Aneks - Krakowski Holding Komunalny SA w Krakowie

Transkrypt

Aneks
Uzupełnienia i wyjaśnienia do Raportu o Oddziaływaniu na
Środowisko dla Przedsięwzięcia:
„Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów
przy ul. Giedroycia w Krakowie”
jako element projektu„Program gospodarki odpadami
komunalnymi w Krakowie”.
sporządzony na podstawie Postanowienia Prezydenta Miasta Krakowa
z dnia 28 grudnia 2009,nr sprawy: WS-04.WM.7627-484/09.
Kraków, 18 luty 2010.
Wykonawca:
Przedsiębiorstwo Usługowe „POŁUDNIE II” sp. z o.o.
Zakład Pracy Chronionej
31-444 Kraków, ul. Śliczna 34
Zespół autorski:
Dr hab. inż. prof. PK Janusz Mikuła.
Dr inż. Henryk Skowron
Mgr inż. Stanisław Gastoł.
Dr Konrad Paweł Turzański.
Dr Marian Szewczyk.
Dr inż. Piotr Matyjasiak.
Mgr inż. Leszek Wroński.
Mgr inż. Jadwiga Pauli-Wilga.
Mgr Stefan Gawroński.
Mgr Maciej Osysko.
Mgr inż. Marzena Antosz-Szerer.
Mgr inż. Agnieszka Dutkiewicz.
Dominik Gastoł.
2
W ogólnym zakresie:
1. Uzupełnić Raport w zakresie oddziaływania na klimat, krajobraz oraz w zakresie
wzajemnego oddziaływania między elementami określonymi w art. 66 ust. 1 pkt 7 lit.
a - d) ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, ze zm. - dalej cyt. jako
UUOŚ), zgodnie z jej art. 66 ust. 1 pkt 7 lit. e).
Warunki klimatyczne zostały opisane w rozdz. 3.1 Raportu, natomiast elementy krajobrazowe
wybranego terenu realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia w rozdz. 6.11.1.3., gdzie m.in.
zapisano, że na tym terenie dominującą rolę jako elementy krajobrazowe stanowi duża stacja
transformatorowo rozdzielcza oraz tereny przemysłowe reprezentowane przez rozległe hałdy
czynnego składowiska popiołów i żużli EC Kraków. Dominującą rolę dla krajobrazu
przedmiotowego terenu stanowią również zabudowania przemysłowe huty ArcelorMittal.
W Studium Zagospodarowania Przestrzennego Krakowa teren oznaczony jest jako IT –
obiekty infrastruktury technicznej, w tym m.in. obiekty związane z gospodarką odpadami.
W rozdz. 10.1.5. Powierzchnia ziemi, krajobraz, gleby - należy dodać warunki klimatyczne –
dla fazy realizacji przedsięwzięcia, napisano że m.in. nie przewiduje się realizowania
czynności, które w sposób istotny będą wpływać na powierzchnię ziemi, krajobraz bądź
gleby. Do tego tekstu dodaje się, że realizacja inwestycji nie będzie miała żadnego wpływu na
warunki klimatyczne.
Identyczną zmianę należy wprowadzić w rozdz. 10.2.5. Powierzchnia ziemi, krajobraz, gleby
– należy dodać warunki klimatyczne. – faza eksploatacji przedsięwzięcia.
Po zdaniu "Oddziaływanie na jakość krajobrazu należy zminimalizować poprzez wykonanie
przemyślanego pod kątem zaprojektowania obiektu”… dodaje się :
Zaprojektowany obiekt budowlany będzie uwzględniał warunki krajobrazowe
przedmiotowego terenu.
Klimat definiowany jest jako przebieg pogód, typowy dla danego regionu, wyrażający się
w częstości i prawidłowości występowania różnych sytuacji pogodowych w przebiegu
rocznym. Pod pojęciem klimatu rozumieć należy przeciętny stan atmosfery typowy dla
danego regionu w poszczególnych sezonach i porach roku. W takim ujęciu klimat opisuje się
na podstawie wieloletnich danych obserwacyjnych.
Eksploatacja przedsięwzięcia nie wpłynie niekorzystnie na warunki klimatyczne pobliskich
terenów i Miasta Krakowa, ponieważ w kontekście pojęcia klimatu (zdefiniowanego
powyżej) realizacja i eksploatacja ZTPO musiałaby zmienić np. temperaturę roczną, prędkość
i kierunki wiatrów, wielkość wód opadowych i in., co jest niemożliwym ze względu na
wielkość obiektu, czy emisje do powietrza w skali miasta.
3
2. Raport należy uzupełnić o analizę wpływu przedsięwzięcia na proces „przewietrzania"
miasta z uwzględnieniem faktu położenia w niecce, również w kontekście tworzących
się inwersji termicznych.
Analizy takiej dokonano na zlecenie Krakowskiego Holdingu Komunalnego S.A., Inwestora
planowanego przedsięwzięcia – całość opracowania w załączniku do niniejszej odpowiedzi na
uzupełnienia i wyjaśnienia do Raportu.
W opracowaniu wykonanym przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Oddział
w Krakowie, który posiada pełne informacje nt. warunków klimatycznych na terenie Miasta
Krakowa, m.in. napisano we wnioskach :
[…]” Przeprowadzona analiza warunków przewietrzania przy wykorzystaniu tzw.
współczynnika wentylacji (VC) wykazała, że warunki wentylacji Krakowa są stosunkowo
słabe. Na tym tle szacowanie jednak VC dla okolic planowanej lokalizacji spalarni dało
relatywnie najlepsze rezultaty spośród wszystkich badanych lokalizacji stacji
meteorologicznych”[...]
[...]„Planowana lokalizacja Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów (ul. Giedroycia,
dzielnica XVIII - Nowa Huta) znajduje się na trasie głównego spływu powietrza, z korzystną
przewagą zachodnich kierunków wiatru. Jej usytuowanie na wschodnim krańcu miasta w
dolinie Wisły pozwala jednak na przypuszczenie, ze warunki przewietrzania będą tu
najlepsze spośród wszystkich lokalizacji w tej dolinie.”[...]
Zatem lokalizacja przedsięwzięcia przy ul. Giedroycia jest najkorzystniejszą lokalizacją
w aspekcie „przewietrzania” miasta.
3. Raport należy uzupełnić o poszerzony opis metod prognozowania zastosowanych
przez wnioskodawcę oraz opis przewidywanych znaczących oddziaływań
planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie,
wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe
oddziaływania na środowisko, wynikające z: istnienia przedsięwzięcia,
wykorzystywania zasobów środowiska, emisji (art. 66 ust. 1 pkt 8 UUOŚ).
Odpowiedź na uwagi 3 i 8
Proponuje się:
1. stworzenie nowego rozdziału pn. Opis zastosowanych metod prognozowania oraz
opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na
środowisko …
2. Z treści Raportu wykreślić rozdział 8.2.10 Matryca przewidywanych oddziaływań
inwestycji na środowisko,
3. Usunąć treść rozdz. 9 Opis metod prognozowania zastosowanych w raporcie
4. Zmienić tytuł rozdz. 9 i opracować go na nowo.
4
Rozdział 9. OPIS METOD PROGNOZOWANIA ZASTOSOWANYCH ORAZ OPIS
PRZEWIDYWANYCH
ZNACZĄCYCH
ODDZIAŁYWAŃ PLANOWANEGO
PRZEDSIĘWAZIĘCIA NA ŚRODOWISKO OBEJMUJĄCY BEZPOŚREDNIE,
POŚREDNIE,
WTÓRNE,
SKUMULOWANE,
KRÓTKO-,
ŚREDNIO-,
DŁUGOTERMONOWE, STAŁE I CHWILOWE ODDZIAŁYWANIE NA
ŚRODOWISKO
WYNIKAJACE
Z
ISTNIENIA
PRZEDSIĘWZIĘCIA,
WYKORZYSTANIA ŚRODOWISKA I EMISJI
Metodyka przeprowadzenia prognozy
Przyjęte metody przy opracowaniu niniejszej prognozy są prostą konsekwencją charakteru
i zakresu merytorycznego przedmiotowego dokumentu jakim jest raport oddziaływania
planowanego przedsięwzięcia na środowisko.
Prognoza zawiera przewidywane oddziaływania w aspekcie poszczególnych komponentów
środowiska. W przedstawionej prognozie uwzględniono fazę realizacji przedsięwzięcia oraz
fazę jego eksploatacji.
Punktem wyjścia do opracowania prognozy są informacje o oddziaływaniu ZTPO na
środowisko, przedstawione w poprzednich rozdziałach, a przede wszystkim:
dla fazy eksploatacji przedsięwzięcia; w oparciu o opis i analizę wariantów
technologicznych w oparcie o dokumenty BAT i w konsekwencji przyjętego do realizacji
wariantu technologicznego, wykonane obliczenia propagacji zanieczyszczeń powietrza
i propagacji hałasu,
- dla fazy realizacji; w oparciu o informacje zapisane w poprzednich rozdziałach dotyczących
budowy ZTPO oraz o ocenę ekspercką,
Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko przedstawiono w dwóch zestawieniach
tabelarycznych (zamieszczonych poniżej) odnoszących się do poruszanego zagadnienia
w zasięgu lokalnym, a następnie regionalnym.
Poszczególne rodzaje oddziaływania przedstawiono dla okresu realizacji inwestycji oraz
w warunkach eksploatacji zgodnej z zakładanym procesem technologicznym,
z wyszczególnieniem czasu trwania oddziaływania (krótko-, średnio- i długoterminowe),
częstotliwości oddziaływania (stałe, chwilowe) oraz charakteru oddziaływania
(bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane).
W zestawieniach tabelarycznych znakiem „+” zaznaczono korzystne oddziaływanie,
znakiem „-” oddziaływanie niekorzystne.
Brak takich oznaczeń, w danej pozycji tabelarycznej, oznacza brak istotnego oddziaływania
na środowisko lub oddziaływanie to jest pomijalnie nieistotne.
5
Tabela 9.1.
Przewidywane oddziaływania
w skali lokalnej
na
środowisko
dla
Faza realizacji
Element środowiska Czynnik
Wody
powierzchniowe
Wody podziemne
Jakość wód
Powietrze
atmosferyczne
Zanieczyszczenie
B
P
W
Śk
K
Ś
przedsięwzięcia
Faza eksploatacji
D
St
Ch
B
-
-
-
-
-
-
P
W
Śk
-
K
Ś
D
St
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
+
-
Jakość wód
-
-
Odory
Klimat
Powierzchnia terenu
Hałas
-
Zajęcie terenu
-
-
-
-
-
-
+
-
-
-
-
Zanieczyszczenie gleb
Roślinność i
zwierzęta, obszary
chronione i
przyrodniczo cenne
Ekosystemy wodne
-
Świat zwierzęcy
Roślinność
-
+
Obszary NATURA 2000
Ludność
Korzyści społeczne
+
Uciążliwość obiektu
na zdrowie ludzi
+
-
Krajobraz
Emisje do środowiska
Dobra kultury
Źródło: opracowanie własne
Legenda:

Czas trwania oddziaływania
K
krótkoterminowe
Ś
średnioterminowe
D
długoterminowe

St
Ch

B
P
W
Sk
(+)
oddziaływanie dodatnie (korzystne),
(-)
oddziaływanie ujemne (niekorzystne),
brak oznaczenia - brak istotnego oddziaływania
6
Częstotliwość oddziaływania
stałe
chwilowe
Charakter oddziaływania
bezpośrednie
pośrednie
wtórne
skumulowane
-
-
Ch
Tabela 9.2.
Przewidywane oddziaływania
w skali regionalnej
na
środowisko
dla
Faza realizacji
W
Jakość wód
+
Zanieczyszczenie
+
Wody
powierzchniowe
Wody podziemne
Jakość wód
Powietrze
atmosferyczne
B
P
W
Śk
K
Ś
Faza eksploatacji
P
Element środowiska Czynnik
przedsięwzięcia
D
St
Ch
B
Śk
K
Ś
D
St
+
+
+
+
+
+
Ch
Odory
Klimat
Powierzchnia terenu
Roślinność i
zwierzęta, obszary
chronione i
przyrodniczo cenne
Ludność
Hałas
+
+
+
Zajęcie terenu
+
+
+
Zanieczyszczenie gleb
+
+
+
+
Ekosystemy wodne
+
+
+
+
Świat zwierzęcy
+
+
+
Roślinność
+
+
+
Obszary NATURA 2000
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Korzyści społeczne
+
+
Uciążliwość obiektu
na zdrowie ludzi
+
+
Krajobraz
+
+
Dobra kultury
Źródło: opracowanie własne
Legenda:

Czas trwania oddziaływania
K
krótkoterminowe
Ś
średnioterminowe
D
długoterminowe

St
Ch

B
P
W
Sk
(+)
oddziaływanie dodatnie (korzystne),
(-)
oddziaływanie ujemne (niekorzystne),
brak oznaczenia - brak istotnego oddziaływania
Częstotliwość oddziaływania
stałe
chwilowe
Charakter oddziaływania
bezpośrednie
pośrednie
wtórne
skumulowane
Z przedstawionych zestawień prognostycznych wynika, że oddziaływanie na poszczególne
elementy środowiska będzie następujące:
Wody powierzchniowe
Brak znaczących (istotnych) oddziaływań zarówno w skali lokalnej i regionalnej dla fazy
realizacji przedsięwzięcia (budowy) oraz fazy eksploatacji ZTPO.
Wody podziemne
Brak jest realnych, znaczącego oddziaływania w skali lokalnej i regionalnej dla fazy realizacji
oraz w przypadku skali lokalnej dla fazy eksploatacji przedsięwzięcia. Natomiast w skali
regionalnej realizacja planowanej inwestycji powinna przyczynić się do ograniczenia
potencjalnego niekorzystnego oddziaływania na wody podziemne z powodu likwidacji
deponowania odpadów komunalnych na składowisku odpadów. Rezygnacja z realizacji
przedsięwzięcia wiąże się bezpośrednio zagrożeniem wynikającym z utrzymywania
składowania jako dominującej metody unieszkodliwiania odpadów, które jest technologią
stwarzającą potencjalne zagrożenia dla wód podziemnych.
7
Powietrze atmosferyczne
W ramach prognozy oddziaływania na ten element środowiska uwzględniono następujące
czynniki: zanieczyszczenia powietrza substancjami stałymi i gazowymi, odory, hałas i klimat.
W fazie realizacji będą to negatywne oddziaływania tylko w skali lokalnej i dotyczy to
zanieczyszczenia powietrza i hałasu. Oddziaływania te w przypadku zanieczyszczeń
powietrza będą miały charakter bezpośredni, wtórny, krótkotrwały i chwilowy,
a w przypadku hałasu –bezpośredni, krótkotrwały i chwilowy. W fazie eksploatacji w
przypadku skali regionalnej będą to oddziaływania pozytywne ze względu na efektywne
ograniczenie emisji z innych źródeł zlokalizowanych w regionie. Będzie to wynikać z
pozyskania energii ze spalania odpadów komunalnych, co będzie bezpośrednio związane z
ograniczeniem emisji z sektora energetycznego opartego na spalaniu paliw kopalnych oraz z
eliminacji emisji m.in. gazów cieplarnianych (CH4, CO2) , które powstałyby w procesie
deponowania odpadów na składowisku. Będą to oddziaływania o charakterze pośrednim,
wtórnym, długotrwałym i stałym.
Należy wyraźnie jednak zaznaczyć, że oddziaływanie to będzie istotne jedynie w granicach
działki, do której tytuł prawny posiada Inwestor.
Powierzchnia terenu
Negatywne oddziaływania związane są ze skalą lokalną dla obydwu faz. Będzie to
oddziaływanie bezpośrednie długotrwałe i stałe, które jest związane z posadowieniem
infrastruktury ZTPO w terenie.
W przypadku skali regionalnej jest to oddziaływanie pozytywne o charakterze pośrednim,
skumulowanym, długotrwałym i stałym, co jest bezpośrednio związane ze znacznym
ograniczeniem konieczności zajęcia terenu pod realizację dalszych kwater składowania
odpadów lub w przyszłości wytypowania lokalizacji następnego składowiska odpadów
komunalnych.
Roślinność, zwierzęta, tereny chronione i przyrodniczo cenne
W kontekście lokalnym realizacja i eksploatacja przedsięwzięcia nie będzie miała wpływu na
faunę, florę oraz obszary chronione. Można odnotować jedynie nieznaczące, pozytywne
oddziaływanie w zakresie uporządkowania i nasadzenia roślinności na terenie lokalizacji
inwestycji. Na skutek działania instalacji nie powstanie negatywne oddziaływanie, które
mogłoby wpłynąć na siedliska i gatunki podlegające ochronie w ramach obszarów
chronionych.
W skali regionalnej można się spodziewać pośredniego, wtórnego, długotrwałego i stałego
pozytywnego oddziaływania na faunę, florę oraz obszary chronione z uwagi na zmniejszenie
zagrożeń wiążących się ze składowaniem odpadów, uszczelnienie systemu gospodarki
odpadami itp..
Ludność
Budowa i eksploatacja ZTPO nie będzie stwarzać znaczących, negatywnych oddziaływań
(hałas, odory, zanieczyszczenie powietrza) odczuwalnych, czy też szkodliwych dla
okolicznych mieszkańców z uwagi na dotrzymanie standardów emisyjnych i dopuszczalnych
norm, zgodnie z obowiązującym prawem.
W związku z tym oddziaływanie negatywne będzie nieznaczące przy pozytywnych
korzyściach społecznych, zarówno w skali lokalnej jak i regionalnej. Planowana działalność
będzie związana z użytkowaniem przez mieszkańców Krakowa energii elektrycznej i cieplnej
powstającej z instalacji ZTPO.
8
Krajobraz
Prognozuje się oddziaływanie pozytywne w kontekście lokalnym, to uporządkowane
zagospodarowanie terenu inwestycji, wraz z nasadzeniem roślinności. Infrastruktura ZTPO
nie powinna stanowić istotnej negatywnej zmiany w krajobrazie przemysłowym
rozpatrywanego terenu, gdzie dominantę stanowią hałdy popiołów i żużli EC Kraków S.A.,
duża stacja transformatorowa oraz obiekty huty ArcerolMittal.
W skali regionalnej utrzymanie stanu zerowego, którego konsekwencją byłoby budowanie
nowych kwater składowania odpadów na składowiskach, wpływałoby negatywnie na
krajobraz, szczególnie w okresie eksploatacji tych kwater.
W kategorii emisji do środowiska należy wskazać na znaczący i pozytywny wpływ
eksploatacji ZTPO w skali regionalnej, co wynika z ograniczenia deponowania odpadów na
składowiskach, ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza z innych źródeł sektora
energetycznego miasta, eliminacji potencjalnego wpływu na wody podziemne związanego
z deponowaniem odpadów na składowiskach.
Negatywne oddziaływanie może występować jedynie w skali lokalnej. Oddziaływanie to
będzie miało charakter bezpośredni, wtórny, skumulowany, długotrwały i stały.
Oddziaływanie to będzie minimalizować zaproponowana technologia i związany z tym
system ujęcia i oczyszczania gazów spalinowych wraz z ciągłym monitoringiem emisji
zanieczyszczeń, system gospodarki odpadami, system zabezpieczeń przeciw akustycznych
i przeciwodorowych, gospodarka wodno-ściekowej oraz zagospodarowanie terenu inwestycji
zielenią niską i wysoką.
Dobra kultury i materialne
W tym przypadku brak jest istotnych oddziaływań zarówno w skali lokalnej jak i regionalnej
dla fazy realizacji oraz fazy eksploatacji.
4. Wyjaśnić należy występujące w tekście Raportu sprzeczności w zakresie określenia
w różnych jego częściach odległości inwestycji od Łąk Nowohuckich oraz
rozbieżności co do odległości „Osiedla Mogiła" od planowanej inwestycji.
W Raporcie na stronach 103, 106 oraz 338 wystąpiły istotnie sprzeczności w związku
z podaną odległością planowanej inwestycji od użytku ekologicznego Łąki Nowohuckie.
Odległości te wynosiły odpowiednio na stronie 103 – około 3,5 km, na stronie 106 – około
2,5 km oraz na stronie 338 – około 3,5 km. Po zweryfikowaniu odległości powyższego
użytku od potencjalnej inwestycji według aktualnej mapy satelitarnej portalu Google
obliczono odległość i wynosi ona około 2250 m (od skrajnych punktów granic działek).
W opracowaniu wystąpiły również rozbieżności co do odległości osiedla Mogiła od
planowanej inwestycji. Odległość przedstawiona w raporcie wynosi od 500m do 2 km. Po
zweryfikowaniu odległości powyższego osiedla od planowanej inwestycji według aktualnej
mapy satelitarnej portalu Zumi obliczono odległość i wynosi ona około 600 m do najbliższej
zwartej zabudowy na północny zachód od granicy działki lokalizacji ZTPO. W załączeniu
mapa satelitarna odległości przedsięwzięcia od obiektów mieszkalnych osiedla Mogiła.
9
Odległości inwestycji od Łąk Nowohuckich i najbliższej zwartej zabudowy Osiedla Mogiła
Źródło: www.zumi.pl
10
5. Raport należy uzupełnić o opis przewidywanych działań mających na celu
zapobieganie lub ograniczanie negatywnych działań na środowisko (w tym
ewentualnych awarii).
W rozdziale 10 raportu zamieszczono opis przewidywanych działań mających na celu
zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na
środowisko w fazie realizacji i eksploatacji. Fazę eksploatacji należy uzupełnić o następujące
zapisy dotyczące awarii:
10.2.10. Awarie przemysłowe
Zgodnie z zapisem art. 3 pkt.23 i 24 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony
środowiska (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 roku Nr 25, poz. 150 ze zmianami) przez pojęcie
„poważnej awarii przemysłowej” rozumie się zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub
eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu,
w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do
natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub
powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem.
Zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, w zależności od
rodzaju, kategorii i ilości substancji niebezpiecznych znajdujących się w zakładzie uznaje się
za „zakład o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii” albo za „zakład o dużym ryzyku
wystąpienia awarii” (art. 248 ustawy – Prawo ochrony środowiska). Zakwalifikowanie
zakładu do jednej z wyżej określonych kategorii następuje zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 roku w sprawie rodzajów i ilości substancji
niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu
o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej (Dz. U. Nr 58 z 2002 rok, poz. 535 ze zmianami).
Z przeprowadzonej, zgodnie z wymogami ww. rozporządzeniaanalizy wynika, że w trakcie
eksploatacji instalacji do prowadzenia procesu termicznego unieszkodliwiania odpadów będą
wykorzystywane substancje niebezpieczne których obecność na terenie ZTPO
w odpowiednich ilościach mogłaby ten zakład kwalifikować do zakładów zwiększonego lub
dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.
Są to następujące substancje:
- hydrazyna,
- olej opałowy służący do wspomagania procesu spalania.
Przewidywane roczne zużycie tych substancji i materiałów wyniesie:
1. Hydrazyna
– około 0,8 Mg
2. Olej opalowy
– około 35,0 Mg
Zgodnie z rozporządzeniem o tym czy dany zakład/instalacje należy zaliczyć do zakładów
zwiększonego lub dużego ryzyka decyduje ilość substancji znajdujących się w zakładzie
w danej chwili (substancje magazynowane). Wymienione substancje będą magazynowane na
terenie ZTPO w ilościach mniejszych niż to przewiduje przedmiotowe rozporządzenie
Ministra Gospodarki i będą to następujące ilości:
1. Hydrazyna
2. Olej opałowy
– do 0,3 Mg
– do 15,0 Mg
11
Obydwie te substancje są wymienione w tabeli 1 załącznika do wyżej wymienionego
rozporządzenia Ministra Gospodarki; hydrazyna pozycja 33, a olej opałowy – jako produkt
destylacji ropy naftowej – olej opałowy lekki, pod pozycją 34.
W przypadku gdy znajdujące się w zakładzie poszczególne substancje niebezpieczne nie
występują w ilościach wyższych lub równych odpowiednim ich ilościom określonym
w kolumnie 4 i 5 tabeli 1 rozporządzenia lub odpowiednim ich ilościom w kolumnie 2 lub 3
tabeli 2 stosuje się określoną w rozporządzeniu zasadę sumowania – załącznik do
rozporządzenia.
I tak w przypadku ZTPO odpowiedni wynik z sumarycznego wzoru z rozporządzenia dla
przypadku zaliczenia zakładu do zakładu zwiększonego ryzyka wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej będzie następujący:
0,3/0,5 + 15,0/2500 = 0,606
Według wzoru z rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 roku w sprawie rodzajów i ilości
substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o
zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. Nr 58 z
2002 rok, poz. 535 ze zmianami).
[…]q1/QZ1 + q2/QZ2 + q3/QZ3 + q4/QZ4 + ..... + qx/QZx
jest większa lub równa 1, gdzie poszczególne symbole oznaczają:
qx - ilości substancji niebezpiecznych (lub kategorii substancji niebezpiecznych) odpowiadających tabeli 1 lub 2,
QZx - odpowiednie ilości określone w kolumnie 4 tabeli 1 lub ilości określone w kolumnie 2 tabeli 2.wg
rozporządzenia […]
Ponieważ wynik tego sumowania jest mniejszy od 1,0 to instalacja ZTPO nie może być
zaliczona do zakładu o zwiększonym ryzyku, ani tym bardziej do zakładu dużego ryzyka
wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.
Wszystkie zbiorniki oraz miejsca magazynowania substancji niebezpiecznych będą
odpowiednio zabezpieczone, wentylowane i oznaczone zgodnie z obowiązującymi
wymogami. Zbiorniki będą posadowione na odpowiednich „tacach” mogących przejąć całą
zawartość zbiornika w przypadku jego rozszczelnienia. W pobliżu magazynów substancji
niebezpiecznych będzie się znajdował odpowiedni sprzęt i substancje neutralizujące, zgodnie
z przepisami p.poż. Również sposób napełniania i opróżniania zbiorników przeznaczonych na
magazynowanie tych substancji będzie zapewniał hermetyczność i eliminował skażenie
środowiska, a w szczególności powierzchni ziemi i powietrza.
Fosa/bunkier na odpady będzie podzielona na sekcje, które w przypadku ewentualnego
wystąpienia samozapłonu magazynowanych odpadów przed podaniem ich na ruszt kotła będą
ograniczały „przerzut” ognia z jednej sekcji do drugiej. Hala wyładowcza i fosa będą
wyposażone w odpowiednie systemy zabezpieczające oraz systemy gaszące m.in. w klapy
p.poż.
Dla zabezpieczenia się przed potencjalnymi zagrożeniami wystąpienia samozapłonu odpadów
przechowywanych w bunkrze stosuje się odpowiednie zabezpieczenia w formie
dwustopniowej blokady przestrzeni bunkra. Dodatkowo w stropie bunkra będą zainstalowane
cyfrowe kamery termowizyjne, które monitorować będą w określonym cyklu powierzchnię
warstwy odpadów w bunkrze.
System automatycznego gaszenia musi być tak zaprojektowany, by po jego uruchomieniu
można było powierzchnię składowanych odpadów pokryć warstwą piany.
12
Personel ZTPO będzie odpowiednio przeszkolony zarówno w kwestii bezpiecznej
eksploatacji wszystkich urządzeń i procesów technologicznych wchodzących
w skład instalacji ,jak również w sposobie zachowania się w sytuacjach awaryjnych.
Cały zakład będzie wyposażony w systemy przeciwpożarowe oraz rozwiązania zapewniające
jego bezpieczną pracę i minimalizujące możliwość wystąpienia awarii.
Podstawowym i niezbędnym wyposażeniem ZTPO będzie system wczesnego wykrywania
i powiadamiania w przypadku powstania pożaru lub sytuacji potencjalnie stwarzającej
możliwość poważnej awarii przemysłowej.
W przypadku awarii zakładu, operator najszybciej jak to tylko praktycznie możliwe
zmniejszy skalę eksploatacji lub przerwie eksploatację, aż do czasu przywrócenia warunków
normalnych. Będzie musiał poinformować o zaistniałym problemie dostawców odpadów
i przewidywanym czasie trwania awaryjnego wyłączenia instalacji.
Zarządzający ZTPO jest zobligowany zidentyfikować możliwe sytuacje awaryjne i określić
metody i środki przeciwdziałania skutkom awarii na etapie rozruchu technologicznego ZTPO.
Instalację należy wyposażyć w systemy automatyczne, przeciwdziałające zakłóceniom,
powodujące zatrzymanie funkcjonowania instalacji w przypadku awarii lub przekroczeń
dopuszczalnych poziomów emisji i tym samym ograniczające skutki awarii.
Podsumowując, przedmiotowej instalacji nie zalicza się do kategorii zakładów
o zwiększonym ryzyku, ani tym bardziej do kategorii zakładów o dużym ryzyku wystąpienia
poważnej awarii przemysłowej..
Wystąpienie stanów awaryjnych cechuje bardzo niskie prawdopodobieństwo. Wynika to
z faktu zaliczenia ZTPO do obiektów energetycznych ujmowanych w planie krajowym. Jako
taki, obiekt podlegać będzie rygorystycznym przepisom związanym z dozorem technicznym
oraz okresowymi przeglądami i remontami.
Przykładowe zabezpieczenia na wypadek awarii przemysłowych
a) ZTPO będzie wyposażony w niezależnie pracujące linie technologiczne. W przypadku
wystąpienia awarii jednej z nich cały proces technologiczny będzie można prowadzić na
drugiej autonomicznej linii.
b) ZTPO będzie posiadał pełny monitoring parametrów procesowych oraz monitoring emisji
gazów odlotowych do powietrza. W przypadku awarii proces będzie zatrzymywany
w trybie przewidzianym w instrukcji obsługi instalacji i uruchamiany dopiero w momencie
usunięcia awarii.
c) kanalizacja ZTPO
System kanalizacyjny będzie wyposażony w zbiornik buforowy (bezodpływowy)
– pojemność ok. 30 m3. Zbiornik ten będzie wykorzystywany w przypadku awarii (np. pożar),
w celu zabezpieczenia zakładu przed dopływem ścieków z gaszenia pożarów. W przypadku
wystąpienia awarii (np. pożar) kanalizacją p.poż będą odprowadzane ścieki pożarowe do
zbiornika. Zbiornik ten zabezpieczy kanalizację deszczową, sanitarną przed
zanieczyszczeniem w trakcie awarii.
Ścieki w wypadku awarii (np. pożar) będą gromadzone w zbiorniku buforowym,
a następnie wywożone z miejsca ich gromadzenia przez firmę uprawnioną do wywozu
ścieków do punktu zlewnego wskazanego przez kompetentne podmioty.
13
d) Gospodarka odpadami w przypadku wystąpienia przestoju instalacji lub awarii
W przypadku wystąpienia awarii linii termicznego przekształcania ZTPO oraz zapełnienia
fosy w ilości uniemożliwiającej dowożenie kolejnych partii odpadów komunalnych będą one
transportowane do innych zakładów wchodzących w skład systemu gospodarki odpadami.
Operator ZTPO będzie musiał poinformować dostawców odpadów o zaistniałym problemie
i przewidywanym czasie trwania usuwania awarii. Na terenie ZTPO nie przewiduje się
czasowego magazynowania odpadów komunalnych w obszarach innych niż fosa na odpady.
6. Należy uwzględnić w raporcie szczegółowy opis oddziaływania przedsięwzięcia na
etapie likwidacji.
W chwili obecnej nie przewiduje się terminu likwidacji Zakładu. Przyjmuje się, że będzie on
funkcjonował ok 30 lat. W tym czasie należy spodziewać się dalszego postępu
technologicznego w dziedzinie gospodarki odpadami. Ponieważ problem związany
z utylizacją odpadów nie zniknie, przypuszczalnie projektowana obecnie technologia zostanie
zastąpiona bardziej nowoczesną lub sprawniejszą pod względem techniczno-ekonomicznym.
W tym okresie zmieni się z pewnością rozmieszczenie jednostek osiedleńczych i przemysłu.
