PODLASKIE – BOGACTWO RÓŻNORODNOŚCI
Transkrypt
PODLASKIE – BOGACTWO RÓŻNORODNOŚCI
PODLASKIE – BOGACTWO RÓŻNORODNOŚCI katalog produktów turystycznych Białystok 2014 Podlaskie Zadziwia Różnorodnością! Jest to najbardziej zróżnicowane pod względem etnicznym, kulturowym i religijnym województwo w Polsce! Prócz Polaków mieszkają tu Białorusini, Litwini, Ukraińcy, Romowie Rosjanie, Żydzi oraz największe w Polsce skupiska ludności tatarskiej, a ich dziedzictwo kulturowe i tradycje tworzą niezwykle barwną mozaikę. Na co dzień spotykają się tu także trzy wielkie religie: katolicyzm, islam oraz prawosławie – nawet grupa staroobrzędowców znalazła tu swój dom, uciekłszy niegdyś przed carskimi prześladowaniami! Ich kulturę oraz świątynie – molenny można podziwiać w województwie podlaskim! Tutejsi mieszkańcy bardzo cenią sobie ową różnorodność. Pielęgnują ją, kultywując poszczególne tradycje i stwarzając rozmaite okazje do międzykulturowego dialogu. To właśnie tu, w Białymstoku, Ludwik Zamenhof stworzył esperanto, w nadziei, że język ten przybliży do siebie mieszkające tu narody. Dziś znany jest dwóm milionom ludzi na świecie! W Białymstoku prężnie działa także Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki, najnowocześniejsze centrum życia kulturalnego na wschód od Berlina, inicjujące współpracę kulturalną z mniejszościami narodowymi w kraju oraz artystami z sąsiednich państw. Podlaskie to województwo o ogromnym bogactwie przyrodniczym. Wynika ono z unikalności i różnorodności tutejszych siedlisk, a także z czystości tutejszego powietrza, nieskażonego wielkim przemysłem i uszlachetnianego przez rozległe lasy, w tym trzy wspaniałe puszcze: Knyszyńską, Augustowską i Białowieską – pierwotny krajobraz tej ostatniej znajduje się na liście światowego dziedzictwa ludzkości UNESCO. Także w Podlaskim znajdują się unikatowe w skali europejskiej i światowej rozległe mokradła i torfowiska doliny Biebrzy, będące mekką dla ornitologów z całego świata, oraz anastomozująca rzeka Narew – „polska Amazonia” o unikalnym na skalę światową systemie koryt. To właśnie Podlaskie nosi chlubne miano Zielonych Płuc Polski, a jego stolica – Białystok szczyci się ponad 30-procentowym udziałem terenów zielonych w ogólnej powierzchni miasta! W województwie podlaskim znajdują się także baśniowe krajobrazy polodowcowe Suwalszczyzny i Puszczy Knyszyńskiej, z ich niezwykłymi formami ukształtowania terenu, niezliczonymi rzeczkami, źródełkami czy śródleśnymi wodnymi oczkami. Wodnej mozaiki podlaskiej dopełniają liczne malownicze jeziora oraz unikatowy zabytek budownictwa wodnego i najpopularniejszy w Polsce szlak wodny – Kanał Augustowski. No właśnie – architektura Podlaskiego… Oczywiście różnorodna! Zobaczymy tu przepiękne zespoły pałacowe, zamki i klasztory, obiekty militarne, zabytkowe obiekty przemysłowe Białegostoku, zwanego niegdyś Manchesterem Północy, budowle sakralne, ale i wyjątkową drewnianą architekturę wsi, z jedyną w Polsce barwną ornamentyką kresową, na przykład w Krainie Otwartych Okiennic. W Podlaskim żyje się w zgodzie z naturą. Dba się o nią i docenia jej dary. Jak? Na przykład w kuchni. W tutejszych gospodarstwach agroturystycznych oraz wielu hotelach przygotowuje się posiłki z ekologicznych produktów. Podlaskie miody oraz sery znane są w całej Polsce, tradycyjne wyroby jak nalewki czy wędliny podbijają kolejne serca, rozwija się także zielarstwo. Podlaską przyrodę doceniamy też w inny sposób – aktywnie odpoczywając na jej łonie. Liczne szlaki turystyczne: piesze, rowerowe, kajakowe, konne, narciarskie, ale też ścieżki edukacyjne parków narodowych i krajobrazowych stanowią o wyjątkowości podlaskiej oferty rekreacyjnej. Dopełniają jej liczne centra edukacji przyrodniczej z ciekawymi zajęciami, dwie miejscowości uzdrowiskowe: Supraśl oraz Augustów, a także liczne i nowoczesne centra SPA podlaskich hoteli. W Podlaskim tradycja przeplata się z nowoczesnością – jest to kolejny ważny element naszego bogactwa. O przeszłości uczymy się tu zarówno podczas kameralnych warsztatów w unikalnych na skalę kraju pracowniach rękodzieła ludowego, ale też w nowoczesnych multimedialnych muzeach. Relaksujemy się nad wodą w tradycyjnych łodziach pychówkach, ale i na pierwszym w Polsce elektrycznym wyciągu nart wodnych w Augustowie… Przykłady podlaskiego bogactwa różnorodności możemy wymieniać bez końca, ale najlepiej doświadczyć ich osobiście: samemu, z przyjaciółmi, z klasą, współpracownikami i z rodziną. Oddajemy w Państwa ręce katalog z ofertami wycieczek tematycznych: jednodniowych oraz dłuższych, które ukażą Państwu podlaskie bogactwo różnorodności. Zapraszamy do wspólnych podróży! Spis Treści Podlaskie Hity ……....................................……...………................….……….. 6-17 Przyrodnicze Perły Podlaskiego ........................................................… 18-27 Tematycznie ......................................................................................... 28-49 Kulinarne B0gactwo Podlaskiego ……...........……..............………….……… 30-32 Podlaskie Wielu Religii I Kultur ......….....………………...............….………. 33-40 Militarnie przez Podlaskie......................................……..…..........……….. 41-43 Odnowa – Naturalnie! ...................................................…….…………….. 44-49 R0dzinnie przez Podlaskie .................................................….…………….. 50-61 Aktywnie przez Podlaskie .................................................................... 62-75 Członkowie Podlaskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej ................................ 76-99 Certyfikowane Punkty Informacji Turystycznej ....................................................... 100 5 Podlaskie Hity Odkrywamy Podlaskie ……..........……………...........………….. 8-9 Trzy Puszcze – Trzy Religie ………...........…….......…………… 10-11 Polski Orient …………............…………………..........………….. 12 Puszcza Knyszyńska dla Każdego ….................….…………… 13 Białystok – Brama na Wschód …..................………………….. 14 Ziemia Łomżyńska ………….............…………….............……….. 15 Nad Bugiem ………………...............………………….............……. 16 Ginące Zawody – Szlak Rękodzieła Ludowego ......................... 17 7 Odkrywamy Podlaskie Tykocin – Choroszcz – Białystok – Supraśl – Silvarium w Poczopku – Kruszyniany – Białowieża Ta wycieczka to okazja do odwiedzenia największych perełek Podlaskiego, od historycznych miast po unikalne na skalę światową skarby natury – trzy dni pełne wrażeń, których dopełnieniem będzie regionalna kuchnia, a w niej m.in. specjały kuchni tatarskiej. Dzień I Tykocin – jedno z najbardziej urokliwych miasteczek Podlaskiego z przebogatą historią i ofertą kulturalną. Zwiedzamy ufundowany przez Jana Klemensa Branickiego kościół Trójcy Przenajświętszej oraz inne zabytki miasteczka: Alumnat, odbudowany Zamek Królewski Zygmunta Augusta, Synagogę Wielką. Choroszcz – letnia rezydencja Branickich. Zwiedzamy Muzeum Wnętrz Pałacowych, Zespół Fabryki Sukna i Kortów Moesa (w którym obecnie mieści się m.in. szpital psychiatryczny), późnobarokowy kościół św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana Męczennika. Białystok – stolica województwa podlaskiego. Zwiedzamy zespół pałacowo-ogrodowy Branickich, rynek z ratuszem, cerkiew św. Mikołaja. 