program konferencji

PROGRAM KONFERENCJI
4.11.2010 (czwartek)
Godz. 10.00 – Sesja otwierająca
Godz. 10.30 – 12.30 Sesja I – Ludzie nad Rzeką. Działania nadrzeczne angażujące społecznośd.
- Artur Furdyna – Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Ewa
Leś –Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA
- Barbara Kazior – Fundacja Partnerstwo dla Środowiska
- dr inż. Zbigniew Zbroja – Transgraniczny Klaster Turystyczny Szlak wodny Berlin - Szczecin - Bałtyk
- dr Mirosław Grochowski – Zakład Geografii Miast i Organizacji Przestrzennej Uniwersytet Warszawski;
- Mirosław Czerny – Centrum Turystyki Wodnej PTTK
- Agnieszka Wlazeł – Fundacja Impact
Godz. 12.30 – 13.00 – Lunch
Godz. 13.00 – 15.00 Sesja II – Ekologia i prawo w działaniach nadrzecznych
- Dariusz Bogacz - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie
- Barbara Chammas – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie
- Monika Dzięgielewska-Geitz – Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii pod auspicjami UNESCO w
Łodzi
- Nina Gałuszka – Centrum Edukacji Obywatelskiej
- Rafał Plezia – Grupa Partnerska "Kraina Łęgów Odrzaoskich"
- Krzysztof Florys – Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Program Zielonych Szlaków - Greenways
Godz. 15.00 – 15.30 – Przerwa kawowa (Klubokawiarnia GRAWITACJA, ul. Browarna 6)
Godz. 15.30 – 16.30 – Warsztat „ Tworzenie Ogólnopolskiej Sieci Animatorów Rzek – cele, zakres i zasady
działania” – Fundacja Impact
Godz. 16.30 – 17.00 – Podsumowanie warsztatu – Fundacja Impact
5.11.2010 (piątek)
Godz. 10.00 - 12.00 – Sesja III – Działania kulturalne na nabrzeżach, wywierające wpływ na
zrównoważony rozwój terenów nadrzecznych
- Agnieszka Cichocka, Magdalena Zakrzewska-Duda – Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdaosku
- Bartłomiej Włodkowski – Fundacja AVE
- Martyna Groth – Stowarzyszenie Integracji Humanistycznej “Po-Most”;
- Klara Kopcioska – Stowarzyszenie STEP, Galeria 2B
- Katarzyna Federowicz - Organizator Festiwalu Powiślenia
- Jacek Bożek – Stowarzyszenie Klub Gaja
- dr Kinga Kimic – Katedra Architektury Krajobrazu WOiAK SGGW
Godz. 12.00 – 12.30 – Lunch
Godz. 12.30 - 14.30 – Sesja IV– Planowanie przestrzenne oraz zagospodarowanie i rewitalizacja terenów
nadrzecznych
- dr inż. arch. Anna Januchta-Szostak – Wydział Architektury Politechniki Poznaoskiej
- dr inż. arch. Lucyna Nyka – Politechnika Gdaoska
- Stanisław Wrooski – Miejska Pracownia Urbanistyczna - Bydgoszcz
- Danuta Morzuch-Bielawska – Wydział Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego w Tczewie
- Katarzyna Kolioska – Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
- Marta Ryżewska, Uniwersytet Warszawski
Godz. 14.30 – 14.50 – Podsumowanie konferencji – Fundacja Impact
Godz. 14.50 – Pożegnalna kawa
1
ABSTRAKTY WYSTĄPIEO KONFERENCYJNYCH:
Sesja I – Ludzie nad Rzeką. Działania nadrzeczne angażujące społecznośd.
1. Godz. 10.30 – 10.50
"Rozwój a zachowanie natury - za i przeciw. Działania lokalne oraz współpraca międzysektorowa podstawą
dobrego gospodarowania wodami" - Artur Furdyna – Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy,
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Ewa Leś – Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA
Autorzy w pierwszej części omawiają kilka newralgicznych
punktów konfliktu człowiek - środowisko, poprzez analizę kilku
podstawowych aspektów antropopresji na ekosystemy rzeczne.