Ulegnie zmianie bilans, struktura odpadów, stopień ich odzysku a ich wartość energetyczna
będzie rosła wraz ze wzrostem poziomu życia mieszkańców. Można też przewidywać
pojawienia się nowych metod zagospodarowania poszczególnych kategorii odpadów. Należy
spodziewać się kontynuacji stosowania termicznych metod utylizacji odpadów skojarzonych
z jednoczesnym odzyskiem energii. W wypadku gdyby jednak powstała konieczność
likwidacji Zakładu, warunki wykorzystania terenu podczas zakończenia eksploatacji (faza
likwidacji) będą podobne jak w fazie realizacji przedsięwzięcia. Odpady, które będą
powstawać podczas rozbiórki instalacji, urządzeń, budynków, infrastruktury komunikacji
wewnętrznej i zewnętrznej, instalacji doprowadzającej i odprowadzającej poszczególne
media, będą selektywnie magazynowane i przekazywane odpowiednim jednostkom
posiadającym właściwe zezwolenia na ich zbieranie oraz transport. W zależności od rodzaju
odpady te będą poddawane procesom odzysku lub unieszkodliwiania. Odpady pozostałe po
procesie technologicznym będą usunięte z obszaru działalności, a sposób postępowania z nimi
będzie identyczny jak w fazie eksploatacji. Zakończenie eksploatacji musi być zgodne
z obowiązującym wówczas prawem i poprzedzone analizą techniczną oraz wykonaniem
specjalistycznej dokumentacji i uzyskaniem odpowiednich decyzji administracyjnych oraz
zezwoleń, uwzględniających uwarunkowania przyrodnicze rejonu przedsięwzięcia.
7. Raport należy uzupełnić poprzez skorygowanie i uściślenie podanej odległości ZTPO
od najbliższej zabudowy mieszkaniowej w przypadku rozważanej, wariantowej
lokalizacji w pobliżu Krakowskich Zakładów Garbarskich.
W przypadku wariantowej lokalizacji ZTPO w pobliżu Krakowskich Zakładów Garbarskich
przy ulicy Półłanki odległość od najbliższej zabudowy mieszkaniowej podana w Raporcie
wynosi 380m. Po zweryfikowaniu odległości powyższej zabudowy mieszkaniowej od
wariantowej lokalizacji według aktualnej mapy satelitarnej portalu Zumi obliczono odległość
i wynosi ona około 490 m od granicy działki. Poniżej mapa satelitarna odległości wariantowej
lokalizacji od najbliższej zabudowy mieszkaniowej.
14
Odległości od granicy działki dla wariantowej lokalizacji do najbliższej zabudowy mieszkaniowej
Źródło: www.zumi.pl
15
8. Uzupełnić raport o matrycę przewidywanych oddziaływań na środowisko dla
projektowanego przedsięwzięcia w skali lokalnej oraz o wskazanie oddziaływania
przedsięwzięcia na zdrowie ludzi.
Raport uzupełnia się o matrycę przewidywanych oddziaływań w skali lokalnej – nowy
rozdział 9 w Raporcie … .
Matryca znajduje się w odpowiedzi na pytanie numer 3.
Zapis w tabeli 9.1. Matryca przewidywanych oddziaływań na środowisko dla projektowanego
przedsięwzięcia w skali lokalnej, dotyczy również oddziaływania planowanego
przedsięwzięcia na zdrowie ludzi. Jak wynika z tabeli budowa i eksploatacja ZTPO nie będzie
stwarzać znaczących, negatywnych oddziaływań (hałas, odory, zanieczyszczenie powietrza)
odczuwalnych, czy też szkodliwych dla okolicznych mieszkańców z uwagi na dotrzymanie
standardów emisyjnych i dopuszczalnych norm, zgodnie z obowiązującym prawem.
W związku z tym oddziaływanie negatywne będzie nieznaczące przy pozytywnych
korzyściach społecznych, zarówno w skali lokalnej jak i regionalnej. Planowana działalność
będzie związana z użytkowaniem przez mieszkańców Krakowa energii elektrycznej i cieplnej
powstającej z instalacji ZTPO.
9. Raport uzupełnić o poszerzone porównanie proponowanej techniki z najlepszymi
dostępnymi technikami.
Wymagania prawne.
Podstawowe wymagania prawne dotyczące spalania odpadów zawarte zostały w
Dyrektywie 2000/76/WE z dnia 4 grudnia 2000 roku w sprawie spalania odpadów [a].
Wymagania dyrektywy zostały transponowane do przepisów krajowych, w szczególności
poprzez Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 roku w sprawie
wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego unieszkodliwiania odpadów (Dz. U.
Nr 37, poz. 339), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych Rozporządzeniem Ministra
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2003 r. (Dz. U. Nr 1 z 2004 roku,
poz. 2) [b] oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia z dnia 20 grudnia 2005 r. w
sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 260 z 2005 roku, poz. 2181) [c].
Ponadto w odniesieniu do budowy i funkcjonowania spalarni odpadów komunalnych
i związanych z tym oddziaływań na środowisko, szczególne znaczenie mają następujące
krajowe akty prawne:
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz. U. 2007 Nr 39, poz. 251 z późn. zm)
[d];
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie
należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego [e]
lub
Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu
realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania
ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. nr 136, poz. 964 z dnia 28 lipca 2006 r.) [e];
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska [f],
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów
16
niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów
niektórych substancji [g],
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 roku w sprawie wartości
odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu [h],
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku [i].
W chwili obecnej w przepisach i wytycznych krajowych nie określono bezpośrednio
wymagań dotyczących Najlepszych Dostępnych Technik w zakresie konstrukcji, technologii
i funkcjonowania spalarni odpadów. Wymagania dotyczące instalacji i procesu spalania
odpadów, określone w wyżej wymienionych dokumentach, traktuje się jednak jako BAT dla
spalarni odpadów. Ogólne zasady jakimi należy kierować się przy projektowaniu instalacji
(w tym instalacji termicznego unieszkodliwiania odpadów) zawiera przy tym art. 143 ustawy
– Prawo Ochrony Środowiska:
Art. 143. Technologia stosowana w nowo uruchamianych lub zmienianych w sposób istotny
instalacjach i urządzeniach powinna spełniać wymagania, przy których określaniu
uwzględnia się w szczególności:
1/ stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń,
2/ efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii,
3/ zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw,
4/ stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość odzysku
powstających odpadów,
5/ rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji,
6/ wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie
zastosowane w skali przemysłowej,
7/ postęp naukowo-techniczny.
Stosowne wytyczne i zalecenia BAT w odniesieniu do spalarni odpadów komunalnych,
sformułowane zostały natomiast w dokumencie opracowanym przez Europejskie Biuro IPPC
w Sewilli, zatytułowanym „Zintegrowane Zapobieganie Zanieczyszczeniom i ich Kontrola”.
Dokument Referencyjny dotyczący Najlepszych Dostępnych Technik dla spalania odpadów,
Sierpień 2006” (BREF) [j]. Dokument ten stanowi uszczegółowienie wymagań ogólnych
dotyczących instalacji, określonych w przywołanym art. 143 ustawy Prawo Ochrony
Środowiska, w odniesieniu do instalacji i procesu spalania odpadów, w tym odpadów
komunalnych. W poniżej przeprowadzonej analizie metod zapobiegania i ograniczania
oddziaływania instalacji na środowisko uwzględniono więc wytyczne BAT z w/w
dokumentu, a tym samym wymagania ogólne określone w art. 143 ustawy Prawo Ochrony
Środowiska.
Wymagania dotyczące organizacji, środków technicznych i zasad funkcjonowania spalarni
odpadów, określone w w/w przepisach i dokumentach przyjęto jako wymogi Najlepszych
Dostępnych Technik w zakresie spalania odpadów komunalnych w planowanym do realizacji
Zakładzie Termicznego Przekształcania Odpadów dla Krakowa. Szczegółowe zestawienie
i analizę tych wymagań przedstawiono w formie tabelarycznej poniżej.
Geneza i znaczenie BREF oraz BAT.
Status dokumentu BREF.
Jak wspomniano wyżej, dokumentem na poziomie Unii Europejskiej opisującym Najlepsze
Dostępne Techniki (BAT) dla spalania odpadów jest „Integrated Pollution Prevention and
Control. Reference Document on the Best Available Techniques for Waste Incineration”
17
z sierpnia 2006 roku, zwany w dalszej cześć opracowania BREF. Opracowanie to zostało
wydane przez działający przy Komisji Europejskiej Instytut Studiów Perspektyw
Technologicznych. Dokument ten stanowi jeden z całej serii dokumentów przedstawiających
wyniki wymiany informacji pomiędzy Państwami Członkowskimi UE, a dotyczących
najlepszych dostępnych technik (BAT), związanego z tym monitoringu oraz ich rozwoju.
Dokument ten został wydany przez Komisję Europejską zgodnie z Artykułem 16(2)
Dyrektywy 96/61/EC z dnia 24 września. 1996 r. dotyczącej zintegrowanego zapobiegania i
kontroli zanieczyszczeń (zwanej dalej „Dyrektywą IPPC”) i dlatego musi być wzięty pod
uwagę przy określaniu „najlepszej dostępnej techniki” zgodnie z Aneksem IV Dyrektyw
IPPC.
Odpowiednie zobowiązania prawne wynikające z Dyrektywy IPPC
Celem przywołanej wyżej Dyrektywy IPPC jest osiągnięcie zintegrowanego zapobiegania
i kontroli zanieczyszczeń wynikających z działań wyszczególnionych w Aneksie I do niej, co
z kolei ma prowadzić do wysokiego stopnia ochrony środowiska naturalnego jako całości.
Podstawa prawna Dyrektywy IPPC odnosi się do ochrony środowiska. Jej wdrożenie winno
jednak wziąć pod uwagę również inne cele Wspólnoty, takie jak konkurencyjność jej
przemysłu, przyczyniając się tym samym do zrównoważonego rozwoju. Mówiąc bardziej
szczegółowo, Dyrektywa IPPC dostarcza systemu dopuszczenia pewnych kategorii instalacji
przemysłowych, wymagających zarówno od operatorów, jak i ustawodawców
zintegrowanego, całościowego spojrzenia na właściwości instalacji w zakresie potencjału
emisji zanieczyszczeń i zużycia mediów i surowców. Nadrzędnym celem takiego
zintegrowanego podejścia winna być poprawa zarządzania i sterowania procesami
przemysłowymi tak, aby uzyskać wysoki stopień ochrony środowiska naturalnego jako
całości. Kluczowym dla takiego podejścia jest generalna zasada podana w Artykule 3, iż
operatorzy winni podjąć wszelkie środki zapobiegawcze przeciw zanieczyszczeniom,
w szczególności poprzez zastosowanie najlepszej dostępnej techniki, umożliwiającej im
poprawę ich osiągów w zakresie ochrony środowiska.
Ponadto Aneks IV do Dyrektywy IPPC zawiera listę „okoliczności, które winny być wzięte
pod uwagę, ogólnie lub w konkretnych przypadkach, przy określaniu najlepszych dostępnych
technik …mając na względzie prawdopodobne koszty i korzyści danego środka oraz zasadę
ostrożności i zapobiegania”. Okoliczności te obejmują informacje opublikowane zgodnie
z Artykułem 16(2).
Wymaga się, aby kompetentne władze odpowiedzialne za wydawanie pozwoleń wzięły pod
uwagę generalne zasady określone w Artykule 3 przy określaniu warunków pozwolenia.
Warunki te muszą obejmować wartości graniczne emisji, tam gdzie to właściwe –
uzupełnione lub zastąpione przez równoważne parametry lub środki techniczne. Zgodnie
z artykułem 9(4) Dyrektywy IPPC, te wartości graniczne emisji, równoważne parametry lub
środki techniczne muszą, nie kolidując ze zgodnością ze środowiskowymi normami
jakościowymi, być oparte na najlepszych dostępnych technikach, nie przypisując użycia
jakiejkolwiek techniki lub konkretnej technologii, lecz uwzględniając charakterystykę
techniczną przedmiotowej instalacji, jej lokalizację geograficzną oraz lokalne warunki
środowiskowe. W każdym przypadku, warunki pozwolenia muszą obejmować postanowienia
dotyczące minimalizacji zanieczyszczeń „długodystansowych” oraz transgranicznych, oraz
muszą zapewniać wysoki poziom ochrony środowiska jako całości. Państwa Członkowskie
mają obowiązek, zgodnie z Artykułem 11 Dyrektywy IPPC, zapewnić, że kompetentne
władze postępują zgodnie z lub są poinformowane o zmianach i rozwoju w zakresie
najlepszych dostępnych technik.
18
Definicja BAT.
Określenie „najlepsza dostępna technika” (ang: best available technique = BAT) zostało
zdefiniowane w Artykule 2(11) Dyrektywy IPPC jako „najbardziej skuteczny
i zaawansowany etap w realizacji działań oraz metod ich wykonywania, które wskazują
praktyczną odpowiedniość poszczególnych technik dla zapewnienia bazy dla wartości
granicznych emisji, określonych, aby chronić - a gdzie to nie ma zastosowania - ogólnie
zredukować emisję i wpływ na środowisko naturalne jako całość”. Artykuł 2(11) dalej
wyjaśnia tę definicję w następujący sposób: „techniki” obejmują zarówno zastosowaną
technologię, jak i sposób, w jaki instalacja jest zaprojektowana, wykonana, utrzymana,
eksploatowana i wycofana z eksploatacji. „Dostępne” techniki, to te, rozwinięte na skalę,
która pozwala na wdrożenie we właściwym sektorze przemysłu, w warunkach uzasadnionych
ekonomicznie i technicznie, biorąc pod uwagę koszty i korzyści, niezależnie czy te techniki są
stosowane lub wytwarzane wewnątrz Państw Członkowskich, o których mowa, dopóki są one
racjonalnie osiągalne dla operatora. „Najlepsze” oznacza najbardziej efektywne w osiąganiu
wysokiego, ogólnego stopnia ochrony środowiska naturalnego jako całości.
Sposoby zapobiegania i ograniczenia oddziaływań środowiskowych dla
spalarni odpadów komunalnych.
Metody oraz środki techniczne i organizacyjne, które należy podjąć przy realizacji
przedmiotowego przedsięwzięcia inwestycyjnego, a służące ograniczaniu oddziaływania
instalacji, będącej przedmiotem Raportu, na poszczególne elementy środowiska
przedstawiono poniżej w formie tabelarycznej. W poniższych tabelach uwzględniono też
analizę koniecznych do spełniania wymogów Najlepszych Dostępnych Technik (BAT)
w wyżej omówionym zakresie.
Tabela przedstawiająca techniczne i organizacyjne metody ochrony środowiska jako całości, w tym
poprawiające sprawność energetyczną procesu.
Wymogi BAT określone dokumentami referencyjnymi
1.
2.
3.
4.
Odniesienie
do wymagania
prawnego
i/lub
dokumentu
wg rozdziału 1
Na etapie projektowania instalacji należy dokonać
wyboru technologii i urządzeń dostosowanych do
rodzaju przekształcanych odpadów.
[d], [j-1]
Eksploatacja instalacji lub urządzenia nie powinna
powodować przekroczenia standardów emisyjnych.
Oddziaływanie instalacji lub urządzenia nie powinno
powodować pogorszenia stanu środowiska w znacznych
rozmiarach lub zagrożenia życia lub zdrowia ludzi.
Spalarnie odpadów powinny być projektowane,
budowane, wyposażane i użytkowane w sposób
zapewniający osiągnięcie poziomu termicznego
unieszkodliwiania, przy którym ilość i szkodliwość dla
życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska odpadów
i innych emisji powstających wskutek termicznego
unieszkodliwiania odpadów będzie jak najmniejsza.
[f]
[d]
19
Sposób spełnienia przez instalację
wymogów BAT
Dla przedmiotowej instalacji przyjęto
zastosowanie paleniska rusztowego (np.
posuwisto-zwrotnym lub walcowym), jako
najczęściej stosowanego i najlepiej
dostosowanego do spalania zmieszanych
odpadów komunalnych.
Analizy i obliczenia uwzględniające
rozwiązania techniczne projektowane
w ramach budowy obiektu, wykazały, że jego
eksploatacja nie będzie powodować
przekraczania standardów jakości środowiska,
ani też pogarszania stanu środowiska w
znacznych rozmiarach lub zagrożeń dla życia
i zdrowia ludzi.
5.
Odniesienie
do wymagania
prawnego
i/lub
dokumentu
wg rozdziału 1
Prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia są
obowiązani do zapewnienia ich prawidłowej
eksploatacji polegającej w szczególności na:
 stosowaniu paliw, surowców i materiałów
eksploatacyjnych zapewniających ograniczanie ich
negatywnego oddziaływania na środowisko,
 podejmowaniu odpowiednich działań w przypadku
powstania zakłóceń w procesach technologicznych
i operacjach technicznych w celu ograniczenia ich
skutków dla środowiska.
[f]
6.
Utrzymanie terenu Zakładu w porządku i czystości
[j-2]
7.
Utrzymywanie całego wyposażenia w dobrym stanie
operacyjnym oraz wykonywanie okresowych inspekcji
oraz czynności prewencyjnych, zapewniających
osiągnięcie gotowości operacyjnej.
[j-3]
8.
Zarządzający spalarnią odpadów jest obowiązany,
w czasie przyjmowania i termicznego unieszkodliwiania
odpadów, do podejmowania niezbędnych środków
ostrożności mających na celu zapobieżenie lub
ograniczenie negatywnych skutków dla środowiska,
w szczególności w odniesieniu do zanieczyszczeń
powietrza, gleby, wód powierzchniowych i gruntowych,
jak również zapachów i hałasu, a także bezpośredniego
zagrożenia zdrowia ludzi.
9. Właściciel lub inny władający spalarnią odpadów jest
obowiązany zatrudniać kierownika spalarni odpadów
posiadającego świadectwo stwierdzające kwalifikacje
w zakresie gospodarowania odpadami.
10. Kierownikiem spalarni odpadów może być wyłącznie
osoba, która posiada świadectwo stwierdzające
kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami.
[a]
11. Minimalizacja niekontrolowanego dostawania się
powietrza do komory spalania poprzez układ
załadowczy i innymi drogami.
20
wymogów BAT
Stosowane w instalacji pomocnicze materiały
i surowce, klasyfikowane jako niebezpieczne,
będą stosowane w ilościach minimalnych,
niezbędnych do prawidłowego przebiegu
procesu.
Zarządzający spalarnią będzie identyfikował
możliwe sytuacje awaryjne i określi metody
i środki przeciwdziałania skutkom awarii.
Instalacja będzie wyposażona w systemy
automatyczne, przeciwdziałające
zakłóceniom, powodujące zatrzymanie
funkcjonowania instalacji w przypadku awarii
lub przekroczeń dopuszczalnych poziomów
emisji i tym samym ograniczające skutki
awarii.
Będą zapewnione stosowne procedury
i zasady obsługi i eksploatacji instalacji.
Transport pozostałości ze spalania
prowadzony będzie w stanie wilgotnym
a w przypadku pyłów hermetycznie
zapobiegając zanieczyszczaniu terenu.
Instrukcja obsługi instalacji oraz procedury
operacyjne będą zawierać informacje
o rodzajach i częstotliwości przeglądów
i konserwacji niezbędnych dla utrzymania
ruchu oraz terminy i czas przestojów
remontowych.
W koncepcji technologicznej instalacji
przyjęto rozwiązania techniczne
i organizacyjne, które będą ograniczać jej
oddziaływanie na środowisko w czasie
przyjmowania i termicznego
unieszkodliwiania odpadów, do poziomów
określonych w przepisach szczegółowych,
niepowodujących przekraczania standardów
jakości środowiska.
[a]
Z chwilą rozpoczęcia eksploatacji instalacji na
stanowisko jej kierownika będzie zatrudniony
pracownik legitymujący się świadectwem
stwierdzającym kwalifikacje w zakresie
gospodarowania odpadami.
[j-14]
Rozwiązania konstrukcyjne paleniska,
a w szczególności układu załadowczego będą
zapobiegać niekontrolowanemu dostawaniu
się powietrza do komory spalania (np. śluzy
załadowcze, układ odżużlania z zamknięciem
wodnym itp.).
Stosowne zapisy i wymagania odnośnie
instalacji zawarte będą w dokumentacji
przetargowej na wyłonienie wykonawcy
instalacji, a następnie w kontrakcie
z wykonawcą robót.
Odniesienie
do wymagania
prawnego
i/lub
dokumentu
wg rozdziału 1
12. Aby zredukować całkowitą emisję - przyjęcie reżimów
eksploatacyjnych oraz wdrożenie procedur (np. raczej
działanie ciągłe, a nie ‘wsadowe’, zapobiegawcze
systemy utrzymania i konserwacji), aby jak to tylko
możliwe zminimalizować czynności planowanego
i nieplanowanego wyłączenia oraz uruchomienia
instalacji
[j-16]
13. Określenie filozofii kontrolowania / regulacji procesu
spalania oraz stosowanie kluczowych kryteriów oraz
układu regulacji procesu spalania celem monitorowania
i utrzymania tych kryteriów w odpowiednich granicach,
aby zapewnić efektywne osiągi procesu spalania.
[j-17]
14. Wymagana jest optymalizacja i kontrolowanie
warunków spalania, w szczególności ilości
dostarczanego powietrza, poziomu i rozkładu
przestrzennego temperatur spalania, czasu przebywania
spalin w piecu.
[j-18]
15. Generalnie uznaje się za BAT stosowanie warunków
operacyjnych (tzn. temperatury, czasu przetrzymania
oraz turbulencji) jak określono w artykule 6 Dyrektywy
2000/76. Generalnie należy unikać warunków
eksploatacyjnych ponad te, wymagane dla skutecznej
destrukcji odpadów. Zastosowanie innych warunków
eksploatacyjnych może być również BAT’em – jeżeli
prowadzą one do podobnych lub lepszych osiągów
środowiskowych. Na przykład jeżeli zostanie wykazane,
że zastosowanie warunków eksploatacyjnych poniżej
1100C (jak określono dla pewnych odpadów
niebezpiecznych w Dyrektywie 2000/76/EC) zapewni
podobne lub lepsze całkowite osiągi środowiskowe,
zastosowanie takie niższej temperatury uważane będzie
za BAT.
16. W spalarniach odpadów innych niż niebezpieczne –
podgrzew wstępny powietrza pierwotnego dla odpadów
o niskiej wartości opałowej, przy zastosowaniu ciepła
odzyskanego z instalacji, w warunkach, kiedy może
prowadzić to do lepszych parametrów procesu spalania
(np. kiedy spalane są odpady o niskiej wartości
opałowej / dużej zawartości wilgoci)
17. Zastosowanie palnika(ów) pomocniczych do rozruchu
i wygaszenia oraz dla utrzymania wymaganej
temperatury roboczej spalania (dla obrabianych
odpadów) w każdej chwili trwania procesu, gdy
niespalone odpady znajdują się w komorze spalania.
21
wymogów BAT
Przyjęte założenia odnośnie wydajności
Instalacji przewidują jej pracę w systemie
ciągłym oraz zakładają jej dyspozycyjność
na zdefiniowanym minimalnym poziomie
7800 godzin na rok (około 90%). Instrukcja
obsługi instalacji będzie zawierać stosowne
procedury oraz informację o rodzajach
i częstotliwości przeglądów i konserwacji
niezbędnych dla utrzymania ruchu oraz
terminy i czas przestojów remontowych.
Projektowane systemy kontroli i wizualizacji
parametrów procesu spalania, wraz
z automatycznymi układami korekty tych
parametrów, będą pozwalać na optymalizację
przebiegu procesu i zapewnią niezbędną
archiwizację danych. W szczególności
kontroli będą podlegać następujące parametry:
ilość dostarczonego powietrza, poziom
i rozkład temperatury spalania, stężenia
zanieczyszczeń w oczyszczonych spalinach,
oraz przy próbach odbiorowych - czas
przebywania spalin surowych w wymaganej
temperaturze. Konstrukcja paleniska i komory
dopalania będzie zapewniać odpowiednie
temperatury i turbulencję gazów spalinowych.
[j-19]
Przyjęte rozwiązania techniczne będą spełniać
wymogi unieszkodliwiania odpadów innych
niż niebezpieczne – stosowne zapisy
i wymagania odnośnie instalacji zawarte będą
w dokumentacji przetargowej na wyłonienie
wykonawcy instalacji, a następnie
w kontrakcie z wykonawcą robót.
Przy czym zaakceptowane warunki procesowe
będą nie gorsze niż wymagane prawem
polskim.
[j-20]
Dostawca technologii zastosuje podgrzew
wstępny powietrza pierwotnego, jeżeli uzna to
za uzasadnione ze względu na przyjętą
w specyfikacjach technicznych do przetargu
wartość opałową odpadów. Stosowne zapisy
zawarte będą w dokumentacji przetargowej na
wyłonienie wykonawcy instalacji.
[j-21]
Instalacja będzie wyposażona w palnik/palniki
pomocnicze. Stosowne zapisy zawarte będą
w kontrakcie z wykonawcą.
Odniesienie
do wymagania
prawnego
i/lub
dokumentu
wg rozdziału 1
18. Zastosowanie rozwiązań, w których ciepło jest usuwane
możliwie blisko paleniska (np. zastosowanie ścian
szczelnych w paleniskach rusztowych i/lub komorze
dopalania) oraz izolacji pieca (np. wykładzina
ognioodporna lub ściany paleniska wykładane inną
powłoką), które stosownie do wartości opałowej dolnej
oraz agresywności spalanych odpadów (pod kątem
korozji), zapewnią:
 Odpowiednie zatrzymanie ciepła w piecu (odpady
o niskiej dolnej wartości opałowej wymagają
większego zatrzymania ciepła w palenisku).
 Dodatkowe ciepło, które może być przesłane do
odzysku energii (wyższe wartości opałowe mogą
pozwalać/wymagać usunięcia ciepła z
wcześniejszych etapów procesu).
[j-22]
19. Zastosowanie wymiarów pieca (łącznie z komorą
dopalania itp.) wystarczająco dużych, aby zapewnić
skuteczną kombinację czasu zatrzymania oraz
temperatury, taką, że reakcja spalania może dobiec
końca i daje niskie i stabilne emisje CO oraz VOC
(lotne związki organiczne).
[j-23]
20. Aby uniknąć problemów eksploatacyjnych, które mogą
być spowodowane przez kleiste pyły lotne w wyższych
temperaturach, należy stosować konstrukcję kotła
pozwalającą wystarczająco zredukować temperaturę
spalin przed wiązką konwekcyjną wymiennika ciepła
(np. zastosowanie wystarczających ‘pustych’ ciągów
w obrębie paleniska/kotła i/lub ścian szczelnych lub
innych technik wspomagających chłodzenie)
[j-25]
21. Całościowa optymalizacja efektywności energetycznej
instalacji oraz odzysku energii, biorąc pod uwagę
wykonalność techniczno-ekonomiczną (ze szczególnym
uwzględnieniem wysokiej korozyjności spalin,
wynikającej ze spalania wielu odpadów np. odpadów
chlorowanych), oraz dostępność potencjalnych
użytkowników tak odzyskanej energii.
Zastosowanie kotła celem przekazania energii spalin do
produkcji energii elektrycznej i/lub produkcji
pary/ciepła ze sprawnością konwersji cieplnej co
najmniej 80% (dla zmieszanych odpadów
komunalnych).
22. Zapewnienie, gdzie to możliwe, długoterminowych
kontraktów dostawy ciepła/pary z dużymi odbiorcami
ciepła/pary, tak aby istniało bardziej regularne
zapotrzebowanie na odzyskaną energię, a w ten sposób,
aby było można wykorzystać większą część wartości
energetycznej spopielonych odpadów
22
wymogów BAT
Przyjęto rozwiązania, w których ciepło jest
usuwane możliwie blisko paleniska oraz
izolację pieca. Stosowne zapisy zawarte będą
Konstrukcja paleniska wraz z komorą
dopalania (nad rusztem) zapewni czas
zatrzymania oraz temperaturę zgodne z
przepisami, zapewniające właściwy przebieg
procesu oraz niskie i stabilne emisje,
Stosowne zapisy zawarte będą
Zastosowane rozwiązania kotła odzyskowego
(wystarczające schłodzenie gazów przed
konwekcyjnym wymiennikiem rurowym)
zapobiegać będą problemom eksploatacyjnym
związanym z kleistością popiołów lotnych w
wyższych temperaturach. Stosowne zapisy
zawarte będą w dokumentacji przetargowej na
wyłonienie wykonawcy instalacji, a następnie
[j-26]
Sprawność procesu konwersji cieplnej w kotle
odzyskowym wynosić będzie minimum 80%.
Stosowne zapisy zawarte będą w
dokumentacji przetargowej na wyłonienie
[j-27]
Przy wyborze lokalizacji zostały
uwzględnione kryteria związane
z możliwością wykorzystania
wyprodukowanej energii cieplnej
(np. w miejskiej sieci ciepłowniczej).
Odniesienie
do wymagania
prawnego
i/lub
dokumentu
wg rozdziału 1
23. Lokalizacje nowej instalacji należy tak dobrać aby
zmaksymalizować wykorzystanie ciepła i/lub pary
produkowanej w kotle poprzez połączenie:
a. produkcji energii elektrycznej z dostawą ciepła lub
pary (tzn. zastosowanie CHP),
b. dostawa ciepła lub pary do sieci centralnego
ogrzewania,
c. dostawa pary technologicznej dla różnych
zastosowań, głównie przemysłowych,
d. dostawa ciepła lub pary do napędu systemów
chłodzących/klimatyzacyjnych.
Produkcja jedynie energii elektrycznej może stanowić
najbardziej efektywną energetycznie opcję odzyskania
energii z odpadów w szczególnych przypadkach, gdzie
czynniki lokalne uniemożliwiają odzysk ciepła/pary.
24. W przypadkach, gdy produkowana jest energia
elektryczna – optymalizacja parametrów pary
(w zależności od wymagań użytkownika dotyczących
wyprodukowanego ciepła i pary):
a. zastosowanie
wyższych
parametrów
pary,
aby zwiększyć produkcję energii elektrycznej, oraz
b. ochrona materiałów kotła poprzez zastosowanie
odpowiednio wytrzymałych materiałów
(np. wykładziny lub specjalne materiały rur
kotłowych).
Optymalne parametry dla konkretnej instalacji zależą
mocno od korozyjności spalin, a więc od składu
odpadów.
[j-28]
Zakres przedsięwzięcia przewiduje węzeł
CHP, produkujący energię elektryczną
i cieplną w skojarzeniu.
Przy wyborze lokalizacji zostały
uwzględnione kryteria związane
z możliwością wykorzystania
wyprodukowanej energii cieplnej.
[j-29]
Zostaną zdefiniowane optymalne parametry
pary (optimum między efektywnością
energetyczną, kosztami inwestycyjnymi
i żywotnością kotła). Wstępnie przyjęto
parametry pary na poziomie najczęściej
stosowanym w nowoczesnych spalarniach
odpadów z odzyskiem ciepła (40 bar
i 400C).Stosowne wymagania uwzględnione
będą w kontrakcie z wykonawcą.
25. Dobór turbiny dopasowanej do:
a. reżimu dostawy energii elektrycznej i ciepła,
b. wysokiej sprawności elektrycznej.
[j-30]
26. W nowej lub modernizowanej instalacji, w której
produkcja energii elektrycznej ma priorytet w stosunku
do dostawy ciepła - minimalizacja ciśnienia w
skraplaczu
[j-31]
27. Ogólna minimalizacja całościowego zapotrzebowania
na energię, włączając rozważenie następujących
kwestii:
a. dla wymaganego poziomu osiągów, wybór technik
z niższym całkowitym zapotrzebowaniem energii
w stosunku do tych z wyższym zapotrzebowaniem,
b. gdzie to możliwe, zamawianie systemów obróbki
spalin, w których unika się powtórnego
podgrzewania (tzn. tych z wyższą temperaturą
roboczą w stosunku do tych z niższymi
temperaturami roboczymi),
c. jeżeli jest wymagany podgrzew spalin,
zastosowanie systemu wymienników ciepła celem
zminimalizowania zapotrzebowania energii na
podgrzew spalin,
d. unikanie stosowania paliw pierwotnych poprzez
używanie energii wyprodukowanej we własnym
zakresie, zamiast importu ze źródeł zewnętrznych.