8 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity Dzień II Supraśl – urokliwe kresowe miasteczko o statusie uzdrowiska. Zwiedzamy Muzeum Ikon, Pałac Buchholtzów i ulicę 3 Maja, a także miejsca związane z miejskimi fabrykantami XVIII wieku. Silvarium w Poczopku – niezwykły ogród leśny z wieloma atrakcjami przyrodniczymi, m.in. poromierzem słonecznym, naturalną oczyszczalnią ścieków, Parkiem Megalitów czy Muzeum Historyczno-Leśnym. Kruszyniany – jedna z kilku tatarskich miejscowości w województwie podlaskim. Zwiedzamy meczet i mizar (cmentarz muzułmański) oraz degustujemy potrawy tatarskie. Dzień III Puszcza Białowieska – pierwotny kompleks leśny znajdujący się na Liście światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO. Zwiedzamy Muzeum Przyrodniczo-Leśnego, spacerujemy Ścieżką Dębów Królewskich oraz odwiedzamy Rezerwat Pokazowy Żubrów. Przydatne strony: Świadczenia: www.choroszcz.pl www.bpn.com.pl >>pilot-przewodnik www.bialystok.pl www.kruszyniany.pl >>wyżywienie – 2 śniadania, 2 obiadokolacje, 1 obiad www.suprasl.pl www.zamekwtykocinie.pl >>zakwaterowanie – 2 noclegi w hotelu >>bilety wstępu www.muzeum.bialystok.pl >>transport – autokar www.krynki.bialystok.lasy.gov.pl >>ubezpieczenie – Signal Iduna (NNW – 10 000 zł) www.um.tykocin.wrotapodlasia.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity 9 Trzy Puszcze Trzy Religie Studzieniczna – Sejny – Wigry – Augustów – Sokółka – Kruszyniany – Supraśl – Białowieża – Hajnówka Ta trzydniowa podróż to wspaniała okazja do poznania perełek przyrodniczych i sakralnych województwa podlaskiego, a mianowicie Puszcz: Augustowskiej, Knyszyńskiej i Białowieskiej, a także miejsc związanych z obecnymi tu od wieków religiami: katolicyzmem, prawosławiem oraz islamem. Warto przyjrzeć się im z bliska i poznać ich fascynującą historię. Dzień I Augustów – letnia stolica województwa podlaskiego. Udajemy się w rejs statkiem z Augustowa do Studzienicznej (po drodze śluzowanie na Kanale Augustowskim, na śluzie Przewięź), na miejscu zwiedzamy Sanktuarium Maryjne. Sejny – urokliwe kresowe i wielokulturowe miasteczko. Zwiedzamy klasztor i bazylikę z najcenniejszym jej zabytkiem – Madonną szafkową z początku XV wieku. Wigry – niewielka acz niezwykła miejscowość położona nad jeziorem Wigry, w której znajduje się wspaniały zabytek – dawny klasztor Kamedułów. Zwiedzamy m.in. komnatę, w której przebywał papież Jan Paweł II podczas pielgrzymki po Suwalszczyźnie w 1999 roku. Przejeżdżamy kolejką wąskotorową przez malownicze zakątki Puszczy Augustowskiej. Trasa kolejki wiedzie obrzeżami Wigierskiego Parku Narodowego z Płociczna do Krusznika. 10 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity Dzień II Sokółka – zwiedzamy Społeczne Muzeum Ziemi Sokólskiej, z bogatymi zbiorami upamiętniającymi dzieje osadnictwa tatarskiego w Polsce. Kruszyniany – w tej niewielkiej wsi zamieszkanej przez m.in. przez muzułmanów zwiedzamy meczet i mizar (cmentarz muzułmański). Supraśl – miejscowość uzdrowiskowa z przebogatą historią. Zwiedzamy Muzeum Ikon i spacerujemy pięknymi miejskimi bulwarami. Dzień III Białowieża – królestwo żubra. Zwiedzamy Park Pałacowy, Muzeum Przyrodniczo-Leśne (najnowocześniejsze w Polsce muzeum z multimedialnymi ekspozycjami), Rezerwat Pokazowy, cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy. Hajnówka – zwana Bramą do Puszczy Białowieskiej. Zwiedzamy tu cerkiew pw. Trójcy Świętej. Świadczenia: >>transport busem/autokarem >>usługa pilota-przewodnika >>2 noclegi ze śniadaniem i obiadokolacją >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>ubezpieczenie NNW (5000 zł) Przydatne strony: www.bialtur.pl www.bpn.com.pl www.wigry.pro www.sok.org.pl/muzeum www.wigry.win.pl www.muzeum.bialystok.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity 11 Polski Orient Białystok – Sokółka – Bohoniki – Kruszyniany – Białystok Na uczestników wycieczki czeka dzień wypełniony atrakcjami związanymi z ponad 300-letnią historią Tatarów w Podlaskiem, stanowiącym zachodnie rubieże ich osadnictwa w Europie. Odwiedzane miejscowości to także najstarsze skupiska islamu w Polsce. Program: Sokółka – zwiedzamy Muzeum Ziemi Sokólskiej z ekspozycją dotyczącą historii Tatarów na ziemiach polskich. Wstępujemy na chwilę do kościoła św. Antoniego. Bohoniki – zwiedzamy meczet (w którym spotykamy się z imamem) oraz ładnie położony cmentarz tatarski. Kruszyniany – zwiedzamy najstarszy w Polsce, drewniany meczet z XVIII wieku oraz cmentarz muzułmański – mizar. Degustujemy dania kuchni tatarskiej. Po obiedzie spacerujemy Szlakiem Ekumenicznym biegnącym wokół zalewu Ozierany i utworzonym na pamiątkę spotkania trzech religii: katolicyzmu, prawosławia oraz islamu – na znajdujących się na nim dwujęzycznych tablicach informacyjnych widnieją legendy i opowiadania na temat trzech wielkich religii. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>transport busem >>degustacja dań tatarskich >>ubezpieczenie NNW (5000 zł) >>wstępy do zwiedzanych obiektów Przydatne strony: www.sok.org.pl/muzeum www.sokolka.pl www.szlaktatarski.pl/bohoniki www.bohoniki.eu www.kruszyniany.pl www.kruszyniany.net 12 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity Puszcza Knyszyńska dla Każdego Białystok – Silvarium w Poczopku – Arboretum w Kopnej Górze – Supraśl – Białystok Przez wiele lat Puszcza Knyszyńska pozostawała w cieniu Puszczy Białowieskiej i nie była należycie doceniana, ani przez naukowców, ani turystów. Dziś jest wspaniałym miejscem wycieczek edukacyjnych i krajoznawczych – ma do zaoferowania nie tylko liczne szlaki turystyczne, ale i niezwykłe miejsca, które odwiedzimy podczas niniejszej wycieczki. Program: Silvarium w Poczopku, w Nadleśnictwie Krynki – śródleśny ogród z mnóstwem atrakcji przyrodniczych na świeżym powietrzu, m.in. zegarami słonecznymi i poromierzem, „ziołową trybą”, wolierami z sowami, tropami zwierząt, Galerią na Skraju Puszcz. Arboretum im. Powstańców Styczniowych – to ogród dendrologiczny połączony z parkiem leśnym. Na jego terenie znajduje się cmentarz wojenny powstańców poległych podczas walk 1863 roku. Golf Park Lipowy Most*** – znajdujący się w sercu Puszczy Knyszyńskiej kompleks hotelowy, posiada jedyne w województwie pole golfowe. W tej niezwykłej scenerii spędzimy przerwę kawową. Supraśl – urokliwe miasteczko-uzdrowisko położone nad rzeką Supraśl. Zwiedzamy unikatowe Muzeum Ikon oraz teren prawosławnego klasztoru męskiego, spacerujemy też nadrzecznymi bulwarami. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>kawa i deser w Golf Parku >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>transport busem >>ubezpieczenie NNW (5000 zł) Przydatne strony: www.obiezylas.pl www.suprasl.pl www.lipowymost.pl www.krynki.bialystok.lasy.gov.pl www.pkpk.wrotapodlasia.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity 13 Białystok Białystok – Szlakiem Esperanto i Wielu Kultur Brama na Wschód Białystok to stolica województwa podlaskiego. Jest nie tylko jego centrum administracyjnym i kulturalnym, ale przede wszystkim miastem o fascynującej historii i wielkich aspiracjach. Od zawsze stawiało na międzykulturowy dialog – tu narodziło się esperanto, tu współistniały liczne nacje i religie i tu także działa Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki – jedyne takie centrum na wschód od Berlina! Program: Spotkawszy się z przewodnikiem w Białymstoku, zwiedzamy: - założenie pałacowo-ogrodowe Branickich - zespół katedralny Wniebowzięcia NMP - Rynek Kościuszki z ratuszem - miejsca związane z Ludwikiem Zamenhofem, twórcą esperanto - Sobór św. Mikołaja - reprezentacyjną ulicę Lipową - Operę i Filharmonię Podlaską - modernistyczny kościół św. Rocha z tarasem widokowym Urozmaiceniem wycieczki będzie niewątpliwie obiad składający się z regionalnych potraw podlaskich. