naukometryczna charakterystyka poziomu badań naukowych

naukometryczna charakterystyka poziomu badań naukowych

NAUKOMETRYCZNA CHARAKTERYSTYKA POZIOMU
BADAŃ NAUKOWYCH PROWADZONYCH W DYSCYPLINIE
INŻYNIERIA ŚRODOWISKA
Lucjan Pawłowski
Politechnika Lubelska, Wydział Inżynierii Środowiska, ul. Nadbystrzycka 40B,
20-618 Lublin, e-mail: [email protected]
W ostatnim czasie nasilały się nieprzychylne publikacje dla środowisk naukowych.
Pisze się o słabej pozycji Polskiej Nauki. Prawda jest taka, że rzeczywiście finansowanie
zarówno badań naukowych jak i szkolnictwa wyższego w Polsce jest na katastrofalnie
niskim poziomie. Jak to ilustruje tabela 1 niższe nakłady na badania naukowe przeznacza tylko Turcja. Jeszcze gorzej sytuacja wygląda z finansowaniem szkolnictwa wyższego (patrz tabela 2). Taki stan rzeczy grozi zapaścią cywilizacyjną. Pomimo tak żałośnie
niskiego finansowania badań naukowych i szkolnictwa wyższego. Uzyskiwane wyniki
przez środowisko naukowe Polskiej Inżynierii Środowiska nie wyglądają źle. Posługując
się bazą Scopus przedstawiam charakterystykę produktywności naszej dyscypliny na tle
międzynarodowym mierzoną parametrami naukometrycznymi. Dane przedstawiłem
w tabelach 3-17.
Co z nich wynika? Po pierwsze pod względem wydajności produkcji naukowej wypadamy jako dyscyplina całkiem przezwoicie, bo powyżej średniej. O ile grupa prac
najlepszych, mających przyzwoity współczynnik Hirscha wypada całkiem dobrze, to
pod względem cytowań już jest gorzej. Wynika to z tego, że w ostatnim czasie powstała
duża liczba czasopism, których odbiór jest mizerny. Pomimo, że znajdują się na tzw.
liście filadelfijskiej, to z uwagi na wyjątkowo niską rangę czasopisma te zaniżają średnią
liczbę cytowań. Wymaga to innego, bardziej racjonalnego spojrzenia na tzw. listę filadelfijską.
Mimo tej krytycznej uwagi na podkreślenie zasługuje to, że nawet pod względem
średniej liczby cytowań przypadających na jedną indeksowaną pracę, zespoły polskie
pracujące w obszarze różnych subdyscyplin z zakresu ochrony środowiska uzyskują
w większości dużo lepsze wyniki niż to by wynikało z poziomu finansowania.
Przytoczone przeze mnie dane świadczą jednoznacznie o bardziej efektywnym wykorzystaniu środków przeznaczonych na badania naukowe w Polsce w porównaniu z szeregiem innych krajów Unii Europejskiej. Oznacza to, że opinie głoszone w Polsce na temat upadku Nauki Polskiej nie znajdują potwierdzenia w danych naukometrycznych.
Przedstawiam te dane celem dostarczenia argumentów w dyskusji o jakości badań
prowadzonych w obszarze dyscypliny inżynieria środowiska i dyscyplin pośrednich.
6
Tabela 1. Charakterystyka nakładów na B+R jako procent PKB.
(Stenogram z dnia 13.01.2011, konwersatorium „Czwartki u ekonomistów”).
Lp.
Kraj
Procent PKB
1.
Szwecja
4,3
2
Finlandia
3,4
3
Japonia
3,1
4
Korea Południowa
3,0
5
USA
2,8
6
Niemcy
2,5
7
Dania
2,4
8
Średnia OECD
2,3
9
Francja
2,3
10
Wielka Brytania
1,9
11
Holandia
1,9
12
Czechy
1,3
13
Węgry
1,0
14
Polska
0,7
15
Grecja
0,7
16
Turcja
0,6
7
Tabela 2. Charakterystyka nakładów na szkolnictwo wyższe na 1 studenta.
(Stenogram z dnia 13.01.2011, konwersatorium „Czwartki u ekonomistów”).
Lp.