[j-32]
23
wymogów BAT
Zastosowanie turbiny upustowokondensacyjnej, pracującej na podstawie
reżimu dostawy energii elektrycznej i ciepła,
w sposób zapewniający możliwie wysoką
sprawność elektryczną.
Z uwagi na pracę z wykorzystaniem
wyprodukowanego ciepła - minimalizacja
ciśnienia w skraplaczu ograniczona jest
temperaturą powrotu w układzie grzewczym
(wykorzystania ciepła – sieć c.o.).
W przypadku nadmiaru ciepła przewiduje się
dodatkowe chłodzenie w chłodnicy celem
zwiększenia głębokości próżni.
Przewidziano możliwość zastosowania
niekatalitycznej redukcji NOx.. Układy
odzysku energii minimalizują stosowanie
paliw pierwotnych.
Odniesienie
do wymagania
prawnego
i/lub
dokumentu
wg rozdziału 1
wymogów BAT
28. W przypadku, gdy wymagane są systemy chłodzenia,
wybór technicznej opcji systemu chłodzenia skraplacza
pary, która jest najlepiej dopasowana do lokalnych
warunków środowiskowych, biorąc w szczególności
pod uwagę wzajemne oddziaływanie i przenoszenie
zanieczyszczeń
[j-33]
Zostanie rozważone i uwzględnione na etapie
opracowywania Studium Wykonalności
[j-34]
Konstrukcja kotła zapewni możliwość jego
czyszczenia w trakcie pracy (np. stosowne
układy strzepywania pyłów), jak i w okresie
przestojów. Odpowiednie zapisy
uwzględnione będą również w procedurach
eksploatacyjnych i instrukcji obsługi
[j-38]
Przewiduje się zastosowanie pojedynczego
filtra workowego.
[j-39]
Celem optymalizacji zużycia reagentów, ich
dozowanie odbywać się będzie w oparciu
o sygnały z systemu ciągłego monitoringu
jakości spalin.
[j-60]
Dla przedmiotowych odpadów (wartość
opałowa – 8,8 MJ/kg) wystarczające jest
chłodzenie powietrzem. Podawanie powietrza
do poszczególnych stref rusztu zapewni
odpowiednią temperaturę, jak i warunki
prowadzenia procesu spalania.
29. Łączne zastosowanie technik on-line i off-line
czyszczenia kotła, aby zredukować obecność
i gromadzenie się pyłów w kotle.
30. Zapobiegać zwiększonemu zużyciu energii elektrycznej
poprzez unikanie (o ile nie ma lokalnych uwarunkowań
skłaniających do takiego rozwiązania) zastosowania
dwóch filtrów workowych w jednej linii obróbki gazów
spalinowych
31. Zmniejszenie zużycia reagentów do oczyszczania spalin
oraz produkcji pozostałości w metodzie półsuchej
i „wypośrodkowanie” systemu oczyszczania spalin
poprzez odpowiednie połączenie:
a. Dostosowania i kontroli ilości reagentów
dozowanych celem spełnienia wymagań odnośnie
obróbki spalin, tak aby zostały spełnione końcowe
docelowe poziomy robocze emisji,
b. Zastosowanie sygnałów generowanych z urządzeń
monitorujących o krótkim czasie reakcji,
umieszczonych przed i/lub po punktach dozowania
reagentów, monitorujących stężenia HCl oraz SO2
w spalinach surowych (lub innych parametrów,
które mogą okazać się przydatne w tym celu), dla
optymalizacji dawek reagentów w systemie
oczyszczania spalin,
c. Recyrkulacja części zebranych pozostałości
z oczyszczania spalin,
Możliwość oraz stopień zastosowania powyższych
technik, które stanowią BAT będzie się różnić
w szczególności w zależności od: charakterystyki
odpadów oraz wynikającej z tego charakterystyki spalin,
wymaganego końcowego poziomu emisji oraz
technicznego doświadczenia z ich praktycznego
zastosowania na instalacji.
32. Zastosowanie konstrukcji rusztu zapewniającej
właściwe chłodzenie rusztu, tak aby możliwe było
różnicowanie strumienia podawanego powietrza
pierwotnego przede wszystkim ze względu na regulację
i kontrolę procesu spalania, a nie celem chłodzenia
samego rusztu. Ruszty chłodzone powietrzem z dobrym
rozprowadzeniem powietrza chodzącego są
odpowiednie dla odpadów o średniej dolnej wartości
opałowej do 18 MJ/kg. Większa wartość opałowa może
wymagać chłodzenia wodą (lub inną cieczą), aby
zapobiec konieczności podawania powietrza
pierwotnego w znacznym nadmiarze (tzn. w ilości
większej niż wynikałoby to z optymalizacji procesu
spalania) dla kontroli temperatury rusztu oraz
długości/pozycji płomienia na ruszcie.
24
Odniesienie
do wymagania
prawnego
i/lub
dokumentu
wg rozdziału 1
wymogów BAT
[j-60]
Zastosowane rozwiązania oraz wybór
lokalizacji zapewnią maksymalizację
produkcji energii w skojarzeniu oraz jej
eksport na poziomie odpowiadającym
wartości określonej jako BAT (przy
uwzględnieniu rzeczywistej wartości opałowej
odpadów).
33. Zlokalizowanie nowej instalacji, tak aby
zmaksymalizować zastosowanie skojarzonej produkcji
ciepła i energii elektrycznej i/lub ciepła i/lub pary, tak
aby ogólnie przekroczyć całkowity poziom eksportu
energii 1,9 MWh/tonę odpadów komunalnych, przy
założeniu średniej wartości dolnej (NCV) opałowej
2,9 MWh/tonę.
Tabela przedstawiająca środki i metody ochrony powietrza
Odniesienie do
wymagania
Wymogi BAT określone dokumentami referencyjnymi prawnego i/lub
dokumentu wg
rozdziału 1
1.
2.
3.
4.
5.
Instalacje lub urządzenia do termicznego
unieszkodliwiania odpadów wyposaża się w
urządzenia techniczne do oczyszczania gazów
spalinowych, gwarantujące dotrzymanie standardów
emisyjnych.
[a]
[b]
Zastosowanie całościowego systemu obróbki spalin,
który w połączeniu z instalacją jako całość, zapewnia
ogólnie ruchowe poziomy emisji określone w tabeli
5.2 BREF dla emisji do powietrza, związane
z zastosowaniem BAT
[j-35]
Spalarnie odpadów muszą być tak zaprojektowane,
wyposażone, zbudowane i eksploatowane, aby
zapobiegać emisji do powietrza powodującej znaczny
wzrost poziomu zanieczyszczenia przyziemnej
warstwy atmosfery, w szczególności gazy odlotowe
powinny być oczyszczane i odprowadzane przez
komin, którego wysokość zapewni bezpieczeństwo
zdrowia ludzkiego i środowiska.
Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak
najlepszej jego jakości, w szczególności przez:
 utrzymanie poziomów substancji w powietrzu
poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub
co najmniej na tych poziomach,
 zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu
co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one
dotrzymane.
Eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie
gazów lub pyłów do powietrza nie powinna
powodować przekroczenia standardów jakości
środowiska poza terenem, do którego prowadzący
instalację ma tytuł prawny.
[a]
[f]
[g]
[h]
[f]
[g]
[h]
25
wymogów BAT
Podjęto decyzję: spalarnia zostanie
wyposażona w półsuchy system oczyszczania
spalin:
 półsuchy, w którym pomiędzy kotłem i
filtrem tkaninowy instalowana jest
absorber rozpyłowy W absorberze
wtryskiwane jest do strumienia gorących
spalin mleczko wapienne jako reagent.
Przewiduje się też dodatkowy wtrysk
wody w celu regulowania optymalnej
temperatury reakcji. W strumień spalin
przed absorberem rozpyłowym w
strumień spalin wdmuchiwany będzie
również adsorbent w postaci pylistego
węgla aktywnego lub koksu z węgla
brunatnego.
System oczyszczania zapewni poziomy emisji
określone w przepisach i tabeli 5.2 BREF.
Gazy spalinowe, przed wprowadzeniem do
powietrza, będą oczyszczone w stopniu co
najmniej zapewniającym nie przekraczanie
standardów emisyjnych.
Parametry komina (wysokość, średnica
wylotu) będą tak dobrane, żeby emisja
zanieczyszczeń nie powodowała przekraczania
poziomów/wartości odniesienia.
Pozwolenie na wprowadzanie gazów lub
pyłów do powietrza określi graniczne wartości
emisji zanieczyszczeń do powietrza.
Przewidziano prowadzenie monitoringu emisji
zanieczyszczeń do powietrza zgodnie z
przepisami.
Odniesienie do
wymagania
dokumentu wg
rozdziału 1
Instalacje lub urządzenia do termicznego
unieszkodliwiania odpadów wyposaża się w:
 co najmniej jeden włączający się automatycznie
palnik pomocniczy do stałego utrzymywania
wymaganej temperatury procesu oraz
wspomagania jego rozruchu i zatrzymania; palnik
wspomaga proces tak długo, dopóki w komorze
spalania będą pozostawały nieprzekształcone
odpady,
 automatyczny system podawania odpadów,
pozwalający na zatrzymanie ich podawania
podczas:
 rozruchu do czasu osiągnięcia wymaganej
temperatury,
 procesu, w razie nieosiągnięcia wymaganej
temperatury lub przekroczenia dopuszczalnych
wartości emisji,
7. Termiczny proces unieszkodliwiania odpadów
prowadzi się w sposób zapewniający, aby temperatura
gazów powstających w wyniku spalania, zmierzona w
pobliżu wewnętrznej ściany lub w innym
reprezentatywnym punkcie komory spalania lub
dopalania, po ostatnim doprowadzeniu powietrza,
nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach,
utrzymywana była przez co najmniej 2 sekundy na
poziomie nie niższym niż:
 1100 °C - dla odpadów zawierających powyżej
1% związków chlorowco organicznych
przeliczonych na chlor,
 850 °C - dla odpadów zawierających do 1%
związków chlorowco organicznych przeliczonych
na chlor.
8. Podczas prowadzenia procesu, w komorze spalania lub
komorze dopalania, przeprowadza się ciągły pomiar:
 temperatury gazów spalinowych, mierzonej w
pobliżu ściany wewnętrznej, w sposób
eliminujący wpływ promieniowania cieplnego
płomienia,
 zawartości tlenu w gazach spalinowych,
 ciśnienia gazów spalinowych.
9. Zastosowanie pierwotnych (związanych z procesem
spalania) metod redukcji NOx łącznie z selektywną
redukcją katalityczną (SCR) lub selektywną redukcją
niekatalityczną (SNCR) tlenków azotu, zależnie od
wymaganej efektywności redukcji NOx w spalinach.
Generalnie SCR uważa się za BAT gdy wymagana jest
większa efektywność redukcji (tzn. poziom NOx
w spalinach surowych jest wysoki) oraz gdy pożądane
są niskie końcowe stężenia NOx w spalinach.
10. Zastosowanie celem redukcji całkowitych emisji
PCDD/F do wszystkich komponentów środowiska:
a. technik dla poprawy wiedzy o odpadach i kontroli
nad nimi, włączając w szczególności ich
charakterystykę spalania, stosując odpowiedni
wybór technik, oraz
b. techniki pierwotne (odnoszące się do spalania)
celem zniszczenia PCDD/F w odpadach oraz
ewentualnych prekursorów PCDD/F, oraz
c. zastosowanie konstrukcji instalacji oraz
optymalnego sterowania, które pozwala uniknąć
tych warunków, które mogą powodować
wymogów BAT
6.
[j-21]
[a]
[b]
[a]
[b]
26
Instalacja będzie wyposażona w co najmniej
jeden palnik pomocniczy oraz odpowiednie
urządzenia i automatykę, które pozwolą
spełnić ten wymóg.
W spalarni będą zainstalowane systemy
automatyki zapewniające uruchomienie
podawania odpadów do spalania tylko po
osiągnięciu wymaganej temperatury
i przerwania w przypadku spadku temperatury
poniżej 850 C lub przekroczenia
dopuszczalnych wartości emisji.
W palenisku instalacji przewidzianej do
spalania odpadów komunalnych, będących
odpadami zawierającymi związki chlorowco
organiczne w ilościach poniżej 1%, należy
zapewnić czas przebywania spalin przez co
najmniej 2 sekundy w temperaturze powyżej
850C.
Konstrukcja paleniska i komory dopalania oraz
układy automatyki załączające palniki
wspomagające zapewnią utrzymanie
temperatury spalin powyżej 850C.
[a]
[b]
Instalacja będzie wyposażona w system
ciągłych pomiarów i rejestracji parametrów
procesu, w tym temperatury, ciśnienia spalin
i zawartości tlenu w spalinach.
[j-40]
W układach oczyszczania spalin będzie
zastosowana selektywna niekatalityczna
redukcja (SNCR). Zastosowanie SNCR
zapewni dotrzymanie warunków
dopuszczalnej emisji.
[j-41]
Automatyczny układ regulacyjny zapewni
utrzymanie wymaganych parametrów.
Będą zastosowane techniki pierwotne
ograniczające emisję PCDD/F. Zastosowany
będzie wtrysk węgla aktywnego oraz filtr
workowy dla obniżenia emisji PCDD/F.
Stosowana będzie metoda niekatalityczna
SNCR.
Stosowne wymagania uwzględnione będą
Odniesienie do
wymagania
dokumentu wg
rozdziału 1
11.
12.
13.
14.
ponowne powstawanie lub generowanie PCDD/F,
w szczególności unikanie procesu odpylania
w zakresie temperatur 250-400C. Notuje się
dodatkową redukcję syntezy de-novo przy
dalszym obniżeniu temperatury roboczej procesu
odpylania z 250C poniżej 200C, oraz
d. zastosowanie odpowiedniej kombinacji jednego
lub większej ilości następujących dodatkowych
środków obniżania PCDD/F:
 adsorpcja poprzez wtrysk węgla aktywnego
lub innych reagentów przy odpowiedniej
jego dawce, z filtrem workowym, lub
 adsorpcja z zastosowaniem złóż
stacjonarnych, przy odpowiednim stopniu
wymiany adsorbentu, lub
 wielowarstwowa selektywna redukcja
katalityczna (SCR), odpowiednio
zwymiarowana dla usuwania PCDD/F, lub
 zastosowanie katalitycznych filtrów
workowych (ale tylko w sytuacji gdy
zastosowano odpowiedni układ dla
usuwania i kontroli rtęci metalicznej i
pierwiastkowej),
Jeżeli stosuje się spalanie pozostałości z oczyszczania
spalin, należy podjąć odpowiednie środki, aby uniknąć
recyrkulacji i akumulacji Hg w instalacji.
Celem kontroli / redukcji emisji Hg, przy
zastosowaniu mokrych skruberów jako jedynych lub
głównych środków skutecznej kontroli/redukcji emisji
rtęci:
a. zastosowanie pierwszego stopnia przy niskim pH,
z dodatkiem określonych reagentów dla usunięcia
rtęci w formie jonowej, w połączeniu
z następującymi dodatkowymi środkami dla
wyłapania metalicznej (pierwiastkowej) rtęci, jak
wymagane, aby zredukować końcowe emisje do
powietrza do wartości mieszczących się w
zakresie BAT podanym dla rtęci całkowitej.
b. wtrysk węgla aktywnego, lub
c. filtry z węglem aktywnym lub koksem.
W przypadku wystąpienia zakłóceń w instalacjach
termicznego unieszkodliwiania odpadów,
polegających na spadku temperatury poniżej
wymaganych wartości, albo zakłóceń w pracy
urządzeń ochronnych ograniczających wprowadzanie
substancji do powietrza:
 wstrzymuje się podawanie odpadów do instalacji,
 nie później niż w czwartej godzinie występowania
zakłóceń rozpoczyna się procedurę zatrzymania
instalacji, w trybie przewidzianym w instrukcji
obsługi instalacji,
 wstrzymuje się pracę instalacji, jeżeli łączny czas
występowania zakłóceń w roku kalendarzowym
przekroczy 60 godzin.
Spalarnie odpadów wyposaża się w układy do ciągłych
pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza,
mierzące parametry gazów odlotowych i
zanieczyszczenia objęte standardem emisyjnym dla
instalacji spalania odpadów.
27
wymogów BAT
[j-43]
Nie przewiduje się spalania pozostałości
z oczyszczania spalin.
[j-44]
Zastosowany będzie wtrysk węgla aktywnego
oraz filtr workowy dla obniżenia emisji rtęci
[a]
[b]
[c]
Instalacja będzie wyposażona w systemy
automatyki wstrzymujące podawanie odpadów
do spalania w przypadku niedotrzymywania
wymaganych warunków prowadzenia procesu.
Procedury eksploatacji spalarni będą
przewidywać zatrzymanie pracy instalacji w
przypadku zaistnienia zakłóceń
eksploatacyjnych.
[j]
[c]
Instalacja będzie wyposażona w system
ciągłych pomiarów emisji zanieczyszczeń do
powietrza w zakresie wymaganym przez
stosowne prawo oraz urządzenia umożliwiające
realizację wymogów zatrzymania podawania
Odniesienie do
wymagania
dokumentu wg
rozdziału 1
15. Podawanie odpadów do instalacji spalania odpadów
wstrzymuje się natychmiast, z jednoczesnym
natychmiastowym rozpoczęciem procedury
zatrzymywania pracy instalacji w trybie
przewidzianym w instrukcji obsługi instalacji, w
przypadku gdy średnia trzydziesto-minutowa wartość
stężenia pyłu przekracza 150 mg/m3, przy zawartości
11 % tlenu w gazach odlotowych, lub średnie
trzydziestominutowe wartości stężenia tlenku węgla
oraz substancji organicznych w postaci gazów i par w
przeliczeniu na całkowity węgiel organiczny
przekraczają odpowiednio 100 mg/m3u i 20 mg/m3u,
przy zawartości 11% tlenu w gazach odlotowych.
16. Zminimalizowanie wydzielania odorów (i innych
potencjalnych emisji wtórnych) z powierzchni
magazynowej dla odpadów wielkogabarytowych
(włączając zbiorniki i zasobniki, lecz wyłączając
odpady małogabarytowe magazynowane
w kontenerach) oraz z obszarów obróbki wstępnej
odpadów poprzez podawanie powietrza odciąganego
z tych obszarów do spalarni w celu spalenia.
Dodatkowo za BAT uważa się również zapewnienie
kontroli (obróbki) odorów (i innych potencjalnych
emisji/zrzutów wtórnych), kiedy spalarnia odpadów
nie jest dostępna/dyspozycyjna (np. podczas czynności
utrzymania i konserwacji) poprzez:
 unikania przeciążenia systemu składowania
odpadów i/lub
 obrabianie odciągów powietrza w alternatywnym
systemie obróbki.
wymogów BAT
odpadów do spalania w przypadku
przekraczania dopuszczalnych wartości emisji.
[c]
[j-7]
Zaprojektowany bunkier będzie obiektem
zamkniętym z dodatkową halą rozładowczą
odpadów do bunkra jako dodatkowym
sposobem ograniczenia emisji odorów do
otoczenia.
Zastosowane będą odciągi odprowadzające
odory wraz z powietrzem z przestrzeni bunkra
odpadów i wprowadzanie tego strumienia jako
powietrze pierwotne do spalania.
Tabela przedstawiająca metody ochrony środowiska wodnego
Wymogi BAT określone dokumentami
Referencyjnymi
1.
2.
Odniesienie
do
wymagania
prawnego
i/lub
dokumentu
wg rozdziału
1
Zastosowanie oddzielnych systemów dla drenażu,
obróbki i zrzutu ścieków deszczowych, łącznie z wodą
z powierzchni dachów, tak aby nie mieszała się ona ze
strumieniami ścieków potencjalnie lub faktycznie
zanieczyszczonymi. Niektóre z takich strumieni
ścieków mogą wymagać jedynie niewielkiej lub żadnej
obróbki przed zrzutem, zależnie od ryzyka
zanieczyszczeń oraz lokalnych uwarunkowań zrzutu
ścieków.
Instalacje do termicznego unieszkodliwiania odpadów
wyposaża się w urządzenia techniczne do ochrony
gleby, ziemi oraz wód powierzchniowych i
podziemnych.
28
wymogów BAT
[j-47]
Dla drenażu, obróbki i zrzutu ścieków
deszczowych, łącznie z wodą z powierzchni
dachów będą zastosowane oddzielne systemy
drenażu (w stosunku do ścieków
technologicznych i odcieków z powierzchni
składowania odpadów).
Stosowne wymagania uwzględnione będą w
kontrakcie z wykonawcą.
[b]
Teren w otoczeniu spalarni odpadów i obszar
ich magazynowania będzie posiadał szczelną,
skanalizowaną nawierzchnię, z
odprowadzeniem wód opadowych do instalacji
Wymogi BAT określone dokumentami
Referencyjnymi
3.
Odniesienie
do
wymagania
prawnego
i/lub
dokumentu
wg rozdziału
1
Teren spalarni, w tym miejsca magazynowania
odpadów przeznaczonych do spalania, projektuje się
i eksploatuje w sposób zapobiegający uwolnieniom
substancji zanieczyszczających do wód
powierzchniowych i podziemnych. Teren ten wyposaża
się w system gromadzenia i odprowadzania wód
deszczowych, umożliwiający ich kontrolę
i oczyszczanie.
wymogów BAT
oczyszczania, o ile będzie to uzasadnione
stopniem zanieczyszczenia tych ścieków
[a]
Tabela przedstawiająca metody ograniczania uciążliwości gospodarki odpadami
Odniesienie do
wymagania
prawnego Sposób spełnienia przez instalację wymogów
BAT
i/lub
dokumentu wg
rozdziału 1
1. Ustanowienie i utrzymanie kontroli jakości wsadu
(dostarczanych odpadów), zgodnie z rodzajem
odpadów, które mogą być przyjmowane na instalację,
a w szczególności:
 ustanowienie ograniczeń jakościowych wsadu do
instalacji oraz identyfikowanie kluczowych ryzyk,
oraz
Stosowne procedury i zasady postępowania
 komunikacja z dostawcami odpadów w celu
będą opisane w procedurach i instrukcjach
[j-4]
udoskonalania kontroli jakości dostarczonych
eksploatacyjnych.
odpadów, oraz
 kontrola jakości podawanych odpadów na terenie
spalarni, oraz
 sprawdzanie, próbkowanie i testowanie
dostarczonych odpadów, oraz
 detektory do materiałów radioaktywnych.
2.
3.
Magazynowanie odpadów zgodnie z oceną ryzyka
związanego z ich właściwościami, takich aby ryzyko
potencjalnego uwolnienia zanieczyszczeń było
zminimalizowane. Ogólnie mówiąc BAT’em jest
składowanie odpadów na uszczelnionych i odpornych
powierzchniach, z oddzielnym i kontrolowanym
drenażem.
[j-5]
Stosowanie technik i procedur pozwalających
ograniczać i zarządzać czasami przetrzymywania
(składowania) odpadów, aby zredukować ogólnie
ryzyko uwolnienia zanieczyszczeń w trakcie
składowania lub na skutek uszkodzenia kontenera, oraz
celem właściwego postępowania w przypadku
wynikłych trudności. Ogólnie rzecz biorąc BAT’em
jest:
 zapobieganie magazynowaniu zbyt dużych
objętości odpadów w stosunku do dyspozycyjnej
powierzchni (objętości) magazynowej,
 w zakresie, na ile jest to możliwe, kontrola
i zarządzanie dostawami odpadów poprzez
[j-6]
29
Zostanie uwzględnione w projekcie instalacji
oraz w kontrakcie z wykonawcą.
eksploatacyjnych. Dotyczy tylko bunkra.
Innych miejsc się nie przewiduje.
Wydajność instalacji zapewnią bieżącą
obróbkę dostarczanych odpadów. Sytuacje
związane z planowanymi i nieprzewidzianymi
przestojami zostaną uwzględnione w projekcie
instalacji oraz w kontrakcie z wykonawcą.
eksploatacyjnych.
Odniesienie do
wymagania
i/lub
BAT
dokumentu wg
rozdziału 1
komunikację z dostawcami odpadów.
4.
5.
6.
7.
Przechowywanie i składowanie odpadów (za
wyjątkiem odpadów specjalnie przygotowanych do
składowania lub odpadów wielkogabarytowych
o niskim potencjale transferu zanieczyszczeń
np. meble) na uszczelnionych powierzchniach,
z obróbką odcieków w zadaszonym i zamkniętym
budynku.
Kiedy odpady są składowane (zwykle celem
późniejszego spalenia) winny być one balowane lub w
inny sposób przygotowane do takiego składowania, tak
aby mogły być składowane w sposób, pozwalający na
efektywną kontrolę odoru, ‘robactwa’, ognia oraz
odcieków.
Opracowanie planu zapobiegania, detekcji
i kontrolowania ryzyka pożarowego na instalacji,
w szczególności w zakresie dotyczącym:
 obszarów składowania i obróbki wstępnej
odpadów,
 obszaru załadunku do pieca,
 systemów sterowania elektrycznego,
 filtrów workowych i filtrów ze złożem
stacjonarnym.
Generalnie dla wdrażanego planu za BAT uważa się
zastosowanie:
 systemu automatycznej detekcji pożaru
i systemów ostrzegawczych, oraz
 zastosowanie ręcznych lub automatycznych
systemów przeciwpożarowych, jak wynika
z przeprowadzonej oceny ryzyka.
Mieszanie (np. przy użyciu suwnicy w bunkrze) lub
dalsza obróbka wstępna (np. dodawanie niektórych
odpadów ciekłych i szlamów, lub rozdrabnianie
niektórych odpadów stałych) odpadów
heterogenicznych do stopnia wymaganego, aby spełnić
specyfikacje projektowe instalacji przyjmowania
odpadów. Przy rozważaniu stopnia mieszania/obróbki
wstępnej szczególne znaczenie posiadają wzajemne
oddziaływania i przenoszenie zanieczyszczeń
pomiędzy komponentami środowiska (np. zużycie
energii, hałas, odory lub inne emisje) bardziej
ekstensywnej obróbki wstępnej (np. rozdrabnianie).
Obróbka wstępna będzie prawdopodobnie wymogiem,
jeżeli instalacja została zaprojektowana dla wąskiego
zakresu charakterystyki odpadów homogenicznych.
[j-57]
[j-58]
[j-10]
[j-11]
30
eksploatacyjnych.
Nie przewiduje się składowania odpadów
celem późniejszego spalenia.
eksploatacyjnych.
Instalacja zostanie zaprojektowana dla
zmieszanych odpadów komunalnych, stąd też
nie będzie wymagana głęboka obróbka
wstępna, lecz jedynie mieszanie w bunkrze
celem ujednorodnienia składu i właściwości
odpadów kierowanych do spalania.
Odniesienie do
wymagania
i/lub
BAT
dokumentu wg
rozdziału 1
8. Obróbka wstępna odpadów celem poprawy ich
homogeniczności (jednorodności), a przez to
charakterystyki spalania oraz wypalenia poprzez:
 mieszanie w bunkrze, oraz
[j-59]
 zastosowanie rozdrabniarki/kruszarki dla odpadów
wielkogabarytowych np. mebli, które mają być
spalane.
Obróbka w stopniu uznanym za korzystny ze względu
na zastosowany system spalania.
9. Zastosowanie technik aby, na ile to możliwe
i ekonomicznie uzasadnione, usunąć metale żelazne
i nieżelazne z popiołów paleniskowych podlegające
Przewiduje się odzysk metali nieżelaznych
[j-12]
recyklingowi, celem odzysku,
i żelaznych z żużli i popiołów paleniskowych.
[j-52]
10. Oddzielenie pozostałych w popiołach dennych metali
żelaznych i nieżelaznych, na ile jest to uzasadnione
technicznie i ekonomicznie, celem odzysku.
11. Zapewnienie, aby obsługa spalarni miała możliwość
Zostanie zapewnione w projekcie instalacji
wizualnego monitorowania, bezpośrednio lub przy
[j-13]
użyciu ekranów telewizyjnych itp., obszarów
składowania i załadunku odpadów
12. Przekształcanie termiczne odpadów powinno
zapewniać odpowiedni poziom ich przekształcenia,
wyrażony jako maksymalna zawartość nieutlenionych
Proces przekształcenia odpadów będzie
związków organicznych, której miernikiem mogą być
spełniał niniejsze wymogi Europejskiego i
[j-49]
oznaczane zgodnie z Polskimi Normami:
Polskiego Prawa w zakresie efektywności
[a]
 całkowita zawartość węgla organicznego
procesu spalania - zostanie uwzględnione w
[b]
w żużlach i popiołach paleniskowych
projekcie instalacji oraz w kontrakcie z
nieprzekraczająca 3%, lub
wykonawcą.
 udział części palnych w żużlach i popiołach
paleniskowych nieprzekraczający 5%.
13. Obróbka popiołów dennych (na miejscu bądź
w oddzielnym obiekcie), poprzez odpowiednie
połączenie:
a. suchej obróbki popiołów dennych z lub bez
sezonowania, lub
b. mokrej obróbki popiołów dennych z lub bez
Żużel dla zmniejszenia pylenia odbierany
sezonowania, lub
będzie poprzez zamknięcie wodne. W dalszej
części przewiduje się obróbkę żużli i popiołów
c. obróbki termicznej, lub
[j-53]
paleniskowych oraz popiołów lotnych
d. przesiewanie i rozdrabnianie,
i pozostałości z oczyszczania spalin.
do stopnia, który jest wymagany, aby spełnić
specyfikacje ustalone dla ich wykorzystania lub
w punkcie odbioru dla dalszej obróbki lub
deponowania, np. aby osiągnąć wymywalność metali i
soli zgodnie z miejscowymi warunkami
środowiskowymi w miejscu zastosowania.
14. Obróbka pozostałości z oczyszczania spalin
Przewiduje się obróbkę pozostałości
(na miejscu bądź w oddzielnym obiekcie) do stopnia
z oczyszczania spalin do postaci
wymaganego, aby spełnić kryteria przyjęcia dla
umożliwiającej składowanie na składowisku
[j-54]
wybranej opcji postępowania z nimi, włączając
odpadów nie-niebezpiecznych – zestalanie i
rozważenie zastosowania technik obróbki pozostałości
chemiczna stabilizacja.
z oczyszczania spalin opisanych w 4.6.11
15. Zarządzający spalarnią odpadów przyjmując odpady do
W instalacji przewidziano systemy ważenia
ich termicznego przekształcenia jest obowiązany do:
odpadów dostarczanych na instalację.
 ustalenia masy odpadów,
Sprawdzanie zgodności odpadów ujęte będzie
[d]
w procedurach i instrukcjach eksploatacyjnych
 sprawdzenia zgodności przyjmowanych odpadów
spalarni.
z danymi zawartymi w karcie przekazania odpadu.
16. Instalacje lub urządzenia do termicznego
Instalacja będzie wyposażona w zespół silosów
unieszkodliwiania odpadów wyposaża się w urządzenia
do czasowego magazynowania pozostałości
[b]
techniczne do gromadzenia suchych pozostałości
poprocesowych (pyłów i produktów
poprocesowych.
poreakcyjnych oczyszczania spalin).
31
Odniesienie do
wymagania
i/lub
BAT
dokumentu wg
rozdziału 1
Pyły pochodzące z oczyszczania spalin będą
poddawane zestalaniu i stabilizacji w obrębie
17. Pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów
spalarni odpadów i w takiej formie kierowane
poddaje się odzyskowi, a w przypadku braku takiej
na składowisko jako odpady inne niż
możliwości - unieszkodliwia się, ze szczególnym
niebezpieczne.
[b]
uwzględnieniem unieszkodliwienia frakcji metali
Żużle będą podlegać obróbce i sezonowaniu,
ciężkich.
a następnie zostaną wykorzystane
w budownictwie.
18. Pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów
Popioły ze spalania odpadów po zestaleniu i
magazynuje się i transportuje w sposób
chemicznej stabilizacji w bloczkach będą
[b]
uniemożliwiający ich rozprzestrzenianie się
przewożone hermetycznymi pojazdami i
w środowisku.
przekazywane do unieszkodliwiania.