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>obiad >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>ubezpieczenie NNW Przydatne strony: www.bialystok.pl www.oifp.eu www.bialystokonline.pl www.umb.edu.pl/palac_branickich www.ogrodbranickich.bialystok.pl www.centrumzamenhofa.pl www.espero.bialystok.pl 14 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity Ziemia Łomżyńska Białystok – Drozdowo – Łomża – Nowogród – Białystok Ziemia Łomżyńska jest historycznym obszarem wchodzącym w skład Mazowsza, a Łomża – miastem królewskim z imponującą historią i malowniczym krajobrazem. To jedna z największych polskich rzek – Narew – nadaje tym terenom wyjątkowy charakter. Niezwykłe bogactwo przyrody oraz kulturowe czekają na wszystkich, którzy skorzystają z niniejszej wycieczki. Program: Drozdowo – siedziba Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi. Zwiedzamy dworek Lutosławskich oraz ścieżkę edukacyjną. Łomża – najstarsze miasto w obecnych granicach województwa podlaskiego. Zwiedzamy zabytki – od imponującej katedry o rodowodzie gotyckim po ławeczkę z Hanką Bielicką. Obiad – tradycyjne dania kurpiowskie. Nowogród – zwiedzamy Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika, położony na wysokiej skarpie nad Narwią. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>transport busem >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>obiad >>ubezpieczenie NNW (5000 zł) Przydatne strony: www.lpkdn.wrotapodlasia.pl www.lomza.pl www.skansenkurpiowski.republika.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity 15 Nad Bugiem Białystok – Drohiczyn – Mielnik – Niemirów – Białystok Południowe rubieże województwa podlaskiego przyciągają dziewiczą przyrodą nieujarzmionej rzeki Bug oraz królewską historią znajdujących się w jej sąsiedztwie miast i miasteczek. To tereny wyjątkowo malownicze, a miejscowości na trasie wycieczki mają imponującą przeszłość. Program: Drohiczyn – historyczna stolica Podlasia. Miasto o wielu zabytkach sakralnych, z tajemniczą Górą Zamkową. W czasach swojej świetności przypadającej na pierwszą połowę XVII wieku, istniały tu aż trzy kościoły, cerkwie unickie i prawosławne oraz cztery klasztory. Był to ważny ośrodek handlowy i edukacyjny regionu. Mielnik – urocze miasteczko z charakterystycznym pagórkowatym ukształtowaniem terenu i licznymi zabytkami, leżące u podnóża odkrywkowej kopalni kredy – jedynej tego typu kopalni czynnej obecnie w Polsce. Wykorzystywana m.in. w przemyśle farmaceutycznym kreda być może będzie wykorzystywana również do zabiegów leczniczych – Mielnik stara się bowiem o nadanie mu statusu uzdrowiska. Obiad Rejs statkiem po Bugu – piątej co do wielkości rzeki Polski, słynącej ze swego nieokiełznania i malowniczej doliny, pełnej wzgórz, skarp i przepięknych lasów. Niemirów – dawna osada handlowa nad Bugiem, w latach 1795-1807 zbiegały się w nim granice trzech zaborów. Zwiedzamy: ciekawy kościół barokowo-klasycystyczny św. Stanisława oraz pozostałości schronów bojowych tzw. Linii Mołotowa. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>obiad >>transport busem >>ubezpieczenie NNW (5 000 zł) >>wstępy do zwiedzanych obiek tów Przydatne strony: www.drohiczyn.pl www.bugrajem.eu www.mielnik.com.pl 16 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity Ginace Zawody ‚ Czarna Białostocka – Czarna Wieś Kościelna – Zamczysk – Wasilówka Szlak Rękodzieła Ludowego Dziś, w dobie masowej produkcji, rzadko zastanawiamy się nad tym, jak powstają przedmioty codziennego użytku, a tym bardziej, jak powstawały za czasów naszych przodków. Z tradycyjnym rzemiosłem spotykamy się głównie na organizowanych w miastach jarmarkach, tymczasem Szlak Rękodzieła Ludowego jest wspaniałą okazją nie tylko do obejrzenia dzieł sztuki ludowej, ale przyjrzenia się ich powstawaniu z bliska. Program: Czarna Białostocka – odwiedzamy wyłuszczarnię nasion i poznajemy zasady gospodarki leśnej oraz procesy zachodzące w lesie. Czarna Wieś Kościelna – czeka nas wizyta w kuźni, a w niej pokaz wyrobu podków i przykłady kowalstwa artystycznego. Odwiedzamy także pracownię garncarską, gdzie przyjrzymy się pracy garncarza i weźmiemy udział w warsztatach lepienia w glinie. Zamczysk – zwiedzamy unikatową pracownię łyżkarza, w której prócz łyżek powstają także inne przedmioty niezbędne w kuchni. Wasilówka – w pracowni tkackiej poznajemy skomplikowany proces powstawania tkanin dwuosnowowych, będących prawdziwymi dziełami sztuki. Zarówno tradycyjne jak i współczesne wzory wymagają od tkaczki niezwykłego kunsztu oraz wyobraźni. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>wyżywienie – obiad >>bilety wstępu >>transport – autokar >>ubezpieczenie – Signal Iduna (NNW – 10 000 zł) Przydatne strony: www.crl.czarnabialostocka.pl www.muzeum.bialystok.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie hity 17 fot. Marek Białokoz Przyrodnicze Perły Podlaskiego Jeziora, Pagórki, Rzeki – Dziwy Natury na Suwalszcyźnie … 20-21 W Krainie Szczęśliwych Krów …....................................… 22 Narwiański Labirynt ……..........………...............……………… 23 Witamy w Puszczy ………………….......................………………… 24 W Krainie Lasów I Jezior …………..................…………………. 25-26 Puszcza Knyszyńska – Młodsza Siostra Puszczy Białowieskiej .. 27 19 Jeziora Pagórki Rzeki – Wigierski Park Narodowy – Krzywe – Wigry – Suwalski Park Krajobrazowy – Góra Cisowa – Smolniki Dziwy Natury na Suwalszczyźnie Suwalszczyzna zwana jest krainą jak baśń i nie dziwi to nikogo, kto miał okazję zobaczyć jej cuda. Niezwykłe polodowcowe formy terenu, wielkie głazowiska, krystalicznie czyste błękitne i malahitowe jeziora, surowy klimat oraz przebogata fauna i flora – to wszystko oglądali mieszkający tu niegdyś Jaćwingowie, zakonnicy-kameduli, a dziś… turyści kochający baśniowe krajobrazy. Program: Dzień I Wigierski Park Narodowy – jest siódmym co do wielkości parkiem narodowym w Polsce i posiada jedną z najciekawszych i najbogatszych ofert turystyczno-edukacyjnych. Zwiedzamy multimedialne Muzeum Wigier w Starym Folwarku. Krzywe – siedziba Wigierskiego Parku Narodowego. Czeka tu na nas przyroda i zwierzęta parku, wędrówka ścieżką przyrodniczą „Suchary”, na której można zobaczyć pracę herbowego ssaka parku – bobra, a także warsztaty w siedzibie parku. Wigry – słyną z malowniczo położonego na wyspie klasztoru kamedułów, którego urokliwą architekturę można podziwiać od środka, oraz od zewnątrz – podczas rejsu statkiem po jeziorze Wigry. 20 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Przyrodnicze Perły Podlaskiego Dzień II Suwalski Park Krajobrazowy – chroni polodowcowe formy terenu, które możemy podziwiać podczas wędrówki Doliną Czarnej Hańczy, zobaczymy też: Oz Turtulski, Głazowisko Bachanowo, zawieszoną dolinę i jezioro Hańcza. Góra Cisowa – zwana jest Suwalską Fudżijamą i jest doskonałym punktem widokowym, z którego można podziwiać unikalne ukształtowanie Suwalszczyzny. Smolniki – znajduje się w nich punkt widokowy na jezioro Jaczno, posiadające niezwykłą malachitową barwę. