Monitoring ptaków

Transkrypt

Monitoring ptaków

Monitoring ptaków
w tym monitoring obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000
Faza III, lata 2010-2012
Etap VII. Zadanie 14
Opracowanie końcowej wersji raportu dla KE z
wdrażania Dyrektywy Ptasiej w zakresie
monitoringu
Arkadiusz Sikora, Przemysław Chylarecki, Lechosław Kuczyński,
Grzegorz Neubauer, Tomasz Chodkiewicz, Bartłomiej Woźniak
Zleceniodawca
Wykonano w ramach umowy nr 13/2010/F z dnia 31 maja 2010
z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska
Finansowanie
Sfinansowano ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Marki, maj 2012
2
Spis treści:
1. WSTĘP ................................................................................................................................................... 5
2. MONITORING PTAKÓW W PAŃSTWOWYM MONITORINGU ŚRODOWISKA .......................................... 6
2.1. MONITORING POSPOLITYCH PTAKÓW LĘGOWYCH (MPPL) ............................................................................... 6
2.2 MONITORING FLAGOWYCH GATUNKÓW PTAKÓW (MFGP) ............................................................................... 7
2.3. MONITORING PTAKÓW MOKRADEŁ (MPM) .................................................................................................. 8
2.4. MONITORING PTAKÓW DRAPIEŻNYCH (MPD) ................................................................................................ 8
2.5. MONITORING LĘGOWYCH SÓW LEŚNYCH (MLSL) ........................................................................................... 9
2.6. MONITORING ZIMUJĄCYCH PTAKÓW WODNYCH (MZPW) ............................................................................. 10
2.7. MONITORING ZIMUJĄCYCH PTAKÓW MORSKICH (MZPM) ............................................................................. 10
2.8. MONITORING GATUNKÓW RZADKICH 1 (MGR1) .......................................................................................... 11
2.9. MONITORING GATUNKÓW RZADKICH 2 (MGR2) .......................................................................................... 13
2.10. MONITORING GATUNKÓW RZADKICH 3 (MGR3) ........................................................................................ 14
3. WARTOŚCI REFERENCYJNE ZASIĘGU I LICZEBNOŚCI DLA GATUNKÓW Z ZAŁĄCZNIKA I DP ................... 17
3.1 DEFINICJE ............................................................................................................................................... 17
3.2. KATEGORYZACJA POPULACJI....................................................................................................................... 18
3.3. ŹRÓDŁA DANYCH ..................................................................................................................................... 19
3.4. GENERALIZACJA ZASIĘGU........................................................................................................................... 19
3.5. WYNIKI ................................................................................................................................................. 21
4. DANE WYMAGANE W NOWYM FORMACIE RAPORTU Z DP ................................................................. 21
4.1. LICZEBNOŚĆ KRAJOWEJ POPULACJI .............................................................................................................. 21
4.2. KRÓTKOTERMINOWY TREND LICZEBNOŚCI (OD 2000 R.) ................................................................................. 21
4.3. DŁUGOTERMINOWY TREND LICZEBNOŚCI (OD 1980 R.)................................................................................... 21
4.4. MAPA ROZMIESZCZENIA ORAZ JEJ GENERALIZACJA DO TZW. ZASIĘGU.................................................................. 22
4.5. KRÓTKOTERMINOWY TREND ZMIAN WIELKOŚCI ZASIĘGU (OD 2000 R.) .............................................................. 22
4.6. DŁUGOTERMINOWY TREND ZMIAN WIELKOŚCI ZASIĘGU (OD 1980 R.)................................................................ 22
4.7. INFORMACJE O KRAJOWEJ STRATEGII OCHRONY GATUNKU................................................................................ 22
4.8. PODSTAWOWE ZAGROŻENIA GATUNKU W KRAJU ........................................................................................... 22
4.9. WIELKOŚĆ POPULACJI WYSTĘPUJĄCEJ W GRANICACH OSOP............................................................................. 22
4.10. WSKAZANIE DZIAŁAŃ OCHRONNYCH PODEJMOWANYCH DLA OCHRONY GATUNKU .............................................. 23
5. LICZEBNOŚĆ POPULACJI KRAJOWEJ ..................................................................................................... 24
5.1. MATERIAŁ I METODY ESTYMACJI ................................................................................................................. 24
5.2 WYNIKI .................................................................................................................................................. 31
6. TRENDY STANU POPULACJI I STATUS OCHRONNY GATUNKÓW .......................................................... 33
6.1. METODY OKREŚLENIA TRENDU I STATUSU OCHRONNEGO ................................................................................. 33
6.2. WYNIKI ................................................................................................................................................. 35
7. LITERATURA ........................................................................................................................................ 38
ANEKS 1. ................................................................................................................................................. 41
ANEKS 2. ............................................................................................................................................... 115
ANEKS 3. ............................................................................................................................................... 123
ANEKS 4. ............................................................................................................................................... 131
3
4
1. Wstęp
Niniejsze opracowanie wykonano w ramach realizacji zadania 14, etapu IX umowy nr 13/2010/F
z dnia 31 maja 2010 zawartej między Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska (GIOŚ) a
Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków (OTOP) na wykonanie pracy pn. Monitoring
ptaków, w tym monitoring obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 – faza III, lata
2010-2010. Całość programu jest finansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach umowy z Głównym Inspektoratem Ochrony
Środowiska nr 512/2009/Wn50/MN-PO-BD/D z dnia 16.10.2009.
Celem opracowania jest syntetyczne podsumowanie danych, zebranych w ramach programu
monitoringu ptaków prowadzonego w Państwowym Monitoringu Środowiska (Monitoring
ptaków, w tym monitoring obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura), niezbędnych do
wypełnienia obowiązków sprawozdawczych wynikających z dyrektywy EWG 79/409/EWG z dnia
2 kwietnia 1979 r. o ochronie dziko żyjących ptaków, zwanej dalej Dyrektywą Ptasią lub w
skrócie DP. Według załącznika nr 1 do wyżej wymienionej umowy (nr 13/2010/F) opracowanie
wstępnej wersji raportu dla Komisji Europejskiej z wdrażania Dyrektywy Ptasiej w zakresie
monitoringu powinno obejmować:
(1) informacje wstępne na temat monitoringu ptaków realizowanego w ramach
Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ) w GIOŚ oraz przedstawienie struktury
monitoringu ptaków (programy i podprogramy) prowadzone w latach 2009-2012 na
zlecenie GIOŚ;
(2) wartości referencyjne zasięgu i liczebności dla gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej;
(3) trendy stanu populacji i status ochronny gatunków objętych monitoringiem w ramach
PMŚ.
W trakcie realizacji niniejszej umowy, w kwietniu 2011 r. Komisja Europejska (KE) opublikowała
projekt (final draft) nowych wytycznych co do zakresu raportowania z artykułu 12 Dyrektywy
Ptasiej Assessment and reporting under Article 12 of the Birds Directive: Explanatory Notes &
Guidelines for the period 2008-2012,. Ostateczna wersja tych wytycznych (final version) została
przedstawiona w grudniu 2011. Dostęp do nowych wytycznych, wzorców raportów oraz list
gatunków wymagających raportowania możliwy jest z portalu Eionet1. Wytyczne precyzyjnie
określają zakres danych, których wymaga się w zakresie raportowania o populacjach ptaków.
Nowy format raportu składa się z dwóch części: pierwszej – stanowiącej część główną raportu
(general report format) oraz drugiej – szczegółowo opisującej status i trendy dla każdego
gatunku (the bird species status and trends report). W niniejszym opracowaniu przedstawiono
elementy wymagane przez umowę, przy czym - jeśli było to możliwe - zostały one ujęte w
nowym schemacie zaproponowanym przez KE. Opisano również, które elementy raportowania
przewidziane w nowych wytycznych są poza zasięgiem monitoringu ptaków w ramach PMŚ.
1
http://bd.eionet.europa.eu/activities/Article_12_Birds_Directive/reference_portal
5
2. Monitoring ptaków w Państwowym Monitoringu Środowiska
W latach 2007-2011 na zlecenie GIOŚ prowadzono realizację kompleksowego programu
monitoringu ptaków lęgowych jako części Państwowego Monitoringu Środowiska. Jednym z
głównych celów programu jest zgromadzenie danych niezbędnych do wypełnienia obowiązków
sprawozdawczych wynikających z art. 12 Dyrektywy Ptasiej (GIOŚ 2010).
Początkowo, w latach 2007-2009, program był realizowany przez konsorcjum wykonawców
obejmujące Muzeum i Instytut Zoologii PAN (MiIZ PAN), Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony
Ptaków oraz Komitet Ochrony Orłów (KOO). Od 2009 roku program jest prowadzony przez
Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków we współpracy ze Stacją Ornitologiczną MiIZ PAN,
KOO oraz Stowarzyszeniem Ochrony Sów (SOS).
Program pozwala uzyskać wiarygodne (precyzyjne i reprezentatywne) dane monitoringowe o
157 gatunkach ptaków lęgowych oraz 26 gatunkach ptaków zimujących, w tym o 41 gatunkach
wskazanych w załączniku I Dyrektywy Ptasiej.
W 2011 roku obszar objęty monitoringiem obejmował:
(1) 645 powierzchni próbnych o wielkości 1 km2;
(2) 130 powierzchni próbnych o wielkości 2 km2;
(3) 183 powierzchni próbnych o wielkości 100 km2 każda;
(4) 439 powierzchnie o wielkości 100 km2, obejmujące wszystkie znane stanowiska lęgowe
dla każdego spośród 10 gatunków monitorowanych indywidualnie.
Poniżej zestawiono zasadnicze dane dotyczące każdego z programów składowych wchodzących
w skład omawianego systemu monitoringu. Więcej danych dotyczących każdego z programów, w
tym dokładne opisy doboru powierzchni próbnych oraz metodyki prac terenowych znajduje się
na stronach Monitoringu Ptaków pod adresem www.monitoringptakow.gios.gov.pl
2.1. Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych (MPPL)
Gatunki objęte monitoringiem
Ok. 180 najbardziej rozpowszechnionych gatunków ptaków. Wiarygodne, precyzyjne dane
uzyskiwane dla ok. 100-110 najbardziej rozpowszechnionych gatunków
Uzyskiwane wskaźniki
 Wskaźnik liczebności gatunku w roku t;
 Wskaźnik rozpowszechnienia gatunku w roku t;
 Farmland Bird Index w roku t.
Powierzchnie próbne
Minimum 350 powierzchni 1 km x 1 km (645 w 2011 r.)
Dobór powierzchni
Losowanie warstwowe w obrębie 15 regionów geograficznych kraju
Realizacja
Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków
6
Koordynacja prac
Dwustopniowa. Koordynatorzy krajowi: Tomasz Chodkiewicz, Bartłomiej Woźniak; 15
koordynatorów regionalnych
Wyniki z lat wcześniejszych i ich wykorzystanie
 Program prowadzony od roku 2000.
 Dedykowane raporty OTOP publikowane w cyklu 2-3 letnim (Chylarecki et al. 2001,
Chylarecki et al. 2003, Chylarecki et al. 2006, Chylarecki & Jawińska 2007).
 Biuletyny Monitoringu Przyrody (Chylarecki et al. 2008, Neubauer et al. 2011).
 Atlas predyktywnego rozmieszczenia ptaków lęgowych (Kuczyński & Chylarecki in prep.)
 Publikacje w krajowych pismach (Ostasiewicz et al. 2011, Chodkiewicz et al. 2012 - w druku.)
 Program dostarcza krajowych danych do wskaźnika Farmland Bird Index używanego przez
Komisję Europejską jako wskaźnik strukturalny i wskaźnik zrównoważonego rozwoju.
 Program stanowi polską reprezentację systemu Pan-europejskiego monitoringu pospolitych
ptaków (Pan-European Common Bird Monitoring Scheme – więcej informacji
www.ebcc.info).
2.2 Monitoring Flagowych Gatunków Ptaków (MFGP)
12 gatunków obejmujących głównie ptaki duże i stosunkowo łatwe do policzenia nawet przez
osoby o małym doświadczeniu w badaniach terenowych ptaków:
 łabędź niemy,
 perkoz rdzawoszyi,
 perkoz zausznik,
 bąk,
 czapla siwa,
 bocian biały,
 błotniak stawowy,
 żuraw,
 śmieszka
 rybitwa rzeczna,
 rybitwa czarna,
 gawron.
 Wskaźnik zrealizowanej produktywności w roku t (łabędź niemy, bocian biały).
40-48 powierzchni 10 km x 10 km
Dobór powierzchni
Losowanie warstwowe w obrębie 15 regionów geograficznych kraju
Realizacja
Stacja Ornitologiczna MIZ PAN
Koordynacja
7
Jednostopniowa. Koordynator krajowy: Arkadiusz Sikora
 Program prowadzony w mniejszym zakresie (4-6 gatunków, 28-31 powierzchni
próbnych) od roku 2001.
 Raporty roczne opracowywane jako niepublikowane maszynopisy (Sikora et al. 2001,
Sikora et. al. 2002, Sikora et al. 2004, Sikora et al. 2006).
2.3. Monitoring Ptaków Mokradeł (MPM)
Ok. 100 gatunków ptaków związanych z siedliskami podmokłymi i wodnymi. Wiarygodne,
precyzyjne dane dla ok. 30-40 najbardziej rozpowszechnionych gatunków
 Wskaźnik rozpowszechnienia gatunku w roku t.
40-46 powierzchni o wielkości 10 km x 10 km, w granicach których wskazano 320 powierzchni
drugiego rzędu (po 8 powierzchni 1 km2 w obrębie każdej powierzchni 100 km2)
Dobór powierzchni
Powierzchnie pierwszego rzędu (10 km x10 km) wskazywane w oparciu o losowanie warstwowe
w 3 warstwach różniących się liczebnością gatunków docelowych. Powierzchnie drugiego rzędu
(1 km x 1 km) wskazywane w oparciu o schemat systematyczny.
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator krajowy: Grzegorz Neubauer
 Nowy program rozpoczęty w 2007 r.
2.4. Monitoring Ptaków Drapieżnych (MPD)
11 gatunków ptaków drapieżnych (szponiastych) oraz 1 gatunek ptaka brodzącego:
 trzmielojad
 kania ruda
 kania czarna
 bielik
 jastrząb
 myszołów
 błotniak stawowy
 błotniak łąkowy
8




orlik krzykliwy
pustułka
kobuz
bocian czarny
 Wskaźnik zrealizowanej produktywności w roku t (bielik, orlik krzykliwy).
Dobór powierzchni
Losowanie warstwowe w oparciu o podział kraju na 3 warstwy różniące się liczbą występujących
gatunków docelowych
Realizacja
Komitet Ochrony Orłów
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator krajowy: Zdzisław Cenian
2.5. Monitoring Lęgowych Sów Leśnych (MLSL)
4 gatunki leśnych sów jako gatunki podstawowe oraz 2 gatunki sów leśnych jako gatunki
uzupełniające:
 puszczyk uralski,
 włochatka,
 sóweczka,
 puchacz,


uszatka,
puszczyk.
Dobór powierzchni
Losowanie warstwowe w oparciu o podział kraju na 6 warstw różniące się liczbą występujących
gatunków docelowych oraz zróżnicowaniem geograficznym
9
Realizacja
Stowarzyszenie Ochrony Sów
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator krajowy: Sławomir Rubacha
2.6. Monitoring Zimujących Ptaków Wodnych (MZPW)
14 najbardziej rozpowszechnionych zimujących gatunków (z wyjątkiem gęsi i mew
wymagających innego podejścia metodycznego):
 Perkoz dwuczuby,
 Kormoran,
 Czapla siwa,
 Łabędź niemy,
 Łabędź krzykliwy,
 Krzyżówka,
 Głowienka,
 Czernica,
 Ogorzałka,
 Gągoł,
 Bielaczek,
 Szlachar,
 Nurogęś,
 Łyska.
Ponad 300 zbiorników oraz odcinków rzek i wybrzeża na terenie całego kraju
Dobór powierzchni
Najważniejsze zimowiska ptaków wodnych w skali kraju
Realizacja
Koordynacja
Dwustopniowa. Koordynator krajowy: Włodzimierz Meissner oraz 23 koordynatorów
regionalnych
2.7. Monitoring Zimujących Ptaków Morskich (MZPM)
10
8 gatunków docelowych:
 Nur rdzawoszyi,
 Nur czarnoszyi,
 Lodówka,
 Markaczka,
 Uhla,
 Nurzyk,
 Alka,
 Nurnik.
 42 odcinki transektowe w 12 milowej strefy przybrzeżnej,
 8 odcinków transektowych na Ławicy Słupskiej,
 8 odcinków transektowych na Zatoce Pomorskiej.
Dobór powierzchni
Transekty wybrane w akwenach o głębokości do 20-30 m. w polskiej strefie wód przybrzeżnych i
ekonomicznych
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator krajowy: Włodzimierz Meissner
 Liczenia na tych samych transektach wykonano w roku 2005 w ramach grantu
badawczego Ministerstwa Nauki i Informatyzacji pt. „Liczebność i rozmieszczenie ptaków
zimujących w polskiej strefie Bałtyku – waloryzacja akwenów pod kątem planowania
potencjalnych inwestycji”. Kierownikiem grantu był prof. W. Meissner.
2.8. Monitoring Gatunków Rzadkich 1 (MGR1)
2.8.1. Monitoring Mewy Czarnogłowej (MMC)
Mewa czarnogłowa
 Liczebność krajowej populacji gatunku w roku t
 Rozmieszczenie gatunku w roku t
Obszar objęty programem
Liczenie na wszystkich znanych stanowiskach lęgowych w granicach kraju
11
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynatorzy: Monika Zielińska i Piotr Zieliński
2.8.2. Monitoring Biegusa Zmiennego (MBZ)
Biegus zmienny z podgatunku bałtyckiego (Calidris alpina schinzii)
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator: Arkadiusz Sikora
2.8.3. Monitoring Podgorzałki (MPO)
Podgorzałka
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator: Maria Wieloch i Arkadiusz Sikora
12

Biuletyny Monitoringu Przyrody (Chylarecki et al. 2008, Neubauer et al. 2011).
2.8.4. Monitoring Łabędzia Krzykliwego (MLK)
Łabędź krzykliwy
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator: Arkadiusz Sikora i Maria Wieloch
2.9.1. Monitoring Orlika Grubodziobego (MOG)
Orlik grubodzioby
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator: Zdzisław Cenian
 Duża część stanowisk kontrolowana w latach 2000-2006.
 Syntetyczne wyniki publikowane w raportach Komitetu Ochrony Orłów (np. KOO 2007).
