4 dokumenty w firmie

4
dokumenty w firmie
KROK 4. Możesz wręczać
wypowiedzenia umów
Po drugim zawiadomieniu urzędu
pracy pracodawcy wolno już dokonywać wypowiedzeń i zawierać porozumienia o rozwiązaniu umów
o pracę.
Bez względu na długość okresu
wypowiedzenia stosunek pracy może rozwiązać się najwcześniej
po upływie 30 dni od drugiego zawiadomienia urzędu pracy.
W praktyce oznacza to, że dwutygodniowych wypowiedzeń nie
można dokonać niezwłocznie
po zawiadomieniu urzędu, a porozumienia o rozwiązaniu umowy
o pracę muszą zawierać odpowiednio odległy termin rozwiązania umowy o pracę.
Uwaga! Termin ten nie dotyczy
sytuacji, gdy przyczyną rozwiązania stosunku pracy z zatrudnionym jest zakończenie działalności
pracodawcy, które nastąpiło
na skutek prawomocnego orzeczenia sądowego.
>Przykład
Pracodawca wypowiada umowę
o pracę zawartą na czas
określony. Termin wypowiedzenia
wynosi dwa tygodnie i zgodnie
z nim umowa o pracę
powinna rozwiązać się 12 maja,
w sobotę. Zgodnie jednak
z ustawą o zwolnieniach
grupowych stosunek pracy
pracownika może rozwiązać się
dopiero 26 maja. Nastąpi to
wówczas z upływem 30-dniowego
terminu od drugiego
zawiadomienia urzędu pracy
o zawartym ze związkami
zawodowymi porozumieniu
w sprawie zwolnień grupowych.
Dlaczego? W praktyce należy
zatem wręczyć dwutygodniowe
wypowiedzenie odpowiednio
później, tak aby upłynęło po
30 dniach od zawiadomienia
urzędu pracy.
Jeżeli szef rozwiąże umowy
o pracę, nie stosując ustawowych
terminów, to rozwiązanie umowy
będzie wadliwe, a pracownikowi
wolno wystąpić przeciwko niemu
z roszczeniami przewidzianymi
w kodeksie pracy.
Uwaga! Jeżeli pracodawcy zależy na tym, aby jak najszybciej rozstać się z zatrudnionym, to może
skrócić okres wypowiedzenia jego umowy o pracę – art. 361 k.p.
Dotyczy to jednak tylko umowy
bezterminowej z trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia.
Wówczas szef skraca go do jednego miesiąca, a za pozostałą część
okresu wypowiedzenia wypłaca
odszkodowanie.
Przeprowadzając
zwolnienia grupowe, pracodawca musi pamiętać też o tym, że nie każdego
pracownika pozbędzie się z firmy.
Ustawa o zwolnieniach grupowych
chroni m.in.
∑ pracownika, o którym mowa
w art. 39 k.p. (okres przedemerytalny) i art. 177 k.p. (pracownica
w ciąży),
KROK 5. Wypłać
odprawy pieniężne
Stosunek pracy rozwiąże się
najwcześniej po upływie
30 dni od drugiego
zawiadomienia urzędu pracy
∑ pracownika będącego członkiem
rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego,
∑ pracownika będącego członkiem
zarządu zakładowej organizacji
związkowej,
∑ pracownika będącego członkiem
zakładowej organizacji związkowej, upoważnionemu do reprezentowania tej organizacji wobec
pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę
czynności w sprawach z zakresu
prawa pracy,
∑ pracownika będącego członkiem
specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady zakładowej,
∑ pracownika będącego społecznym inspektorem pracy,
∑ pracownika powołanego do odbycia czynnej służby wojskowej
lub jej form zastępczych, zasadniczej służby wojskowej albo przeszkolenia wojskowego.
Uwaga! Tym pracownikom wolno wypowiedzieć jedynie warunki
pracy i płacy. Jeżeli jednak wypowiedzenie zmieniające spowodowałoby obniżenie ich wynagrodzenia, to przez okres trwania
ochrony należy się im dodatek wyrównawczy.