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnik >>wyżywienie – 1 śniadanie, 1 obiadokolacja, 1 obiad >>zakwaterowanie – 1 nocleg w hotelu >>bilety wstępu >>transport – autokar >>ubezpieczenie – Signal Iduna (NNW – 10 000zł) Przydatne strony: www.wigry.win.pl www.wigry.pro www.spk.org.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Przyrodnicze Perły Podlaskiego 21 W Krainie Szczęśliwych Krów Białystok – Biebrzański Park Narodowy: Osowiec-Twierdza, Brzostowo, Carski Trakt, Kładka „Długa Luka”, Ścieżka Edukacyjna „Barwik” – Białystok Dlaczego mieszkające na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego krowy są szczęśliwe? Z tych samych powodów, dla których kochają to miejsce inni jego mieszkańcy: jest tu pięknie, sielsko i wszyscy żyją tu zgodnie z wyznaczonym przez Biebrzę rytmem – w zgodzie i harmonii. Warto przyjrzeć się temu z bliska – park narodowy chroni największe w tej części Europy dzikie mokradła i torfowiska oraz unikalną przyrodę biebrzańską. Program: Osowiec-Twierdza – jest siedzibą Biebrzańskiego Parku Narodowego, a jego nazwa pochodzi od XIX-wiecznej twierdzy, która na początku ubiegłego stulecia była zaliczana do najnowocześniejszych twierdz świata i nigdy nie została zdobyta. Zwiedzamy ekspozycję przyrodniczą w siedzibie Biebrzańskiego Parku Narodowego oraz udajemy się na spacer kładką do ruin Fortu II Twierdzy Osowiec. Brzostowo – to jedna z miejscowości położonych nad wodami Biebrzy, to właśnie stąd pochodzą biebrzańskie szczęśliwe krowy – porankami przepływają Biebrzę, aby się dostać na żyzne pastwiska, a wieczorami wracają tą samą drogą do swoich zagród w Brzostowie. Burzyn – ze znajdującego się tu tarasu widokowego stojącego na wysokim brzegu rzeki rozciąga się wspaniała panorama rozlewisk biebrzańskich. Carski Trakt – został wybudowany w XIX wieku, w celu połączenia rosyjskich twierdz: Grodna, Osowca i Łomży, jako droga rokadowa. Dziś uczęszczają nią głównie dzikie zwierzęta Biebrzańskiego Parku Narodowego oraz amatorzy unikalnej przyrody. Przejeżdżamy traktem i wchodzimy na kładkę „Długa Luka”. Ścieżka przyrodniczo-edukacyjna „Barwik” – ukazuje charakterystyczną dla doliny Biebrzy strefowość poprzeczną. Ze znajdującej się na niej wieży widokowej możemy obserwować rozmaite ptaki, a także łosie. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>obiad >>transport busem >>ubezpieczenie NNW (5 000 zł) >>wstępy do zwiedzanych obiektów Przydatne strony: www.biebrza.org.pl 22 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Przyrodnicze Perły Podlaskiego Narwiański Labirynt Białystok – Kruszewo „Zerwany most” – Kładka Śliwno-Waniewo – Kurowo – Pentowo – Białystok Narew nazywana jest często polską Amazonką. Dzieje się tak dlatego, że posiada ona unikalny w skali światowej system koryt – tzw. anastomozujący (przez niektórych zwany warkoczowym). Ów niezwykły rzeczny labirynt wraz z zamieszkującymi go wyjątkową fauną i florą można podziwiać z bliska, udając się na niniejszą wycieczkę. Program: Kruszewo – z punktu widokowego „Zerwany most” możemy zaobserwować właściwy Narwi warkoczowy system koryt. Przejeżdżamy do Śliwna, gdzie czeka nas emocjonująca przeprawa w poprzek doliny rzecznej kładką oraz pływającymi platformami – minipromami – do Waniewa. Kurowo – mieści się tu, w starym dworze należącym niegdyś m.in. do Radziwiłłów, siedziba Narwiańskiego Parku Narodowego. Zwiedzamy dwór i park przydworski z licznymi ścieżkami edukacyjnymi. Obiad VII Europejska Wieś Bociania w Pentowie – jedyna taka wieś w Polsce, malowniczo położona nad starorzeczem Narwi. Znajduje się tu ponad 30 bocianich gniazd, a u wejścia na teren założenia możemy przestudiować roczne statystyki dotyczące ich mieszkańców. Zwiedzamy Galerię Bocianią i udajemy się na spacer po parku, połączony z obserwacją bocianów z wieży widokowej. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>transport busem >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>ubezpieczenie NNW (5 000 zł) Przydatne strony: www.npn.pl www.pentowo.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Przyrodnicze Perły Podlaskiego 23 Witamy w Puszczy Białowieża – Miejsce Mocy – Rezerwat pokazowy żubrów – Białowieża Wycieczka do Puszczy Białowieskiej to wspaniała okazja do odpoczynku i regeneracji, zarówno aktywnego wśród dzikiej puszczańskiej przyrody o wyjątkowej mocy, jak i w eleganckim Hotelu Białowieski*** – jego strefa SPA i zewnętrzne jacuzzi czeka na wszystkich poszukujących relaksu blisko natury. Program: Dzień I Zakwaterowanie w hotelu. Czas wolny: możliwość korzystania z krytego basenu, strefy saun, jacuzzi zewnętrznego oraz dodatkowo płatnych zabiegów SPA. Kolacja w formie biesiady przy ognisku pod hotelową wiatą. Dzień II Śniadanie. Wycieczka rowerowa z przewodnikiem do Miejsca Mocy – historycznego miejsca kultu Prasłowian. Ma ono postać kamiennego kręgu, a rosnąca tam roślinność – dziwne formy. Obecne tam pole magnetyczne i pozytywne promieniowanie wpływa na poprawę naszego samopoczucia oraz uaktywnia intuicję. Rezerwat Pokazowy Żubrów. Możemy tu obserwować najbardziej znane puszczańskie gatunki zwierząt w warunkach zbliżonych do naturalnych (m.in. żubry, wilki, rysie, dziki, łosie, żubronie). Powrót do hotelu, obiad, wykwaterowanie. Świadczenia: >>obiad >>wstępy do zwiedzanych obiek>>1 nocleg w Hotelu Białowietów ski*** Conference, Wellness >>wypożyczenie roweru & SPA >>obiadokolacja w formie biesiady >>nieodpłatne korzystanie z basenu, jacuzzi i strefy saun przy ognisku Hotelu „Białowieski” Conferen>>śniadanie ce, Wellness & SPA >>usługa pilota-przewodnika >>ubezpieczenie NNW Przydatne strony: www.bpn.com.pl 24 www.hotel.bialowieza.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Przyrodnicze Perły Podlaskiego W Krainie Lasów i Jezior Krzywe - Stary Folwark - Wigry - Płociczno Lasy północno-wschodniego krańca Polski różnią się od lasów reszty kraju tak bardzo, że koniecznie trzeba je zobaczyć. Gatunki borealne są właściwe dla panującego tu surowego północnego klimatu, a za występowanie tzw. reliktów poglacjalnych odpowiada obecne tu niegdyś zlodowacenie. Temu ostatniemu tutejsze jeziora zawdzięczają swe krystaliczne wody… A co odpowiada za ciemnobrunatny kolor leśnych jeziorek, tzw. sucharów? Program: Krzywe – siedziba Wigierskiego Parku Narodowego, znajdują się tu liczne ścieżki przyrodniczo-edukacyjne. Wędrując jedną z nich, możemy podziwiać baśniowe piękno śródleśnych jeziorek zwanych sucharami i dowiedzieć się, dlaczego ich woda ma ciemnobrunatny kolor. Stary Folwark – mieści się tu nowoczesne multimedialne Muzeum Wigier oraz plaża nad jeziorem Wigry, z której rozciąga się piękny widok na klasztor kamedułów. Wigry – pokamedulski zespół klasztorny jest prawdziwą barokową perełką. Malowniczo położony na Półwyspie Wigierskim, gościł Papieża Jana Pawła II podczas jego pielgrzymki do Polski. Zwiedzamy Apartamenty Papieskie, możemy też wejść na wieżę zegarową. Płociczno – tu rozpoczyna swoje 10-kilometrowe kursy kolejka wąskotorowa, jedna z największych atrakcji Wigierskiego Parku Narodowego. Wyprawa wzdłuż południowego brzegu jeziora Wigry kończy się w Kruszniku obserwacją bocianów z wieży widokowej. Świadczenia: >> usługa pilota-przewodnika >>przejazd