Załącznik Nr 9 do wytycznych w zakresie przeprowadzania kontroli

Transkrypt

Załącznik Nr 9 do wytycznych w zakresie przeprowadzania kontroli
WOJEWODA POMORSKI
Gdańsk, dnia 30 lipca 2015 r.
PS-VI.431.6.2015.JS
(znak sprawy)
Pani
Elżbieta Gomułka
Dyrektor Zespołu Placówek
Opiekuńczo-Wychowawczych
Powiatu Człuchowskiego
ul. Koszalińska 3
77-300 Człuchów
SPRAWOZDANIE Z KONTROLI
Na podstawie art. 122 i 122a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie
pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332), upoważnieni pracownicy Wydziału Polityki
Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku:
 Jolanta Szubstarska, starszy inspektor wojewódzki, kierujący zespołem kontrolnym,
 Elżbieta Żynda, inspektor wojewódzki
w dniach od 8 czerwca 2015 r. do dnia 19 czerwca 2015 r. w „Placówce OpiekuńczoWychowawczej Nr 4” w Czarnem przy ul. Leśnej 1, zwanej dalej „Placówką” przeprowadzili
kontrolę uproszczoną w zakresie zapewnienia dzieciom całodobowej opieki i wychowania oraz
zaspokajania ich niezbędnych potrzeb, w szczególności emocjonalnych, społecznych
i rozwojowych.
Okres objęty kontrolą: od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia rozpoczęcia kontroli
Kierownik jednostki kontrolowanej oraz informacje wstępne: Dyrektorem Placówki jest
Pani Elżbieta Gomułka, będąca jednocześnie Dyrektorem Zespołu Placówek
Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu Człuchowskiego, w skład którego wchodzi Placówka
Opiekuńczo-Wychowawcza Nr 4 w Czarnem.
Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Nr 4 z siedzibą w Czarnem przy ul. Leśnej 1 jest
prowadzona przez Powiat Człuchowski na podstawie Decyzji Wojewody Pomorskiego z dnia
28 grudnia 2012 r. znak PS-VI.9423.15.2012. Placówka jest placówką
opiekuńczo-wychowawczą typu socjalizacyjnego i posiada 30 miejsc.
Zgodnie z art. 230 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej, zezwolenie jest ważne do dnia 31 grudnia 2020 r. Obsługę administracyjnoekonomiczną i organizacyjną Placówce zapewnia, w myśl art. 94 ww. ustawy, Zespół Placówek
Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu Człuchowskiego. Dyrektor Zespołu Placówek jest
jednocześnie dyrektorem Placówki, zgodnie z art. 97 ust. 2 ww. ustawy.
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337.
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Regulamin Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4 w Czarnem stanowi załącznik
Nr 5 do Uchwały Nr 38/28/2015 Zarządu Powiatu Człuchowskiego z dnia 7 maja 2015 r.
w sprawie uchwalenia Regulaminu Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu
Człuchowskiego.
Kontrola w Placówce prowadzona była na wniosek Rzecznika Praw Dziecka z dnia
15 kwietnia 2015 r. znak ZEW.441.698.2015.EB.
Ocena skontrolowanej działalności: pozytywna z nieprawidłowościami.
Uzasadnienie oceny:
1. Organizacja Placówki
Organizację i zasady działania Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4 w Czarnem
określają dwa dokumenty organizacyjne: Regulamin Zespołu Placówek OpiekuńczoWychowawczych Powiatu Człuchowskiego określający zasady działania i organizację Zespołu
Placówek oraz Regulamin Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4, określający zasady
działania i organizacji Placówki.
Regulamin Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych określa m.in. strukturę
Zespołu Placówek, zasady zapewniania całodobowej opieki, formy i działania współpracy
z rodziną, strukturę, kwalifikacje i obowiązki pracowników zespołu, zasady i tryb
kwalifikowania oraz kierowania wychowanków do Zespołu Placówek, zasady postępowania
w przypadku samowolnego opuszczenia placówki przez dziecko oraz zasady opłat za pobyt
w Zespole Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu Człuchowskiego (akta kontroli
str. 5-13).
Zgodnie z tytułem Rozdziału III i § 7 Regulaminu Zespołu Placówek OpiekuńczoWychowawczych Powiatu Człuchowskiego dziecko kierowane jest do Zespołu Placówek
Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu Człuchowskiego, co pozostaje w sprzeczności
z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r.
w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720), zgodnie z którym
dziecko kierowane jest do placówki opiekuńczo-wychowawczej.
Regulamin Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4 w Czarnem określa zadania
Placówki, działanie Stałego Zespołu do Spraw Okresowej Oceny Sytuacji dziecka, zasady
działania samorządu wychowanków, dokumentację prowadzoną w Placówce, standard
wychowania i opieki, standard usług świadczonych w Placówce (akta kontroli str. 14-19).
W myśl § 6 Regulaminu Placówki, w Placówce prowadzi się następującą dokumentację:
karty pobytu dziecka, plany pomocy dziecku, dziennik zajęć, plany miesięczne pracy
opiekuńczo-wychowawczej i inną, indywidualną dokumentację dziecka, co nie wyczerpuje
treści § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r.
w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Zgodnie z § 17 ust. 1 przywołanego
rozporządzenia w placówce opiekuńczo-wychowawczej, dla każdego dziecka prowadzi się:
plan pomocy dziecku, kartę pobytu dziecka, kartę udziału w zajęciach prowadzonych przez
psychologa, pedagoga lub osobę prowadzącą terapię, z opisem ich przebiegu, o ile dziecko tego
wymaga oraz arkusze badań i obserwacji psychologicznych i pedagogicznych.
Zgodnie z § 3 Regulaminu Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu
Człuchowskiego, w Zespole Placówek funkcjonuje Zespół Wychowawczy, który zbiera się co
najmniej raz na kwartał i którego zadaniem jest analiza pracy opiekuńczo-wychowawczej,
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
zatwierdzanie w formie uchwał Rocznego Planu Pracy, Planu Pracy Wychowawców,
programów autorskich oraz doskonalenie i dokształcanie wychowawców. W skład zespołu
wchodzą: dyrektor, wychowawcy-koordynatorzy, wychowawcy placówek, pedagog,
psycholog, pracownik socjalny.
Specjaliści o których mowa w § 5 ww. Regulaminu, tj. psycholog, pedagog, pracownik
socjalny, zatrudnieni w Zespole Placówek, usytuowani są w siedzibie Zespołu Placówek,
w Człuchowie przy ul. Koszalińskiej 3.
Zgodnie z § 5 ust. 4 Regulaminu Zespołu Placówek, osoba zatrudniona na stanowisku
pracownika socjalnego jest odpowiedzialna za pracę z rodziną dziecka, rozpoznanie jego
sytuacji rodzinnej, utrzymuje kontakt z instytucjami wspierającymi tę rodzinę, inicjuje
działania niezbędne do unormowania sytuacji rodziny i umożliwienia powrotu dziecka do
rodziny.
Zgodnie z § 5 ust. 5 ww. Regulaminu, osoby zatrudnione na stanowisku psychologa lub
pedagoga są odpowiedzialne za diagnozę indywidualną dziecka, prowadzenie zajęć
terapeutycznych oraz za poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne dla rodziców. Zgodnie
z ustaleniami kontroli, osoby te wykonują swoją pracę zarówno w siedzibie Zespołu Placówek
jak i w placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
Zgodnie z § 5 ust. 2 ww. Regulaminu, wychowawca-koordynator zobowiązany jest do
organizowania pracy opiekuńczo-wychowawczej w danej placówce, koordynuje działalność
placówki i bezpośrednio odpowiada za realizację zadań wychowawców grup i jakość
sprawowanej opieki a także bieżącą dokumentację procesu opiekuńczo-wychowawczego
i reprezentuje placówkę w środowisku lokalnym.
