Strategiczne projekty infrastrukturalne do realizacji w

Strategiczne projekty
infrastrukturalne do realizacji w
Portugalii do 2020 r.
2015-12-19 13:14:00
2
Grupa Robocza ds. Infrastruktury o Wysokiej Wartości Dodanej (Grupo de Trabalho para as Infra-estruturas de
Elevado Valor Acrescentado, GTIEVA) przekazała 27 stycznia br. Premierowi Portugalii Pedro Passos Coelho
raport dot. piorytetów w zakresie realizacji inwestycji infrastrukturalnych do 2020 r. Według specjalistów
wchodzących w skład Grupy, Portugalia powinna inwestować więcej w infrastrukturę kolejową, porty oraz
terminale kontenerowe, a mniej w infrastrukturę drogową, lotniska i transport pasażerski.
rupa, pod przewodnictwem José Eduardo Carvalho, prezesa Portugalskiego Stowarzyszenia Przemysłowego (AIP),
nadała priorytetowy charakter 30 projektom infrastrukturalnym, kluczowym, w jej opinii, dla wzrostu
gospodarczego Portugalii.
W grupie tej szczególną uwagę zwrócono na 15, które uznane zostały za projekty o największym znaczeniu:
1. Port Leixões (Porto) - rozbudowa terminalu kontenerowego,
2. Linia kolejowa Północ - zakończenie planu modernizacji,
3. Terminal kontenerowy XXI w Sines – rozbudowa,
4. Port w Setúbalu - budowa falochronu i kanałów żeglownych dla statków Panamax,
5. Trasa IP4 - zakończenie budowy tunelu,
6. Port Leixões (Porto) - budowa nowego terminalu kontenerowego o głębokości 14m,
7. Trafaria (Lizbona) – budowa głębinowego terminalu kontenerowego,
8. Port Leixões (Porto) - budowa nowego terminalu statków rejsowych,
9. Lotnisko w Lizbonie - budowa nowego terminalu cargo DHL,
10. Linia kolejowa Aveiro – Vilar Formoso (granica z Hiszpanią) - modernizacja,
11. Lizbona - budowa nowego dworca morskiego dla rejsowych statków pasażerskich,
12. TC Alcântara (Lizbona) - zwiększenie wydajności kontenerowego terminalu morskiego,
13. Port w Aveiro - przystosowanie do przyjmowania statków o większych gabarytach, również w okresie
nocnym,
14. Aveiro - budowa platformy logistycznej,
15. Aveiro - rozbudowa infrastruktury portowej oraz terminalu intermodalnego.
Wśród pozostałych 15 projektów, o mniejszym znaczeniu, znalazły się: prace korekcyjne trasy żeglugi
śródlądowej rzeką Douro oraz modernizacja śluz na rzece, reaktywacja nabrzeża terminalu w Seixal, pogłębienie
kanału i zatoki dla statków o większych gabarytach w Figueira da Foz, rozbudowa terminalu Ro-Ro w Setúbalu,
usprawnienie warunków operacyjnych portu w Aveiro (terminal Ro-Ro, terminal kontenerowy), poprawa
warunków dostępu i kondycji instalacji portowych w Algarve, zakończenie budowy trasy IP3 na odcinku Coimbra Viseu, modernizacja linii kolejowych: Zachód, Minho, Cascais, Algarve, międzynarodowe połączenia kolejowe
między Lizboną, Setúbalem, Sines i Caia a Hiszpanią, realizacja projektu „Integrators – Fedex”, który przewiduje
usprawnienie logistyki na lotniskach w Lizbonie i Porto.
Wartość inwestycji
Projekty zasugerowane przez grupę reprezentują szacunkowy koszt całkowity rzędu 5,1 mld euro, z czego
większość ma zostać sfinansowana z funduszy unijnych – 2,8 - 3,1 mld euro (54% - 61%), zaangażowanie
środków publicznych ma wynieść ok. 1,3 mld euro (25%), podczas gdy ze srodków prywatnych ma pochodzić –
682,6 – 1.035,2 mln euro (13,4%-20,3%). Finansowanie ze strony sektora prywatnego zaangażowanego w
realizację projektów odbyłoby się za pośrednictwem sektora bankowego lub rynku kapitałowego.
Fakt, iż Portugalia realizuje obecnie program dostosowań gospodarczych pozwolił na osiągniecie korzystnych
warunków finansowania ze środków unijnych, które przewidują współfinansowanie projektów na poziomie nawet
do 80%. Oczekuje się, że największego zaangażowania finansowego ze strony państwa wymagać będą projekty z
sektora kolejowego, podczas gdy projekty z obszaru portów oraz infrastruktury drogowej zostaną zrealizowane
głównie przy wsparciu finansowym ze strony sektora prywatnego.
3
Inwestycje sektorowe
A. Infrastruktura kolejowa
Największa część środków – 2,8 mld euro (55,4%) - ma zostać przekazana na projekty infrastruktury kolejowej (8
projektów). Grupa zwróciła szczególną uwagę na znaczące bariery dla rozwoju kraju, jakie stwarza wysoki
stopień degradacji istniejącej infrastruktury oraz brak połączeń portów i centrów logistycznych z Europą, w
związku z czym niezbędna jest pilna interwencja w tym obszarze. Ponadto, projekt budowy szybkiej kolei łączącej
Portugalię z Hiszpanią, uruchomiony w 2005 r. przez ówczesnego premiera José Sócrates, miałby być ukończony
dopiero po 2015 r. Plan rządu przewiduje uruchomienie szybkich połączeń (powyżej 200 km/h) z Hiszpanią z
Lizbony, Sines i Aveiro. W pierwszej kolejności miałyby one służyć transportowi towarowemu, a dopiero w dalszej
przyszłości także przewozowi osób.
B. Porty morskie
Drugim pod względem przeznaczenia środków ma być sektor portów morskich – na 18 projektów miałyby zostać
przeznaczone 1,5 mld euro (29,3% całkowitych inwestycji). W tym obszarze Grupa zidentyfikowała dwa główne
problemy do rozwiązania: warunki dostępu oraz przyjmowania statków oraz nieistniejące lub niewystarczające
połączenie z linią kolejową oraz platformami logistycznymi.
C. Infrastruktura drogowa
Z zakresu infrastruktury drogowej Grupa rekomenduje realizację zaledwie 2 projektów, na które przekazane
miałoby być 15,2% środków (773 mln euro).
D. Porty lotnicze
Infrastruktura w obszarze portów lotniczych ma otrzymać zaledwie ok. 10 mln euro, czyli 0,2% całkowitych
środków inwestycyjnych.
Raport Grupy został przekazany w środę, 29 stycznia br., do konsultacji społecznych. Rząd chce podjąć rozmowy
z partią opozycyjną PS celem ustalenia, które ze wskazanych przez Grupę projektów powinny być faktycznie
potraktowane jako priorytetowe, przede wszystkim ze względu na fakt, że skarb państwa nie dysponuje obecnie
środkami niezbędnymi dla realizacji wszystkich 30 projektów. Projekty strategiczne mają zostać wybrane do
kwietnia br. W tym terminie mają zostać również przeprowadzone analizy mające na celu obniżenie kosztów
realizacji zidentyfikowanych projektów, przy większym zaangażowaniu i ryzyku sektora prywatnego.
Możliwy jest również powrót rządu do rozważenia wykorzystania modelu PPP, który swego czasu został uznany
przez komisję śledczą za zbyt kosztowny dla budżetu państwa.
Oprac.:
Renata Rydzewska Henriques, II Sekretarz
4