UCHWAŁA NR LVI / 447 /2010 RADY GMINY KAZIMIERZ BISKUPI z
Transkrypt
UCHWAŁA NR LVI / 447 /2010 RADY GMINY KAZIMIERZ BISKUPI z
UCHWAŁA NR LVI / 447 /2010 RADY GMINY KAZIMIERZ BISKUPI z dnia 30 września 2010 roku w sprawie projektów symboli gminnych Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 13 z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 ze zm.) oraz art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 1978r. o odznakach i mundurach (Dz. U. Nr 31 poz. 130 ze zm.) Rada Gminy Kazimierz Biskupi uchwala, co następuje: § 1. Przyjąć projekt herbu Gminy Kazimierz Biskupi wg wzoru, stanowiącego załącznik nr 1 do niniejszej uchwały oraz skierować go w celu zaopiniowania do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. § 2. Przyjąć projekt flagi i baneru Gminy Kazimierz Biskupi wg wzoru, stanowiącego załącznik nr 2, 3 do niniejszej uchwały oraz skierować go w celu zaopiniowania do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. § 3. Przyjąć projekt sztandaru Gminy Kazimierz Biskupi wg wzoru, stanowiącego załącznik nr 4 do niniejszej uchwały oraz skierować go w celu zaopiniowania do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. § 4. Przyjąć projekty: Pieczęci Wójta Gminy Kazimierz Biskupi i Pieczęci Gminy Kazimierz Biskupi wg wzoru, stanowiącego załącznik nr 5 do niniejszej uchwały oraz skierować go w celu zaopiniowania do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. § 5. Przyjąć projekt łańcucha: Wójta Gminy Kazimierz Biskupi i Przewodniczącego Rady Gminy wg wzoru, stanowiącego załącznik nr 6, 7 do niniejszej uchwały oraz skierować go w celu zaopiniowania do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. § 6. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Kazimierz Biskupi § 7. Traci moc uchwała nr XXXV/296/2009 Rady Gminy Kazimierz Biskupi z dnia 28 maja 2009 roku w sprawie projektów symboli gminnych. § 8. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Gminy /-/ dr Tomasz Piaseczny UZASADNIENIE do Uchwały Nr LVI / 447 /2010 RADY GMINY KAZIMIERZ BISKUPI z dnia 30 września 2010 roku w sprawie projektów symboli gminnych. Rada Gminy Kazimierz Biskupi podjęła uchwałę Nr XXXV/296/2009 Rady Gminy Kazimierz Biskupi z dnia 28 maja 2009 roku w sprawie projektów symboli gminnych. Wójt Gminy Kazimierz Biskupi w wykonaniu w/w uchwały zwrócił się wnioskiem z dnia 08.06.2009r. do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o zaopiniowanie projektów symboli, stosownie do art. 3 ust. 3 ustawy o odznakach i mundurach z dnia 21 grudnia 1978 r. (Dz. U. Nr 31, poz. 130, ze zm.). Pismem z dnia 08.04.2010r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji negatywnie zaopiniował przedłożone projekty symboli gminnych wskazując na konieczność wprowadzenia poprawek - zgodnie z zaleceniami Komisji Heraldycznej zawartymi w uzasadnieniu do uchwały Nr 39-1438/O/2010 Komisji Heraldycznej z dnia 5 lutego 2010r. w sprawie projektów, herbu, flagi, sztandaru, łańcucha i pieczęcie Gminy Kazimierz Biskupi. Kazimierz Biskupi lokowany był w roku 1287, jako osada targowa, będąca własnością biskupów lubuskich. Przywileje miejskie zostały potwierdzone przez Kazimierza Wielkiego w roku 1370. Na początku XVI wieku Kazimierz stanowił własność szlachecką. W wyniku rozbiorów najpierw leżał w granica Księstwa Warszawskiego, a po Kongresie Wiedeńskim został włączony do Królestwa Kongresowego. Prawa miejskie utracił w roku 1870, jak większość miast w Polsce, w wyniku represji popowstaniowych1. Pierwsi polscy męczennicy ponieśli śmierć na początku XI wieku. Wśród nich byli: św. Benedykt, Włoch, który porzucił biskupstwo dla życia pustelniczego. Św. Jan, także Włoch, pustelnik kamedulski, zaprzyjaźniony ze św. Benedyktem. Obaj udali się na misje do Polski, gdzie dołączyli do nich dwaj rodzeni bracia: św. Izaak i św. Mateusz, pochodzący z zamożnej polskiej rodziny. Piątym „bratem” został św. Kryspin, wiejski chłopak, który zgłosił się do posługi. Prawdopodobnie inicjatorem pobytu kamedułów w Polsce był Bolesław Chrobry. Właśnie podczas jego nieobecności, włodarz królewski wraz z pachołkami i półpogańskimi chłopami napadli na erem kamedulski, sądząc że mnisi