W Placówce, zgodnie z § 4 Regulaminu Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4, działa
Stały Zespół do Spraw Okresowej Oceny sytuacji Dziecka, w skład którego wchodzą: dyrektor,
pedagog, psycholog, wychowawca-koordynator, wychowawca bezpośrednio kierujący
procesem wychowawczym, przedstawiciel organizatora rodzinnej pieczy zastępczej,
pracownik socjalny, inne osoby, w szczególności asystent rodziny, przedstawiciel ośrodka
adopcyjnego, lekarz, pielęgniarka w miarę indywidualnych potrzeb dziecka. Zgodnie z art. 137
ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
w skład zespołu wchodzą również rodzice dziecka, z wyjątkiem rodziców pozbawionych praw
rodzicielskich, czego Regulamin Placówki nie uwzględnia.
2. Zapewnienie dzieciom całodobowej opieki i wychowania.
Ocena działalności Placówki w zakresie zapewniania całodobowej opieki i wychowania:
pozytywna z nieprawidłowościami.
W okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 8 czerwca 2015 r. w Placówce przebywało
łącznie 39 wychowanków, z czego 5 wychowanków zostało usamodzielnionych, 4 zostało
skreślonych z ewidencji Placówki na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w związku z długotrwałą ucieczką, jeden
wychowanek powrócił do domu rodzinnego, jedna wychowanka została umieszczona
w rodzinie zastępczej, jedna wychowanka została przeniesiona do innej placówki na terenie
innego, właściwego dla niej miejscowo, powiatu (akta kontroli str. 31-33).
W okresie prowadzenia kontroli w placówce umieszczonych było 26 wychowanków,
w tym jeden aktualnie przebywający w młodzieżowym ośrodku socjoterapii, a czterech
w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, przy czym jeden wychowanek umieszczony
w młodzieżowym ośrodku wychowawczym przebywa na długotrwałej ucieczce. W placówce
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
przebywa dwoje wychowanków poniżej 10 roku życia, z uwagi na umieszczenie wraz
rodzeństwem, co jest zgodne z art. 95 ust. 2 ww. ustawy (akta kontroli str. 31-33).
Zgodnie z ustaleniami kontroli, dzieci przyjmowane do Placówki OpiekuńczoWychowawczej Nr 4 w Czarnem, trafiają najpierw na miejsca interwencyjne w Placówce
Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 1, łączącej zadania placówki opiekuńczo-wychowawczej typu
socjalizacyjnego i placówki typu interwencyjnego, mieszczącej się w Człuchowie przy
ul. Koszalińskiej 3, w tym samym budynku, w którym mieści się siedziba Zespołu Placówek
Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu Człuchowskiego (akta kontroli str. 217-221).
Pobyt dzieci w części interwencyjnej jest obowiązującą zasadą, procedurą, dotyczącą
wszystkich dzieci skierowanych do Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu
Człuchowskiego.
Po okresie pobytu na miejscach interwencyjnych w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej
Nr 1 w Człuchowie, dziecko przenoszone jest do jednej z placówek socjalizacyjnych
funkcjonujących w strukturze Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu
Człuchowskiego. Przeniesienie dziecka dokonywane jest bez skierowania Starosty
Człuchowskiego, gdyż dziecko nie jest kierowane do Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w
Zespole Placówek, tylko do Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu
Człuchowskiego, co jest niezgodne z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej.
W trakcie kontroli ustalono, że z 39 wychowanków przebywających w placówce od dnia
1 stycznia 2014 r. do dnia 8 czerwca 2015 r., czterech zostało umieszczonych bezpośrednio
w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4 w Czarnem, w tym trzech w 2009 r. i jeden
w roku 2012. Pozostałe dzieci były przyjęte najpierw na miejsca interwencyjne w Placówce
Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 1 w Człuchowie przy ul. Koszalińskiej 3. Pobyt dziecka
w Placówce posiadającej miejsca interwencyjne daje możliwość specjalistom zatrudnionym
w Zespole Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu Człuchowskiego dokonywania
obserwacji psychologicznej i pedagogicznej dziecka oraz przeprowadzania badań
psychologicznych i pedagogicznych w celu zdiagnozowania dziecka. Czas pobytu
w interwencji jest też czasem na zbieranie informacji o dziecku i jego rodzinie. Na tej podstawie
w czasie pobytu w części interwencyjnej powstaje diagnoza dziecka.
Z ustaleń kontroli wynika, że trzymiesięczny pobyt dziecka na miejscach interwencyjnych
nie wystarcza do sporządzenia diagnozy psychofizycznej dziecka. […………………………]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[……………………………..]*. Jest to niezgodne z § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy
i polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej,
zgodnie, z którym diagnozę psychofizyczną dziecka sporządza się niezwłocznie po przyjęciu
dziecka do placówki opiekuńczo-wychowawczej. Diagnoza jest podstawą tworzenia planu
pomocy dziecka, gdyż zgodnie z § 15 ust. 1 ww. rozporządzenia, niezwłocznie po sporządzeniu
diagnozy psychofizycznej dziecka, wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka,
we współpracy z asystentem rodziny prowadzącym pracę z rodziną dziecka, opracowuje plan
pomocy dziecku. Brak diagnozy, w określonym rozporządzeniem terminie, powoduje
niemożność utworzenia planu pomocy dziecku, a tym samym uniemożliwia podjęcie pracy
z dzieckiem, gdyż zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
i systemie pieczy zastępczej, praca z dzieckiem w placówce opiekuńczo-wychowawczej jest
prowadzona zgodnie z planem pomocy dziecku.
[…………………………………………………………………………………………...]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………..]*. Pozostaje to w sprzeczności z art. 4 ust. 4
ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, zgodnie
z którym stosując ustawę należy mieć na względzie prawo dziecka do stabilnego środowiska
wychowawczego.
W okresie objętym kontrolą tj. od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 8 czerwca 2015 r.
całodobową opiekę i wychowanie dzieciom zapewniało łącznie 16 osób, w tym
14 wychowawców, jeden opiekun dziecięcy i jeden opiekun nocny (akta kontroli str. 36-39).
W trakcie czynności kontrolnych Dyrektor Placówki poinformowany został, iż w placówce
opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, w której nie przebywają dzieci w wieku do
3 lat i w której nie ma dzieci z niepełnosprawnością ruchową, nie ma uzasadnienia dla
zatrudnienia opiekuna dziecięcego. Nie ma też uzasadnienia dla zatrudnienia opiekuna
nocnego, gdyż takie stanowisko nie jest wskazane w art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011
r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w którym wymienia się osoby pracujące
z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Jednakże z uwagi na fakt posiadania przez
osoby zatrudnione na stanowisku opiekun nocny i opiekun dziecięcy, kwalifikacji określonych
w art. 98 ust. 1 ww. ustawy dla wychowawcy, wskazano na możliwość zatrudnienia tych osób
na stanowisku wychowawców. Dyrektor Placówki zobowiązał się do zmiany stanowisk pracy
tym dwóm pracownikom.
Z ustaleń kontroli wynika, że trzy osoby zatrudnione na stanowisku wychowawcy i jedna
na stanowisku opiekuna dziecięcego, przebywały na urlopach macierzyńskich. W okresie
objętym kontrolą, trzech wychowawców i opiekun nocny zostało zatrudnionych na zastępstwo
za osoby przebywające na urlopach (akta kontroli str. 36-39).
W czasie trwania kontroli, całodobową opiekę i wychowanie w Placówce zapewniało
jedenastu wychowawców i jeden opiekun nocny, w tym trzech wychowawców w Grupie I,
czterech wychowawców w Grupie II i czterech wychowawców w Grupie III (akta kontroli str.
36-43).
