Stowarzyszenie Osób Narodowości Kaszubskiej

Stowarzyszen ie Osób
Narodowości Kaszu bskiej
ul. Mirecki ego 12/ 3
81-229 Gdyni a
[email protected]
tel.: (+48) 793 764 079
Wejherowo, 21 lipca 2016 r.
Do klubów parlamentarnych
Dotyczy: projektu Ustawy o mediach narodowych, która określa zadania instytucji mediów
narodowych, ich organizację, sposób działania i finansowania oraz zasady sprawowania
nadzoru nad tymi instytucjami.
Szanowni Państwo,
Projekt Ustawy o mediach narodowych autorstwa Prawa i Sprawiedliwości, który jest
obecnie procedowany w Parlamencie Rzeczpospolitej Polskiej, zawiera także regulacje prawne
dotyczące miejsca mniejszości narodowych i etnicznych w mediach narodowych/publicznych.
Odpowiednie zapisy znajdują się w:
Rozdział 2, art. 9, punkt 15;
Rozdział 2, art. 12, punkt 2;
Rozdział 4, art. 29, punkt 3.
Naszym zdaniem proponowane rozwiązania prawne ograniczą dostęp mniejszości
narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, za którą
uznani są Kaszubi, do anten Polskiego Radia oraz programów Telewizji Polskiej.
Dlatego proponujemy, by w trakcie prac nad projektem Ustawy o mediach
narodowych wnieść stosowne poprawki, jak w tabeli poniżej.
Projekt Ustawy o mediach narodowych
Poprawki stowarzyszenia Kaszëbskô Jednota
Rozdział 2, art. 9, punkt 15;
Rozdział 2, art. 9, punkt 15;
Do zadań instytucji wynikających z misji
Do zadań instytucji wynikających z misji
publicznej należy w szczególności:
publicznej należy w szczególności:
15) uwzględnianie informacyjnych i
15) zaspokajanie potrzeb mniejszości
Kaszëbskô Jednota
KRS: 0000393418
www.kaszebsko.com
Stowarzyszen ie Osób
Narodowości Kaszu bskiej
ul. Mirecki ego 12/ 3
81-229 Gdyni a
[email protected]
tel.: (+48) 793 764 079
kulturalnych potrzeb żyjących w Polsce
narodowych i etnicznych oraz społeczności
mniejszości narodowych i etnicznych;
posługującej się językiem regionalnym, w
tym finansowanie i emitowanie programów
w językach mniejszości narodowych i
etnicznych oraz języku regionalnym;
Rozdział 2, art. 12, punkt 2;
Rozdział 2, art. 12, punkt 2;
2. Używanie języka obcego lub języka
2. Używanie języka obcego, języków
regionalnego jako języka przekazu jest
mniejszościowych lub regionalnych jako
dopuszczalne, jeżeli jest uzasadnione
języków przekazu jest uzasadnione
względami informacyjnymi, edukacyjnymi
względami informacyjnymi, edukacyjnymi
lub artystycznymi, potrzebami mniejszości
lub artystycznymi, potrzebami mniejszości
narodowych lub etnicznych, współpracą
narodowych lub etnicznych oraz
międzynarodową, korzystaniem z
społeczności posługującej się językiem
zagranicznego dorobku naukowego i
regionalnym, współpracą międzynarodową,
kulturalnego albo prezentacją Polski za
korzystaniem z zagranicznego dorobku
granicą.
naukowego i kulturalnego albo prezentacją
Polski za granicą.
Rozdział 4, art. 29, punkt 3.
Rozdział 4, art. 29, punkt 3.
3. Kandydatów do społecznych rad
3. Powołujący rady programowe oddziałów
programowych rozgłośni regionalnych i
emitujących programy w językach
oddziałów terenowych Telewizji Polskiej,
mniejszości narodowych i etnicznych oraz
które tworzą i rozpowszechniają audycje dla
języku regionalnym, uwzględnią kandydatów
mniejszości narodowych lub etnicznych,
zgłaszanych przez organizacje społeczne
mogą zgłaszać również stowarzyszenia
mniejszości narodowych i etnicznych oraz
działające na rzecz tych mniejszości.
społeczności posługującej się językiem
regionalnym.