1)
Powodzie- przyczyny i skutki
2)
Hydroenergetyka - prawdziwe koszty
3)
Sztuczna retencja – koszty a efekty
4)
Nowoczesne kierunki OZE popierane w Unii Europejskiej
a polskie możliwości
Kolejna częśd, to ukazanie możliwości rozwoju obszarów
rzecznych w sposób zrównoważony- w oparciu o naturalne zasoby
i wiedzę organizacji ekologicznych, często niewykorzystywaną przez
decydentów.
Główną myślą przewodnią wystąpienia jest konstatacja, iż niewątpliwie
aktywne działania społeczności lokalnych oraz partnerskie podejście
między organami decyzyjnymi i wykonawczymi a organizacjami
pozarządowymi skutkowałoby w przyszłości bardziej efektywnym
gospodarowaniem i zarządzaniem wodami, zgodni z trendem
zrównoważonego rozwoju, bez nadmiernej ingerencji w naturalne cieki
wodne, a przy tym z zachowaniem bezpieczeostwa i komfortu człowieka.
2. Godz. 10.50 – 11.05
„Akademia Partnerstwa – Wiedza i dobre praktyki partnerstwa trójsektorowego”, Barbara Kazior –
Fundacja Partnerstwo dla Środowiska
Akademia Partnerstwa to centrum wiedzy i kształcenia
w zakresie partnerstwa trójsektorowego, bazujące na wiedzy,
umiejętnościach i praktycznych doświadczeniach Fundacji Partnerstwo dla
Środowiska, Krajowej Sieci Grup Partnerskich i The Partnering Initiative /
International Business Leaders Forum. Akademia uruchomiła w roku 2010
„Kurs współpracy partnerskiej” i prowadzi inne działania jak: wsparcie dla
działających partnerstw poprzez Krajową Sied Gru Partnerskich, dostęp do
międzynarodowej sieci praktyków partnerstwa koordynowanej przez The
Partnering Initiative, seria wydawnicza „Biblioteka Partnerstwa”,
zawierająca publikacje na temat metodyki partnerstwa i zbiory dobrych
praktyk, prowadzenie badao dotyczących partnerstwa i jego
oddziaływania, doradztwo, szkolenia i konferencje poświęcone
zagadnieniom partnerstwa i działalności partnerstw. Akademia
skierowana jest do przedstawicieli organizacji pozarządowych, instytucji
publicznych i firm, zainteresowanych inicjowaniem i doskonaleniem
partnerskiej współpracy.
3. Godz. 11.05 – 11.20
"Transgraniczny Klaster TKT-BSzB", dr inż. Zbigniew Zbroja – Transgraniczny Klaster Turystyczny Szlak
wodny Berlin - Szczecin - Bałtyk /TKT-BSzB
2
Referat przedstawia historię i charakterystykę Grupy Partnerskiej
GP, która opracowała projekt „Szlak wodny Berlin – Szczecin - Bałtyk".
„Szlak wodny BSzB” po stronie polskiej jako szlak turystyczny został
zdefiniowany dopiero w latach dziewięddziesiątych podczas promocji
regionu w Messe Berlin’90, a stał się dostępny bez ograniczeo po otwarciu
granicy polsko – niemieckiej w grudniu 2007. Referat dokładnie omawia
przebieg projektu i skutki jego realizacji oraz potencjalne, pożądane
następstwa współpracy w Regionie Transgranicznym.
4. Godz. 11.20 – 11.35
„Planowanie przestrzenne oraz zagospodarowanie i rewitalizacja terenów nadrzecznych, w oparciu
o różne studia - co z tego wynika dla miasta i ludzi”, Dr Mirosław Grochowski – Zakład Geografii Miast
i Organizacji Przestrzennej UW; Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Rzeki od wieków odgrywały kluczową rolę w powstawaniu
i rozwoju miast. Rola ta zmieniała się wraz z rozwojem cywilizacyjnym
i zmianami w technologiach życia miejskiego. Zmieniało się także
podejście planistów i zarządzających rozwojem miast do rzeki jako
fragmentu przestrzeni miejskiej i czynnika mającego (bądź mogącego
mied) wpływ na rozwój miasta. Rzeka odgrywa znaczenie w mieście gdy
jest „dostrzeżona” i zintegrowana z miastem w ramach istniejących
struktur funkcjonalno-przestrzennych. W referacie przedstawione zostaną
możliwe podejścia do analizy i oceny znaczenia rzeki w rozwoju miasta.