W trakcie kontroli ustalono, że wychowawcy pracują w różnych godzinach tj. od 6:30 do
15:00, od 15:00 do 22:00, od 8:00 do 15:00 i od 15:00 do 20:00. Są też dyżury realizowane
z przerwą np. jeden wychowawca, jednego dnia, zgodnie z przedstawionym harmonogramem,
pracował od godziny 6:30 do godziny 8:00 i od godziny 10:00 do godziny 15:00, lub od godziny
6:30 do godziny 8:00 i od godziny 11:30 do godziny 15:00 (akta kontroli str. 40-43). Przerwa
w pełnieniu dyżuru, zgodnie z wyjaśnieniami wychowawcy koordynatora, jest
wykorzystywana na kontakty ze szkołą lub inne sprawy dziecka oraz na wypełnianie
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
dokumentacji, gdyż wychowawcy w tygodniu realizują 36 godzin bezpośredniej pracy
z dzieckiem i 4 godziny w postaci kontaktów w sprawach dziecka ze szkołą, sądem,
przychodnią zdrowia itp. oraz wypełniają w tym czasie dokumentację. W przedstawionych
harmonogramach pracy, szczególnie wyeksponowanym dyżurem wychowawcy jest trwająca
od godziny 6:30 do godziny 8:00 pobudka. W tych godzinach w każdej grupie jest jeden
wychowawca (akta kontroli str. 40-43).
Wychowawcy zazwyczaj pełnią dyżury w grupach, w których pracują. Z ustaleń kontroli
wynika, że w godzinach przedpołudniowych, od godziny 8:00 do około godziny 15:00, gdy
dzieci są w szkole, bardzo często jeden wychowawca sprawuje opiekę nad dziećmi w dwóch
grupach. W okresie od dnia 30 marca 2015 r. do dnia 8 czerwca 2015 r., takich łączonych
dyżurów przedpołudniowych nie było przez 8 dni, tj. dnia 30 marca, 2 kwietnia,
8 kwietnia, 27 kwietnia, 29 kwietnia, 18 maja, 20 maja i 8 czerwca (akta kontroli str. 40-43).
Popołudniami czyli od godziny 15:00 w każdej grupie jest wychowawca, a czasem nawet
dwóch wychowawców np. w dniu 15 kwietnia 2015 r. w Grupie I w godzinach od 15:00 do
20:00 było dwóch wychowawców i tego samego dnia w Grupie III w godzinach od 15:00 do
22:00 również było dwóch wychowawców. Podobna sytuacja miała miejsce w dniu 16 kwietnia
2015 r., wówczas w Grupie II w godzinach od 15:00 do 20:00 dyżur pełniło dwóch
wychowawców. Czterech wychowawców od godziny 15:00 w Placówce było również w dniu
22 kwietnia 2015 r., 23 kwietnia 2015 r., 10 maja 2015 r., 19 maja 2015 r., 20 maja 2015 r.,
31 maja 2015 r. (akta kontroli str. 40-43). Zgodnie z przedstawionym planem pracy
wychowawców, w dniu 27 maja 2015 r. od godziny 15:00 w Placówce pracowało pięciu
wychowawców, dwóch w Grupie I do godziny 20:00 i dwóch w Grupie III do godziny 22:00.
Opiekę nocną w placówce sprawuje wychowawca i opiekun nocny, ale zdarza się również,
że opiekę w nocy sprawuje tylko opiekun nocny. Przykładowo, takie sytuacje miały miejsce w
dniach: 5 kwietnia 2015 r, 18 i 19 kwietnia 2015 r, 26 kwietnia 2015 r, 9 i 10 maja 2015 r, 17
maja 2015 r., 30 i 31 maja 2015 r. (akta kontroli str. 40-43).
Zapewnienie opieki nocnej w Placówce przez jedną osobę zatrudnioną na stanowisku
opiekuna nocnego stanowi nieprawidłowość, gdyż opiekun nocny nie jest osobą pracującą
z dzieckiem w rozumieniu art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej. Ponadto, zapewnienie opieki nocnej przez jedną osobę
w Placówce, w której umieszczonych jest 26 dzieci, jest niezgodne z § 20 rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy
zastępczej, zgodnie z którym w okresie od dnia 2 stycznia 2013 r. do dnia 1 stycznia 2021 r. w
placówce opiekuńczo-wychowawczej, w której przebywa więcej niż 14 dzieci, w godzinach
nocnych opiekę sprawują, co najmniej 2 osoby pracujące z dzieckiem, w tym 1 wychowawca.
W trakcie kontroli ustalono, że Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Nr 4 w Czarnem,
zgodnie z planem pracy opiekuńczo-wychowawczej jest zamykana na wakacje. Dzieci
przebywające w Placówce w Czarnem przeprowadzają się na okres wakacji do Człuchowa, do
placówek wchodzących w skład zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu
Człuchowskiego (akta kontroli str. 50-51). Wraz z dziećmi przenoszą się też wychowawcy.
Wychowawcy pracujący w Placówce w Czarnem w wakacje pracują w placówkach
w Człuchowie.
Zgodnie z art. 93 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie
pieczy zastępczej, placówka opiekuńczo-wychowawcza zapewnia dziecku całodobową opiekę
i wychowanie. Zamykanie Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4 w Czarnem na dwa
miesiące wakacji nie jest realizacją tego artykułu, bo Placówka w tym okresie przestaje
prowadzić działalność, co oznacza, że nie zapewnia całodobowej opieki i wychowania
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
żadnemu dziecku. Przenoszenie dzieci z Placówki w Czarnem do Placówek w Człuchowie,
pozostaje też w sprzeczności z art. 4 pkt 4 ww. ustawy w zakresie realizacji prawa dziecka do
stabilnego środowiska wychowawczego.
Zgodnie z wyjaśnieniami Dyrektora, pobyt dzieci w okresie wakacyjnym w Człuchowie,
traktowany jest jako wyjazd wakacyjny. W Człuchowie jest więcej możliwości zapewnienia
wypoczynku letniego, także wyjazdy dzieci na wycieczki i na basen orgaznizowane są
z Człuchowa. Przeniesienie dzieci z Placówki w Czarnem do Człuchowa daje też możliwość
wykorzystania urlopów przez wychowawców.
2.1. Organizacja pracy opiekuńczo-wychowawczej w Placówce
Zgodnie z ustaleniami kontroli w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4
w Czarnem posiadającej 30 miejsc, funkcjonują 3 grupy wychowawcze. Każda grupa
przeznaczona jest dla 10 dzieci i zajmuje osobne piętro w trzykondygnacyjnym budynku. Na
parterze ma swoje pomieszczenia Grupa I, na pierwszym piętrze Grupa II, na drugim piętrze
Grupa III zwana „Grupą Usamodzielnienia”.
Zgodnie z Regulaminem Grupy Usamodzielnienia, do grupy tej kieruje Dyrektor Zespołu
Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Człuchowie na podstawie pozytywnej opinii
Zespołu Wychowawczego. Do Grupy Usamodzielnienia może być kierowany wychowanek,
który ukończył 16 lat i realizuje obowiązek szkolny, wyraża zgodę na umieszczenie w grupie
i podpisuje kontrakt, zapoznał się z Regulaminem Grupy i zobowiązuje się do jego
przestrzegania, uzyskał pozytywną opinię zespołu Wychowawczego (akta kontroli str. 20-22).
W trakcie kontroli ustalono, że wszyscy wychowankowie Grupy III podpisują kontrakt tej
samej treści. Kontrakt zawiera deklarację bezwzględnego przestrzegania Regulaminu i zasad
przez wychowanka, zobowiązanie wychowawców do współpracy i wspierania wychowanków
w różnych obszarach przez wychowawców oraz informację, że za nieprzestrzeganie warunków
zawartych w kontrakcie, wychowanek może zostać wydalony z Grupy Usamodzielnienia.
Kontrakt jest podpisywany przez wychowawców Grupy Usamodzielnienia, wychowanka i
Dyrektora Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu Człuchowskiego (akta
kontroli str. 59-60).
W trakcie kontroli ustalono, że jeden wychowawca w Placówce kieruje procesem
wychowawczym dwóch lub trzech wychowanków, co jest zgodne z § 16 ust. 1 rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy
zastępczej.
W Grupie I pracuje trzech wychowawców, każdy kieruje procesem wychowawczym trzech
wychowanków. W Grupie II pracuje czterech wychowawców, mających pod bezpośrednią
opieką po dwóch wychowanków. W Grupie III pracuje czterech wychowawców, którzy pod
bezpośrednią opieką mają po dwoje lub troje wychowanków (akta kontroli str. 44-46).
