwiającą łatwe
rozmontowanie produktu po zakończeniu cyklu życia oraz
maksymalne ograniczenie użycia zarówno substancji toksycznych,
jak materiałów na opakowania. Świadectwem naszego
zaangażowania w kwestie odpowiedzialności korporacyjnej
i społecznej jest program przewidujący zaopatrywanie wszystkich
nowych produktów w pełną deklarację środowiskową.
Wygoda
Zadaniem oświetlenia współczesnych szlaków transportowych nie jest
wyłącznie zapewnienie optymalnej ilości światła zapewniającej dobre widzenie
przy oszczędności energii. Właściwie dobrane światło budzi poczucie
bezpieczeństwa, łagodzi stres, poprawia koncentrację i zdolność orientacji,
zwiększa pewność siebie i uspokaja. Przy projektowaniu nowoczesnych opraw
z diodami LED znikają ograniczenia konstrukcyjne związane z tradycyjnymi
źródłami światła, a dzięki zastosowaniu technologii cyfrowej oświetlenie można
precyzyjnie dostosować do potrzeb użytkownika.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 07
Sterowanie oświetleniem zewnętrznym
Od pojedynczych opraw po grupy opraw tworzące w pełni połączoną sieć, w przypadku odległych
lokalizacji, jak i centrów wielkich miast, możemy obecnie przełączać, ściemniać oraz monitorować
oświetlenie. Możemy również uzyskiwać na jego temat informacje zwrotne, przy użyciu protokołów
otwartych lub chronionych, przewodowo bądź bezprzewodowo, dzięki zintegrowaniu czujników,
regulacji poboru energii, przesyłu danych oraz innych systemów cyfrowych.
Każda instalacja oświetlenia zewnętrznego wymaga
mechanizmów sterujących, pozwalających oszczędzać energię
i zwiększać wygodę widzenia. Na najbardziej podstawowym
poziomie są to fotokomórki lub wyłączniki czasowe. Krótsze
czasy rozruchu nowoczesnych źródeł światła umożliwiają
użytkownikom zmniejszenie rocznej liczby godzin ich świecenia.
Wiele opraw Thorn jest dziś dostępnych z wbudowanymi
przełącznikami układu Bi-Power, wykorzystywanego w połączeniu
z oferowanymi przez stateczniki elektroniczne i sterowniki
LED możliwościami redukcji pobieranej mocy. Bi-Power
umożliwia zmianę mocy pobieranej przez źródło światła dzięki
przełączaniu pomiędzy poziomami, które kontroluje specjalna
linia sterująca, niezależny moduł w oprawie lub sygnały cyfrowe
przesyłane linią zasilającą. Diody LED łatwo reagują na zmiany
mocy, toteż doskonale nadają się do tej formy sterowania.
Centralny System Sterowania (CSS) oświetleniem przenosi
nas w zupełnie inny wymiar. W oparciu o przewodowe
lub bezprzewodowe przesyłanie danych umożliwia on
sterowanie wszystkimi punktami świetlnymi sieci drogowej
ze scentralizowanego lub zdecentralizowanego punktu.
CSS sprawdza się najlepiej dla lamp zoptymalizowanych
do stosowania ze sterowanymi cyfrowo statecznikami
elektronicznymi lub sterownikami LED.
Do głównych zalet tego rozwiązania należą:
• Możliwość ściemniania lub wyłączania opraw w nocy,
zależnie od natężenia ruchu pieszego i kołowego
OLC Single
Sterowanie
niezależne
1
OLC Group
Sterowanie
lokalne
• Optymalizacja zużycia energii
• Możliwość elastycznego dostosowania oświetlenia do
konkretnych zdarzeń, obszarów, okazji lub aktywności
• CSS dysponuje zdolnością monitorowania sieci oświetleniowej,
co pozwala zgłaszać usterki i usprawniać plany konserwacji.
Jest istotnym krokiem w tworzeniu „inteligentnych dróg”,
bowiem może zostać zintegrowany z systemami odnawialnych
źródeł energii i inteligentnymi sieciami elektroenergetycznymi
Począwszy od indywidualnych punktów oświetleniowych
przez grupy opraw po scentralizowane układy sterowania
Thorn oferuje pomoc w wyborze i wdrożeniu rozwiązania
najlepiej spełniającego wymogi projektu. W ten sposób
tworzymy zoptymalizowaną instalację, przyjazną
długofalowo dla środowiska.
2
OLC Total
Sterowanie
centralne
3
08 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Wykrywanie obecności, fotokomórki
i przełączniki czasowe
Te proste metody sterowania zapewniają istotne
oszczędności bez niepotrzebnych komplikacji.
Fotokomórka umieszczona na każdej oprawie pozwala
zaoszczędzić nawet 50% energii, po prostu reagując
na dostępne światło naturalne, a czujniki obecności
dają jeszcze większą oszczędność, gdyż włączają
oświetlenie tylko wtedy, gdy jest potrzebne. Z kolei
wyłączniki czasowe bardziej się nadają do sterowania
oświetleniem przy znanym harmonogramie aktywności,
np. wyłączając oświetlenie drogi dojazdowej do
budynku po zakończeniu dnia pracy firmy. Większość
opraw drogowych oferowanych przez Thorn
może być dostarczanych z fotokomórką, która nie
wymaga uruchamiania. Indywidualne ściemnianie
opraw (od 2 do kilku poziomów), odpowiednie do
Sterowanie grupą opraw bezprzewodowo,
za pomocą sieci zasilającej lub linii sterującej.
Sterowanie grupą opraw bezprzewodowo, za pomocą
sieci zasilającej lub linii sterującej, przy czym sterownik
może być umieszczony w szafce rozdzielczej lub
oprawie głównej. Przy obu lokalizacjach sterownika
ten układ umożliwia ściemnianie lub rozjaśnianie
grupy opraw w zależności od wykrytej obecności
ludzi i pojazdów. Dzięki okablowaniu tworzącemu
układ „oprawa główna/oprawy podporządkowane”
bądź modułom sterowanym programowo, system
może sterować grupą punktów świetlnych z jednego
lub kilku wejść, np. czujnika radarowego, tworząc
korytarz świetlny. Wdrożenie tego rozwiązania nie
jest skomplikowane, a oferuje ono dużą oszczędność
energii, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo
dzięki możliwości włączania światła na żądanie
Systemy zdalnego centralnego sterowania
umożliwiające sterowanie poszczególnymi
oprawami i ich monitorowanie – za pomocą
linii zasilającej lub sygnałem radiowym
Zastosowanie centralnego systemu sterowania
umożliwia zdalne monitorowanie opraw w czasie
rzeczywistym. Korzystając z linii zasilającej lub
sygnałów radiowych, można zdalnie sterować
poszczególnymi punktami świetlnymi lub grupami
opraw. Oprawy można wyłączać lub ściemniać,
bezpośrednio wpływając na zużycie energii, a ponadto
można gromadzić informacje dotyczące ich działania.
Zdalne scentralizowane sterowanie pozwala
zaoszczędzić na kosztach obsługi i konserwacji,
bowiem ogranicza konieczność inspekcji punktów
świetlnych i wyszukiwania usterek.
potrzeb użytkownika i profilu instalacji. Urządzenie
Bi-Power, montowane standardowo w wielu
oprawach drogowych Thorn, umożliwia ściemnianie
w określonych godzinach nocnych. Jak wiadomo,
natężenie ruchu kołowego i pieszego zmniejsza się
późnym wieczorem i ponownie po północy. Wersje
z Bi-Power pozwalają zmniejszyć strumień świetlny do
50% przez maksymalnie 8 godzin nocnych. Układ ten
nie wymaga uruchamiania i automatycznie reaguje
na zmieniającą się w ciągu roku długość nocy. Na
dodatek w wielu oprawach jest on oferowany jako
standard, dając natychmiastową oszczędność rzędu
33%, a przy tym można go wyłączyć, jeśli ta funkcja
nie jest potrzebna. Możliwe jest też zaprogramowanie
go zgodnie z konkretnymi potrzebami aplikacji.
lub w razie zdarzeń w określonych strefach.
W przypadku wersji z szafką rozdzielczą można
łatwo uzyskać dane pomiarowe i informacje dotyczące
potrzeb konserwacyjnych z lokalnego sterownika
(bezprzewodowo lub przez złącze USB), co zmniejsza
konieczność inspekcji poszczególnych opraw
Zmniejszenie wydatków wynika między innymi
z rzadszego korzystania z pojazdów serwisowych,
gdyż można zdalnie wykrywać usterki oraz
dostosowywać oświetlenie do zdarzeń lub warunków
pogodowych. Zdalne centralne sterowanie zmniejsza
również liczbę skarg ze strony mieszkańców, bowiem
dostarcza właściwe oświetlenie we właściwym czasie
oraz umożliwia jego ściemnianie zależnie od potrzeb,
wydarzeń, pory roku lub ograniczeń energetycznych.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 09
Oświetlenie drogowe
Informator o produktach Thorn i ich zastosowaniach
10 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Autostrady/drogi szybkiego ruchu s. 12
Gotthard
Oracle
Oxane
R2L2
Drogi główne s. 16
Oxane
Civic
R2L2
Dyana LED
StyLED
Isaro LED
Victor LED
Krystal
Victoria LED
Olsys Street
Oracle
Orus LED
Drogi zbiorcze i lokalne s. 20
Olsys Street
Avenue F LED
Oracle
Celest
Orus LED
Clan C
Oxane
Clan O
Plurio LED
Dyana LED
R2L2
Isaro LED
Victor LED
Jet
Drogi na terenach
Atla LED
Avenue D
Avenue F LED
Celest
Christian IV LED
Civic
Clan C
Clan O
Dyana LED
Ronda s. 36
Civic
Dyana LED
Isaro LED
Krystal
Oracle
Oxane
Parkingi s. 44
Atla LED
Avenue D
Avenue F LED
Christian IV LED
Civic
Clan C
Clan O
Dyana LED
Isaro LED
mieszkalnych s. 28
Isaro LED
Krystal
Olsys Street
Oracle
Oxane
Plurio LED
R2L2
Victor LED
Victoria LED
Drogi boczne (zbiorcze, lokalne
i dojazdowe) ze ścieżkami
rowerowymi s. 24
Olsys Street
Avenue F LED
Oracle
Celest
Orus LED
Clan C
Oxane
Clan O
Plurio LED
Dyana LED
R2L2
Isaro LED
Victor LED
Jet
Przejścia dla pieszych s. 32
Oxane
Avenue F LED
Plurio LED
Dyana LED
R2L2
Isaro LED
Victor LED
IVS
Legend
R2L2
StyLED
Victor LED
Mosty s. 40
Atla LED
Clan C
Clan O
Dyana LED
Isaro LED
Oracle
Orus LED
Olsys Street
Oracle
Oxane
Plurio LED
R2L2
StyLED
Victor LED
Victoria LED
Oxane
R2L2
Victor LED
Victoria LED
Ścieżki rowerowe s. 48
Clan O
Adelie Bollard
Isaro LED
Atla LED
Olsys Street
Avenue D
Oxane S
Avenue F
Plurio LED
Christian IV LED
R2L2
Civic
Victoria
Clan C
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 11
Autostrady/drogi szybkiego ruchu
Tworzenie właściwego otoczenia
Przejmowanie kontroli
Oświetlenie powinno pomagać użytkownikom dróg w bezpiecznej podróży do
celu, odbywanej z na tyle dużą prędkością, na ile pozwalają pogoda i natężenie
ruchu. Kierowca musi mieć możliwość dostrzeżenia każdego obiektu znajdującego
się na krawędzi drogi, bez nadmiernego i niepożądanego oświetlania najbliższego
otoczenia. Należy dobrać takie kombinacje opraw i źródeł światła, żeby uzyskać
wysoką efektywność energetyczną oraz łatwość montażu i konserwacji. Nadrzędnym
celem jest oczywiście spełnienie wymagań przepisów i norm, takich jak EN 13201,
które określają prawidłowe natężenie oświetlenia o należytej równomierności
i ograniczeniu olśnień, odpowiednio do warunków i położenia geograficznego.