Na podstawie wyników badao prowadzonych w Warszawie omówiona
zostanie kwestia postrzegania Wisły przez mieszkaoców Warszawy oraz jej
miejsce w planach rozwoju miasta. Omówienie to posłuży odpowiedzi na
pytanie postawione w tytule referatu: gdzie ta rzeka? Wskazane zostaną
główne problemy związane z zagospodarowaniem Wisły i wykorzystaniem
jej jako potencjału rozwojowego miasta.
5. Godz. 11.35 – 11.50
„Turystyka i ekologia – rozbieżności i zbieżności interesów”, Mirosław Czerny – Centrum Turystyki Wodnej
PTTK – Polskie Towarzystwo – Turystyczno - Krajoznawcze
Referat prezentuje aktualną charakterystykę turystyki wodnej
odwołując się do danych statystycznych oraz badao jakościowych.
Analizowany jest stan różnego tylu zbiorników i cieków wodnych na
terenie Polski, ich wykorzystanie w turystyce oraz ochrona. Autor omawia
turystykę, rekreację i sport na wodzie i nad wodą oraz ich kulturotwórcze
znaczenie. Główne zagadnienie poruszane w referacie to refleksja nad
możliwością zaistnienia zintegrowanego programu łączącego zachowanie
funkcji turystycznych obszarów nad wodami oraz ich wszechstronną
ochronę.
6. Godz. 11.50 – 12.05
„River//Cities – kultura dla rozwoju przestrzeni publicznych nad rzekami, przykłady działao w Europie”,
Agnieszka Wlazeł – Prezes Fundacji Impact
3
RIVER//CITIES to międzynarodowa sied organizacji i instytucji
zainteresowanych rozwojem – poprzez działania kulturalne i między
sektorialne – zapomnianych przestrzeni miejskich zlokalizowanych na
brzegach rzek lub mórz. Członkami Platformy są organizacje i instytucje
kulturalne, organizacje badawcze oraz przedstawiciele władz lokalnych
pochodzące z wielu europejskich (i nie tylko) stolic. Sied poprzez swoje
działania chce wpływad nie tylko na rozwój krajobrazu kulturalnego, czy
międzynarodowej współpracy, ale także definiowad najlepsze modele
działao międzysektorowych przyczyniających się do kompleksowego
i zintegrowanego rozwoju miast, a co za tym idzie poprawy jakości
życia ludzi w nich mieszkających.
Sesja II - Ekologia i prawo w działaniach nadrzecznych
1. Godz. 13.00 – 13.15
"Prawo wodne a sposób korzystania z wód", Dariusz Bogacz - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej
w Warszawie
Korzystanie z wód to używanie ich na potrzeby ludności oraz na
potrzeby gospodarki. Korzystając z wód nie należy wyrządzad szkód, nie
można pogarszad stanu wód ani ekosystemów od nich zależnych. Nie
należy także marnowad wody ani jej energii. Prawo do powszechnego
korzystania ze śródlądowych powierzchniowych wód publicznych, czy też
wód morskich przysługuje każdemu. Korzystanie z wód służy wielu celom,
a Prawo Wodne dzieli sposoby korzystania z wód na zwykłe i szczególne,
co zostanie omówione podczas prezentacji.
2. Godz. 13.15 – 13.30
„Promowanie szacunku dla środowiska wodnego jako warunek konieczny dla osiągnięcia i utrzymania
dobrego stanu wód zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej”, Barbara Chammas – Regionalny
Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie
Obecny stan środowiska wodnego wymaga poprawy. Do podjęcia
działao w tym kierunku skłania nas zarówno troska o czystą wodę do picia
i ochronę dziedzictwa przyrodniczego, jak również zobowiązania
legislacyjne (m.in. Ramowa Dyrektywa Wodna, ustawa Prawo wodne,
Polityka Ekologiczna Paostwa). Jednym z warunków koniecznych dla
osiągnięcia i utrzymania dobrego stanu wód jest zwiększenie świadomości
społecznej w zakresie dbałości o środowisko wodne. Regionalny Zarząd
Gospodarki Wodnej w Krakowie, jako jednostka odpowiedzialna za
wdrażanie Ramowej Dyrektywy Wodnej na terenie regionów wodnych
w obszarze swojego działania prowadzi oraz inicjuje i wspiera różne
formy aktywności mające na celu kształtowanie właściwych postaw
w odniesieniu do korzystania ze środowiska wodnego oraz promowanie
szacunku dla wody. W prezentacji omówione będą działania edukacyjne
prowadzone przez RZGW w Krakowie, jak również ich uwarunkowania
prawne i administracyjne.