W trakcie kontroli ustalono, że wychowankowie nie mają wpływu na wybór wychowawcy
prowadzącego.
Praca opiekuńczo-wychowawcza w Placówce jest prowadzona w oparciu o „Plan pracy
opiekuńczo-wychowawczej, dydaktycznej oraz administracyjno-gospodarczej Zespołu
Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Człuchowie” opracowywany na każdy rok szkolny
i zatwierdzony przez Zespół Wychowawczy. Plan pracy na rok szkolny 2014/2015,
zatwierdzony został przez Zespoły Wychowawcze Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych
Nr 1, 2, 3 i 4 w dniu 24 września 2014 r.
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Na podstawie ww. Planu pracy, w Placówce tworzone są miesięczne Plany pracy
opiekuńczo-wychowawczej w danym roku szkolnym (akta kontroli str. 50-51). W miesięcznym
planie pracy opiekuńczo-wychowawczej, wyodrębnione są cztery działy, w których
zaplanowane są określone zadania, formy i sposób ich realizacji oraz termin realizacji.
Miesięczny plan pracy obejmuje zadania w następujących działach: 1) prace organizacyjnoporządkowe, kształtowanie nawyków higienicznego trybu życiu, zapewnienie bezpieczeństwa
wychowankom, zapewnienie warunków materialnych, 2) zapewnienie wychowankom
powodzenia w nauce szkolnej, 3) przygotowanie do racjonalnego spędzania czasu wolnego,
rozwijanie sprawności fizycznej i zamiłowania do turystyki, rozwijanie zainteresowań
i wyrabianie nawyków, 4) przygotowanie wychowanków do samodzielności.
Ponadto, w dzienniku zajęć prowadzonym w każdej grupie wychowawczej, wpisywane są
zadania opiekuńczo-wychowawcze na cały rok szkolny. Przykładowo w Dzienniku zajęć
Grupy I na rok szkolny 2014/2015 jest wpisane zadanie: […………………………………….]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[……………………]*.
Organizowanie pracy opiekuńczo-wychowawczej w Placówce jest zadaniem
wychowawcy-koordynatora, który koordynuje działalność placówki i bezpośrednio odpowiada
za realizację zadań wychowawców grup i jakość sprawowanej opieki.
2.2. Rozkład zajęć w Placówce
Praca w Placówce prowadzona jest według ściśle określonego rozkładu zajęć.
Przykładowo, w Grupie I, w dni nauki szkolnej o godzinie 6:30 jest pobudka, następnie do
godziny 7:00 jest toaleta poranna i ścielenie tapczanów. Od godziny 7:00 do 7:35 jest czas na
śniadanie, wietrzenie i porządkowanie pomieszczeń. Potem wyjście do szkoły. W godzinach
8:00 – 14:00 są zajęcia szkolne i indywidualne zajęcia z wychowankami oraz opieka nad
dziećmi pozostającymi w domu. W godzinach od 14:00 do 15:00 jest czas na obiad
i odpoczynek poobiedni. Od godziny 15:00 do godziny 16:30 jest czas na prace na rzecz domu
i grupy oraz gry, zabawy i zajęcia zorganizowane. Od godziny 16:30 do godziny 18:30, we
wszystkich grupach jest nauka własna wychowanków. Od godziny 18:30 do 19:00 jest czas na
przygotowywanie i spożywanie kolacji. Następnie od godziny 19:00 do godziny 20:30 są gry
i zabawy rekreacyjno-sportowe, indywidualna praca z dzieckiem, zajęcia organizowane i czas
na naukę dla tych wychowanków, którzy jeszcze tego czasu potrzebują. O godzinie 20:30
rozpoczyna się porządkowanie pomieszczeń grupy, toaleta wieczorna, zajęcia własne
wychowanków. Od 21:30 do 22:00 trwa przygotowanie do snu i o 22:00 jest cisza nocna.
Zgodnie z ustaleniami kontroli, w Grupie I, najmłodszy, sześcioletni wychowanek kładzie się
spać o godzinie 19:30, dzieci uczęszczające do starszych klas szkoły podstawowej idą spać
o godzinie 20:30, a gimnazjaliści o godzinie 21:30.
Zgodnie z ustaleniami kontroli ok. godziny 15:00 we wszystkich grupach następuje
przekazanie dyżurów wychowawców, w trakcie którego organizowane jest spotkanie ze
wszystkimi wychowankami, w którym udział bierze wychowawca przekazujący dyżur
i wychowawca rozpoczynający dyżur. W trakcie spotkania omawiane są sprawy bieżące,
problemy i planowany jest czas popołudniowy grupy (akta kontroli str. 47-49, 212-216).
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Rozkład zajęć w Grupie II i w Grupie III jest prawie identyczny. W rozkładzie zajęć Grupy
II jest dodatkowo wpisany podwieczorek od godziny 16:20 do godziny 16:30
i o godzinie 14:45 spotkanie z grupą. W Grupie III w godzinach 19:00-20:00 wpisana jest
indywidualna praca z młodzieżą, w tym czytanie książek, zajęcia sportowe, zajęcia
organizowane. Zgodnie z ustaleniami kontroli, w tym czasie do wychowanków mogą
przychodzić koledzy i koleżanki spoza placówki (akta kontroli str. 47-49).
W dni wolne od nauki szkolnej rozkład zajęć w grupach wygląda następująco. W Grupie I
od godziny 8:00 do godziny 9:00 trwa budzenie dzieci, toaleta poranna, ścielenie tapczanów.
Od godziny 9:00 do 9:30 jest śniadanie, wietrzenie i porządkowanie pomieszczeń grupy.
W godzinach od 9:30 do 13:30, zgodnie z rozkładem zajęć, jest czas na oglądanie telewizji,
słuchanie muzyki, zajęcia na świeżym powietrzu lub zajęcia sportowo-ruchowe na sali
gimnastycznej (akta kontroli str. 47). Zgodnie z ustaleniami kontroli w soboty do południa są
generalne porządki. Jeśli dzieci chcą gdzieś wyjść, to wtedy prace porządkowe wykonywane
są bardziej intensywnie, a przez to krócej co pozwala wyjść na spacer, do znajomych lub na
teren rekreacyjny wokół placówki (akta kontroli str. 212-216). W godzinach od 13:30 do 14:00
dzieci jedzą obiad, a od godziny 14:00 do 15:00 jest czas wolny do dyspozycji wychowanków.
Od godziny 15:00 w Grupie I, zgodnie z rozkładem zajęć, są zajęcia na świeżym powietrzu,
gry i zabawy na sali gimnastycznej, a także odwiedziny rodzin i przyjaciół (akta kontroli str.
47). Zgodnie z ustaleniami kontroli, w weekendy o stałej porze czyli o godzinie 15:00 są zajęcia
z programu. W Grupie I realizowany jest program „T jak tolerancja” (akta kontroli str. 212216). Zajęcia w ramach programu prowadzi wychowawca i trwają one około godziny. Zdarza
się, że gdy dzieci fajnie się bawią, to zajęcia z programu trwają do kolacji, czyli do godziny
18:00 (akta kontroli str. 212-216). Po kolacji od godziny 18:30 do 20:30 jest czas wolny
wychowanków, organizowany do dyspozycji dzieci. Zgodnie z wyjaśnieniami wychowawcykoordynatora, po kolacji dzieci składają propozycje, co chciałyby robić i wybierana jest jakaś
propozycja np. wyjście do leśniczówki lub na spacer, oglądanie filmu w telewizji itp.
W niedziele po południu jest nauka, odrabianie lekcji, przygotowanie do szkoły.