2.9.2. Monitoring Orła Przedniego (MOG)
13
Orzeł przedni
Realizacja
Koordynacja
2.9.3. Monitoring Rybołowa (MRY)
Rybołów
Realizacja
Koordynacja
2.10.1. Monitoring kraski (MKR)
Kraska
14
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator: Paweł Szałański
2.10.2. Monitoring dubelta (MDU)
Dubelt
 Rozpowszechnienie gatunku w roku t
Liczenie na wszystkich znanych stanowiskach lęgowych w granicach kraju, w tym na
powierzchniach próbnych w Dolinie Biebrzy
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator: Michał Maniakowski, Piotr Świętochowski
2.10.3. Monitoring ślepowrona (MSL)
Ślepowron
Realizacja
15
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator: Jacek Betleja
2.10.4. Monitoring dzięcioła trójpalczastego (MDT)
Dzięcioł trójpalczasty (podczas prac obserwatorzy odnotowują również dzięcioła białogrzbietego)
 Wskaźnik liczebności populacji gatunku w roku t
 Rozpowszechnienie gatunku w roku t
Realizacja
Koordynacja
Jednostopniowa. Koordynator: Łukasz Kajtoch, Tomasz Tumiel, Damian Nowak
16
3. Wartości referencyjne zasięgu i liczebności dla gatunków z
załącznika I DP
Komisja Europejska (KE) określa kryteria referencyjnej liczebności populacji oraz referencyjnego
zasięgu populacji w swym dokumencie DocHab-04-03/03 rev.3 (marzec 2005), odnoszącym się
do zakresu informacji wymaganej przy raportowaniu statusu gatunków chronionych Dyrektywą
Siedliskową. Kryteria te zostały bardziej szczegółowo omówione w późniejszych wytycznych
Komisji: Assessment, monitoring and reporting under Aricle 17 of Habitat Directive: explanatory
notes and guidelines, z października 2006. W 2011 roku zgodnie z oczekiwaniami KE
zsynchronizowała i zharmonizowała terminy, zakres i formę raportowania dotyczącego
implementacji Dyrektywy Siedliskowej i Dyrektywy Ptasiej, publikując w kwietniu 2011 roku
wytyczne: Assessment and reporting under Article 12 of the Birds Directive: Explanatory Notes &
Guidelines for the period 2008-2012. Omówienie zakresu danych niezbędnych do raportowania z
DP znajduje się w rozdziale 4 niniejszego dokumentu. Zgodnie z nowymi wytycznymi, KE nie
wymaga w przypadku populacji ptaków raportowania o stanie referencyjnym zasięgu i
liczebności gatunków ptaków, lecz o faktycznym stanie populacji w okresie 2008-2012. Stan
referencyjny został przedstawiony w poprzednim i jednocześnie pierwszym dla Polski jako kraju
członkowskiego Unii Europejskiej, raporcie z DP wypracowanym w ramach I fazy programu pn.
Monitoring ptaków w tym monitoring obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000
(Chylarecki et. al. 2008). Uwzględnienie w niniejszym dokumencie informacji o właściwym
zasięgu referencyjnym i referencyjnej liczebności populacji dla gatunków ptaków wskazanych w
art. 4. ust. 1 DP oraz zał. I do niej ma zatem wymiar wyłącznie formalny i wynika z zapisów
umowy 13/2010/Fz pomiędzy GIOŚ a OTOP.
3.1 Definicje
Właściwy zasięg referencyjny (favourable reference range) gatunku to zasięg o następujących
cechach:
 obejmuje całość znaczącego zróżnicowania wymogów ekologicznych gatunku w regionie;
 jest wystarczająco rozległy, by zapewnić długotrwałe przetrwanie populacji;
 jest nie mniejszy niż zasięg gatunku w chwili rozpoczęcia obowiązywania zapisów Dyrektywy
(2004 w przypadku Polski);
 w przypadku, gdy aktualny zasięg okazuje się niewystarczający dla zapewnienia właściwego
stanu ochrony gatunku (tj. jego liczebność ciągle spada), zasięg referencyjny powinien być
odpowiednio większy; ocena zasięgu referencyjnego w takiej sytuacji powinna się
odwoływać do historii zasięgu gatunku i wiedzy eksperckiej.
Podobnie definiowana jest właściwa referencyjna liczebność populacji (favourable reference
population), której cechy obejmują:
 minimalna wielkość zapewniająca długotrwałe przetrwanie populacji;
 nie mniejsza niż liczebność w chwili rozpoczęcia obowiązywania zapisów Dyrektywy (2004 w
przypadku Polski).
17
3.2. Kategoryzacja populacji
W myśl powyższych kryteriów, podzielono gniazdujące w kraju populacje ptaków z załącznika I
DP na cztery kategorie, w zależności od ich maksymalnego poziomu liczebności (w trakcie
ostatnich 25 lat) oraz wypadkowego trendu zmian ich liczebności w latach 1990-2004:
 rosnące, liczniejsze niż 50 par;
 stabilne lub fluktuujące, liczniejsze niż 50 par;
 malejące, w przeszłości większe niż 50 par;
 nie ustabilizowane (efemeryczne) lub rzadkie (<50 par);
Wyznaczanie wartości referencyjnych przebiegało odmienne dla tak wyróżnionych kategorii.

Dla populacji, które były długofalowo stabilne lub rosnące w momencie akcesji Polski do
UE, jako zasięg i liczebność referencyjną uznano stan tych zmiennych około roku 2004.

Dla populacji malejących w okresie ostatniej dekady przed akcesją za okres referencyjny
uznano sytuację panującą w okresie 1985-90. Wybór tego okresu był podyktowany
trzema zasadniczymi czynnikami:
 faktycznymi przesłankami stabilności populacji obserwowanej w tym okresie w
oparciu o literaturę przedmiotu (Tomiałojć 1990, Tomiałojć & Stawarczyk 2003,
Głowaciński 1992) lub dane niepublikowane autorów niniejszego opracowania;
 istnieniem szczegółowych danych o ówczesnym rozmieszczeniu wszystkich
gatunków ptaków lęgowych w kraju, zgromadzonych w ramach prac projektu
Polski Atlas Ornitologiczny (PAO; Sikora et al. 2007).
 ubóstwem szczegółowych danych odnośnie rozmieszczenia i liczebności
gatunków lęgowych w latach wcześniejszych (porównaj Tomiałojć 1972), nie
pozwalającym na rzetelne ustalenie rozmieszczenia i liczebności krajowych
populacji w okresie 1950-1985.
Dla czterech gatunków z tej grupy (rybołów, głuszec, cietrzew, batalion) dostępne dane
sugerowały jednak, że już w połowie lat 1980. ubiegłego wieku krajowa populacja
znajdowała się w niekorzystnym stanie ochrony (silny spadek liczebności). Dla tych
gatunków zastosowaliśmy – zalecaną w wytycznych Komisji – formułę, iż wartości
referencyjne powinny być "większe od" stwierdzonych w latach 1985-90, nie precyzując
– wobec braku adekwatnych danych – jak bardzo większe. Jednocześnie podaliśmy
wartości (liczebność, zasięg) stwierdzone dla tego okresu.
18

Dla gatunków gniazdujących efemerycznie (raz na kilka-kilkanaście lat), które w trakcie
ostatnich 25 lat nie wykształciły w Polsce regularnie (corocznie) lęgowej populacji
wykazującej cechy stabilnego zasięgu występowania, zrezygnowaliśmy z ocen wartości
referencyjnych, gdyż nie wydaje się zasadne (ani możliwe) wypracowanie dla nich
skutecznego systemu ochrony.

Dla gatunków rzadkich, o liczebności krajowej populacji w ciągu ostatnich 25 lat nie
przekraczającej nigdy 50 par lęgowych, nie istniały podstawy do prognozowania zasięgu i
liczebności zapewniających długotrwałe przetrwanie populacji. Tak nieliczne populacje,
gniazdujące na kilku-kilkunastu stanowiskach są ciągle narażone na bardzo wysokie
ryzyko wymarcia w granicach kraju, nawet jeśli ich liczebność jest stabilna czy rosnąca
(Lande 1988, Reed et al. 2003). Dla tych gatunków również zastosowaliśmy – zalecaną w
wytycznych Komisji – formułę, iż wartości referencyjne powinny być "większe od
obecnych", nie precyzując – wobec braku adekwatnych danych – jak bardzo większe.
Jednocześnie podaliśmy wartości (liczebność, zasięg) stwierdzone dla roku 2004 (lub
wcześniejszego, jeśli zasięg lub liczebność były większe w latach 1985-2004). Warto
jednak w tym kontekście nadmienić, że dane empiryczne dla ponad 100 dobrze
zbadanych populacji kręgowców wykazują, że populacja licząca 250 par (500 dojrzałych
osobników) jest wciąż narażona na średnio 50-procentowe ryzyko wymarcia w okresie
40 pokoleń (Reed et al. 2003).
3.3. Źródła danych
Zasięg referencyjny populacji stabilnych, fluktuujących i zmniejszających swą liczebność został
wyznaczony w oparciu o dane PAO z lat 1985-1993 (Sikora et al. 2007). Przy stabilności populacji
lub fluktuacjach wokół stabilnej średniej wieloletniej oznacza to, że ówczesny obraz
rozmieszczenia danego gatunku był aktualny również w roku 2004. Przy negatywnym trendzie
zmian liczebności, obraz zasięgu gatunku uzyskany w ramach prac PAO stanowi jedyny,
całościowy (w sensie pokrycia kraju) zapis rozmieszczenia w czasach (prawdopodobnej)
stabilności populacji.
Dla populacji wykazujących zauważalne rozszerzenie zasięgu krajowego w trakcie ostatnich
kilkunastu lat, pierwotne dane PAO z lat 1985-1993 zostały uzupełnione o nowe dane o
rozmieszczeniu, sięgające roku 2002 (zarówno publikowane jak i niepublikowane).
Liczebność populacji w okresie referencyjnym przyjętym jako rok 2004 szacowano w oparciu o
dane podsumowane dla Polski w 2002 r. (BirdLife International 2004) i w razie potrzeby
uaktualnione o nowe opracowania (Sikora et al. 2007). Liczebność dla okresu referencyjnego
określonego jako rok 1985 określano głównie na podstawie publikowanych opracowań
syntetycznych (Głowaciński 2001, Tomiałojć & Stawarczyk 2003, Gromadzki 2004). Przy
oryginalnych ocenach liczebności operujących zakresem liczb ("od – do"), przyjmowaliśmy górny
zakres oceny kierując się zasadą przezorności (precautionary principle) przywołaną w Dyrektywie
Siedliskowej.
3.4. Generalizacja zasięgu
Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, dla potrzeb ustalenia zasięgu referencyjnego obraz
rozmieszczenia gatunku w skali kwadratów 10 x 10 km powinien być zgeneralizowany, tak by
uzyskać raczej przybliżenie wielkoobszarowego wzorca zasięgu (tzw. extent of occurrence, EOO;
patrz Gaston 1994), niż tylko precyzyjne zmapowanie rozmieszczenia w mniejszym ziarnie (tzw.
area of occupancy; AOO). Jako metodę takiej generalizacji Komisja zaleca wydzielanie płatów
zwartego zasięgu z zastosowaniem metody minimum convex polygon, dla zasiedlonych przez
gatunek oczek siatki 10 x 10 km oddalonych od siebie nie więcej niż 40-50 km. Metoda ta jest
jednak nie tylko bardzo pracochłonna, ale może również prowadzić do absurdalnych wyników w
19
sytuacjach, gdy zasięgi mają postać łańcuchową (np. zbliżoną do litery "C"). W takich sytuacjach,
metoda minimum convex polygon ogromnie zawyża EOO, obejmując nim rozległe obszary
ewidentnie unikane przez dany gatunek. Nawet w samych wytycznych Komisji, jako ilustrację
zalecanej generalizacji przedstawiono wydzielenia dokonane nie za pomocą minimum convex
polygon, lecz całkowicie arbitralnych zgrupowań. W tej sytuacji zdecydowaliśmy się na odmienną
metodę generalizacji obrazu rozmieszczenia, gwarantującą z jednej strony powtarzalność
procesu (tj. niezależność od arbitralnych decyzji osoby dokonującej agregacji), a z drugiej –
wydzielanie w osobne płaty zasięgu miejsc występowania gatunku rozdzielonych od siebie
przerwą większą niż 40 km (zgodnie z zaleceniami Komisji). Metodą tą była prosta agregacja
informacji o występowaniu w skali kwadratów 10 x 10 km do skali kwadratów 30 x 30 km.
Agregacja do skali 20 x 20 km została uznana za mało skuteczną z uwagi na to, iż w praktyce
rozdzielała obszary oddalone od siebie już o 30 km, co dawało w efekcie wciąż silnie
rozczłonkowanie obrazu zasięgu. Na załączonych mapach zgeneralizowany obraz rozmieszczenia
w skali 30 x 30 km jest przedstawiony jako jasnoniebieska plama nałożona na rozmieszczenie w
skali 10 x 10 km (ciemnoniebieskie kółka).
Zastosowana metoda generalizacji pozwala również na uzyskanie nowej informacji na temat
struktury zasięgu gatunku w granicach kraju. Jest nią wskaźnik D, nazywany czasem wymiarem
fraktalnym zasięgu, albo jego wymiarem pudełkowym (box-counting fractal dimension; Hartley &
Kunin 2003, Hartley et al. 2004, Halley et al. 2004; patrz też Peitgen et al. 1995). Odnosi się ona
do sytuacji, gdy rozmieszczenie tego samego gatunku jest zmapowane – jako zasiedlone przez
gatunek oczka siatki – w różnych skalach (tj. w różnej wielkości siatkach kwadratów nałożonych
na siebie). Przy obrazie rozmieszczenia porównywanym w dwóch skalach (jak w tym przypadku),
wskaźnik D jest definiowany jako:
D = logx FR/2,
gdzie:
x = (powierzchnia kwadratu większego/powierzchnia kwadratu mniejszego)0.5,
FR = liczba mniejszych kwadratów w których występuje gatunek / liczba większych
kwadratów, w których występuje gatunek.
W tym przypadku x = (900/100) 0.5 = 9 0.5 = 3, zaś FR waha się w granicach od 1 do 9
Wskaźnik D mierzy zatem gęstość wypełnienia oczek większej siatki zasiedlonymi przez gatunek
oczkami mniejszej siatki. D zmienia się w granicach od 0 do 2 i jest niezależny od skali
porównywanych oczek siatki. D=0 charakteryzuje sytuację, gdy w jednym oczku dużej siatki
znajduje się tylko jeden zasiedlony kwadrat mniejszej siatki (np. mornel czy sieweczka morska w
przypadku gatunków przedstawionych w niniejszym raporcie). Natomiast D=2 odpowiada
sytuacji, gdy wszystkie oczka mniejszej siatki w obrębie pojedynczego większego kwadratu są
zasiedlone przez dany gatunek (D zbliżone do 2 posiada bocian biały lub gąsiorek). Ponieważ
wzrost (względnie spadek) liczebności wielu gatunków następuje nie tylko poprzez przesuwanie
granicy zwartego zasięgu (w znaczeniu EOO), ale i poprzez wypełnianie (lub tworzenie) "dziur" w
obrębie istniejącego już zasięgu, to wskaźnik D – który mierzy ten proces bezpośrednio – ma
20
spory potencjał informowania o dynamice zmian zasięgu gatunku (Pocock et al. 2006). Był on z
powodzeniem wykorzystywany wręcz do prognozowania tempa wymierania lokalnych populacji
motyli brytyjskich i belgijskich (Wilson et al. 2004). Jako taki, wymiar pudełkowy został przez nas
uwzględniony (pod nazwą wskaźnika D) jako dodatkowa miara stanu krajowej populacji gatunku,
użyteczna dla diagnozowania stanu zasięgu populacji w kontekście kryteriów korzystnego stanu
ochrony. Wskaźnik D jest jednak w dużej mierze zdeterminowany przez łączną powierzchnię
areału populacji mierzoną w skali mniejszych kwadratów. Dlatego porównywanie wartości D dla
różnych gatunków musi uwzględniać tenże areał jako współzmienną w modelu lub analizować
wartości resztowe z regresji D na wielkość areału (Halley et al. 2004, Pocock et al. 2006).
3.5. Wyniki
Podstawowe dane o wartościach referencyjnych zasięgu i liczebności populacji dla 73 gatunków
lęgowych w Polsce i wskazanych w załączniku I DP zestawiono w Aneksie 1 do niniejszego
opracowania.
4. Dane wymagane w nowym formacie raportu z DP
4.1. Liczebność krajowej populacji
Spośród ponad 250 populacji lęgowych i zimujących stanowiących przedmiot stosownej oceny
liczebności w granicach Polski, dane PMŚ pozwalają na uzyskanie oszacowań liczebności ok. 180
gatunków (157 populacji lęgowych, 26 populacji zimujących). Oszacowania te często są bardzo
niedokładne, gdyż system monitoringu bazujący w znacznej mierze na prostych do uzyskania
wskaźnikach liczebności nie jest dobrym układem do szacowania bezwzględnej liczebności
populacji. Dla dalszych ok. 30 najrzadszych gatunków, oszacowania liczebności krajowych
populacji lęgowych (często gniazdujących efemerycznie) są możliwe w oparciu o zasoby
informacyjne Komisji Faunistycznej PTZool, weryfikującej w trybie ciągłym obserwacje gatunków
rzadkich i trudnych do identyfikacji. Dane z innych źródeł (eksperci, dedykowane projekty
badawcze) pozwolą oszacować liczebność ok. 5-10 dalszych populacji. Dla ok. 50-60 populacji nie
dysponujemy danymi ilościowymi pozwalającymi na wiarygodne oszacowania liczebności.
4.2. Krótkoterminowy trend liczebności (od 2000 r.)
Dostępność danych podobna jak dla poprzedniego parametru. System PMŚ dostarcza dobrych
danych tego typu (coroczne oceny wskaźnika liczebności lub – rzadziej – liczebności
bezwzględnej) dla 183 populacji (157 populacji lęgowych, 26 populacji zimujących), choć dla
wielu z nich serie pomiarowe będą wyraźnie krótsze niż 12 lat (często 6 lat, niekiedy 2 lata). Dla
ok. 30 populacji lęgowych stosowna charakterystyka będzie możliwa do sformułowania w
oparciu o dane KF PTZool. Dla pozostałych 50-60 populacji brak danych pozwalających ocenić
krótkoterminowe trendy liczebności.
4.3. Długoterminowy trend liczebności (od 1980 r.)
21
Dostępność danych wybitnie gorsza niż dla poprzedniego parametru. Oceny liczebności populacji
lęgowych ponad 100 gatunków, sformułowane na podstawie informacji z lat 1980 (1985) -1990
są podane w publikacji Tomiałojcia (1990). Możliwe jest ich porównanie z aktualnymi ocenami
liczebności (patrz punkt 4.1 wyżej) tych samych gatunków i wyliczenie trendu w oparciu o 2
punkty danych. Dokładność danych z lat 1980-1990 jest jednak nieznana i z reguły bazują one na
integracji informacji z wielu lat, przy niepełnym pokryciu terenu. Dane otrzymane taką metodą
należałoby interpretować z dużą ostrożnością i nie zalecane jest ich raportowanie.