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
Oprawy Thorn zaprojektowano tak, aby spełniały te normy. W naszym podejściu
do projektowania stale analizujemy trendy rynkowe, wymagania danej aplikacji
oraz adekwatne normy. Oferta naszych opraw zapewnia wybór wielkości
obudowy, opcje wypukłych lub płaskich szklanych kloszy, optykę R-PEC LED,
możliwość montażu na szczycie słupa lub na wysięgniku oraz bogatą gamę
źródeł światła i opcji sterowania. Dzięki temu uzyskuje się najlepsze parametry
oświetleniowe, niezależnie od układu drogi. W rezultacie mniej światła rozprasza
się poza powierzchnię drogi, oświetlenie jest bardziej równomierne, początkowe
nakłady niższe, mniej energii zużywa się na metr kwadratowy drogi i mniejsze
są przyszłe koszty konserwacji. Zawsze znajdzie się odpowiednia oprawa Thorn,
która zaspokoi potrzeby dróg szybkiego ruchu.
12 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
• Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów),
odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji
• Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub linii
sterującej
• Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające
sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie –
za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym
Autostrada Norrortsleden, Sztokholm, Szwecja
Bazując na doświadczeniu
Na autostradach i drogach szybkiego ruchu rozwijane są duże prędkości
(>60 km/h), a wśród uczestników ruchu nie ma pieszych, rowerzystów ani
wolniejszych pojazdów. Nie ma również skrzyżowań jednopoziomowych,
a dostęp do drogi jest ograniczony. Klasę oświetlenia wybiera się w oparciu
o normę PD CEN/ TR 13201-1 na podstawie kryteriów określonych
w EN 13201-2, przy czym klasy ME przeznaczone są dla dróg suchych, a MEW
dla mokrych. W celu prawidłowego oświetlenia dróg dwujezdniowych o 3 lub
4 pasach ruchu z utwardzonym poboczem oprawy montuje się zazwyczaj na
wysokości powyżej 12 m. Warto rozważyć montaż na słupach z wysięgnikami
dwuramiennymi, żeby zoptymalizować koszty. Wprawdzie tradycyjnie słupy
instaluje się w pasie dzielącym jezdnie, ale umieszczenie ich naprzeciw siebie
po dwóch stronach drogi za utwardzonym poboczem może uprościć konserwację
i ograniczyć konieczność wstrzymywania ruchu. Niezwykle istotna jest eliminacja
olśnień, toteż należy zastosować optymalnie zaprojektowany układ optyczny
i/lub płaskie szklane klosze. W celu zminimalizowania ryzyka uderzeń należy
zastosować oprawy montowane na słupach, które dodatkowo będą wskazywać
kierowcom dalszy przebieg drogi, na przykład zakręty czy rozjazdy – dbając
jednak o to, żeby wtapiały się one w otaczający krajobraz.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
NOWA
Gotthard
www.thornlighting.pl/GHSS
Oracle
www.thornlighting.pl/ORCL
Oxane
www.thornlighting.pl/OXAN
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 13
Studium przypadku:
Cheung Pei Shan, Hongkong
Osłony dźwiękochłonne przy drodze Cheung Pei Shan
wyposażone w oprawy GT7824E
Droga Cheung Pei Shan jest bardzo ruchliwą autostradą, zlokalizowaną
wśród gęsto zaludnionych terenów mieszkalnych w pobliżu Cheung Pei Shan,
biegnącą przez dzielnice Tsuen Wan i Sheung Kwai Chung Hongkongu.
Na północ od autostrady znajdują się wioski, do których przesiedlono ludność
ze starego miasta Tsuen Wan i z Cheung Pei Shan. W kierunku południowym
rozciągają się trzy duże osiedla mieszkaniowe.
Hałas powodowany przez przejeżdżające pojazdy był dla okolicznych
mieszkańców tak uciążliwy, że niedawno Departament Autostrad wybudował
tu około 645 metrów półtuneli akustycznych oraz 870 metrów ekranów
dźwiękochłonnych na wspornikach.
Departament Autostrad współpracował już z firmą Thorn przy poprzednich
projektach i nawiązał z nią dobre stosunki, dlatego również tym razem zwrócił się
do miejscowego zespołu z prośbą o opracowanie rozwiązania oświetleniowego.
Roger Leung, menedżer sprzedaży, wyjaśnia:
„Te półtunele i ekrany dźwiękochłonne tworzą bardzo trudne warunki
środowiskowe i dlatego wymagały odpornego rozwiązania oświetleniowego.
W celu spełnienia wymagań klienta dostarczyliśmy ponad 100 opraw
tunelowych GT7824E (400 W).
GT7824E jest oprawą zaprojektowaną specjalnie do oświetlania tuneli,
doskonale nadaje się dla drogi biegnącej półtunelem, bowiem cechuje ją
mocna konstrukcja i odporność na korozję. Oprawa jest oferowana z różnymi
układami optycznymi dla różnych lamp i geometrii instalacji zapewniając
równomierny symetryczny rozsył światła z doskonałą kontrolą olśnień.
Lekka konstrukcja GT7824E i zaciski sprężynowe na końcach umożliwiają
precyzyjny montaż ciągły, dający przyjemny dla oka efekt. Dla łatwiejszej
konserwacji oprawa ta ma przednią część otwieraną bez narzędzi,
wyjmowany układ zapłonowy oraz łatwy dostęp do lamp i złączy.”
Dzięki instalacji tych opraw Departament Autostrad dysponuje teraz bardzo
odpornym i łatwym w konserwacji rozwiązaniem oświetleniowym.
14 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Zastosowane produkty
Gotthard
www.thornlighting.pl/GHSS
Główne fakty
• Klasa szczelności IP65 zapewnia trwałość
• Do wyboru różne punkty montażowe oraz regulacja
nachylenia w zakresie od -15° do 65°
• Projekt i produkcja zgodne z EN60598
eControl
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia energii
przy osłonach dźwiękoszczelnych drogi Cheung Pei Shan są:
Rozsył światła
Optymalizacja rozsyłu umożliwia użycie jednego
rzędu dobrze rozmieszczonych opraw GT7824E,
żeby prawidłowo oświetlić drogę zgodnie
z odpowiednią normą. To oznacza zmniejszenie
liczby opraw w instalacji, a tym samym redukcję
całkowitego zużycia energii.
Oświetlenie zadaniowe
Dzięki starannemu zaprojektowaniu instalacji
oświetleniowej światło jest skoncentrowane na
powierzchni drogi i jej najbliższym otoczeniu.
Zapewnia to dobrze oświetlone środowisko,
a jednocześnie bardzo efektywne wykorzystanie
światła.
Zaśmiecanie światłem
Staranny dobór optyki o wysokich parametrach
oświetleniowych oraz dobry projekt instalacji
oświetleniowej pozwalają zminimalizować ilość
światła rozpraszającego się na sąsiednie obszary
i w niebo. W ten sposób redukuje się niepotrzebne
zużycie energii i zanieczyszczanie światłem (tzw. efekt
waste light) terenów otaczających oświetlany obszar.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 15
Drogi główne
Tworzenie właściwego środowiska
Przejmowanie kontroli
Zasadnicza różnica pomiędzy wymaganiami oświetleniowymi dla autostrad
i dróg szybkiego ruchu a dróg głównych wynika z rozwijanych na nich prędkości
i rodzaju użytkowników drogi. Na drogach głównych przekrój użytkowników
jest bardziej zróżnicowany, co zwiększa wymagania dotyczące widoczności.
Celem oświetlenia jest tu zapewnienie bezpieczeństwa oraz ułatwienie
orientacji i odnajdywania kierunku na drodze, ale przy bardziej umiarkowanych
prędkościach. Jezdnie mogą nie być rozdzielone specjalnym pasem.
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
Należy również zadbać o optymalizację kosztów związanych z montażem,
zużyciem energii i konserwacją przez cały cykl życia produktu, a także
o zapewnienie kierowcom poczucia bezpieczeństwa dzięki prawidłowemu
natężeniu oświetlenia, jego równomierności i ograniczeniu olśnień.
Zaprojektowane specjalnie do diod LED oprawy drogowe Thorn mogą ułatwić
spełnienie ostrych wymagań zawartych w normach dotyczących tych dróg.
Dzięki zastosowaniu precyzyjnie zaprojektowanego radiatora wbudowanego
w czaszę oprawy oraz opatentowanych kombinacji układów optycznych
LED, zapewniamy doskonałe parametry optyczne, w tym wypadku dla klas
oświetleniowych do ME3A włącznie. Nasze rozwiązania dbają jednocześnie
o wygodę widzenia (przez dobrą kontrolę olśnień), efektywność energetyczną
i ograniczenie kosztów konserwacji.
W większości przypadków całkowite wyłączanie oświetlenia jest niebezpieczne
dla użytkowników drogi, chyba że w pewnych godzinach drogi są całkowicie
puste. W związku z tym nasza oferta obejmuje nie tylko pełne sterowanie
centralne, ale również ściemnianie grup opraw, indywidualne fotokomórki oraz
opcje z układem Bi-Power. Wszystko to, żeby zapewnić optymalne zarządzanie
energią, co jest drugim najważniejszym celem po bezpieczeństwie.
16 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
• Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów),
odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji
• Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub
linii sterującej
• Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające
sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie –
za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym
Bazując na doświadczeniu
Drogi główne są przeznaczone przede
wszystkim dla szybko poruszających się
pojazdów (>60 km/h), ale na chodnikach,
ścieżkach rowerowych i pasach wolniejszego
ruchu mogą się znajdować piesi, rowerzyści
i wolniejsze pojazdy. Mogą też występować
skrzyżowania jednopoziomowe, wymagające
szczególnej uwagi. Klasę oświetlenia wybiera
się w oparciu o normę PD CEN/ TR 13201-1 na
podstawie kryteriów określonych w EN 13201-2,
przy czym klasy ME przeznaczone są dla dróg
suchych, a MEW dla mokrych.
Typowo oprawy instaluje się na słupach
o wysokości około 8-12 m przeciwlegle po
dwóch stronach drogi lub centralnie parami.
Projekt instalacji zawsze musi być dostosowany
do układu drogi, liczby pasów i kryteriów
oświetleniowych. W niektórych krajach,
szczególnie na obszarach miejskich, popularnym
rozwiązaniem jest montaż opraw na linach
nośnych nad środkiem drogi. W miejscach,
gdzie jest to istotne architektonicznie,
zmniejszenie liczby słupów oświetleniowych
należy zrównoważyć wizualnym efektem
stworzonym przez liny podtrzymujące oprawy.
Jeśli chodzi o sterowniki oświetlenia, ich
czas reakcji musi być dostosowany zarówno
do szybko poruszających się pojazdów, jak
i mniejszych sylwetek wolniej poruszających
się pieszych. Ściemnianie opraw może być
automatyczne, jeśli znane są godziny, kiedy
jest mniej użytkowników, albo następować
w reakcji na natężenie ruchu, porę dnia czy
ilość światła dziennego.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
NOWA
Civic
www.thornlighting.pl/CIVC
Dyana LED
www.thornlighting.pl/DYNL
Isaro LED
www.thornlighting.pl/ISRL
Krystal
NOWA
Oracle
Orus LED
Victor LED
Victoria LED
www.thornlighting.pl/ORCL
www.thornlighting.pl/VICL
www.thornlighting.pl/ORUS
Olsys Street
www.thornlighting.pl/KRYS
www.thornlighting.pl/OSYR
NOWA
Oxane
www.thornlighting.pl/OXAL
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
StyLED
www.thornlighting.pl/STYL
www.thornlighting.pl/VIKL
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 17
Studium przypadku:
Polkowice, Polska
Indra LED odmienia oświetlenie drogowe w Polkowicach
Oprawa drogowa Indra LED firmy Thorn odmieniła jakość oświetlenia drogowe
w całych Polkowicach.
Wybrano te korzystne cenowo oprawy, ponieważ spełniały one rosnące
zapotrzebowanie władz miejskich na białe światło o niskim poziomie olśnień
oraz na dobre natężenie i równomierność oświetlenia. Rozwiązanie okazało
się świetnym połączeniem wspomnianych wyżej parametrów z efektywnością
energetyczną i niewielkimi potrzebami konserwacyjnymi.
Cechująca się ciekawym kształtem oprawa LED, wyposażona w diody LED
o wysokiej skuteczności i temperaturze barwowej 4200 K, ma układ optyczny
z płaskim kloszem i płaską szarą obudowę i jest rekomendowana do oświetlania
dróg głównych, lokalnych i ulic osiedlowych (w Polkowicach spełniono
wymagania klas oświetleniowych do ME2). Zastosowany układ optyczny
eliminuje światło skierowane w górną półprzestrzeń, a duża trwałość użytkowa
ogranicza do minimum wymagania konserwacyjne.