Różnice między zwolnieniami grupowymi a indywidulanymi z przyczyn
dotyczących pracodawcy
ZAGADNIENIA
ROZMIAR
ZWOLNIEŃ
TRYB
POSTĘPOWANIA
PRZY
ZWOLNIENIACH
SZCZEGÓLNA
OCHRONA
ZATRUDNIENIA
ZWOLNIENIA GRUPOWE
◊rzeczpospolita | środa – czwartek | 2–3 maja 2007
ZWOLNIENIA INDYWIDUALNE
Jeżeli w okresie maksymalnie 30 dni nastąpi
zwolnienie z przyczyn pracodawcy co najmniej:
∑ 10 pracowników, gdy firma zatrudnia mniej
niż 100 pracowników,
∑ 10 proc. pracowników – co najmniej 100,
ale mniej niż 300 pracowników,
∑ 30 pracowników – 300 lub więcej
pracowników.
Jeżeli w okresie maksymalnie 30 dni firma zwalnia mniejszą
liczbę pracowników od wskazanej obok. Zatem ustawę
stosuje się nawet do pojedynczego rozwiązania umowy
o pracę, jeżeli jego jedyne przyczyny dotyczą pracodawcy.
∑ Jeżeli w firmie działają związki zawodowe,
to pracodawca powiadamia je o planowanych
zwolenieniach. Gdy nie ma związków
– przedstawicieli pracowników.
∑ W ciągu 20 dni od tego zawiadomienia
pracodawca i związki zawodowe zawierają
porozumienie.
∑ Gdy w firmie nie działają związki zawodowe
albo gdy porozumienie nie zostało zawarte,
pracodawca wydaje regulamin zwolnień
grupowych.
Przy zwolenieniach indywidualnych tryb postępowania
jest uproszczony. Stosuje się tu art. 38 k.p.
∑ Pracodawca informuje na piśmie związki zawodowe
o zamiarze wypowiedzenia umowy bezterminowej.
∑ Jeżeli zoz uzna, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione,
w ciągu 5 dni może zgłosić pisemne zastrzeżenie.
∑ Pracodawca podejmuje decyzję samodzielnie
po rozpatrzeniu stanowiska zoz, a także gdy ta nie zajmie
stanowiska.
Co do zasady pracowników, którzy podlegają
szczególnej ochronie, nie można zwolnić
w ramach zwolnień grupowych z przyczyn
pracodawcy. Co najwyżej można wypowiedzieć
im warunki pracy lub płacy. Ale uwaga, jeżeli
spowoduje to obniżenie ich wynagrodzenia,
to przez czas ochronny pracodawca wypłaca
dodatek wyrównawczy. Nie dotyczy to jednak
zwolnień z powodu upadłości czy likwidacji
pracodawcy. Wówczas można zwolnić każdego
pracownika.
Wypowiedzenie umowy o pracę pracownikom chronionym
może nastapić pod warunkiem niezgłoszenia sprzeciwu
przez zoz w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia
o zamierzonym wypowiedzeniu. Jeżeli zoz nie wniesie
sprzeciwu w tym terminie, pracodawca podejmuje decyzję
samodzielnie.
Jeżeli pracodawca w drodze wypowiedzenia
zmieniającego pogorszy warunki zatrudnienia
pracowników, to wypłaca im dodatek wyrównawczy.
Uwaga! Nie dotyczy to zwolnień z powodu upadłości
czy likwidacji pracodawcy. Wówczas można zwolnić
każdego.
Decydując się na zwolnienia grupowe, pracownikowi trzeba wypłacić
odprawę pieniężną. Jej wysokość
zależy od stażu pracy u zwalniającego pracodawcy. Będzie to zatem:
∑ jednomiesięczne wynagrodzenie,
jeżeli pracownik był zatrudniony
u zwalniającego krócej niż 2 lata,
∑ dwumiesięczne wynagrodzenie,
jeżeli pracował od 2 do 8 lat,
∑ trzymiesięczne wynagrodzenie
przy zatrudnieniu ponad 8 lat.
Uwaga! Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących
przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
Jej maksymalna wysokość nie może przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę,
czyli w tym roku 14 040 zł brutto
(936 zł x 15).
KROK 6. Wystaw
świadectwo pracy
Każdemu pracownikowi, który zakończył pracę, szef musi wydać
świadectwo pracy. Nakazuje mu to
art. 97 k.p.