Tabela przedstawiająca metody ochrony przed hałasem i wibracją
Odniesienie do
wymagania
i/lub
BAT
dokumentu wg
rozdziału 1
1. Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak
najlepszego stanu akustycznego środowiska,
w szczególności poprzez:
[j]
 utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego
[f]
W projekcie budowlanym zastosowane będą
lub co najmniej na tym poziomie,
[i]
rozwiązania, które zapewnią wyeliminowanie
 zmniejszanie poziomu hałasu co najmniej do
przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu
dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany.
w środowisku.
2. Eksploatacja instalacji powodująca emisję hałasu nie
[j]
powinna powodować przekroczenia standardów jakości
[f]
środowiska poza terenem, do którego prowadzący
[i]
instalację ma tytuł prawny
Z porównania zawartego w tabeli wynika, iż rozwiązania przewidywane do zrealizowania
i eksploatacji przedmiotowej instalacji odpowiadają warunkom najlepszej dostępnej techniki (BAT).
W zakresie ochrony przed odpadami:
1. Należy wyjaśnić informacje zawarte w Raporcie dotyczące zgodności z Planem
Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego.
Informacje zawarte w raporcie dotyczące zgodności z Planem Gospodarki Odpadami
Województwa Małopolskiego wynikają wprost z zapisów znajdujących się w tym planie
w rozdziale 4 i stanowią jego bezpośrednie przełożenie na potrzeby niniejszego raportu
oddziaływania na środowisko planowanej inwestycji. Tym samym informacje zawarte
w raporcie w pełni odpowiadają założeniom w/w planu.
2. Raport należy uzupełnić o kryteria dopuszczenia do składowania na składowiskach
odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, popiołów lotnych oraz pozostałości
32
z oczyszczania spalin, poddanych chemicznej stabilizacji i zestalaniu (przewidywane
rozwiązania w przypadku niespełnienia w/w kryteriów).
Odpady przeznaczone do zestalania i stabilizacji to:
- odpady stałe z oczyszczania gazów odlotowych,
- popioły lotne zawierające substancje niebezpieczne,
Odpady te po zestaleniu i stabilizacji klasyfikujemy jako:
Odpady stabilizowane inne niż wymienione w 19 03 04 jako odpady o kodzie 19 03 05
Odpady te przed stabilizacją i zestaleniem charakteryzują się wysoką koncentracją metali
ciężkich, dioksyn i furanów. Ze względu na swoja konsystencję (sypkość) muszą być
odpowiednio magazynowane, transportowane i unieszkodliwiane (składowanie głębokie) –
D3.
Dla rozpatrywanego przedsięwzięcia zastosuje się proces zestalania i stabilizacji w celu
przekształcenia tych odpadów w inne niż niebezpieczne. Proces zestalania i stabilizacji będzie
prowadzony na terenie przedsięwzięcia. Odpady te przed zestaleniem, zgodnie
z ,,Wytycznymi dla sporządzenia przeglądów ekologicznych spalarni i współspalarni
odpadów” przygotowanych przez Ministerstwo Środowiska, powinny być deponowane na
składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiska, które będą posiadały
zezwolenie na przyjęcie tych odpadów. Obecnie jednak proces zestalania i stabilizacji
pozwala na takie przekształcenie tych odpadów, że będą miały one charakter oraz klasyfikację
odpadów nie niebezpiecznych. Zgodnie z obecnymi praktykami stosowanymi w europejskich
spalarniach tego typu odpady zagospodarowuje się i unieszkodliwia w następujący sposób:
- składowanie pod ziemią (wyrobiska po dawnych kopalniach, sztolniach),
- składowanie w specjalnie przygotowanych kwaterach (mogilnikach) na składowiskach
odpadów niebezpiecznych,
- składowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne w specjalnie
przygotowanych kwaterach, które po wypełnieniu przykrywa się warstwą ziemną.
Dla odpadów po procesie stabilizacji i zestaleniu będą prowadzone badania odpadów w
świetle kryteriów wymienianych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia
07.09.2005 r. w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na
składowisku odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu (Dz. U. Nr 186,
poz. 1553, zm. Dz. U. z 2007 r. Nr 121, poz. 832).
Poniżej przedstawiono przykład składowania popiołów lotnych z kotła i pyłów z odpylania
spalin. Składowanie odpadów po zestaleniu odbywa się w kwaterze ziemnej, która po
wypełnieniu zostanie przykryta warstwą ziemną.
33
Przykład deponowania zestalonych pozostałości z odpylania spalin i pyłów lotnych z kotła
(Źródło: KVA Winterthur, Szwajcaria)
Mimo faktu, że ten odpad ma charakter i cechy, które klasyfikują go jako odpad nie
niebezpieczny zalecamy zagospodarowanie (D3 – składowanie głębokie) bądź w kopalniach,
wyrobiskach lub w specjalnie przygotowanych kwaterach podziemnych w formie
betonowych bloków.
3. Należy wyjaśnić status żużli paleniskowych poddanych waloryzacji i warunki
dalszego ich zagospodarowania (wraz z danymi dot. monitorowania ich właściwości);
podstawy przyjęcia wykorzystania żużli na poziomie 95%; przewidywanych
rozwiązań w przypadku braku możliwości wykorzystania żużli w założonej wielkości.
W kwestii ewentualnego wykorzystania żużli z instalacji ZTPO obowiązują obecnie
następujące uregulowania prawne:
1) Dyrektywa 2000/76/WE
„Artykuł 9 Pozostałości
Minimalizuje się ilość i szkodliwość pozostałości pochodzących z działania spalarni lub
współspalarni. Gdzie stosowne1, pozostałości poddaje się recyklingowi bezpośrednio w
instalacji lub poza nią, zgodnie z właściwym prawodawstwem wspólnotowym.
/…./
Przed określeniem dróg unieszkodliwiania lub recyklingu pozostałości ze spalarni lub
współspalarni przeprowadza się właściwe badania w celu ustalenia charakterystyki
fizycznej i chemicznej oraz możliwości zanieczyszczania różnych pozostałości spalania.
Analiza obejmuje całą frakcję rozpuszczalną i frakcję rozpuszczalną metali ciężkich.”
2) Rozporządzenia Ministra Gospodarki (Dz.U. 02.37.339 oraz Dz.U. 04.1.2)
„§ 13. 1. Pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów poddaje się odzyskowi, a w
przypadku braku takiej możliwości — unieszkodliwia się, ze szczególnym uwzględnieniem
1
Sformułowanie („Gdzie stosowne”) zapisane w oficjalnej polskojęzycznej wersji Dyrektywy jest usterką
tłumaczenia. Według wersji angielskiej i niemieckiej Dyrektywy 2000/76/WE należy rozumieć, że taka
ewentualność (wtórnego wykorzystania żużli ze spalania odpadów) powinna być zgłoszona do Unii.
Przytoczony zapis w polskim rozporządzeniu Ministra Gospodarki, które notyfikowane było przez unijne
organy administracyjne, można traktować jako wypełnienie obowiązku wynikającego z przytoczonego zapisu
Dyrektywy 2000/76/WE.
34
unieszkodliwienia frakcji metali ciężkich.
2. Dopuszcza się wykorzystanie pozostałości po termicznym przekształceniu odpadów do
sporządzania mieszanek betonowych na potrzeby budownictwa, z wyłączeniem budynków
przeznaczonych do stałego przebywania ludzi lub zwierząt oraz do produkcji lub
magazynowania żywności, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.”
Ponadto w ramach UE przygotowano i uzgodniono projekt nowej dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady – „Dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane
zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola)” i wniosek Komisji w tej sprawie ma być
przedstawiony Parlamentowi do drugiego czytania w maju bieżącego roku. Nowa dyrektywa
ma zastąpić m.in. Dyrektywę 2000/76/WE. W tym wniosku odpowiedni zapis dotyczący
„pozostałości” (po procesie termicznego przekształcania odpadów jest następujący):
„Artykuł 48 - Pozostałości
1. Minimalizuje się ilość i szkodliwość pozostałości. Gdzie stosowne, pozostałości poddaje się
recyklingowi bezpośrednio w obiekcie lub poza nim.
2. Transport i przejściowe magazynowanie suchych pozostałości w formie pyłu odbywają się
w taki sposób, aby zapobiec rozpraszaniu tych pozostałości do środowiska naturalnego.
3. Przed określeniem dróg unieszkodliwiania lub recyklingu pozostałości przeprowadza się
właściwe badania w celu ustalenia ich charakterystyki fizycznej i chemicznej oraz możliwości
spowodowania zanieczyszczeń. Badania te obejmują całą frakcję rozpuszczalną i frakcję
rozpuszczalną metali ciężkich.”
Warunkiem koniecznym, który musi być spełniony aby można było w ogóle podejmować
próby wtórnego wykorzystania żużli ze spalania odpadów komunalnych, jest takie
zaprojektowanie konfiguracji segmentu spalania i odzysku ciepła, aby żużle nie były
mieszane ani z popiołami lotnymi z poszczególnych ciągów kotła ani z pyłami z procesu
odpylania spalin. Ewentualne wykorzystanie żużli musi być poprzedzone uzyskaniem
stosownego dokumentu – tzw. Aprobaty Technicznej od uprawnionej jednostki. Takimi
jednostkami w Polsce są np. Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie lub Instytut
Badawczy Dróg i Mostów – Pracowania Betonów i Kruszyw w Warszawie.
Aprobaty Techniczne udzielane są na wniosek producenta wyrobu budowlanego/materiału
budowlanego (operatora instalacji ZTPO lub odrębnej jednostki, do której żużle mogą zostać
skierowane do przetworzenia). Zasady i tryb udzielania, zmiany i uchylania aprobat
technicznych, a także jednostki organizacyjne upoważnione do wydawania aprobat
technicznych określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w
sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich
wydawania (Dz. U. 04.249.2497).
Obszary zastosowań przetworzonych żużli z instalacji ZTPO, będą możliwe po uzyskaniu
przez ten materiał Aprobaty Technicznej, która jest dokumentem wydawanym z okresem
ważności – 5 lat. Jednostka aprobująca określi w wydanym dokumencie m.in.:
 przeznaczenie, zakres i warunki stosowania wyrobu budowlanego,
 właściwości użytkowe i własności techniczne wyrobu budowlanego istotnie związane
z wymaganiami podstawowymi, ich poziom i metody badań,
 wymagania dla zakładowej kontroli produkcji.
Jednostka aprobująca wskaże również w Aprobacie Technicznej obowiązujący system oceny
zgodności.
Żużle i popioły paleniskowe – 19 01 12.
Odpad ten po procesie spalania jest odpadem innym niż niebezpieczny. Wymaga to jednak
okresowego potwierdzenia badaniami laboratoryjnymi wykonanymi przez akredytowane
laboratorium zgodnie z zakresem badań określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska
w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz. U. z 2004r.,
35
Nr 128, poz.1347).
Odpad może być wykorzystany (odzysk) do sporządzania mieszanek betonowych na potrzeby
budownictwa, z wyłączeniem budynków przeznaczonych do stałego przebywania ludzi lub
zwierząt oraz do produkcji lub magazynowania żywności (zgodnie z zapisami
Rozporządzenia Ministra Gospodarki Odpadami z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań
dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów). W przypadku nie
spełnienia norm budowlanych (w przypadku nie uzyskania aprobaty technicznej) będzie
deponowany na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne np. jako warstwa inercyjna,
przesypki. Szacuje się, że około 5 % odpadu może nie spełnić norm budowlanych w celu
pełnienia roli kruszywa. Zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26
lutego 2009 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań
dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać
poszczególne typy składowisk odpadów jako warstwę izolacyjną można wykorzystać
zarówno materiały będące odpadami lub materiałami nie będącymi odpadami. W przypadku
odpadów typu 19 01 12 istnieje możliwość wykorzystania ich jako przesypki, jeżeli na
podstawie badań stwierdzono, że spełniają kryteria przewidziane dla odpadów obojętnych
określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 7 września 2005 r w
sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania odpadów danego
typu. W przypadku najbardziej niekorzystnym (według autorów bardzo mało
prawdopodobnym), gdy żużel nie otrzyma aprobaty technicznej, lub nie będzie mógł być
wykorzystywany jako przesypka na składowisku będzie on traktowany jak odpad nie
niebezpieczny i składowany na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne.
Analizując doświadczenia pracujących instalacji w Europie należy stwierdzić, że żużel po
mechanicznej obróbce i waloryzacji, może być wykorzystany zarówno jako materiał
budowlany jak i przesypka na składowiskach.
Przykłady wykorzystania żużla w przemyśle:
Budowa obwodnicy Waltham Abbey w Wielkiej Brytanii (rok 1999).
Praca polegała na wybudowaniu 4 kilometrowego odcinka obwodnicy Waltham Abbey. Żużel
został wykorzystany do sporządzenia mieszanki z cementem OPC 42.5 N w celu podbudowy
drogi.
Budowa parkingu w Waltham Abbey w Wielkiej Brytanii (2001).
Podczas budowy parkingu oraz dróg dojazdowych, wykorzystano 2 000 Mg ton żużla,
w zastępstwie głównego materiału wykorzystywanego do podbudowy drogi.
Budowa kwatery na składowisku odpadów Burnshill w Wielkiej Brytanii (rok 2000).
Drobna frakcja żużla (<6 mm) została użyta w ilości około 6 000 Mg przy budowie nowej
kwatery składowiska odpadów. Warstwa o grubości 300 mm została położona na warstwę
zastosowanej geomembrany HDPE.
Przytoczone przykłady pochodzą z dokumentu pn.: Energy from Waste: A good practice
guide. Published November 2003 by IWM Business Services Ltd on behalf of The Chartered
Institution of Waste Management”.
W tabeli przedstawiono ilości oraz sposób zagospodarowania żużli i popiołów paleniskowych
po procesie termicznego przekształcania odpadów komunalnych w wybranych krajach
europejskich.
Tabela przedstawiająca ilości i sposoby zagospodarowania żużli w wybranych krajach
Europy.
Austria
Wytworzony
żużel
Mg
225 000
Żużel poddany
odzyskowi
Mg
0
Odzyskane metale
żelazne i nieżelazne
Mg
0
36
Zagospodarowanie
Brak
Żużel do
składowania
Mg
225 000
Belgia
Czechy
Dania
Finlandia
Francja
Niemcy
Włochy
Holandia
Norwegia
Szwajcaria
Hiszpania
Wytworzony
żużel
Bd
118 359
644 626
9 781
2 995 000
3 140 000
641 533
1 200 000
19 .000
640 000
Bd
Żużel poddany
odzyskowi
bd
105 782
629 278
0
2 146 000
2 025 700
106 904
800 000
102 000
0
bd
Odzyskane metale
żelazne i nieżelazne
bd
7 463
31 500
141 960
246 000
23 634
250 000
13 000
40 000
bd
Szwecja
446 478
40 000
bd
źródło: ”Management of Bottom Ash from WTE
and treatment methods, ISWA-WG Thermal Treatment - 2006
4.
Plants”
Zagospodarowanie
Żużel do
składowania
bd
12 577
15 348
9 781
707 030
868 200
534 629
150 000
95 000
600 000
bd
Materiał budowlany
Budowa składowisk
Materiał budowlany
Brak
Budowa dróg
Budownictwo
Przemysł cementowy
Budowa dróg
Budowa składowisk
Brak
Bd
Materiał budowlany i do
bd
budowy składowisk
An overview of management options
Należy wyjaśnić kwestię eliminacji odpadów niebezpiecznych z odpadów
komunalnych, przed ich skierowaniem do instalacji.
Odpady niebezpieczne, które mogły by być zawarte w strumieniu odpadów komunalnych
(pochodzenia bytowego) powinny być wydzielane w odrębnym systemie – selektywnej
zbiórki odpadów niebezpiecznych, przy wykorzystaniu tzw. ZPGO (Zbiorczych Punktów
Gromadzenia Odpadów). Jest to najlepszy sposób eliminowania odpadów niebezpiecznych ze
strumienia odpadów komunalnych przed ich skierowaniem do instalacji. Skuteczność
takiego sposobu eliminowania odpadów nie uprawnionych do spalania ze strumienia
odpadów komunalnych zależy bardzo od stopnia rozbudowania systemu zbiórki poprzez
ZPGO a przede wszystkim od poziomu świadomości mieszkańców.
W tym celu przy wjeździe na wagę zainstalować należy scyntylacyjne detektory, które są
w stanie wykryć obecność odpadów nie uprawnionych do spalania w strumieniu odpadów
komunalnych przywożonych do instalacji. Unieszkodliwianie odpadów nie uprawnionych do
spalania w strumieniu odpadów komunalnych nie jest wprawdzie regulowane przepisami
dyrektywy spalarniowej (ani polskich branżowych rozporządzeń), instalacja spalania
odpadów musi być jednak przygotowana do wykrycia i usunięcia takich składników ze
strumienia odpadów kierowanych do spalania.
Wyselekcjonowane odpady nie uprawnione do spalania w strumieniu odpadów komunalnych
będą wtedy przekazane do wyspecjalizowanych operatorów odpadowych celem ich
unieszkodliwienia.
Odrębnym, organizacyjnym sposobem pozwalającym na eliminowanie odpadów
niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych przed ich skierowanie do spalania
jest rozbudowanie procedur kontrolnych przyjmowania odpadów do instalacji ZTPO. Według
Ustawy o odpadach – art., 45. ust. 1a:
1a. Zarządzający spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów, przyjmując odpady do ich
termicznego przekształcenia, jest obowiązany również do:
1. ustalenia masy odpadów;
2. sprawdzenia zgodności przyjmowanych odpadów z danymi zawartymi w karcie
przekazania odpadu.
W ramach procedur kontrolnych przy przyjmowaniu odpadów do instalacji ZTPO przewiduje
się także zainstalowanie wyposażenia dodatkowego, tj. kamery sterowanej z portierni wraz z
monitorem w pomieszczeniu obsługowym wagi pomostowej. W przypadku podejrzenia, że
dostarczany ładunek odpadów komunalnych może zawierać odpady nie uprawnione do
spalania w strumieniu odpadów komunalnych należy stosować kontrolne rozładowanie
„podejrzanego” samochodu na przygotowanym do tego celu placu o utwardzonym
37
i szczelnym podłożu – w hali rozładunkowej.
Eliminacja odpadów nie uprawnionych do spalania ze strumienia odpadów komunalnych
będzie także możliwa podczas pracy operatora chwytaka. Operator w czasie swojej pracy
obserwuje przerzucane odpady i jeśli zobaczy jakieś niebezpieczne odpady to będzie je
usuwać z bunkra.
5. Raport należy uzupełnić o uzasadnienie kierowania do termicznego przekształcania
odpadów o kodzie 19 12 01 (papier i tektura) oraz o kodzie 19 12 12 (odpady
z mechanicznej obróbki odpadów).
Odpady o kodzie 19 02 01 (papier i tektura) będą zbierane selektywnie i przekazywane do
odzysku (sortownia selektywnie zbieranych odpadów wtórnych).
Zostały one wymienione w tabeli 2.2 ,,Raportu…” w celu pokazania jakie odpady będą mogły
być spalone w ZTPO nie wpływając na pogorszenie warunków prowadzenia procesu
termicznego
przekształcania
i
nie
powodując
negatywnego
oddziaływania
(ponadnormatywnego) ze względu na emisję substancji do powietrza.
W związku z tym należy rozumieć, że tego typu odpad będzie przeznaczony do spalenia tylko
w przypadku gdy będzie wchodził w skład odpadu o kodzie 20 03 01 – Niesegregowane
odpady komunalne.
Rolą ZTPO będzie przekształcić termicznie tylko tzw. frakcję resztkową odpadów
komunalnych.
W związku z tym główny strumień odpadów przeznaczonych do przekształcenia termicznego
będzie składał się z następujących odpadów:
Tabela przedstawiająca główny strumień odpadów, który będzie przyjmowany do
instalacji termicznego przekształcania
Lp.
Rodzaj odpadu
Kod odpadu
1. Niesegregowane odpady komunalne
20 03 01
2.
Inne odpady z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w
19 12 11
19 12 12
Odpady o kodzie 19 12 12 to odpady powstałe w wyniku przeróbek mechanicznych odpadów
komunalnych (po procesach odzysku odpadów tj. odpadów materiałowych, odpadów
wielkogabarytowych, poremontowych.) Odpad o kodzie 19 12 12 będzie to balast
poprocesowy (odpad inny niż niebezpieczny), który będzie miał dużą wartość energetyczną
i będzie przeznaczony do termicznego przekształcania. Odpad ten zgodnie z praktykami
europejskimi jest współspalany z odpadami komunalnymi nie powodując negatywnych
skutków dla prowadzenia procesu termicznego przekształcenia i negatywnych skutków
środowiskowych. W rzeczywistości jest to odpad komunalny (pozostałość po przeróbkach).
6. Raport należy uzupełnić o dodatkowe informacje dotyczące sposobu mieszania
odpadów w fosie oraz o informacje dotyczące systemu zabezpieczeń przed
samozapłonem odpadów.
Zaleca się zastosowanie dwustopniowej blokady przestrzeni bunkra odpadów w postaci hali
rozładunkowej, do której wjeżdżały będę samochody dostarczające odpady. Wewnątrz tej
38
zamykanej hali samochody będą manewrowały podczas rozładunku odpadów do bunkra.
Takie rozwiązanie budowlane zapewnia również skuteczniejsze blokowanie
rozprzestrzeniania się odorów. Zarówno w przestrzeni hali rozładunkowej jak i w przestrzeni
bunkra panowało będzie podciśnienie wskutek zasysania z tej przestrzeni powietrza do
spalania odpadów.
Planuje się, że bunkier odpadów wykonywany będzie jako „szczelna wanna” zagłębiona
w terenie. Ze względu bezpieczeństwa zaleca się by wjazd do hali rozładunkowej i otwory
zsypowe odpadów do bunkra wynieść ponad poziom terenu poprzez wykonanie estakady
podjazdowej. Taki kształt bunkra pozwali też na to, żeby przed załadowaniem odpadów do
lejów załadowczych operatorzy suwnic, znajdujący się w kabinach, usytuowanych na
zewnątrz bunkra, aby zapewniało ono dobrą możliwość obserwowania przestrzeni bunkra,
manipulując chwytakami, mogli przynajmniej częściowo homogenizować odpady
pochodzące z różnych partii i rozładowanych na stanowiskach przy różnych otworach
rozładowczych/zsuwniach. Tak więc w praktyce trzeba przyjąć, że niemal każda tona
odpadów, rozładowana z hali rozładunkowej do bunkra, „przerzucona” będzie dwa, trzy razy
w przestrzeni bunkra przed załadowaniem do leja zasypowego. Podczas tych czynności
operator chwytaka, obserwując przerzucane odpady, będzie miał również możliwość
wychwycenia odpadów o nadmiernych gabarytach, które mogłyby zablokować lej zasypowy
lub szyb zładowczy. Będzie je wtedy usuwał z bunkra. Ujednorodnienie wsadu odpadów jest
jednym z istotnych czynników wpływających na w miarę równomierną pracę zespołów
segmentu spalania i odzysku ciepła. Stworzy się tym samym warunki do tego, by wymagania
jakościowe odnośnie produktów spalania (zawartość części organicznych w żużlach oceniana
według strat na prażeniu lub TOC) mogły być łatwiej spełnione.
Ujednorodnienie wsadu, oprócz zwiększenia stabilności procesu spalania (i wynikających
stąd bardzo niskich wartości TOC żużli – nawet do 1%s.m. – oraz ograniczania chwilowych
wzrostów emisji CO) oznacza również:


poprawienie warunków pracy kotła odzyskowego i w rezultacie łatwiejsze sterowanie
wydajnością kotła,
zmniejszenie wahań zawartości zanieczyszczeń w spalinach surowych i uzyskanie
dzięki temu lepszych warunków do optymalnego sterowania pracą zespołów instalacji
oczyszczania spalin.
Przy dłuższym jednak składowaniu odpadów (np. przy awarii lub podczas okresowego
przeglądu jednej z linii technologicznych spalania lub awarii suwnicy załadowczej i
pozostawienie martwego, nieobsługiwanego pola) nie można wykluczyć, że w dolnych
warstwach składowanych odpadów lokalnie powstać nawet mogą warunki do beztlenowej
fermentacji i tworzenia się metanu. Ponadto same odpady mogą zawierać składniki
łatwopalne, a w dolnych warstwach, po więcej niż trzech dniach składowania temperatura w
masie składowanych odpadów może dochodzić nawet do ok. 90 0C ÷ 1000C. W tych
warunkach nie można wykluczyć samozapłonu składowanych odpadów. W warstwie
odpadów mogą się tworzyć ogniska zapalne i może się zdarzyć, że składowane odpady
mogłyby się tlić dość długo zanim zostanie to zauważone. Dlatego też w bunkrze w sposób
ciągły miesza się odpady aby nie dopuścić do wystąpienia w/w zagrożeń tj. samozapłonu i
powstawania metanu w wyniku beztlenowej fermentacji. Aby jak najszybciej można było
zidentyfikować sytuację samozapłonu zaleca się by w przestrzeni bunkra odpadów, we
wszystkich newralgicznych obszarach, zainstalować kamery telewizyjne tak, by operator
suwnicy miał możliwość ciągłego obserwowania tych miejsc na monitorach w kabinie.
W stropie bunkra, jako jedno z zabezpieczeń, należy także zainstalować cyfrowe kamery
termowizyjne, które monitorować będą w określonym cyklu powierzchnię warstwy odpadów
w bunkrze a informacja o stanie złoża odpadów (rozkładzie temperatury w złożu)
39
przekazywana będzie do kabiny sterowniczej obsługi suwnic i do sterowni głównej. Pozwoli
to w sposób operacyjny odpowiednio przerzucić partię odpadów z zagrożonej strefy
i wyrównać pole temperatur złoża odpadów w bunkrze.
Natomiast system automatycznego gaszenia musi być tak zaprojektowany, by po jego
uruchomieniu można było powierzchnię składowanych odpadów pokryć warstwą piany.
Gaszenie wodą daje – jak pokazały doświadczenia – niedostateczne rezultaty a ponadto przy
gaszeniu pianą unika się dodatkowego zwiększania wilgotności odpadów przed ich
spaleniem.
Biorąc pod uwagę praktyczne doświadczenia z funkcjonujących instalacji spalania odpadów,
przy projektowaniu systemu gaszenia w bunkrze odpadów zapewnione będzie:
 takie usytuowanie kabiny operatora suwnic, by zapewniało ono dobrą możliwość
obserwowania przestrzeni bunkra, w celu szybkiego zainicjowania akcji gaśniczej
i niezwłocznego przemieszczenia suwnic w bezpieczne miejsce postojowe,
zastosowane będą w tym celu odpowiednie
rozwiązania projektowe przy
okablowaniu zasilania suwnicy (kanały kablowe na ścianach bunkra i uchwyty kabli
zasilania jazdy mostu lub wózka) zabezpieczające przed odkładaniem się pyłów
 dla pomieszczenia kabiny, od wewnątrz, zapewniony będzie niezależny system
przewietrzania przy lekkim nadciśnieniu (por. zdjęcie), które zapobiegać będzie
przenikaniu dymów do kabiny,
 dla pomieszczenia kabiny sterowania suwnic, od zewnątrz, przewidzieć
zainstalowanie zespołu dysz zraszania, (np. wg rozwiązania pokazanego na zdjęciu),
 uruchomianie (możliwość) systemu gaszenia i obsługi systemu z bezpiecznego
miejsca, przy czym trzeba zakładać, że oszklenie kabiny operatora może ulec
zniszczeniu na skutek wysokiej temperatury w bunkrze i operator suwnicy nie będzie
mógł obsługiwać (lub uruchamiać) systemu gaszenia,
 obsługa systemu gaszenia z poziomu bram wyładowczych,
 zapas środka gaszącego na co najmniej godzinę pracy systemu gaszenia,
 możliwość gaszenia zarodków ognia poprzez pokrywanie warstwą piany tylko części
powierzchni składowanych odpadów,
 zastosowanie ognioodpornych materiałów na bramy wyładowcze, przy czym system
sterowania zamykaniem bram musi być uruchamiany automatyczne – sygnałem
z układu czujników temperatury rozmieszczonych w bunkrze,
 otwieranie/zamykanie świetlików na dachu zarówno z zewnątrz – np. z poziomu placu
przed bramami wjazdowymi – jak i (przynajmniej w części) z kabiny operatora
suwnic.
Zaleca się by w rozwiązaniu projektowym bunkra zastosować również przeciwpożarowe
instalacje zraszania zamontowane bezpośrednio nad lejami zasypowymi odpadów do
paleniska.
Zdjęcie bunkra odpadowego
40
b
a
c
Instalacja przewietrzania (a), działko gaśnicze (b) i kurtyna wodna przeciwpożarowej osłony (c)
kabiny operatora suwnicy
Źródło: własne
Trzeba też dodać, że elementy instalacji oświetlenia bunkra, zapewniając pełne oświetlenie
przestrzeni roboczych i „zawartości” bunkra odpadów są w przypadku pożaru w bunkrze
narażone bezpośrednio na działanie wysokich temperatur. Z tego powodu zarówno ich
rozmieszczenie jak i wariant wykonania (korpusów/obudów źródeł światła, obudowy kabli
zasilających źródła światła) zapewniać musi pewne funkcjonowanie w czasie możliwego
pożaru odpadów w bunkrze, jako że dokładne oświetlenie przestrzeni bunkra jest jednym z
czynników warunkujących skuteczną akcję gaszenia ognia. Zaleca się też, by w projekcie
technicznym instalacji w kabinie operatora suwnic przewidzieć zainstalowanie ruchomych
źródeł oświetlenia (szperaczy), którymi można by było – na wypadek uszkodzenia głównych
źródeł – oświetlać przestrzeń bunkra dla skutecznego kierowania akcją gaśniczą
Równie ważną kwestią jest przygotowanie przez Operatora instalacji ZTPO odpowiednich
rozwiązań organizacyjnych na wypadek zagrożenia pożarowego i stosowne zapisy w tej
sprawie powinny być wprowadzone do Decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
inwestycji.
7. Należy przeanalizować asortyment odpadów przewidywanych do wytworzenia na
etapie realizacji przedsięwzięcia (tabela 2.10) oraz w wyniku funkcjonowania Zakładu
(tabela 8.37) w kierunku uwzględnienia powstawanie dodatkowych ich rodzajów
(w tym ze źródeł takich jak: stacja uzdatniania wody, serwisowanie maszyn, urządzeń
i elementów instalacji), a także określić szacunkowe ich ilości oraz sposób gospodarki
tymi odpadami.
41
W celu odpowiedzi na powyższą kwestię proponuje się uszczegółowić bilans odpadowy
zarówno na etapie realizacji oraz eksploatacji.
Gospodarka Odpadami – faza realizacji
Wyszczególnienie rodzajów i ilości odpadów przewidzianych do wytwarzania na etapie
realizacji przedsięwzięcia:
Rodzaje i ilości odpadów przewidzianych do wytwarzania
Tabela przedstawiająca rodzaje i ilości przewidzianych do wytworzenia odpadów
niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne na etapie realizacji przedsięwzięcia
Lp.