W Grupie II, w dni wolne od nauki szkolnej, zgodnie z rozkładem zajęć, w godzinach
od 9:00 do 11:30 ma miejsce porządkowanie pomieszczeń grupowych oraz terenu wokół domu,
pranie odzieży, wietrzenie pomieszczeń. W niedziele w tych godzinach są grupowe wyjścia na
msze święte. Od godziny 11:30 do 13:30 jest czas na zajęcia zorganizowane,
w tym spacery po okolicy, oglądanie programów edukacyjnych, zajęcia świetlicowe, sportowe,
kulinarne, wspólne spędzanie czasu. Od godziny 13:30 do godziny 14:20-30 jest czas na
pobranie i zabezpieczenie prowiantu oraz obiad. Zgodnie z obowiązującym rozkładem, od
14:20-30 do godziny 14:55 jest odpoczynek poobiedni i czas wolny dla dzieci. Następnie do
15:15 spotkanie z grupą, na którym następuje zaplanowanie popołudnia.
Od godziny 15:15 do 18:20-30 mają miejsce zajęcia zorganizowane, spotkania
z rówieśnikami spoza domu i grupy, oglądanie bajek i filmów, czas na dodatkową naukę itp.
Potem jest kolacja, a po kolacji od godziny 18:45 do 21:45 trwa toaleta wieczorna, dyżury
porządkowe, jest czas wolny dla wychowanków, rozmowy z dziećmi, wspólne gry i zabawy,
słuchanie muzyki, oglądanie tv i organizowanie zajęć dodatkowych (akta kontroli str. 48).
W niedziele jest czas na odpoczynek.
W Grupie III w dni wolne od nauki szkolnej w godzinach od 9:30 do 11:30 trwa
porządkowanie pomieszczeń grupy, oglądanie programów w telewizji, zajęcia na świeżym
powietrzu, dodatkowe zajęcia edukacyjne. W godzinach od 11:30 do 14:00 ma miejsce
przygotowanie i spożywanie obiadu. Zgodnie z ustaleniami kontroli Grupa III jest jedyną grupą,
która w weekendy przygotowuje sobie obiady
w ramach nauki samodzielności.
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Od 14:00 do 15:00 jest czas wolny do dyspozycji wychowanków (czytanie książek, słuchanie
mużyki), a od 15:00 do 18:00 jest praca z wychowankami mającymi trudności w nauce
szkolnej, zajęcia organizowane i zajęcia kulinarne. Po kolacji od 18:30 do 20:00 jest czas wolny
do dyspozycji wychowanków, a następnie od 20:00 do 22:00 trwa porządkowanie pomieszczeń
grupy, toaleta wieczorna, oglądanie tv (akta kontroli str. 49).
Zgodnie z ustaleniami kontroli w rozkładzie zajęć poszczególnych grup są też zajęcia
powtarzające się okresowo. W Grupie I są to: zajęcia czytelnicze, w każdy poniedziałek od
godziny 15:15 do godziny 16:15, generalne porządki w pomieszczeniach grupowych, prace
porządkowe na rzecz placówki lub grupy w środy i soboty oraz podsumowanie minionego
tygodnia i planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej na najbliższy tydzień w soboty.
W Grupie II zajęcia powtarzające się okresowo to: zajęcia czytelnicze (czytanie, książek,
czasopism, lektur, prasy) w poniedziałki od godziny 15:00 do godziny 16:00, generalne
porządki w pomieszczeniach grupy, sprzątanie terenu wokół domu przydzielonego grupie
w środy i soboty oraz wyjazd na basen do Człuchowa w środy, co dwa tygodnie.
W Grupie III, zajęcia powtarzające się okresowo to: zajęcia czytelnicze w poniedziałki,
generalne porządki w pomieszczeniach grupy w środy i soboty, przygotowywanie i spożycie
obiadów przygotowanych w grupie w soboty i niedziele oraz podsumowanie tygodnia,
planowanie pracy wychowawczej na najbliższy tydzień w soboty (akta kontroli str. 47-49).
Treść i tematyka zajęć w poszczególnych dniach tygodnia jest wpisywana przez
wychowawców do dziennika zajęć, prowadzonego dla każdej grupy (akta kontroli str. 55-56).
[…………………………………………………………………………………………...]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[……………………………………………………………………………..]*.
W trakcie kontroli ustalono, że faktycznym czasem na odpoczynek dla wychowanków jest
czas po zjedzeniu obiadu do spotkania grupy około godziny 15:00 i czas po zjedzeniu kolacji
i wypełnieniu dyżurów do godziny 20:00. Czas po spotkaniu o godzinie 15:00, czyli od około
15:15-30 do 16:30 może być czasem wolnym np. na wyjścia poza placówkę, ale tylko dla
niektórych wychowanków. Sami nie mogą wychodzić wychowankowie najmłodsi
i wychowankowie, którzy nadużyli zaufania wychowawcy (akta kontroli str. 212-216). Zdarza
się, że w tym czasie wychowankowie całą grupą wraz z wychowawcą idą na zakupy,
szczególnie ma to miejsce w dzień wypłaty kieszonkowego. W czasie wolnym
zorganizowanym, wychowankowie wraz z wychowawcą wychodzą na zajęcia sportowe,
do sali gimnastycznej w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych, mieszczącej się naprzeciwko
Placówki. Wyjścia na salę gimnastyczną bardzo często inicjuje Grupa III, zabierając ze sobą
chętnych wychowanków z innych grup. Zazwyczaj ma to miejsce po kolacji. Zasadą jest, że
grupa nigdy nie wychodzi sama, zawsze z wychowawcą (akta kontroli str. 55-56 i str. 209-225).
W organizacji czasu wolnego zdecydowanie dominuje czas wolny zorganizowany.
W rozkładzie zajęć, ważną rolę odgrywają dyżury porządkowe wychowanków. Zgodnie
z ustaleniami kontroli, wszyscy wychowankowie pełnią dyżury porządkowe, według
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
aktualnego przydziału. Pomieszczenia do sprzątania zmieniane są cyklicznie. Dyżury
porządkowe obejmują przygotowanie śniadania, posprzątanie po śniadaniu, kuchni i jadalni,
przygotowanie do obiadu i sprzątanie po obiedzie kuchni i jadalni, przygotowanie kolacji
i sprzątanie kuchni i jadalni po kolacji, sprzątanie łazienek, świetlicy, w której się uczą,
spotykają i oglądają telewizję, sprzątanie korytarzy. Dyżury obejmują też porządkowanie
terenu wokół placówki (akta kontroli str. 212 – 225).
W obowiązujących rozkładach zajęć w ciągu dnia, dominują zajęcia grupowe i praca
z grupą dzieci. Praca indywidualna z dzieckiem jest mało widoczna i realizowana jest np.
w formie rozmów. Zgodnie z ustaleniami kontroli, indywidualne rozmowy z dziećmi mają
miejsce, głównie w czasie wolnym, np. po kolacji lub po spotkaniu o godzinie 15:00, czyli
w czasie poza obowiązującymi zajęciami. Rozmowy są prowadzone, jeśli jest taka potrzeba.
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………….]*.
Organizacja pracy opiekuńczo-wychowawczej w Placówce jest ściśle związana
z realizowaną koncepcją pracy, opartą na metodyce pracy z grupą. W praktyce oznacza to
większą koncentrację na grupie i jej potrzebach, niż na jednostce i jej potrzebach.
W Placówce obowiązują zasady, do których dziecko musi się dostosować. Osiągnięciu tego
celu służą stosowane metody wychowania, w tym karanie i nagradzanie. Nie przestrzeganie
przez wychowanka obowiązujących zasad może w konsekwencji skutkować umieszczeniem
wychowanka w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub w młodzieżowym ośrodku
socjoterapii.
2.3 System kar i nagród w pracy opiekuńczo-wychowawczej
W trakcie kontroli ustalono, że w Placówce obowiązuje, nigdzie nie spisany system kar
i nagród. Karanie i nagradzanie są metodami pracy wychowawczej z dzieckiem, stosowanymi
obok innych metod, takich jak: modelowanie, perswazja, praca w zespole, metoda zadaniowa,
metoda współudziału wychowanków w organizowaniu życia grupy, metoda organizowania
działalności (akta kontroli str. 116-183). Stosowane metody pracy z dzieckiem są omawiane
w trakcie posiedzeń zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka.