18 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Zastosowane produkty
Indra
www.thornlighting.pl/INDR
Główne fakty
• Rozsył światła spełniający wymagania klasy ME2
• Zaspokaja rosnące zapotrzebowanie na energooszczędne
białe światło
• Zerowa emisja w górną półprzestrzeń zmniejsza ilość światła
niepożądanego
eControl
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia
energii w Polkowicach są:
Rozsył światła
Rozsył światła zapewnia dobrą widoczność na
drodze, pozwalając dostrzec ewentualne zagrożenia
i poprawiając bezpieczeństwo.
Sprawność układu
LED-y w połączeniu z najnowocześniejszymi
soczewkami, uszczelnioną obudową i wbudowanym
radiatorem zapewniają doskonałą skuteczność
świetlną oprawy.
Zaśmiecanie światłem
W zainstalowanym położeniu układ optyczny
z płaskim kloszem całkowicie odcina światło
kierowane w górną półprzestrzeń.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 19
Drogi zbiorcze i lokalne
Tworzenie właściwego środowiska
Przejmowanie kontroli
Na drogach bocznych (zbiorczych, lokalnych i dojazdowych) mamy do czynienia
z ruchem mieszanym, na który składają się: pojazdy motorowe, rowerzyści
i piesi, a wszyscy oni powinni poruszać się z mniejszą prędkością. Zasadniczo
stosuje się tu niższe natężenie oświetlenia, niż na drogach głównych, ponieważ
użytkownicy powinni bardziej uważać i mają więcej czasu na reakcję. Niezwykle
ważne stają się również wymagania pieszych, którzy muszą widzieć i być
widziani, szczególnie na skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych, a światło
powinno padać nie tylko na drogę, ale również na ścieżki rowerowe i chodniki.
Silna pionowa składowa rozsyłu światła pomaga w rozpoznawaniu twarzy,
co zmniejsza lęk przed przestępczością, a jednocześnie umożliwia kierowcom
rozpoznawanie mowy ciała innych użytkowników drogi i przewidywanie ich
zamiarów. Bardziej pożądane jest białe światło, ale należy unikać wysokich
temperatur barwowych. Przy wyborze oprawy i sterowników należy uwzględnić
wymagane parametry oświetleniowe, sposób zarządzania energią i dopuszczalny
poziom olśnienia oraz ewentualnie konieczność dopasowania wzornictwa opraw
do charakteru architektury i otoczenia. Należy pamiętać, że drogi boczne mogą
przebiegać przez tereny miejskie, więc należy ograniczać świecenie opraw do
tyłu na okoliczne posesje, oświetlając tylko powierzchnie wymagane przez normę.
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
• Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów),
odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji
• Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub linii
sterującej
• Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające
sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie –
za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym
Holeby, Dania
Odcinki dróg przebiegające przez obszary rolnicze mogą pozostać
nieoświetlone, chyba że wymaga tego bezpieczeństwo. W takim wypadku
można zastosować połączone czujniki ruchu i układy sterujące, żeby włączały
oświetlenie, gdy zbliżają się uczestnicy ruchu drogowego, i wyłączały, gdy
droga jest pusta, oszczędzając w ten sposób energię.
20 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Bazując na doświadczeniu
Na drogach bocznych rozwijane są
zazwyczaj średnie lub niskie prędkości,
a ponadto mamy do czynienia z dużą liczbą
pojazdów wolnobieżnych i pieszych. Często
występują skrzyżowania jednopoziomowe.
Do tej grupy należą też w dużej mierze
drogi lokalne i miejskie oraz ulice handlowe.
Oświetlenie jest zasadniczo zgodne z mniej
restrykcyjnymi klasami ME zdefiniowanymi
w normie PN-EN 13201-1, ale należy
też wziąć pod uwagę potrzeby pieszych,
korzystając z wytycznych zawartych w normie
PD CEN/TR 13201-1.
Zazwyczaj stosuje się słupy o wysokości
6-8 m rozmieszczone jednostronne lub
naprzemianlegle, chociaż w przypadku
niektórych ulic handlowych z szerokimi
chodnikami można użyć dodatkowego słupa
z oprawą, aby osiągnąć wysoką jakość
oświetlenia i wyróżnić dany obszar.
Komfort wzrokowy osiąga się dzięki dobrej
równomierności oświetlenia, niskiemu
poziomowi olśnienia i zastosowaniu lamp
o dobrym oddawaniu barw, co budzi poczucie
bezpieczeństwa, szczególnie u pieszych
uczestników ruchu. Oprawy i ich konstrukcje
wsporcze, które należy starannie rozmieścić,
aby zminimalizować ryzyko uderzenia
w nie pojazdów, powinny być harmonijnie
wkomponowane w otoczenie. Obejmuje to
również wpływ ściemniania oraz przełączania
opraw na okoliczne posesje i ich mieszkańców.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
Avenue F LED
www.thornlighting.pl/AVFL
Celest
www.thornlighting.pl/CLST
Clan C
www.thornlighting.pl/CLNC
Clan O
www.thornlighting.pl/CLNO
Dyana LED
www.thornlighting.pl/DYNL
NOWA
Isaro LED
www.thornlighting.pl/ISRL
Jet
www.thornlighting.pl/JETA
Olsys Street
www.thornlighting.pl/OSYR
Oracle
www.thornlighting.pl/ORCL
Orus LED
www.thornlighting.pl/ORUS
NOWA
Oxane
www.thornlighting.pl/OXAN
Plurio LED
www.thornlighting.pl/PLRL
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
Victor LED
www.thornlighting.pl/VICL
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 21
Studium przypadku:
Schladming, Austria
Oświetlenie międzynarodowego ośrodka narciarskiego
zmodernizowane i wyposażone w diody LED
Schladming jest jednym z wiodących międzynarodowych kurortów narciarskich
w Austrii. Należy do sieci Ski Amadé skupiającej 28 ośrodków i miast, które
razem tworzą największe tereny narciarskie w Europie. Schladming po raz drugi
zostało wybrane na gospodarza Mistrzostw Świata w Narciarstwie Alpejskim
FIS, które odbyły się w dniach 4-17 lutego 2013 r.
Projekt oświetleniowy zakładał modernizację istniejących opraw w centrum
miasta oraz oświetlenie nowych ulic i rond wokół terenów mistrzostw. Firma
Thorn została wybrana na projektanta i dostawcę, głównie dzięki wysokim
parametrom technicznym naszych opraw z diodami LED, doświadczeniu
w zakresie energooszczędnych rozwiązań i długoletniej dobrej reputacji.
Do oświetlenia ulic zgodnie z niższymi klasami ME wybrano oprawę
drogową Oxane (56W, 84W). Jej konstrukcja zapewnia doskonałe
parametry oświetleniowe i efektywność energetyczną, plasując Oxane
wśród najlepszych produktów z technologią LED. Ponadto idealnie nadaje
się do trudnych warunków panujących w Schladming dzięki doskonałemu
odprowadzaniu ciepła i kształtowi zapewniającemu efekt samooczyszczenia.
Do oświetlenia chodników i ścieżek zgodnie z niższymi klasami S wybrano
montowane na szczycie słupa oprawy Plurio O LED i Avenue F LED. Plurio
O należy do dużej rodziny stylowych opraw oferujących dobre parametry
oświetleniowe i ograniczenie oświetlenia niepożądanego. Plurio O spełnia
wymogi klasy G5 europejskiej normy EN 13201 i w pełni odcina światło
emitowane w górną półprzestrzeń. Po dodaniu dodatkowego elementu
zapewniającego ULOR 0% spełnia nawet kryteria najostrzejszej klasy G6.
Oprawa Avenue F LED jest wyposażona w pryzmatyczną koronę redukującą
olśnienie i nadającą jej ciekawy, nowoczesny wygląd. Jej najnowocześniejszy
układ z diodami LED, zapewnia dobre parametry oświetleniowe, komfort
wzrokowy i wyjątkowy efekt świetlny. Avenue F LED stanowi część kompletnej
serii opraw ze specjalnie zaprojektowanymi słupami i wersjami naściennymi.
We wszystkich oprawach dostarczonych do Schladming zainstalowano układ
Bi-Power firmy Thorn. Bi-Power redukuje zużycie energii i strumień świetlny o 50%
przez osiem godzin nocnych. Ponadto wydłuża trwałość użytkową diod LED i nie
wpływa na oddawanie barw ani na temperaturę barwową.
Dzięki starannemu dobraniu produktu, rozstawu i wysokości montażu osiąga się
odpowiednie oświetlenie dla szeregu zadań wzrokowych, przy równoczesnym
ograniczeniu światła traconego. Zastosowanie wysokiej jakości opraw LED
znacznie upraszcza konserwację i zmniejsza liczbę części zapasowych, które
trzeba przechowywać.
Manfred Breitfuß, Dyrektor Naczelny Congress Schladming, mówi: „Połączenie
kilku wiosek w jedno miasto w ostatnich kilkudziesięciu latach doprowadziło do
pewnych problemów technicznych, takich jak natłok rozmaitych rodzajów opraw
oświetleniowych i plątanina kabli.
W trakcie realizacji inicjatywy Schladming 2030 firma Thorn okazała się bardzo
kompetentnym partnerem i z przyjemnością oczekujemy dalszych wspólnych
działań przy zwiększaniu efektywności energetycznej oświetlenia w Schladming
i poprawy bezpieczeństwa”.
Thorn, będąc jednym z głównych dostawców dla Schladming, wykorzystał tę okazję, aby zaprosić
50 międzynarodowych klientów na zwiedzanie miasta i obejrzenie tutejszej instalacji oświetleniowej,
połączone z wymianą poglądów na temat rozwiązań oświetleniowych przyjaznych dla środowiska
i ogólnie oświetlenia LED.
22 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Zastosowane produkty
Plurio LED
www.thornlighting.pl/PLRL
Avenue F LED
www.thornlighting.pl/AVFL
Oxane
www.thornlighting.pl/OXAN
Główne fakty
• Pełne przejście na diody LED
• Wszystkie oprawy zainstalowane w Schladming wyposażono
w układ ściemniający Bi-Power
• Zużycie energii i strumień świetlny są redukowane o 50%
przez osiem godzin nocnych
• Zastosowanie wysokiej jakości opraw LED znacznie
upraszcza konserwację
eControl
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia
energii w Schladming są:
Automatyczne tworzenie scen świetlnych
Dzięki układowi Bi-Power strumień świetlny
opraw można zmniejszyć o 50% podczas
najspokojniejszych godzin nocnych, co daje znaczną
redukcję zużycia energii.
Stałe natężenie oświetlenia
Wybór właściwej kombinacji produktu, rozstawu
i wysokości montażu gwarantuje odpowiednie
oświetlenie dla szeregu zadań wzrokowych, przy
równoczesnym ograniczeniu światła traconego.
Konserwacja
Zastosowanie wysokiej jakości opraw LED znacznie
upraszcza konserwację i zmniejsza liczbę części
zapasowych, które trzeba przechowywać.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 23
Drogi boczne (zbiorcze, lokalne
i dojazdowe) ze ścieżkami rowerowymi
Tworzenie właściwego środowiska
Jeśli ścieżka stanowi część drogi i rowerzystę oddziela od
reszty ruchu tylko biała linia, oświetlenie musi pomagać
w ograniczeniu do minimum ewentualnych konfliktów. W takich
strefach ruch rowerowy jest często bardzo nasilony i może być
ważniejszy niż ruch pojazdów motorowych. Rowerzyści często
mają własne niewielkie światło.
Na takich drogach prędkość ruchu jest z natury mniejsza lub
stosowane są środki uspokojenia ruchu. Oświetlenie musi
umożliwiać rowerzystom i kierowcom pojazdów motorowych
szybkie dostrzeganie zagrożeń i podejmowanie odpowiednich
działań. Powinno też umożliwiać rozpoznawanie wyrazu
twarzy innych użytkowników drogi oraz wyraźne dostrzeganie
pionowych i poziomych znaków drogowych.
Strategie sterowania oświetleniem powinny być dostosowane
do używanych na okolicznych drogach. Przy ruchu mieszanym
należy stosować czulsze czujniki, które będą reagowały na
mniejsze prędkości i mniejsze obiekty, jakimi są rowerzyści.