kolejką wąskotorową >>transport busem >>obiad >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>ubezpieczenie NNW (5000 zł) transport – autokar Podlaskie bogactwo różnorodności ? Przyrodnicze Perły Podlaskiego 25 Puszcza Knyszyńska Białystok – Rezerwat Jałówka – Arboretum w Kopnej Górze – Silvarium w Poczopku– Szlak Ekumeniczny (odnowa lasu) – Białystok Młodsza Siostra Puszczy Białowieskiej Młodsza, lecz bynajmniej nie gorsza. Puszcza Knyszyńska i jej masztowe sosny wykorzystywane do budowy okrętów były znane w Europie już za czasów Jagiellonów. Po latach spędzonych w cieniu Puszczy Białowieskiej powraca w wielkim stylu, doceniana przez coraz większą liczbę turystów, także zagranicznych, ceniących wielką rozmaitość jej polodowcowych krajobrazów, pagórki, parowy, niezliczone rzeczki, strumyki i źródełka. Program: Rezerwat Jałówka – ten zróżnicowany krajobrazowo obszar chroni szczególnie cenny fragment Puszczy Knyszyńskiej. Udajemy się na spacer wytyczoną tu ścieżką edukacyjną – jest do doskonała okazja do poznania wyjątkowej różnorodności tutejszej przyrody. Kopna Góra – mieszczące się tu Arboretum im. Powstańców Styczniowych łączy walory przyrodnicze tych terenów z historią polskich powstań. Wśród różnorodnych gatunków rodzimych i obcych roślin, przebiega ścieżka przyrodniczo-historyczna „Szlakiem Powstania Styczniowego”. 26 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Przyrodnicze Perły Podlaskiego Silvarium w Poczopku w Nadleśnictwie Krynki to okazja do relaksu i edukacji w śródleśnym ogrodzie z mnóstwem atrakcji przyrodniczych na świeżym powietrzu (m.in. „ziołową trybą”, tropami zwierząt, zegarami słonecznymi i poromierzem, wolierami z sowami itd.). Udajemy się na spacer po Szlaku Ekumenicznym łączącym trzy religie Podlaskiego. Na trasie liczącej 5 km możemy zaobserwować, jak odnawiane są zasoby leśne w województwie podlaskim. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>transport busem >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>obiad >>ubezpieczenie NNW (5 000 zł) Przydatne strony: www.krynki.bialystok.lasy.gov.pl www.pkpk.wrotapodlasia.pl www.obiezylas.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Przyrodnicze Perły Podlaskiego 27 fot. Marek Białokoz Podlaskie Tematycznie Kulinarne Bogactwo Podlaskiego Narwiańskie Przysmaki ………....…………………………………… 30-31 Dla Łasuchów – Szlakiem Podlaskich Smakowitości …......... 32 Podlaskie Wielu Religii I Kultur Szlakiem Prawosławia …………........…………………………………. 33 Podlaskie Sanktuaria .................……………………………….. 34-35 U Źródeł Esperanto …………………....…………………………………. 36 U Żubrów, w Krainie Otwartych Okiennic …................………. 37 Dolina Bugu – Zabytki, Religia, Przyroda …………............ 38-39 Barokowym Szlakiem Branickich …………………………........…. 40 Militarnie przez Podlaskie Twierdza na Bagnach ……………........………………………………….. 41 Ziemia Łomżyńska ……………………......…………………………… 42-43 Odnowa – Naturalnie! dwudniowe pakiety odnowy biologicznej połączone z relaksem na łonie natury Narwiański Park Narodowy i Dwór Czarneckiego ………… 44-45 Białowieski Park Narodowy i Hotel Białowieski ………… 46-47 Weekend Mieszczucha – Bliżej Natury ……………………….. 48-49 29 Narwiańskie Choroszcz – Kruszewo – Doktorce – Suraż – Kurowo – Waniewo – Jeńki – Tykocin – Pentowo Przysmaki Program wycieczki łączy aktywny wypoczynek blisko natury i historii z uciechami podniebienia. Regionalne tradycje kulinarne można tu poznać nie tylko w teorii, ale biorąc udział w prawdziwych warsztatach kulinarnych! Program: Dzień I Choroszcz – znajduje się tu dawna letnia rezydencja Branickich – obecnie Muzeum Wnętrz Pałacowych. Na liście atrakcji jest też kościół św. Jana Chrzciciela, wizyta na rynku oraz tradycje jarmarków dominikańskich. Kruszewo – z miejsca o nazwie “zerwany most” możemy podziwiać panoramę Narwiańskiego Parku Narodowego. Poznamy także tradycyjne metody przetwórstwa warzywnego oraz wypróbujemy przysmaki Podlasia. Doktorce – w znajdującym się tu parku linowym, możemy spalić zbędne kalorie i przygotować się na więcej narwiańskich przysmaków. Suraż – to wyjątkowe miasteczko leżące nad Narwią słynie z licznych stanowisk archeologicznych (jest tu ich około 200). Zwiedzamy Osadę „Nawia”, udajemy się na spacer trasą turystyczną „Suraż – zaginione światy”. 30 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Kulinarne Bogactwo Podlaskiego Dzień II Kurowo – mieści sie tu siedziba Narwiańskiego Parku Narodowego. Zwiedzamy tutejsze muzeum oraz park przydworski i kładkę edukacyjną. Waniewo – odbywamy ekscytujący rejs pychówkami po labiryntach rzeki Narew i przeprawiamy się na jej drugi brzeg kładką z przeciąganymi pomostami. Jeńki – w tej niepozornej miejscowości bierzemy udział w warsztatach pieczenia chleba oraz wytwarzania sera, po czym próbujemy regionalnych specjałów. Tykocin – to niewielkie klimatyczne miasteczko zapisało się na kartach historii wyjątkowymi losami. Niegdyś było ważnym ośrodkiem handlowym, zamieszkiwanym przez liczną populację żydowską. Zwiedzamy synagogę, kościół Śwętej Trójcy, Alumnat, Zamek Zygmunta Augusta oraz oglądamy pomnik Stefana Czarnieckiego. Pentowo – jedna z dziesięciu (i jedyna w Polsce) Europejska Wieś Bociania. Otrzymała ten status dzięki swym wyjątkowym działaniom na rzecz ochrony bociana białego. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>wyżywienie – 1 śniadanie, 1 obiadokolacja, 1 obiad >>zakwaterowanie – 1 nocleg w hotelu >>bilety wstępu >>transport – autokar >>ubezpieczenie – Signal Iduna (NNW – 10 000zł) Przydatne strony: www.choroszcz.pl www.npn.pl www.doktorce.com www.pentowo.pl www.muzeum.bialystok.pl www.suraz.pl www.um.tykocin.wrotapodlasia.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Kulinarne Bogactwo Podlaskiego 31 Dla Łasuchów Białystok – Korycin – Sokółka – Krynki – Kruszyniany – Supraśl – Białystok Szlakiem Podlaskich Smakowitości Niezwykłe bogactwo podlaskiego menu wynika nie tylko z faktu, że składa się na nie wiele kuchni (np. polska, litewska, tatarska czy żydowska), ale przede wszystkim z zamiłowania do tradycji oraz zdrowej żywności – wiele tutejszych specjałów znajduje się na ministerialnej liście produktów tradycyjnych. Program: Korycin – słynie z serów. Legenda głosi, że miejscowi nauczyli się ich wytwarzania od walczących na Podlasiu w XVII wieku Szwajcarów. Zwiedziwszy zabytkowy kościół pw. Znalezienia i Podwyższenia Krzyża Świętego, możemy oddać się degustacji oraz zakupom korycińskich smakowitości. Sokółka – po zwiedzeniu kościoła św. Antoniego, możemy popróbować wyśmienitego miodu od Bartnika Sokólskiego oraz podlaskiego kumpiaka, czyli surowej, solonej, podsuszanej szynki. Krynki – czekają tu na nas najlepsze kartacze. Serwowane są w gospodzie przy zabytkowym sześciobocznym rynku. Kruszyniany – degustacją tatarskich potraw zajmiemy się po zwiedzeniu miejscowego meczetu i mizaru tatarskiego. Supraśl – koniecznie musimy spróbować tutejszej babki i kiszki ziemniaczanej. Ich smak doprowadzono tu do perfekcji – podczas organizowanych tu co roku mistrzostw świata w ich pieczeniu. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>degustacje na trasie >>transport busem >>ubezpieczenie NNW (5 000 zł) >>wstępy do zwiedzanych obiektów Przydatne strony: 32 www.kruszyniany.pl www.sokolka.pl www.nowa.korycin.pl www.suprasl.