zostali bogato uposażeni przez króla. Nie znalazłszy jednak żadnych skarbów, w okrutny sposób zamordowali zakonników. Kanonizacji mnichów, za sprawą biskupa Ungera, dokonał papież Jan XVIII. Kult Pięciu Braci Męczenników rozwija się szczególnie w dwóch ośrodkach: Międzyrzeczu i Kazimierzu Biskupim2. Od wielu lat toczą się historyczne spory, który z tych 1 Miasta polskie w tysiącleciu, t. II, Wrocław-Warszawa- Kraków, 1967, s. 235 (dalej: MPT-2); P. Maluśkiewicz, Ziemia konińska. Przewodnik turystyczny, Konin 1997, s. 107-109; K. G ó r s k a - G o ł a s k a , Kazimierz Biskupi w średniowieczu, [w:] Dzieje Kazimierza Biskupiego, cz. 1, red. Z. Chodyła, Kazimierz Biskupi – Poznań 1993, s. 31-70. 2 W. Z a l e s k i , Święci na każdy dzień, Warszawa 1996, s. 716-719; K. R a d o ń s k i , Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego. Encyklopedia hagiograficzna, Poznań-Warszawa 1948, s 375-377; S. P a s z e k , Pięciu Braci Męczenników, Konin 2001, s. 7-44. ośrodków jest rzeczywistym miejscem męczeńskiej śmierci, pierwszych polskich misjonarzy3. Jednakże tylko Kazimierz Biskupi przeniósł ten kult na tarczę herbową. Nie są znane pieczęcie pochodzące z okresu lokacji miasta. Wyobrażenie Pięciu Braci Męczenników występuje na pieczęciach z 1604 roku, czyli z okresu, w którym nastąpił renesans kultu pierwszych polskich kamedułów. Przedstawia ona męczenników w układzie 2 i 3, trzymających w rękach palmy męczeństwa lub miecze. Legenda w otoku brzmi: SIGILLVM OPPIDI KAZIMIERZ 1604. Odcisk tej pieczęci został dołączony również do raportu burmistrza miasta w roku 1867, który był odpowiedzią na ankietę heraldyczną rozpisaną przez władze carskie, a której celem było przywrócenie herbów miast polskich, używanych przed końcem XVIII wieku 4. Drugi znany odcisk pochodzi z XVIII wieku i również wyobraża Pięciu Braci Męczenników, obok których umieszczono dwie gwiazdy5. M. Gumowski opisuje herb Kazimierza Biskupiego w następujący sposób. W polu niebieskim pięciu mężów o siwych włosach, w sukniach czerwonych, w złotych koronach, z zielonymi palmami w ręku 6. Wyobrażenie to różni się od tego, które zawarte jest w Miastach polskich w tysiącleciu. Różnica leży w kolorze szat mnichów, które nie są czerwone a białe. W przedstawieniu tym usunięto także korony zdobiące głowy męczenników7. Kazimierz Biskupi, jako gmina nadal z dumą manifestuje w herbie Kult Pięciu Braci Męczenników8. Kto wie czy tego faktu, nie można by było potraktować, jako kolejnego argumentu przemawiającego za uznaniem Kazimierza Biskupiego, jako prawdziwego i jedynego miejsca męczeńskiej śmierci Pięciu Braci9. Wniosek taki możemy wysnuć między innymi z pewnych zależności. Otóż wśród symboli religijnych występujących w herbach polskich miast święci stanowią jedną z najliczniejszych grup. Wynika to z faktu połączenia funkcji identyfikacyjnej z formą wyznania wiary czy też zawierzenia religijnego. Każde pojawienie się świętego w herbie miasta można było wytłumaczyć ścisłymi relacjami występującymi pomiędzy patronem miasta czy kościoła a mieszkańcami. Święty stawał się niejako duchowym obrońcą miasta, a za dedykowanie mu kościoła, przyjmował z wdzięczności obowiązki stróża miasta i gwaranta jego bezpieczeństwa oraz wszystkich mieszkających w nim obywateli10. W niektórych przypadkach pojawienie się świętego w herbie miasta było odzwierciedleniem rozprzestrzeniającego się kultu w danym regionie lub wiązało się z przeniesieniem tego kultu do Polski przez osadników, np. niemieckich11. 3 K. G ó r s k a - G o ł a s k a , Kult Pięciu Braci Męczenników w Kazimierzu Biskupim i rozwój towarzyszącej mu legendy, „Roczniki Historyczne” 1995, t. LXI, s. 111- 140; R. T. C i e s i e l s k i , Dzieje kultu Pięciu Braci Męczenników w Kazimierzu Biskupim, „Rocznik Koniński” 1998, t. 12, s. 9-32; H. G u z o w s k i , Kult Pięciu Braci Męczenników w Międzyrzeczu, [w:] Pięciu Braci Męczenników. Z dziejów religijności Polski XI wieku, red. D. Z y d o r e k , Gorzów Wielkopolski 1997, s. 71-74 4 W. W i t t y g , Pieczęcie miast dawnej Polski, Kraków 1905, s. 109-110. 