Kraj
Nakład na 1 studenta
w tys. USD
1
USA
23,0
2
Średnia OECD
18,0
3
Szwajcaria
17,5
4
Norwegia
11,0
5
Austria
10,5
6
Brazylia
10,0
7
Holandia
10,0
8
Wielka Brytania
10,0
9
Szwecja
9,8
10
Belgia
9,8
11
Irlandia
9,8
12
Francja
9,8
13
Nowa Zelandia
9,8
14
Niemcy
9,8
15
Finlandia
9,8
16
Hiszpania
9,8
17
Portugalia
9,7
18
Słowenia
9,7
19
Czechy
9,7
20
Włochy
5,1
21
Meksyk
5,1
22
Słowacja
5,1
23
Węgry
5,0
24
Turcja
4,9
25
Polska
4,8
8
Tabela 3. Charakterystyka produktywności w dyscyplinie inżynieria środowiska dla
krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Lp. Kraj
Ilość artykułów
1
Wlk. Brytania
4 061
2
Niemcy
2 382
3
Hiszpania
2 002
4
Francja
1 912
5
Szwecja
1 575
6
Włochy
1 558
7
Holandia
1 511
8
Polska
1 076
9
Dania
826
10
Belgia
817
Średnia
808,26
11
Grecja
723
12
Finlandia
666
13
Rumunia
616
14
Portugalia
492
15
Czechy
327
16
Austria
261
17
Litwa
221
18
19
20
Irlandia
Węgry
Słowacja
168
140
124
21
Słowenia
114
22
Bułgaria
100
23
Estonia
72
24
Cypr
38
25
Łotwa
27
26
Luksemburg
9
27
Malta
5
9
Tabela 4. Charakterystyka współczynników Hirscha polskich naukowców w dyscyplinie
inżynieria środowiska dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Współczynnik Hirscha
1
Wlk. Brytania
91
2
Niemcy
82
3
Holandia
76
4
Szwecja
68
5
Francja
65
6
Hiszpania
60
7
Dania
59
8
Włochy
55
9
Belgia
48
10
Finlandia
40
11
Grecja
36
Średnia
34,63
12
Portugalia
31
13
Austria
28
14
Czechy
28
15
Polska
28
16
Rumunia
18
17
Słowenia
17
18
Węgry
17
19
Irlandia
16
20
Słowacja
15
21
Estonia
13
22
Bułgaria
13
23
Litwa
10
24
Cypr
8
25
Luksemburg
6
26
Łotwa
6
27
Malta
1
10
Tabela 5. Charakterystyka cytowań w dyscyplinie
dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
inżynieria
środowiska
1
Dania
Liczba cytowań przypadająca na 1 artykuł
21,82
2
Holandia
21,08
3
Niemcy
19,55
4
Słowenia
19,33
5
Szwecja
18,64
6
Francja
17,51
7
Hiszpania
17,03
8
Portugalia
16,49
9
Belgia
16,37
10 Luksemburg
16,25
11 Wlk. Brytania
16,05
12 Rumunia
15,66
13 Włochy
15,4
14 Finlandia
14,71
15 Austria
14,7
Kraj
Średnia
13,26
16 Grecja
12,76
17 Czechy
12,61
18 Węgry
10,92
19 Estonia
10,58
20 Irlandia
10,36
21 Łotwa
9,11
22 Słowacja
8,66
23 Bułgaria
7,15
24 Polska
6,13
25 Cypr
5,81
26 Litwa
3,07
27 Malta
0,2
11
Tabela 6. Charakterystyka produktywności w dyscyplinie ochrona środowiska
dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Liczba artykułów
1
Wlk. Brytania
62 062
2
Niemcy
49 877
3
Francja
36 428
4
Hiszpania
26 110
5
Włochy
24 055
6
Holandia
20 887
7
Szwecja
17 020
8
Polska
11 852
Średnia
11 849
9
Finlandia
10 806
10
Dania
10 064
11
Belgia
9 909
12
Grecja
7 060
13
Austria
6 155
14
Portugalia
5 993
15
Czechy
5 055
16
Słowacja
2 814
17
Irlandia
2 599
18
Węgry
2 547
19
Rumunia
2 206
20
Słowenia
1 624
21
Estonia
1 574
22
Bułgaria
1 165
23
Litwa
1 114
24
Cypr
297
25
Luksemburg
291
26
Łotwa
273
27
Malta
81
12
Tabela 7. Charakterystyka cytowań w dyscyplinie ochrona środowiska dla krajów Unii
Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Liczba cytowań przypadająca na 1 artykuł
1
Dania
21,86
2
Szwecja
20,92
3
Holandia
20,85
4
Malta
18,64
5
Wlk. Brytania
18,55
6
Finlandia
18,16
7
Belgia
17,86
8
Austria
17,74
9
Irlandia
17,65
10
Francja
17,41
11
Hiszpania
17,31
12
Portugalia
16,08
13
Niemcy
15,99
14
Włochy
14,92
Średnia
14,65
15
Estonia
14,26
16
Luksemburg
14,15
17
Grecja
13,52
18
Czechy
12,65
19
Węgry
12,38
20
Słowenia
12,04
21
Litwa
11,21
22
Łotwa
10,64
23
Cypr
10,25
24
Bułgaria
9,85
25
Polska
7,62
26
Rumunia
7,58
27
Słowacja
5,45
13
Tabela 8. Charakterystyka współczynników Hirscha w dyscyplinie ochrona środowiska
dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Współczynnik Hirscha
1
Wlk. Brytania
213
2
Niemcy
186
3
Francja
175
4
Holandia
164
5
Szwecja
149
6
Hiszpania
135
7
Włochy
129
8
Dania
128
9
Finlandia
114
10
Belgia
111
11
Austria
99
Średnia
89,00
12
Grecja
85
13
Portugalia
80
14
Polska
79
15
Czechy
73
16
Irlandia
70
17
Węgry
58
18
Estonia
57
19
Słowenia
47
20
Rumunia
44
21
Słowacja
42
22
Bułgaria
39
23
Litwa
32
24
Luksemburg
27
25
Łotwa
25
26
Cypr
23
27
Malta
19
14
Tabela
9.