Zgodnie z ustaleniami kontroli, kary stosowane w Placówce to: upomnienia, nagana
Dyrektora, ograniczanie przywilejów np. zakaz wyjścia poza Placówkę, zakaz oglądania
telewizji po 22:00 w weekendy, ograniczanie korzystania z komputera lub z telefonu
komórkowego oraz chwilowe odosobnienie poprzez odesłanie wychowanka do jego pokoju
(akta kontroli str. 209-225).
W trakcie kontroli ustalono, że ograniczanie telefonu oznacza zakaz korzystania
z telefonu np. na tydzień albo na dłużej, nawet na miesiąc lub dwa miesiące (akta kontroli str.
209-211).
Ponadto, w Placówce obowiązują ściśle przestrzegane zasady korzystania z telefonu
komórkowego. Z telefonów komórkowych dzieci nie mogą korzystać w czasie odrabiania
lekcji, w czasie posiłków, w czasie zajęć organizowanych w Placówce. Dzieci nie mogą mieć
telefonów komórkowych w nocy. Wychowankowie Grupy I i Grupy II, nie zabierają też
telefonów komórkowych do szkoły. Tylko wychowankowie Grupy III mogą zabierać telefony
do szkoły. Zgodnie z ustaleniami kontroli, dzieci kładą telefony komórkowe na stoliku
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
w pokoju spotkań i wypoczynku, zwanym świetlicą na czas wszystkich zajęć obowiązkowych.
Wychowankowie biorą telefony ze stolika w świetlicy tylko w czasie wolnym dla nich, czyli
wolnym od zajęć organizowanych. Wówczas mogą z nich korzystać, mogą zabrać telefon do
swojego pokoju. W Grupie I, zgodnie z obowiązującymi w tej grupie zasadami, z telefonu
komórkowego w tygodniu wychowankowie mogą korzystać w godzinach od 15:00 do 16:30,
później po wykonaniu obowiązków, w sobotę po generalnych porządkach i w niedzielę od rana
(akta kontroli str. 57-58, str. 212-216). Na noc telefony są zostawiane w świetlicach każdej
z grup o godzinie 21:30.
Zgodnie z ustaleniami kontroli, zasady dotyczące korzystania z telefonów komórkowych
w Placówce, obowiązują od dwóch lat i zostały wprowadzone przez Dyrektora Placówki po
incydencie związanym z korzystaniem z Internetu w telefonie komórkowym przez jednego
wychowanka.
[………………………………………………………………………………………..….]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………………………………….……..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………]* Zgodnie z wyjaśnieniami wychowawców i dyrektora
Placówki, zakaz korzystania z telefonu komórkowego nie wiąże się z utrudnianiem kontaktów
z rodziną, gdyż w Placówce jest telefon stacjonarny, na który rodzina dziecka może dzwonić.
Obowiązujące zasady korzystania z telefonów komórkowych, nie uczą i nie zachęcają
wychowanków do racjonalnego, świadomego i odpowiedzialnego korzystania z telefonu
komórkowego. Są raczej narzuconym przymusem, zakazem, który chce się ominąć.
Wprowadzone zasady nie sprzyjają kształtowaniu właściwych postaw wobec korzystania
z telefonu komórkowego, tym bardziej, że dotyczą wszystkich wychowanków bez wyjątku,
niezależnie od tego, jak wychowanek się zachowuje i jakie są jego doświadczenia korzystania
z telefonu. W omawianym obszarze nie ma indywidualizacji potrzeb wychowanków.
Inną karą stosowaną w Placówce jest zakaz wychodzenia na zewnątrz, a także zakaz
wychodzenia z pokoju [………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………..]*.
Karanie dziecka [……………………………………………...]* pozostaje w sprzeczności
z zaspokajaniem potrzeb rozwojowych dziecka i § 18 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy
zastępczej, zgodnie z którym dziecku umieszczonemu w placówce opiekuńczo-wychowawczej
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
zapewnia się uczestnictwo w miarę możliwości, w zajęciach pozalekcyjnych
i rekreacyjno-sportowych.
W trakcie kontroli ustalono, [……………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[……………………………………………………..]*
Sytuacje takie mogą świadczyć o ograniczaniu prawa dziecka do utrzymywania osobistych
kontaktów z rodzicami, o którym mowa w art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Często stosowaną karą w Placówce jest też wykonywanie dodatkowych dyżurów
porządkowych, […………………...………………………………………………………..…]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………..]*.
Z ustaleń kontroli wynika, że wychowawcy czasem krzyczą na dzieci, ale wychowankowie
rozumieją, że w Placówce są zasady, które obowiązują i trzeba ich przestrzegać (akta kontroli
str. 209-211, 217-221).
W trakcie kontroli ustalono, że kary są dostosowywane do wychowanka. [……………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[……………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………..…]*
[……………………………………………………………………………………………….]*
[……………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………………………………………..]*
[……………………………………………………………………………………………….]*
[……………………………………………………………………………………………….]*
[……………………………………………………………………………………………….]*
[………………………………………………….]*
[………………………………………………………………………………...…………]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[……………………………………………………………………………..]*
W trakcie kontroli ustalono, że w Placówce stosowane są również nagrody. Nagrodą jest:
pochwała, zabawka lub inny przedmiot materialny, dodatkowy przywilej np. korzystanie
z telewizji po godzinie 22:00 w weekendy, korzystanie z komputera, wyjście z koleżanką lub
kolegą. Nagrodą jest też wyjazd wakacyjny, dla wychowanków z największą liczbą punktów
zebranych w projekcie NASZA PRZYSZŁOŚĆ – NASZA SZANSA, realizowanym w roku
szkolnym 2014/2015 przez wszystkie placówki wchodzące w skład Zespołu Placówek
Opiekuńczo-Wychowawczych Powiatu Człuchowskiego. W projekcie raz w miesiącu
wychowawcy dokonują oceny planowania własnych działań przez wychowanka
i prezentowanie przez niego właściwych zachowań. Ocena dotyczy kilku obszarów:
edukacyjnego, samoobsługi, relacji ja – wychowankowie, relacji ja – dorośli, aktywności na
forum grupy, kultury osobistej i postawy etyczno-moralnej, spektakularnych działań,
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
wydarzeń. Nagrodą dla 12 wychowanków, z całego Zespołu Placówek, którzy zbiorą
największą liczbę punktów, będzie tygodniowy wyjazd wakacyjny.
W świetle ustaleń kontroli, należy rozważyć zmianę stosowanych metod pracy,
w szczególności w odniesieniu do kar. Wskazane byłoby zastąpienie kar, naturalnymi
i logicznymi konsekwencjami w sytuacji zachowań dziecka niezgodnych z wypracowanymi
w placówce zasadami. Pozwoliłoby to na unikanie arbitralności wobec dziecka.
3. Zaspokajanie potrzeb dzieci
Ocena działalności Placówki w zakresie zaspokajania potrzeb dzieci w kontrolowanym
okresie: negatywna.
W trakcie kontroli ustalono, że potrzeby emocjonalne wychowanków zaspokajane są
poprzez […………..…………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………]*
Zgodnie z ustaleniami kontroli, kontakty telefoniczne i kontakty osobiste z bliskimi
dziecku osobami, mogą mieć miejsce w placówce w określonych godzinach, zgodnie
z przyjętymi zasadami, tak by kontakty te nie naruszały obowiązującego rozkładu zajęć
i nie odrywały dziecka od jego obowiązków. […………………………………………]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………..]* Sztywność zasad obowiązujących
w Placówce także w zakresie kontaktów dziecka z rodziną, może utrudniać pracę z rodziną
prowadzoną w Placówce.
Innym przykładem jest sytuacja [………….………………………………………….]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
[…..]*. Opisana sytuacja wpisuje się w przyjętą koncepcję pracy z dzieckiem, opartą
na metodzie grupowej, w której dominują potrzeby grupy.
Zgodnie z ustaleniami kontroli potrzeby emocjonalne wychowanków są również
zaspokajane poprzez [……………………………………………………………………..]*,
[…………………………………………………………………………………………….….]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[……………………………………………..]*.