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Kulinarne Bogactwo Podlaskiego Szlakiem Prawosławia Bielsk Podlaski - Święta Góra Grabarka - Supraśl Tereny dzisiejszego województwa podlaskiego oraz historycznego Podlasia od wielu stuleci były miejscem stykania się wielu religii i kultur, a prawosławie jest tu drugą co do liczebności wyznawców religią. Barwne prawosławne świątynie oraz wioski, a także piękna sztuka obrządku wschodniego – to wszystko można podziwiać, ruszając Szlakiem prawosławia. Program: Bielsk Podlaski – jest jednym z najstarszych miast województwa podlaskiego, znajdującym się na pograniczu między Wschodem a Zachodem, Północą i Południem – stąd od wieków różnorodnym kulturowo i wyznaniowo. Zwiedzamy najstarszą w mieście cerkiew św. Michała Archanioła lub Narodzenia NMP oraz Policealne Studium Ikonograficzne. Święta Góra Grabarka – to najważniejsze miejsce kultu prawosławia w Polsce – zasłynęła w 1710 roku, gdy chroniące się na niej 10 tys. osób uniknęło epidemii cholery panującej wówczas na Podlasiu. Zadumamy się na chwilę wśród tysięcy krzyży oraz zwiedzimy odbudowaną po pożarze cerkiew Przemienienia Pańskiego. W drodze do Supraśla przejeżdżamy przez miejscowości z barwną, typową dla społeczności prawosławnych, drewnianą wiejską zabudową i kolorowymi cerkiewkami. Supraśl – powstanie tego malowniczego miasteczka-uzdrowiska przed 500 laty wiąże się z osiedleniem się tu w 1500 roku zakonu obrządku wschodniego – reguły św. Bazylego Wielkiego. Dziś ponownie rośnie jego znaczenie jako ośrodek prawosławia w Polsce. Zwiedzamy męski prawosławny monaster pw. Zwiastowania NMP oraz Muzeum Ikon. www.grabarka.pl >>usługa pilota-przewodnika >>transport busem Przydatne strony: www.bielsk-podlaski.pl Świadczenia: www.supraśl.pl >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>obiad >>ubezpieczenie NNW (5 000 zł) Podlaskie bogactwo różnorodności ? Kulinarne Bogactwo Podlaskiego 33 Podlaskie Studzieniczna – Sejny – Wigry – Białystok – Święta Woda – Sokółka Sanktuaria Podlaskie to nie tylko miejsce bogate w cuda natury. Na terenie województwa znajduje się wiele świątyń, także o statusie sanktuariów, w których miały miejsce cudowne wydarzenia. Kilka z nich można odwiedzić podczas tej dwudniowej wycieczki. Program: Dzień I Studzieniczna – Sanktuarium Maryjne z obrazem słynącym łaskami. Znajduje się na wyspie (obecnie połączonej groblą z lądem), na uboczu, wśród pięknej przyrody, sprzyja zadumie i refleksji. W 1999 roku odwiedził je papież Jan Pawel II. Sejny – w Bazylice pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny znajduje się Sanktuarium Matki Boskiej Sejneńskiej z figurą słynącą łaskami, a także zespół poklasztorny dominikanów. Wigry – na niewielkiej wyspie stoi tu niezwykły kompleks poklasztorny. Powstał w XVII wieku za sprawą króla Jana Kazimierza, a obecni w nim zakonnicy mieli prosić Boga o odwrócenie klęsk nękających Polskę w tamtych czasach. Dziś klasztor jest prawdziwą perełką turystyczną. Zwiedziwszy go, udamy się w rejs statkiem po jeziorze Wigry. 34 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie wielu religii i kultur Dzień II Białystok – Sanktuarium Miłosierdzia Bożego łączy się nierozerwalnie z osobami św. Faustyny oraz bł. ks. Michała Sopoćki i ich posłannictwem. Prochy ks. Sopoćki znajdują się w kościelnej krypcie. Święta Woda – Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej. Jego historia sięga średniowiecza, a pierwszym uzdrowionym był szlachcic, który dzięki wodzie z cudownego źródełka odzyskał wzrok. On właśnie ufundował tu kaplicę. Dziś w Świętej Wodzie znajduje się Centrum Pielgrzymkowo-Turystyczne. Sokółka – to małe miasto kresowe również posiada udokumentowany cud – cud eucharystyczny miał tu miejsce w 2008 roku, w kościele pw. św. Antoniego. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>wyżywienie – 1 śniadanie, 1 obiadokolacja, 1 obiad >>zakwaterowanie – 1 nocleg w hotelu >>bilety wstępu >>transport – autokar >>ubezpieczenie – Signal Iduna (NNW – 10 000zł) Przydatne strony: www.sanktuarium-studzieniczna.pl www.sejny.diecezja.elk.pl/klasztor.html www.wigry.pro www.milosierdzie.archibial.pl www.sokolka.archibial.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie wielu religii i kultur 35 U Źródeł Esperanto Białystok – Tykocin – Białystok Niewielu wie, że twórca esperanto był białostoczaninem, a do stworzenia tego międzynarodowego języka zainspirowała go mozaika narodowościowa Białegostoku oraz chęć umożliwienia jego mieszkańcom międzykulturowego dialogu. Wycieczka ta to zbiór miejsc związanych z Ludwikiem Zamenhofem – pamięć jego dokonań jest tu żywa, a inicjatywy na rzecz ww. dialogu – liczne. Program: Tykocin – rodzina Zamenhofów mieszkała tu przed sprowadzeniem się do Białegostoku, o czym przypomina specjalna pamiątkowa tablica. Zwiedzamy Wielką Synagogę, Kościół Świętej Trójcy, odwiedzamy plac S. Czarnieckiego. Białystok – spacerujemy do miejsc związanych z twórcą języka esperanto – Szlakiem Esperanto i Wielu Kultur. Obiad w Esperanto Cafe. Centrum im. Ludwika Zamenhofa – jest nowoczesnym ośrodkiem kulturalno-edukacyjnym z ambicją bycia miejscem spotkań i dialogu wszystkich mieszkańców Podlaskiego i kresów. Poprzez liczne wydarzenia kulturalne oraz warsztaty, centrum propaguje wiedzę o kulturze, historii i tradycji regionu, zmniejszając tym samym bariery międzykulturowe dzielące jego mieszkańców. Tu także mieści się pierwsza w Polsce publiczna biblioteka ze zbiorami w języku esperanto i na jego temat. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>transport busem >>obiad Przydatne strony: >>www.um.tykocin.wrotapodlasia.pl >>www.bialystok.pl >>www.centrumzamenhofa.pl 36 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie Wielu Religii i Kultur U Żubrów Białystok – Kraina Otwartych Okiennic – Hajnówka – Białowieża – Białystok W Krainie Otwartych Okiennic Droga z Białegostoku do królestwa żubra liczy około 80 km, warto ją jednak wydłużyć, odwiedzając znajdującą się w sąsiedztwie trasy niemal bajkową krainę – Krainę Otwartych Okiennic. Przepiękna, bogato zdobiona drewniana architektura kresowa wraz z barwnymi tradycyjnymi przydomowymi ogródkami – widok jak z obrazka! Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>transport busem >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>przejazd kolejką wąskotorową >>obiad >>ubezpieczenie NNW (5 000 zł) Przydatne strony: www.hajnowka.pl www.bpn.com.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie Wielu Religii i Kultur 37 Dolina Bugu Korycin – Drohiczyn – Mielnik – Święta Góra Grabarka Zabytki, Religia, Przyroda Dolina Bugu najbardziej burzliwe losy ma już za sobą – dziś jest krainą cichą, uśpioną, być może nawet trochę zapomnianą… Cieszy to wszystkich, którzy poszukują spokoju w otoczeniu przepięknej dziewiczej przyrody. Podziwiając ją podczas tej wycieczki, poznamy także chlubne dzieje nadbużańskich miejscowości oraz tożsamość kulturową ich mieszkańców. Program: Dzień I Koryciny – to mała miejscowość, w której mieści się niezwykły ogród pachnący ziołami – Ziołowy Zakątek. Blisko natury i tradycji możemy tu odpocząć, smacznie zjeść i poznać stare zielarskie obrzędy. Czeka nas także wizyta z zagrodzie zwierząt oraz zajęcia z przewodnikiem. Drohiczyn – ta historyczna stolica Podlasia jest dziś uśpionym miastem, przyglądającym się leniwie płynącemu Bugowi. Zwiedzamy Górę Zamkową ze wspaniałym widokiem na rzekę Bug, kościół Trójcy Przenajświętszej, klasztor jezuitów, zespół klasztorny franciszkanów, Muzeum Diecezjalne. 