Nadal warto rozważać ściemnianie opraw, ale przy wyborze
natężeń oświetlenia należy uwzględnić niewielką skuteczność
świateł rowerów.
Jeśli ścieżka rowerowa nie jest połączona z jezdnią, jej
oświetlenie staje się znacznie prostsze – instalacja może być
wykonana na mniejszą skalę, a oprawy rozmieszczone bliżej
krawędzi ścieżki. W tym wypadku można znacznie zmniejszyć
zużycie energii, stosując detektory ruchu i funkcję korytarzową.
Bardziej szczegółowe informacje znajdują się na s. 48.
Przejmowanie kontroli
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
• Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów),
odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji
• Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub
linii sterującej
• Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające
sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie –
za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym
• Lokalne sterowanie grupami słupków oświetleniowych
w układzie oprawa główna/oprawy podporządkowane za
pomocą wysokoczęstotliwościowych detektorów rowerzystów
lub pieszych
24 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Bazując na doświadczeniu
Jeśli drodze towarzyszą piesze ciągi
komunikacyjne lub ścieżki rowerowe korzystne
jest zastosowanie opraw o różnych rozsyłach
światła, co pozwala spełnić wymagania
dotyczące jezdni, a jednocześnie prawidłowo
oświetlić ścieżki i chodniki bez konieczności
zmiany charakterystyki słupów.
Jeśli ścieżka rowerowa jest odsunięta od drogi
lub biegnie poza terenem zabudowanym,
niezbędna jest osobna instalacja oświetleniowa.
Można wówczas zastosować słupy o wysokości
5-8 m z montowanymi na szczycie oprawami
o rozsyle asymetrycznym lub specjalnie
zaprojektowane słupki oświetleniowe o rozsyle
szeroko strumieniowym, co pozwoli zmniejszyć
ich liczbę. Ponadto rozsył szeroko strumieniowy
zapewnia dobre oświetlenie pionowe
pomagające rozpoznać przebieg ścieżki.
Tam, gdzie ścieżki rowerowe są wydzielone
na istniejącej drodze, oświetlenie powinno
spełniać wymagania klas S zdefiniowanych
w normie PN-EN 13201-1, a sytuację
oświetleniową należy ustalić na podstawie
normy PD CEN/TR 13201-1. W miejscach,
gdzie ważna jest dobra rozpoznawalność
twarzy, bardziej odpowiednie będą klasy A.
Przy prędkościach sięgających 40 km/h istotne
znaczenie ma równomierność oświetlenia
powierzchni ścieżki rowerowej, gdyż pozwala
wcześnie dostrzec potencjalne zagrożenie.
Powszechnie przyjętą normą jest obecnie
stosowanie białego światła.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
Avenue F LED
www.thornlighting.pl/AVFL
Celest
www.thornlighting.pl/CLST
Clan C
www.thornlighting.pl/CLNC
Clan O
www.thornlighting.pl/CLNO
Dyana LED
www.thornlighting.pl/DYNL
NOWA
Isaro LED
www.thornlighting.pl/ISRL
Jet
www.thornlighting.pl/JETA
Olsys Street
www.thornlighting.pl/OSYR
Oracle
www.thornlighting.pl/ORCL
Orus LED
www.thornlighting.pl/ORUS
NOWA
Oxane
www.thornlighting.pl/OXAN
Plurio LED
www.thornlighting.pl/PLRL
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
Victor LED
www.thornlighting.pl/VICL
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 25
Studium przypadku:
Bethoncourt, Francja
LED w oświetleniu ulicznym w Bethoncourt
W Bethoncourt, małym miasteczku we wschodniej Francji w pobliżu granicy
niemiecko-szwajcarskiej, uruchomiono niedawno instalację oświetlenia ulicznego
w ramach szeroko zakrojonego programu rewitalizacji miasta.
Nowe oświetlenie stanowi część programu modernizacji, mającego na celu
poprawę warunków poruszania się, szczególnie dla pieszych i rowerzystów,
oraz uatrakcyjnienie tej okolicy tak, żeby ludzie chętniej tu mieszkali, pracowali
i odwiedzali to miejsce.
Projekt obejmował dostarczenie 30 stylowych opraw Thorn Dyana LED* o mocy
znamionowej 75 W i 45 W oraz 26 dekoracyjnych opraw Plurio LED o mocy
45 W do oświetlenia ścieżek rowerowych i ciągów pieszych.
Poprawa barwy światła (4200 K) oraz oddawania barw to prawdziwy dar
dla twórców specyfikacji, którzy muszą brać pod uwagę wpływ oświetlenia
ulicznego na wygląd otoczenia w centrum miast.
Władzom miasta zależało też na efektywności energetycznej opraw, ich
wysokiej niezawodności i niewielkich potrzebach konserwacyjnych.
Instalacja jest wyposażona w opatentowany układ optyczny zapewniający
wysokie parametry oświetleniowe i redukcję olśnienia, a ponadto eliminuje
świecenie oprawy powyżej płaszczyzny poziomek. Ogólnie ten projekt ilustruje,
jak najnowszy sprzęt oświetleniowy pozwala przy mniejszym zużyciu energii
poprawić warunki wykonywania zadań wzrokowych, a jednocześnie wpłynąć
na przyjemniejszą atmosferę w nocy i atrakcyjniejszy wygląd otoczenia w dzień,
tym samym poprawiając sferę społeczną, ekonomiczną i środowiskową miasta.
26 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Zastosowane produkty
Dyana LED
www.thornlighting.pl/DYNL
Plurio LED
www.thornlighting.pl/PLRL
Główne fakty
• Poprawa barwy światła i oddawania barw, co jest korzystne
dla przestrzeni publicznej
• Oprawy uliczne o dużej efektywności energetycznej
i niezawodności, z niewielkimi potrzebami konserwacyjnymi
• Opatentowany układ optyczny zapewniający wysokie
parametry oświetleniowe i redukcję olśnienia
eControl
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia
energii w Bethoncourt są:
Rozsył światła
Wybrano oprawy z precyzyjnymi układami
optycznymi kierującymi światło dokładnie tam, gdzie
jest potrzebne użytkownikom, przy minimalnym
olśnieniu.
Sprawność układu
Najnowsza modułowa konstrukcja LED w oprawie
zaprojektowanej dla tej technologii zapewnia
maksymalną efektywność energetyczną.
Zaśmiecanie światłem
Oprawy z zerową emisją światła w górną
półprzestrzeń lub z płaskim kloszem minimalizują
zanieczyszczenie światłem
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 27
Drogi na terenach mieszkalnych
Tworzenie właściwego środowiska
Przejmowanie kontroli
W oświetleniu dróg osiedlowych należy stosować takie natężenie oświetlenia
i oddawanie barw, aby uatrakcyjnić otoczenie i zachęcić ludzi do wychodzenia
wieczorami bez obawy, że staną się ofiarami przestępstwa. Konieczna jest duża
tolerancja w rozstawie opraw, ze względu na liczne skrzyżowania lub inne
przeszkody utrudniające ich ustawienie. Oprawy muszą być łatwe w montażu
i konserwacji oraz odporne na potencjalne akty wandalizmu. Muszą się
cechować wysoką sprawnością energetyczną i niezawodnie funkcjonować we
współpracy ze sterownikami oświetlenia monitorującymi ich działanie, a kiedy to
konieczne, sygnalizować usterki zespołom serwisowym. Należy zadbać, żeby
do okolicznych domów nie docierało oświetlenie niepożądane, ale jednocześnie
warto mieć świadomość, że niektórzy mieszkańcy przyzwyczaili się, że światło
rozproszone z tych opraw daje im poczucie bezpieczeństwa i ułatwia dotarcie
do domu. Tam, gdzie ukształtowanie terenu powodowałoby wpadanie światła
przez okna, może być konieczne zastosowanie opraw, do których można
zamontować przesłonę odcinającą część wiązki.
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
28 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
• Wykrywanie obecności
• Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów),
odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji.
• Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub linii
sterującej
• Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające
sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie –
za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym
Bazując na doświadczeniu
Na drogach gdzie ruch jest zazwyczaj
mieszany, rozwijane są niewielkie prędkości
oraz stoją zaparkowane samochody, stosuje
się często słupy o wysokości 6 m lub niższe.
Sytuację oświetleniową należy ustalić na
podstawie normy PD CEN/TR 13201-1, po czym
wybrać odpowiednią klasę spośród S, A, ES i EV
zdefiniowanych w normie PN-EN 13201-2.
Często można zastosować jednostronny układ
opraw, co zmniejsza koszty instalacji, ale
może być konieczne inne ustawienie, aby nie
blokować dostępu do prywatnych parkingów
i domów mieszkańców. Częściej umieszcza się
oprawy za ścieżką, żeby nie utrudniać ruchu
pieszych i rowerzystów. Jeśli wzdłuż jezdni
ciągnie się pas parkingowy lub szeroki chodnik,
często stosuje się naprzeciwległy układ opraw.
Great Lumley, Durham, Wielka Brytania
Na osiedlach o wysokim wskaźniku
przestępczości, gdzie konieczna jest zdolność
rozpoznawania twarzy, należy wybrać klasy,
w których wymagania wyrażono przez pionowe
lub półcylindryczne natężenie oświetlenia,
a ponadto zastosować lampy gwarantujące
dobre oddawanie barw, co poprawia percepcję.
Zastosowanie opraw o niskim poziomie olśnienia
pomoże ograniczyć ilość światła wpadającego
w okna okolicznych budynków. Może być
konieczne użycie opraw odpornych na uderzenia
i akty wandalizmu. Warto też rozważyć dobór
stylu opraw do zastosowanych przy pobliskiej
drodze oraz do układu architektonicznego.
Sterowniki nie powinny gwałtownie włączać
i wyłączać opraw, co jest uciążliwe dla
mieszkańców, tylko ściemniać je powoli.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
Atla LED
Avenue D
Avenue F LED
Celest
Christian IV LED
Civic
Clan C
Clan O
Dyana LED
Isaro LED
Olsys Street
Oracle
Oxane
Plurio LED
Victor LED
Victoria LED
www.thornlighting.pl/ATLA
www.thornlighting.pl/AVD2
www.thornlighting.pl/CIVC
www.thornlighting.pl/CLNC
www.thornlighting.pl/AVFL
www.thornlighting.pl/CLNO
www.thornlighting.pl/CLST
www.thornlighting.pl/DYNL
www.thornlighting.pl/CHIV
www.thornlighting.pl/ISRL
NOWA
Krystal
www.thornlighting.pl/KRYS
www.thornlighting.pl/OSYR
www.thornlighting.pl/ORCL
www.thornlighting.pl/OXAN
www.thornlighting.pl/PLRL
NOWA
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
www.thornlighting.pl/VICL
www.thornlighting.pl/VIKL
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 29
Studium przypadku:
Salford, Wielka Brytania
Rada Miasta Salford wraz z Thorn Lighting wyposaża tereny
mieszkalne w oświetlenie LED
Rada Miasta Salford wraz z Urban Vision Partnership i Thorn Lighting modernizuje
ponad 10.000 opraw ulicznych i osiąga 60% oszczędności energii.
Rada Miasta Salford zdecydowała się na wymianę około 11.500 opraw
ulicznych na osiedlach mieszkaniowych, żeby poprawić efektywność
energetyczną oświetlenia miejskiego. Konserwacja poprzednich lamp, głównie
wysokoprężnych i niskoprężnych sodowych, była trudna i kosztowna, a ponadto
zużywały one więcej energii niż ich nowoczesne odpowiedniki LED.
Zadanie modernizacji oświetlenia ulicznego w Salford powierzono Urban Vision,
spółce joint venture utworzonej przez Radę Miasta Salford, wiodącą firmę
konsultingową Capita i Galliford Try, należącą do czołówki firm budowlanych.
Po przeanalizowaniu ofert wielu czołowych firm oświetleniowych Urban Vision
do przeprowadzenia modernizacji oświetlenia w Salford wybrała Thorn Lighting.
„Czynnikami, które decydowały o wyborze w konkursie ofert, były przede
wszystkim jakość, zużycie energii i zdolności dostawcze”, mówi Evan Westby,
menedżer projektu w Urban Vision/Galliford Try. „Duże znaczenie miało również
to, że Thorn jest sprawdzonym dostawcą, który z powodzeniem zrealizował duże
projekty związane z oświetleniem ulicznym LED w całej Wielkiej Brytanii”.