1
2
3
4
5
6
8
9
10
11
Rodzaj odpadu
Odpady niebezpieczne
Odpady farb i lakierów zawierające rozpuszczalniki organiczne lub inne
substancje niebezpieczne
Zawiesiny wodne farb lub lakierów zawierające rozpuszczalniki organiczne lub
inne elementy niebezpieczne
Odpadowe kleje i szczeliwa zawierające rozpuszczalniki organiczne lub inne
Mineralne
oleje
hydrauliczne
nie
zawierające
związków
chlorowcoorganicznych
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające związków
Mineralne oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz nośniki ciepła nie
zawierające związków chlorowcoorganicznych
Inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników
Szlamy i odpady stale zawierające inne rozpuszczalniki
Opakowania zawierające pozostałości substancji
niebezpiecznych
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne
zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi – zużyte czyściwo
Kod:
Ilość w Mg/rok
08 01 11*
0,1
08 01 19*
0,1
08 04 09*
0,1
13 01 10*
0,2
13 02 05*
0,2
13 02 07*
0,2
14 06 03*
14 06 05*
15 01 10*
0,2
0,1
0,2
15 02 02*
0,3
Suma:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Odpady inne niż niebezpieczne
Odpady farb i lakierów inne niż wymienione w 08 01 11
Odpadowe kleje i szczeliwa inne niż wymienione w 08 04 09
Odpady spawalnicze
Zużyte materiały szlifierskie inne niż wymienione w 12 01 20
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania z tworzyw sztucznych
Opakowania z drewna
Opakowania z metali
Czyściwo (sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania
ochronne niezanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi)
Gruz ceglany
Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia
Drewno
Szkło
Tworzywa sztuczne
Odpadowa papa
Aluminium
Żelazo i stal
Kable inne niż wymienione w 17 05 10
Gleba i ziemia w tym kamienie inne niż wymienione w 17 05 03
Materiały izolacyjne inne niż w 17 06 01 i 17 06 03
Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niż w 17 08 01
Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne
42
08 01 12
08 04 10
12 01 13
12 01 21
15 01 01
15 01 02
15 01 03
15 01 04
15 02 03
17 01 02
17 01 03
17 02 01
17 02 02
17 02 03
17 03 80
17 04 02
17 04 05
17 04 11
17 05 04
17 06 04
17 08 02
20 03 01
Suma:
1,7
0,4
0,3
0,3
0,3
1,2
1,2
1,8
1
0,3
2
2
1
0,4
2
0,5
2
2
1
50 000
2,5
6
3
50 031,2
Sposób i miejsce gromadzenia odpadów wytworzonych na etapie realizacji
Tabela przedstawiająca sposób i miejsce gromadzenia odpadów wytworzonych na etapie
realizacji
Kod
Rodzaj
Sposób i miejsce gromadzenia
odpadów wytworzonych na etapie
realizacji
08 01 11*
Odpady farb i lakierów zawierające rozpuszczalniki organiczne
lub inne substancje niebezpieczne
08 01 19*
Zawiesiny wodne farb lub lakierów zawierające rozpuszczalniki
organiczne lub inne elementy niebezpieczne
08 04 09*
Odpadowe kleje i szczeliwa zawierające
organiczne lub inne substancje niebezpieczne
13 01 10*
Mineralne oleje hydrauliczne
13 02 05*
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe
niezawierające związków chlorowcoorganicznych
13 02 07*
Mineralne oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz
nośniki ciepła nie zawierające związków chlorowcoorganicznych
14 06 03*
Inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników
14 06 05*
Szlamy i odpady stale zawierające inne rozpuszczalniki
nie
rozpuszczalniki
zawierające
43
i
związków
smarowe
Gromadzony w oryginalnych
opakowaniach w pomieszczeniu
kontenerowym – magazynowym
zlokalizowanym na placu budowy
Gromadzone w szczelnych pojemnikach
o pojemności 100 dm3, wykonanych z
materiałów trudno palnych, odpornych
na działanie olejów odpadowych,
szczelnie zamkniętych, w utwardzonym
miejscu, zabezpieczonym przed
zanieczyszczeniami gruntu
i odpadami atmosferycznymi, zgodnie z
rozporządzeniem Ministra Gospodarki i
Pracy z dnia 04.08.2004 r w sprawie
szczegółowego sposobu postępowania z
olejami odpadowymi (Dz.U.Nr 192, poz.
1968)
zanieczyszczeniami gruntu
i odpadami atmosferycznymi, zgodnie z
1968)
zanieczyszczeniami gruntu i odpadami
atmosferycznymi, zgodnie z
1968)
15 01 10*
Opakowania zawierające pozostałości substancji
niebezpiecznych
15 02 02*
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania
ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi – zużyte
czyściwo
08 01 12
Odpady farb i lakierów inne niż wymienione w 08 01 11
08 04 10
Odpadowe kleje i szczeliwa inne niż wymienione w 08 04 09
12 01 13
Odpady spawalnicze
12 01 21
Zużyte materiały szlifierskie inne niż wymienione w 12 01 20
15 01 01
15 01 02
15 01 03
Opakowania z drewna
15 01 04
Opakowania z metali
15 02 03
Czyściwo (sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i
ubrania ochronne niezanieczyszczone substancjami
niebezpiecznymi)
17 01 02
Gruz ceglany
17 01 03
Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów
wyposażenia
17 02 01
Drewno
17 02 02
Szkło
17 02 03
Tworzywa sztuczne
17 03 80
Odpadowa papa
44
Gromadzony w podwójnych workach
foliowych w pomieszczeniu
Gromadzony w podwójnych workach
foliowych w pomieszczeniu
Gromadzone selektywnie
w kontenerze metalowym
zlokalizowanym w wydzielonym miejscu
na placu budowy
na placu budowy
na placu budowy
na placu budowy
na placu budowy
na placu budowy
Gromadzony w workach foliowych
w pomieszczeniu kontenerowym –
magazynowym zlokalizowanym na placu
budowy
Gromadzony selektywnie
w wydzielonym miejscu na placu
budowy
budowy
Gromadzone w wydzielonym miejscu na
placu budowy
na placu budowy
na placu budowy
17 04 02
Aluminium
17 04 05
Żelazo i stal
17 04 11
17 05 04
Gleba i ziemia w tym kamienie inne niż wymienione w 17 05 03
17 06 04
Materiały izolacyjne inne niż w 17 06 01 i 17 06 03
17 08 02
Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niż w 17 08 01
20 03 01
Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne
na placu budowy
na placu budowy
Gromadzone w wydzielonym miejscu na
placu budowy
na placu budowy
Gromadzona selektywnie
budowy
na placu budowy
na placu budowy
Gromadzone w kontenerze metalowym
zlokalizowanym
budowy
Zasady i metody gospodarowania odpadami wytworzonych na etapie realizacji
Tabela przedstawiająca zasady i metody gospodarowania odpadami wytworzonych na etapie
realizacji
Kod
Rodzaj
1
2
08 01 11*
Odpady farb i lakierów
rozpuszczalniki
organiczne
Zawiesiny wodne farb lub lakierów
zawierające rozpuszczalniki organiczne lub
inne elementy niebezpieczne
Odpadowe kleje i szczeliwa zawierające
rozpuszczalniki
organiczne
lub
inne
Mineralne oleje hydrauliczne nie zawierające
związków chlorowcoorganicznych
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i
smarowe niezawierające związków
Mineralne oleje i ciecze stosowane jako
elektroizolatory oraz nośniki ciepła nie
zawierające związków
Inne
rozpuszczalniki
i
mieszaniny
rozpuszczalników
Szlamy i odpady stale zawierające inne
rozpuszczalniki
Opakowania
zawierające
pozostałości
substancji
niebezpiecznych
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do
08 01 19*
08 04 09*
13 01 10*
13 02 05*
13 02 07*
14 06 03*
14 06 05*
15 01 10*
15 02 02*
Przykładowe zasady
gospodarowania
3
zawierające
Odzysk/unieszkodliwianie
lub
inne
45
Przykładowe metody
gospodarowania
wytworzonych na etapie
realizacji
4
R1/D10
R1/D10
R1/D10
R1/D10
R1/D10
R1/D10
R1/D10
R1/D10
R1/D10
R1/D10
08 01 12
08 04 10
12 01 13
12 01 21
15 01 01
15 01 02
15 01 03
15 01 04
15 02 03
17 01 02
17 01 03
17 01 07
17 02 01
17 02 02
17 02 03
17 03 80
17 04 02
17 04 05
17 04 11
17 05 04
17 06 04
17 08 02
20 03 01
wycierania i ubrania ochronne
zanieczyszczone substancjami
niebezpiecznymi – zużyte czyściwo
Odpady farb i lakierów inne niż wymienione
unieszkodliwianie
w 08 01 11
Odpadowe kleje i szczeliwa inne niż
unieszkodliwianie
wymienione w 08 04 09
Odpady spawalnicze
odzysk
Zużyte materiały szlifierskie inne niż
odzysk
odzysk
Opakowania z drewna
Opakowania z metali
odzysk
Czyściwo (sorbenty, materiały filtracyjne,
odzysk
tkaniny do wycierania
i ubrania ochronne niezanieczyszczone
substancjami niebezpiecznymi)
Gruz ceglany
odzysk
Odpady innych materiałów ceramicznych i
odzysk
elementów wyposażenia
Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego,
odzysk
odpadowych materiałów ceramicznych i
elementów wyposażenia niezawierające
substancji niebezpiecznych
Drewno
odzysk
Szkło
odzysk
Tworzywa sztuczne
odzysk
Odpadowa papa
unieszkodliwianie
Aluminium
odzysk
Żelazo i stal
odzysk
odzysk
Gleba i ziemia w tym kamienie inne niż
odzysk
Materiały izolacyjne inne niż w 17 06 01 i 17
unieszkodliwianie
06 03
Materiały konstrukcyjne zawierające gips
unieszkodliwianie
inne niż w 17 08 01
Niesegregowane (zmieszane) odpady
unieszkodliwianie
komunalne
D9,D10
D9, D10
R4
R14
R3, R5
R4
R5
R5
R5
R14
R3
R5
R5
R10
R4
R4
R4
R14
D5
D5
D10
Gospodarka Odpadami – faza eksploatacji
Dla gospodarki odpadami w fazie eksploatacji proponuje się wpisać nowy bilans odpadowy
wraz z opisami, rodzajami oraz sposobami zagospodarowania.
W wyniku eksploatacji ZTPO powstaną następujące rodzaje odpadów:
Tabela przedstawiająca rodzaje oraz ilość odpadów powstających w wyniku eksploatacji
ZTPO wraz z instalacją waloryzacji żużla oraz instalacją do zestalania, stabilizacji pyłów
i popiołów lotnych
Kod odpadu
13 01 10*
13 02 05*
Rodzaj odpadu
mineralne oleje hydrauliczne niezawierające związków
mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe
46
Ilość odpadów [Mg/rok]
8
8
13 02 08*
13 05 02*
15 02 02*
16 02 13*
16 06 01*
16 11 05*
19 01 10*
inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe – oleje smarowne
szlamy z odwadniania olejów w separatorach
sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania
i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami
niebezpiecznymi – zużyte czyściwo (w tym również zużyte
rękawy filtrów tkaninowych)
zużyte urządzenia zawierające elementy niebezpieczne lampy
fluorescencyjne
baterie i akumulatory ołowiowe
Wymurówka z remontów komory spalania i komory dopalania,
klasyfikowana jako „odpady piecowe i materiały ogniotrwałe z
procesów nie metalurgicznych, zawierające substancje
niebezpieczne”
produkty reakcji oczyszczania spalin w tym zużyty węgiel
aktywny z oczyszczania gazów odlotowych
Suma:
1,2
1,0
0,5
0,05
0,05
1,0
300
319,8
15 01 01
15 01 02
15 02 03
19 01 12
19 01 99
19 03 05
19 12 02
19 12 03
20 03 01
opakowania z papieru i tektury
opakowania z tworzyw sztucznych
czyściwo (sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i
niebezpiecznymi)
żużle i popioły paleniskowe inne niż wymienione w 19 01 11*
(po przekształceniu tego odpadu w procesie mechanicznej obróbki
oraz waloryzacji żużla i po uzyskaniu stosownych atestów będzie
traktowany jako produkt budowlany wykorzystywany w
budownictwie drogowym)
inne nie wymienione odpady
odpady stabilizowane inne niż wymienione w 19 03 04
Odpad ten powstanie po przeróbce następujących odpadów z
ZTPO:
(popioły lotne zawierające substancje niebezpieczne po zestaleniu
i stabilizacji 19 01 13* - po przeróbce – odpady stabilizowane inne
niż wymienne w 19 03 04)
(odpady stałe z oczyszczania gazów odlotowych po zestaleniu i
stabilizacji 19 01 07* -po przeróbce - odpady stabilizowane inne
niż wymienione w 19 03 04)
metale żelazne
metale nieżelazne
niesegregowane (zmieszane ) odpady komunalne
Suma:
0,5
0,5
0,05
66 000
1
15 840
(po zestaleniu)
3 700
1 690
2
87 233,05
W poniżej zamieszczonej tabeli przedstawiono dane wymagane zgodnie z 18, ust. 1, pkt. 1 i 2
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach, dotyczące rodzajów i charakterystyki
wytwarzanych odpadów związanych z eksploatacją przedmiotowej instalacji.
Jak zostało to również wyszczególnione w ,,Raporcie....” – październik 2009 r., istnieje również
możliwość unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych powstałych z oczyszczania spalin bez
prowadzenia procesu zestalania oraz chemicznej stabilizacji. Odpady typu popioły lotne zawierające
substancje niebezpieczne 19 01 13* oraz odpady stałe z oczyszczania gazów odlotowych 19 01 07* nie
trafiały by do zestalenia i chemicznej stabilizacji tylko bezpośrednio po procesie termicznego
przekształcania odpadów komunalnych przekazywane w szczelnych, hermetycznych kontenerach do
unieszkodliwiania. W przypadku przyjęcia takiego rozwiązania (brak stabilizacji i zestalania) odpady
niebezpieczne w/w muszą być unieszkodliwione (D3 – składowanie głębokie) w byłych kopalniach lub
wyrobiskach. Poniżej przedstawiono tabelę, która uwzględnia bilans odpadów w przypadku odstąpienia od
procesu stabilizacji i zestalania pozostałości po oczyszczaniu spalin.
47
Tabela przedstawiająca rodzaje oraz ilość odpadów powstających w wyniku eksploatacji
ZTPO (bez prowadzenia procesu zestalania i stabilizacji)
Kod odpadu
13 01 10*
13 02 05*
13 02 08*
13 05 02*
15 02 02*
16 02 13*
16 06 01*
16 11 05*
19 01 07*
19 01 10*
19 01 13*
Rodzaj odpadu
Ilość odpadów [Mg/rok]
mineralne oleje hydrauliczne niezawierające związków
mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe
inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe – oleje smarowne
szlamy z odwadniania olejów w separatorach
sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania
i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami
niebezpiecznymi – zużyte czyściwo (w tym również zużyte
zużyte urządzenia zawierające elementy niebezpieczne lampy
fluorescencyjne
baterie i akumulatory ołowiowe
Wymurówka z remontów komory spalania i komory dopalania,
klasyfikowana jako „odpady piecowe i materiały ogniotrwałe z
procesów nie metalurgicznych, zawierające substancje
niebezpieczne”
odpady stałe z oczyszczania gazów odlotowych
produkty reakcji oczyszczania spalin w tym zużyty węgiel
aktywny z oczyszczania gazów odlotowych
popioły lotne zawierające substancje niebezpieczne
8
8
1,2
1,0
0,5
0,05
0,05
1,0
4700
300
6600
Suma:
11 619,8
15 01 01
opakowania z papieru i tektury
0,5
15 01 02
15 02 03
czyściwo (sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i
niebezpiecznymi)
żużle i popioły paleniskowe inne niż wymienione w 19 01 11*
(po przekształceniu tego odpadu w procesie mechanicznej obróbki
oraz waloryzacji żużla i po uzyskaniu stosownych atestów będzie
traktowany jako produkt budowlany wykorzystywany w
budownictwie drogowym)
inne nie wymienione odpady
metale żelazne
metale nieżelazne
niesegregowane (zmieszane ) odpady komunalne
0,5
0,05
19 01 12
19 01 99
19 12 02
19 12 03
20 03 01
Suma:
66 000
1
3 700
1 690
2
71 394,05
Tabela przedstawiająca rodzaj i charakterystykę odpadów wytwarzanych w fazie
eksploatacji
Rodzaj odpadu
Kod odpadu
Opis właściwości i składu odpadu
Mineralne oleje hydrauliczne niezawierające 13 01 10*
Odpad powstanie w wyniku okresowej wymiany olejów oraz
związków chlorowcoorganicznych –
konserwacji urządzeń technologicznych eksploatowanych na
mineralne oleje hydrauliczne
terenie instalacji.
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i
smarowe nie zawierające związków
Inne oleje silnikowe, przekładniowe
i smarowe – oleje smarowne
Szlamy z odwadniania olejów
w separatorach
13 02 05*
13 02 08*
13 05 02*
Świeży olej smarowy składa się z oleju bazowego
i dodatków uszlachetniających, takich jak: detergenty
metaliczne dyspergatory, inhibitory korozji i zużycia,
inhibitory utleniania i modyfikatory lepkości.
W olejach przepracowanych znajdują się dodatkowo: metale
pochodzące ze zużycia powierzchni urządzeń np. metale
ciężkie i rozpuszczalniki.
Szlamy z odwadniania olejów zawierają ww. substancje
48
Rodzaj odpadu
wycierania i ubrania ochronne
niebezpiecznymi (w tym również zużyte
Zużyte urządzenia zawierające elementy
niebezpieczne lampy fluorescencyjne
Baterie i akumulatory ołowiowe
Kod odpadu
Opis właściwości i składu odpadu
15 02 02 *
Odpad niebezpieczny, który stanowią głównie zaolejone
szmaty i czyściwa zawierające rozpuszczalniki i związki
organiczne. W skład tego rodzaju odpadów również należy
uwzględnić rękawy filtrów tkaninowych
16 02 13*
16 06 01*
Odpad niebezpieczny, który stanowią głównie lampy
fluorescencyjne zawierające związki metali ciężkich,
w tym rtęci
Odpad niebezpieczny, który stanowią głównie akumulatory
zawierające stężone kwasy i związki metali ciężkich (np.
ołów).
Odpad zaliczany do odpadów niebezpiecznych
Wymurówka z remontów komory spalania i 16 11 05*
komory dopalania, klasyfikowana jako
„odpady piecowe i materiały ogniotrwałe z
procesów nie metalurgicznych, zawierające
substancje niebezpieczne”
Produkty reakcji oczyszczania spalin w tym 19 01 10*
Odpad niebezpieczny powstały w wyniku prowadzenia
zużyty węgiel aktywny z oczyszczania gazów
procesu oczyszczania spalin w ZTPO
odlotowych
15 01 01
Odpad nie zaliczany do odpadów niebezpiecznych, który
stanowić będą różnego rodzaju opakowania
z papieru i tektury.
15 01 02
stanowić będą różnego rodzaju opakowania
z tworzyw sztucznych.
15 02 03
wycierania i ubrania ochronne inne niż
stanowić będą materiały filtracyjne oraz zużyte szmaty i
czyściwa nie zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi.
Żużle i popioły paleniskowe inne niż
19 01 12
Odpady inne niż niebezpieczne – jest to stała pozostałość po
spaleniu; popiół jest odpadem wtórnym, otrzymywanym przez
działanie wysokiej temperatury na substancje mineralne
zawarte w materiale poddanym spalaniu.
Inne niewymienione odpady
19 01 99
Wszystkie pozostałe niewymienione odpady nie zaliczane do
pozostałych grup
Odpady stabilizowane inne niż wymienione 19 03 05
Są to odpady inne niż niebezpieczne powstałe w skutek
w 19 03 04
stabilizacji i zestalania takich odpadów niebezpiecznych jak:
- odpady stałe z oczyszczania gazów odlotowych
- popioły lotne zawierające substancje niebezpieczne
Metale żelazne
19 12 02
Odpad nie zaliczany do odpadów niebezpiecznych. Odzysk ze
spalanych odpadów i żużli, metale z obróbki mechanicznej
Metale nieżelazne
19 12 03
Odpad nie zaliczany do odpadów niebezpiecznych. Odzysk ze
spalanych odpadów i żużli, metale z obróbki mechanicznej
Niesegregowane (zmieszane ) odpady
20 03 01
Odpad powstający w wyniku pracy pracowników
komunalne
obsługujących ZTPO
Opis odpadów wytwarzanych w fazie eksploatacji wraz ze sposobami ich
magazynowania i zagospodarowania
Uwaga: miejsca magazynowania odpadów zostaną wskazane w projekcie technicznym
i dokładnie opisane szczegółowo w powtórnej ocenie oddziaływania na środowisko (2-gi
Raport).
Mineralne oleje hydrauliczne, mineralne oleje silnikowe i smarowe, szlamy z odwadniania
olejów w separatorach – 13 01 10*, 13 02 05*, 13 02 08*,13 05 02*
Powstawać będą w wyniku eksploatacji maszyn i urządzeń pracujących na terenie ZTPO.
Zużyte oleje smarowe zlewane będą w beczki metalowe i do czasu przekazania odbiorcy
magazynowane będą w zamykanym pomieszczeniu magazynowym.
Zużyte oleje smarowe odbierane będą przez odbiorcę, który posiadał będzie zezwolenie na
49
odbiór olejów odpadowych, w tym na ich transport, odzysk i unieszkodliwianie.
Szlamy z odwadniania w separatorach będą na bieżąco usuwane,
i transportowane przez firmę zewnętrzną.
odbierane
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne zanieczyszczone
substancjami niebezpiecznymi – zużyte czyściwo, 15 02 02*
Powstawać będą podczas prac konserwacyjnych, porządkowych i remontowych
prowadzonych na terenie ZTPO. Są to kawałki materiałów zanieczyszczone między innymi
środkami dezynfekcyjnymi, produktami ropopochodnymi oraz filtry tkaninowe służące do
odpylania spalin. Odpad ten gromadzony będzie w podwójnych workach foliowych
w kontenerach i do czasu przekazania, magazynowany w pomieszczeniu magazynu.
Zużyte filtry workowe gromadzone będą selektywnie w kontenerach szczelnie zamykanych
w pomieszczeniu (budynek – magazyn odpadów procesowych). Do tej grupy zaliczyć także
należy materiały odpadowych rękawów filtrów tkaninowych pochodzące z okresowych
wymian. W praktyce eksploatacyjnej przewiduje się standardowo stosowane rozwiązanie
problemu tych odpadów w postaci przyjęcia ich do unieszkodliwiania (niekiedy regeneracji)
przez firmę producenta. Unieszkodliwianie w procesie D10.
Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w 16 02 09 do 16
02 12 (lampy fluorescencyjne)- 16 02 13*
Do tych odpadów zostały zaliczone zużyte źródła światła – świetlówki (rtęciówki i neonówki)
Źródłem ich powstawania będą pomieszczenia socjalno – bytowe, biura, laboratorium itp.
Zużyte świetlówki zbierane będą do opakowań oryginalnych, co zabezpiecza przed ich
rozbiciem. Magazynowane będą na palecie drewnianej w oryginalnych opakowaniach
w wydzielonej części budynku magazynu. Odpady po zgromadzeniu odpowiedniej ilości
odbierane będą przez firmę posiadającą stosowne zezwolenia. Zużyte źródła światła będą
transportowane w specjalnym kontenerze.
Odbierane będą przez specjalistyczną firmę posiadającą zezwolenie na transport
i unieszkodliwianie/odzysk odpadów niebezpiecznych.
Baterie i akumulatory ołowiowe – 16 06 01*
Ten odpad jest wynikiem eksploatacji urządzeń i pojazdów. Będzie magazynowany
selektywnie w budynku (magazynie odpadów poprocesowych) i przekazywany firmie
posiadającej odpowiednie zezwolenie na odbiór i transport.
„Odpady piecowe i materiały ogniotrwałe z procesów nie metalurgicznych, zawierające
substancje niebezpieczne”- 16 11-05*
Do tej grupy zaliczone zostały odpady pochodzące z okresowych remontów i napraw
uzupełniających wymurówki w komorze spalania i komorze dopalania. Zakłada się, że takie
remonty wykonywane podczas przeglądu instalacji „na zimno” przeprowadzane będą raz do
roku i usunięta wymurówka deponowana będzie na składowisku odpadów niebezpiecznych.
Opakowania z papieru i tektury, opakowania z tworzyw sztucznych, – 15 01 01, 15 01 02,
Odpady te tworzą: opakowania papierowe (np. worki, pudła tekturowe,.) oraz opakowania
z tworzyw sztucznych (np. pojemniki, worki, folia,). Magazynowane one będą selektywnie
w budynku (magazynie) odpadów po procesowych i przekazywane do ich wykorzystania.
50
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne inne niż
wymienione w 15 02 02 – 15 02 03
Powstawać będą podczas prac konserwacyjnych, porządkowych i remontowych
prowadzonych na terenie ZTPO. Odpad ten gromadzony będzie workach foliowych i do
czasu przekazania, magazynowany w pomieszczeniu magazynu.
Odpady stabilizowane inne niż wymienione w 19 03 04 – 19 03 05
Zestalanie i chemiczna stabilizacja przy użyciu środków wiążących i substancji stabilizującej.
Przed procesem odpad niebezpieczny magazynowany w szczelnych zamkniętych zbiornikach
i bezpośrednio przekazywany do budynku (zestalania i stabilizacji). Po procesie zestalania i
stabilizacji - tymczasowe magazynowanie będzie odbywało się w hali (budynku) zestalania i
stabilizacji w specjalnie przygotowanej kwaterze oddzielonej ścianami od budynku głównego
procesowego.
Odpady przeznaczone do zestalania i stabilizacji to:
- odpady stałe z oczyszczania gazów odlotowych
- popioły lotne zawierające substancje niebezpieczne
Odpady te przed stabilizacją charakteryzują się wysoką koncentracją metali ciężkich i
polichlorowanych dioksyn i furanów. Ze względu na swoją konsystencję (sypkość) muszą być
odpowiednio magazynowane, transportowane i unieszkodliwiane (składowanie głębokie) –
D3.
Dla rozpatrywanego przedsięwzięcia zastosuje się proces zestalania i stabilizacji w celu
przekształcenia tych odpadów w inne niż niebezpieczne. Proces zestalania i stabilizacji będzie
prowadzony na terenie przedsięwzięcia.
Odpad ten powstały na etapie termicznego przekształcania będzie bezpośrednio
przekazywany w szczelnych, w specjalnie przygotowanych kontenerach (zabezpieczenie
przeciwko pyleniu) na instalacje zestalania i stabilizacji.
Odpady te, zgodnie z ,,Wytycznymi dla sporządzenia przeglądów ekologicznych spalarni
i współspalarni odpadów” przygotowanych przez Ministerstwo Środowiska, powinny być
deponowane na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiska, które będą
posiadały zezwolenie na przyjęcie tych odpadów.
Obecnie jednak proces zestalania i stabilizacji pozwala na takie przekształcenie tych
odpadów, że będą miały one charakter oraz klasyfikacje odpadów nie niebezpiecznych.
Zgodnie z obecnymi praktykami stosowanymi w europejskich spalarniach tego typu odpady
zagospodarowuje się i unieszkodliwia w następujący sposób:
- składowanie pod ziemią (wyrobiska po dawnych kopalniach, sztolniach),
- składowanie w specjalnie przygotowanych kwaterach (mogilnikach) na składowiskach
odpadów niebezpiecznych
- składowanie na składowiskach odpadów komunalnych w specjalnie przygotowanych
kwaterach, które po wypełnieniu przykrywa się warstwą ziemną
Mimo faktu, że ten odpad ma charakter i cechy, które klasyfikują go jako odpad nie
niebezpieczny zalecamy zagospodarowanie (D3 – składowanie głębokie) bądź w kopalniach,
51
wyrobiskach lub w specjalnie przygotowanych kwaterach podziemnych w formie
betonowych bloków.
Należy stwierdzić że rzeczywiście autorzy ,,Raportu… - październik 2009 r, przeznaczyli
odpad o kodzie 19 03 05 (po zestaleniu i stabilizacji) do składowania na składowiskach
innych niż niebezpieczne.
Jednak zastanawiając się nad problematyką odpadów o kodzie 19 03 05 oraz doświadczenia
i wiedzą zdobytą przez autorów, w celu pozbawienia możliwości jakiegokolwiek zagrożenia
dla środowiska z oddziaływania negatywnego tego rodzaju odpadu proponuje się przeznaczyć
ten odpad tj. o kodzie (19 03 05) do unieszkodliwienia (D3 – składowanie głębokie).
Żużle i popioły paleniskowe – 19 01 12
Odpad ten po procesie spalania jest odpadem innym niż niebezpieczny. Wymaga to jednak
okresowego potwierdzenia badaniami laboratoryjnymi wykonanymi przez akredytowane
laboratorium zgodnie z zakresem badań określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z
dnia 13 maja 2004 r w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są
niebezpieczne (Dz. U. z 2004r., Nr 128, poz.1347).
Odpad będzie wykorzystany (odzysk) do sporządzania mieszanek betonowych na potrzeby
budownictwa, z wyłączeniem budynków przeznaczonych do stałego przebywania ludzi lub
zwierząt oraz do produkcji lub magazynowania żywności (zgodnie z zapisami
Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań
dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów). W przypadku nie
spełnienia norm budowlanych (w przypadku nie uzyskania aprobaty technicznej) będzie
deponowany na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne np. jako warstwa inercyjna,
przesypki. Szacuje się, że około 5 % odpadu może nie spełnić norm budowlanych w celu
pełnienia roli kruszywa.
Zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26 lutego 2009 r.
zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji,
budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy
składowisk odpadów jako warstwę izolacyjną można wykorzystać zarówno materiały będące
odpadami lub materiałami nie będącymi odpadami. W przypadku odpadów typu 19 01 12
istnieje możliwość wykorzystania ich jako przesypki, jeżeli na podstawie badań stwierdzono,
że spełniają kryteria przewidziane dla odpadów obojętnych określonych w rozporządzeniu
Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 7 września 2005 r w sprawie kryteriów oraz procedur
dopuszczania odpadów do składowania odpadów danego typu.
Analizując doświadczenia pracujących instalacji w Europie należy stwierdzić, że żużel po
mechanicznej obróbce i waloryzacji, może być wykorzystany zarówno jako materiał
budowlany jak i przesypka na składowiskach.
Metale żelazne i nieżelazne – 19 12 02 i 19 12 03
Odpady te powstaną podczas procesu ich odzysku z żużli i popiołów paleniskowych.
Odzyskane odpady z metali magazynowane będą selektywnie w specjalnie przygotowanym
kontenerze w budynku odpadów po procesowych i przekazywane do ich wykorzystania – R14
Inne niewymienione odpady – 19 01 99
Będą to odpady technologiczne inne niż niebezpieczne z grupy 19 01 (części nie dopalone,
balast obojętny). Balast obojętny będzie gromadzony selektywnie w budynku (magazynie
odpadów poprocesowych) i przekazywany do ich zagospodarowania.
Części nie dopalone powstałe w wyniku prowadzenia procesu termicznego przekształcania
będą automatycznie zawracane do procesu w celu ponownego przekształcenia.
52
Niesegregowane (zmieszane ) odpady komunalne – 20 03 01
Będą to odpady powstałe w wyniku pracy i bytowania pracowników zatrudnionych w ZTPO.
Odpady te będą poddane selektywnej zbiórce a następnie przekazane do zakłady w celu ich
dalszego przetworzenia. Pozostałe zmieszane będą gromadzone w kontenerze, będą
skierowane do termicznej utylizacji
Wszystkie ww. odpady niebezpieczne i inne niż niebezpieczne przekazywane na zewnątrz
ZTPO będą przekazywane firmom posiadającym stosowne decyzje i zezwolenia na ich
odbiór, transport oraz odzysk lub unieszkodliwianie.
Zasady i metody gospodarowania odpadami wytworzonym w fazie eksploatacji
Tabela przedstawiająca zasady i metody gospodarowania odpadami wytworzonymi w fazie
eksploatacji
Kod
1
13 01 10*
13 02 05*
13 02 08*
13 05 02*
15 02 02*
16 02 13*
16 06 01*
16 11 05*
15 01 01
15 01 02
15 02 03
19 03 05
19 01 12
19 12 02
19 12 03
19 01 99
20 03 01
Rodzaj
Przykładowe zasady
gospodarowania
2
3
Mineralne oleje hydrauliczne, mineralne
odzysk
oleje silnikowe i smarowe,
Szlamy z odwadniania olejów w
unieszkodliwianie
separatorach
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny
odzysk/
do wycierania i ubrania ochronne
unieszkodliwianie
niebezpiecznymi – zużyte czyściwo,
zużyte rękawy filtrów tkaninowych
Zużyte urządzenia zawierające
odzysk
niebezpieczne elementy inne niż
wymienione w 16 02 09 do 16 02 12
(lampy fluorescencyjne)Baterie i akumulatory ołowiowe
odzysk
Wymurówka z remontów komory
unieszkodliwianie
spalania i komory dopalania,
klasyfikowana jako „odpady piecowe i
materiały ogniotrwałe z procesów nie
metalurgicznych, zawierające substancje
niebezpieczne”
Opakowania z papieru i tektury,
odzysk
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny
odzysk
do wycierania i ubrania ochronne inne
niż wymienione w 15 02 02
Odpady stabilizowane inne niż
unieszkodliwianie
Żużle i popioły paleniskowe
odzysk
Metale żelazne i nieżelazne
odzysk
Inne niewymienione odpady
Niesegregowane (zmieszane) odpady
komunalne
53
Przykładowe metody
gospodarowania
4
R9
D5
R1/ D10,D16
R4
R4,R6,R14
D5
R14
R1
D3
R14,R15
R14
unieszkodliwianie
D1
odzysk
R1
Do w/w bilansów nie uwzględniono odpadów powstających w procesie uzdatniania wody.