Potrzeby emocjonalne dzieci są też częściowo zaspokajane w relacjach
z wychowawcami. Jednak z uwagi na obowiązujące w Placówce sztywne zasady i przewagę
pracy z grupą dzieci nad pracą indywidualną z dzieckiem, nie zawsze udaje się zbudować
relacje oparte na zaufaniu i szacunku.
Zgodnie z ustaleniami kontroli, w relacjach wychowawca-wychowanek też zdarzają się
sytuacje trudne. […………………………………………………………………………..….]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………..]*.
[…………………………………………………………………...………………………]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………..]*
W przypadku [……………………………………………………………………………]*
[………………………………………………...……………………………………………...]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[……………………………………………………………………..]*
Z dokumentacji prowadzonej […………………………………………………….]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………..]*.
W opisanej sytuacji, widoczny jest brak rozumienia sytuacji i indywidualnych potrzeb
dziecka przez wychowawców. Podejmowane działania nie służą zabezpieczeniu najlepszego
interesu dziecka.
Potrzeby społeczne wychowanków są zaspokajane przez uczestnictwo w życiu grupy,
przyswajanie norm i zasad życia społecznego w grupie, angażowanie się na rzecz grupy
i placówki, realizację dyżurów porządkowych, udział w zajęciach organizowanych przez
wychowawców Placówki oraz w przypadku niektórych wychowanków w zajęciach
pozalekcyjnych. Rozwój społeczny niektórych wychowanków wymaga kompensacji,
szczególnie w zakresie zaspokojenia potrzeb bezpieczeństwa, akceptacji i przynależności (akta
kontroli str. 109-113, str. 116-183).
W odniesieniu do zaspokajania potrzeb rozwojowych wychowanków ustalono,
że wszyscy wychowankowie mają zapewniony dostęp do nauki szkolnej w szkołach poza
Placówką. […...………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………..]*.
W trakcie kontroli ustalono, że w pracy z dzieckiem w Placówce, nauka szkolna zajmuje
bardzo ważne miejsce, czego efektem jest poprawa sytuacji szkolnej większości
wychowanków. Wychowankowie mają zapewnioną pomoc w odrabianiu lekcji, czas
przeznaczony na odrabianie lekcji przez wychowanków jest ściśle przestrzegany, wychowawcy
są w stałym kontakcie ze szkołą, wychowankowie są motywowani do nauki szkolnej, za brak
osiągnięć szkolnych, nieodrabianie lekcji, opuszczanie zajęć, wychowankowie są karani
różnego rodzaju zakazami, do czasu poprawienia ocen. W planie pomocy dziecku w zakresie
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
edukacji uwzględnione są cele krótkoterminowe i długoterminowe dla następujących rodzajów
działań: plany edukacyjne, problemy edukacyjne, wsparcie specjalistów, współpraca ze szkołą,
działania gwarantujące sukces edukacyjny (akta kontroli str. 71-74).
Zgodnie z ustaleniami kontroli, zasadą jest, że wszystkie dzieci przebywające
w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4 w Czarnem, uczęszczają na poziomie edukacji
podstawowej, gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej do szkół w Czarnem. [……………………]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………]*.
W opinii wychowawców, wybór szkoły przez wychowanków, dokonywany jest
indywidualnie, przez dziecko, a wychowawcy tylko wspierają, doradzają i próbują nakierować
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
(akta kontroli str. 217-221), co nie znajduje odzwierciedlenia w opisanej powyżej sytuacji.
Z ustaleń kontroli wynika również, że wybór ten, w przypadku zwłaszcza szkół
ponadgimnazjalnych, jest ograniczony miejscem usytuowania szkoły.
Potrzeby rozwojowe dzieci są również zaspokajane poprzez uczestnictwo w zajęciach
pozalekcyjnych w szkole i zajęciach rekreacyjno-sportowych organizowanych przez Placówkę,
[……………………………………………………………………………………..…………]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………………………..]*
[……………………………………………………………………………………….….]*
[………………………………………………………………………………………….……]*
[……………………………………………………………………………………………….]*
[……………………………………………]*
W trakcie kontroli ustalono, że wychowankowie Placówki otrzymują kieszonkowe.
W Placówce obowiązuje Regulamin „Kieszonkowego” dla Wychowanków Zespołu Placówek
Opiekuńczo-Wychowawczych w Człuchowie utworzony na podstawie ustawy z dnia 12 marca
2004 r. o pomocy społecznej i kilkakrotnie aneksowany. Przedstawiony kontrolującym
Regulamin Kieszonkowego nie ma daty powstania i nie jest podpisany przez Dyrektora,
podobnie aneks z dnia 1 października 2010 r. (akta kontroli str. 27-29), co wymaga zmiany,
włącznie ze zmianą nazwy Zespołu Placówek użytą w nazwie Regulaminu Kieszonkowego.
Ostatni Aneks do Regulaminu Kieszonkowego Wychowanków Zespołu Placówek
Opiekuńczo-Wychowawczych w Człuchowie został utworzony dnia 31 grudnia 2011 r.
i obowiązuje od dnia 1 stycznia 2012 r. i jest podpisany Dyrektora Zespołu Placówek. [……]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[…………………………………………………]* Jest to zgodne z punktem 5 Regulaminu
„Kieszonkowego” dla wychowanków Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych
w Człuchowie, w myśl którego, pieniądze pochodzące z kieszonkowego poza indywidualnymi
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
wydatkami dzieci, mogą być spożytkowane na rzecz grupy /po wcześniejszym uzgodnieniu w
grupie/ lub pokryć straty i szkody materialne wyrządzone przez dzieci.
Oddawanie przez wychowanków pieniędzy z kieszonkowego, […………...…]*
[……………………………………………………….]*, pozostaje w sprzeczności z § 18 ust.
1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r.
w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej, zgodnie z którym, dziecku w placówce
opiekuńczo-wychowawczej zapewnia się kwotę pieniężną do własnego dysponowania przez
dzieci od 5 roku życia, której wysokość, nie niższą niż 1 % i nie wyższą niż 8% kwoty
odpowiadającej kwocie, o której mowa w art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy, ustala co miesiąc dyrektor
placówki opiekuńczo-wychowawczej. Oddawanie przez wychowanków z kieszonkowego,
co miesiąc kwoty 2 zł, a czasem większej, stanowi nieprawidłowość.
Zgodnie z ustaleniami kontroli, kwoty kieszonkowego są takie same dla wszystkich
wychowanków danego szczebla edukacyjnego, nie ma zwyczaju różnicowania przyznawanych
kwot kieszonkowego np. tytułem nagrody. [……………………………………………...]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………….]*
Sposób przyznawania dzieciom kwoty pieniężnej do własnego dysponowania oraz sposób
zapewniania wychowankom środków higieny osobistej, wpisuje się w przyjętą
w Placówce metodykę pracy opiekuńczo-wychowawczej skoncentrowaną na grupie,
co oznacza, że nie są uwzględniane potrzeby indywidualne wychowanków.
Ponadto, z ustaleń kontroli wynika, że indywidualne potrzeby dziecka, w przypadku
rodzeństw, nie znajdują przełożenia na wnioski do dalszej pracy sformułowane w diagnozach
[…………………………….………………………………………………………………….]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[……………………………………………………………………………………..]*
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
W trackie kontroli ustalono, że w zaspokajaniu potrzeb bytowych w obszarze żywienia nie
są uwzględniane potrzeby dzieci i nie jest uwzględniane zdanie dzieci. […………….…..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[…….]* Taki sposób zapewnienia żywienia pozostaje w sprzeczności z § 18 ust. 1 pkt 1
rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie
instytucjonalnej pieczy zastępczej, zgodnie z którym dziecku umieszczonemu w placówce
opiekuńczo-wychowawczej zapewnia się wyżywienie dostosowane do jego potrzeb
rozwojowych, kulturowych, religijnych oraz stanu zdrowia.