3. Godz. 13.30 – 13.45
"Ekohydrologia dla renaturyzacji rzek łódzkich w kontekście zintegrowanej rewitalizacji i procesu Miasta
Kreatywnego”, Monika Dzięgielewska-Geitz – Międzynarodowy Instytut Polskiej Akademii Nauk Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii pod auspicjami UNESCO w Łodzi
4
Łódź
XXI
wieku
to
Miasto
Wody,
zagadkowo
i niekonwencjonalnie, gdyż jest wirtualna, po powierzchni ziemi i płynie
jej niewiele. W XIX wieku rozkwit Łodzi nastąpił dzięki istnieniu
18 rzek, które w procesie rozwoju przemysłu tekstylnego zostały
zdegradowane i/lub zamknięte w kanały ściekowe.
Kilka lat temu rozpoczęły się w Łodzi działania przywracające
mieszkaocom rzekę Sokołówkę, z kulminacją tego przedsięwzięcia
w projekcie UE SWITCH “Zrównoważone Zarządzanie Zasobami Wodnymi
dla Zdrowego Miasta Przyszłości”, w którym nastąpił przełom
w renaturyzacji rzeki z zastosowaniem rozwiązao jakie oferuje stworzona
w Łodzi nauka zwana Ekohydrologią. Szansa na rewitalizację rzek
Łódzkich znacznie wzrasta wraz z sukcesem renaturyzacji Sokołówki oraz
dzięki istnieniu Międzynarodowego Instytutu Polskiej Akademii Nauk –
Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii pod auspicjami
UNESCO.
4. Godz. 13.45 – 14.00
„Prezentacja ekologicznych działao lokalnych prowadzonych przez szkoły we współpracy z lokalnym
samorządem”, Nina Gałuszka – Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa
W ramach wystąpienia zostaną zaprezentowane wybrane
przykłady współpracy Centrum Edukacji Obywatelskiej ze szkołami
z całej Polski w tematyce ekologicznej. Omówione zostaną kompetencje
szkoły i poziom zadao jakie są w stanie realnie wykonywad
by skutecznie przyczyniad się do poprawy stanu środowiska naturalnego
w swoich regionach. Ponadto pokazane zostaną pomysły, których
uwzględnienie w pracy z młodymi ludźmi kształtuje ich świadome
postawy proekologiczne. W prezentacji pojawią się przykłady takich
projektów CEO jak: „Aktywni z Natury” oraz „Patrz i zmieniaj”.
5. Godz. 14.00 – 14.15
„Animacja działao społecznych, gospodarczych i publicznych nad rzeką Odrą na przykładzie Partnerstwa
Kraina Łęgów Odrzaoskich”, Rafał Plezia – Grupa Partnerska "Kraina Łęgów Odrzaoskich"
Grupa Partnerska Kraina Łęgów Odrzaoskich, tworzona od 2000,
ewaluowała i zmieniała się odpowiadając na potrzeby liderów
i mieszkaoców. „Kręgosłupem” partnerstwa jest rzeka Odra. Jej celem jest
wspólne działanie partnerów i mieszkaoców na rzecz zrównoważonego
rozwoju obszaru Doliny Odry pomiędzy Wrocławiem a Głogowem
z szczególnym uwzględnieniem ochrony wyjątkowo cennej przyrody,
w tym obszaru NATURA 2000 o nazwie Łęgi Odrzaoskie. W skład grupy
wchodzi 43 partnerów z sektora publicznego, społecznego
i ekonomicznego (gospodarczego). Partnerstwo Kraina Łęgów Odrzaoskich
animuje aktywnośd lokalną wdrażając wieloletnie programy, które
zajmują się konkretną branżą lub dziedziną dając wsparcie różnymi
metodami. Omówione zostaną najważniejsze z programów. Partnerstwo
prowadzi portal informacyjny www.lgdodra.pl
6. Godz. 14.15 – 14.30
„Bursztynowy Szlak Greenways - Przyroda, Tradycja, Ludzie”, Krzysztof Florys – Fundacja Partnerstwo dla
Środowiska, Program Zielonych Szlaków – Greenways
5
Bursztynowy Szlak Greenways – przyroda, tradycja i ludzie jest
polsko-słowacko-węgierską inicjatywą ekoturystyczną realizowaną wzdłuż
cennego przyrodniczo i kulturowo historycznego traktu od Budapesztu
przez Baoską Szczawnicę po Kraków, i dalej od Krakowa Doliną Wisły po
Morze Bałtyckie. Trasa dziedzictwa, którą tworzy międzynarodowy szlak
rowerowy oraz lokalne pętle tematyczne, eksponuje unikalne wartości
zakątków Bursztynowego Szlaku, ich przyrodę, zabytki, tradycje, lokalną
kuchnię, rzemiosło, sztukę, imprezy i jarmarki. Bursztynowy Szlak tworzą
pełni pasji ludzie, którzy wierzą, że atrakcyjnośd miejsc w których żyją
zależy od umiejętnego odkrywania i animowania genius loci, tkwiącego
w krajobrazie, przyrodzie i spuściźnie wielu pokoleo jego mieszkaoców.