W celu spełnienia wymagań Urban Vision Thorn opracował rozwiązanie
oparte na oprawach ulicznych Isaro LED, które mogą być skonfigurowane
do pracy z 12, 24 lub 36 diodami LED. Natężenie prądu sterownika można
regulować zależnie od wymagań oświetleniowych. Godziny ściemniania opraw
są zaprogramowane zgodnie z wytycznymi Rady, a inteligentne fotokomórki
wyłączają oprawy przy odpowiednim natężeniu światła dziennego.
Zespoły projektowe Thorn i Urban Vision ściśle współpracowały nad prawidłowym
skonfigurowaniem każdej oprawy w oparciu o szerokość drogi, wysokość słupa,
odległość pomiędzy słupami oraz żądane natężenie oświetlenia i poziom olśnień.
Thorn dostarczał Urban Vision do 500 opraw tygodniowo, zgodnie z napiętym
harmonogramem projektu. „Rozpoczęliśmy skomplikowane tygodniowe
cykle projektowania, zamawiania i wysyłki, będąc stale pod wrażeniem
prezentowanej przez Thorn elastyczności i umiejętności reagowania na
bieżąco oraz terminowości ich dostaw”, mówi Evan Westby. „Zainstalowaliśmy
z powodzeniem całe 9 tysięcy opraw będących częścią pierwotnego przetargu,
a teraz w oparciu o sukces tego projektu pracujemy z firmą Thorn nad
rozmieszczeniem dodatkowych 1500 do 2000 sztuk na terenie Salford.”
Urban Vision we współpracy z Thorn Lighting pomogła Radzie Miasta Salford
zredukować energię zużywaną przez podlegające jej oświetlenie uliczne
o około 60%.
Dzięki zastosowaniu trwałych i niezawodnych opraw Thorn oszczędności, jakie
Rada poczyni na kosztach konserwacji oświetlenia, będą równe lub nawet
przewyższą oszczędności w zużyciu energii.
Dzięki wbudowanej regulacji prądu sterownika, możliwości ustawiania godzin
ściemniania i innym udogodnieniom, oprawy uliczne dostarczone przez Thorn
można przeprogramować w zależności od przyszłych potrzeb. „Łatwo możemy
przeprogramować oprawy Thorn, żeby świeciły jaśniej lub ciemniej albo włączały
się i wyłączały o innych porach”, wyjaśnia Evan. „Dzięki temu, jeśli zmieni się na
przykład trasa autobusu i na pewnych ulicach będzie potrzebne większe natężenie
oświetlenia, możemy łatwo dostosować strumienie świetlne do tych potrzeb.”
30 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Nowa instalacja
Zastosowane produkty
Stara instalacja
Isaro LED
www.thornlighting.pl/ISRL
Główne fakty
• 60% oszczędności energii – o 10% więcej, niż zakładano
• Duże oszczędności z tytułu konserwacji
• Ponadczasowe oprawy uliczne, które można łatwo
przeprogramować, zależnie od przyszłych potrzeb
Rady Miasta
eControl
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia
energii w Salford są:
Sprawność układu
W oprawie Thorn Isaro LED połączono
odpowiednią optykę i dobre odprowadzania
ciepła, aby uzyskać maksymalną skuteczność
świetlną opraw, optymalizując oszczędność
energii dla Rady Miasta Salford.
Zaśmiecanie światłem
Oprawy Thorn z diodami LED umożliwiają optymalne
nakierowanie światła i wydajne oświetlenie miejsc
publicznych, a niepotrzebne światło nie wpada do
domów lub ogrodów mieszkańców.
Harmonogram konserwacji
Dzięki znacznemu ograniczeniu potrzeb
konserwacyjnych oprawy uliczne Thorn będą dla
Rady źródłem poważnych oszczędności przez
następnych 20 lat.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 31
Przejścia dla pieszych
Tworzenie właściwego środowiska
Przejmowanie kontroli
Niezbędne jest oświetlenie wszystkich przejść dla pieszych, aby umożliwiały
użytkownikom bezpieczne przedostanie się na drugą stronę drogi, czy mamy
do czynienia z trasami o ogromnym natężeniu ruchu pojazdów, czy obszarami
wiejskimi, gdzie ten ruch jest znacznie mniejszy. Zaleca się stosowanie specjalnego
oświetlenia strefy przejścia dla pieszych oraz prowadzących do niego pieszych
ciągów komunikacyjnych, jak również zapewnienie sygnałów ostrzegawczych,
odpowiednich dla danego rodzaju przejścia. Natężenie oświetlenia powinno
być większe niż na jezdni prowadzącej do takiego przejścia. Ściemnianie lub
wyłączanie oświetlenia przejścia dla pieszych może być niewskazane.
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
32 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
Bazując na doświadczeniu
Przejście dla pieszych musi być równie
bezpieczne w nocy, jak w świetle dnia. Dla
zapewnienia bezpieczeństwa dobrze jest
zastosować dodatkową sygnalizację oraz
oddzielną instalację oświetleniową.
Oprawy montuje się zazwyczaj na wysokości
5-6 m, przy czym powinny one mieć
asymetryczny rozsył światła i kierować je
od strony nadjeżdżających pojazdów na
oznakowane przejście i jego otoczenie,
nie pozostawiając plam cienia i nie
oślepiając kierowców.
Szczególną uwagę należy poświęcić miejscom,
w których pojazdy mogą się zbliżać z kilku
stron. Należy zadbać o wysokie pionowe
natężenie oświetlenia, co zapewni zwiększoną
widoczność pieszych na przejściu i wokół niego.
Dzięki umieszczeniu po obu stronach przejścia
słupów oświetleniowych w odległości równej
0,5-1 wysokości montażu oprawy osiągnie się
w tej strefie dobry kontrast dodatni. Pomoże
to kierowcom szybciej dostrzec pieszych.
Z kolei zastosowanie źródeł światła o innej
temperaturze barwowej niż emitowane przez
oświetlenie ogólne drogi spełni rolę sygnalizacji
dodatkowo zwiększającej czujność kierowców.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
Avenue F LED
www.thornlighting.pl/AVFL
Dyana LED
www.thornlighting.pl/DYNL
Isaro LED
IVS
www.thornlighting.pl/ISRL
www.thornlighting.pl/IVS0
Legend
www.thornlighting.pl/LGNC
NOWA
Oxane
www.thornlighting.pl/OXAN
Plurio LED
www.thornlighting.pl/PLRL
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
Victor LED
www.thornlighting.pl/VICL
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 33
Studium przypadku:
Olivet, Francja
Oprawy Legend LED uatrakcyjniają oświetlenie głównej ulicy
i zwiększają efektywność energetyczną instalacji
Olivet jest miastem i gminą w departamencie Loiret w środkowej Francji. Leży
tuż przy Dolinie Loary, krainie historycznej wpisanej na listę dziedzictwa
światowego UNESCO.
Główna arteria miasta była niegdyś autostradą krajową, a obecnie jest
ruchliwą ulicą handlową z licznymi przejściami dla pieszych. Oświetlało
ją 38 zamontowanych na murach opraw z przezroczystymi, fasetonowymi
kloszami, wyposażonych w lampy rtęciowe o mocy 250 W. Oprawy te
cechowało złe oddawanie barw i bardzo niska skuteczność.
W programie zwiększenia efektywności energetycznej głównej ulicy Olivet brano
pod uwagę handlowy charakter arterii, oszczędność energii, dobre oddawanie
barw i natychmiastowe włączanie się światła, lecz przy założeniu, że zostaną
zachowane istniejące punkty świetlne instalacji.
Oprawę Legend LED wybrał burmistrz Olivet ze względu na jej zabytkową,
a jednocześnie nowoczesną stylistykę, dzięki której idealnie wtapia się
w krajobraz tego miasta.
Dzięki białemu światłu i bardzo dobremu oddawaniu barw Legend LED jest
szczególnie rekomendowana do oświetlania ruchliwych stref handlowych.
Konstrukcja tej oprawy oraz jej parametry fotometryczne eliminują oświetlenie
niepożądane, zapewniając mieszkańcom wygodę wzrokową. Zastosowanie
diod LED znacznie ograniczyło częstotliwość prac konserwacyjnych, bowiem nie
trzeba wymieniać źródeł światła, tylko czyścić klosze opraw.
Oprawy Legend LED zostały też zainstalowane w innych lokalizacjach w gminie,
w tym w parku Poutyl.
34 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Zastosowane produkty
Legend
www.thornlighting.pl/LGNC
Główne fakty
• Zainstalowano 38 opraw ulicznych Legend LED o mocy 58 W
• Oszczędność energii: 60%
• Oświetlenie niepożądane zredukowano do zera
• Białe światło i bardzo dobre oddawanie barw są szczególnie
przydatne przy oświetlaniu stref handlowych
eControl
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia
energii w Olivet są:
Sprawność lampy
Nowoczesne źródła światła LED w oprawie
o klasycznym wyglądzie, lecz nowoczesnej konstrukcji,
zapewniają doskonałą skuteczność świetlną.
Harmonogram konserwacji
Dawne źródła światła zastąpiono nowoczesnymi
o długiej trwałości użytkowej, co zwiększyło odstępy
pomiędzy pracami konserwacyjnymi i zmniejszyło
utratę światła spowodowaną zmniejszaniem się
strumienia świetlnego.
Zaśmiecanie światłem
Układ optyczny z płaskim kloszem kieruje
przeważającą większość światła na ulicę, a tylko
niewielką w górę – dla stworzenia przyjemnego efektu.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 35
Ronda
Tworzenie właściwego środowiska
Przejmowanie kontroli
Na rondzie spotykają się pojazdy nadjeżdżające z różnych stron. Dlatego
oświetlenie musi zwiększać czujność kierowców, motocyklistów i rowerzystów
oraz zapewniać im prowadzenie wzrokowe, jeśli chodzi o geometrię obszaru
oraz pozycje nadjeżdżających użytkowników drogi. Strategiczne rozmieszczenie
opraw poprawi prowadzenie wzrokowe, zwiększy bezpieczeństwo i zwróci
uwagę na zbliżającą się zmianę w układzie drogi na tyle wcześnie, że
uczestnicy ruchu zwolnią i bezpiecznie pokonają rondo.
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
• Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów),
odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji
• Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub linii
sterującej
• Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające
sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie –
za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym
Lotnisko Orly, Francja
Należy dobrać takie miejsce i wysokość montażu opraw, żeby zminimalizować
olśnienie, natomiast dzięki zwiększeniu natężenia oświetlenia i wysokości
montażu oraz zmianie źródła światła i temperatury barwowej można wcześnie
zasygnalizować zmianę układu drogi.
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
36 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Le Giratoire Des Bambous, Pont-Audemer, Francja
Bazując na doświadczeniu
Na rondach należy zastosować odpowiednią klasę CE w oparciu o najwyższą
klasę dochodzących do niego dróg. Pasy wjazdowe i wyjazdowe ronda
powinny być mocniej oświetlone wraz z ich krótkimi odcinkami poza rondem.
Dzięki temu wszelkie przeszkody i zbliżające się pojazdy będą wyraźnie
widoczne. Częstym podejściem jest rozmieszczenie słupów z oprawami wokół
zewnętrznej krawędzi ronda w rozstawie nie większym niż dzieli drogi wlotowe.
Słupy mogą posłużyć również jako wskazówka do geometrii tego obszaru.
Na przykład, inna wysokość słupów niż na drogach prowadzących do ronda
i zwiększone natężenie oświetlenia będą sygnałem dla zbliżających się do
niego uczestników ruchu. Oprawy powinny być łatwe do zamontowania,
konserwacji i czyszczenia. Powinny też mieć dużą szczelność, co wydłuży ich
trwałość użytkową.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
NOWA
Civic
www.thornlighting.pl/CIVC
Dyana LED
www.thornlighting.pl/DYNL
Isaro LED
Krystal LED
StyLED
Victor LED
www.thornlighting.pl/ISRL
www.thornlighting.pl/KRYS
Oracle
www.thornlighting.pl/ORCL
NOWA
Oxane
www.thornlighting.pl/OXAN
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
www.thornlighting.pl/STYL
www.thornlighting.pl/VICL
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 37
Studium przypadku:
Corigliano Calabro, Włochy
StyLED oświetla rondo Corigliano Calabro
W związku z nowymi przepisami dotyczącymi rond zmodernizowano
i udoskonalono oświetlenie ronda Frassa w miejscowości Corigliano Calabro,
wykorzystując oprawy drogowe StyLED firmy Thorn.