38 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie wielu religii i kultur Dzień II Drohiczyn – odbywamy rejs statkiem do Mielnika, po najpiękniejszym odcinku rzeki, zwanym Podlaskim Przełomem Bugu. Mielnik – po zejściu z Góry Zamkowej udajemy się do odkrywkowej kopalni kredy (jedynej takiej kopalni działającej obecnie w Polsce). Zwiedzamy także rezerwat roślinności kserotermicznej Góra Uszeście. Święta Góra Grabarka – największe miejsce kultu prawosławia w Polsce i najważniejsza destynacja dla pielgrzymów obrządku wschodniego. Zwiedzamy górę krzyży oraz świątynię. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>wyżywienie – 1 śniadanie, 1 obiadokolacja, 1 obiad >>zakwaterowanie – 1 nocleg w pensjonacie >>bilety wstępu >>transport – autokar >>ubezpieczenie – Signal Iduna (NNW – 10 000zł) Przydatne strony: www.mielnik.com.pl www.ziolowyzakatek.pl www.grabarka.pl www.drohiczyn.pl www.bugrajem.eu Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie wielu religii i kultur 39 Barokowym Szlakiem Branickich Białystok – Choroszcz – Tykocin – Białystok Hetman wielki koronny Jan Klemens Branicki, jeden z najbardziej wpływowych ludzi w XVIII-wiecznej Polsce, wybrał na swoją siedzibę właśnie Białystok. Zajmowaną przez siebie rezydencję przekształcił w piękny barokowy pałac, a w jego progi zapraszał znakomitych artystów, poetów i ludzi nauki. Bywali tu także zagraniczni posłowie i polscy królowie – wnętrza i ogrody godne takich gości można podziwiać do dziś, a samo miasto wiele Branickim zawdzięcza. Program: Białystok – zwiedzamy Pałac Branickich (dawną główną siedzibę magnacką rodu Branickich herbu Gryf nazywaną „Polskim Wersalem”) wraz z ogrodami, a także rynek z ratuszem, dawny szpital, klasztor sióstr miłosierdzia oraz odwach. Choroszcz – letnia rezydencja Branickich w pałacyku „na wodzie”, otoczona parkiem krajobrazowym, położona nad najdłuższym kanałem krzyżowym w Europie – obecnie siedziba Muzeum Wnętrz Pałacowych. W Choroszczy zwiedzamy także rynek z kościołem św. Jana Chrzciciela. Obiad. Tykocin – znalazł się w programie niniejszej wycieczki z dwóch powodów: być może jest on miejscem, w którym urodził się hetman Jan Klemens Branicki, bez wątpienia jest za to nazywany perłą baroku. Zgodzi się z tą opinią każdy, kto odwiedzi Tykocin. Zwiedzamy kościół Świętej Trójcy, plac S. Czarnieckiego, Wielką Synagogę i zrekonstruowany zamek. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>obiad >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>transport busem >>ubezpieczenie NNW (5000 zł) Przydatne strony: www.bialystok.pl www.choroszcz.pl www.umb.edu.pl/palac_branickich www.um.tykocin.wrotapodlasia.pl 40 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Podlaskie Wielu Religii i Kultur Twierdza na Bagnach Białystok – Twierdza Osowiec, Biebrzański Park Narodowy – Białystok Dla amatorów turystyki militarnej ta wycieczka to prawdziwy rarytas. „Polskie Verdun” i „Polskie Termopile” w jeden dzień! W Twierdzy Osowiec, wykorzystywanej obecnie przez Wojsko Polskie, czeka na nas nie tylko spora dawka pasjonującej historii, ale i porcja żołnierskiego wiktu. Program: Twierdza Osowiec – zwiedzamy carską twierdzę z końca XIX wieku. Oglądamy militaria w Muzeum Twierdzy, wędrujemy przez Fort Centralny na spotkanie ze złowrogą „Czarną Damą”, przy okazji może uda się nam zobaczyć mieszkające w twierdzy nietoperze. Ognisko z żołnierskim poczęstunkiem. Spacer po ścieżkach Biebrzańskiego Parku Narodowego, wokół fortów Twierdzy Osowiec oraz na Carskim Trakcie. Góra Strękowa – ze wzgórza zwanego „Polskimi Termopilami” oglądamy wspaniały krajobraz okresowo zalewanych łąk. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>transport busem >>ognisko z poczęstunkiem >>ubezpieczenie NNW (5 000 zł) >>wstępy do zwiedzanych obiektów Przydatne strony: www.biebrza.org.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Militarnie przez Podlaskie 41 Ziemia Łomżyńska Góra Strękowa – Wizna – Piątnica – Drozdowo – Łomża – Nowogród Ziemia łomżyńska ma dla zwiedzających wiele niespodzianek – od chlubnej historii miasta królewskiego, przez liczne obiekty wojskowe z różnych szkół militarnych, aż po wyjątkowe nadnarwiańskie krajobrazy i sielskie klimaty. Program: Dzień I Góra Strękowa – dziś niewielka uśpiona wieś u podnóża skarpy, w 1939 roku była strategicznym punktem obronnym wchodzącym w skład linii obronnej Wizny. Zwiedzamy grób kpt. Raginisa, dowódcy heroicznej obrony tego odcinka podczas kampanii wrześniowej, jednocześnie jeden z najpiękniejszych widoków na rzekę Narew. Wizna – niegdyś miasto królewskie Korony Królestwa Polskiego. Zwiedzamy pamiątki po kampanii wrześniowej 1939 roku, kościół gotycki, Górę Zamkową będącą punktem widokowym na Bagno Wizna. Piątnica – znajduje się tu najbardziej rozwinięty przyczółek mostowy na Narwi. Zwiedzamy tutejsze potężne forty połączone systemem wałów (fragment XIX-wiecznej Twierdzy Łomża) oraz Muzeum Militariów, w którym zgromadzono eksponaty związane z historią regionu. 42 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Militarnie przez Podlaskie Program: Dzień II Drozdowo – malowniczo położona w dworku Lutosławskich siedziba Parku Krajobrazowego Doliny Narwi. Czekają tu na nas ciekawe zajęcia edukacyjne. Łomża – stolica ziemi łomżyńskiej. Zwiedzamy plac pocztowy, katedrę św. Michała Archanioła i Jana Chrzciciela, rynek z ratuszem, pomnik Hanki Bielickiej, klasztor kapucynów. Nowogród – dawny główny gród ziemi łomżyńskiej (do 1418 roku), dziś spokojne miasteczko nad Narwią. Zwiedzamy skansen kurpiowski założony przez Adama Chętnika, w którym zobaczymy, jak wyglądało życie wiejskich ludzi na początku XX wieku. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>bilety wstępu >>wyżywienie – 1 śniadanie, 1 obiadokolacja, 1 obiad >>transport – autokar >>zakwaterowanie – 1 nocleg w hotelu >>ubezpieczenie – Signal Iduna (NNW – 10 000zł) Przydatne strony: www.biebrza.org.pl www.lpkdn.wrotapodlasia.pl www.wizna.pl www.gminapiatnica.pl www.lomza.pl www.skansenkurpiowski.republika.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Militarnie przez Podlaskie 43 Narwiański Park Narodowy Dwudniowe Pakiety Odnowy Biologicznej Połączone z Relaksem na Łonie Natury Dwór Czarneckiego*** Ten dwudniowy pakiet to okazja do prawdziwej odnowy ciała i ducha w otoczeniu unikalnej przyrody Narwiańskiego Parku Narodowego oraz pod opieką wykwalifikowanego zespołu strefy SPA & Wellness Dworu Czarneckiego***. Program: Dzień I Zakwaterowanie w Dworze Czarneckiego (pokoje 2-osobowe). Wycieczka do Narwiańskiego Parku Narodowego – przechodzimy kładką edukacyjną Waniewo-Śliwno i zwiedzamy siedzibę Narwiańskiego Parku Narodowego – dworu i parku w Kurowie. Lunch serwowany indywidualnie. Po powrocie do Dworu Czarneckiego czekają na nas zabiegi w hotelowym SPA & Wellness (około 2 godz.), wśród nich: relaks w strefie Wellness: sauna sucha, sauna parowa, jacuzzi, gorące leżanki, karaibska bryza, grota solna, maski na ciało: algi brunatne (odżywianie, nawilżanie) oraz algi czerwone (detoks i stymulacja krążenia limfy) maski na twarz (nawilżające i odżywcze) do sauny parowej firmy Beauty Creation Thalion (jedna do wyboru), kolacja w formie stołu szwedzkiego. 