Zgodnie z ustaleniami kontroli, potrzeby wychowanków są omawiane w trakcie posiedzeń
Zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, co znajduje odzwierciedlenie
w protokołach z tych zespołów (akta kontroli str. 116-183). Przykładem jest zapis w protokole
z dnia 28 stycznia 2015 r. [……………………………………….………………………….]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………………………………………………..]*
[………………………………………………………..…….]*. Szczególne potrzeby dziecka
są wpisywane w karcie pobytu dziecka (akta kontroli str. 69-70, str. 79-89).
Zgodnie z ustaleniami kontroli, wychowankowie Placówki mają prawo do rozwoju,
do edukacji, do rozmowy, do zabawy, do zgłaszania swoich potrzeb. Obszary, na które
wychowankowie mają wpływ i o których mogą decydować to: sposób spędzania czasu
wolnego, sposób świętowania zakończenia roku szkolnego, wybór samorządu (akta kontroli
str. 217-225). Zgodnie z ustaleniami kontroli wychowankowie podpisują też plany pomocy
dziecku i ich modyfikacje, co jest zgodne z § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej,
zgodnie z którym opracowując plan pomocy dziecku, stosownie do okoliczności, rozwoju
psychicznego i fizycznego, stanu zdrowia i stopnia dojrzałości dziecka, uwzględnia się zdanie
dziecka.
W świetle ustaleń kontroli, w pracy z dzieckiem w Placówce za mało uwagi przywiązuje
się do mocnych stron dziecka i pracy na zasobach, za dużą wagę do niedostatków dziecka.
Analiza mocnych stron dziecka nie jest też uwzględniona w diagnozie, co jest niezgodne
z § 14 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r.
w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej, co stanowi nieprawidłowość.
Zalecenia pokontrolne:
1. Regulamin Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 4 w Czarnem dostosować do
obowiązujących przepisów prawa tj. ustawy z dnia 9 czerwca 2015 r. (Dz. U. z 2015
r. poz. 332) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia
w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej Dz. U. Nr 292, poz. 1720).
2. Podjąć działania w celu zmiany treści skierowań dziecka do Placówki, tak by spełniały
one zapis § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia
22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej.
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
3. Diagnozy psychofizyczne dziecka sporządzać zgodnie z § 14 rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia w sprawie instytucjonalnej pieczy
zastępczej.
4. Opiekę w godzinach nocnych zapewniać zgodnie z § 20 rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia w sprawie instytucjonalnej pieczy
zastępczej.
5. Opiekę i wychowanie dzieciom zapewniać całodobowo, zgodnie z art. 93 ust. 4 ustawy
z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
z zachowaniem prawa dziecka do stabilnego środowiska wychowawczego, w myśl
art. 4 ww. ustawy.
6. Zintensyfikować pracę indywidualną z dzieckiem, skierowaną na rozpoznawanie
i zaspokajanie indywidualnych potrzeb dziecka.
7. Zapewniać dzieciom pomoc w radzeniu sobie z własnymi emocjami i emocjami innych
osób, oraz pomoc w łagodzeniu skutków separacji z rodziną oraz strat wynikających
ze zmiany środowiska życia.
8. W diagnozie i w pracy z dzieckiem, prowadzonej zgodnie z planem pomocy dziecku
utworzonym na podstawie tej diagnozy, uwzględniać analizę mocnych stron dziecka.
9. W pracy wychowawczej z dziećmi uwzględniać potrzeby dziecka i jego zdanie, zgodnie
z art. 4a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej.
10. Wypracować taki system oddziaływań wychowawczych, w którym zamiast kar,
obowiązywać będą zasady pozytywnej dyscypliny, w tym wzmacnianie właściwego
zachowania oraz naturalne i logiczne konsekwencje w sytuacji zachowań niezgodnych
z wypracowanymi w placówce zasadami, a głównym wyznacznikiem oddziaływań
będzie przestrzeganie praw dziecka, o których mowa w art. 4 ustawy o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej.
11. Dokonać korekty i aktualizacji Regulaminu Kieszonkowego, obowiązującego
w Placówce, z zachowaniem standardu określonego w § 18 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie
instytucjonalnej pieczy zastępczej.
12. Sposób zapewniania wyżywienia wychowankom dostosować do standardu określonego
w § 18 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej.
13. Zapewnić wychowawcom szkolenia w zakresie metod pracy z dziećmi umieszczonymi
w placówce opiekuńczo - wychowawczej uwzględniających m. in. umiejętność
rozpoznawania oraz rodzenia sobie z trudnościami wychowawczymi, rozpoznawanie
symptomów krzywdzenia i pracy z dzieckiem krzywdzonym, rozpoznawanie
indywidualnych potrzeb dziecka, pracę nad emocjami dziecka itp.
14. Rozważyć możliwość zapewnienia wychowawcom superwizji.
Na podstawie art. 52 ust. 5 ustawy o kontroli, kierownikowi jednostki kontrolowanej
przysługuje prawo do przedstawienia stanowiska do sprawozdania z kontroli, w terminie 3
dni roboczych od dnia jego otrzymania. Przekazanie stanowiska nie wstrzymuje realizacji
ustaleń kontroli.
W terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia należy powiadomić
Wojewodę Pomorskiego o realizacji zaleceń pokontrolnych.
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r., o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
(Dz. U. z 2013 r. poz. 135, z późn. zm.):
1. Wojewoda, po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego może wydać zalecenia pokontrolne.
2. Kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tych zaleceń pokontrolnych,
zgłosić do nich zastrzeżenia.
3. Wojewoda, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zastrzeżeń, o których mowa w ust. 2 przedstawia
stanowisko w sprawie ich uwzględnienia.
4. W przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń przez wojewodę kontrolowana jednostka jest obowiązana
w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody, o którym mowa w ust. 3,
do powiadomienia wojewody o realizacji zaleceń pokontrolnych.
5. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń przez wojewodę, kontrolowana jednostka jest obowiązana,
w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody, o którym mowa w ust. 3, do
powiadomienia wojewody o realizacji zaleceń pokontrolnych, mając na uwadze zmiany wynikające z
uwzględnionych zastrzeżeń.
6. W przypadku stwierdzenia istotnych uchybień w działalności wojewoda, niezależnie od
przysługujących mu środków, zawiadamia o stwierdzonych uchybieniach właściwy organ założycielski
kontrolowanej jednostki oraz organ zlecający realizacje zadania na podstawie art. 190 – w przypadku
jednostki, która działa na podstawie tego zlecenia.
7. Organ, o którym mowa w ust. 6, do którego skierowano zawiadomienie o stwierdzonych
uchybieniach, jest obowiązany, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o stwierdzonych
uchybieniach, powiadomić wojewodę o podjętych czynnościach.
Zgodnie z art. 197e:
1. W przypadku niepodjęcia lub niewykonania czynności wynikających z zaleceń pokontrolnych,
mających na celu ograniczenie lub likwidację stwierdzonych istotnych uchybień lub nieprawidłowości
w funkcjonowaniu palcówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczoterapeutycznej lub interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, wojewoda może orzec o czasowym lub
stałym cofnięciu zezwolenia na prowadzenie placówki lub ośrodka.
2. Jeżeli w wyniku przeprowadzonych czynności, o których mowa w art. 197a ust. 1, zostały ujawnione
rażące zaniedbania lub zaniechania realizacji obowiązków ustawowych, wojewoda może wezwać
jednostkę samorządu terytorialnego do wyznaczenia wykonawcy zastępczego, w terminie nie dłuższym
niż 2 miesiące od dnia otrzymania wezwania.
3. W przypadku niewyznaczenia przez jednostkę samorządu terytorialnego wykonawcy zastępczego
w terminie, o którym mowa w ust. 2, wojewoda może wystąpić do sądu administracyjnego ze skargą na
bezczynność organu jednostki samorządu terytorialnego.
Zgodnie z art. 198:
1. Kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych, o których mowa w art. 197d ust. 1, podlega karze pieniężnej
w wysokości od 500 do 10 000 zł.
WOJEWODA POMORSKI
/-/ Ryszard Stachurski
[…]* - wyłączenie jawności informacji na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia
9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332)
przez Jolantę Szubstarską.
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 58 30 77 287 fax: 58 30 14 337
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]