To niewielkie rondo o średnicy zewnętrznej 25 m ma na środku okrągłą wyspę
i częściowo jest na nim dopuszczony ruch ciężarówek. Przy modernizacji
należało zatem wziąć pod uwagę ruch dużych samochodów ciężarowych oraz
drogę typu „C” jak również drugi typ autostrady „D”.
Nowa instalacja oświetleniowa obejmuje cztery słupy z oprawami StyLED,
wszystkie o wysokości 6m, umieszczone wzdłuż obwodu środkowej wyspy.
StyLED jest uniwersalną i trwałą oprawą uliczną z diodami LED, przeznaczoną
dla dróg głównych i bocznych. Jej dużym atutem jest układ optyczny EQFlux®,
który oferuje 15 rodzajów fabrycznych opcji rozsyłu światła, pasujących do
różnych zastosowań.
Po instalacji opraw StyLED utrzymane średnie natężenie oświetlenia uległo
poprawie do wymaganych 37 luksów wymaganych przez przepisy, a przy tym
uzyskano jego dobrą równomierność i kontrolę olśnień. W oprawach StyLED
źródło światła i układ zapłonowy znajdują się w dwóch oddzielnych częściach
obudowy o klasie szczelności IP66, co zapewnia optymalne odprowadzanie
ciepła, a w rezultacie dłuższą trwałość użytkową.
38 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Zastosowane produkty
StyLED
www.thornlighting.pl/STYL
Główne cechy
• Moc: 129 W
• Strumień świetlny oprawy: 9.500 lm
• Średnie natężenie oświetlenia: 37 lx
eControl
©Arch. Natale Avolio, Natale Avolio Architetto
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia
energii na rondzie Corigliano Calabro są:
Rozsył światła
Opatentowany precyzyjny układ optyczny umożliwia
dobór rozsyłu światła do konkretnej instalacji
i warunków drogowych.
Sprawność układu
Oprawy zaprojektowane specjalnie do diod LED,
z precyzyjnym układem optycznym i wydajnym
chłodzeniem zapewniają doskonałą skuteczność
świetlną oprawy.
Oświetlenie zadaniowe
Zwiększone natężenie światła na rondzie zapewnia
doskonałą widoczność przy mniejszej liczbie opraw.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 39
Mosty
Tworzenie właściwego otoczenia
Przejmowanie kontroli
Oświetlenie mostu może silnie wpływać na otaczającą go okolicę oraz odbywający
się pod nim ruch – w zależności od jego lokalizacji. Oświetlenie powinno
uwydatniać kierunek i kształty mostu oraz umożliwiać wyraźne rozpoznanie
ograniczeń szerokości i wysokości. Jeśli most jest zabytkowy, należy dobrać
oprawy zharmonizowane z jego stylistyką, ale jednocześnie powinny one zawierać
źródło światła i układ optyczny dostosowane do nawierzchni drogi i rodzaju ruchu.
Szczególne problemy może nastręczać obciążenie wiatrem oraz dostatecznie
trwałe umocowanie opraw. Jeśli dodać do tego często zwiększone ryzyko, na
które narażeni są wykonawcy prac konserwatorskich, dobrym rozwiązaniem
może być montaż na niskich wysokościach, zazwyczaj poniżej 0,8 m od poziomu
nawierzchni – aby uchronić kierowców przed olśnieniami. Drogi wjazdowe na
most też powinny być na pewnym odcinku odpowiednio oświetlone, żeby kierowcy
mogli z wyprzedzeniem dostrzec ewentualne zagrożenia lub ograniczenia i móc
bezpiecznie przejechać. Jeśli na moście mamy do czynienia z ruchem mieszanym
pojazdów i pieszych, należy odpowiednio oświetlić chodniki, ale równocześnie
zapewnić dość światła na wysokości głowy, aby kierowcy mogli przewidzieć
wejście pieszych na drogę lub przejście przez nią.
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
• Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów),
odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji
• Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub
dodatkowej linii sterującej
Most Öresund, Kopenhaga, Dania
• Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające
sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie –
za pomocą linii zasilającej lub sygnału radiowego
40 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Bazując na doświadczeniu
Głównym celem jest stworzenie bezpiecznego
otoczenia dla ruchu kołowego i/lub
pieszego. Na etapie projektowania należy
rozważyć konstrukcję mostu oraz charakter
otaczającego go terenu, w szczególności
cechy krajobrazu, drogi dojazdowe i bliskość
innych form transportu. Elementy instalacji
oświetleniowej powinny być zharmonizowane
z konstrukcją mostu, toteż projektant musi
ustalić kierunki, z których obserwatorzy
najczęściej go oglądają, a następnie wybrać
najodpowiedniejsze opcje: słupy, projektory,
linki nośne czy niski montaż opraw.
Należy też pamiętać, że oświetlenie nie
tylko ułatwia wykonanie zadań wzrokowych,
ale ma też walory estetyczne. Wprawdzie
kolorów należy używać z umiarem, ale
mogą one tworzyć ciekawe efekty wizualne.
Oprawy powinny być dobrane do warunków
środowiskowych i harmonogramu konserwacji,
a przy tym umieszczone tak, aby zapewnić
łatwy dostęp w celach konserwacyjnych.
Most Alessandria, Alessandria, Włochy
Należy też wziąć pod uwagę pozycje
montażowe oraz wpływ środowiska. Czasem
konieczne jest dodatkowe oświetlenie dla
ułatwienia nawigacji oraz uwidocznienia
przeszkód dla ruchu lotniczego. Oświetlenie
mostu powinno pasować wizualnie do otoczenia.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
Atla LED
www.thornlighting.pl/ATLA
Clan C
www.thornlighting.pl/CLNC
Clan O
www.thornlighting.pl/CLNO
Dyana LED
www.thornlighting.pl/DYNL
NOWA
Oracle
www.thornlighting.pl/ORCL
Orus LED
www.thornlighting.pl/ORUS
Isaro LED
www.thornlighting.pl/ISRL
NOWA
Oxane
www.thornlighting.pl/OXAN
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
Victor LED
www.thornlighting.pl/VICL
Victoria LED
www.thornlighting.pl/VIKL
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 41
Studium przypadku:
Tianjin, China
Orus z układem FlatBeam® przekształca most Chifeng
Most Chifeng, znajdujący się w dzielnicy biznesowej w centrum Tiencin (Tianjin)
nad rzeką Hai He, jest jedynym w Chinach dwupoziomowym mostem wantowym
zbudowanym w systemie harfowym z nachylonym pylonem. Dzięki wyjątkowemu
kształtowi i skomplikowanym zakrętom stał się jedną z wizytówek Tiencin.
Jednak pomimo nowatorskiej konstrukcji borykał się on z kilkoma problemami
oświetleniowymi.
Należały do nich trudności z konserwacją opraw i wymianą źródeł światła,
wysoki poziom zanieczyszczenia światłem, słaba równomierność oświetlenia
i duże olśnienie przeszkadzające. Ponadto wizualnie most sprawiał wrażenie
zabałaganionego – z tradycyjnymi oprawami oświetleniowymi na słupach,
wyposażonymi w zużywające mnóstwo energii źródła światła o mocy 250-400 W.
Niewielka wysokość montażu poprawia komfort widzenia
i ułatwia dostęp
Po intensywnych próbach oświetleniowych, podczas których analizowano
i demonstrowano różne rozwiązania oświetleniowe, do modernizacji
oświetlenia mostu Chifeng wybrano oprawę Orus firmy Thorn z opatentowaną
technologią FlatBeam®.
Oprawa Orus jest wyposażona w specjalny dwukierunkowy układ optyczny,
co pozwala uzyskać unikalny rozsył światła w którym jest ono kierowane
poprzecznie do drogi. Wyposażona w źródło światła HIT-CE o mocy
35 W zapewnia doskonałą równomierność oświetlenia bez olśnień i zużywa
mało energii. Przede wszystkim zaś Orus montuje się na niewielkiej wysokości:
0,9 m, tak aby światło nie padało bezpośrednio na kierowców pojazdów,
a wówczas dostęp i konserwacja są bez porównania łatwiejsze. Tak niski
montaż stanowi też doskonałe uzupełnienie nowatorskiej konstrukcji mostu.
W celu zmniejszenia potrzeb konserwacyjnych oprawa Orus jest wykonana
z wysokiej jakości materiałów odpornych na akty wandalizmu i charakteryzuje się
dużą trwałością użytkową. Zastosowanie statecznika elektronicznego dodatkowo
zwiększa oszczędność energii i wydłuża trwałość użytkową źródeł światła.
Michael Han, projektant oświetlenia w firmie Thorn, mówi: „Oprawa Orus
okazała się doskonałym rozwiązaniem oświetleniowym dla mostu Chifeng.
Nie tylko ma ona idealną wysokość montażu, ale na dodatek układ optyczny
zapewniający dokładny, w pełni kontrolowany rozsył światła, optymalizując
sprawność oprawy. Zastosowanie ceramicznych lamp metalohalogenkowych
o mocy 35 W było najlepszym wyborem, jeśli chodzi o kontrolę światła,
wygodę widzenia kierowców i zużycie energii.”
42 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Zastosowane produkty
Orus
www.thornlighting.pl/ORUS
Główne fakty
• Całkowita oszczędność energii rocznie: 71%
• Redukcja emisji CO2 rocznie: 138.837 ton
• Natężenie oświetlenia przed: klasa MEa4
• Natężenie oświetlenia po: klasa ME2
eControl
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia
energii na moście Chifeng są:
Rozsył światła
Wyjątkowy opatentowany układ optyczny oprawy
Orus kontroluje emisję światła, kształtując wiązkę
i kierując ją bezpośrednio i skutecznie na drogę.
W tym przykładzie użyto źródła światła o mocy
zaledwie 35 W, które dzięki doskonałemu rozsyłowi
w pełni zastąpiło tradycyjne oświetlenie drogowe
250-400 W.
Oświetlenie zadaniowe
Dzięki skupieniu światła na drodze osiąga się
wysokie natężenie oświetlenia przy minimalnym
zużyciu energii.
Zaśmiecanie światłem
Zastosowana w oprawie Orus technologia FlatBeam®
pozwala skierować ponad 93% strumienia
świetlnego na drogę. Pozostałych 7% oświetla
otoczenie, żeby zwiększyć widoczność. Precyzyjny
układ optyczny i nakierowanie oprawy eliminują
rozsył światła w górną półprzestrzeń i chronią przed
marnowaniem energii. Jednocześnie minimalizuje to
negatywny wpływ oświetlenia na środowisko.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 43
Parkingi
Tworzenie właściwego otoczenia
Przejmowanie kontroli
Projektowanie oświetlenia parkingów samochodowych stanowi szczególne
wyzwanie, gdyż trzeba znaleźć równowagę pomiędzy dbaniem
o bezpieczeństwo, obniżeniem zużycia energii i wyeliminowaniem oświetlenia
niepożądanego. Zasadniczo preferowane jest białe światło. Należy zwrócić
szczególną uwagę na to, żeby oprawy miały odpowiednią wysokość montażu
i rozstaw, ułatwiając kierowcom bezpieczny przejazd zatłoczoną drogą
lub wśród ciasno zaparkowanych pojazdów, a przy tym nie powodowały
olśnień. Oświetlenie należy dobrać starannie, aby zwiększało skuteczność
monitoringu oraz innych systemów bezpieczeństwa, ograniczając do
minimum ciemne miejsca, szczególnie te zasłonięte przez pojazdy. Należy
mocniej oświetlić lub podkreślić większym natężeniem pionowym oświetlenia
miejsca ważne lub potencjalnie niebezpieczne dla kierowców, takie jak strefy
wjazdu, rampy, automaty biletowe i drogi ewakuacyjne. Unikanie oświetlenia
niepożądanego jest szczególnie ważne na parkingach wielopoziomowych
lub w strefach wrażliwych środowiskowo. Natężenie oświetlenia powinno być
dostosowane zarówno do potrzeb kierowców, jak i pieszych, a w miejscach dla
niepełnosprawnych może być konieczne jego zwiększenie.
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
44 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
• Wykrywanie obecności.
• Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów),
odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji
• Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające
sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie –
za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym
Bazując na doświadczeniu
Oświetlenie należy projektować zgodnie z normą
EN 12464-2, jako główny cel stawiając sobie
bezpieczeństwo. Ważnym czynnikiem, który
trzeba wziąć pod uwagę, jest prędkość i kierunek
poruszania się użytkowników. Najczęściej stosuje
się słupy oświetleniowe o wysokości 6-12 m,
rozmieszczone albo wzdłuż krawędzi parkingu
albo centralnie, tak aby uzyskać dobre natężenie
oświetlenia poziomego i pionowego na
poziomie gruntu. Należy uważać, żeby światło
nie rozpraszało się na okoliczne domy lub trasy
transportowe. Dodatkowe oświetlenie przy
barierkach wjazdowych i wyjazdowych poprawi
rozpoznawanie kolorów i percepcję.
Wszystkie urządzenia oświetleniowe powinny
mieć dobrą szczelność i odporność na
uderzenia, gdyż mogą być narażone na trudne
warunki pogodowe i akty wandalizmu. Należy
też zastosować sterowniki oświetlenia w celu
oszczędzania energii. W przypadku parkingów
wielopoziomowych należy starannie zaplanować
montaż i dostęp w celach konserwacyjnych.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
Atla LED
Avenue D
Avenue F LED
Christian IV LED
Civic
Clan C
Clan O
Dyana LED
Isaro LED
Olsys Street
www.thornlighting.pl/ATLA
www.thornlighting.pl/CLNC
www.thornlighting.pl/AVD2
www.thornlighting.pl/CLNO
www.thornlighting.pl/AVFL
www.thornlighting.pl/DYNL
www.thornlighting.pl/CHIV
www.thornlighting.pl/CIVC
www.thornlighting.pl/ISRL
www.thornlighting.pl/OSYR
NOWA
Oracle
Oxane
Victor LED
Victoria LED
www.thornlighting.pl/ORCL
www.thornlighting.pl/VICL
www.thornlighting.pl/OXAN
Plurio LED
www.thornlighting.pl/PLRL
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
StyLED
www.thornlighting.pl/STYL
www.thornlighting.pl/VIKL
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 45
Studium przypadku:
Port Lotniczy Capodichino, Włochy
Clan C redukuje zużycie energii o 75% na terenach zewnętrznych
Portu Lotniczego Capodichino
Po zrealizowaniu projektu modernizacji oświetlenia w Porcie Lotniczym
Capodichino we Włoszech, mającego na celu poprawę efektywności
energetycznej, oprawy Clan C firmy Thorn obniżyły roczne zużycie energii dla
terenów zewnętrznych lotniska o 75%.
Prace modernizacyjne, które objęły główną drogę dojazdową, parking
samochodowy i płytę postojową samolotów, polegały na zastąpieniu opraw
ulicznych z lampami HST o mocy 150 W oprawami Clan C o mocy 58 W.
Modernizacja spowodowała też podwyższenie natężenia oświetlenia
publicznych terenów zewnętrznych lotniska o 60%. Wcześniej oświetlenie
wynosiło 12 luksów przy równomierności 0,5, co odpowiadało klasie CE4
z żółtym światłem. Po zainstalowaniu nowych opraw natężenie oświetlenia
wzrosło do 20 luksów przy takiej samej równomierności, a przy tym emitują
one białe światło zapewniające dobre oddawanie barw. Pozwoliło to osiągnąć
poprawę o dwie klasy oświetleniowe do CE2.
W celu maksymalnej oszczędności energii oprawa Clan C jest wyposażona
w układ Bi-Power firmy Thorn umożliwiający ściemnianie w godzinach nocnych
za pomocą łatwego w użyciu przełącznika.
Płyta postojowa lotniska, oświetlona projektorami Champion i Mundial na
wysokich słupach, spełnia teraz normy International Civil Aviation Organization
(ICAO). Część projektorów dostarczono w wersji z gorącym ponownym
zapłonem na wypadek sytuacji awaryjnych.
46 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Zastosowane produkty
Clan C
www.thornlighting.pl/CLNC
Główne fakty
• Zużycie energii dla terenów zewnętrznych zredukowane o 75%
• Natężenie oświetlenia wzrosło z 12 do 20 luksów
• Układ Bi-Power umożliwia ściemnianie opraw w nocy
eControl
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia
energii w Porcie Lotniczym Capodichino są:
Sprawność układu
Modułowe źródło światła LED w wysokiej jakości
aluminiowej obudowie zapewnia doskonałą
skuteczność świetlną.
Oświetlenie zadaniowe
Światło jest dostarczane dokładnie tam, gdzie
trzeba, w ilości zapewniającej prawidłowe
natężenie oświetlenia zadania.
Zaśmiecanie światłem
Układ optyczny z płaskim kloszem, konieczny na
lotnisku, eliminuje oświetlenie niepożądane, które
mogłoby docierać do samolotów.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 47
Ścieżki rowerowe
Tworzenie właściwego środowiska
Przejmowanie kontroli
Rosnące koszty paliwa w połączeniu ze zwiększoną dbałością o środowisko
i popularyzacją sprawności fizycznej powodują, że coraz więcej osób rezygnuje
z motorowych środków transportu. Kwestie bezpieczeństwa, obniżenia zużycia
energii i oświetlenia niepożądanego są w tym wypadku równie ważne, jak
przy oświetleniu dróg, a może nawet ważniejsze, jako że ścieżki rowerowe
często biegną przez mniej uczęszczane miejsca. Preferowane są oprawy
z białym światłem, zapewniające dobrą kontrolę olśnień i eliminację światła
niepotrzebnego, szczególnie na terenach mieszkalnych. Należy zwrócić uwagę
na odpowiednią wysokość montażu i rozstaw opraw, tak żeby piesi i rowerzyści
mogli bezpiecznie się poruszać, a ponadto zapewnić zdolność rozpoznawania
twarzy. Oświetlenie powinno się znajdować albo znacznie powyżej poziomu
oczu – co pozwala zwiększyć odstępy między oprawami i redukuje olśnienia,
albo poniżej poziomu oczu – co znacznie lepiej wyznacza kierunek komunikacji.
Jednakże w drugim przypadku konieczna jest doskonała kontrola rozsyłu
światła – eliminująca olśnienia. Należy starannie wybrać oprawę odpowiednią
do tego typu aplikacji, wyposażoną w układ optyczny dostosowany do ciągów
komunikacyjnych i z opcją reagowania na lokalny ruch.
Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania
oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09):
48 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
• Fotokomórki i przełączniki czasowe
• Wykrywanie obecności
• Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów),
odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji
• Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające
sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie –
za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym
Bazując na doświadczeniu
Ze ścieżek rowerowych zazwyczaj korzystają
powoli poruszający się piesi i rowerzyści,
zatem odpowiednie będą słupy o wysokości
6 m lub niższe.
Sytuację oświetleniową należy ustalić na
podstawie normy PD CEN/TR 13201-1,
po czym wybrać odpowiednią klasę spośród
S, A, ES i EV zdefiniowanych w normie
EN 13201-2. Najodpowiedniejszy jest
jednostronny układ opraw, co zmniejsza
koszty instalacji i wskazuje przebieg trasy,
ale może być konieczne zastosowanie również
innych układów – na przykład kiedy ścieżka
dochodzi do innej sieci dróg, albo w celu
zharmonizowania go z wyglądem otoczenia.
W obszarach o wysokim wskaźniku
przestępczości, gdzie konieczna jest zdolność
rozpoznawania twarzy, należy wybrać klasy,
w których wymagania wyrażono przez pionowe
lub półcylindryczne natężenie oświetlenia.
Zaleca się stosowanie białego światła, dobrze
oddającego barwy, aby zwiększyć zdolności
percepcyjne. Należy stosować oprawy
o niskim poziomie olśnień z ulicznym układem
optycznym, który ogranicza rozpraszanie
światła na okoliczne domy mieszkalne. Może
być również konieczne użycie opraw odpornych
na uderzenia i akty wandalizmu.
Warto też rozważyć dobór stylu opraw do
zastosowanych przy pobliskiej drodze oraz do
rozwiązania architektonicznego. Sterowniki
nie powinny gwałtownie włączać i wyłączać
opraw, co jest uciążliwe dla mieszkańców,
tylko ściemniać je płynnie i powoli.
Asortyment produktów
Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania:
Adelie Bollard
Atla LED
Avenue D
Civic
Clan C
Clan O
www.thornlighting.pl/ADLB
www.thornlighting.pl/CIVC
www.thornlighting.pl/ATLA
www.thornlighting.pl/CLNC
www.thornlighting.pl/AVD2
www.thornlighting.pl/CLNO
Avenue F
Christian IV LED
Isaro LED
Olsys Street
www.thornlighting.pl/AVFN
www.thornlighting.pl/ISRL
www.thornlighting.pl/CHIV
www.thornlighting.pl/OSYR
NOWA
Oxane S
www.thornlighting.pl/OXAN
Plurio LED
www.thornlighting.pl/PLRL
R2L2
www.thornlighting.pl/R2L2
Victoria
www.thornlighting.pl/VICA
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 49
Studium przypadku:
Obwodnica Farsund, Norwegia
Oświetlenie nowej obwodnicy Farsund we współpracy z Otera
Samferdsel AS
W rezultacie współpracy z Otera Samferdsel AS oprawy Gotthard i Civic firmy
Thorn oświetlają teraz drogę na nowej obwodnicy miasta Farsund, która obejmuje
trzy ronda, 2,3 km drogi, 350 m tunelu i 1,6 km ścieżki spacerowo-rowerowej.
Nową obwodnicę wybudowano, aby uwolnić miasto od nieprzerwanego
strumienia pojazdów przejeżdżających przez nie w kierunku północ-południe.
Dodatkowym celem było stworzenie mieszkańcom bezpieczniejszego, cichszego
i spokojniejszego otoczenia, a także zmniejszenie emisji dwutlenku węgla
w centrum miasta.
Zainstalowano ponad 230 opraw, przy czym Gottard wybrano do tuneli,
a Civic do dróg i ścieżek rowerowych. Oprawy wyposażono w układ Bi-Power
umożliwiający indywidualne sterowanie poszczególnymi oprawami w celu
zmniejszenia kosztów ich eksploatacji i osiągnięcia oszczędności energii.
Kim Holteberg, kierownik projektu w Otera Samferdsel AS, mówi:
„Rozwiązanie zaproponowane przez firmę Thorn dokładnie odpowiadało
naszym wymaganiom i jestem bardzo zadowolony z rezultatów. Zaimponowało
mi, jak Thorn poradził sobie z tą instalacją i całym projektem.”
50 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Zastosowane produkty
Civic
www.thornlighting.pl/CIVC
Gotthard
www.thornlighting.pl/GHSS
Główne fakty
• 2,3 km drogi, 350 m tunelu i 1,6 km ścieżki spaceroworowerowej
• Indywidualne sterowanie oprawami za pomocą układu
Bi-Power zmniejsza koszty ich eksploatacji i pozwala
osiągnąć oszczędności energii
• Łącznie zainstalowano 230 opraw
eControl
Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych
przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia
energii na obwodnicy Farsund są:
Rozsył światła
Precyzyjny układ optyczny skupia światło
na powierzchni drogi przy jego minimalnym
rozproszeniu i redukuje olśnienia.
Sprawność układu
Modułowe źródło światła LED w wysokiej jakości,
uszczelnionej oprawie pozwala osiągnąć doskonałe
parametry oświetleniowe.
Oświetlenie zadaniowe
Oprawa i optyka są dobrane specjalnie do tej
aplikacji
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 51
15 sposobów na łatwiejsze osiągnięcie wysokiej
sprawności energetycznej instalacji oświetleniowej
Nie można analizować sprawności energetycznej oświetlenia „w próżni”.
Podstawowym zadaniem instalacji oświetleniowej jest zapewnienie dostatecznej
ilości światła do skutecznego i bezpiecznego wykonania zadania wzrokowego.
Wymagania można znaleźć w normach, takich jak EN 13201 (oświetlenie
drogowe), EN 12464 (oświetlenie miejsc pracy), EN 12193 (oświetlenie
obiektów sportowych), CIE 88 (oświetlenie tuneli) i EN 1838 (oświetlenie
awaryjne). Jednak instalacja oświetleniowa powinna nie tylko dobrze
oświetlać zadanie wzrokowe, ale również dostarczać światło o jakości na tyle
wysokiej, aby zapewniało przyjemne i wygodne otoczenie dla użytkowników
danej przestrzeni. Ideałem jest zapewnienie dobrego oświetlenia zadania
wzrokowego i wygody widzenia przy jak największej oszczędności energii.