44 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Odnowa - Naturalnie! Dzień II Śniadanie w formie stołu szwedzkiego. Zabiegi w SPA & Wellness Dwór Czarneckiego (około 3 h), wśród nich: -- relaks w strefie Wellness: sauna sucha, sauna parowa, jacuzzi, gorące leżanki, karaibskia bryza, grota solna, rytuały w saunie suchej i parowej (peeling, orzeźwienie, aromaterapia), - masaż relaksacyjny (około 30 min.) – przy grupie 15-osobowej, zabieg na twarz – do wyboru: - nawilżający, anty-age lub oczyszczający przy grupie 15-osobowej - deser podany do Strefy Wellness – przy grupie 35-osobowej, - maska żelowa na twarz (czas trwania zabiegu – około 25 min.) przy grupie 35-osobowej. Uwaga! Podczas pobytu goście hotelowi mają możliwość nieodpłatnego korzystania z Klubu Fitness Dwór Czarneckiego. Gościom korzystającym z pakietów przysługuje 10% rabatu od cennika standardowego na dodatkowe zabiegi, masaże, usługi kosmetyczne nieujęte w powyższym pakiecie oraz na zakup kosmetyków. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>transport busem >>ubezpieczenie NNW (5 000 zł) Przydatne strony: www.npn.pl www.dworczarneckiego.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Odnowa - Naturalnie! 45 Białowieski Park Narodowy Dwudniowe Pakiety Odnowy Biologicznej Połączone z Relaksem na Łonie Natury Hotel Białowieski*** Odpoczynek i relaks w wyjątkowym miejscu, które znalazło się na liście światowego dziedzictwa UNESCO - czegóż chcieć więcej! Oferta dwudniowego pakietu odnowy biologicznej Hotelu Białowieskiego*** to prawdziwa uczta dla zmysłów. Program: Dzień I Zakwaterowanie w Hotelu Białowieskim***. Lunch. Trzygodzinny spacer do najcenniejszej części Białowieskiego Parku Narodowego – Obrębu Ochronnego Rezerwat. „Naładujemy baterie” wśród wiekowych dębów i w otoczeniu nieskażonej przyrody. Wieczorne zabiegi SPA: masaż kamieniami/aromatyczny/częściowy (30 min.). Kolacja. 46 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Odnowa - Naturalnie! Dzień II Śniadanie. Zabiegi SPA, a wśród nich: zabieg rozjaśniający sushi lub regenerujący sushi, lub gold, pearls and champagne, lub ceremonia na twarz dla mężczyzn (60 min.) Wykwaterowanie. Świadczenia: >>usługa pilota-przewodnika >>transport busem >>wstępy do zwiedzanych obiektów >>nocleg ze śniadaniem, dostęp do basenu i saun, lunch i kolacja >>ubezpieczenie NNW (5000 zł) Przydatne strony: www.bpn.pl www.hotel.bialowieza.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Odnowa - Naturalnie! 47 Weekend Mieszczucha Hotel Knieja*** Spa & Wellness – Sanatorium w Supraślu Bliżej Natury Weekend Mieszczucha to wyjątkowa oferta Hotelu Knieja***. Jest blisko mieszczucha (Hotel Knieja*** znajduje się zaledwie 12 km od Białegostoku), a mieszczuch – blisko natury, czyli w otoczeniu niezwykłej przyrody o unikalnym mikroklimacie, a także bogatej kultury i tradycji kresowego Supraśla. Czeka tu na nas nie tylko nowoczesna hotelowa strefa SPA & Wellness, ale także smaczna kuchnia podlaska i białoruska, na tych, którzy lubią aktywny wypoczynek: liczne szlaki turystyczne (piesze, kajakowe, konne, rowerowe), wyprawy na grzyby, wędkowanie, zwiedzanie Supraśla i in. Program: Dzień I Zakwaterowanie w Hotelu Knieja*** Obiadokolacja w Białoruskiej Restauracji Prynuka Relaks w hotelowym SPA & Wellness (jeden z 3 zabiegów do wyboru: - okład borowinowy w łaźni błotnej, - masaż klasyczny (30 min.) lub peeling ciała) Dzień II Śniadanie w formie bufetu szwedzkiego Wycieczka z przewodnikiem po Supraślu; - zwiedzamy Muzeum Ikon, klasztor, Pałac Buchholtzów, Supraski Systemu Wodny, Dom Tkaczy 48 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Odnowa Naturalnie! Obiadokolacja na świeżym powietrzu, przy akompaniamencie akordeonisty Dzień III Śniadanie w formie bufetu szwedzkiego, Rrelaks w hotelowym SPA & Wellness (zabiegi z 10 % zniżką) i niepowtarzalnym kompleksie basenowym z basenem rekreacyjnym z przeciwprądem, a także hydromasaże, bicze wodne, podwodne masażery, sauna sucha lub Infrared, łaźnia parowa oraz luksusowe jacuzzi 10-osobowe, Wyjazd – chętni mogą oczywiście przedłużyć pobyt Dodatkowo dla większych grup: zabieg na twarz – do wyboru: - nawilżający, anty-age lub oczyszczający przy grupie 15-osobowej - deser podany do Strefy Wellness – przy grupie 35-osobowej, - maska żelowa na twarz (czas trwania zabiegu – około 25 min.) przy grupie 35-osobowej. Do dyspozycji gości: - bezpłatny strzeżony parking, - kije do Nordic Walking, - rowery. Świadczenia: wodnikiem >>2 noclegi ze śniadaniem >>2 obiadokolacje >>basen, jacuzzi, sauny >>zwiedzanie Supraśla z prze- >>parking Przydatne strony: www.pkpk.wrotapodlasia.pl www.hotelknieja.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Odnowa Naturalnie! 49 fot. Marek Białokoz Rodzinnie przez Podlaskie Rodzinny Weekend w Krainie jak Baśń …..………………….. 52-53 Warsztaty i Zajęcia Edukacyjne w Ośrodku Maniówka ... 54-56 Szlak Rękodzieła Ludowego ……...…………………………………… 57 Zielone Szkoły ……………………....……………………………….. 58-59 Weekend w Glinianej Wiosce …….……………………………….. 60-61 51 Rodzinny Weekend Ośrodek Maniówka w Krainie jak Baśń Suwalszczyzna to kraina jak baśń – tu wszystko jest możliwe, nawet przygoda z dinozaurami i magiem, który odkryje tajemnice wulkanów i ruchomych piasków. Wyrusz na spotkanie z przygodą! Poznaj przyrodę i historię baśniowej krainy! Program: >>Zakwaterowanie w Ośrodku Maniówka, 9 km od Suwałk, w otulinie Wigierskiego Parku Narodowego. W pobliżu jeziora, rezerwaty przyrody i ścieżki edukacyjne. Cicha i spokojna okolica, czyste powietrze, atrakcje dla dzieci i dorosłych, smaczna domowa kuchnia. Sala zabaw dla dzieci (basen z piłeczkami i in.). >>Animacje i zabawy w Wiosce Wesołych Wędrowców – jednym z przystanków Baśniowego Szlaku, prezentującego życie tradycyjnej wsi w oparciu o fabułę literatury Marii Konopnickiej i zapewniającego wiele atrakcji dla całej rodziny. Stoi tu na przykład największy na świecie tradycyjny termometr, zgłoszony do Księgi Rekordów Guinnessa. >>*2 warsztaty lub zajęcia edukacyjne do wyboru. 52 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Rodzinnie przez Podlaskie * Do wyboru różne zajęcia tematyczne (czas trwania każdego z zajęć to około 1,5 - 2 godz., w zależności od tematu): Decoupage, Warsztaty kulinarne, Survival, Warsztaty gałgankowe, Na tropie dinozaurów, Domowa mydlarnia, Zdobnictwo drewniane, Zajęcia w mobilnym planetarium, Warsztaty rzeźby w drewnie, Zajęcia chemii na wesoło, Warsztaty papieru czerpanego, Warsztaty meteo, Zajęcia plastyczne, Zajęcia w glinie, Quest nad Jezioro Gałęziste. Świadczenia: >>bufet kawowy >>2 noclegi ze śniadaniem i obiadokolacją >>wi-fi >>parking dla samochodów >>na miejscu dostępne przewodniki i mapy regionu Przydatne strony: www.wigry.win.pl www.maniowka.pl Podlaskie bogactwo różnorodności ? Rodzinnie przez Podlaskie 53 Maniówka Ośrodek Maniówka Warsztaty i Zajęcia Edukacyjne Maniówka to idealne miejsce dla rodzin, które lubią wspólnie spędzać czas. W znajdującym się w otulinie Wigierskiego Parku Narodowego ośrodku można i aktywnie odpocząć, i nauczyć się wielu ciekawych rzeczy. Znajdą tu coś dla siebie zarówno dzieci, jak i dorośli, w tym osoby niepełnosprawne – bo Ośrodek Maniówka jest miejscem dla wszystkich! 54 Podlaskie bogactwo różnorodności ? Rodzinnie przez Podlaskie