Bocian

Bocian
Ratujmy dolinę Przysowy!
2008-01-19
Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Przysowy” obejmuje cenny, zróżnicowany pod
względem przyrodniczym obszar podmokłych łąk torfowych z kępami lasów, zakrzaczeń oraz
płatami szuwarów. Obszar ten został powołany decyzją Wojewody Mazowieckiego 27 lipca
2006 r. W dolinie Przysowy występują liczne obniżenia terenu (w których przez cały rok
utrzymuje się woda), stawy oraz oczka wodne i „torfianki” (z lat 1920-1940). Obszar ten dzięki
naturalnemu i urozmaiconemu krajobrazowi jest ostoją dzikiej przyrody wyróżniającą się
bogactwem żyjących tu gatunków zwierząt i roślin, nawet w porównaniu z wielokrotnie
większymi terenami w dolinie Bzury, włączonymi do europejskiej sieci ekologicznej Natura
2000. Dolina Przysowy jest ważną ostoją lęgową błotniaka łąkowego i stawowego oraz
obszarem regularnego zimowania błotniaka zbożowego (50 par w Polsce!). Każdego roku
gniazdują tu żurawie, kszyki, bąki, czajki i inne gatunki ptaków wodno-błotnych.
Dolina Przysowy jest ważnym szlakiem migracji ptaków. Wiosenne rozlewiska gromadzą tu
corocznie kilka tysięcy gęsi gęgawych, zbożowych, białoczelnych, żurawi, kaczek, ptaków
siewkowatych i brodzących. Corocznie wiosną w dolinie można obserwować bieliki, bataliony
oraz czaple białe. Niestety od kilku lat następuje stopniowa, ale ciągła, degradacja tych
terenów na kilku płaszczyznach i przez różne podmioty:
1. Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie za pieniądze unijne
(projekt sfinansowany w 80% ze środków sektorowego programu operacyjnego
"Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich
2004-2006, Priorytet: 1.2 Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, Działanie 2.5:
Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi") wyprostował i pogłębił koryto rzeki oraz
udrożnił rowy melioracyjne w dolinie. Według meliorantów „przebudowa przekroju rzeki
spowoduje prawidłowe funkcjonowanie sieci drenarskiej na zmeliorowanych terenach, a z
doliny rzeki Przysowy szybszy odpływ wody co zapobiegnie nadmiernemu uwilgotnieniu i
zalewom doliny, szczególnie przy spływie wód wiosennych”.
Cała inwestycja została jednak przeprowadzona bezmyślnie, ponieważ dolina Przysowy leży
na równinie kutnowskiej - najbardziej suchym rejonie Polski, z najniższymi rocznymi opadami,
największym deficytem wody oraz zagrożeniem stepowienia i pustynnienia.
Uregulowane koryto Przysowy. Fot. Rafał Klimczuk
2. Wydobycie torfu (od kilku lat!) – wbrew bezpośredniemu zakazowi, wynikającemu z
Rozporządzenia Wojewody o powołaniu Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Przysowy”.
Miejsce wydobycia torfu – Czarnów (Gmina Pacyna). Torf jest wydobywany przy użyciu
ciężkiego sprzętu (kilka koparek). Po mojej interwencji u WKP, zlecono kontrolę tych działań.
Wcześniej poinformowany właściciel (zgodnie z KPA), zasypał w dołach potorfowych
składowane tam śmieci i odpady zanieczyszczone olejem i smarami. Stare,
zanieczyszczające glebę koparki zostały ulokowane w okolicznych gospodarstwach i na
łąkach. Podczas kontroli została zaprezentowana jedynie jedna koparka w najlepszym stanie
technicznym. Prac nie wstrzymano.
3. Zaoranie 120 ha łąk wraz z wyrównaniem terenu ziemią pochodzącą z innego miejsca.
Prace wykonano bez przekwalifikowania łąk na grunty orne. Tak jak w przypadku wydobycia
torfu wyrównywanie terenu jest sprzeczne z zakazami, jakie zostały ujęte w rozporządzeniu
wojewody. Niestety, mimo to nikt nie przejmuje się obowiązującymi zakazami i nierówności
terenu oraz oczka wodne są nadal zasypywane!
Zaorane łąki. Fot. Rafał Klimczuk
Wszystkie te działania pozbawiają w szybkim tempie Dolinę Przysowy walorów
przyrodniczych i krajobrazowych. Degradowane łąki stanowią miejsce występowania
storczyków, turzycy Hartmanna i innych rzadkich roślin, które są w trakcie inwentaryzacji.
Najcenniejszy jest jednak cały ekosystem i bioróżnorodność tego terenu. Podmokłe łąki
torfowe stanowią „magazyn wody” i naturalny filtr oczyszczający wody opadowe i
powierzchniowe. Rabunkowa eksploatacja torfu i zaorywanie łąk narusza stosunki wodne i
prowadzi do degradacji całej doliny! Jeżeli proces ten nie zostanie powstrzymany to już
niebawem dolina Przysowy utraci na zawsze swój unikatowy charakter.
Rafał Klimczuk
23.01.2007
» Rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego w sprawie powołania OChK "Dolina Przysowy"
– Plik PDF, 61.3 KB
Podyskutuj o tym na Forum Przyrodniczym "Bocian"
Jak zatrzymać zaorywanie łąk torfowych?