Odpowiednio wyeksponowane w wyniku partnerskiej współpracy wielu
instytucji, stowarzyszeo i firm unikalne cechy regionu stanowid mogą, jak
symboliczny bursztyn w przeszłości, doskonały magnes przyciągający
przybyszów z licznych zakątków Polski i świata – miłośników turystyki
kulturowej i przyrodniczej.
Sesja III – Działania kulturalne na nabrzeżach, wywierające wpływ na zrównoważony
rozwój terenów nadrzecznych
1. Godz. 10.00 – 10.20
„Radunia – z Nurtem Sztuki: rzecz o małej rzeczce, która połączyła dzielnice i ich mieszkaoców w twórczym
działaniu”, Agnieszka Cichocka, Magdalena Zakrzewska-Duda – Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdaosku
Projekt Radunia – z Nurtem Sztuki (2009 r.) to główny tematem
prezentacji – dobry przykład działao nadrzecznych angażujących
społecznośd lokalną. Wpisuje się on w cykl realizacji NCK nt. roli
akwenów w życiu Gdaoska, zwanego niegdyś Wenecją Północy.
Odkrywaliśmy rzekę/kanał i tereny wokół jako przestrzeo dla
różnorodnych działao artystycznych, inspirowani barwną historią tych
miejsc. Ukazaliśmy Radunię jako kolorową wstęgę łączącą gdaoską
Orunię ze Starym Miastem.
Ważny był aspekt edukacyjny projektu – przesłanie ekologiczne oraz
integracja środowisk i mieszkaoców. Cele osiągnęliśmy poprzez
zaproponowanie odbiorcom w różnym wieku gamy działao artystycznych
nad kanałem Raduni i/lub związanych z nią tematycznie.
Przeprowadziliśmy warsztaty artystyczne i ekologiczne oraz grę
historyczną. Kulminacja to Akcja Artystyczna w Parku Oruoskim W krainie
oruoskiej Syrenki oraz Akcja przy Ratuszu Staromiejskim, w tym występ
Gdaoskiego Chóru Narzekao naRZEKAmy - naRZEKAmy.
Projekt współrealizował szereg instytucji, organizacji i stowarzyszeo.
Na zakooczenie prezentacji – zarys projektu Gdaosk – miasto nad wodą
(2010 r.), łączącego wykłady popularno-naukowe z prezentacjami
artystycznymi na nadbrzeżach nad Motławą.
2. Godz. 10.20 – 10.35
„VISTULA ART KAYAK - przykład połączenia edukacji kulturalnej z rekreacją w oparciu o potencjał rzeki”,
Bartłomiej Włodkowski – Fundacja AVE
6
Chcemy zaprezentowad nasz projekt Vistula Art Kayak,
realizowany w ramach ubr. festiwalu Przemiany i kontynuowany w br.
Chcemy pokazad, że rzeka w mieście znakomicie nadaje się do
połączenia powszechnej edukacji kulturalnej z rekreacją - rzeka staje się
w tym kontekście przestrzenią o szczególnym potencjale,
możliwościach...