4.4. Mapa rozmieszczenia oraz jej generalizacja do tzw. zasięgu
Dobre dane o występowaniu wszystkich ponad 220 gatunków lęgowych (Sikora et al. 2007)
zmapowane w skali kwadratów 10x10 km (z możliwościami dowolnych generalizacji) są wysoce
zdezaktualizowane, gdyż pochodzą z lat 1985-1993. Jedynie dla kilku gatunków monitorowanych
ramach PMŚ na wszystkich znanych stanowiskach krajowych możliwe jest przedstawienie
aktualnego zasięgu występowania gniazdowego i jego generalizacja. Poza tym jednak, dla
przeważającej większości lęgowych gatunków, niemożliwe jest obecnie uzyskanie wymaganych
przez KE informacji o aktualnym, zgeneralizowanym zasięgu gatunków ptaków lęgowych.
4.5. Krótkoterminowy trend zmian wielkości zasięgu (od 2000 r.)
Dane o tym parametrze są praktycznie niedostępne. Brak danych o rozmieszczeniu populacji
lęgowych gatunków sprzed ok. 10 lat. Podobnie, brak danych o współczesnym rozmieszczeniu
ogromnej większości gatunków lęgowych (wyjąwszy kilka gatunków monitorowanych obecnie w
ramach PMŚ z wykorzystaniem dedykowanych cenzusów na całości areału – patrz poprzedni
punkt).
4.6. Długoterminowy trend zmian wielkości zasięgu (od 1980 r.)
Brak danych do oceny tego parametru. Są wprawdzie dostępne dane o rozmieszczeniu
wszystkich gatunków lęgowych w latach 1985-1993 (Sikora et al. 2007), ale brak jest
współczesnych danych tego typu, pozwalających na ocenę trendu w oparciu o 2 punkty danych.
4.7. Informacje o krajowej strategii ochrony gatunku
Dane opisowe nie zbierane w ramach PMŚ. Łatwe do uzyskania w oparciu o zasoby informacyjne
GDOŚ.
4.8. Podstawowe zagrożenia gatunku w kraju
Informacje opisowe nie zbierane w ramach PMŚ, możliwe do oceny eksperckiej dla przeważającej większości populacji.
4.9. Wielkość populacji występującej w granicach OSOP
Informacje zasadniczo nie zbierane w ramach PMŚ. Przynajmniej dla ok. 100 populacji możliwe
jest oszacowanie tego parametru w oparciu o zasoby informacji o ostojach ptaków o randze
międzynarodowej (OTOP; patrz Wilk et al. 2010) oraz zasoby informacji o gatunkach
występujących na terenach OSOP (formularze SDF; GDOŚ). Dodatkowo, dla części z tych
22
populacji, oceny te mogą zostać zweryfikowane w oparciu o dane zbierane w ramach PMŚ na
powierzchniach próbnych położonych w granicach OSOP.
4.10. Wskazanie działań ochronnych podejmowanych dla ochrony gatunku
Informacje opisowe nie zbierane w ramach PMŚ. Dla przeważającej większości populacji możliwe
do uzyskania w ramach oceny eksperckiej lub w oparciu o informacje uzyskane z GDOŚ.
23
5. Liczebność populacji krajowej
5.1. Materiał i metody estymacji
Wybór gatunków
W opracowaniu zestawiono liczebności populacji lęgowych 239 gatunków ptaków, dla których
oszacowano liczebność w latach 2008-2012. Na tej liście znalazło się 226 gatunków o
potwierdzonym gniazdowaniu w tym okresie (kryteria lęgowości za Sikora et al. 2007) oraz 13
gatunków, dla których nie wykazano gniazdowania, ale które były lęgowe na terenie Polski w
latach poprzedzających raportowany okres (BirdLife International 2004).
Dane do estymacji
Oszacowanie liczebności krajowych populacji ptaków oparto na źródłach publikowanych i
niepublikowanych informacjach od ekspertów (ryc.2). Większość danych pochodzi z trzech
podstawowych źródeł:
1. Monitoring ptaków
Programy monitoringowe dedykowane poszczególnym gatunkom lub grupom ptaków,
realizowane przez specjalistów koordynujących współpracę z szeroką grupą obserwatorów i
działających na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Wykorzystano tu wyniki
następujących programów monitoringowych:
-
Monitoring Pospolitych Gatunków Ptaków (patrz podpunkt 1a),
Monitoring Ptaków Drapieżnych,
Monitoring Flagowych Gatunków Ptaków,
Monitoring Gatunków Rzadkich z podprogramami:
 MGR1 – orzeł przedni, orlik krzykliwy i rybołów
 MGR2 – łabędź krzykliwy, podgorzałka, biegus zmienny i mewa czarnogłowa
 MGR3 – ślepowron, dubelt, kraska, dzięcioł trójpalczasty
Oceny populacji krajowych ptaków, które opierają się na danych pochodzących z monitoringu,
zostały opublikowane w raporcie podsumowującym wyniki programów prowadzonych w latach
2008-2009 (Neubauer et al. 2011).
1a. MPPL - estymacja zagęszczeń i wielkości krajowej populacji pospolitych ptaków
Zagęszczenie populacji oblicza się poprzez podzielenie liczby osobników2 zaobserwowanych na
danej powierzchni przez jej pole. W przypadku metody transektowej stosowanej w MPPL, ptaki
liczone są wzdłuż trasy przemarszu, po obu jej stronach, czyli w pasie o szerokości 2w i długości
L, gdzie w jest „zasięgiem” liczenia, a L sumaryczną długością transektu. Stąd, jeżeli wykryjemy
wszystkie osobniki danego gatunku, estymowane zagęszczenie populacji wynosi:
Dˆ  n / 2wL ,
2
(1)
Określenie „osobnik” odnosi się tu do jednostki, której zagęszczenie szacujemy. W przypadku MPPL jest
to najczęściej para lęgowa lub zajęte terytorium.
24
gdzie:
D̂ - estymator zagęszczenia populacji,
n – liczba wszystkich stwierdzonych osobników w danym roku,
w – szerokość transektu (z każdej strony; w przypadku MPPL w=100 m),
L – sumaryczna długość transektu (w przypadku MPPL dla każdego roku są to 2 kontrole * 2 km =
4 km).
W praktyce nigdy nie ma możliwości wykrycia wszystkich osobników i wzór (1) przyjmuje postać:
Dˆ  n / 2wLPˆa ,
(2)
gdzie P̂a jest estymatorem prawdopodobieństwa wykrycia osobnika na obszarze badanej
powierzchni. Prawdopodobieństwo to, zgodnie z intuicją i zdrowym rozsądkiem, maleje wraz z
odległością od linii transektu. Innymi słowy, im dalej znajduje się osobnik, tym szansa jego
wykrycia jest mniejsza. Skoro wykrywalność jest funkcją odległości, to znajomość kształtu tej
funkcji umożliwia oszacowanie prawdopodobieństwa wykrycia danego osobnika w zależności od
jego lokalizacji (sensie rozumianej jako prostopadła odległość od linii transektu). Postać tej
funkcji i jej parametry mogą zostać oszacowane na podstawie informacji o frekwencji obserwacji
w poszczególnych kategoriach odległości (ryc. 1). W niniejszym opracowaniu przyjęto, że funkcja
wykrywalności g(x) ma kształt rozkładu normalnego (Gaussa). Obserwacje leżące poza pasem
100 m nie zostały uwzględnione przy szacowaniu D.
Ryc. 1. Frekwencja obserwacji w poszczególnych klasach odległości (prostokąty) oraz dopasowana funkcja
normalna (linia) dla dwóch gatunków różniących się wykrywalnością.
Metodyka ta wymaga przyjęcia szeregu założeń:
1. Rozmieszczenie osobników w przestrzeni jest efektem realizacji procesu stochastycznego
o parametrze D, gdzie D jest zagęszczeniem populacji.
2. Transekty są rozmieszczone w przestrzeni losowo.
3. Funkcja wykrywalności g(x) jest malejącą funkcją odległości x.
4. Dla dowolnego x wartości funkcji g(x) mieszczą się w zakresie [0, 1].
5. Na linii transektu wykrywane są wszystkie osobniki, czyli g(0)=1.
25
6. Ocena odległości x jest wykonana w momencie pierwszego zauważenia i nie jest
obciążona przemieszczaniem się osobników, np. na skutek płoszenia.
7. Odległość x (lub zaliczenie x do kategorii odległości) nie jest obarczone błędem.
Zagęszczenie populacji każdego gatunku zostało obliczone oddzielnie dla każdego roku badań.
Przeciętne zagęszczenie w całym okresie (2000-2010) jest średnią ze wszystkich lat ważoną sumą
długości transektów wykonanych w danym roku. Wielkość krajowej populacji została
oszacowana poprzez pomnożenie średniego zagęszczenia przez powierzchnię kraju (312 888
km2). Do wyliczenia zagęszczeń przyje to założenie, że samce stanowią 50% osobników
obserwowanych w próbie. Jedynie dla derkacza, przepiórki, świerszczaka, brzęczki,
strumieniówki, zniczka, przyjęto, że proporcja samców w próbie ptaków rejestrowanych w
ramach MPPL wynosi 100%.
Estymacja funkcji wykrywalności, zagęszczeń populacji i całkowitej liczebności oraz przedziałów
ufności dla tych parametrów została wykonana przy użyciu oprogramowania Distance 6.0.2
(Thomas et al., 2010). Metodyka szacowania zagęszczenia populacji na podstawie liczeń na
transektach została szczegółowo opisana w kilku opracowaniach (Buckland et al., 2001, 2008;
Everitt, 2002).
2. Komisja Faunistyczna
Stwierdzenia lęgów gatunków rzadkich i nielicznych w kraju (zwykle o liczebności poniżej 100
par) weryfikowane są przez Komisję Faunistyczną Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. W
ramach prac Komisji zespół specjalistów ocenia poprawność oznaczenia gatunku oraz
prawdopodobieństwo gniazdowania. Aktualne wyniki weryfikacji są zamieszczane na witrynie
Komisji Faunistycznej (http://www.komisjafaunistyczna.pl/), a po każdym roku pracy
publikowane w formie raportów w czasopiśmie Ornis Polonica (dawniej Notatki Ornitologiczne,
np. Komisja Faunistyczna 2011).
3. Publikacje specjalistyczne
Informacje o liczebności krajowych populacji ptaków opublikowane w specjalistycznych pismach,
np. w Ornis Polonica, Chrońmy Przyrodę Ojczystą lub w innej formie. Są to zarówno publikacje
omawiające występowanie poszczególnych gatunków w całym kraju w oparciu o najnowsze
materiały (np. Ławicki 2011 dla rybitwy białoskrzydłej Chlidonias leucopterus) lub opisujące
strategie ochrony gatunku w kraju (np. kormorana Phalacrocorax carbo, Bzoma 2011). Ponadto
wykorzystuje się publikacje obejmujące mniejsze jednostki geograficzne kraju, np. dla pliszki
górskiej Motacilla cinerea (Czapulak et al. 2008, Czechowski & Jędro 2009, Ledwoń et al. 2009).
Niektóre oceny liczebności oparte są również na danych pochodzących z innych niż wymienione
powyżej trzy źródła. Są to zazwyczaj dane starsze, publikowane (BirdLife International 2004,
Chylarecki & Sikora 2007, Wilk et al. 2010) lub niepublikowane.
26
Dane niepubl.
Komisja Faunistyczna
Inne publikacje, raporty, strony internetowe
Wilk i in. 2010
Sikora i in. 2007
BidLife International 2004
PMŚ - MGR
PMŚ - MPD
PMŚ - MFGP
PMŚ - MPPL
0
50
100
150
Liczba gatunków
Ryc. 2. Źródła danych wykorzystanych do estymacji liczebności gatunków populacji w Polsce. Podano
liczbę gatunków, dla których wykorzystano poszczególne źródła informacji
Aktualność materiału
Zasadnicze materiały użyte w opracowaniu pochodzą z lat 2008-2011, a więc są to
najaktualniejsze dostępne informacje. Posiłkowano się również wynikami sprzed tego okresu, w
szczególności dla gatunków nielicznych i średnio licznych, w przypadku których uznano, że są to
estymacje nadal aktualne (względnie podano je ze względu na brak nowych oszacowań). Oceny
te pochodzą z lat 1995-2004.
Jednostka estymacji
Dla 220 gatunków liczebność podano w parach, tylko dla 7 gatunków jednostką estymacji są
samce. Wyróżnienie tych kilku gatunków wynika z ich specyficznej biologii lęgowej, co w
największym stopniu wiąże się z rejestrowania śpiewających i/lub tokujących samców. W grupie
tej znajdują się: cietrzew Tetrao tetrix, głuszec Tetrao urogallus, przepiórka Coturnix coturnix,
bąk Botaurus stellaris, derkacz Crex crex, wodniczka Acrocephalus paludicola i wójcik
Phylloscopus trochiloides.
Sposób estymacji i jej dokładność
Dla każdego z gatunków podano dwie wartości odnoszące się do zastosowanej metody estymacji
i jej jakości w ramach trzech wyróżnionych kategorii:
Metody oceny liczebności populacji krajowej:
1 – estymacja oparta na opinii eksperta z brakiem lub niewielkim udziałem próbkowania
2 – oszacowanie oparte na niepełnych danych z ekstrapolacją i/lub modelowaniem
27
3 – wyczerpujące zbadanie lub estymacja o wysokim poziomie wiarygodności
Jakość dokonanej estymacji populacji krajowej:
1 – słaba
2 – średnia
3 – dobra
Przypisane tym kategoriom wartości (1, 2, 3) są ze sobą zbieżne i im są one wyższe, tym jakość
estymacji wyższa. Zestawienie dla 226 gatunków lęgowych pokazuje, że oszacowania słabej i
średniej jakości dotyczą w największym stopniu gatunków rzadkich i nielicznych. Wśród 60
gatunków w tych dwóch kategoriach, aż 45 to gatunki o liczebności szacowanej w zakresie 10110 000 par lęgowych (ryc. 3).
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
dobra
30%
średnia
20%
słaba
10%
1 000 001-10 000 000
100 001-1 000 000
10 001-100 000
1 001-10 000
101-1 000
11-100
1-10
0
0%
Poziom liczebności populacji
Ryc. 3. Jakość estymacji dla poszczególnych gatunków ptaków w zależności od poziomu wielkości populacji
krajowej. Wyróżniono 3 klasy jakości estymacji: słaba (n=12 gatunków), średnia (48 gatunków) i dobra
(166 gatunków).
W grupie tej znajdują się gatunki, które powszechnie uważane są za trudne do policzenia, np. ze
względu na aktywność nocną (chruściele, słonka Scolopax rusticola, sowy, wróblowce z rodzaju
Locustella), jak również ptaki siedlisk podmokłych (kaczkowate, perkozy, bączek Ixobrychus
minutus, siewkowce). Ponadto brakuje dobrej jakości oszacowań dla gatunków gniazdujących w
28
górach, dla których możliwości wykonania liczeń na reprezentatywnej liczbie powierzchni
próbnych są mocno ograniczone (np. pliszka górska, drozd obrożny Turdus torquatus).
Oceny populacji podano w zakresach liczebności. Zakres liczebności dla części gatunków jest
bardzo szeroki. Może to wynikać zarówno z rzeczywistych wahań liczebności w skali wielolecia,
jak np. u gatunków inwazyjnych (rybitwa białoskrzydła czy krzyżodziób świerkowy Loxia
curvirostra), jak również z niskiej precyzji oszacowania wynikającego z niewielkiej liczby
analizowanych powierzchni (niska frekwencja w połączeniu z dużymi różnicami liczebności
pomiędzy badanymi powierzchniami).
Źródła danych
Poniższe zestawienie zawiera źródła danych wykorzystane do estymacji krajowych populacji
ptaków. W zdecydowanej większości są to aktualne publikacje i źródła niepublikowane
pochodzące z lat 2004-2012.
Dane publikowane:
BirdLife International 2004. Birds in Europe: population estimates, trends and conservation status.
Cambridge, UK: BirdLife International. BirdLife International Series No. 12.
Bukaciński D., Bukacińska M. 2009. Threatened bird species of the middle Vistula River islands: status,
necessity for protection and proposed activities. W: Uchmański J. (red) Theoretical and applied
aspects of modern ecology. UKSW, Warszawa, ss. 219–239.
Bzoma S. 2011. Program ochrony kormorana Phalacrocorax carbo w Polsce. Strategia zarządzania
populacją kormorana w Polsce. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie,
Warszawa.
Chylarecki P., Sikora A. 2007. Ocena liczebności gatunków lęgowych w Polsce. W: Sikora A., Rohde Z.,
Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. (red.). Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski
1985–2004. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań, s. 34–41.
Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z., Neubauer G., Rohde Z., Archita B., Wieloch M., Zielińska M., Zieliński P.
2008. Monitoring populacji ptaków w latach 2006–2007. Biuletyn Monitoringu Przyrody 6: 6–26.
CLANGA 2012. http://clanga.com (data dostępu 27.02.2012).
Czapulak A., Dziuba C., Fura M., Gramsz B., Kwiatkowski M., Sawicka E., Szeląg D., Witan K. 2008.
Liczebność i rozmieszczenie pliszki górskiej Motacilla cinerea w polskiej części Sudetów. Not. Orn.
49: 141–152.
Czechowski P., Jędro G. 2009. Rozmieszczenie i liczebność populacji lęgowej pliszki górskiej Motacilla
cinerea w województwie lubuskim. Not. Orn. 50: 304–309.
Keller M., Chodkiewicz T., Woźniak B. 2011. Puszczyk mszarny Strix nebulosa nowym gatunkiem lęgowym
w Polsce. Ornis Polonica 52: 150–154.
Komisja Faunistyczna 2008. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2007. Raport nr 24. Not. Orn. 49:
81–115.
Komisja Faunistyczna 2009. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2008. Raport nr 25. Not. Orn. 50:
111–142.
Komisja Faunistyczna 2010. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2009. Raport nr 26. Ornis
Polonica 52: 117–148.
Komisja Faunistyczna 2011. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2010. Raport nr 27. Ornis
Polonica 52: 117–149.
Komisja Faunistyczna 2012. http://www.komisjafaunistyczna.pl/ (data dostępu 31.01.2012).
Lachmann L., Tannberger F. (eds). 2012. The Aquatic Warbler Conservation Handbook. OTOP (in prep.)
29
Ledwoń M., Król J., Mędrzak R., Mołdysz D., Barcik L., Dyduch M, Gacek s., Jagiełko J., Jędrzejko A., Kruszyk
R., Linert H., Procner B., Śniegoń, Wojtoń T., Wiśniewski M., Wróbel M., Zontek I., Zontek C. 2009.
Liczebność i rozmieszczenie pluszcza Cinclus cinclus oraz pliszki górskiej Motacilla cinerea w
zachodniej części Beskidów Zachodnich i Pogórza Zachodniobeskidzkiego. Not. Orn. 50: 9–20.
Ławicki Ł., Niedźwiecki S., Sawicki W., Świętochowski P., Goławski A., Kasprzykowski Z., Urban M.,
Wylegała P., Czechowski P., Prange M., Janiszewski T., Menderski S., Lenkiewicz W., Jantarski M.
2011. Liczne gniazdowanie rybitwy białoskrzydłej Chlidonias leucopterus w Polsce w roku 2010.
Ornis Polonica 52: 85–96.
Neubauer G., Zagalska-Neubauer M., Gwiazda R., Faber M., Bukaciński D., Betleja J., Chylarecki P. 2006.