Charakterystyka
produktywności
w
dyscyplinie
gospodarka
i unieszkodliwianie odpadów dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Liczba artykułów
1
Wlk. Brytania
1 498
2
Francja
1 429
3
Niemcy
1 252
4
Hiszpania
790
5
Włochy
754
6
Holandia
578
7
Szwecja
479
Średnia
356
8
Finlandia
342
9
Belgia
315
10
Dania
313
11
Grecja
254
12
Polska
162
13
Austria
156
14
Portugalia
154
15
Węgry
151
16
Czechy
123
17
Rumunia
98
18
Irlandia
91
19
Bułgaria
85
20
Litwa
70
21
Słowenia
65
22
Słowacja
48
23
Cypr
15
24
Estonia
15
25
Łotwa
7
26
Luksemburg
6
15
Tabela 10. Charakterystyka cytowań w dyscyplinie gospodarka i unieszkodliwianie
odpadów dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Liczba cytowań przypadająca
Kraj
na 1 artykuł
1
Portugalia
30,26
2
Holandia
22
3
Dania
21,84
4
Hiszpania
21,42
5
Irlandia
16,54
6
Austria
16,12
7
Grecja
15,59
8
Niemcy
15,14
9
Włochy
14,92
10 Wlk. Brytania
14,01
11 Polska
13,21
12 Finlandia
13,06
Średnia
12,71
13 Belgia
12,38
14 Szwecja
12,34
15 Luksemburg
12,17
16 Francja
11,58
17 Bułgaria
10,74
18 Czechy
8,7
19 Słowenia
7,96
20 Estonia
7,37
21 Litwa
7,05
22 Rumunia
6,75
23 Cypr
6,7
24 Słowacja
6,17
25 Węgry
5,75
26 Łotwa
0,67
16
Tabela 11. Charakterystyka współczynników Hirscha w dyscyplinie gospodarka
i unieszkodliwianie odpadów dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Współczynnik Hirscha
1
Wlk. Brytania
59
2
Hiszpania
55
3
Niemcy
53
4
Francja
51
5
Holandia
49
6
Włochy
45
7
Dania
40
8
Grecja
34
9
Szwecja
34
10
Finlandia
33
11
Belgia
31
12
Portugalia
29
Średnia
26,38
13
Austria
26
14
Polska
24
15
Irlandia
22
16
Czechy
15
17
Bułgaria
14
18
Słowenia
14
19
Węgry
14
20
Rumunia
11
21
Litwa
9
22
Słowacja
8
23
Cypr
6
24
Estonia
5
25
Luksemburg
3
26
Łotwa
2
17
Tabela 12. Charakterystyka produktywności w dyscyplinie technologia wody dla krajów
Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Liczba artykułów
1
Niemcy
11 616
2
Wlk. Brytania
10 977
3
Francja
9 043
4
Włochy
5 300
5
Hiszpania
4 384
6
Holandia
4 223
7
Szwecja
2 527
8
Polska
2 440
Średnia
2 359
9
Belgia
2 097
10
Dania
1 714
11
Finlandia
1 555
12
Grecja
1 524
13
Austria
1 449
14
Portugalia
1 016
15
Czechy
870
16
Wegry
579
17
Estonia
457
18
Irlandia
450
19
Slowenia
387
20
Slowacja
289
21
Rumunia
230
22
Bułgaria
173
23
Litwa
126
24
Luksemburg
122
25
Cypr
70
26
Łotwa
44
27
Malta
18
18
Tabela 13. Charakterystyka cytowań w dyscyplinie technologia wody dla krajów Unii
Europejskiej w latach 1996-2010.