3. Godz. 10.35 – 10.50
„Sztuka nad Wisłą / odcinek Tczew”, Martyna Groth – Stowarzyszenie Integracji Humanistycznej “Po-Most”;
dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu ZDARZENIA
Obszar nadrzeczny w mieście Tczew jako miejsce posiadające
niezwykły potencjał artystyczny. Krótka historia projektów kulturalnych
realizowanych przez Stowarzyszenie Integracji Humanistycznej POMOST
w Tczewie w latach 2000-2010 z udziałem wybitnych artystów, m.in.
Jerzego Kaliny, Olgierda Łukaszewicza, Teatru Ognia i Papieru czy Teatru
Snów, zrealizowanych nad rzeką - spektakli teatralnych, parad,
instalacji. Pomysły na przyszłośd: kino nad Wisłą oraz rozpięcie projektu
Międzynarodowy Festiwal ZDARZENIA im. Józefa Szajny na obszar
Metropolii ze szczególną rolą rzeki jako łącznika miast: Gdaoska
i Tczewa. Poszukiwanie Partnerów.
4. Godz. 10.50 – 11.05
„TransFORM - twórcza przestrzeo nad Wisłą. Jak sztuka budzi odpowiedzialnośd za miejsce”, Klara
Kopcioska – Stowarzyszenie STEP, Galeria 2B
TransFORM jest nietypowym plenerowym centrum kultury,
laboratorium społeczno-artystycznym, łączy sztukę i rekreację,
uwrażliwia na przyrodę, w której się odbywa, umożliwia rzeczywisty
kontakt z rzeką i wodą, bada jej historię i symbolikę, tworzy atmosferę
ogólnej życzliwości z dala od tempa i zgiełku obecnego już kilkaset
metrów dalej. Chcemy, żeby ludzie tu przychodzili, ale nie po to, by
oglądad fajerwerki, a wręcz przeciwnie - aby robid coś w innym,
wolniejszym tempie, twórczo i zgodnie z naturą. By Wisła była źródłem
inspiracji, tematem, tworzywem i celem tych wizyt. W swoim
wystąpieniu Klara Kopcioska przedstawi wybrane działania artystyczne
powstałe w ramach transFORM i opowie o specyfice i społecznym
oddziaływaniu projektu.
5. Godz. 10.50 – 11.05
„Festiwal Powiślenia jako przykład lokalnej inicjatywy kulturalnej nad Wisłą”, Katarzyna Federowicz Organizator Festiwalu Powiślenia
Festiwal Powiślenia to oddolna, sąsiedzka społeczno –
kulturalna inicjatywa o zdecydowanie ponadlokalnym charakterze.
Najważniejszą wartością Festiwalu jest rozmowa o Powiślu. Jego historii
i kierunkach rozwoju, imprezowym fenomenie, sentymentalnym uroku
oraz potencjale kryjącym się w jego nadwiślaoskim usytuowaniu.
Poprzez otwartą, interdyscyplinarną formułę Festiwal zaprasza
mieszkaoców
Warszawy,
lokalnych
aktywistów,
instytucje
współtworzące Powiślenia oraz władze miasta do dialogu na temat
przeszłości i przyszłości dzielnicy oraz wspólnej odpowiedzialności za jej
rozwój.
7
6. Godz. 11.05 – 11.20
„Ogólnopolski program edukacji ekologicznej – Zaadoptuj rzekę zainicjowany przez Klub Gaja w 2005r.”,
Jacek Bożek – Klub Gaja
Program Zaadoptuj rzekę zainicjowany przez Klub Gaja w 2005
roku to ogólnopolski program edukacji ekologicznej. Jego tematem jest
woda, a szczególnie rzeki i ich znaczenie w przyrodzie, a także
uświadomienie obywatelom ich roli w życiu społeczeostw. Ze względu
na rosnącą potrzebę ochrony wód powierzchniowych promujemy
zasady zrównoważonego rozwoju, kształtujemy świadomośd i postawy
ekologiczne takie jak racjonalne wykorzystywanie zasobów wodnych
oraz ochrona różnorodności biologicznej. Promocja Światowego Dnia
Wody, europejskiego wydarzenia Big Jump oraz Ramowej Dyrektywy
Wodnej Unii Europejskiej, to niektóre cele kolejnej edycji programu
Klubu Gaja – Zaadoptuj rzekę. Dzięki poprzednim edycjom programu
Zaadoptuj rzekę 320 polskich rzek, potoków, strumieni, a nawet Bałtyk
zyskały nowych sprzymierzeoców zainteresowanych losem tych miejsc
i ich przyszłością. W 2008 roku program Klubu Gaja Zaadoptuj rzekę
został nominowany do tytułu Best Practice 2008 nadawanego przez
The Green Spider Network – sied instytucji i organizacji powołanych
i wspieranych przez Komisję Europejską i DG Environment.