Large white-headed gulls in Poland: distribution, numbers, trends and hybridization. Vogelwelt
127: 11–22.
Neubauer G., Faber M., Zagalska-Neubauer M. 2010. Yellow-legged Gull in Poland: status and separation
from yellow-legged Herring Gull and hybrids. Dutch Birding 32: 163–170.
Neubauer G., Sikora A., Chodkiewicz T., Cenian Z., Chylarecki P., Archita B., Betleja J., Rohde Z., Wieloch
M., Woźniak B., Zieliński P., Zielińska M. 2011. Monitoring populacji ptaków w latach 2008–2009.
Biuletyn Monitoringu Przyrody 8: 1–40.
Sikora A., Kotlarz B., Bela G., Jędro G. 2011. Występowanie sóweczki Glaucidium passerinum na Pomorzu i
metody jej wykrywania. Ptaki Pomorza 2: 17–34.
Sikora A., Sołowiej M., Kajzer Z., Ławicki Ł., Ściborski M., Kośmicki A. 2011. Nowe stanowiska lęgowe pliszki
cytrynowej Motacilla citreola na Pomorzu. Ptaki Pomorza 2: 127–133.
Sikora A., Wieloch M., Chylarecki P. (w druku). Stan populacji lęgowej łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus
w Polsce. Ornis Polonica 53.
Sikora A., Ryś A., Sulej A., Półtorak W., Cenian. Z., Piłat G., Zawadzka S. 2011. Inwentaryzacja
ornitologiczna Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 PLB 280006 Puszcza Borecka.
Maszynopis. BUL, Olsztyn.
Stój M., Kozik B., Kwarciany B. 2011. Orzeł przedni Aquila chrysaetos w polskiej części Karpat w latach
2008–2011. Chrońmy Przyr. Ojcz. 67 (6): 483–493.
Tumiel T., Grygoruk G. 2011. Pierwsze stwierdzenie lęgu zaroślówki Acrocephalus dumetorum w Polsce.
Ornis Polonica 52: 288–291.
Tumiel T., Korniluk M., Wereszczuk M., Białomyzy P., Grygoruk G., Świętochowski P., Fabiszewski M.,
Skierczyński M. 2011. Inwentaryzacja ptaków w granicach Obszaru Specjalnej Ochrony Natura
2000 Puszcza Knyszyńska PLB200003. Maszynopis, Białystok.
Wiehle D., Malczyk P. 2009. Gniazdowanie hełmiatek Netta rufina na stawach rybnych koło Zatora. Not.
Orn. 50: 42–48.
Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. (red.) 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w
Polsce. OTOP; Marki.
Stępniewski K., Cichocki W. 2011. Rozmieszczenie, liczebność i preferencje siedliskowe pomurnika
Tichodroma muraria w polskich Tatrach. Chrońmy Przyr. Ojcz. 67 (5): 399–414.
Zagalska-Neubauer M., Neubauer G. 2007. Lęg mieszany mewy żółtonogiej Larus fuscus i mewy srebrzystej
L. argentatus na Zbiorniku Włocławskim. Not. Orn. 48: 137–139.
Zieliński P., Zielińska M. 2011. Gniazdowanie mewy czarnogłowej Larus melanocephalus na Pomorzu. Ptaki
Pomorza 3: 35–44.
Dane niepublikowane:
M. Keller, B. Woźniak, T. Chodkiewicz, T. Buczek, A. Ł. Różycki [krogulec, ocena populacji krajowej].
A. Tabor, R. Siek – [lęg sowy błotnej w roku 2008 na Biebrzy].
T. Chodkiewicz, J. Krogulec – [obserwacja pojedynczej sowy błotnej na Bagnie Bubnów, czerwiec 2011].
T. Buczek – [obserwacje sowy błotnej – bagno Brzeźno, sezon lęgowy 2011].
30
J. Gawroński, D. Gawrońska – [obserwacje sowy błotnej, Krowie Bagno, sezon lęgowy 2011].
P. Świętochowski, P. Białomyzy, Ł. Krajewski, M. Wereszczuk – [80 par czapli białej na Biebrzy w 2011].
S. Aftyka, K. Antoń, Ł. Bednarz – [15 par czapli białej na Jeziorze Mytyckim w 2011 roku].
T. Kobylas, S. Aftyka, K. Antoń, Ł. Bednarz, P. Szewczyk [27 par czapli białej na Jeziorze Kacapka w 2011].
D. Krupiński, J. Lewtak, J. Mydlak – [1 para dzierzby czarnoczelnej – gniazdowanie prawdopodobne 2011].
Sz. Bzoma – [lęg edredona w 2011 roku].
MFGP (Monitoring Flagowych Gatunków Ptaków). SO MIZ PAN, Gdańsk i GIOŚ, Warszawa.
MPD (Monitoring Ptaków Drapieżnych). KOO, Olsztyn i GIOŚ, Warszawa.
MPPL (Monitoring Pospolitych Gatunków Ptaków). OTOP i GIOŚ, Warszawa.
MGR1 (Monitoring Gatunków Rzadkich – orzeł przedni, orlik grubodzioby, rybołów). KOO, Olsztyn i GIOŚ,
Warszawa].
MGR2 (Monitoring Gatunków Rzadkich – łabędź krzykliwy, podgorzałka, biegus zmienny, mewa
czarnogłowa). SO MIZ PAN, Gdańsk i GIOŚ, Warszawa.
MGR3 (Monitoring Gatunków Rzadkich – ślepowron, dubelt, dzięcioł trójpalczasty, kraska). OTOP i GIOŚ,
Warszawa.
5.2 Wyniki
Wielkość krajowej populacji lęgowej dla 226 gatunków (o potwierdzonym gniazdowaniu w
okresie objętym raportem) wahała się w szerokich granicach od 1 do kilku milionów par. Analiza
rozkładu liczebności (ryc. 4) wykazuje, że zarysowują się trzy grupy, o różnej wielkości populacji.
Pierwszą grupę tworzą gatunki rzadkie, których liczebność nie przekracza 100 par
(log10(liczebność populacji) nie przekracza 2). Drugą grupę tworzą gatunki, których liczebność
oscyluje w rejonie 1000 par (kilkaset – kilka tysięcy par, log10(liczebność populacji) około 3).
Trzecią grupę tworzą gatunki, których liczebność populacji kształtuje się na poziomie kilkuset
tysięcy – kilku milionów par (log10(liczebność populacji) na poziomie 5-6).
Oceny liczebności wszystkich gatunków lęgowych podane są tabeli w Aneksie 2 oraz w pliku
Excel w Aneksie 4 (płyta CD).
31
10
0
5
Liczba gatunków
15
20
Wielkość populacji lęgowej
0
2
4
6
Log10 (Liczebność populacji)
Ryc. 4. Rozkład oszacowanej liczebności populacji lęgowej dla 226 gatunków ptaków krajowych. Na
wykresie przedstawiono dla każdego gatunku wartości zlogarytmowane (log10) dla średniej
geometrycznej z minimalnego i maksymalnego oszacowania liczebności.
32
6. Trendy stanu populacji i status ochronny gatunków
6.1. Metody określenia trendu i statusu ochronnego
Dane PMŚ
System monitoringu ptaków realizowany w ramach niniejszego projektu jako część
Państwowego Monitoringu Środowiska pozwolił po roku 2007 na dobre oszacowanie trendów
zmian rocznych wskaźników liczebności dla 157 gatunków lęgowych w Polsce. W ogromnej
większości przypadków, oszacowania trendów są precyzyjne, gdyż odnoszą się długiej serii
pomiarowej. Dla większości gatunków (125) uzyskano trendy z długiej serii pomiarowej, zbieżnej
z wymaganiami KE dotyczącymi okresu określania trendu krótkoterminowy (patrz punkt 4.2).
Takie dane pochodzą dla większości gatunków z 12-letniej serii pomiarowej z lat 2000-2011, a
jedynie dla kilku gatunków – do lat 2001-2011 (11 lat) względnie 2002-2011 (10 lat).
Dla pozostałych 32 gatunków lęgowych obliczono trendy dla 5-letniej serii pomiarowej. Trzeba
jednak pamiętać, iż jest to krótki okres czasu a obliczone trendy należy interpetować z
ostrożnością. Dla 2 gatunków (wodniczka i puszczyk mszarny) oparto się o dane OTOP oraz dane
niepublikowane autorów raportu.
Dla pozostałych 80 gatunków nie obliczono trendów, gdyż są to gatunki wymarłe w kraju, bądź
zbyt rzadko notowane w granicach powierzchni próbnych, co nie pozwala na uzyskanie
wiarygodnych (wystarczająco precyzyjnych) oszacowań wskaźników rocznych albo ich populacje
nie zostały objęte obecnie realizowanym systemem monitoringu.
Kryteria KE
Raportowaniu podlega kierunek trendu i wielkość zmiany dla populacji. Kierunek trendu
klasyfikowany jest do jednej z pięciu następujących kategorii:
 0 = stabilny,
 F = fluktuujący,
 + = rosnący,
 - = malejący,
 X = kierunek nieustalony.
Kierunek trendu (Direction) jest ustalany na podstawie oszacowania średniego, rocznego
współczynnika λ (i przedziałów ufności dla jego oszacowania) z modelu wykładniczego za okres
2000-2011. Wprawdzie kryteria stosowane w programie TRIM są nieco inne i bardziej
rozbudowane niż proponowana przez KE kategoryzacja (patrz niżej), dają one jednak podstawę
do zaklasyfikowania zmian liczebności do kategorii wymienionych powyżej. W programie TRIM
rozróżnia się silny i umiarkowany spadek oraz silny i umiarkowany wzrost; dla potrzeb
kategoryzacji KE wyróżniono jedynie spadek lub wzrost (skala spadku lub wzrostu liczebności jest
określona dodatkową zmienną - wielkość zmiany wyrażoną w procentach).
Trend fluktuujący (F) dotyczy gatunków, których liczebność podlega silnym zmianom z roku na
rok, bez wyraźnego kierunku. Mogą to być gatunki związane z cyklicznymi zmianami w
dostępności pokarmu (np. sowy, krzyżodzioby), lub potencjalnych siedlisk, co wymusza
33
przemieszczenia w poszukiwaniu tychże zasobów. W warunkach polskich przykładem takiego
gatunku może być rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus.
Wielkość zmiany (Minimum oraz Maximum) oszacowano wg wytycznych KE. Dla każdego
gatunku, z kategorią trendu sklasyfikowaną jako rosnący lub malejący podano minimalną i
maksymalną wielkość zmiany (dolny i górny 95% przedział ufności dla oszacowania wskaźnika w
ostatnim roku sprawozdawczym, tj. 2011 minus wartość wskaźnika w pierwszym roku badań) z
zaokrągleniem do 1%. Przykładowo, gdy wskaźnik liczebności dla gatunku w roku 2011 wynosił
1,23 a jego przedziały ufności 1,07 do 1,40 to wartości minimalna i maksymalna (zakres)
odpowiednio +7% i +40% (naturalnie, kierunek trendu w tym przypadku był rosnący). Gdy
minimalna wielkość zmiany przekraczała -100%, ze względu na niską precyzję oszacowania,
zostawała zaokrąglana do -100%.
Kryteria TRIM
Wartości trendów liczebności były klasyfikowane w podziale na 6 kategorii natężenia i kierunku
zmian wielkości ocenianej populacji, implementowanych w programie TRIM 3.54. Program ten
jest zalecany do stosowania przez European Bird Census Council i rutynowo używany do
wyliczania i kategoryzacji trendów w ramach Pan-European Common Bird Monitoring Scheme.
Podstawą stosowanej kategoryzacji były wartości średnie oszacowania λ w połączeniu z
wartościami błędu (górnego lub dolnego progu 95% przedziału ufności; 95%PU) tej oceny.
Stosowane kategorie obejmowały:
 silny wzrost (dolna granica 95%PU dla λ jest większa niż 1.05),
 umiarkowany wzrost (dolna granica 95%PU dla λ zawiera się w przedziale 1.00-1.05),
 stabilna (dolna granica 95%PU dla λ jest większa od 0.95 a górna granica mniejsza od
1.05),
 umiarkowany spadek (górna granica 95%PU dla λ zawiera się w przedziale 0.95-1.00),
 silny spadek (górna granica 95%PU dla λ jest mniejsza niż 0.95),
 trend nieustalony (dolna granica 95%PU dla λ jest mniejsza od 0.95 lub górna granica
jest większa od 1.05, a jednocześnie przedział ten obejmuje wartość 1.00).
Kryteria IUCN
Wartości trendów liczebności λ posłużyły do kategoryzacji ryzyka wymarcia krajowej populacji
wg kryteriów stosowanych przez IUCN do danych o trendach populacji (kryteria z grupy A2).
Kryteria IUCN przydzielono jedynie gatunkom z długą serią pomiarową z MPPL oraz MFGP
(12,11,10-letnie serie). Kategoryzacji dokonano zgodnie z 2-stopniowym algorytmem
stosowanym do analizy danych w skali regionalnej (krajowej), a nie globalnej (IUCN 2003).
Zgodnie z tą procedurą, kryteria globalne IUCN (2001) stosowane w pierwszym kroku analizy,
prowadziły do wyników pośrednich (kategoryzacji ryzyka wymarcia), które były modyfikowane w
kroku drugim, w oparciu o rozpoznanie możliwości zasilania krajowej populacji przez imigrantów
z krajów ościennych, jej zdolność do samodzielnego odtwarzania oraz inne cechy populacji
regionalnej (IUCN 2003). W konsekwencji, populacje były klasyfikowane w podziale na 5
kategorii ryzyka wymarcia w granicach kraju:
•
krytycznie zagrożone (CR),
34
•
•
•
•
zagrożone (EN),
narażone (VU),
bliskie zagrożenia (NT),
mniejszej troski (LC).
6.2. Wyniki
Ogólną charakterystykę trendów zmian liczebności populacji przeprowadzono dla 157 gatunków,
dla których zgromadzono dobrej jakości dane. Dla 146 gatunków trendy skategoryzowano w
programie TRIM; dla pozostałych gatunków dane zostały zgromadzone w ramach cenzusów lub
inwentaryzacji nie poddających się analizie w tym programie.
Średnia wartość współczynnika lambda (średnie roczne tempo zmian liczebności populacji) dla
wszystkich 158 analizowanych populacji wyniosło 1.016 (zakres 0.677-1.742; 95% przedziały
ufności dla średniej: 1.000-1.031). Przy podziale analizowanych gatunków na dwie grupy (z
Załącznika I Dyrektywy Ptasiej i „niezałącznikowe”), zarysowuje się tendencja do nieco gorszych
parametrów populacji gatunków „załącznikowych” (różnica ta nie jest istotna w sensie
statystycznym). Można powiedzieć że obie grupy są generalnie stabilne pod względem
liczebności, jednak populacje gatunków nie ujętych w Załączniku I przyrastają liczebnie w tempie
niemal 2% rocznie (średnia λ = 1.019, 95% PU 1.002-1.036), podczas gdy pozostałe gatunki nie
wykazują zmian liczebności (średnia λ = 1.002, 95% PU 0.969-1.036) (ryc. 5).
35
14
liczba gatunków
12
a
10
8
6
4
2
0
0.6-0.7
0.8-0.9
1.0-1.1
1.2-1.3
> 1.4
1.2-1.3
> 1.4
lambda
70
liczba gatunków
60
b
50
40
30
20
10
0
0.6-0.7
0.8-0.9
1.0-1.1
lambda
Ryc. 5. Rozkład wartości współczynnika λ, dla gatunków ptaków (a) ujętych w Załączniku I Dyrektywy
Ptasiej oraz (b) spoza tego załącznika. Oba rozkłady są podobne, z tym że wśród gatunków niezałącznikowych istnieje frakcja silnie wzrastająca liczebnie (wysokie wartości współczynnika λ), rzutująca
na ogólną średnią – rozkład jest prawoskośny.
Kategoryzacja kierunku i natężenia trendu w programie TRIM wymagająca oszacowania λ i jej
błędu standardowego w modelu log-liniowym możliwa była łącznie dla 146 gatunków. Dla 39
gatunków, z uwagi na zbyt duże wahania wskaźnika liczebności, niemożliwe było ustalenie
trendu. Wśród pozostałych 107 gatunków, 46 charakteryzowało się wzrostami liczebności (w
tym silnym 7, a umiarkowanym 39), populacje 31 były stabilne, a 35 zmniejszało liczebność (w
tym 2 silnie i 28 umiarkowanie). Wśród kolejnych 11 gatunków z Załącznika I DP, których trend
został oceniony na podstawie istniejących, dobrych danych (np. cenzusy w ramach MGR),
znajdował się jeden gatunek stabilny liczebnie, 6 gatunków zwiększających liczebność w
raportowanym okresie (łabędź krzykliwy, podgorzałka, ślepowron, orlik grubodzioby, orzeł
przedni, mewa czarnogłowa) oraz 4 gatunki zmniejszające liczebność (rybołów, biegus zmienny,
dubelt, kraska), z których jeden – biegus zmienny – w zasadzie w kraju już wymarł.
W oparciu o tzw. regionalne kryteria IUCN, żaden spośród 114 gatunków dla których istniały
odpowiednie dane nie został oceniony jako krytycznie zagrożony (CR) lub bliski zagrożenia (EN).
36
Osiem gatunków zostało jednak zaklasyfikowanych jako narażone (VU). Kolejne 9 gatunków
posiada kategorię bliskich zagrożenia (NT). Pozostałe 97 gatunków należy klasyfikować jako
gatunki tzw. mniejszej troski (LC), nie zagrożone szybkim wymarciem w skali kraju.
Tabela 1. Zestawienie liczby gatunków ptaków w poszczególnych kategoriach trendów i zagrożenia
wymarciem w zależności od statusu ochronnego w DP EU.
Kategorie trendu / zagrożenia
Ryzyko wymarcia w Polsce (IUCN)
krytycznie zagrożony (CR)
zagrożony (EN)
narażony (VU)
bliski zagrożenia (NT)
mniejszej troski (LC)
Natężenie i kierunek trendu (TRIM)
Silny spadek
Umiarkowany spadek
Stabilny
Umiarkowany wzrost
Silny wzrost
Niesprecyzowany
Zał. I
Dyrektywa Ptasia
Art. 4(2)
Zał. II/1
Zał. II/2
0
0
2
0
13
0
0
1
2
14
0
0
0
1
5
0
0
1
4
13
0
4
3
7
2
7
2
4
3
4
3
18
1
1
0
2
2
6
1
4
7
4
2
6
Tabela z podsumowaniem krótkoterminowych trendów (kategorie KE, TRIM) oraz statusu
ochronnego (kategorie IUCN) znajduje się w Aneksie 3.
37
7. Literatura
BirdLife International 2004. Birds in Europe: population estimates, trends and conservation status.
Cambridge, UK: BirdLife International. BirdLife International Series No. 12.
Buckland, S.T., Anderson, D.., Burnham, K.P., Laake, J.L., Borchers, D.L., Thomas, L. (Eds.), 2008. Advanced
Distance Sampling: Estimating Abundance of Biological Populations. Oxford University Press,
Oxford.
