Jezioro Wędromierz Położenie jeziora

Jezioro Wędromierz
Położenie jeziora
-
dorzecze: Obra – Warta – Odra
region fizycznogeograficzny: Pojezierze Lubuskie
- Bruzda Zbąszyńska
wysokość n. p. m. 52,4 m
Podstawowe dane morfometryczne
-
powierzchnia zwierciadła wody:
objętość jeziora:
głębokość maksymalna:
głębokość średnia:
powierzchnia zlewni całkowitej:
73,8 ha
3653,5 tys. m3
11,8 m
4,9 m
83,6 km2
Jezioro Wędromierz leży na terenie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego w ciągu
jezior obrzańskich. Należy do tzw. Obrzańskiego Szlaku Wodnego, popularnego szlaku
kajakowego, jakkolwiek rzeka Obra przez nie nie przepływa. W zlewni bezpośredniej, o
powierzchni 51,2 ha, lasy stanowią 65%, pozostałe 35% terenu to nieużytki. Linia brzegowa
monotonna w części południowej, natomiast brzeg północny charakteryzuje się trzema
wyraźnie wydzielonymi zatokami. Obrzeże jeziora jest pagórkowate, miejscami strome.
Strefa przybrzeżna charakteryzuje się stromym zejściem na stosunkowo krótkim odcinku w
głąb do 2,5 m. Głębsza jest południowo-wschodnia część jeziora; tu znajduje się maksymalne
przegłębienie 11,8 m. Zbiornik zasilany jest trzema dopływami z położonych w pobliżu
jezior: Chłop, Silna Duża i Stobno. Dopływ z jeziora Stobno okresowo wysycha. Z tego
powodu, zarówno wiosną, jak i latem nie pobrano prób wody. W południowej części jeziora
znajduje się odpływ do jeziora Rybojady. Na północnym brzegu zlokalizowano jedyne nad
tym zbiornikiem pole biwakowe z tzw. suchym ustępem. Jezioro nie przyjmuje ścieków z
punktowych źródeł zanieczyszczeń.
Ocena podatności jeziora na degradację - III kategoria (wynik punktacji 2,86)
świadczy o niskiej odporności zbiornika na wpływy zlewniowe. Jedynie wartość ilorazu
powierzchni dna czynnego i objętości epilimnionu oraz leśne otoczenie jeziora stanowią
korzystne cechy.
Badania jeziora Wędromierz przeprowadził WIOŚ w Zielonej Górze, Delegatura w
Gorzowie Wlkp. wiosną i latem 2006 roku.
W czasie badań wiosennych wody jeziora na powierzchni były ogrzane do 10,8 0C i
wykazywały natlenienie rzędu 135%. Dość dobre warunki tlenowe utrzymywały się do
samego dna (powyżej 5 mg O2/l). W okresie letniej stagnacji warstwa epilimnionu sięgała
zaledwie 3 metra i była przesycona tlenem. Skok tlenowy następował gwałtownie – z 9 mg
O2/l na 3 metrze do śladowych ilości metr niżej.
Wskaźniki świadczące obecności substancji organicznych wykazywały wysoką ich
zawartość- ChZT mieściło się w granicach III klasy, BZT5 nad dnem było pozaklasowe.
Koncentracja związków fosforu w jeziorze była wysoka, zwłaszcza latem nad dnem,
gdzie stężenie fosforu całkowitego i fosforanów osiągnęło wartości klasy III i pozaklasowe.
Stwierdzona mała zawartość fosforanów wiosną w wodzie powierzchniowej wskazuje na ich
intensywne wykorzystanie w procesie produkcji pierwotnej. Nad dnem stwierdzono również
znaczne (III klasa) stężenie azotu amonowego. O dużej żyzności jeziora świadczyła
koncentracja chlorofilu w wodzie, która osiągnęła wartość pozaklasową oraz niewielka
przezroczystość wód. Obecność dużej ilości soli mineralnych potwierdziła wysoka
przewodność elektrolityczna wody, nie odpowiadająca normom.
Sumaryczny wynik klasyfikacji według SOJJ wskazywał na III klasę czystości
wód jeziora Wędromierz. Stan sanitarny nie budził zastrzeżeń i nie miał wpływu na
ostateczny wynik.
Dopływ z jeziora Chłop wiosną klasyfikował się w III klasie ze względu na
podwyższone wartości ChZT, utlenialności i BZT5, latem zaś w IV klasie ze względu na
ChZT. Drugi dopływ z jeziora Silna Duża oraz odpływ, wiosną i latem, odpowiadały IV
klasie czystości-decydowało o tym w obu przypadkach ChZT.
Zdecydowanym dominantem planktonu roślinnego, zarówno wiosną jak i latem, były
Cyanoprocaryota; wiosną głównie z rodzaju Oscillatoria redekei (ponad 83%), latem
Oscillatoria limnetica (ponad 92%).
Wcześniejsze badania przeprowadzone w 1997 i 2001 roku zaklasyfikowały jezioro
Wędromierz również do III klasy. Wskaźnik liczbowy decydujący o klasyfikacji wzrósł z
2,60 do 2,86. W jeziorze stężenie chlorofilu wzrosło z klasy III do wartości nie
odpowiadających normom, o klasę pogorszyła się przezroczystość wody.
Niska jakość wód omawianego jeziora, pomimo braku punktowych źródeł
zanieczyszczeń, wiąże się z dużą naturalną podatnością jeziora na degradację. Istnieje szansa
poprawy jakości wód jeziora dzięki objęciu ochroną rezerwatową terenów leśnych wokół
jeziora.