Na tym etapie szacuje się, że mogą powstać następujące odpady:
- 19 09 01 – Odpady stałe ze wstępnej filtracji i skratki,
- 19 09 02 – Osady z klarowania wody,
- 19 09 03 – Osady z dekarbonizacji wody,
- 19 09 04 - Zużyty węgiel aktywny,
- 19 09 05 – Nasycone lub zużyte żywice jonowymienne,
- 19 09 06 – Roztwory i szlamy z regeneracji wymienników jonitowych,
- 19 09 99 – Inne nie wymienione odpady,
Rodzaje, ilości, sposoby zagospodarowania odpadów z procesu uzdatniania wody zostaną
dokładnie określone na etapie drugiej oceny środowiskowej – po projekcie techniczno –
budowlanym (gdzie dokona się dokładnych wyliczeń zapotrzebowania na uzdatnioną wodę,
określi się reagenty wykorzystywane do procesu.). Należy pamiętać, że w/w odpady z procesu
uzdatniania są pokazane tylko w celach informacyjnych. Nie wszystkie odpady w/w z tego
procesu powstaną, ale wymieniono je aby pokazać pełny obraz sytuacji.
8. Raport należy uzupełnić o wyjaśnienia dotyczące emisji powodowanej przez odpady
w postaci popiołów i żużli, na terenie ZTPO.
Cały proces waloryzacji żużla wraz z mechaniczną obróbką będzie odbywał się w halach
i budynkach procesowych a dojrzewanie żużla na placach składowych zadaszonych
i ograniczonych ścianami bocznymi.
Nie przewiduje się pylenia ani żadnej emisji niezorganizowanej powodującej negatywne
oddziaływanie na powietrze. W związku z tym analizując specyfikę procesu waloryzacji
żużla, oraz zastosowane rozwiązania techniczne i technologiczne nie przewiduje się z tego
bloku negatywnego oddziaływania na środowisko powietrzne.
Zastosowane rozwiązania będą miały na celu:
- przygotowanie żużla w celu wykorzystania jako materiał budowlany (kruszywo, podsypka)
- odzysk złomu żelaznego z strumienia przeznaczonego do waloryzacji
- odzysk metali nieżelaznych z strumienia przeznaczonego do waloryzacji
Poprzez zastosowane rozwiązania techniczne na etapie prowadzenia waloryzacji żużla,
wyeliminuje się negatywne oddziaływania na wszystkie komponenty środowiska.
9. Należy zweryfikować i podać jednoznaczną informację dotyczącą czasu
pozostawania żużli na placu przeznaczonym do ich dojrzewania.
Proces sezonowania żużla polega na przenikaniu wilgoci zawartej w powietrzu do ziaren
żużla gdzie zachodzą procesy hydratacji. Proces hydratacji polega na przyłączaniu wody do
związków chemicznych zawartych w ziarnach żużla. Taka metoda waloryzacji żużla wyraźnie
poprawia jego odporność na wymywanie metali ciężkich, pozwalając na ich pełne,
przemysłowe wykorzystanie.
54
Cały proces waloryzacji żużla wraz z mechaniczną obróbką będzie odbywał w halach,
budynkach procesowych. Budynki i hale będą odpowiednio wentylowane. Emisja pyłu będzie
zminimalizowana poprzez zastosowanie miejscowych odciągów, skąd powietrze będzie
odprowadzone ciągiem wentylacyjnym poprzez filtry workowe w celu wyłapania
niezorganizowanej emisji pyłu.
Zastosowane rozwiązania będą miały na celu:
- przygotowanie żużla w celu wykorzystania jako materiał budowlany (kruszywo, podsypka)
- odzysk złomu żelaznego ze strumienia przeznaczonego do waloryzacji
- odzysk metali nieżelaznych ze strumienia przeznaczonego do waloryzacji
- odzysk metali żelaznych ze strumienia żużla
Według doświadczeń praktycznych z instalacji ZTPOK, w których realizowany jest taki
proces waloryzacji żużli z paleniska, okres leżakowania żużli można podzielić na dwie fazy:


fazę wstępnego leżakowania przed procesem preparowania żużli (rozdrabniania,
separowania ferromagnetyków, metali nieżelaznych oraz frakcjonowania), która
powinna trwać minimum dwa tygodnie w celu dobrego odwodnienia żużli przed
procesem preparowania, ta faza wstępnego leżakowania prowadzona powinna być w
warunkach, które uniemożliwiać będą ponowne nawilżanie żużli (opady deszczu,
śniegu) a teren wstępnego leżakowania powinien być utwardzony i wykonany jako
szczelny, (zabezpieczający przed przedostawaniem się odcieków do gruntu)
z instalacją zbierania i odprowadzania odcieków do instalacji chłodzenia żużla,
fazę leżakowania po procesie preparowania – faza dojrzewania.
Na podstawie zaleceń, które wprowadzone są np. w Niemczech w tej dziedzinie, należy
przyjmować, że czas leżakowania żużli w fazie dojrzewania wynosić będzie trzy miesiące
(12 tygodni)2, przy czym zależne to będzie również od wymagań jakościowych (przede
wszystkim w zakresie eluatów) sformułowanych w Aprobacie Technicznej. W celu
łatwiejszej kontroli okresu leżakowania żużli zaleca się poszczególne partie przetworzonych
żużli usypywać w odrębne kopce w „porcjach” według np. tygodniowego przerobu. Okres
starzenia żużli może być przyspieszany przez stosowanie napowietrzania kopców poprzez ich
okresowe spulchnianie. Kopce dojrzewających żużli powinny być także stale nawilżane.
Podłoże na którym składowane będą żużle do leżakowania powinno być utwardzone i
szczelne z możliwością odprowadzenia odcieków do zbiornika bezodpływowego z
osadnikiem z odprowadzeniem do instalacji chłodzenia żużla. Stadium końcowe okresu
dojrzewania może być „rozpoznane” według zmian temperatury leżakowanej partii, jako że
po zakończeniu fazy hydratacji w leżakowanej masie nie będzie już uwalniane ciepło reakcji.
Ostateczny czas leżakowania zależeć będzie także od wahań zapotrzebowania na
poszczególne frakcje żużli po ich preparowaniu.
10. Należy zweryfikować i podać jednoznaczne dane dotyczące ilości stałych
pozostałości w tabeli 6.2 i 6.4.
W tabeli 6.2 pojawia się nieścisłość w związku z tabelą 6.4. W porównaniu ilości pozostałości
po procesowych pomylono wartości dla metody półsuchej z suchą. Metoda pól sucha
generuje około 7 – 50 kg/Mg spalanych odpadów komunalnych, a metoda sucha 25 – 50 kg/
Mg spalanych odpadów komunalnych. Powyższa zmiana generuje zmianę zapisu w tabeli 6.4
dotyczącą sformułowania „dużo” zamiast sformułowania „bardzo dużo” – odpowiednio.
2
Taki okres dojrzewania zalecany jest według: „Merkblatt über die Entsorgung von Abfällen aus
Verbrennungsanlagen für Siedlungsabfälle – Mitteilung LAGA Nr 19.
55
11. Należy zweryfikować dane dotyczące gospodarki odpadami komunalnymi
wytwarzanymi na terenie ZTPO w nawiązaniu do Regulaminu utrzymania czystości
i porządku na terenie Gminy Miejskiej Kraków.
W ZTPO wytwarzane będą odpady komunalne związane z normalnym funkcjonowaniem
zakładu i związanym z tym zatrudnieniem. W związku z powyższym na terenie zakładu
termicznego przekształcania odpadów zostanie wdrożony program zarządzania odpadami
komunalnymi oparty o regulamin utrzymania czystości i porządku (Uchwała NR
XLVIII/601/08 Rady Miasta Krakowa z dnia 9 lipca 2008 r.). Pracowników zakładu
obowiązywać będzie w/w regulamin jak również zasady BHP, które dostosowane zostaną do
specyfiki funkcjonowania ZTPO i zapewnią bezpieczeństwo pracy. Część z wytworzonych
odpadów nie nadających się do ponownego przetworzenia zostanie poddana przekształceniu
termicznemu, zaś pozostałe zostaną przekazane do stosownych zakładów zajmujących się ich
przetwarzaniem. Gospodarka odpadami na terenie ZTPO, dzięki zastosowanej technologii,
pozwoli na minimalizację odpadów, które powinny zostać przekazane do unieszkodliwienia.
W związku z tym, iż ZTPO będzie się znajdować na terenie miasta Krakowa zostanie objęty
regulaminem czystości i porządku obowiązującym na terenie gminy miejskiej Kraków
i w pełni znajdą zastosowania zapisy tego regulaminu. Jak wynika z w/w Regulaminu Gmina
Miejska Kraków stwarza możliwość selektywnego zbierania papieru i tektury, szkła, tworzyw
sztucznych i metali w ogólnodostępnych pojemnikach do selektywnej zbiórki surowców
dlatego też na terenie ZTPO będzie prowadzona selektywna zbiórka zgodna z w/w
Regulaminem.
W zakresie geologii:
1. Raport należy uzupełnić o zapisy wyjaśniające, na jakim etapie zostanie
przeprowadzone szczegółowe rozpoznanie warunków geologiczno - inżynierskich i
hydrogeologicznych w oparciu o przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo
geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228 poz. 1947 ze zm.).
Na podstawie wstępnego rozpoznania opartego na analizie materiałów archiwalnych, można
wstępnie przyjąć, że warunki geologiczno-inżynierskie są korzystne, ale dla celów budowy
będą wymagać szczegółowego rozeznania poprzez wykonanie odpowiednich badań na etapie
opracowywania projektu technicznego. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 24września 1998r. w sprawie ustalania geotechnicznych
warunków posadowienia obiektów budowlanych Dz.U.98.126.839 ze względu na:
 występowanie w
podłożu warstw gruntów niejednorodnych,
zmiennych
genetycznie i litologicznie,
 wysoki i zmienny poziom zwierciadła wód gruntowych (związany z bliskością
rzeki Wisły, oraz rzeki Dłubni i Kanału Portowego),
 rangę obiektu,
zakwalifikowano omawiany obszar jako posiadający złożone warunki gruntowe do III
kategorii geotechnicznej. Powyższa kwalifikacja skutkuje koniecznością opracowania
geotechnicznych warunków posadowienia w formie dokumentacji geologiczno - inżynierskiej
opracowanej zgodnie z obowiązującymi przepisami.
2. Raport należy uzupełnić o informację dotyczącą wymogu przeprowadzenia działań
naprawczych (art. 7 ust. 1 oraz art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r.
56
o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie - Dz. U. Nr 75. poz. 493 oraz
art. 152 UUOS) w przypadku stwierdzenia przekroczeń dopuszczalnych stężeń
zanieczyszczeń gleby i ziemi.
Dokumentacja geologiczno - inżynierska będzie obejmować także wyniki badań gleby..
Badania będą wykonane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie
standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi Dz.U.nr165 poz.1359
z dn. 4.10.2002.
Wyniki badań będą podstawą do określenia stanu wyjściowego i określenia zakresu
ewentualnych działań naprawczych a także badań monitoringowych w czasie eksploatacji
obiektu. Obecny stan wiedzy dotyczącej stanu gleb na terenie Nowej Huty opiera się o wyniki
badan monitoringowych gleb WIOŚ z r.2007 w punkcie Pleszów ( odległość ok.1,5km od
terenu lokalizacji ZPTO opisany w Raporcie).
3.
Raport należy uzupełnić o zapisy wskazujące na konieczność wykonania szczelnych
nawierzchni w obrębie planowanej inwestycji, zabezpieczających przed
przedostawaniem się zanieczyszczeń z powierzchni ziemi do środowiska gruntowo wodnego.
W rozdz. 8.1.3. jest zapis o konieczności zabezpieczenia podłoża przed przedostawaniem
się do środowiska zanieczyszczeń przez wykonanie szczelnych nawierzchni, szczególnie
zaplecza budowy. Szczegóły powinny zostać sprecyzowane we wnioskach do
Dokumentacji geologiczno-inżynierskiej.
4. Raport należy uzupełnić o odniesienie zaprezentowanych w raporcie wyników
analizy wód podziemnych do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca
2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. z 2008
r. Nr 143 poz. 896).
Monitoring wód podziemnych jest realizowany w sieci krajowej a wyniki prezentowane w
raportach przedstawianych corocznie przez WIOŚ. Na terenie Krakowa badania prowadzone
są na próbkach z jednego punktu, który zlokalizowany jest na prawym brzegu rzeki Wisły.
Wyników wykonanych badań nie można uznać jako reprezentatywne dla omawianego
terenu .
Badania geologiczno-inżynierskie dla potrzeb budowy ZTPO w/w określą m.in. własności
fizyko-chemiczne wód podziemnych, w szczególności stopień i rodzaj agresywności do
betonu zgodnie z normą PN-EN 206-1 na podstawie próbek wody pobranej z otworów
wiertniczych. Zakład w czasie budowy i eksploatacji będzie korzystał z dostaw wody z
wodociągów krakowskich, więc nie przewiduje się poszukiwania wody z lokalnych ujęć wód
podziemnych. Monitoring jakości wód powierzchniowych obejmuje badania i oceny jakości
wód powierzchniowych i wynika z art.47 ust.5 i 6, oraz art.156 ust.2 ustawy Prawo Wodne
(Dz.u. 2005 r.nr239,poz.2019 z p.z.m.). Klasyfikację stanu ekologicznego jednolitych części
wód powierzchniowych określa się przez zaliczenie do jednej z pięciu klas.
KLASA
jakości
I
II
III
IV
Stan
ekologiczny
b.dobry
dobry
umiarkowany
słaby
57
V
zły
W ramach podsystemu monitoringu jakości wód powierzchniowych WIOŚ Kraków prowadzi
m.in. badania rzeki Dłubni. Punkt badawczy znajduje się 0,7 km od ujścia do rzeki Wisły., w
odległości ok.500 od granicy działki ZTPO.
W raporcie WIOŚ za r. 2008 znajdują się wyniki badań ( wykonanych zgodnie
z obowiązującymi normami) z punktu monitoringowego WIOŚ na rzece Dłubni które
przedstawiono poniżej.
Ocena stanu /potencjału ekologicznego.
1. Ocena elementów biologicznych klasa IV (stan słaby) ze względu na
przekroczenie zawartości fitobentos.
2. Ocena elementów fizykochemicznych wspierających elementy biologiczne
V klasa Stan zły (przekroczone wartości graniczne dla stanu dobrego
i stanu wyższego niż dobry) ze względu na przekroczenie azotu Kjeldahl.
3. Ocena substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska klasa II (wskaźniki nie
przekraczają wartości granicznych dla stanu dobrego i stanu wyższego niż dobry).
4. Stan chemiczny – brak danych.
Stan jednolitych części wód rzeki Dłubni wg wyników w o/w punkcie w roku 2008 określono
jako ZŁY STAN WÓD. Stan wód jest wypadkową stanu wód i określa go gorszy ze stanów.
W zakresie ochrony przed hałasem:
1. Raport należy uzupełnić o opis przewidywanych znaczących oddziaływań
planowanego przedsięwzięcia na środowisko obejmujący skumulowane
oddziaływania na środowisko zgodnie z art. 66 ust. l pkt. 8 UUOŚ.
Dokonana analiza klimatu akustycznego rejonu realizacji przedsięwzięcia dokonana na
podstawie map akustycznych wykonanych dla Miasta Krakowa i huty ArcerolMittal
wykazała, że w rozpatrywanym rejonie na terenach zabudowy mieszkaniowej sąsiadującej
z projektowaną inwestycją nie występują przekroczenia wartości kryterialnych hałasu
w środowisku, a wartość równoważnego poziomu dźwięku osiąga poziom znacznie poniżej
wartości dopuszczalnych.
Przedstawiona analiza w rozdziale 8.2.2 Oddziaływanie na klimat akustyczny Raportu
wykazała, że przedsięwzięcie nie będzie powodować negatywnego (ponadnormatywnego)
oddziaływania na środowisko.
Dla projektowanej trasy S7, przebiegającej w sąsiedztwie zabudowań os. Mogiła, na etapie
projektu technicznego będzie wykonana analiza zasięgów jej oddziaływania akustycznego.
W przypadku ponadnormatywnego oddziaływania droga ta będzie ekranowana w taki sposób
(ekrany akustyczne w miejscach zagrożonych akustycznie), aby nie były przekroczone
standardy jakości środowiska poza terenem inwestycji, zgodnie z art. 174 ustawy Prawo
ochrony środowiska.
Analizując stan obecny oraz projektowy (obecne zagospodarowanie i oddziaływanie terenów
przyległych, znajdujących się w bliskiej odległości od terenów pod ZTPO, oraz potencjalne
oddziaływanie ZTPO) stwierdzono że nie będzie dochodziło do żadnych znaczących
oddziaływań ze względu na możliwość kumulacji w zakresie oddziaływania emisji hałasu.
Wykonane obliczenia (uwzględniające tło akustyczne będące wynikiem funkcjonowania huty
oraz ruchu drogowego i szynowego pojazdów) i zastosowane metody ochrony przed hałasem
58
pokazane w Raporcie, potwierdzają brak negatywnego oddziaływania w związku z emisją
hałasu (brak przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku). W związku
z powyższym funkcjonowanie ZTPO na tym terenie inwestycyjnym, nie będzie powodować
znaczących oddziaływań na środowisko obejmujących skumulowane oddziaływania na
środowisko ze względu na emisję hałasu.
2. Raport należy uzupełnić o opis aktualnego stanu klimatu akustycznego w rejonie
przedmiotowej inwestycji.
Obecnie teren inwestycyjny jest niezagospodarowany. W sąsiedztwie działki znajdują się:
- od strony północnej teren huty ArcelorMittal (oczyszczalnia ścieków, ujęcie wody
przemysłowej) oraz ul. Giedroycia, za którą znajduje się rozległa stacja transformatorowa
wysokiego napięcia, dochodząca do ul. Igołomskiej,
- od strony wschodniej nieużytki, w odległości ok. 400 m biegnie kanał wodny
doprowadzający wodę z Wisły do huty ArcelorMittal, a za nim osadnik huty i oczyszczalnia
ścieków Kujawy,
- od strony południowej czynne składowisko żużli i popiołu elektrociepłowni Kraków
ograniczone skarpami, a dalej w odległości ok. 500 m koryto rzeki Wisły,
- od strony zachodniej linia wysokiego napięcia i teren niezabudowany, po którym przebiegać
ma odcinek projektowanej drogi krajowej S7 – tzw. trasy Nowohuckiej.
W chwili obecnej klimat akustyczny na terenach zabudowy mieszkaniowej sąsiadującej
z projektowaną inwestycją determinowany jest:
- hałasem drogowym z pobliskich ciągów komunikacyjnych (ul. Igołomska,
ul. Giedroycia),
- hałasem tramwajowym (torowisko wzdłuż ul. Igołomskiej)
- hałasem przemysłowym z terenu huty ArcelorMittal
Poniżej na mapkach przekroczeń dopuszczalnego poziomu dźwięku zilustrowano tereny
objęte ponadnormatywną emisją hałasu od poszczególnych grup źródeł dźwięku.
Hałas drogowy – ul. Igołomska, ul. Giedroycia. Pora nocna.
59
źródło: http://mapa-akustyczna.um.krakow.pl
Hałas drogowy – ul. Igołomska, ul. Giedroycia. Pora dzienno – wieczorno - nocna.
60
Hałas tramwajowy – ul. Igołomska. Pora nocna
61
Hałas tramwajowy – ul. Igołomska. Pora dzienno – wieczorno - nocna
62
Mapa przekroczeń dopuszczalnego poziomu dźwięku z terenu huty ArcelorMittal
– pora nocna
Źródło „System zarządzania klimatem akustycznym w dużych miastach na przykładzie
Krakowa” AGH Kraków, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Katedra Mechaniki
i Wibroakustyki. Kraków czerwiec 2006
63
Mapa przekroczeń dopuszczalnego poziomu dźwięku z terenu huty ArcelorMittal
– pora dzienna
Źródło „System zarządzania klimatem akustycznym w dużych miastach na przykładzie
Krakowa” AGH Kraków, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Katedra Mechaniki
i Wibroakustyki. Kraków czerwiec 2006
64
Oceny istniejącego klimatu akustycznego dokonano dla hałasu drogowego i tramwajowego na
podstawie mapy akustycznej Krakowa, a hałasu przemysłowego na podstawie sprawozdania
z grantu celowego pt.: System zarządzania klimatem akustycznym w dużych miastach na
przykładzie Krakowa’’, wykonanego przez Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki,
Katedra Mechaniki i Wibroakustyki, AGH Kraków, czerwiec 2006 r.
Analizując obecne zagospodarowanie terenów przyległych do terenu lokalizacji ZTPO,
należy stwierdzić, że główny wpływ na kształtowanie klimatu akustycznego terenu realizacji
i eksploatacji przedsięwzięcia ma działalność huty ArcelorMittal (hałas przemysłowy) oraz
istniejąca sieć komunikacji drogowej (hałas drogowy) i tramwajowej (hałas tramwajowy).
Na podstawie przedstawionych map akustycznych należy stwierdzić że w chwili obecnej
w rejonie lokalizacji przedsięwzięcia na terenach zabudowy mieszkaniowej sąsiadującej
z projektowaną inwestycją nie występują przekroczenia wartości kryterialnych hałasu
w środowisku a wartość równoważnego poziomu dźwięku oscyluje znacznie poniżej wartości
dopuszczalnych.
3. Należy rozszerzyć opis dotyczący ochrony akustycznej w fazie realizacji
przedsięwzięcia.
Emitowany w fazie realizacji hałas będzie miał charakter nieciągły, jego natężenie będzie
podlegać zmianom w poszczególnych etapach budowy, a nawet w obrębie jednej zmiany
roboczej, w zależności od przebiegu prac i udziału poszczególnych maszyn i urządzeń
budowlanych w trakcie realizacji przedsięwzięcia.
Zaleca się, aby roboty budowlano - montażowe, powodujące wysoki poziom hałasu,
prowadzone były wyłącznie w porze dziennej. Obsługa maszyn i urządzeń powinna być
zabezpieczona zgodnie z przepisami BHP.
Mając na uwadze, że uciążliwość ta będzie miała charakter tymczasowy, typowy dla prac
budowlanych, dotyczyła będzie jedynie czasu realizacji inwestycji i ustąpi wraz
z zakończeniem prac. Niekorzystny wpływ na klimat akustyczny rejonu prowadzenia prac
budowlanych będzie miał charakter tymczasowy i krótkotrwały. Jest to typowe dla każdej
budowy, nie stanowiące zagrożenia.
Ze względu na fakt, że prace budowlano — instalacyjno - montażowe prowadzone będą
w porze dziennej oraz fakt braku w pobliżu zabudowy mieszkalnej należy stwierdzić, że
poziom ekwiwalentny hałasu poza terenem prowadzonych robót, spowodowany pracą maszyn
budowlanych i towarzyszących im urządzeń technicznych, a także zwiększonym ruchem
pojazdów samobieżnych i samochodowych, nie przekroczy poziomu dopuszczalnego na
najbliższych terenach podlegających ochronie akustycznej.
W zakresie ochrony powietrza atmosferycznego:
1. Należy odnieść się do zgodności lokalizacji inwestycji z programem ochrony
powietrza dla miasta Krakowa.
Program ochrony powietrza dla Aglomeracji Krakowskiej został uchwalony przez Sejmik
Województwa Małopolskiego dnia 21 grudnia 2009 roku.
65
Program ten został opracowany ze względu na występowanie ponadnormatywnych stężeń na
obszarze Krakowa (strefa Aglomeracja Krakowska) takich substancji jak pył zawieszony
PM 10, dwutlenek azotu i benzoαpiren, których występujące stężenia klasyfikują Kraków
jako strefę klasy C.
Głównym powodem występowania okresowego ponadnormatywnych stężeń wymienionych
substancji jest, dla pyłu zawieszonego i benzoαpirenu, niska i średnia emisja, pochodząca ze
spalania paliw, głównie węgla w piecach i kotłach domowych. Szacuje się, że w przypadku
benzoαpirenu, niska emisja ma udział w przekroczeniach dopuszczalnych norm na poziomie
97%. Natomiast głównym powodem przekroczeń stężeń dwutlenku azotu jest emisja liniowa
związana z ruchem samochodowym.
Należy nadmienić, że w pobliżu terenu lokalizacji przedsięwzięcia jest usytuowana
automatyczna stacja pomiarów powietrza (ul. Bulwarowa), gdzie nie notuje się przekroczeń
dopuszczalnych wartości dwutlenku azotu. Notowane są natomiast , tak jak na obszarze całej
strefy Aglomeracja Krakowska, stężenia pyłu zawieszonego PM10.
Analizując przedstawione w Raporcie substancje, które mogą być emitowane do powietrza
z emitorów instalacji ZTPO należy stwierdzić, że dwie z w.wym. substancji będą emitowane
do powietrza, a mianowicie pył zawieszony (w tym PM 10) oraz dwutlenek azotu.
Nie jest możliwa emisja benzoαpirenu z instalacji termicznego przekształcania odpadów
komunalnych. Nie pozwalają na to parametry fizykochemiczne prowadzenia procesu,
a w szczególności temperatura, gdzie wszystkie związki chemiczne pochodzenia
organicznego ulegają procesowi spalenia lub rozkładowi.
Należy zaznaczyć, że substancje emitowane do powietrza w wyniku prowadzenia procesu
spalania w ZTPO, będą odprowadzane wysokimi emitorami (80 m npt.), które powodować
będą ich rozprzestrzenianie się na dużych wysokościach. Stąd wpływ tego rodzaju emisji na
jej „udział” w niskiej emisji, która ma decydujący wpływ na jakość powietrza w Krakowie,
jest praktycznie wykluczony.
Emisja zanieczyszczeń komunikacyjnych związanego z działalnością przedsięwzięcia, ze
względu na ilość pojazdów (około 135 w ciągu doby) będzie na takim samym poziomie jak
obecnie w skali miasta, niezależnie od miejsca lokalizacji ZTPO. Praktycznie tyle samo
pojazdów przemieszcza się przez miasto zbierając i dowożąc odpady na składowisko
„Barycz” lub inne znajdujące się poza terenem miasta.
Przeprowadzone obliczenia tej emisji dla standardów jakości powietrza wskazują na to, że
poza granicami lokalizacji ZTPO standardy jakości powietrza będą dotrzymywane dla
wszystkich rozpatrywanych substancji, oprócz pyłu zawieszonego ze względu na tło
zanieczyszczeń.
W takim przypadku, zgodnie z zapisami art. 225 ustawy Prawo ochrony środowiska, na
obszarze na którym zostały przekroczone standardy jakości powietrza, na etapie ubiegania się
o wydanie pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, należy zapewnić
odpowiednią redukcję ilości wprowadzanych do powietrza substancji. W tym przypadku
będzie to dotyczyć pyłu zawieszonego. Należy zaznaczyć, że postępowanie administracyjne
w tej sprawie będzie prowadzone osobnym trybem, co zostało opisane w Raporcie.
2. Należy określić wpływ na środowisko skumulowanych oddziaływań w szczególności
rtęci i dioksyn oraz odnieść się do wielkości emisji amoniaku i jego wpływu na
środowisko.
W rozdziale 8.2.1.9.– str.223 i dalsze napisano m.in., że […] ” Wstępne obliczenia wykazały,
że większość zanieczyszczeń emitowanych z instalacji została zakwalifikowana do
66
skróconego zakresu obliczeń, co oznacza, że ich stężenia w powietrzu są bardzo niskie i nie
stanowią żadnego zagrożenia dla czystości atmosfery” […]
Zatem jak wykazały przeprowadzone obliczenia wykonane za pomocą programu
informatycznego, który posiada atest instytucji organizacyjnej Ministerstwa Środowiska
Instytut Ochrony Środowiska), dopuszczalne normy imisyjne zostaną dotrzymane poza
terenem działek do których Inwestor będzie posiadał tytuł prawny. Zatem w tym względzie
nie można mieć żadnych zastrzeżeń.
Dotyczy to wszystkich substancji będących przedmiotem analizy, a w szczególności tych
które są zawarte w przedmiotowych uwagach tzn. rtęć i dioksyny.
W kwestii emisji amoniaku zarówno w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4
grudnia 2000 roku (2000/76/WE) jak i Polskim Prawie (Rozporządzenie Ministra Środowiska
z dnia 20 grudnia 2005 roku (Dz. U. 2005, Nr 260, poz. 2181)) nie jest limitowana emisja
amoniaku i nie są dla niej wyznaczone wartości graniczne emisji. W świetle tych uregulowań
prawnych należy uznać, że nie są wymagane oceny immisji tego składnika zanieczyszczeń i
w związku z tym takich obliczeń nie wykonano i nie zamieszczono w tabeli wyników immisji
patrz załączniki od 8.5 do 8.18 raportu.
Z emisją amoniaku można się liczyć na poziomie 5-10 mg/Nm3 w okresach nadmiarowego
dozowania wody amoniakalnej w instalacji SNCR.
Przy ograniczeniu emisji NOx na takim poziomie jak wartości graniczne, wyznaczone w
Dyrektywie 2000/76/WE oraz w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia
2005 roku w sprawie standardów emisji z instalacji (Dz. U. 2005, Nr 260, poz. 2181), czyli
średniodobowo 200 mg/Nm3, przy jednoczesnym wdrożeniu wszystkich opisanych w
Raporcie metod pierwotnych ograniczenia emisji NOx, nie będzie potrzeby w ogóle, lub tylko
sporadycznie wysoko-nadmiarowego dozowania wody amoniakalnej (amoniaku). Tylko takie
dozowanie amoniaku skutkowałoby wyższymi niż podano ilościami nieprzereagowanego
amoniaku w spalinach.
Obliczenia rozproszenia emitowanego nieprzereagowanego amoniaku należy przeprowadzić
na etapie wykonywania drugiego Raportu z Oceny Oddziaływania na Środowisko kiedy będą
znane już rozwiązania technologiczne i techniczne w segmencie DNOx i dokładne obliczenia
ilości nieprzereagowanego amoniaku będą możliwe do wykonania.
Taki raport będzie złożony na etapie uzyskania pozwolenia na budowę.
3. Należy uzupełnić Raport o informacje w przedmiocie emisji benzoαpirenu i benzenu
z instalacji i transportu.
Nie jest możliwa emisja benzoαpirenu i benzenu z instalacji termicznego przekształcania
odpadów komunalnych. Nie pozwalają na to parametry fizykochemiczne prowadzenia
procesu, a w szczególności temperatura, gdzie wszystkie związki chemiczne pochodzenia
organicznego ulegają procesowi spalenia lub rozkładowi. Na temat emisji tych substancji
z instalacji termicznego przekształcania odpadów nie ma żadnych informacji w źródłach
BREF.
Benzen i benzoαpiren są składnikami spalin samochodowych zaliczanych do grupy
węglowodorów aromatycznych, które wraz z węglowodorami alifatycznymi zawarte są we
wskaźniku określanego jak HC.
Wskaźnik ten wg. Handbuch Emissionfaktoren, Hrsg BUWAL/UBA. Berlin/INFRAS, 1995,
wynosi 0,06 g/km dla pojazdów osobowych i 0,92 g/km dla pojazdów ciężarowych, przy
prędkości pojazdu 40 km/godz.