Buckland, S.T., Anderson, D.R., Burnham, K.P., Laake, J.L., Borchers, D.L., Thomas, L. 2001. Introduction to
Distance sampling: Estimating abundance of biological populations. Oxford Univ. Press, Oxford.
Chodkiewicz T., Chylarecki P., Woźniak B., Antczak J., Czeraszkiewicz R., Jasiński M., Zieliński P. 2012.
Zmiany liczebności pospolitych ptaków lęgowych Pomorza w latach 2000-2010. Ptaki Pomorza 3. W
druku
Chylarecki P., Rohde Z., Sikora A., Cenian Z., 2008. Raport do KE. Materiały do raportu do Komisji
Europejskiej z wdrażania Dyrektywy Ptasiej w Polsce w latach 2006-2008 w części dotyczącej
monitoringu. Wersja ostateczna. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
Chylarecki P., Jawińska D. 2007. Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych – raport z lat 2005-2006. OTOP,
Warszawa.
Chylarecki P., Jawińska D., Kuczyński L. 2006. Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych – raport z lat 20032004. OTOP, Warszawa.
Chylarecki P., Rohde Z., Zieliński P., Gromadzki M. 2001. Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych – raport
roczny 2000. OTOP/Stacja Ornitologiczna IE PAN, Gdańsk.
Chylarecki P., Zieliński P., Rohde Z., Gromadzki M. 2003. Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych – raport
z lat 2001-2002. OTOP/Zakład Ornitologii PAN.
Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z., Neubauer G., Rohde Z., Archita B., Wieloch M., Zielińska M., Zieliński P.
2008. Monitoring populacji ptaków w latach 2007-2008. Biuletyn Monitoringu Ptaków 6: 1-56.
Everitt, B., 2002. The Cambridge dictionary of statistics. Cambridge University Press, Cambridge, UK; New
York.
Gaston K. J. 1994. Measuring geographic range sizes. Ecography 17: 198-205.
GIOŚ 2010. Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2010-2012. Główny Inspektorat
Ochrony Środowiska. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
Głowaciński Z. (red.) 1992. Polska czerwona księga zwierząt. PWRiL, Warszawa.
Gromadzki M. (red.) 2004. Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik
metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Halley J. M., Hartley S., Kallimanis A. S., Kunin W. E., Lennon J. J., & Sgardelis S. P. 2004. Uses and abuses of
fractal methodology in ecology. Ecology Letters 7: 254-271.
Hartley S. & Kunin W. E. 2003. Scale dependence of rarity, extinction risk, and conservation priority.
Conservation Biology 17: 1559-1570.
Hartley S., Kunin W. E., Lennon J. J., & Pocock M. J. O. (2004) Coherence and discontinuity in the scaling of
species' distribution patterns. Proceedings of the Royal Society of London B 271: 81-88.
IUCN 2001. IUCN Red List categories and criteria. Version 3.1. Gland, Switzerland and Cambridge, UK ,
IUCN - The World Conservation Union.
IUCN 2003. Guidelines for application of IUCN Red List criteria at regional levels: Version 3.0. Gland,
Switzerland and Cambridge, UK, IUCN Species Survival Commission.
KOO 2007. Raport z działalności Komitetu Ochrony Orłów w Polsce w 2006 roku. Biuletyn KOO 16: 2-27.
Kuczyński L., Chylarecki P. 2012. Atlas predyktywnego rozmieszczenia pospolitych ptaków lęgowych. GIOŚ.
In prep.
Lande R. 1988. Genetics and demography in biological conservation. Science 241: 1455-1460.
O'Grady J. J., Reed D. H., Brook B. W., & Frankham R. 2004. What are the best correlates of predicted
extinction risk? Biological Conservation 118: 513-520.
Neubauer G., Sikora A., Chodkiewicz T., Archita B., Cenian Z., Chylarecki P., Rohde Z., Wieloch M., Woźniak
B., Zielińska M., Zieliński P. 2011. Monitoring populacji ptaków Polski w latach 2008–2009.
Biuletyn Monitoringu Przyrody 8/1: 1–40.
Ostasiewicz M., Chodkiewicz T., Chylarecki P., Neubauer G., Woźniak B. 2011. Wskaźnik liczebności
pospolitych ptaków lęgowych – co możemy zrobić w oparciu o dane Monitoringu Pospolitych
Ptaków Lęgowych w Państwowym Monitoringu Środowiska? Studia i Materiały CEPL w Rogowie
R. 13. Zeszyt 2 (27): 65-76.
38
Peitgen H.-O., Jurgens H. & Saupe D. 1995. Granice chaosu: fraktale. PWN, Warszawa.
Pocock M. J. O., Hartley S., Telfer M., Preston C. D., & Kunin W. E. 2006. Ecological correlates of range
structure in rare and scarce British plants. Journal of Ecology 94: 581-596.
Reed D. H., O'Grady J. J., Brook B. W., Ballou J. D., & Frankham R. 2003. Estimates of minimum viable
population sizes for vertebrates and factors influencing those estimates. Biological Conservation
113: 23-34.
Sikora A., Chylarecki P., Gromadzki M. & Rohde Z. 2001. Monitoring Flagowych Gatunków Ptaków – raport
roczny 2001. [niepublikowany maszynopis], Stacja Ornitologiczna IE PAN, Gdańsk.
Sikora A., Gromadzki M. & Rohde Z. 2002. Monitoring Flagowych Gatunków Ptaków – raport roczny 2002.
[niepublikowany maszynopis], Zakład Ornitologii PAN, Gdańsk.
Sikora A., Gromadzki M. & Rohde Z. 2004. Monitoring Flagowych Gatunków Ptaków – raport roczny 2003.
Sikora A., Gromadzki M. & Rohde Z. 2006. Monitoring Flagowych Ptaków Lęgowych w latach 2001-2005.
Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G. & Chylarecki P. (red.) 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków
lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Thomas, L., Buckland, S.T., Rexstad, E.A., Laake, J.L., Strindberg, S., Hedley, S.L., Bishop, J.R.B., Marques,
T.A., Burnham, K.P., 2010. Distance software: design and analysis of distance sampling surveys for
estimating population size. Journal of Applied Ecology 47, 5–14.
Tomiałojć L. & Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski: rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTPP "pro
Natura", Wrocław.
Tomiałojć L. 1972. Ptaki Polski: wykaz gatunków i rozmieszczenie. PWN, Warszawa.
Tomiałojć L. 1990. Ptaki Polski: rozmieszczenie liczebność. PWN, Warszawa.
Wilson R. J., Thomas C. D., Fox R., Roy D. B., & Kunin W. E. 2004. Spatial patterns in species distributions
reveal biodiversity change. Nature 432: 393-396.
39
Aneks 1.
Wartości referencyjne (favourable reference values)
dla 73 gatunków ptaków lęgowych z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej
Perkozy Podicipediformes Perkozowate Podicipedidae
Gatunek (nazwa polska) Perkoz rogaty
Gatunek (nazwa naukowa) Podiceps auritus
Gatunek (nazwa angielska) Slavonian Grebe (Horned Grebe)
Mapa
Zasięg referencyjny (10x10 km2) [100]
Zasięg referencyjny (30x30 km2) [900] populacja efemeryczna
Wskaźnik D 0.00
Liczebność referencyjna
populacji
Rok referencyjny 1985-2004
Liczebność populacji (2007) 0 p
Trend liczebności (2000-2007) populacja efemeryczna
Trend zasięgu (2000-2007) populacja efemeryczna
Brodzące Ciconiiformes Czaplowate Ardeidae
Gatunek (nazwa polska) Bąk
Gatunek (nazwa naukowa) Botaurus stellaris
Gatunek (nazwa angielska) Bittern
Mapa
Zasięg referencyjny (10x10 km2) 66 300
Wskaźnik D 0.87
Liczebność referencyjna 4 800 p
populacji
Rok referencyjny 2004
Liczebność populacji (2007) 4 100 – 4 800 p
Trend liczebności (2000-2007) 1.013
Trend zasięgu (2000-2007) 1.002
Gatunek (nazwa polska) Bączek
Gatunek (nazwa naukowa) Ixobrychus minutus
Gatunek (nazwa angielska) Little Bittern
Mapa
Wskaźnik D 0.52
Liczebność referencyjna 800 p
populacji
Liczebność populacji (2007) 700
Trend liczebności (2000-2007) Brak danych ilościowych
Trend zasięgu (2000-2007) Brak danych ilościowych
Gatunek (nazwa polska) Ślepowron
Gatunek (nazwa naukowa) Nycticorax nycticorax
Gatunek (nazwa angielska) Night Heron
Mapa
Wskaźnik D 0.55
populacji
Liczebność populacji (2007) 550 – 600 p
Gatunek (nazwa polska) Czapla nadobna
Gatunek (nazwa naukowa) Egretta garzetta
Gatunek (nazwa angielska) Little Egret
Mapa
Zasięg referencyjny (30x30 km2) [1 800] populacja efemeryczna
Wskaźnik D 0.00
Liczebność referencyjna Dwa przypadki lęgów w latach 1985-2006
populacji
Gatunek (nazwa polska) Czapla biała
Gatunek (nazwa naukowa) Egretta alba (Casmerodius albus)
Gatunek (nazwa angielska) Great White Egret
Mapa
Zasięg referencyjny (10x10 km2) większy niż 500
Zasięg referencyjny (30x30 km2) większy niż 4 500
Wskaźnik D 0.00
Liczebność referencyjna większa niż 25 p
populacji
Liczebność populacji (2007) 10 -25 p
Trend liczebności (2000-2007) Wzrost, brak danych ilościowych
Trend zasięgu (2000-2007) Wzrost, brak danych ilościowych
Gatunek (nazwa polska) Czapla purpurowa
Gatunek (nazwa naukowa) Ardea purpurea
Gatunek (nazwa angielska) Purple Heron
Mapa
Wskaźnik D 0.37
populacji
Brodzące Ciconiiformes Bocianowate Ciconiidae
Gatunek (nazwa polska) Bocian czarny
Gatunek (nazwa naukowa) Ciconia nigra
Gatunek (nazwa angielska) Black Stork
Mapa
Wskaźnik D 1.24
populacji
Brodzące Ciconiiformes Bocianowate Ciconiidae
Gatunek (nazwa polska) Bocian biały
Gatunek (nazwa naukowa) Ciconia ciconia
Gatunek (nazwa angielska) White Stork
Mapa
Wskaźnik D 1.85
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 1.001
Blaszkodziobe Anseriformes
Kaczkowate Anatidae
Gatunek (nazwa polska) Łabędź krzykliwy
Gatunek (nazwa naukowa) Cygnus cygnus
Gatunek (nazwa angielska) Whooper Swan
Mapa
Wskaźnik D 0.16
populacji
Liczebność populacji (2007) 40-50 p
Trend liczebności (2000-2007) Wzrost, brak dokładnych danych ilościowych
Trend zasięgu (2000-2007) Wzrost, brak dokładnych danych ilościowych
Blaszkodziobe Anseriformes Kaczkowate Anatidae
Gatunek (nazwa polska) Podgorzałka
Gatunek (nazwa naukowa) Aythya nyroca
Gatunek (nazwa angielska) Ferruginous Duck
Mapa
Wskaźnik D 0.36
populacji
Szponiaste Falconiformes Jastrzębiowate Accipitridae
Gatunek (nazwa polska) Trzmielojad
Gatunek (nazwa naukowa) Pernis apivorus
Gatunek (nazwa angielska) Honey Buzzard
Mapa
Wskaźnik D 0.98
populacji
Liczebność populacji (2007) 3 600 p
Gatunek (nazwa polska) Kania czarna
Gatunek (nazwa naukowa) Milvus migrans
Gatunek (nazwa angielska) Black Kite
Mapa
Wskaźnik D 0.85
populacji
Gatunek (nazwa polska) Kania ruda
Gatunek (nazwa naukowa) Milvus milvus
Gatunek (nazwa angielska) Red Kite
Mapa
Wskaźnik D 1.06
populacji
Gatunek (nazwa polska) Bielik
Gatunek (nazwa naukowa) Haliaeetus albicilla
Gatunek (nazwa angielska) White-tailed Eagle
Mapa
Wskaźnik D 0.81
Liczebność referencyjna 650
populacji
Liczebność populacji (2007) 800 - 900 p
Trend zasięgu (2000-2007) Wzrost
Gatunek (nazwa polska) Gadożer (krótkoszpon)
Gatunek (nazwa naukowa) Circaetus gallicus
Gatunek (nazwa angielska) Short-toed Eagle
Mapa
Wskaźnik D 0.14
populacji
Gatunek (nazwa polska) Błotniak stawowy
Gatunek (nazwa naukowa) Circus aeruginosus
Gatunek (nazwa angielska) Marsh Harrier
Mapa
Wskaźnik D 1.37
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 0.993
Gatunek (nazwa polska) Błotniak zbożowy
Gatunek (nazwa naukowa) Circus cyaneus
Gatunek (nazwa angielska) Hen Harrier
Mapa
Wskaźnik D 0.27
populacji
Gatunek (nazwa polska) Błotniak łąkowy
Gatunek (nazwa naukowa) Circus pygargus
Gatunek (nazwa angielska) Montagu's Harrier
Mapa
Wskaźnik D 0.84
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 1.055
Gatunek (nazwa polska) Orlik krzykliwy
Gatunek (nazwa naukowa) Aquila pomarina
Gatunek (nazwa angielska) Lesser Spotted Eagle
Mapa
Wskaźnik D 1.14
populacji
Liczebność populacji (2007) 1 800 p
Gatunek (nazwa polska) Orlik grubodzioby
Gatunek (nazwa naukowa)
Aquila clanga
Gatunek (nazwa angielska) (Greater) Spotted Eagle
Mapa
Wskaźnik D 0.89
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 1.021
Gatunek (nazwa polska) Orzeł przedni
Gatunek (nazwa naukowa) Aquila chrysaetos
Gatunek (nazwa angielska) Golden Eagle
Mapa
Wskaźnik D 0.77
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 1.046
Gatunek (nazwa polska) Orzełek włochaty
Gatunek (nazwa naukowa) Aquilla pennata (Hieraaetus pennatus)
Gatunek (nazwa angielska) Booted Eagle
Mapa
Wskaźnik D 0.20
populacji
Szponiaste Falconiformes Rybołowy Pandionidae
Gatunek (nazwa polska) Rybołów
Gatunek (nazwa naukowa) Pandion haliaetus
Gatunek (nazwa angielska) Osprey
Mapa
Wskaźnik D 0.31
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 0.989
Szponiaste Falconiformes Sokołowate Falconidae
Gatunek (nazwa polska) Raróg
Gatunek (nazwa naukowa) Falco cherrug
Gatunek (nazwa angielska) Saker
Mapa
Wskaźnik D 0.00
Liczebność referencyjna Jeden przypadek lęgu w latach 1985-2006
populacji
Szponiaste Falconiformes Sokołowate Falconidae
Gatunek (nazwa polska) Sokół wędrowny
Gatunek (nazwa naukowa) Falco peregrinus
Gatunek (nazwa angielska) Peregrine
Mapa
Wskaźnik D 0.17
populacji
Trend liczebności (2000-2007) Wzrost, brak dokładnych danych ilościowych
Grzebiące Galliformes Głuszcowate Tetraonidae
Gatunek (nazwa polska) Jarząbek
Gatunek (nazwa naukowa) Bonasa bonasia
Gatunek (nazwa angielska) Hazel Grouse
Mapa
Wskaźnik D 0.96
populacji
Gatunek (nazwa polska) Cietrzew
Gatunek (nazwa naukowa) Tetrao tetrix
Gatunek (nazwa angielska) Black Grouse
Mapa
Wskaźnik D 0.80
populacji
Trend liczebności (2000-2007) Spadek, brak danych ilościowych
Trend zasięgu (2000-2007) Spadek, brak danych ilościowych
Gatunek (nazwa polska) Głuszec
Gatunek (nazwa naukowa) Tetrao urogallus
Gatunek (nazwa angielska) Cappercaillie
Mapa
Wskaźnik D 0.79
populacji
Żurawiowe Gruiformes Chruściele Rallidae
Gatunek (nazwa polska) Kropiatka
Gatunek (nazwa naukowa) Porzana porzana
Gatunek (nazwa angielska) Spotted Crake
Mapa
Wskaźnik D 0.57
populacji
Gatunek (nazwa polska) Zielonka
Gatunek (nazwa naukowa) Porzana parva
Gatunek (nazwa angielska) Little Crake
Mapa
Wskaźnik D 0.39
populacji
Gatunek (nazwa polska) Derkacz
Gatunek (nazwa naukowa) Crex crex
Gatunek (nazwa angielska) Corncrake
Mapa
Wskaźnik D 1.11
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 0.941
Żurawiowe Gruiformes Zurawie Gruidae
Gatunek (nazwa polska) Żuraw
Gatunek (nazwa naukowa) Grus grus
Gatunek (nazwa angielska) Crane
Mapa
Wskaźnik D 1.36
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 1.016
Siewkowe Charadriiformes Szczudłonogi Recurvirostridae
Gatunek (nazwa polska) Szczudłak
Gatunek (nazwa naukowa) Himantopus himantopus
Gatunek (nazwa angielska) Black-winged Stilt
Mapa
Wskaźnik D 0.14
Liczebność referencyjna -populacji
Siewkowe Charadriiformes Szczudłonogi Recurvirostridae
Gatunek (nazwa polska) Szablodziób
Gatunek (nazwa naukowa) Recurvirostra avosetta
Gatunek (nazwa angielska) Avocet
Mapa
Wskaźnik D 0.00
Liczebność referencyjna -populacji
Siewkowe Charadriiformes Kulony Burhinidae
Gatunek (nazwa polska) Kulon
Gatunek (nazwa naukowa) Burhinus oedicnemus
Gatunek (nazwa angielska) Stone Curlew
Mapa
Wskaźnik D 0.14
populacji
Trend liczebności (2000-2007) Pojedyncza para lęgowa w 2 sezonach
Trend zasięgu (2000-2007) Zanikający
Siewkowe Charadriiformes Siewkowate Charadriidae
Gatunek (nazwa polska) Sieweczka morska
Gatunek (nazwa naukowa) Charadrius alexandrinus
Gatunek (nazwa angielska) Kentish Plover
Mapa
Wskaźnik D 0.00
Liczebność referencyjna Jeden przypadek gniazdowania w latach 1985-2004
populacji
Rok referencyjny
Siewkowe Charadriiformes Siewkowate Charadriidae
Gatunek (nazwa polska) Charadrius morinellus
Gatunek (nazwa naukowa) Mornel
Gatunek (nazwa angielska) Dotterel
Mapa
Wskaźnik D 0.00
Liczebność referencyjna Jeden przypadek gniazdowania w latach 1985-2004
populacji
Siewkowe Charadriiformes Bekasowate Scolopacidae
Gatunek (nazwa polska) Biegus zmienny
Gatunek (nazwa naukowa) Calidris alpina schinzii
Gatunek (nazwa angielska) Dunlin
Mapa
Wskaźnik D 0.40
populacji
Trend liczebności (2000-2007) Spadek, brak dokładnych danych ilościowych
Gatunek (nazwa polska) Batalion
Gatunek (nazwa naukowa) Philomachus pugnax
Gatunek (nazwa angielska) Ruff
Mapa
Wskaźnik D 0.24
populacji
Gatunek (nazwa polska) Dubelt
Gatunek (nazwa naukowa) Gallinago media
Gatunek (nazwa angielska) Great Snipe
Mapa
Wskaźnik D 0.55
populacji
Gatunek (nazwa polska) Łęczak (brodziec leśny)
Gatunek (nazwa naukowa) Tringa glareola
Gatunek (nazwa angielska) Wood Sandpiper
Mapa
Wskaźnik D 0.00
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) Utrzymujące się pojedyncze stanowisko