Technologia
Sprawność energetyczna jest wypadkową skomplikowanych współzależności
pomiędzy technologią, środowiskiem fizycznym, zachowaniami społecznymi
i wymaganiami dotyczącymi miejsca pracy wzrokowej. Jednak zasadniczo
można rozpatrywać sprawność energetyczną pod kątem czterech głównych
aspektów: technologia, sterowanie, zastosowanie i środowisko.
Zbiór wytycznych „15 sposobów na łatwiejsze osiągnięcie wysokiej sprawności
energetycznej instalacji oświetleniowej” firmy Thorn opiera się na zasadzie,
że zastosowanie jednej lub kilku tych wskazówek pomoże osiągnąć znaczną
oszczędność energii.
Sterowanie
Skuteczność świetlna źródła światła
Jak skutecznie źródło światła przetwarza energię elektryczną
na światło (lm/W)
Obecność / nieobecność
Obecność: Światło automatycznie włącza się i wyłącza
zależnie od ruchu lub jego braku.
Nieobecność: Światło automatycznie się wyłącza i można je
ręcznie włączyć z powrotem.
Klasyfikacja stateczników
Sterowanie zasilaniem źródła światła (wskaźnik sprawności
energetycznej EEI)
Światło dzienne
Sztuczne oświetlenie reaguje na poziom oświetlenia naturalnego
Rozsył światła
Światłem emitowanym przez źródło światła steruje układ
optyczny, który kształtuje wiązkę światła, aby docierała we
właściwe miejsca
Stałe natężenie oświetlenia
Funkcja mająca na celu zapewnienie prawidłowego natężenia
oświetlenia w całym okresie cyklu konserwacyjnego
Sprawność układu
Osiągana dzięki odpowiednim rozwiązaniom układu
optycznego i odprowadzania ciepła w oprawie
(lm/W zużywany przez oprawę)
Tworzenie scen świetlnych / oświetlenia zadania
Umożliwia użytkownikowi tworzenie różnych scen świetlnych
i dostosowywanie oświetlenia do konkretnych zadań
Zastosowanie
Wyłącznik czasowy
Można zainstalować automatyczny wyłącznik, który wyłącza
światło w godzinach nieobecności użytkowników
Oświetlenie zadaniowe
Oświetlenie obszaru zadania wzrokowego prawidłową ilością
światła
Środowisko
Strefy oświetleniowe
Oświetlenie jest podzielone na strefy dostosowane do
zagospodarowania przestrzeni
Odbicie światła
Światło odbija się od powierzchni w danej przestrzeni.
Harmonogram konserwacji
Przy planowaniu konserwacji należy wziąć pod uwagę wiek
produktu, sprawność jego działania i środowisko
Inteligentny miernik wizualny
Wyniki działań można szybko zaobserwować w postaci
zwiększonego lub zmniejszonego zużycia energii
Zaśmiecanie światłem
Światło, które nie trafia w zamierzony cel, tworzy Zaśmiecanie
światłem
52 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
Słowniczek pojęć:
(JEDNOSTKA: METR)
Kąt nachylenia oprawy w stosunku do poziomu.
OPRAW
(JEDNOSTKA: STOPIEŃ) ZWANE RÓWNIEŻ PRZECHYŁEM OPRAWY
ROZSTAW
NACHYLENIE OPRAWY
OBSZAR
(JEDNOSTKA: STOPIEŃ)
KONFLIKTOWY
ODCIĘCIA
Obszar, w którym ruch zmotoryzowany przecina się
lub nakłada z ruchem innych użytkowników, np. ronda,
skrzyżowania.
KĄT
Całkowity kąt, powyżej
i poniżej światłości
maksymalnej, w którym
światłość zmniejsza się do
1% światłości maksymalnej.
Wymagana odległość pomiędzy środkami układów
optycznych sąsiadujących ze sobą opraw drogowych
na prostym odcinku drogi.
JEZDNIA (JEDNOSTKA: METR)
Łączna szerokość wszystkich
pasów rozważanej drogi.
STREFY ŚRODOWISKOWE
Strefy zdefiniowane na podstawie ilości obecnego w nich światła – od E1, czyli naturalnego otoczenia, do E4, czyli otoczenia miejskiego.
Półcylindryczne natężenie oświetlenia (symbol: Esz)
średnia ilość światła padającego na połowę powierzchni
pionowego cylindra, czyli 180° powierzchni
Natężenie oświetlenia pionowe (symbol: EV)
ilość światła padającego na powierzchnię pionową,
np. ścianę.
54 | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | www.thornlighting.pl
( SYMBOL: Φ )
JEDNOSTKA: LUMENY
Sposób oświetlania dużych powierzchni, przy którym na masztach instaluje się po kilka
opraw, zazwyczaj na wysokości przekraczającej 18 m.
OŚWIETLENIE NA WYSOKICH SŁUPACH
Natężenie oświetlenia poziomowe
ilość światła padającego na powierzchnię poziomą, na
przykład grunt.
Jest to całkowita ilość światła emitowanego
przez źródło światła.
RÓWNOMIERNOŚĆ
Półsferyczne natężenie oświetlenia (symbol: Ehs)
średnia ilość światła padającego na powierzchnię półkuli
umieszczonej na danej powierzchni.
Φ
OŚWIETLENIA
Cylindryczne natężenie oświetlenia (symbol: EZ)
średnia ilość światła padającego na powierzchnię
pionowego cylindra
STRUMIEŃ
ŚWIETLNY
WZDŁUŻNA
Jest to ilość światła padającego na powierzchnię.
Wyróżnia się kilka rodzajów natężenia oświetlenia, które
przedstawiono poniżej:
Jest to ilość światła odbitego od powierzchni
i docierającego do oka.
(SYMBOL: UL)
(JEDNOSTKA: LUKS, SYMBOL: E)
LUMINANCJA
(JEDNOSTKA: CD⁄M², SYMBOL: L)
Stosunek najniższej do najwyższej wartości luminancji mierzonej wzdłuż
linii środkowej pasa ruchu.
OŚWIETLENIA
OŚWIETLENIE MONTOWANE
NATĘŻENIE
Instalacje oświetleniowe o wysokości montażu zazwyczaj poniżej 1 m.
Zmiany strumienia świetlnego źródła światła lub oprawy w czasie. Jego
uciążliwość wyraża się współczynnikiem migotania światła, obliczanym jako
stosunek różnicy pomiędzy maksymalnym a minimalnym strumieniem świetlnym
do czasu.
NA MAŁEJ WYSOKOŚCI
MIGOTANIE
(JEDNOSTKA: METR, SYMBOL: H)
Odległość pomiędzy środkiem układu optycznego oprawy a powierzchnią jezdni.
NIEPOŻĄDANE
Jest to światło skierowane poza oświetlaną powierzchnię, powodujące
irytację, niewygodę widzenia, rozproszenie uwagi lub zmniejszenie
zdolności dostrzegania istotnych informacji. Jego trzy główne składniki
to:
Łuna – światło powodujące rozjaśnienie nieba.
Ucieczka światła – światło, które rozprasza się na okoliczne posesje,
powodując irytację, rozproszenie uwagi lub niewygodę widzenia.
Zaśmiecanie światłem – światło, które pada poza granice obszaru
docelowego.
WIDZENIE
SKOTOPOWE
Praca oka przy
małej ilości światła
w otoczeniu
(< 10-2 cd/m²).
Krzywą reakcji
oka przy widzeniu
skotopowym jest
krzywa V’(λ).
WYSUNIĘCIE
METR,
( JEDNOSTKA:
)
SYMBOL: A
Pozioma odległość pomiędzy środkiem
układu optycznego oprawy a krawędzią
jezdni. Nawis jest dodatni, jeśli oprawa
jest umieszczona nad jezdnią, a ujemny,
kiedy znajduje się poza jej krawędzią.
Praca oka przy dużej ilości światła w otoczeniu (> 10 cd/m²). Krzywą reakcji oka przy widzeniu
fotopowym jest krzywa V(λ).
OŚWIETLENIE
WIDZENIE FOTOPOWE
Ilość światła emitowanego przez źródło światła w określonym kierunku.
ŚWIATŁOŚĆ (JEDNOSTKA: KANDELA, SYMBOL: I)
WYSOKOŚĆ ZAWIESZENIA
Iloraz średniego natężenia oświetlenia pasów tuż poza krawędzią jezdni i średniego natężenia oświetlenia pasów jezdni tuż przy krawędzi.
Praca oka w warunkach przejściowych, czyli przy niedostatecznej ilości światła w otoczeniu
(10-2 cd/m² <widzenie mezopowe < 10 cd/m²).
WSPÓŁCZYNNIK OTOCZENIA
WIDZENIE MEZOPOWE
WSPÓŁCZYNNIK S/P
WSPÓŁCZYNNIK
UTRZYMANIA
(JEDNOSTKA: PROCENT, SYMBOL: MF)
Świadczy o tym, ile światła traci się
w danej przestrzeni, kiedy oprawy,
źródła światła i powierzchnie
odbijające w tej przestrzeni są
w swoim najgorszym stanie (np.
najstarsze lub najbrudniejsze).
Wpływają na niego 4 składniki:
Współczynnik utrzymania
strumienia świetlnego
(jednostka: procent, symbol:
FLLM) – jest to zmniejszenie się
strumienia świetlnego źródła światła
po określonej liczbie godzin pracy
w porównaniu do strumienia nowej
lampy.
Współczynnik przeżycia lamp
(jednostka: procent, symbol:
FLS) – liczba źródeł światła, które
całkowicie wygasną po określonej
liczbie godzin pracy, w porównaniu
do całkowitej liczby źródeł światła
tego typu. W oświetleniu drogowym
ten współczynnik często przyjmuje się
jako 1.
Współczynnik utrzymania
oprawy (jednostka: procent,
symbol: FLM) – zmniejszenie
się strumienia świetlnego oprawy
w wyniku gromadzenia się brudu
i starzenia materiałów w porównaniu
do strumienia nowej oprawy.
Współczynnik utrzymania
związany z powierzchniami
w pomieszczeniu (jednostka:
procent, symbol: FRSM) –
zmniejszenie się współczynnika
odbicia powierzchni w danej
przestrzeni w wyniku zabrudzenia
itp. w porównaniu do współczynnika
odbicia nowych powierzchni.
W oświetleniu drogowym zazwyczaj
się go ignoruje, ale w niektórych
okolicznościach ma znaczenie.
Stosunek skotopowego do fotopowego strumienia świetlnego źródła światła.
OGÓLNA RÓWNOMIERNOŚĆ OŚWIETLENIA (SYMBOL: UO)
Stosunek minimalnej do średniej luminancji lub minimalnego do średniego natężenia oświetlenia w danym punkcie powierzchni.
ODSADZENIE
DROGA
(JEDNOSTKA: METR)
OSIEDLOWA
Droga, na której mamy do
czynienia głównie z ruchem
pojazdów mieszkańców.
Pozioma odległość pomiędzy przednią powierzchnią słupa oświetleniowego
a krawędzią jezdni.
WZGLĘDNY PRZYROST PROGOWY (SYMBOL: TI)
Miara olśnienia przeszkadzającego stosowana głównie w oświetleniu drogowym.
www.thornlighting.pl | Broszura „Oświetlenie drogowe“ | 55
ZG Lighting Polska sp. z o.o.
51-162 Wrocław
ul. Jana Długosza 60
tel.
(71) 33 66 026
fax
(71) 33 66 029
[email protected]
02-583 Warszawa
ul. Wołoska 9A
Platinium III
tel.
(22) 856 74 31
fax
(22) 856 74 32
[email protected]
61-304 Poznań
ul. Kobylepole 8
tel.
(61) 65 31 310
fax
(61) 65 31 660
[email protected]
www.thornlighting.pl
ZG Lighting Polska Sp. z o.o. zastrzega sobie prawo do wprowadzania zmian w produktach umieszczonych
w niniejszej broszurze, wynikających z postępu technicznego. Wydrukowane na papierze Luxo Light.
Publikacja nr: RL_2014 (PL). Wydrukowano: 11/14
www.pefc.org

Podobne dokumenty