67
Emisję zanieczyszczeń dla źródeł liniowych określono wg wzoru:
E=nxkxl
gdzie:
E –
n
–
k
–
l
–
emisja danego zanieczyszczenia [g/h],
potok pojazdów [poj/h],
wskaźnik emisji HC 0,92 [g/km/poj],
Długość trasy przejazdu [km],
Dla dowozu odpadów
ilość pojazdów: maksymalnie 119, 10 godzin (godz.6-16)
droga: około 0,505 km
czas emisji w roku: 3/60 h * 119 pojazdów * 232 dni= 1380 h/rok
E = 119 poj./10h x 0,92 g/km/poj. x 0,505 km = 5,5287 g/h
Przeliczając osiągniętą wartość emisji do jednostek wielkości emisji generowanej podczas
dowozu odpadów wyrażonej w g/s, kg/h i Mg/rok osiąga się następujące wartości emisji:
0,0015g/s, 0,0055 kg/h, 0,0076 Mg/rok
Dla transportu żużla, odpadów z oczyszczania spalin i popiołów po stabilizacji
ilość pojazdów: maksymalnie 16 w ciągu 10 godzin (6-16)
czas przejazdu jednego pojazdu: 3 min
droga: 0,515 km
czas emisji w roku: 3/60 h * 16 pojazdów * 232 dni = 186 h/rok
E = 16 poj./10h x 0,92 g/km/poj. x 0,515 km = 0,7580 g/h
0,0002 g/s, 0,000758 kg/h, 0,00014 Mg/rok
Dla ruchu pojazdów po drodze dojazdowej
ilość pojazdów: maksymalnie 270 w ciągu 10 godzin (6 -16)
czas przejazdu jednego pojazdu: 1,5 min
droga: 0,75 km
czas emisji w roku: 1,5/60 h * 270 pojazdów * 232 dni = 1566 h/rok
E = 270 przej./10h x 0,92 g/km/poj. x 0,750 km = 18,6300 g/h
0,0051 g/s, 0,0186 kg/h, 0,029 Mg/rok
Emisja sumaryczna
Emisja sumaryczna HC dla wszystkich trzech rodzajów ruchu pojazdów (transport na terenie
ZTPO i drodze dojazdowej) wynosi odpowiednio:
0,0068 g/s, 0,0250 kg/h, 0,0367 Mg/rok
68
Należy zaznaczyć, że benzen i benzoαpiren stanowią tylko część z emisji węglowodorów
alifatycznych i aromatycznych, która szacowana jest na poziomie: dla benzenu 20-30%, a dla
benzoαpirenu na poziomie 1-4%, całości emisji HC.
Zatem szacunkowa emisja benzenu będzie wynosiła (przyjmując wartość maksymalną 30%):
0,00204 g/s, 0,0075 kg/h, 0,011 Mg/rok
A szacunkowa emisja benzoαpirenu będzie wynosiła (przyjmując wartość maksymalną 4%):
0,00027 g/s, 0,0010 kg/h, 0,0014 Mg/rok
W związku ze specyficzną działalnością Zakładu, obejmującą przede wszystkim termiczne
przekształcanie odpadów komunalnych, jego potencjalna uciążliwość względem powietrza
atmosferycznego bierze swoje źródło przede wszystkim w tych procesach. Transport
samochodowy do i na terenie Zakładu stanowić będzie niejako poboczne źródło emisji
o charakterze lokalnym, a odczuwalny stopień uciążliwości emisji pochodzącej z transportu
może pojawić się przy drodze dojazdowej, gdzie nie są aktualnie zlokalizowane
(i prawdopodobnie nie będą) domy mieszkalne.
Zapewne przy dużych marketach handlowych na terenie Krakowa, gdzie porusza się
codziennie po kilkaset (lub więcej) pojazdów samochodowych, emisja substancji do
powietrza jest kilka- lub kilkunastokrotnie większa i nie stanowi istotnego oddziaływania na
środowisko.
4. Należy przedstawić opis oddziaływania inwestycji na istniejące zabytki.
Jak napisano w rozdziale 8.2.9. m.in. traktującym o oddziaływaniu ZTPO na zabytki,
oddziaływanie takie nie jest możliwe, ze względu na znaczącą odległość lokalizacji
przedsięwzięcia od obiektów zabytkowych lub pozostających pod opieką konserwatorską.
Najbliższym zabytkiem zlokalizowanym w pobliżu ZTPO jest Klasztor oo. Cystersów
znajdujący się przy ul. Klasztornej w odległości około 2,0 km od instalacji.
Potencjalne oddziaływanie na ten obiekt zabytkowy może być spowodowane tylko emisją
substancji do powietrza.
Aktualnie nie ma przepisu prawnego, który można by odnieść do obiektów zabytkowych.
Dawniej istniał taki przepis w postaci aktualnie nie obowiązującego już rozporządzenia
Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa – rozporządzenie z dnia
28.04.1998 r. w sprawie dopuszczalnych stężeń substancji zanieczyszczających powietrze
(Dz. U. z 1998 r. Nr 55, poz. 355), gdzie obok innych wartości dopuszczalnych dla obszarów
i obszarów chronionych, wymienione były obiekty z „Listy światowego dziedzictwa”. Dla
powietrza otaczającego te obiekty dopuszczalną normą było stężenie dwutlenku siarki, które
wynosiło 35 µg/m3 (wartość średnia dla roku), a od 2005 r. 30 µg/m3. SO2 było
uwzględnione, jako substancja, która powodująca ich niszczenie. Jest to jedyny odnośnik do
którego można porównać aktualne zanieczyszczenie powietrza w rejonie ZTPO, gdzie
znajdują się zabudowania klasztorne będące obiektami zabytkowymi.
Aktualna jakość powietrza w rejonie lokalizacji przedsięwzięcia została określona przez
małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska jako tzw. tło zanieczyszczeń
powietrza atmosferycznego, gdzie m.in. stężenie średnioroczne dwutlenku siarki zostało
określone na poziomie 8 µg/m3.jest to poziom znacznie niższy poziom niż przewidywany dla
tej substancji w w/w. rozporządzeniu MOŚZNiL.
Wykonane obliczenia dla jakości powietrza z emitorów ZTPO wskazują dla dwutlenku siarki
wartość 0,7 µg/m3. Sumując wartość „tła” oraz wartość z obliczeń dla ZTPO uzyskuje się
wartość 8,7 µg/m3 (wartość średnioroczna). Jest to znacznie niższa wartość niż 30 µg/m3.
Można też to stężenie średnioroczne (8,7 µg/m3) porównać do najnowszego rozporządzenia
Ministra Środowiska w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu
69
(Dz. U. z 2010 r. Nr 16, poz. 87), gdzie dla SO2 stężenie średnioroczne zostało określone na
poziomie 20 µg/m3. Również i w tym przypadku aktualne stężenie średnioroczne tła
zanieczyszczeń + wartość z obliczeń dla ZTPO, jest liczbą znacznie niższą od wartości
określonej w rozporządzeniu.
Zatem, w świetle powyższego, należy stwierdzić brak takiego negatywnego oddziaływania
eksploatacji przedsięwzięcia na zabytkowy obiekt oraz na inne zabytki znajdujące się na
terenie Miasta Krakowa..
5. Należy odnieść się do wielkości emisji pyłu emitowanego przez maszyny budowlane
(faza realizacji).
W rozdziale 8.1.1. określono wielkości emisji maksymalnej (chwilowej) substancji podczas
pracy maszyn budowlanych – tabela 8.1. tabelę tą należy uzupełnić o wielkości emisji pyłu.
Wartości emisji pyłu są następujące: 0,0000096 g/s, 0,0000348 kg/h, 0,000151 Mg/rok.
Wyliczenia przedmiotowej emisji pyłu dokonano na podstawie EMEP/CORINAR Emission
Inventory. Guidebook, 2004 – dokumenty EPA US, na podstawie zamieszczonego wskaźnika
emisji pyłu PM10 dla 1 maszyny budowlanej, który wynosi 0,02 g/kWh.
Wskaźnik ten został obliczony dla następujących warunków:
- na budowie pracuje 20 maszyn budowlanych wyposażonych w silnik Diesla o mocy 200 kW
każda pracująca maszyna,
- praca odbywa się przez 16 godz. na dobę maszyn poruszających się ciągle na odcinku 500
m.
Emisję obliczono przy następujących założeniach:
- czas emisji w roku 12 h/dobę x 6 dni w tyg. x 32 tygodnie = 2300 h/rok,
- na budowie pracuje 20 maszyn budowlanych o mocy silnika 200 kW
Zatem wartość emisji w [g/h] będzie wynosić:
E = WE x MB x M
gdzie:
WE – wskaźnik emisji pyłu PM10
MB – ilość pracujących maszyn budowlanych
M - moc silnika
E = 0,02 x 20 x 200
E = 80,0 g/h
Przeliczając osiągniętą wartość do jednostek wielkości emisji maksymalnej wyrażonej
w g/s, kg/h i Mg/rok osiąga się następujące wartości emisji:
0,0222 g/s, 0,0800 kg/h, 0,1840 Mg/rok
Należy zaznaczyć, że obliczeń tych dokonano dla sytuacji ekstremalnej przyjmując pracę
w jednym czasie 20 maszyn budowlanych, co w rzeczywistości jest w praktyce spotykane
bardzo rzadko przy budowach podobnych przedsięwzięć. Zatem wyliczone wartości emisji
pyłu zawieszonego PM10 będą w rzeczywistości jeszcze mniejsze.
70
6. Należy przedłożyć informacje na temat ewentualnej emisji powstającej w procesie
technologicznym żużla i popiołu (m. in. proces stabilizacji i zestalania, plac
sezonowania żużla, przeładunek żużla).
Cały proces waloryzacji żużli wraz z mechaniczną obróbką oraz proces stabilizacji pyłów
i popiołów będzie odbywał w halach i budynkach procesowych oraz na placach składowych
zadaszonych i ograniczonych ścianami bocznymi.
Proces technologiczny zestalania i stabilizacji pyłów i popiołów nie będzie stanowił źródła
emisji.
7. Raport należy uzupełnić o wpływ na środowisko skumulowanych oddziaływań
środków transportu związanych z funkcjonowaniem ZTPO z istniejącym ruchem
drogowym oraz w odniesieniu do projektowanej trasy S7.
Kierunki dowozu odpadów komunalnych do ZTPO zostały przedstawione w załączniku 8.23
do Raportu.
Odpady na teren przedsięwzięcia będą dowożone z czterech kierunków:
1. Projektowana trasą S7 do Węzła Igołomska i dalej ul. Igołomską,
2. ul. Igołomską od strony wschodniej,
3. ul. Ptaszyckiego do Węzła Igołomska i dalej ul. Igołomską,
4. ul. Ujastek do Węzła Igołomska i dalej ul. Igołomską.
Wszystkie te kierunki będą się schodziły na wysokości ul. Giedroycia i kierowały na teren
ZTPO.
Ilość pojazdów ciężarowych dowożących i wywożących odpady oraz żużel szacuje się na
około 135 pojazdów na dobę.
Wszystkie te pojazdy mają jedną wspólną drogę – ul. Giedroycia i tutaj nastąpi wyraźne
zwiększenie natężenia ruchu. Obliczenia dla odcinka ul. Giedroycia są zawarte w Raporcie i
wykazały, że nie będzie przekroczeń wartości dopuszczalnych.
Natomiast porównując liczbę 135 pojazdów ciężarowych z prognozowanymi natężeniami
ruchu na ul. Ptaszyckiego, Ujastek, Igołomskiej to udział tych pojazdów w natężeniu ruchu
będzie rzędu ułamka procent.
Przykładowo trasa S7 ma się poruszać około 55 tys. pojazdów na dobę, przyjmując że
wszystkie 150 pojazdów będzie podążało ta trasą, to udział w natężeniu ruchu „pojazdów
ZTPO” będzie wynosił 0,27%.
Zatem wpływ na środowisko skumulowanych oddziaływań związanych ze środkami
transportu będzie nieistotny.
W zakresie ochrony wód i zagrożenia przeciwpowodziowego:
1. Należy uzupełnić Raport o zapisy dotyczące zagrożenia powodziowego i wskazanie
działań zabezpieczających przed zagrożeniem powodziowym, a także wyjaśnienie
pojęć dotyczących terenów zalewowych.
Odpowiedź dotyczy zarówno niniejszego punktu 1 jak i punktu 4 poniżej.
Wg zapisów obowiązującego w Polsce Prawa wodnego (Dz.U.01.115.1229 ostatnia zmiana
Dz.U.05.130.1087):
71
obszary bezpośredniego zagrożenia
obejmują tereny między linią brzegu
a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który
wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy i przymuliska;
są to obszary służące przepuszczeniu wód powodziowych,
obszary potencjalnego zagrożenia powodzią obejmują tereny narażone na
zalanie w przypadku::
1.przelania się przez koronę wału przeciwpowodziowego,
2. zniszczenia lub uszkodzenia wałów przeciwpowodziowych,
3. zniszczenia lub uszkodzenia budowli piętrzących lub innych budowli ochrony (np. śluzy,
przepusty i t.p.).
Dla potrzeb planowania ochrony przed powodzią granice zasięgu wód powodziowych o
określonym prawdopodobieństwie ustala Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki
Wodnej (RZGW). W Krakowie na zlecenie RZGW zostało wykonane opracowanie p.t.
Wielowariantowa analiza oraz wyznaczenie obszarów potencjalnego zagrożenia
powodziowego dla rzeki Wisły w obrębie miasta Krakowa na odcinku od stopnia Łączany
do stopnia Przewóz , w kontekście wdrażania Dyrektywy Powodziowej Unii Europejskiej.
W analizie tej wyznaczono rzędne zwierciadła wód o prawdopodobieństwie 1% ( raz na 100
lat) i 0,1% (raz na 1000 lat) i wykreślono na mapie odpowiadające strefy zalewowe. Mapa
ta będzie przeniesiona do aktualizowanego obecnie Studium Zagospodarowania
Przestrzennego Miasta Krakowa. Poniższe dane wraz z rysunkiem zostały przekazane przez
RZGW w Krakowie przy piśmie OKI-353/99/jo/08 z dnia 20.01.2009
Na poniższym rysunku przedstawiono strefy zalewowe Q 0,1% i Q 1%. Rysunek obejmuje
teren lokalizacji ZTPO i obszar przyległy.
rzędne wód o prawdopodobieństwie 1% wynoszą 198,94 m n.p.m.
rzędne wód o prawdopodobieństwie 0,1% wynoszą 200,13m n.p.m.
a rzędna obwałowań 200,58 m n.p.m.
72
Rysunek przedstawia strefy zalewowe obejmujące teren lokalizacji inwestycji i obszar
przyległy
Źródło: RZGW
Przedmiotowa działka znajduje się na zawalu rzeki Wisły i nie jest bezpośrednio
zagrożona na zalanie wodami powodziowymi. Dodatkowe zabezpieczenie stanowią
wysokie skarpy obwałowań składowisk żużla EC Kraków, które znajdują się między
obwałowaniami przeciwpowodziowymi rzeki Wisły a przedmiotową działką.
Omawiany teren leży na obszarze potencjalnego zagrożenia przez wody powodziowe w
przypadku uszkodzenia, zniszczenia lub przerwania wałów przeciwpowodziowych,
szczególnie rzeki Dłubni i kanału portowego.
W/w skarpy składowiska żużla EC Kraków stanowią dodatkowe zabezpieczenie przed
zagrożeniem od strony Wisły.
Inny problem stanowią podtopienia. Podtopienia lokalne terenu wynikają niekiedy
z wysokich stanów na rzece i odwrócenia kierunków zasilania. W stanach niskich
i normalnych Wisła drenuje obszar, przez który płynie, przy stanach wysokich następuje
odwrócenie zasilania, co powoduje podniesienie stanu wód gruntowych. Także w
konsekwencji ulewnych opadów lub gwałtownych roztopów następuje podniesienie poziomu
zwierciadła wód gruntowych, lub stagnacja wody na powierzchni terenu (szczególnie w
przypadku zalegania pod powierzchnią terenu słabo przepuszczalnych gruntów). Zjawiska
73
takie są nieprzewidywalne i powodują zawsze zwiększenie zagrożenia lokalnymi
podtopieniami. Dlatego bardzo ważne jest dokładne rozpoznanie warunków
hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych na etapie
przygotowywania rozwiązań projektowych (projekt techniczny). Przyjęcie właściwych
rozwiązań projektowych i technologicznych pozwoli na bezpieczne posadowienie obiektów
spalarni i zapobiegnie także ewentualnym zanieczyszczeniom wód gruntowych. W celu
ograniczenia w/o zagrożeń powodujących powodzie w ostatnich kilkunastu latach podjęto
szereg prac, które zmniejszą ryzyko powodziowe na terenie miasta. Krakowa.
Zmodernizowano 26 km obustronnych obwałowań Wisły od stopnia Kościuszko do stopnia
Dąbie (Inwestorem prac jest Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych). Władze
miasta wspierają te prace przez finansowanie prac projektowych. Dla rejonu znajdującego się
poniżej stopnia Dąbie do stopnia Przewóz, czyli do granic wschodnich miasta opracowana
została koncepcja programowo- przestrzenna remontu (wzmocnienia) obwałowań Wisły wraz
z wałami cofkowymi dopływów, m.in. rzeki Dłubni. Koncepcja ta przewiduje także
odwodnienie zawala za pomocą pompowni przewoźnych . Aktualnie na etapie pozwolenia na
budowę przygotowywany jest do realizacji odcinek lewostronnych obwałowań od stopnia
Dąbie do mostu Wanda. wraz z pompowniami dla osiedli Łęg i Lesisko.. Obszar działki, na
której ma być zlokalizowana spalarnia powinien być (na wypadek wystąpienia podtopień)
wyposażony w stałą pompownię (pompownie), która będzie odprowadzać nadmiar wód na
zawalu do rzeki Wisły, co wyeliminuje problem lokalnych podtopień terenu.
Projekt powinien także uwzględnić awaryjne sytuacje powodziowe wynikające
z położenia działki na terenie potencjalnego zagrożenia powodziowego (w czasie budowy
i eksploatacji obiektu). Zgodnie z wymogami przepisów prawa Inwestor będzie zobligowany
przez opiniujący Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego w Urzędzie Miasta
Krakowa do opracowania „Planów operacyjnych ochrony przed powodzią” na czas budowy
i eksploatacji. Plany te przed uzyskaniem pozwolenia na budowę muszą zostać uzgodnione
z w/w wydziałem
Dodatkowe zabezpieczenia Krakowa przed powodzią (poza pracami na terenie Krakowa)
spowoduje oddanie do eksploatacji zapory i zbiornika w Świnnej Porębie na rzece Skawie
(przewiduje się ok. 2013 r.), co będzie skutkowac obniżeniem fali powodziowej na Wiśle
w Krakowie o ok. 0,4m.
2. Należy wyjaśnić i skorygować zapisy Raportu dotyczące zagrożenia powodziowego
dla lokalizacji spalarni przy Krakowskich Zakładach Garbarskich.
Odległość od rzeki Wisły – ok.1200 m, Wisła posiada obwałowania.
Wg danych pozyskanych z RZGW (OKI-533/99/jo/08):
Obliczeniowy zasięg wód powodziowych w przekroju obliczeniowym 87+700 km rzeki
Wisły:
 Q1% ok.
199,73m n.p.m. (t.zw. woda stuletnia),

Q0,1 ok.
200,86 m n.p.m.(t.zw. woda tysiącletnia).
Wg mapy dostarczonej łącznie z w/w danymi omawiany obszar znajduje się na terenie
strefy zalewowej w przypadku wystąpienia wody o prawdopodobieństwie 0,1% (woda
tysiącletnia).
Jest to teren potencjalnego zagrożenia w przypadku: .
1. przelania się wód przez koronę wału przeciwpowodziowego,
2. zniszczenia lub uszkodzenia wałów przeciwpowodziowych,
3. zniszczenia lub uszkodzenia budowli piętrzących lub innych budowli ochrony(np. śluzy,
zamknięcia na przepustach itp.).
74
Trwają prace nad podniesiemiem bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Jest opracowany
projekt techniczny podniesienia obwałowań Wisły od stopnia Dąbie do stopnia Przewóz
(wraz z remontem stopni), który będzie realizowany po uzyskaniu pozwolenia na budowę.
Dodatkowe zabezpieczenia Krakowa przed powodzią spowoduje oddanie do eksploatacji
zapory i zbiornika w Swinnej Porębie na rzece Skawie ( przewiduje ok. 2013 r., co będzie
skutkowac obnizeniem fali powodziowej w Krakowie o ok. 0,4m.
3. Należy podać dane liczbowe celem porównania emisji ścieków z metody
mechaniczno-biologicznego przekształcania odpadów z beztlenową stabilizacją
i z metody termicznego przekształcania odpadów.
Należy podkreślić, iż w Raporcie oddziaływania na środowisko przyjęto do realizacji
półsuchą metodę oczyszczania spalin. Jest to metoda niepowodująca powstawania ścieków,
gdyż zawartość wody w spalinach jest czynnikiem współreagującym dla eliminacji kwaśnych
związków chemicznych ze spalin.
W tym kontekście trudno pisać o jakimkolwiek porównaniu liczbowym. Tytułem wyjaśnienia
należy dodać, iż z podobną sytuacją mamy do czynienia w przypadku metody mechanicznobiologicznej z beztlenową stabilizacją. Praktycznie nie mamy do czynienie ze ściekami, gdyż
wilgoć z odpadów zgromadzonych w silosie do fermentacji w wyniku podwyższenia
temperatury wsadu (fermentacja) jest usuwana do atmosfery przez stosowany system
kominowy.
4. Należy uzupełnić Raport o informacje dotyczące lokalizacji inwestycji w sąsiedztwie
kanału portowego (m.in. wały przeciwpowodziowe).
W/w koncepcja programowa - przestrzenna remontu (wzmocnienia) obwałowań Wisły
obejmuje także obwałowania cofkowe dopływów , m.in. rzeki Dłubni., i kanału portowego.
W przypadku stwierdzenia lokalnych odstępstw od wymaganej niwelety (w wyniku osiadania
gruntów) i ewentualne podniesienie do wymaganej rzędnej kanału portowego należy
uwzględnić przy opracowywaniu projektu budowy ZTPO.
Prace polegające na dokończeniu modernizacji wałów przeciwpowodziowych Wisły
w Krakowie wraz z cofkowymi obwałowaniami dopływów ( w tym Dłubni i kanału
portowego) są częścią składową „Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej
Wisły”. Program ten jest pilotowany przez MSWiA a prace nad nim są koordynowane przez
Wojewodę Małopolskiego i mają doprowadzić do uchwalenia przez Sejm w r.2011 ustawy
dającej podstawę do wdrożenia i współfinansowania całości prac ujętych w tym programie ze
środków Unii Europejskiej.
5. Należy uzupełnić Raport o informacje dotyczące niwelacji terenu w fazie
realizacyjnej.
Na terenie działki przeznaczonej na budowę spalarni nie stwierdzono stałych zbiorników
wodnych ani naturalnych cieków. Teren jest w znacznym stopniu przekształcony
antropogenicznie i po istniejących kiedyś w przeszłości stawach pozostały co najwyżej
lokalne podmokłości tworzące się w okresie intensywnych opadów lub wiosennych roztopów.
Ok. 200mw kierunku południowym od granicy omawianej działki, poza jej terenem przy
75
drodze dla dowozu żużla na składowisko, przebiegają rowy melioracyjne odprowadzające
nadmiar wód z powierzchni nieużytków (mogą to być także wody odciekowe ze składowisk)
do Dłubni. Przygotowanie terenu przed rozpoczęciem budowy (niwelacja, właściwe
odwodnienie, utwardzenie, ewentualne uszczelnienie nawierzchni, także drogi dojazdowe do
placu i na placu budowy) jest częścią projektu budowlanego, opierającego się na danych
z opracowanej dokumentacji geologiczno-inżynierskiej terenu. Na omawianym terenie
znajdują się zaniedbane, niekonserwowane rowy melioracyjne. Projekt budowlany obejmie
także zmianę ukształtowania terenu i regulację stosunków wodnych na terenie
lokalizacji. Rozwiązania te wymagają ( zgodnie z ustawą prawo wodne art.122) uzyskania
pozwolenia wodnoprawnego, które wydaje Starosta (w przypadku Krakowa Prezydent Miasta
Krakowa).
6. Należy uzupełnić Raport o zapisy dotyczące zagospodarowania ewentualnych
odcieków z żużla powstałych w wyniku np. podtopienia czy zalania terenu.
Należy podkreślić, iż plac stabilizacji żużla wykonany jest jako szczelny plac betonowy
z odpowiednim systemem odprowadzania wody do systemu studzienek, bez połączeń z
jakimkolwiek innym systemem studzienek (np. wody deszczowej). Z powyższego sytemu
pobierany jest odciek okresowo do systemu chłodzenia żużla w procesie technologicznym.
W sytuacji szczególnej - nadmiaru odcieku istnieje możliwość przepompowania części
odcieku przez specjalistyczny wóz asenizacyjny i przewiezienie nadmiaru odcieku do
oczyszczalni ścieków.
7. Należy uzupełnić Raport o informacje dotyczące stawów zlokalizowanych na terenie
działki przeznaczonej pod spalarnię.
Odpowiedzi udzielono w punkcie 5.
W zakresie ochrony przyrody
1. Raport wymaga uzupełnienia w zakresie rozpoznania oddziaływania na środowisko
przyrodnicze alternatywnych wariantów lokalizacyjnych, co zostało pominięte w
Aktualizacji wyboru lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów na
podstawie analizy wielokryterialnej i przyjęte przez Autorów raportu, a także o
szerszą informację dotyczącą analizy uzasadniającej wybór preferowanego przez
Wnioskodawcę rozwiązania technologicznego, przeprowadzonej pod kątem
przyrodniczym.
Wykonana waloryzacja przyrodnicza wariantów lokalizacji Zakładu Termicznego
Przekształcania Odpadów w Krakowie została opracowana przez dr inż. Piotra Matyjasiaka
(w załączeniu). Na podstawie obecności siedlisk chronionych gatunków zwierząt jak i
zbiorowisk roślinnych potwierdza, że najmniej cenne walory przyrodnicze posiada lokalizacja
przy ul. Giedroycia.
W zakresie rozpoznania alternatywnych wariantów lokalizacji na podstawie Mapa
roślinności rzeczywistej Miasta Krakowa i wyznaczenie obszarów przyrodniczo
najcenniejszych, niezbędnych dla utrzymania równowagi ekosystemu miasta, bazy danych
76
gatunków chronionych przekazanych przez Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu
Miasta Krakowa. Przekazane arkusze związane są obszarowo z czterema wariantami
lokalizacji ZTPO. Do bardziej szczegółowego opisu wydzieleń wykorzystano Atlas
roślinności rzeczywistej Krakowa (Dubiel, Szwagrzyk 2008).
Lokalizacja 1 ZTPO Łęg
Oznaczenia kod – dwie cyfry (nr od 01-60) oznacza kod wydzielenia i waloryzacja w/g
Atlas roślinności rzeczywistej Krakowa (Dubiel, Szwagrzyk 2008).
Oznaczenia kod – czteroznakowy (cyfry, litery w nawiasie boldem) oznacza kod typu
siedliska w/g załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r.
(poz.795) w sprawie typów siedlisk przyrodniczych, oraz gatunków roślin i zwierząt,
wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000.
Sama lokalizacja inwestycji na terenie zainwestowanym - kod 59. Na N tereny
zainwestowane, na E zabudowa jednorodzinna i ogrody przydomowe - kod 60, pola – kod 50.
Na wale Wisły zbiorowiska z roślinnością ruderalną – kod 43. Za wałem łąki świeże
rajgrasowe – kod 33 (kod – 6510), pola – kod 50, płat łąki świeżej z elementami roślinności
kserotermicznej – kod 34, niewielkie oczka wodne z roślinnością wodną – kod 18 (wysoki
walor przyrodniczy), (kod – 3150) , mały płat szuwaru trzcinowego – kod 19 (najwyższy
walor przyrodniczy). Dość duży płat nadrzecznego łęgu wierzbowo-topolowego zaliczonego
do obszaru o najwyższych walorach przyrodniczych – kod 03 (kod – 91E0 siedlisko
priorytetowe) . Ogródki działkowe – kod 58. Nad samą Wisłą ziołorośla nadrzeczne – kod
31. Po drugiej stronie Wisły dość duży płat łęgu wiązowo-jesionowego – kod 06 (kod –
91F0), zaliczonego do obszaru o najwyższych walorach przyrodniczych. Na W zabudowa
jednorodzinna przylegająca do terenów zainwestowanych z ogrodami przydomowymi – kod
60. W dolinie rzeki za wałem zarośla – kod 42 i zbiorowiska ruderalne – kod 43 po obu
stronach rzeki.
Lokalizacja 1 ZTPO Łęg nie będzie oddziaływać znacząco na najbliższe cenne
zbiorowiska roślinne
77
Wariant lokalizacyjny przy EC Łęg na tle Mapy Roślinności Rzeczywistej Krakowa
Lokalizacja 2 ZTPO Rybitwy KZG
Sama lokalizacja inwestycji na terenie zainwestowanym – kod 59 i częściowo na
terenie zadrzewionym – kod 42. Na N za ul. Botewa tereny zainwestowane – kod 59, pola –
kod 50 ogrody działkowe – kod 58 ogrody przydomowe kod – 60, zbiorowiska ruderalne na
polach i odłogach, oraz zadrzewienia – kod 42. Na E zarośla kod – 42, pola kod – 50, oraz
rozległy płat łąk trzęślicowych zmiennowilgotnych (najwyższy walor przyrodniczy) – kod 24
(kod – 6410) z licznymi stanowiskami roślin chronionych – poniżej wykaz
78
Lokalizacja:
jednostka
Szerokość
ewidencyjna i Długość
Identyfikator Kod
nr
obrębu, geograficzna geograficzna
na mapie
stanowiska
dzielnica,
E
N
nazwa
lokalna
Nazwa
rośliny w
języku
polskim
Nazwa
rośliny w Roślina
języku
chroniona
łacińskim
Roślina
cenna
ważna
dla UE
781
O_15-1467
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°2'54,59"
Przewóz
50°2'03,80"
wilżyna
Ononis
bezbronna arvensis
+
-
782
O_15-2467
Pd 106, XIII
20°2'57,63"
Podgórze,
Przewóz
50°2'03,47"
wilżyna
Ononis
bezbronna arvensis
+
-
783
O_15-3467
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°2'59,72"
Przewóz
50°2'04,19"
wilżyna
Ononis
bezbronna arvensis
+
-
784
O_15-4237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'09,99"
Przewóz
50°2'04,61"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
785
O_15-5467
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'01,24"
Przewóz
50°2'03,70"
wilżyna
Ononis
bezbronna arvensis
+
-
786
O_15-6237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'03,27"
Przewóz
50°2'15,30"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
787
O_15-7237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'04,02"
Przewóz
50°2'11,71"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
788
O_15-8237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'05,61"
Przewóz
50°2'12,98"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
789
O_15-9237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'05,65"
Przewóz
50°2'06,24"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
790
O_15-10237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'05,83"
Przewóz
50°2'16,37"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
791
O_15-11237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'07,24"
Przewóz
50°2'16,15"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
792
O_15-12237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'10,03"
Przewóz
50°2'09,82"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
793
Pd 104, XII
BieżanówP_15-1-237
20°2'44,72"
Prokocim,
Podgaje
50°1'55,77"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
800
O_16-1237
Pd 106, XIII
20°3'12,65"
Podgórze,
Przewóz
50°2'04,18"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
79
801
O_16-2237
Pd 106, XIII
20°3'14,01"
Podgórze,
Przewóz
50°2'07,83"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
802
O_16-3237
Pd 106, XIII
20°3'14,21"
Podgórze,
Przewóz
50°2'08,46"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
803
O_16-4237
Pd 106, XIII
20°3'17,98"
Podgórze,
Przewóz
50°2'07,92"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
804
O_16-5237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'19,97"
Przewóz
50°2'03,54"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
805
O_16-6237
Pd 106, XIII
Podgórze,
20°3'21,86"
Przewóz
50°2'02,63"
goździk
Dianthus
pyszny (2) superbus
+
-
811
Pd 105, XII
BieżanówP_16-1-384
20°3'17,79"
Prokocim,
Podgaje
50°1'59,87"
kruszczyk
błotny
+
-
Epipactis
palustris
Należy tu zwrócić uwagę na bardzo liczne stanowisko goździka pysznego.