Siewkowe Charadriformes Mewy Laridae
Gatunek (nazwa polska) Mewa czarnogłowa
Gatunek (nazwa naukowa) Larus melanocephalus
Gatunek (nazwa angielska) Mediterranean Gull
Mapa
Wskaźnik D 0.18
populacji
Siewkowe Charadriformes Mewy Laridae
Gatunek (nazwa polska) Mewa mała
Gatunek (nazwa naukowa) Larus minutus
Gatunek (nazwa angielska) Little Gull
Mapa
Wskaźnik D 0.44
populacji
Siewkowe Charadriiformes Rybitwy Sternidae
Gatunek (nazwa polska) Rybitwa czubata
Gatunek (nazwa naukowa) Sterna sandvicensis
Gatunek (nazwa angielska) Sandwich Tern
Mapa
Wskaźnik D 0.00
Liczebność referencyjna 3 przypadki gniazdowania w latach 1985-2007
populacji
Rok referencyjny
Gatunek (nazwa polska) Rybitwa rzeczna (rybitwa zwyczajna)
Gatunek (nazwa naukowa) Sterna hirundo
Gatunek (nazwa angielska) Common Tern
Mapa
Wskaźnik D 0.55
populacji
Gatunek (nazwa polska) Rybitwa białoczelna
Gatunek (nazwa naukowa) Sternula albifrons (Sterna albifrons)
Gatunek (nazwa angielska) Little Tern
Mapa
Wskaźnik D 0.56
populacji
Gatunek (nazwa polska) Rybitwa białowąsa
Gatunek (nazwa naukowa) Chlidonias hybridus
Gatunek (nazwa angielska) Whiskered Tern
Mapa
Wskaźnik D 0.40
populacji
Gatunek (nazwa polska) Rybitwa czarna
Gatunek (nazwa naukowa) Chlidonias niger
Gatunek (nazwa angielska) Black Tern
Mapa
Wskaźnik D 0.75
populacji
Sowy Strigiformes Puszczykowate Strigidae
Gatunek (nazwa polska) Puchacz
Gatunek (nazwa naukowa) Bubo bubo
Gatunek (nazwa angielska) Eagle Owl
Mapa
Wskaźnik D 0.56
populacji
Gatunek (nazwa polska) Sóweczka
Gatunek (nazwa naukowa) Glaucidium passerinum
Gatunek (nazwa angielska) Pygmy Owl
Mapa
Wskaźnik D 0.55
populacji
Liczebność populacji (2007) 400 -500 p
Gatunek (nazwa polska) Puszczyk uralski
Gatunek (nazwa naukowa) Strix uralensis
Gatunek (nazwa angielska) Ural Owl
Mapa
Wskaźnik D 0.86
populacji
Gatunek (nazwa polska) Uszatka błotna (sowa błotna)
Gatunek (nazwa naukowa) Asio flammeus
Gatunek (nazwa angielska) Short-eared Owl
Mapa
Wskaźnik D 0.40
populacji
Gatunek (nazwa polska) Włochatka
Gatunek (nazwa naukowa) Aegolius funereus
Gatunek (nazwa angielska) Tengmalm's Owl
Mapa
Wskaźnik D 0.59
populacji
Lelkowe Caprimulgiformes Lelkowate Caprimulgidae
Gatunek (nazwa polska) Lelek
Gatunek (nazwa naukowa) Caprimulgus europaeus
Gatunek (nazwa angielska) Nightjar
Mapa
Wskaźnik D 0.74
populacji
Kraskowe Coraciiformes Zimorodkowate Alcedinidae
Gatunek (nazwa polska) Zimorodek
Gatunek (nazwa naukowa) Alcedo atthis
Gatunek (nazwa angielska) Kingfisher
Mapa
Wskaźnik D 1.20
populacji
Kraskowe Coraciiformes Kraski Coraciidae
Gatunek (nazwa polska) Kraska
Gatunek (nazwa naukowa) Coracias garrulus
Gatunek (nazwa angielska) Roller
Mapa
Wskaźnik D 0.77
populacji
Dzięciołowe Piciformes Dzięciołowate Picidae
Gatunek (nazwa polska) Dzięcioł zielonosiwy
Gatunek (nazwa naukowa) Picus canus
Gatunek (nazwa angielska) Grey-headed Woodpecker
Mapa
Wskaźnik D 0.91
populacji
Gatunek (nazwa polska) Dzięcioł czarny
Gatunek (nazwa naukowa) Dryocopus martius
Gatunek (nazwa angielska) Black Woodpecker
Mapa
Wskaźnik D 1.59
Liczebność referencyjna 70 000
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 0.988
Gatunek (nazwa polska) Dzięcioł białoszyi
Gatunek (nazwa naukowa) Dendrocopos syriacus
Gatunek (nazwa angielska) Syrian Woodpecker
Mapa
Wskaźnik D 0.56
populacji
Gatunek (nazwa polska) Dzięcioł średni
Gatunek (nazwa naukowa) Dendrocopos medius
Gatunek (nazwa angielska) Middle Spotted Woodpecker
Mapa
Wskaźnik D 1.06
populacji
Gatunek (nazwa polska) Dzięcioł białogrzbiety
Gatunek (nazwa naukowa) Dendrocopos leucotos
Gatunek (nazwa angielska) White-backed Woodpecker
Mapa
Wskaźnik D 0.72
populacji
Gatunek (nazwa polska) Dzięcioł trójpalczasty
Gatunek (nazwa naukowa) Picoides tridactylus
Gatunek (nazwa angielska) Three-toed Woodpecker
Mapa
Wskaźnik D 0.76
populacji
Wróblowe Passeriformes Skowronki Alaudidae
Gatunek (nazwa polska) Lerka (skowronek borowy)
Gatunek (nazwa naukowa) Lullula arborea
Gatunek (nazwa angielska) Wood Lark
Mapa
Wskaźnik D 1.37
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 1.019
Wróblowe Passeriformes Pliszkowate Motacillidae
Gatunek (nazwa polska) Świergotek polny
Gatunek (nazwa naukowa) Anthus campestris
Gatunek (nazwa angielska) Tawny Pipit
Mapa
Wskaźnik D 1.12
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 0.896
Wróblowe Passeriformes Drozdowate Turdidae
Gatunek (nazwa polska) Podróżniczek
Gatunek (nazwa naukowa) Luscinia svecica
Gatunek (nazwa angielska) Bluethroat
Mapa
Wskaźnik D 0.59
populacji
Wróblowe Passeriformes Pokrzewkowate Sylviidae
Gatunek (nazwa polska) Wodniczka
Gatunek (nazwa naukowa) Acrocephalus paludicola
Gatunek (nazwa angielska) Aquatic Warbler
Mapa
Wskaźnik D 0.46
populacji
Wróblowe Passeriformes Pokrzewkowate Sylvidae
Gatunek (nazwa polska) Jarzębatka (pokrzewka jarzębata)
Gatunek (nazwa naukowa) Sylvia nisoria
Gatunek (nazwa angielska) Barred Warbler
Mapa
Wskaźnik D 1.14
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 0.890
Wróblowe Passeriformes Muchołówki Muscicapidae
Gatunek (nazwa polska) Muchołówka mała
Gatunek (nazwa naukowa) Ficedula parva
Gatunek (nazwa angielska) Red-breasted Flycatcher
Mapa
Wskaźnik D 0.99
populacji
Wróblowe Passeriformes Muchołówki Muscicapidae
Gatunek (nazwa polska) Muchołówka białoszyja
Gatunek (nazwa naukowa) Ficedula albicollis
Gatunek (nazwa angielska) Collared Flycatcher
Mapa
Wskaźnik D 0.84
populacji
Wróblowe Passeriformes Dzierzby Laniidae
Gatunek (nazwa polska) Gąsiorek
Gatunek (nazwa naukowa) Lanius collurio
Gatunek (nazwa angielska) Red-backed Shrike
Mapa
Wskaźnik D 1.78
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 0.999
Wróblowe Passeriformes Dzierzby Lanidae
Gatunek (nazwa polska) Dzierzba czarnoczelna
Gatunek (nazwa naukowa) Lanius minor
Gatunek (nazwa angielska) Lesser Grey Shrike
Mapa
Wskaźnik D 0.17
populacji
Trend liczebności (2000-2007) Tylko 1 przypadek gniazdowania po 2000 r.
Wróblowe Passeriformes Trznadlowate Emberizidae
Gatunek (nazwa polska) Ortolan
Gatunek (nazwa naukowa) Emberiza hortulana
Gatunek (nazwa angielska) Ortolan Bunting
Mapa
Wskaźnik D 1.53
populacji
Trend zasięgu (2000-2007) 0.997
Aneks 2.
Wielkość populacji krajowej
115
Nr
Nazwa naukowa
(Species scientific name)
EURING
Rok lub
Jednostka
okres (Year
(Unit)
or period)
1
Tachybaptus ruficollis
70
1992-2004
2
Podiceps cristatus
90
3
Podiceps grisegena
100
4
Podiceps auritus
5
Metoda
(Method
used)
Jakość
(Quality)
Minimum
Maximum
Źródła (Sources)
Breeding pairs
7500
10000
2
2
BIRDLIFE INTERNATIONAL 2004, CHYLARECKI & SIKORA 2007
1992-2004
Breeding pairs
15000
25000
2
2
2008-2009
Breeding pairs
1500
2000
2
2
WILK et al. 2010
110
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
Podiceps nigricollis
120
1992-2004
Breeding pairs
4000
5000
2
2
6
Phalacrocorax carbo
720
2010
Breeding pairs
27000
30000
3
3
BZOMA 2011
7
Botaurus stellaris
950
2008-2009
Males
4300
5300
3
3
MFGP; NEUBAUER et al. 2011
8
Ixobrychus minutus
980
1992-2004
Breeding pairs
700
700
2
2
9
Nycticorax nycticorax
1040
2009-2011
Breeding pairs
670
900
3
3
MGR3
10
Egretta garzetta
1190
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
11
Egretta alba
1210
2008-2011
Breeding pairs
20
140
3
3
KF 2009-2012
12
Ardea cinerea
1220
1992-2004
Breeding pairs
9000
10000
3
3
13
Ardea purpurea
1240
2008-2011
Breeding pairs
0
1
3
3
KF 2009-2012
14
Ciconia nigra
1310
2008-2009
Breeding pairs
1500
2300
3
3
MPD; NEUBAUER et al. 2011
15
Ciconia ciconia
1340
2008-2009
Breeding pairs
49000
49000
3
3
16
Cygnus olor
1520
2008-2009
Breeding pairs
8000
9000
3
3
17
Cygnus cygnus
1540
2011
Breeding pairs
80
90
3
3
MGR2; SIKORA, WIELOCH & CHYLARECKI - w druku;
18
Anser anser
1610
1992-2004
Breeding pairs
3200
3600
2
2
19
Branta canadensis
1660
2008-2011
Breeding pairs
1
3
3
3
KF 2009-2012
20
Tadorna tadorna
1730
1992-2004
Breeding pairs
120
150
3
3
21
Aix galericulata
1780
2008-2011
Breeding pairs
1
5
3
3
KF 2009-2012
22
Anas penelope
1790
2008-2011
Breeding pairs
0
1
3
3
KF 2009-2012
23
Anas strepera
1820
1992-2004
Breeding pairs
2000
2200
2
2
24
Anas crecca
1840
1992-2004
Breeding pairs
1300
1700
2
2
25
Anas platyrhynchos
1860
2000-2010
Breeding pairs
230000
300000
3
3
MPPL
26
Anas acuta
1890
2008-2011
Breeding pairs
0
1
3
3
KF 2009-2012
27
Anas querquedula
1910
1992-2004
Breeding pairs
2000
3500
2
2
28
Anas clypeata
1940
1992-2004
Breeding pairs
1300
2000
2
2
29
Netta rufina
1960
2008-2011
Breeding pairs
15
20
3
3
KF 2009-2012; WIEHLE & MALCZYK 2009
30
Aythya ferina
1980
1992-2004
Breeding pairs
20000
30000
3
3
31
Aythya nyroca
2020
2008-2011
Breeding pairs
80
130
3
3
MGR2; NEUBAUER et al. 2011
32
Aythya fuligula
2030
1992-2004
Breeding pairs
15000
25000
2
2
33
Somateria mollissima
2060
2008-2011
Breeding pairs
0
1
3
3
KF 2008-2012; SZ. BZOMA - dane niepublikowane
34
Bucephala clangula
2180
1992-2004
Breeding pairs
1200
1500
2
2
35
Mergus serrator
2210
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
36
Mergus merganser
2230
1992-2004
Breeding pairs
900
1000
2
2
Nr
Nazwa naukowa
EURING
Rok lub
Jednostka
okres (Year
(Unit)
or period)
37
Pernis apivorus
2310
2008-2009
Breeding pairs
38
Milvus migrans
2380
2008-2009
39
Milvus milvus
2390
2008-2009
40
Haliaeetus albicilla
2430
41
Circaetus gallicus
42
Metoda
(Method
used)
Jakość
(Quality)
Minimum
Maximum
Źródła (Sources)
3000
5000
3
3
Breeding pairs
450
1300
3
3
Breeding pairs
1000
1500
3
3
2008-2009
Breeding pairs
1300
1700
3
3
2560
2008-2011
Breeding pairs
2
5
3
3
KF 2009-2012
Circus aeruginosus
2600
2008-2009
Breeding pairs
7600
7700
3
3
43
Circus cyaneus
2610
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
44
Circus pygargus
2630
2008-2009
Breeding pairs
1600
3800
3
3
45
Accipiter gentilis
2670
2008-2009
Breeding pairs
5000
8000
3
3
46
Accipiter nisus
2690
2008
Breeding pairs
31000
31000
3
3
M. KELLER et al. - dane niepublikowane
47
Buteo buteo
2870
2008-2009
Breeding pairs
52000
63000
3
3
48
Aquila pomarina
2920
2008-2009
Breeding pairs
2300
3300
3
3
49
Aquila clanga
2930
2008-2011
Breeding pairs
16
20
3
3
50
Aquila chrysaetos
2960
2008-2011
Breeding pairs
27
30
3
3
MGR1; NEUBAUER et al. 2011, STÓJ et al. 2011
51
Hieraaetus pennatus
2980
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
52
Pandion haliaetus
3010
2008-2011
Breeding pairs
28
31
3
3
53
Falco tinnunculus
3040
2008-2009
Breeding pairs
5000
10000
3
3
54
Falco subbuteo
3100
2008-2009
Breeding pairs
3000
5000
3
3
55
Falco cherrug
3160
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
56
Falco peregrinus
3200
2008-2011
Breeding pairs
10
15
3
3
KF 2009-2012
57
Bonasa bonasia
3260
1992-2004
Breeding pairs
35000
45000
2
2
58
Tetrao tetrix
3320
1992-2004
Males
800
900
2
2
59
Tetrao urogallus
3350
2010
Males
400
450
2
2
ŻUREK & ARMATYS 2011
60
Perdix perdix
3670
2000-2010
Breeding pairs
150000
230000
3
3
MPPL
61
Coturnix coturnix
3700
2000-2010
Males
130000
180000
3
3
MPPL
62
Phasianus colchicus
3940
2000-2010
Breeding pairs
120000
200000
3
3
MPPL
63
Rallus aquaticus
4070
1992-2004
Breeding pairs
10000
20000
1
1
64
Porzana porzana
4080
1992-2004
Breeding pairs
2500
3500
2
2
65
Porzana parva
4100
1992-2004
Breeding pairs
1200
1800
2
2
66
Crex crex
4210
2000-2010
Males
35000
57000
3
3
MPPL
67
Gallinula chloropus
4240
2000-2010
Breeding pairs
10000
19000
3
3
MPPL
68
Fulica atra
4290
2000-2010
Breeding pairs
40000
64000
3
3
MPPL
69
Grus grus
4330
2008-2009
Breeding pairs
14000
15000
3
3
70
Haematopus ostralegus
4500
1992-2004
Breeding pairs
16
18
3
3
71
Himantopus himantopus
4550
2008-2011
Breeding pairs
0
2
3
3
KF 2009-2012
72
Recurvirostra avosetta
4560
2007-2011
Breeding pairs
0
1
3
3
KF 2008-2012
Nr
Nazwa naukowa
EURING
Rok lub
Jednostka
okres (Year
(Unit)
or period)
73
Burhinus oedicnemus
4590
2008-2011
74
Charadrius dubius
4690
75
Charadrius hiaticula
4700
76
Charadrius alexandrinus
77
Metoda
(Method
used)
Jakość
(Quality)
Minimum
Maximum
Źródła (Sources)
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
1992-2004
Breeding pairs
3000
4000
2
2
1992-2004
Breeding pairs
350
400
2
2
4770
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
Charadrius morinellus
4820
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
78
Vanellus vanellus
4930
2000-2010
Breeding pairs
94000
120000
3
3
MPPL
79
Calidris alpina
5120
2008-2011
Breeding pairs
0
1
3
3
MGR2
80
Philomachus pugnax
5170
2008-2011
Breeding pairs
0
2
3
3
KF 2009-2012
81
Lymnocryptes minimus
5180
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
82
Gallinago gallinago
5190
2000-2010
Breeding pairs
18000
31000
3
3
MPPL
83
Gallinago media
5200
2010-2011
Breeding pairs
320
330
3
3
MGR3
84
Scolopax rusticola
5290
1992-2004
Breeding pairs
20000
100000
1
1
85
Limosa limosa
5320
2000-2010
Breeding pairs
2100
7400
3
3
MPPL
86
Numenius arquata
5410
2008-2009
Breeding pairs
450
500
2
2
WILK et al. 2010
87
Tringa totanus
5460
1992-2004
Breeding pairs
2000
2500
2
2
88
Tringa stagnatilis
5470
2008-2011
Breeding pairs
0
1
3
3
KF 2009-2012
89
Tringa ochropus
5530
1992-2004
Breeding pairs
5000
10000
2
2
90
Tringa glareola
5540
2008-2011
Breeding pairs
1
5
3
3
KF 2009-2012
91
Actitis hypoleucos
5560
1992-2004
Breeding pairs
1000
2000
2
2
92
Larus melanocephalus
5750
2008-2011
Breeding pairs
55
97
3
3
MGR2; NEUBAUER et al. 2011; ZIELIŃSKI I ZIELIŃSKA 2011
93
Larus minutus
5780
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
94
Larus ridibundus
5820
2008-2009
Breeding pairs
80000
90000
3
3
WILK et al. 2010, NEUBAUER et al. 2011
95
Larus canus
5900
2008-2009
Breeding pairs
2500
2500
3
3
BUKACIŃSKI & BUKACIŃSKA 2009
96
Larus fuscus
5910
2008-2011
Breeding pairs
1
5
3
3
KF 2009-2012, ZAGALSKA-NEUBAUER I NEUBAUER 2007, WILK et al. 2010
97
Larus argentatus
5920
2008-2009
Breeding pairs
1200
1500
2
2
NEUBAUER et al. 2006, WILK et al. 2010
98
Larus cachinnans michahellis
5926
2008-2009
Breeding pairs
1
5
3
3
NEUBAUER et al. 2011
99
Larus cachinnans
5927
2011
Breeding pairs
1400
1500
3
3
NEUBAUER et al. 2006, 2010, WILK et al. 2010; MGR2 (MMC); dane niepubl. GN
100 Sterna sandvicensis
6110
2008-2011
Breeding pairs
100
570
3
3
KF 2009-2012
101 Sterna hirundo
6150
1992-2004
Breeding pairs
4000
4500
2
2
102 Sterna albifrons
6240
1992-2004
Breeding pairs
900
900
2
2
103 Chlidonias hybridus
6260
2007
Breeding pairs
1700
1800
3
3
KF 2008-2012
104 Chlidonias niger
6270
2008-2009
Breeding pairs
2500
3500
2
2
WILK et al. 2010, SIDŁO, BŁASZKOWSKA & CHYLARECKI 2004
105 Chlidonias leucopterus
6280
2008-2011
Breeding pairs
120
12000
3
3
ŁAWICKI et al. 2011
106 Columba livia
6650
1992-2004
Breeding pairs
100000
250000
1
1
107 Columba oenas
6680
2000-2010
Breeding pairs
14000
24000
3
3
MPPL
108 Columba palumbus
6700
2000-2010
Breeding pairs
480000
610000
3
3
MPPL
EURING
Rok lub
Jednostka
okres (Year
(Unit)
or period)
109 Streptopelia decaocto
6840
2000-2010
110 Streptopelia turtur
6870
111 Cuculus canorus
7240
112 Tyto alba
Nr
Nazwa naukowa
Metoda
(Method
used)
Jakość
(Quality)
Minimum
Maximum
Źródła (Sources)
Breeding pairs
670000
780000
3
3
MPPL
2000-2010
Breeding pairs
19000
28000
3
3
MPPL
2000-2010
Breeding pairs
79000
99000
3
3
MPPL
7350
1992-2004
Breeding pairs
1000
2000
1
1
113 Bubo bubo
7440
2008-2009
Breeding pairs
250
280
2
2
WILK et al. 2010
114 Glaucidium passerinum
7510
2008-2011
Breeding pairs
550
750
2
2
SIKORA et al. 2011
115 Athene noctua
7570
1992-2004
Breeding pairs
1000
2000
1
1
116 Strix aluco
7610
1992-2004
Breeding pairs
65000
75000
2
2
117 Strix uralensis
7650
1992-2004
Breeding pairs
750
1000
2
2
118 Strix nebulosa
7660
2009-2011
Breeding pairs
0
2
3
3
KF 2010-2012; KELLER, CHODKIEWICZ, WOŹNIAK 2011;
119 Asio otus
7670
1992-2004
Breeding pairs
8000
25000
1
1
120 Asio flammeus
7680
2008-2011
Breeding pairs
0
20
1
1
KF 2009-2012; WILK et al. 2010; A. TABOR, R. SIEK - dane niepublikowane; T. BUCZEK - dane niepublikowane; T.