Liczba cytowań przypadająca na 1
Kraj
artykuł
1 Malta
29,81
2
Holandia
17,42
3
Francja
16,46
4
Bułgaria
15,84
5
Wlk. Brytania
15,82
6
Dania
15,61
7
Austria
15,04
8
Włochy
14,71
9
Irlandia
14,57
10 Portugalia
14,54
11 Grecja
14,53
12 Szwecja
14,12
13 Belgia
13,79
14 Hiszpania
13,63
15 Niemcy
13,46
16 Finlandia
12,76
Średnia
12,72
17 Czechy
10,58
18 Węgry
10,21
19 Słowacja
10,2
20 Luksemburg
9,04
21 Estonia
8,85
22 Łotwa
8,08
23 Słowenia
7,79
24 Rumunia
7,37
25 Polska
6,5
26 Litwa
6,46
27 Cypr
6,16
19
Tabela 14. Charakterystyka współczynników Hirscha w dyscyplinie technologia wody
dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Współczynnik Hirscha
1
Niemcy
115
2
Wlk. Brytania
113
3
Francja
110
4
Holandia
86
5
Włochy
79
6
Hiszpania
69
7
Szwecja
65
8
Dania
63
9
Belgia
62
10
Austria
56
11
Finlandia
54
12
Grecja
51
Średnia
47,56
13
Polska
45
14
Portugalia
42
15
Czechy
35
16
Irlandia
35
17
Wegry
33
18
Estonia
27
19
Slowacja
23
20
Bułgaria
23
21
Slowenia
20
22
Rumunia
18
23
Luksemburg
16
24
Litwa
14
25
Cypr
10
26
Łotwa
10
27
Malta
10
20
Tabela 15. Charakterystyka produktywności w dyscyplinie zarządzanie, monitoring,
polityka i prawo dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Liczba artykułów
1
Wlk. Brytania
3 559
2
Niemcy
1 327
3
Francja
1 194
4
Holandia
1 146
5
Szwecja
956
6
Hiszpania
854
7
Włochy
692
8
Finlandia
635
9
Rumunia
550
Średnia
537
10
Dania
382
11
Belgia
371
12
Austria
353
13
Grecja
321
14
Portugalia
209
15
Polska
176
16
Litwa
171
17
Irlandia
146
18
Węgry
96
19
Estonia
88
20
Czechy
78
21
Słowenia
50
22
Słowenia
25
23
Słowacja
19
24
Cypr
15
25
Łotwa
6
21
Tabela 16. Charakterystyka cytowań w dyscyplinie zarządzanie, monitoring, polityka i
prawo dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Liczba cytowań przypadająca na
Kraj
1 artykuł
1
Francja
25,3
2
Austria
25,04
3
Belgia
21,56
4
Hiszpania
20,68
5
Estonia
19,91
6
Rumunia
19,64
7
Włochy
19,4
8
Dania
19,31
9
Szwecja
18,94
10
Portugalia
17
11
Finlandia
16,83
12
Holandia
16,75
13
Niemcy
15,03
Średnia
14,72
14
Polska
13,72
15
Litwa
13,66
16
Grecja
12,89
17
Wlk. Brytania
12,51
18
Irlandia
12,3
19
Węgry
11,32
20
Czechy
9,28
21
Słowenia
8,7
22
Słowacja
7,22
23
Cypr
5,18
24
Łotwa
3,5
25
Słowenia
2,22
22
Tabela 17. Charakterystyka współczynnika Hirscha w dyscyplinie zarządzanie, monitoring, polityka i prawo dla krajów Unii Europejskiej w latach 1996-2010
Kraj
Współczynnik Hirscha
1
Wlk. Brytania
69
2
Francja
54
3
Holandia
51
4
Niemcy
50
5
Szwecja
49
6
Hiszpania
48
7
Finlandia
45
8
Dania
44
9
Włochy
42
10
Austria
35
11
Belgia
31
Średnia
27,40
12
Portugalia
23
13
Grecja
22
14
Estonia
19
15
Irlandia
16
16
Polska
14
17
Węgry
13
18
Czechy
13
19
Rumunia
10
20
Litwa
9
21
Słowenia
9
22
Słowacja
7
23
Cypr
5
24
Słowenia
4
25
Łotwa
3