Na S skanalizowana rzeczka Drwina Długa na jej brzegach roślinność ruderalna – kod
43, za nią dalej na południe tereny zainwestowane – kod 59, a między nimi zarośla kod – 42,
łąki świeże wilgotne – kod 32, pastwiska na siedliskach świeżych – kod 35, pola – kod 50,
roślinność ruderalna – kod 43 i ogrody przydomowe –kod 60 zabudowy jednorodzinnej. Na
W dominują tereny zainwestowane – kod 59 płaty zbiorowisk ruderalnych – kod 43, oraz płat
łąk wilgotnych z dominacją śmiałka darniowego – kod 26 zbiorowisko o wysokim walorze.
Łąka zmiennowilgotna z bogatym stanowiskiem krwiściagu lekarskiego (Sangisorba
officinalis), który jest rośliną żywicielską chronionych motyli – modraszków. Siedlisko to jest
ważnym elementem łącznikowym łączącym rozerwane populacje tych gatunków między
obszarami Natura 2000 od Dębnicko-Tynieckiego obszaru łąkowego przez Łąki Nowohuckie
do Torfowiska Wielkie Błoto.
Lokalizacja 2 ZTPO Rybitwy KZG. Możliwy jest negatywny wpływ lokalizacji inwestycji w
tym miejscu na bardzo cenne zbiorowisko łąk trzęślicowych zmiennowilgotnych (o
najwyższym walorze przyrodniczym) z powodu presji inwestycyjnej na ten teren innych
inwestorów związanej z realizacja w tym miejscu tej inwestycji.
80
Wariant lokalizacyjny przy Krakowskich Zakładach Garbarskich na tle Mapy
Roślinności Rzeczywistej Krakowa
Lokalizacja 3 ZTPO Giedroycia
Sama lokalizacja inwestycji na terenie porośniętym przez zbiorowiska ruderalne – kod
43, zarośla – kod 42, oraz tereny zainwestowane – kod 59. Oddalona od Wisły 450 m. Na N
tereny zainwestowane – kod 59, zbiorowiska ruderalne – kod 43, łąki świeże rajgrasowe –
kod 33 (kod – 6510), płat zarośli – kod 42, niewielki płat sadu – kod 58, oraz zabudowania
jednorodzinne z ogrodami – kod 60. Na E płat łęgu wierzbowo-topolowego – kod 03 (kod –
91E0 siedlisko priorytetowe) o najwyższych walorach przyrodniczych z stanowiskami
częściowo chronionych gatunków: kalina koralowa, porzeczka czarna. Na S teren
zainwestowany – kod 59 czynne składowisko popiołów z EC Łęg, tereny zadrzewione – kod
42 ze stanowiskami ściśle chronionego kruszczyka szerokolistnego (należy tu zaznaczyć, że
ten chroniony storczyk jest częstym gatunkiem na zadrzewionych ruderalnych siedliskach w
całej zachodniej Małopolsce i Górnym Śląsku), zbiorowiska ruderalne – kod 43, płat łąki
rajgrasowej – kod 33 (kod – 6510). Na wale Wiślanym stanowisko częściowo chronionej
wilżyny ciernistej. Za wałem dominują zbiorowiska ruderalne – kod 43, pola – kod 50 i płaty
nadrzecznych łęgów wierzbowo-topolowych – kod 03 (kod – 91E0 siedlisko priorytetowe),
z stanowiskami kaliny koralowej – gatunek częściowo chroniony, oraz płat szuwaru – kod 19.
81
Oba zbiorowiska mają najwyższy walor przyrodniczy. Po drugiej stronie Wisły liczne pola –
kod 50 zbiorowiska ruderalne – kod 43, zabudowa jednorodzinna z ogrodami – kod 60,
niewielki zbiornik wodny z roślinnością wodną – kod 18 (kod – 3150) (wysoki walor
przyrodniczy).
Należy zwrócić uwagę na zarośnięte starorzecze 600 m na S od południowego brzegu
Wisły(średnica zakola 600 m), porośnięte płatem łąk wilgotnych i zmiennowilgotnych z
dominacją trzciny – kod 25 i dominacją śmiałka darniowego – kod 26, oraz zbiorowisko
szuwaru właściwego – kod 19. Należy zauważyć, że w tym miejscu szerokość korytarza
ekologicznego od północnych wałów Wisły do północnej części zakola starorzecza wynosi
1000 m.
Lista gatunków chronionych przy lokalizacji ZTPO Giedroycia zaznaczonych na mapie
Lokalizacja:
jednostka
ewidencyjna
Identyfikator Kod
i nr obrębu,
na mapie
stanowiska
dzielnica,
nazwa
lokalna
114
M_16-1NH
46,
467
XVIII Nowa
Huta, Mogiła
- Kępa
118
L_17-1NH
42,
470/471
XVIII Nowa
Huta, Mogiła
- Kępa
119
120
121
M_17-1384
M_17-2384/470
M_17-3470
Nazwa
Długość
Szerokość
rośliny
geograficzna geograficzna
języku
E
N
polskim
20°4'16,62"
20°5'17,40"
NH
43, 20°4'58,90"
XVIII Nowa
Huta, Mogiła
- Kępa
NH
43, 20°4'59,51"
XVIII Nowa
Huta, Mogiła
- Kępa
NH
42, 20°5'11,58"
XVIII Nowa
Huta, Mogiła
- Kępa
50°3'07,59"
50°3'32,70"
50°3'16,51"
50°3'16,63"
50°3'23,52"
Nazwa
w rośliny w Roślina
języku
chroniona
łacińskim
wilżyna
ciernista
Ononis
spinosa
+
kalina
koralowa
Viburnum
opulus
+
porzeczka
czarna
Ribes
nigrum
+
Roślina
cenna
ważna
dla UE
-
-
kruszczyk
Epipactis
+
szerokolistny helleborine
kruszczyk
Epipactis
+
kalina
koralowa
Viburnum
opulus
+
kalina
koralowa
Viburnum
opulus
+
-
-
-
-
-
Lokalizacja 3 ZTPO Giedroycia. Pomimo że, 150 m na E od planowanej granicy
inwestycji stwierdzono płat łęgu wierzbowo-topolowego kod 03 o najwyższych walorach
przyrodniczych (kod – 91E0 siedlisko priorytetowe) ze stanowiskami częściowo
chronionych gatunków, oraz stanowiskami (360 m na S od planowanej granicy
inwestycji) w zaroślach ściśle chronionego kruszczyka szerokolistnego, to lokalizacja tej
inwestycji w tym miejscu nie wpłynie znacząco na zbiorowisko łęgu wierzbowotopolowego i rosnących w nim częściowo chronionych gatunków. Inwestycja nie wpłynie
negatywnie również na stanowisko ściśle chronionego kruszczyka szerokolistnego.
82
Wariant lokalizacyjny przy ul. Giedroycia na tle Mapy Roślinności Rzeczywistej
Krakowa
Lokalizacja 4 ZTPO Kujawy
Sama lokalizacja inwestycji na terenie zainwestowanym – kod 59. Na N tereny
zainwestowane – kod 59, składowisko popiołów żużli huty Arcelormittal. Na E pas zarośli –
kod 42., tereny zainwestowane – kod 59 – oczyszczalnia ścieków, zabudowa jednorodzinna –
kod 60, nieco dalej na E duży płat łęgu wiązowo-jesionowego – kod 06 (kod – 91F0). Na S
drzewostan na siedlisku łęgów ze stanowiskiem chronionego kruszczyka szerokolistnego –
kod 15, płat szuwaru właściwego – kod 19, roślinność wodna – kod 18 (kod – 3150) (wysoki
walor przyrodniczy), ogrody działkowe – kod 58, zbiorowiska ruderalne – kod 43, pola – kod
50. Na W zarośla – kod 42, a za wałem wiślanym nadrzeczny łęg wierzbowo-topolowy – kod
03 (kod – 91E0 siedlisko priorytetowe) najwyższy walor przyrodniczy, łąki świeże
rajgrasowe – kod 33 (kod – 6510), pola – kod 50, zbiorowiska odłogów i ugorów – kod 43.
Lokalizacja inwestycji 200m od Wisły.
83
Lokalizacja:
jednostka
ewidencyjna
Identyfikator Kod
i nr obrębu,
na mapie
stanowiska
dzielnica,
nazwa
lokalna
128
N_18-1NH
42,
384
XVIII Nowa
Huta, Zalesie
Nazwa
Długość
Szerokość
rośliny
geograficzna geograficzna
języku
E
N
polskim
20°5'47,87"
50°2'55,04"
Nazwa
w rośliny w Roślina
języku
chroniona
łacińskim
kruszczyk
Epipactis
+
Roślina
cenna
ważna
dla UE
-
Lokalizacja 4 ZTPO Kujawy nie wpłynie znacząco na najbliższe cenne
zbiorowiska roślinne i chroniony gatunek rośliny
Realizacja termicznego przekształcania odpadów z odzyskiem energii elektrycznej i
cieplnej jest z punktu widzenia środowiska przyrodniczego rozwiązaniem najbardziej
korzystnym z powodu znacznej redukcji powierzchni gruntów zajętych pod składowanie
odpadów balastowych z procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów.
Wariant lokalizacyjny na terenie osadników huty ArcelorMittal przy ul. Dymarek na tle
Mapy Roślinności Rzeczywistej Krakowa
84
2. W Raporcie należy skorygować i uzupełnić informacje dotyczące korytarzy
ekologicznych pod kątem przewidywanych oddziaływań przedsięwzięcia na spójność
sieci ekologicznej, a jednocześnie wyjaśnić kwestie delimitacji korytarzy w skali
lokalnej i określić stopień oraz skutki ewentualnego ograniczenia funkcji korytarza dla
migracji poszczególnych grup organizmów, w tym szczególnie będących celem
ochrony w ramach sieci Natura 2000. W analizie oddziaływań należy odnieść się do
kwestii wysokości planowanych kominów i przewidywanych parametrów emisji, z
uwzględnieniem skali oddziaływania na warunki migracji ptaków i nietoperzy, a także
do kwestii „pomniejszenia już bardzo wąskiego korytarza ekologicznego”.
Spójność sieci ekologicznej
Korytarze ekologiczne to struktury krajobrazu które są świadomie pozostawione lub są
odtwarzane, by przeciwdziałać na postępującą fragmentację środowiska. Teoria biogeografii
wysp i teoria metapopulacji przypisuje im niezwykle ważną rolę. Cechuje je określona
struktura i funkcja, są to z reguły układy przestrzenne ciągłe lub przerywane – izolowane. Ich
pochodzenie jest naturalne, ale też antropogeniczne. Różne też jest ich powiązanie z innymi
elementami środowiska przyrodniczego, jak też różna jest ich rola w krajobrazie. Korytarz
liniowy może ciągnąć się na dziesiątki kilometrów, ale może mieć również formę tzw. stopni
przystankowych – dotyczy to zwłaszcza korytarza migracyjnego ptaków. Bezpośrednio z
funkcją korytarza związana jest jego szerokość. Przyjmuje się że im szerszy korytarz tym
lepiej pełni swoją funkcję, gdyż minimalizuje się efekt brzegowy. Ciągle dyskutowana jest tu
optymalna szerokość korytarza i minimalna szerokość korytarza. Generalnie korytarz służy do
przemieszczania się gatunków, ale przy stosownej szerokości i strukturze może on być
również siedliskiem dla tych gatunków. W naturze korytarzami ekologicznymi są głównie
doliny i pradoliny rzek, ale też pasma lasów, pasma górskie i wyżynne, a w terenie
zurbanizowanym pasy zieleni.
Korytarze ekologiczne niosą za sobą potencjalne zagrożenia np. rozprzestrzenianie się
gatunków niepożądanych. Należy tu podkreślić oczywisty fakt, że struktury korytarza
korzystne dla jednych gatunków mogą być barierami dla innych gatunków.
Gatunki inwazyjne doliny Wisły w Krakowie
Acer negundo, Aster novae-angliae, Bunias orientalis, Conyza canadensis, Echinocystis
lobata, Erigeron annuus, Helianthus tuberosus, Impatiens glandulifera, Parthenocissus
inserta, Reynoutria japonica, Rudbeckia laciniata, Solidago canadensis, Solidago gigantea
Wisła na odcinku w granicach administracyjnych miasta Krakowa jest jednym z
największych zimowisk ptaków wodnych w Małopolsce (Walasz 2000) Głównym powodem
jest to, że jej wody nie zamarzają w zimie, bo są ogrzane przez zrzucane ciepłe wody z
oczyszczalni ścieków. Ptaki te korzystają z tej drogi migracyjnej pomimo istnienia licznych
barier porzecznych dzielących ten korytarz jak wymienione w kolejności od zachodu
następujące mosty, stopnie wodne, oraz linie wysokiego napięcia: Most na Stopniu Wodnym
Kościuszko, Rurociąg w Pychowicach, Most Zwierzyniecki, Most Dębnicki, Most
Grunwaldzki, Most Józefa Piłsudskiego, Most Powstańców Śląskich, Most kolejowy na
Zabłociu, Most Kotlarski, Most kolejowy w Dąbiu, Linia wysokiego napięcia, Most
na Stopniu Wodnym Dąbie, Most Nowohucki, Rurociąg grzewczy w Łęgu, Linia wysokiego
napięcia, Linia wysokiego napięcia, Most Wandy, Linia wysokiego napięcia, Linia wysokiego
napięcia, Stopień Wodny Przewóz, Linia wysokiego napięcia, Linia wysokiego napięcia,
Most kolejowy w Przylasku Rusieckim, Most Kraków-Niepołomice
Waloryzacja proponowanych lokalizacji ZTPO w Krakowie w stosunku do funkcji
jaką pełni korytarz ekologiczny w danym miejscu.
Spójność sieci ekologicznej należy rozpatrywać w stosunku dla konkretnego gatunku,
lub grupy ekologicznej gatunków. Np. żadna z lokalizacji nie wpłynie negatywnie na
85
spójność powstającej sieci siedlisk bobra, który dotarł tu z Ojcowskiego Parku Narodowego
obszar Natura 2000 - Dolina Prądnika poprzez rzekę Prądnik do Wisły, z niej wędruje w górę
rzeki Dłubni i być może dalej Wisłą w kierunku Puszczy Niepołomickiej obszar natura 2000
Koło Grobli.
Spójność sieci ekologicznej dla wodnych gatunków ptaków nie zostanie naruszona,
gdyż w czasie zimowych wędrówek lecą na niskich wysokościach głównie nad wodami Wisły
i jak wykazano wyżej bez większych problemów pokonują bariery poprzeczne na Wiśle. Ptaki
lecące z ostoi Dolina Dolnej Soły, Dolina Dolnej Skawy i ostoi Stawy w Brzeszczach do ostoi
Dolina Nidy i odwrotnie w przelotach na lęgowiska i dalsze zimowiska lecą na wyższych
wysokościach.
Najmniej wpływa na spójność sieci ekologicznej ptaków wodnych lokalizacja przy
ZTPO Giedroycia, gdyż tylko minimalnie zawęża teoretyczny korytarz ekologiczny na lewym
brzegu Wisły, który w tym miejscu jest dość szeroki na prawym brzegu rzeki, bo może sięgać
do zarośniętego starorzecza na południe od rzeki. Zdecydowanie bardziej zawęża ptasi
korytarz ekologiczny lokalizacja ZTPO Kujawy, która jest najbardziej wysunięta na południe
i leży bezpośrednio na kierunku przelotów ptaków wodnych z centrum miasta na stawy w
Woli Rusieckiej.
Lokalizacja ZTPO Łęg leży w najwęższym miejscu korytarza ekologicznego Wisły na
terenie Krakowa poza samym centrum miasta. Odległość między terenami zainwestowanymi
po obu stronach rzeki wynosi tu tylko 510 metrów. Tereny zainwestowane na północ
elektrociepłowni rozdziela teren dróg zakładowych i torowiska, który może stanowić niższej
rangi korytarz ekologiczny łączący dolinę Wisły z Łąkami Nowohuckimi. Budowa ZTPO w
tym miejscu z dodatkowymi kominami jest najmniej korzystna, gdyż znacznie ograniczy
szerokość korytarza w tym miejscu. Wszystkie lokalizacje nie naruszają integralności
poszczególnych ptasich obszarów Natura 2000 w najbliższych okolicach Krakowa.
Z punktu widzenia UE największe znaczenie ma spójność sieci ekologicznej obszarów
Natura 2000 dla gatunków modraszków i czerwończyków (Modraszek telejus Maculinea
teleius i Modraszek nausitous Maculinea nausithous, Czerwończyk fioletek Lycaena helle,
Czerwończyk nieparek Lycaena dispar). Ich metapopulacje zasiedlają ekologiczne wyspy od
obszaru Rudniańskie Modraszki - Kajasówka poprzez Dębicko-Tyniecki obszar łąkowy,
następnie Łąki Nowohuckie do obszaru Natura 2000 Torfowisko Wielkie Błoto w Puszczy
Niepołomickiej i dalej na wschód. Dla spójność sieci ekologicznej tych obszarów znaczącą
rolę odgrywają wszystkie większe płaty łąk wilgotnych i zmiennowilgotnych łąk
trzęślicowych z bogatymi stanowiskami krwiściągu lekarskiego, rdestu wężownika oraz
szczawiu tępolistnego, lancetowatego i zwyczajnego, w tym duży płat zmiennowilgotnej łąki
trzęślicowej przy lokalizacji ZTPO Rybitwy KZG.
Wszystkie proponowane lokalizacje inwestycji ZTPO nie naruszają jednak
integralności każdego z osobna obszaru Natura 2000 związanego z tymi gatunkami.
Trudno wykazać naukowo jakiś jednoznaczny wpływ każdej lokalizacji z osobna na
migracje nietoperzy, o migracji których ciągle mamy mało wiadomości (Sachanowicz,
Ciechanowski 2008).
Wszystkie proponowane lokalizacje inwestycji ZTPO nie wpływają znacząco na
wymienione w raporcie Dłubniański Park Krajobrazowy, Bielańsko Tyniecki Park
Krajobrazowy, Tenczyński Park Krajobrazowy, rezerwaty przyrody: Bonarka, Skołczanka,
Panieńskie Skały, Bielańskie Skałki, Skałki Przegorzalskie, oraz wszystkie wymienione
poniżej użytki ekologiczne.
86
3. Podane w raporcie odległości do Łąk Nowohuckich i innych wymienionych form
ochrony przyrody należy skorygować, a także usunąć rozbieżności wynikające z
przytoczenia powierzchni potencjalnych obszarów Natura 2000 w oparciu o prace
Wojewódzkiego Zespołu Specjalistycznego, a tym samym uaktualnić status
wymienionych obszarów Natura 2000.
Odległość obszarów chronionych od lokalizacji ZTPO Giedroycia. Podane niżej dane są
sprostowaniem i uzupełnieniem danych w raporcie. Odległość lokalizacji ZTPO Giedroycia
od obszaru Natura 2000 Łąki Nowohuckie zmierzono od granic najbliżej położonych między
tymi obiektami. Dla pozostałych obiektów pomiaru dokonano od środka lokalizacji ZTPO
Giedroycia do najbliższej granicy danego obiektu. Przy takim pomiarze odległość lokalizacji
ZTPO Giedroycia od obszaru Natura 2000 Łąki Nowohuckie wynosić będzie 2,45 km
Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk SOO
PLH120069 Łąki Nowohuckie
pow.
59,75 ha
PLH120080 Torfowisko Wielkie Błoto
pow. 347,89 ha
PLH120065 Dębicko-Tyniecki obszar łąkowy pow. 599,63 ha
PLH120008 Koło Grobli
pow. 599,63 ha
PLH120079 Skawiński obszar łąkowy
pow.
44,13 ha
PLH120010 Lipówka
pow.
25,39 ha
PLH120004 Dolina Prądnika
pow. 1865,59 ha
PLH120005 Dolinki Jurajskie
pow. 886,51 ha
PLH120077 Rudniańskie Modraszki
- Kajasówka
pow. 447,24 ha
PLH 120044 Krzeszowice
pow. 39,80 ha
PLH 120034 Czerna
pow. 76,40 ha
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
2,25 km
13,27 km
13,87 km
14,14 km
18,29 km
20,79 km
20,91 km
21,30 km
odległość
odległość
odległość
29,30 km
33,39 km
34,16 km
Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków OSO
PLB 120002 Puszcza Niepołomicka
PLB 120005 Dolina Dolnej Skawy
PLB 260001 Dolina Nidy
PLB 120004 Dolina Dolnej Soły
PLB 120009 Stawy w Brzeszczach
PLB 240001 Dolina Górnej Wisły
pow. 11762,30 ha
pow. 7081,70 ha
pow. 19956,10 ha
pow. 4223,60 ha
pow. 3065,90 ha
pow. 24740,20 ha
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
9,90 km
38,44 km
51,32 km
56,55 km
65,05 km
80,06 km
Użytki ekologiczne
Obszar lęgowy ptactwa wodnego –
Mała i duża wyspa
Staw przy Kaczeńcowej
Las Krzyszkowicki
Las i stawy na Grabówkach
Dolina Prądnika
Rozlewisko Potoku Rzewnego
Uroczysko Kowadza w Tyńcu
Uroczysko w Rząsce
Uroczysko Podgołogórze
pow.
pow.
pow.
pow.
pow.
pow.
pow.
pow.
pow.
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
odległość
3,51 km
4,75 km
7,72 km
9,51 km
11,33 km
13,04 km
14,05 km
16,81 km
17,35 km
87
8,99 ha
0,82 ha
33,95 ha
13,16 ha
14,15 ha
2,77 ha
1,82 ha
9,43 ha
6,75 ha
4. W koniecznym uzupełnieniu raportu należy uwzględnić skumulowane oddziaływania
przedmiotowego przedsięwzięcia oraz istniejących i planowanych przedsięwzięć
powiązanych, a także innych (niepowiązanych) mogących oddziaływać znacząco na
istniejące i projektowane obszary Natura 2000, rozpatrując pod kątem ewentualnego
znacząco negatywnego oddziaływania na siedliska i gatunki będące celem ochrony
poszczególnych obszarów, integralności tych obszarów i spójności sieci. Analizie
należy poddać siedliska i gatunki wyszczególnione w odnośnych Standardowych
Formularzach Danych z oceną A-C, w odniesieniu do zidentyfikowanych w
Formularzach zagrożeń, zgodnie z art. 33 ustawy o ochronie przyrody.
Lokalizacja inwestycji ZTPO Giedroycia nie pogorszy w znaczący sposób stanu siedlisk
przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w znaczący sposób nie
wpłynie negatywnie na gatunki dla których powołany został obszar Natura 2000 Łąki
Nowohuckie PLH120069, położony 2,25 km od inwestycji nie wpłynie na poniżej
wymienione siedliska i gatunki ujęte w Standardowym Formularz Danych dla obszaru
Natura 2000 Łąki Nowohuckie.
Typy SIEDLISK
Kod 6510 - Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
PTAKI
Kod A031 Ciconia ciconia
Kod A122 Crex crex
Kod A338 Lanius collurio
BEZKRĘGOWCE
Kod 1059 Maculinea teleius
Kod 1060 Lycaena dispar
Kod 1061 Maculinea nausithous
Kod 4038 Lycaena helle
Lokalizacja inwestycji ZTPO Giedroycia w niewielkim stopniu zawęża teoretyczny korytarz
ekologiczny ptaków wodnych jak wykazano wyżej, zawężenie to nie wpływa na spójność
Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków położonych na wschód jak i na zachód od Krakowa,
ani tym bardziej na ich integralność.
Z powodu stwierdzenia tylko osiemnaście okazów krwiściaga lekarskiego
w najbliższym otoczeniu inwestycji ZTPO Giedroycia nie można wykazać, że stanowisko tej
rośliny w tym miejscu może mieć znaczenie dla spójności sieci Natura 2000 dla obszarów
Rudniańskie Modraszki – Kajasówka, Dębicko-Tyniecki obszar łąkowy, Łąki Nowohuckie,
Torfowisko Wielkie Błoto. Lokalizacja ta nie wpłynie również na integralność tych obszarów.
5. Raport wymaga uzupełnienia o informację dotyczącą przewidywanych działań
łagodzących (i ewentualnej kompensacji przyrodniczej), w odniesieniu do wszystkich
stwierdzonych chronionych gatunków ptaków, a w szczególności sposobów
przeciwdziałania i minimalizacji niekorzystnego oddziaływania przedsięwzięcia (jego
realizacji i eksploatacji) na populacje gatunków ptaków będących celem ochrony sieci
ekologicznej Natura 2000, wyszczególnionych w załącznikach Dyrektywy Ptasiej.
88
Przy lokalizacji inwestycji ZTPO Giedroycia należy wskazać na możliwą kompensację w
stosunku do gąsiorka, którego lęgi zostały potwierdzone w czasie inwentaryzacji
bezpośrednio w miejscu przyszłej inwestycji - dwie pary i pięć par w jej najbliższym
otoczeniu. Gatunek ten jest ujęty w załączniku I Dyrektywy Ptasiej i w Europie ma status
gatunku zagrożonego, w Polsce jest to gatunek objęty ochroną ścisłą. W Polsce całkowita
liczba par oszacowana została na 300-400 tys. (Dąbrowski i in.2000 w Tomiałojć, Stawarczyk
2003). By stworzyć dla tego gatunku korzystne siedlisko można prowadzić taki kierunek
projektowania zieleni towarzyszącej inwestycji (planowana jest ona na pow. nie mniejszej niż
0,5 ha) poprzez właściwy dobór gatunków krzewów i zieleni niskiej sprzyjający temu
gatunkowi. Należy również zmienić skład gatunkowy roślinności drzewiastej stosowanej przy
rekultywacji przyległej hałdy popiołów na taki by sprzyjały temu gatunkowi. Należy tu
zwrócić uwagę, że przy obecnej rekultywacji nadmiernie stosuje się gatunki obce, często
agresory jak klon jesionolistny. W stosunku do gąsiorka jak i innych gatunków ptaków
chronionych stwierdzonych na tym terenie obowiązują przepisy ustawy o ochronie przyrody
które umożliwiają przyszłemu inwestorowi wejście w teren dopiero po okresie lęgowym tych
gatunków co powinno zostać potwierdzone ekspertyzą ornitologiczną. W wschodniej części
planowanej inwestycji jest możliwa budowa po uzyskaniu stosownych pozwoleń
wodnoprawnych niewielkiego oczka wodnego z tak dobraną roślinnością by sprzyjało to
wybranym gatunki płazów, gadów i owadów jako kompensacja zajęcia pod inwestycje
płytkiego podtopienia i niektórych rowów w których okresowo stagnuje woda. Dla innych
gatunków należy tu wspomnieć o możliwej budowie platform lęgowych na kominach dla
pustułki, oraz rozwieszenie budek lęgowych dla innych gatunków ptaków. Można wskazać
też na możliwą kompensację w stosunku do nietoperzy, poprzez budowę schronu zimowego
oraz schronów letnich i budek dla nietoperzy. Należy dokonać inwentaryzacji drzew na trasie
projektowanego ciepłociągu, a stosunku do wycinanych drzew i krzewów w ramach
kompensacji należy wysadzić drzewa i krzewy we właściwym doborze, w ilości i miejscu
wskazanym przez Urząd Miasta Krakowa.
6. Należy uzupełnić raport o informacje dotyczące przewidywanych działań łagodzących
(i ewentualnej kompensacji przyrodniczej) w odniesieniu do ochrony gatunków
ssaków, płazów i gadów oraz bezkręgowców stwierdzonych dotychczas i możliwych
do stwierdzenia (na terenie inwestycji i jego otoczenia) w ramach koniecznego
uzupełnienia obserwacji dostosowanych do specyfiki przedmiotu badań w okresie
poprzedzającym uzyskanie zgody regionalnego dyrektora ochrony środowiska
(Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska) na zniszczenie siedlisk/gatunków na
etapie pozwolenia na budowę. Szczególny nacisk należy położyć na przeciwdziałanie i
minimalizację niekorzystnego oddziaływania przedsięwzięcia na populacje zwierząt
chronionych innych niż ptaki, należących do gatunków wymagających ochrony
czynnej, oraz na gatunki i siedliska przyrodnicze będące celem ochrony sieci
ekologicznej Natura 2000, wyszczególnione w załącznikach Dyrektywy Siedliskowej.
Odpowiedzi udzielono w punkcie 5.
7. Raport należy uzupełnić o pominięte informacje dotyczące okresu czasu, w jakim
przeprowadzono inwentaryzację przyrodniczą (w oparciu o przedstawione dane
można sądzić, iż obserwacje terenowe prowadzono wyłącznie w lipcu 2009 r.), a także
wskazać źródło wykorzystanych w raporcie informacji, na przykład poprzez podanie
podmiotu (osób lub instytucji) wykonującego inwentaryzację, względnie
odpowiedzialnego za aspekty przyrodnicze autora lub autorów raportu.
89
Inwentaryzacja przyrodnicza roślinności i ptaków prowadzona była głównie w miesiącu
czerwcu, w lipcu inwentaryzowano głównie pozostałe grupy zwierząt, zwracając
równocześnie uwagę na inwentaryzowaną miesiąc wcześniej roślinność oraz ptaki.
8. Załącznik 3.3 „Mapa obszarach chronionych w okolicy Krakowa" (rysunek
bezskalowy) należy uzupełnić o planowaną lokalizację ZTPO (oraz inne rozpatrywane
warianty lokalizacji) i podziałkę umożliwiającą weryfikację odległości
przedsięwzięcia od obszarów chronionych. Z uwagi na zmianę statusu obszarów
Natura 2000 (z potencjalnych na projektowane) zaleca się aktualizację załącznika
w tym zakresie.
Mapa w załączeniu - załącznik nr 3
90
Materiały źródłowe wykorzystane do sformułowania odpowiedzi na pytania
dotyczące ochrony przyrody
Tomiałojć L., Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany.
PTPP ‘pro Natura”. Wrocław.
Sachanowicz K. Ciechanowski M. 2008. Nietoperze Polski. Mulico Oficyna Wydawnicza.
Warszawa.
Dubiel E., Szwagrzyk J.(red.) 2008. Atlas roślinności rzeczywistej Krakowa. Urząd Miasta
Krakowa Wydział Kształtowania Środowiska. Kraków.
Walasz K. 2000. Monografia ptaków Małopolski - Atlas ptaków zimujących Małopolski.
Małopolskie Towarzystwo Ornitologiczne. Kraków.
Dubiel E. 1996. Łąki Krakowa Studia Ośr. Dok. Fizjogr. 24: 145 – 171.
Nowicki P., Pepkowska A., Kudlek J., Skorka P., Witek M., Settele J., Woyciechowski M.
2007. From metapopulation theory to conservation recommendations: Lessons from spatial
occurrence and abundance patterns of Maculinea butterflies Biological Conservation 140 (12): 119-129.
Urząd Miasta Krakowa 2007. Mapa roślinności rzeczywistej Miasta Krakowa i wyznaczenie
obszarów przyrodniczo najcenniejszych, niezbędnych do utrzymania równowagi ekosystemu
Miasta. ProGea Consulting, Kraków 2006-2007.
ZAŁĄCZNIKI
1. „Określenie warunków anemologicznych dla obszaru Krakowa na podstawie danych z
sieci obserwacyjno pomiarowej IMGW” – IMGW w Warszawie Zakład Monitoringu i
Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza ul. P. Borowego 14, Kraków luty 2010
2. Waloryzacja przyrodnicza lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów w
Krakowie – autor dr inż. Piotr Matyjasiak, Dziekanów Leśny 25 stycznia 2010r.
3. Mapa obszarów chronionych województwa małopolskiego – Rejon Krakowa – RDOŚ
Kraków
91

Aneks - Krakowski Holding Komunalny SA w Krakowie

Transkrypt

Podobne dokumenty