CHODKIEWICZ, J. KROGULEC - dane niepublikowane; J. GAWROŃSKI, D. GAWROŃSKA - dane niepublikowane
121 Aegolius funereus
7700
1992-2004
Breeding pairs
1000
2000
2
2
122 Caprimulgus europaeus
7780
1992-2004
Breeding pairs
4000
6000
2
2
123 Apus apus
7950
2000-2010
Breeding pairs
64000
151000
3
3
MPPL
124 Alcedo atthis
8310
1992-2004
Breeding pairs
2500
6000
2
2
125 Merops apiaster
8400
2008-2009
Breeding pairs
30
80
3
3
WILK et al. 2010
126 Coracias garrulus
8410
2010-2011
Breeding pairs
35
47
3
3
MGR3
127 Upupa epops
8460
2000-2010
Breeding pairs
18000
29000
3
3
MPPL
128 Jynx torquilla
8480
2000-2010
Breeding pairs
27000
39000
3
3
MPPL
129 Picus canus
8550
2000-2010
Breeding pairs
3600
11000
3
3
MPPL
130 Picus viridis
8560
2000-2010
Breeding pairs
12000
21000
3
3
MPPL
131 Dryocopus martius
8630
2000-2010
Breeding pairs
40000
55000
3
3
MPPL
132 Dendrocopos major
8760
2000-2010
Breeding pairs
580000
660000
3
3
MPPL
133 Dendrocopos syriacus
8780
1992-2004
Breeding pairs
1000
2000
2
2
134 Dendrocopos medius
8830
2000-2010
Breeding pairs
18000
29000
3
3
MPPL
135 Dendrocopos leucotos
8840
1992-2009
Breeding pairs
950
1200
2
2
WILK et al. 2010
136 Dendrocopos minor
8870
2000-2010
Breeding pairs
24000
39000
3
3
MPPL
137 Picoides tridactylus
8980
2004-2009
Breeding pairs
500
800
2
2
WILK et al. 2010
138 Galerida cristata
9720
1992-2004
Breeding pairs
7000
10000
2
2
BIRDLIFE INTERNATIONAL 2004
139 Lullula arborea
9740
2000-2010
Breeding pairs
180000
230000
3
3
MPPL
140 Alauda arvensis
9760
2000-2010
Breeding pairs
7100000
7500000
3
3
MPPL
141 Riparia riparia
9810
1992-2004
Breeding pairs
150000
300000
1
1
142 Hirundo rustica
9920
2000-2010
Breeding pairs
1700000
2100000
3
3
MPPL
143 Delichon urbica
10010
2000-2010
Breeding pairs
420000
570000
3
3
MPPL
EURING
Rok lub
Jednostka
okres (Year
(Unit)
or period)
144 Anthus campestris
10050
2000-2010
145 Anthus trivialis
10090
146 Anthus pratensis
10110
147 Anthus spinoletta
Nr
Nazwa naukowa
Metoda
(Method
used)
Jakość
(Quality)
Minimum
Maximum
Źródła (Sources)
Breeding pairs
13000
31000
3
3
MPPL
2000-2010
Breeding pairs
530000
580000
3
3
MPPL
2000-2010
Breeding pairs
310000
400000
3
3
MPPL
10140
1992-2004
Breeding pairs
2200
2700
2
2
148 Motacilla flava
10170
2000-2010
Breeding pairs
1400000
1500000
3
3
MPPL
149 Motacilla citreola
10180
2008-2011
Breeding pairs
50
60
3
3
KF 2009-2012, SIKORA et al. 2011
150 Motacilla cinerea
10190
2008-2009
Breeding pairs
5000
10000
2
2
CZAPULAK et al. 2008, LEDWOŃ et al. 2009, CZECHOWSKI & JĘDRO 2009
151 Motacilla alba
10200
2000-2010
Breeding pairs
640000
790000
3
3
MPPL
152 Cinclus cinclus
10500
1992-2004
Breeding pairs
1000
1500
3
3
153 Troglodytes troglodytes
10660
2000-2010
Breeding pairs
340000
430000
3
3
MPPL
154 Prunella modularis
10840
2000-2010
Breeding pairs
72000
100000
3
3
MPPL
155 Prunella collaris
10940
1992-2004
Breeding pairs
350
400
3
3
156 Erithacus rubecula
10990
2000-2010
Breeding pairs
1100000
1300000
3
3
MPPL
157 Luscinia luscinia
11030
2000-2010
Breeding pairs
90000
110000
3
3
MPPL
158 Luscinia megarhynchos
11040
2000-2010
Breeding pairs
90000
120000
3
3
MPPL
159 Luscinia svecica
11060
1992-2004
Breeding pairs
1300
1800
2
2
160 Phoenicurus ochruros
11210
2000-2010
Breeding pairs
590000
770000
3
3
MPPL
161 Phoenicurus phoenicurus
11220
2000-2010
Breeding pairs
110000
160000
3
3
MPPL
162 Saxicola rubetra
11370
2000-2010
Breeding pairs
890000
1000000
3
3
MPPL
163 Saxicola rubicola
11390
2000-2010
Breeding pairs
110000
160000
3
3
MPPL
164 Oenanthe oenanthe
11460
2000-2010
Breeding pairs
61000
80000
3
3
MPPL
165 Monticola saxatilis
11620
2008-2011
Breeding pairs
0
0
2
2
KF 2009-2012
166 Turdus torquatus
11860
1992-2004
Breeding pairs
1000
3000
2
2
167 Turdus merula
11870
2000-2010
Breeding pairs
1400000
1500000
3
3
MPPL
168 Turdus pilaris
11980
2000-2010
Breeding pairs
830000
960000
3
3
MPPL
169 Turdus philomelos
12000
2000-2010
Breeding pairs
550000
650000
3
3
MPPL
170 Turdus iliacus
12010
2011
Breeding pairs
100
500
1
1
TUMIEL et al. 2011, SIKORA et al. 2011
171 Turdus viscivorus
12020
2000-2010
Breeding pairs
67000
95000
3
3
MPPL
172 Locustella naevia
12360
2000-2010
Breeding pairs
120000
160000
2
2
MPPL
173 Locustella fluviatilis
12370
2000-2010
Breeding pairs
36000
59000
2
2
MPPL
174 Locustella luscinioides
12380
2000-2010
Breeding pairs
27000
51000
2
2
MPPL
175 Acrocephalus paludicola
12420
2009-2010
Males
3200
3800
3
3
LACHMANN & TANNBERGER 2012
176 Acrocephalus schoenobaenus
12430
2000-2010
Breeding pairs
110000
160000
3
3
MPPL
177 Acrocephalus dumetorum
12480
2008-2011
Breeding pairs
0
1
1
1
KF 2008-2012; TUMIEL & GRYGORUK 2011
178 Acrocephalus palustris
12500
2000-2010
Breeding pairs
490000
590000
3
3
MPPL
179 Acrocephalus scirpaceus
12510
2000-2010
Breeding pairs
50000
80000
3
3
MPPL
EURING
Rok lub
Jednostka
okres (Year
(Unit)
or period)
180 Acrocephalus arundinaceus
12530
2000-2010
181 Hippolais icterina
12590
182 Sylvia nisoria
12730
183 Sylvia curruca
Nr
Nazwa naukowa
Metoda
(Method
used)
Jakość
(Quality)
Minimum
Maximum
Źródła (Sources)
Breeding pairs
37000
62000
3
3
MPPL
2000-2010
Breeding pairs
290000
350000
3
3
MPPL
2000-2010
Breeding pairs
37000
65000
3
3
MPPL
12740
2000-2010
Breeding pairs
390000
430000
3
3
MPPL
184 Sylvia communis
12750
2000-2010
Breeding pairs
1400000
1600000
3
3
MPPL
185 Sylvia borin
12760
2000-2010
Breeding pairs
280000
370000
3
3
MPPL
186 Sylvia atricapilla
12770
2000-2010
Breeding pairs
2000000
2400000
3
3
MPPL
187 Phylloscopus trochiloides
12930
2008-2011
Males
10
60
2
2
KF 2009-2012, TUMIEL et al. 2011, CLANGA - strona internetowa
188 Phylloscopus sibilatrix
13080
2000-2010
Breeding pairs
650000
780000
3
3
MPPL
189 Phylloscopus collybita
13110
2000-2010
Breeding pairs
1400000
1500000
3
3
MPPL
190 Phylloscopus trochilus
13120
2000-2010
Breeding pairs
1400000
1600000
3
3
MPPL
191 Regulus regulus
13140
2000-2010
Breeding pairs
250000
340000
3
3
MPPL
192 Regulus ignicapillus
13150
2000-2010
Breeding pairs
130000
240000
3
3
MPPL
193 Muscicapa striata
13350
2000-2010
Breeding pairs
210000
260000
3
3
MPPL
194 Ficedula parva
13430
2000-2011
Breeding pairs
8000
16000
3
3
MPPL
195 Ficedula albicollis
13480
2000-2010
Breeding pairs
15000
28000
3
3
MPPL
196 Ficedula hypoleuca
13490
2000-2010
Breeding pairs
88000
130000
3
3
MPPL
197 Panurus biarmicus
13640
1992-2004
Breeding pairs
1800
2500
2
2
198 Aegithalos caudatus
14370
2000-2010
Breeding pairs
76000
130000
3
3
MPPL
199 Parus palustris
14400
2000-2010
Breeding pairs
100000
140000
3
3
MPPL
200 Parus montanus
14420
2000-2010
Breeding pairs
120000
160000
3
3
MPPL
201 Parus cristatus
14540
2000-2010
Breeding pairs
190000
250000
3
3
MPPL
202 Parus ater
14610
2000-2010
Breeding pairs
390000
500000
3
3
MPPL
203 Parus caeruleus
14620
2000-2010
Breeding pairs
1000000
1200000
3
3
MPPL
204 Parus major
14640
2000-2010
Breeding pairs
2300000
2600000
3
3
MPPL
205 Sitta europaea
14790
2000-2010
Breeding pairs
300000
360000
3
3
MPPL
206 Tichodroma muraria
14820
2006-2010
Breeding pairs
5
15
3
3
STĘPNIEWSKI & CICHOCKI 2011
207 Certhia familiaris
14860
2000-2010
Breeding pairs
130000
160000
3
3
MPPL
208 Certhia brachydactyla
14870
2000-2010
Breeding pairs
39000
61000
3
3
MPPL
209 Remiz pendulinus
14900
2000-2010
Breeding pairs
11000
25000
3
3
MPPL
210 Oriolus oriolus
15080
2000-2010
Breeding pairs
220000
260000
3
3
MPPL
211 Lanius collurio
15150
2000-2010
Breeding pairs
590000
700000
3
3
MPPL
212 Lanius minor
15190
2008-2011
Breeding pairs
1
2
3
3
KF 2009-2012; D. KRUPIŃSKI, J. LEWTAK, J. MYDLAK - dane niepublikowane
213 Lanius excubitor
15200
2000-2010
Breeding pairs
38000
55000
3
3
MPPL
214 Lanius senator
15230
2008-2011
Breeding pairs
0
0
3
3
KF 2009-2012
215 Garrulus glandarius
15390
2000-2010
Breeding pairs
430000
510000
3
3
MPPL
EURING
Rok lub
Jednostka
okres (Year
(Unit)
or period)
216 Pica pica
15490
2000-2010
Breeding pairs
217 Nucifraga caryocatactes
15570
1992-2004
Breeding pairs
218 Corvus monedula
15600
2000-2010
Breeding pairs
219 Corvus frugilegus
15630
2008-2009
Breeding pairs
220 Corvus cornix
15671
2000-2010
221 Corvus corax
15720
222 Sturnus vulgaris
223 Passer domesticus
Nr
Nazwa naukowa
Metoda
(Method
used)
Jakość
(Quality)
Minimum
Maximum
Źródła (Sources)
310000
380000
3
3
MPPL
2000
5000
1
1
210000
270000
3
3
MPPL
300000
350000
3
3
Breeding pairs
56000
74000
3
3
MPPL
2000-2010
Breeding pairs
41000
57000
3
3
MPPL
15820
2000-2010
Breeding pairs
1900000
2400000
3
3
MPPL
15910
2000-2010
Breeding pairs
6200000
7000000
3
3
MPPL
224 Passer montanus
15980
2000-2010
Breeding pairs
1200000
1400000
3
3
MPPL
225 Fringilla coelebs
16360
2000-2010
Breeding pairs
4900000
5300000
3
3
MPPL
226 Serinus serinus
16400
2000-2010
Breeding pairs
320000
390000
3
3
MPPL
227 Carduelis chloris
16490
2000-2010
Breeding pairs
590000
680000
3
3
MPPL
228 Carduelis carduelis
16530
2000-2010
Breeding pairs
690000
840000
3
3
MPPL
229 Carduelis spinus
16540
2000-2010
Breeding pairs
19000
37000
3
3
MPPL
230 Carduelis cannabina
16600
2000-2010
Breeding pairs
720000
850000
3
3
MPPL
231 Carduelis flammea
16630
1992-2004
Breeding pairs
120
200
2
2
232 Loxia curvirostra
16660
1992-2004
Breeding pairs
2500
10000
1
1
233 Carpodacus erythrinus
16790
2000-2010
Breeding pairs
12000
22000
3
3
MPPL
234 Pyrrhula pyrrhula
17100
2000-2010
Breeding pairs
50000
78000
3
3
MPPL
235 Coccothraustes coccothraustes
17170
2000-2010
Breeding pairs
310000
370000
3
3
MPPL
236 Emberiza citrinella
18570
2000-2010
Breeding pairs
2400000
2600000
3
3
MPPL
237 Emberiza hortulana
18660
2000-2010
Breeding pairs
140000
170000
3
3
MPPL
238 Emberiza schoeniclus
18770
2000-2010
Breeding pairs
280000
340000
3
3
MPPL
239 Miliaria calandra
18820
2000-2010
Breeding pairs
810000
950000
3
3
MPPL
Aneks 3.
Krótkoterminowy trend liczebności oraz status ochronny
Tabela. Krótkoterminowy trend liczebności oszacowany wraz z kategorią TRIM i IUCN. Dla gatunków z istotnym wzrostem (+) bądź spadkiem (-) określono minimun i maksimum zmiany.
Gatunki w porządku systematycznym.
Kierunek
Kategoria TRIM
zmian
(TRIM category)
(Direction)
70 2007-2011
?
Uncertain
Nr
Nazwa naukowa
1
Tachybaptus ruficollis
2
Podiceps cristatus
90 2007-2011
?
Uncertain
3
Podiceps grisegena
100 2007-2011
?
Uncertain
4
Podiceps auritus
110
5
Podiceps nigricollis
120 2007-2011
?
Uncertain
6
Phalacrocorax carbo
720 2000-2011
+
Strong increase
LC
7
Botaurus stellaris
950 2002-2011
0
Stable
LC
8
Ixobrychus minutus
9
Nycticorax nycticorax
1040 2000-2009
10
Egretta garzetta
1190
11
Casmerodius albus
1210
12
Ardea cinerea
1220 2000-2011
13
Ardea purpurea
1240
14
Ciconia nigra
15
EURING
Okres
(Period)
IUCN
Minimum
Maximum
Metoda
(Method
used)
3
Jakość
(Quality)
Źródła (Sources)
3
MPM
3
3
MPM
3
3
MFGP
3
3
MFGP
3
3
MPPL
3
3
MFGP
3
MGR3, Neubauer i in. 2010
3
MPPL
0
-100
883
980
0
+
54
54
3
0
0
0
Stable
3
1310 2000-2011
?