5 M. G u m o w s k i , Kartoteka pieczęci i herbów miejskich w układzie alfabetycznym zawierająca szkic pieczeci, jej opis oraz różne notatki, Muzeum Narodowe w Krakowie, Biblioteka Czartoryskich, Dział ręskopisów, sygn. 1485 (dalej: MNK); M. A d a m c z e w s k i , Heraldyka miast wielkopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2000, s. 202, 349. 6 M. G u m o w s k i , Kartoteka…, MNK, sygn. 1485. 7 MPT-2, tabl. LXXVIII. 8 Uchwała Nr XIII/104/98 Rady Gminy Kazimierz Biskupi z dnia 16 lipca 1999 r., w sprawie Statutu Gminy Kazimierz Biskupi. 9 P. G o ł d y n , Symbolika religijna i kościelna w herbach miast polskich do końca XX wieku, Zielona Góra 2001, msp. w Bibliotece Uniwersytetu Zielonogórskiego w Zielonej Górze. 10 M. A d a m c z e w s k i , Heraldyka…, s. 298. 11 W. S t r z y ż e w s k i , Treści symboliczne herbów miejskich na Śląsku, Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim do końca XVIII wieku, Zielona Góra 1999, s. 123-125. Znajduje to potwierdzenie w tezie M. Adamczewskiego, który zauważa, że wykonanie pieczęci w roku 1604, w mieście, w którym przelana został krew pierwszych polskich męczenników stanowi doskonałą harmonię z odradzającym się od XIV wieku kultem12. Wzmocnieniem tej tezy jest fakt, że pieczęć ta powstała w okresie kiedy Kazimierz Biskupi był własnością szlachecką. A znany jest w heraldyce miejskiej proces przejmowania przez miasta herbów swych właścicieli13. Wobec tego można śmiało stwierdzić, że kult Pięciu Braci Męczenników był w Kazimierzu tak silny i mocno zakorzeniony w świadomości mieszkańców, że herb Korab 14, którym legitymowali się Russoccy15 – właściciele miasta – musiał ustąpić miejsca wyobrażeniu Pierwszych Polskich Męczenników. Kazimierz Biskupi nadal legitymował się herbem z wyobrażeniem Pięciu Braci Męczenników. Po korekcie graficznej herb przedstawia w błękitnym polu tarczy kroju hiszpańskiego sylwetki Pięciu Braci Męczenników w białych szatach. Na podstawie wyobrażenia herbowego zaprojektowano również flagę Gminy, którą jest płat materiału w proporcjach 5:8 (wymiar: 100:160), podzielony na pięć pól. Pole pierwsze błękitne szerokości 20 cm, drugie białe (20 cm), pole środkowe – błękitne (80 cm) z umieszczonym centralnie godłem Gminy, pole białe (20 cm) i pole błękitne (20 cm). W oparciu o wzór flagi opracowano również projekt baneru. Projekty pieczęci przygotowane zostały dla Gminy i dla Wójta. W obu przypadkach w polu pieczęci umieszczono godło gminy. W otoku legendy: PIECZĘĆ GMINY KAZIMIERZ BISKUPI, w drugim przypadku: WÓJT GMINY KAZIMIERZ BISKUPI. SZTANDAR: Strona prawa: Płat materiału barwy czerwonej z umieszczonym centralnie godłem Polski, otoczonym legendą: RZECZPOSPOLITA POLSKA [litery barwy złotej (żółtej)]. Strona lewa: Płat materiału barwy błękitnej z umieszczonym centralnie godłem Gminy, otoczonym legendą: GMINA KAZIMIERZ BISKUPI [litery barwy srebrnej (białej)]. Łańcuch WÓJTA GMINY KAZIMIERZ BISKUPI, wg załączonego wzoru. Wyżej wymieniony projekt został opracowany merytorycznie i graficznie przed Pana dr Piotra Gołdyna. Po dokonaniu poprawek wykonanych zgodnie z zaleceniami Komisji Heraldycznej Rada Gminy postanowiła podjąć niniejszą uchwałę w sprawie projektów symboli gminnych i skierować projektowane wzory symboli - uwzględniające zalecenia Komisji Heraldycznej, do zaopiniowania przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zgodnie z art.3 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 1978r. o odznakach i mundurach (Dz. U. Nr 31, poz. 130 ze zm.). Przewodniczący Rady Gminy /-/ dr Tomasz Piaseczny 12 M. A d a m c z e w s k i , Heraldyka…, s. 202. J. S z y m a ń s k i , W sprawie genezy polskich herbów miejskich, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, t. VI, Warszawa 1994, s. 169-179. 14 Herb Korab wyobraża w polu czerwonym korab (łódź) złotą, na nim maszt (wieża) z trzema blankami, również w kolorze złotym (zob. J. S z y m a ń s k i , Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993, s. 154). 15 P. W o j t y n i a k , Kult Pięciu Braci w Polsce i Europie w XI-XVIII stuleciu i jego związki z Kazimierzem Biskupim, [w:] Dzieje Kultu Pięciu Braci w Polsce i Europie. Dzieje Kazimierza Biskupiego, cz. 2, red. A. Szymkowski, Kazimierz Biskupi 2002, s. 201-271. 13