Kaszëbskô Jednota
KRS: 0000393418
www.kaszebsko.com
Stowarzyszen ie Osób
Narodowości Kaszu bskiej
ul. Mirecki ego 12/ 3
81-229 Gdyni a
[email protected]
tel.: (+48) 793 764 079
Wyjaśnienia wymaga w tym miejscu sytuacja prawna Kaszubów. Ustawa
o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z dnia 6 stycznia
2005 roku chroni język kaszubski, jako język regionalny i daje Kaszubom status „społeczności
posługującej się językiem regionalnym”.
Stowarzyszenie Kaszëbskô Jednota od lat postuluje uznanie Kaszubów za mniejszość
etniczną, co chroniłoby nie tylko język kaszubski (108 tysięcy osób złożyło deklarację
posługiwania się nim na co dzień w narodowym spisie powszechnym 2011 r.), ale i wszystkich
członków wspólnoty kaszubskiej (w narodowym spisie powszechnym 2011 r. przynależność do
niej zadeklarowało ponad 232 tysiące osób).
Ponieważ jednak w obecnym stanie prawnym obowiązują określenia „społeczność
posługująca się językiem regionalnym” i „język regionalny”, chcemy, by ten ważny akt prawny,
jakim jest Ustawa o mediach narodowych, nie pomijał tych określeń.
Ponadto uważamy, że uwzględnienie zaproponowanych przez nas zmian w projekcie
Ustawy o mediach narodowych nie tylko zachowa dotychczasowy – wypracowany przez
minione 25 lat demokracji – stan posiadania mniejszości, ale da im także pewność
finansowania ich programów przez media narodowe. Nie było to wcale takie oczywiste, gdyż
niejednokrotnie organizacje reprezentujące mniejszości narodowe i etniczne oraz społeczność
posługującą się językiem regionalnym, muszą szukać sponsorów na swoje programy,
emitowane głównie w regionalnych ośrodkach telewizji publicznej.
Z przykrością zauważamy, że na ogólnopolskiej antenie TVP, czy Polskiego Radia
w praktyce mniejszości narodowe i etniczne, w tym Kaszubi, goszczą sporadycznie. Informacja
taka, jeśli już się ukaże, ma zwykle wymiar etnograficznej ciekawostki, sensacji lub odnosi się
do historii.
Jest rzeczą oczywistą, że sposób przedstawiania mniejszości narodowych i etnicznych
(w tym także Kaszubów) oraz naszych problemów w mediach publicznych, może decydować
o tym, czy utrwalać się będzie stereotypowe wyobrażenie o mniejszościach – co
w konsekwencji rozwija postawy i działania dyskryminujące – czy też zbudowany zostanie
Kaszëbskô Jednota
KRS: 0000393418
www.kaszebsko.com
Stowarzyszen ie Osób
Narodowości Kaszu bskiej
ul. Mirecki ego 12/ 3
81-229 Gdyni a
[email protected]
tel.: (+48) 793 764 079
obiektywny i realny obraz sytuacji mniejszości w Polsce. Właściwie skonstruowana Ustawa
o mediach narodowych będzie tu ważnym narzędziem.
Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce, w tym także Kaszubi, od lat domagają się
tego samego i jest to:
1. prawne gwarancje zwiększonego dostępu do mediów publicznych, wraz z zapewnieniem
finansowania i emisji programów mniejszości;
2. zabezpieczenie
przedstawicielstwa
mniejszości
narodowych
i etnicznych w
radach
programowych mediów publicznych/ narodowych;
3. wydłużenie czasu antenowego przeznaczonego dla mniejszości narodowych i etnicznych
(oraz w języku regionalnym) zarówno w publicznej telewizji, jak i w radiu;
4. podnoszenie poziomu audycji mniejszości narodowych i etnicznych, co wiąże się z dostępem
dziennikarzy mniejszościowych do szkoleń i etatów w mediach publicznych;
5. stworzenie nowych programów o charakterze informacyjnym i edukacyjnym dla mniejszości
i o mniejszościach.
Wierzymy, że zaproponowane przez nas zmiany w projekcie Ustawy o mediach
narodowych mogą pomóc w realizacji tych postulatów.
Z poważaniem,
Karol Rhode
Prezes Kaszëbsczi Jednotë
Kaszëbskô Jednota
KRS: 0000393418
www.kaszebsko.com