Świadectwo pracy wydaje pracownikowi do rąk własnych albo
upoważnionej do tego osobie. Najlepiej, aby pracodawca zrobił to
w dniu, w którym dochodzi do rozwiązania lub wygaśnięcia umowy
o pracę. Jeżeli natomiast żadna
z tych osób nie może odebrać dokumentu osobiście, to w ciągu siedmiu dni od ustania zatrudnienia
szef wysyła świadectwo pracy
pocztą lub doręcza przez innego
pracownika bądź kuriera.
Co do zasady, jeżeli pracownik
osobiście odbiera świadectwo pracy, to potwierdza jego odbiór, podpisując się na kopii pozostającej
u pracodawcy. Gdy firma wysyła
świadectwo pracy pocztą, to dowodem jego wydania jest podpis pracownika na zwrotnym poświadczeniu odbioru przesyłki, a gdy zatrudniony odmawia pokwitowania
– notatka sporządzona przez
świadka doręczenia.
Pracodawcy pytają często, co
mają zrobić, gdy pracownik wystąpi do nich z wnioskiem o wydanie
świadectwa pracy w trakcie wypowiedzenia. Przepisy tego nie precyzują i choć teoretycznie eksperci
nie widzą ku temu przeszkód, to
w praktyce mogą pojawić się problemy. Wystarczy bowiem, że
w okresie wypowiedzenia pojawią
się fakty, które wpłyną na treść
świadectwa pracy. Wówczas niezbędne będzie jego prostowanie.
Aby tego uniknąć, szef powinien
w okresie wypowiedzenia wydać
dokument o zbliżonym charakterze, np. zaświadczenie potwierdzające zatrudnienie pracownika.
Uwaga! Od otrzymania świadectwa pracy pracownik ma siedem
dni na to, aby złożyć wniosek o jego
sprostowanie. Przepisy nie określają, w jakiej formie należy to zrobić. Dla celów dowodowych powinna być ona pisemna. Jeżeli pracodawca negatywnie rozpatrzy wniosek o sprostowanie świadectwa
pracy, to pracownik ma ponownie
siedem dni od zawiadomienia go
o odmowie, aby wystąpić do sądu
pracy z żądaniem sprostowania tego dokumentu. Gdy sąd uwzględni
to powództwo, to w ciągu trzech
dni od uprawomocnienia się wyroku pracodawca musi wydać nowe
świadectwo pracy.
>czytelnicy pytają
dF odpowiada
Procedura w praktyce
∑ Zwykle związki mają 30 dni na dostarczenie przedsiębiorcy wspólnego
stanowiska w jakiejś sprawie. Czy podobnie jest przy redukcjach grupowych? A co wtedy, gdy związki nie osiągną kompromisu?
Przepisy nie precyzują limitu czasu, do kiedy związki muszą uzgodnić
wspólne stanowisko w sprawie zwolnień grupowych. Termin 30 dni dotyczy wyłącznie ustalania:
∑ regulaminu pracy, wynagradzania, nagród, premiowania, zakładowego
funduszu świadczeń socjalnych,
∑ planu urlopów,
∑ okresów rozliczeniowych wydłużonych maksymalnie do sześciu lub 12
miesięcy oraz w równoważnym systemie czasu pracy do trzech lub
czterech miesięcy,
∑ wykazu prac w porze nocnej.
Jeżeli w tych sprawach reprezentatywne organizacje związkowe nie
uzgodnią wspólnego stanowiska w ciągu 30 dni, to pracodawca podejmuje decyzję samodzielnie.
∑ Czy w ramach tej samej grupy zawodowej muszę zatrudniać pracowników w tym samym wymiarze czasu pracy?
Nie. Potwierdził to również Sąd Najwyższy. Dodał, że nie musi to być też
to samo stanowisko pracy (wyrok SN z 4 grudnia 1994 r., I PKN 444/98).
Ponadto, zdaniem SN, zatrudnienie na nowo utworzonym stanowisku pracy, na którym wymagane są szczególne kwalifikacje lub umiejętności,
których pracodawca nie wymagał wcześniej, nie jest zatrudnieniem w tej
samej grupie zawodowej (wyrok SN z 7 sierpnia 2002 r., I PKN 594/01).