Uncertain
3
3
MPPL
Ciconia ciconia
1340 2001-2011
-
Moderate decline
LC
-12
3
3
3
MFGP
16
Cygnus olor
1520 2001-2011
+
Moderate increase
LC
-16
52
3
3
MFGP
17
Cygnus cygnus
1540 2007-2011
+
54
54
3
3
MGR2
18
Anser anser
1610 2000-2011
?
3
3
MPPL
19
Branta canadensis
1660
0
20
Tadorna tadorna
1730
0
21
Aix galericulata
1780
0
22
Anas penelope
1790
23
Anas strepera
1820 2007-2011
+
3
3
MPM
24
Anas crecca
1840 2007-2011
F
3
3
MPM
25
Anas platyrhynchos
1860 2000-2011
+
3
3
MPPL
26
Anas acuta
1890
27
Anas querquedula
1910 2007-2011
?
Uncertain
3
3
MPM
28
Anas clypeata
1940 2007-2011
?
Uncertain
3
3
MPM
29
Netta rufina
1960
30
Aythya ferina
1980 2007-2011
?
Uncertain
31
Aythya nyroca
2020 2007-2011
+
32
Aythya fuligula
2030 2007-2011
-
33
Somateria mollissima
2060
0
Uncertain
LC
0
Strong increase
Moderate increase
LC
-21
359
10
133
0
0
Moderate decline
3
3
MPM
47
47
3
3
MGR2
-80
-21
3
3
MPM
0
Nr
Nazwa naukowa
34
Bucephala clangula
Kierunek
Kategoria TRIM
zmian
(TRIM category)
(Direction)
2180 2007-2011
?
Uncertain
35
Mergus serrator
2210
0
36
Mergus merganser
2230
0
37
Pernis apivorus
2310 2007-2011
+
Moderate increase
-25
45
38
Milvus migrans
2380 2007-2011
+
Moderate increase
-33
184
39
Milvus milvus
2390 2007-2011
+
Moderate increase
-23
40
Haliaeetus albicilla
2430 2007-2011
+
Moderate increase
6
41
Circaetus gallicus
2560
42
Circus aeruginosus
2600 2002-2011
43
Circus cyaneus
2610
44
Circus pygargus
45
EURING
Okres
(Period)
IUCN
Minimum
Maximum
Metoda
(Method
used)
3
Jakość
(Quality)
Źródła (Sources)
3
MPM
3
3
MPD
3
3
MPD
87
3
3
MPD
83
3
3
MPD
3
MFGP
3
3
MPPL
3
3
MPPL
0
0
Stable
LC
3
2630 2000-2011
?
Uncertain
LC
Accipiter gentilis
2670 2000-2011
-
Moderate decline
VU
46
Accipiter nisus
2690 2000-2011
?
Uncertain
LC
3
3
MPPL
47
Buteo buteo
2870 2007-2011
0
Stable
LC
3
3
MPD
48
Aquila pomarina
2920 2000-2011
-
Moderate decline
VU
-98
-14
3
3
MPPL
49
Aquila clanga
2930 2000-2011
+
42
42
3
3
MGR1
50
Aquila chrysaetos
2960 2000-2011
+
17
17
3
3
MGR1
51
Hieraaetus pennatus
2980
52
Pandion haliaetus
3010 2000-2011
-
3
3
MGR1
53
Falco tinnunculus
3040 2000-2011
?
Uncertain
3
3
MPPL
54
Falco subbuteo
3100 2000-2011
?
Uncertain
3
3
MPPL
55
Falco cherrug
3160
0
56
Falco peregrinus
3200
0
57
Bonasa bonasia
3260
0
58
Tetrao tetrix
3320
0
59
Tetrao urogallus
3350
60
Perdix perdix
3670 2000-2011
?
Uncertain
NT
3
3
MPPL
61
Coturnix coturnix
3700 2000-2011
-
Moderate decline
VU
-60
-24
3
3
MPPL
62
Phasianus colchicus
3940 2000-2011
+
Strong increase
LC
28
149
3
3
MPPL
63
Rallus aquaticus
4070 2007-2011
?
Uncertain
3
3
MPM
64
Porzana porzana
4080
65
Porzana parva
4100
66
Crex crex
4210 2000-2011
?
Uncertain
3
3
MPPL
67
Gallinula chloropus
4240 2007-2011
-
Steep decline
-84
-30
3
3
MPM
68
Fulica atra
4290 2007-2011
-
Steep decline
-72
-45
3
3
MPM
69
Grus grus
4330 2001-2011
+
Strong increase
50
116
3
3
MFGP
0
-85
-24
0
-43
-43
LC
0
0
0
LC
LC
Nr
Nazwa naukowa
70
Haematopus ostralegus
4500
Metoda
(Method
used)
0
71
Himantopus himantopus
4550
0
72
Recurvirostra avosetta
4560
0
73
Burhinus oedicnemus
4590
74
Charadrius dubius
4690 2007-2011
75
Charadrius hiaticula
4700
0
76
Charadrius alexandrinus
4770
0
77
Charadrius morinellus
4820
78
Vanellus vanellus
4930 2000-2011
-
79
Calidris alpina
5120 2007-2011
-
80
Philomachus pugnax
5170
81
Lymnocryptes minimus
5180
82
Gallinago gallinago
5190 2007-2011
?
83
Gallinago media
5200 1995-2011
-
84
Scolopax rusticola
5290
85
Limosa limosa
5320 2000-2011
?
Uncertain
86
Numenius arquata
5410 2007-2011
?
Uncertain
87
Tringa totanus
5460 2007-2011
?
Uncertain
88
Tringa stagnatilis
5470
89
Tringa ochropus
5530 2007-2011
90
Tringa glareola
5540
91
Actitis hypoleucos
5560 2007-2011
?
92
Larus melanocephalus
5750 2007-2011
F
93
Larus minutus
5780
94
Larus ridibundus
5820 2000-2011
95
Larus canus
5900
0
96
Larus fuscus
5910
0
97
Larus argentatus
5920
0
98
Larus cachinnans michahellis
5926
0
99
Larus cachinnans
5927
0
EURING
Okres
(Period)
100 Sterna sandvicensis
6110
101 Sterna hirundo
6150 2007-2011
102 Sterna albifrons
6240
103 Chlidonias hybridus
6260
104 Chlidonias niger
6270 2007-2011
105 Chlidonias leucopterus
6280
Kierunek
Kategoria TRIM
zmian
(TRIM category)
(Direction)
IUCN
Minimum
Maximum
Jakość
(Quality)
Źródła (Sources)
0
?
Uncertain
3
3
MPM
0
Moderate decline
NT
-46
19
3
3
MPPL
-90
-100
3
3
MGR2
3
3
MPM
3
2
MGR3, TOMIAŁOJĆ & STWARCZYK 2003
3
3
MPPL
3
3
MPM
3
3
MPM
3
MPM
3
3
MPM
3
3
MGR2
3
MPPL
3
MFGP
3
MFGP
0
0
Uncertain
LC
-57
-57
0
NT
0
?
Uncertain
3
0
Uncertain
0
?
Uncertain
3
0
?
Uncertain
3
0
0
?
Uncertain
3
0
Nr
Nazwa naukowa
EURING
Okres
(Period)
Kierunek
Kategoria TRIM
zmian
(TRIM category)
(Direction)
IUCN
Minimum
Maximum
Metoda
(Method
used)
0
Jakość
(Quality)
Źródła (Sources)
106 Columba livia
6650
107 Columba oenas
6680 2000-2011
+
Strong increase
LC
-16
164
3
3
MPPL
108 Columba palumbus
6700 2000-2011
+
Moderate increase
LC
10
67
3
3
MPPL
109 Streptopelia decaocto
6840 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
110 Streptopelia turtur
6870 2000-2011
0
Stable
NT
3
3
MPPL
111 Cuculus canorus
7240 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
112 Tyto alba
7350
0
113 Bubo bubo
7440
0
114 Glaucidium passerinum
7510
0
115 Athene noctua
7570
0
116 Strix aluco
7610
0
117 Strix uralensis
7650
118 Strix nebulosa
7660 2010-2011
3
Keller et. al. 2011; M.Keller, B.Wożniak, T.Chodkiewicz (dane niepublikowane)
119 Asio otus
7670
0
120 Asio flammeus
7680
0
121 Aegolius funereus
7700
0
122 Caprimulgus europaeus
7780
123 Apus apus
7950 2000-2011
+
Moderate increase
3
3
MPPL
124 Alcedo atthis
8310 2007-2011
?
Uncertain
3
3
MPM
125 Merops apiaster
8400
126 Coracias garrulus
8410 1998-2011
-
127 Upupa epops
8460 2000-2011
+
Moderate increase
128 Jynx torquilla
8480 2000-2011
+
Moderate increase
129 Picus canus
8550
130 Picus viridis
8560 2000-2011
+
Moderate increase
LC
-76
442
131 Dryocopus martius
8630 2000-2011
+
Moderate increase
LC
-31
132 Dendrocopos major
8760 2000-2011
+
Moderate increase
LC
-18
133 Dendrocopos syriacus
8780
134 Dendrocopos medius
8830 2000-2011
135 Dendrocopos leucotos
8840
136 Dendrocopos minor
8870 2000-2011
137 Picoides tridactylus
8980
138 Galerida cristata
9720 2000-2011
?
Uncertain
LC
139 Lullula arborea
9740 2000-2011
+
Moderate increase
LC
140 Alauda arvensis
9760 2000-2011
0
Stable
LC
141 Riparia riparia
9810
0
F
3
0
LC
-19
78
0
-71
-61
3
3
MGR3, TOMIAŁOJĆ & STWARCZYK 2003
LC
-24
102
3
3
MPPL
LC
-46
282
3
3
MPPL
3
3
MPPL
44
3
3
MPPL
12
3
3
MPPL
3
MPPL
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
0
0
+
Moderate increase
LC
-100
707
3
0
?
Uncertain
LC
3
0
31
146
0
Nr
Nazwa naukowa
142 Hirundo rustica
Kierunek
Kategoria TRIM
zmian
(TRIM category)
(Direction)
9920 2000-2011
0
Stable
EURING
Okres
(Period)
IUCN
Minimum
Maximum
LC
Metoda
(Method
used)
3
Jakość
(Quality)
Źródła (Sources)
3
MPPL
143 Delichon urbicum
10010 2000-2011
-
Moderate decline
LC
-48
-9
3
3
MPPL
144 Anthus campestris
10050 2000-2011
-
Moderate decline
VU
-85
-26
3
3
MPPL
145 Anthus trivialis
10090 2000-2011
-
Moderate decline
LC
-36
-8
3
3
MPPL
146 Anthus pratensis
10110 2000-2011
-
Moderate decline
VU
-57
-15
3
3
MPPL
147 Anthus spinoletta
10140
148 Motacilla flava
10170 2000-2011
3
MPPL
149 Motacilla citreola
10180
150 Motacilla cinerea
10190 2000-2011
-
Moderate decline
151 Motacilla alba
10200 2000-2011
+
Moderate increase
152 Cinclus cinclus
10500
153 Troglodytes troglodytes
10660 2000-2011
0
Stable
LC
154 Prunella modularis
10840 2000-2011
0
Stable
LC
155 Prunella collaris
10940
156 Erithacus rubecula
10990 2000-2011
+
Moderate increase
LC
2
46
157 Luscinia luscinia
11030 2000-2011
-
Moderate decline
LC
-60
-32
158 Luscinia megarhynchos
11040 2000-2011
+
Moderate increase
LC
-36
52
159 Luscinia svecica
11060
160 Phoenicurus ochruros
11210 2000-2011
+
Moderate increase
LC
161 Phoenicurus phoenicurus
11220 2000-2011
+
Moderate increase
162 Saxicola rubetra
11370 2000-2011
-
Moderate decline
163 Saxicola rubicola
11390 2000-2011
+
164 Oenanthe oenanthe
11460 2000-2011
?
165 Monticola saxatilis
11620
0
166 Turdus torquatus
11860
0
167 Turdus merula
11870 2000-2011
0
Stable
LC
168 Turdus pilaris
11980 2000-2011
0
Stable
LC
169 Turdus philomelos
12000 2000-2011
+
Moderate increase
LC
170 Turdus iliacus
12010
171 Turdus viscivorus
12020 2000-2011
+
Strong increase
LC
172 Locustella naevia
12360 2000-2011
0
Stable
173 Locustella fluviatilis
12370 2000-2011
?
Uncertain
174 Locustella luscinioides
12380 2000-2011
?
Uncertain
175 Acrocephalus paludicola
12420 2003-2009
0
176 Acrocephalus schoenobaenus
12430 2000-2011
+
177 Acrocephalus dumetorum
12480
0
-
Moderate decline
LC
-43
-22
3
0
LC
-100
-61
3
3
MPPL
-9
50
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
0
0
0
6
63
3
3
MPPL
LC
-2
134
3
3
MPPL
LC
-39
-12
3
3
MPPL
Moderate increase
LC
-59
169
3
3
MPPL
Uncertain
LC
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
LC
3
3
MPPL
LC
3
3
MPPL
LC
3
3
MPPL
3
3
LACHMANN & TANNENBERG 2012
3
3
MPPL
22
73
0
Moderate increase
LC
8
-39
211
109
0
178 Acrocephalus palustris
Kierunek
Kategoria TRIM
zmian
(TRIM category)
(Direction)
12500 2000-2011
0
Stable
LC
Metoda
(Method
used)
3
3
MPPL
179 Acrocephalus scirpaceus
12510 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
180 Acrocephalus arundinaceus
12530 2000-2011
+
Moderate increase
LC
3
3
MPPL
181 Hippolais icterina
12590 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
182 Sylvia nisoria
12730 2000-2011
?
Uncertain
LC
3
3
MPPL
183 Sylvia curruca
12740 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
184 Sylvia communis
12750 2000-2011
-
Moderate decline
LC
-27
-5
3
3
MPPL
185 Sylvia borin
12760 2000-2011
-
Moderate decline
NT
-52
-19
3
3
MPPL
186 Sylvia atricapilla
12770 2000-2011
+
Moderate increase
LC
24
56
3
3
MPPL
187 Phylloscopus trochiloides
12930
188 Phylloscopus sibilatrix
13080 2000-2011
+
Moderate increase
LC
-9
31
3
3
MPPL
189 Phylloscopus collybita
13110 2000-2011
+
Moderate increase
LC
6
39
3
3
MPPL
190 Phylloscopus trochilus
13120 2000-2011
+
Moderate increase
LC
32
77
3
3
MPPL
191 Regulus regulus
13140 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
192 Regulus ignicapilla
13150 2000-2011
+
Moderate increase
LC
3
3
MPPL
193 Muscicapa striata
13350 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
194 Ficedula parva
13430
195 Ficedula albicollis
13480 2000-2011
+
Strong increase
LC
3
3
MPPL
196 Ficedula hypoleuca
13490 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
197 Panurus biarmicus
13640
198 Aegithalos caudatus
14370 2000-2011
?
Uncertain
LC
3
3
MPPL
199 Parus palustris
14400 2000-2011
-
Moderate decline
VU
-82
-49
3
3
MPPL
200 Parus montanus
14420 2000-2011
-
Moderate decline
VU
-69
-19
3
3
MPPL
201 Parus cristatus
14540 2000-2011
+
Moderate increase
LC
-41
31
3
3
MPPL
202 Parus ater
14610 2000-2011
+
Moderate increase
LC
-4
90
3
3
MPPL
203 Parus caeruleus
14620 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
204 Parus major
14640 2000-2011
0
Stable
3
3
MPPL
205 Sitta europaea
14790 2000-2011
0
Stable
3
3
MPPL
206 Tichodroma muraria
14820
207 Certhia familiaris
14860 2000-2011
208 Certhia brachydactyla
209 Remiz pendulinus
Nr
Nazwa naukowa
EURING
Okres
(Period)
IUCN
Minimum
-60
Maximum
309
Jakość
(Quality)
Źródła (Sources)
0
-10
519
0
-84
795
0
LC
0
+
Moderate increase
LC
-12
127
3
3
MPPL
14870 2000-2011
-
Moderate decline
NT
-78
-18
3
3
MPPL
14900 2000-2011
?
Uncertain
3
3
MPPL
210 Oriolus oriolus
15080 2000-2011
+
Moderate increase
LC
3
3
MPPL
211 Lanius collurio
15150 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
212 Lanius minor
15190
213 Lanius excubitor
15200 2000-2011
3
MPPL
-7
33
0
?
Uncertain
LC
3
Nr
Nazwa naukowa
EURING
Okres
(Period)
Kierunek
Kategoria TRIM
zmian
(TRIM category)
(Direction)
IUCN
Minimum
Maximum
11
97
214 Lanius senator
15230
215 Garrulus glandarius
15390 2000-2011
+
Moderate increase
LC
216 Pica pica
15490 2000-2011
0
Stable
LC
217 Nucifraga caryocatactes
15570
218 Corvus monedula
15600 2000-2011
0
Stable
LC
219 Corvus frugilegus
15630 2001-2011
-
Moderate decline
NT
-51
-10
220 Corvus cornix
15671 2000-2011
-
Moderate decline
LC
-65
221 Corvus corax
15720 2000-2011
+
Moderate increase
LC
222 Sturnus vulgaris
15820 2000-2011
+
Moderate increase
223 Passer domesticus
15910 2000-2011
-
224 Passer montanus
15980 2000-2011
0
225 Fringilla coelebs
16360 2000-2011
226 Serinus serinus
Metoda
(Method
used)
0
Jakość
(Quality)
Źródła (Sources)
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MPPL
3
3
MFGP
-37
3
3
MPPL
37
155
3
3
MPPL
LC
3
90
3
3
MPPL
Moderate decline
LC
-40
-16
3
3
MPPL
Stable
LC
3
3
MPPL
-
Moderate decline
LC
3
3
MPPL
16400 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
227 Carduelis chloris
16490 2000-2011
+
Moderate increase
LC
68
3
3
MPPL
228 Carduelis carduelis
16530 2000-2011
-
Moderate decline
NT
-61
-39
3
3
MPPL
229 Carduelis spinus
16540 2000-2011
+
Moderate increase
LC
-100
4049
3
3
MPPL
230 Carduelis cannabina
16600 2000-2011
-
Moderate decline
NT
-49
-13
3
3
MPPL
231 Carduelis flammea
16630
232 Loxia curvirostra
16660 2000-2011
?
Uncertain
3
3
MPPL
233 Carpodacus erythrinus
16790 2000-2011
?
Uncertain
LC
3
3
MPPL
234 Pyrrhula pyrrhula
17100 2000-2011
-
Moderate decline
VU
3
3
MPPL
235 Coccothraustes coccothraustes
17170 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
236 Emberiza citrinella
18570 2000-2011
-
Moderate decline
LC
-27
-11
3
3
MPPL
237 Emberiza hortulana
18660 2000-2011
-
Moderate decline
LC
-47
-4
3
3
MPPL
238 Emberiza schoeniclus
18770 2000-2011
0
Stable
LC
3
3
MPPL
239 Miliaria calandra
18820 2000-2011
+
Moderate increase
LC
3
3
MPPL
0
-16
0
-1
0
LC
-81
0
-7
50
Aneks 4.
Płyta CD

Monitoring ptaków

Transkrypt

Podobne dokumenty