7. Godz. 11.20 – 11.35
„Wędrówki Nadwiślaoskie – koncepcja trasy wycieczkowej promującej Wisłę w Warszawie (edukacja,
historia, przyroda)”, dr Kinga Kimic – Katedra Architektury Krajobrazu WOiAK SGGW
Prezentacja
obejmuje
krótką
charakterystykę
trasy
wycieczkowej biegnącej po terenach lewobrzeżnej Warszawy
towarzyszących Wiśle zawartych pomiędzy ogrodami Biblioteki UW,
a założeniem pałacowo-parkowym w Wilanowie aż do rejonu Zawad.
Służy ukazaniu jednego ze sposobów organizowania w przestrzeni
miejskiej programu wypoczynkowego skierowanego do szerokiego
grona odbiorców – mieszkaoców i turystów - poprzez formę otwartego,
ogólnie dostępnego szlaku, który można przedłużad i rozbudowywad
o nowe elementy w zależności od potrzeb użytkowników. Projekt
wpisuje się w działania miasta Warszawy realizowane pod hasłem
„frontem do Wisły” pozwalając na kreowanie jego pozytywnego
wizerunku. Trasa pełni ważną rolę w ujęciu: przyrodniczym,
społecznym, edukacyjnym.
Sesja IV– Planowanie przestrzenne oraz zagospodarowanie i rewitalizacja terenów
nadrzecznych
1. Godz. 12.30 – 12.45
„Dobre praktyki rewitalizacji miejskich terenów nadrzecznych w północnej Polsce - wnioski z badao
w ramach projektu REURIS”, dr inż. arch. Anna Januchta-Szostak – Instytut Architektury i Planowania
Przestrzennego, Wydział Architektury Politechniki Poznaoskiej
8
Prezentacja wyników badao prowadzonych przez autorkę
w ramach międzynarodowego projektu REURIS (Revitalisation of Urban
River Spaces) obejmuje analizę dobrych praktyk w zakresie rewitalizacji
miejskich terenów nadrzecznych m.in. w Bydgoszczy, Gdaosku, Tczewie,
Toruniu, Żyrardowie, Gorzowie i innych miastach północnej Polski.
Procesy rewitalizacji urbanistyczno-przyrodniczej są złożonymi,
długofalowymi działaniami obejmującymi aspekty ekologiczne,
hydrologiczne, społeczne, kulturowe i gospodarcze, dlatego wymagają
holistycznego podejścia i zintegrowanego planowania. Jednym z celów
projektu było opracowanie metod oceny procesów rewitalizacji
i efektów zagospodarowania miejskich przestrzeni nadrzecznych.
2. Godz. 12.45 – 13.00
„Krajobrazowe i architektoniczne strategie odzyskiwania roli wody w Gdaosku”, dr inż. arch. Lucyna Nyka –
Politechnika Gdaoska
Prezentacja ukazuje strategie działao i programy skierowane
na odzyskanie roli wody w Gdaosku od koncepcji krajobrazowych,
urbanistycznych po architektoniczne. Wyeksponowane zostaną walory
zaangażowania miasta w projekty międzynarodowe i potencjał, jaki
wynika z poszukiwania związków Gdaoska z szerszym krajobrazem
delty Wisły. Dokonana zostanie próba przyjrzenia się nowym związkom
architektury i wody oraz próba oceny oddziaływania innowacyjnych
rozwiązao architektonicznych na jakośd przestrzeni publicznej miasta,
na przykładzie rozwiązao europejskich.
3. Godz. 13.00 – 13.15
„Rewitalizacja i Rozwój Bydgoskiego Węzła Wodnego i Międzynarodowej Drogi Wodnej E-70 w Bydgosko Toruoskim Obszarze Metropolitalnym.", Stanisław Wrooski – Miejska Pracownia Urbanistyczna – Bydgoszcz
Bydgoski Węzeł Wodny (BWW), jest naszym najcenniejszym
dziedzictwem
i
atutem
w
Bydgosko-Toruoskim
Obszarze
Metropolitalnym, którego kręgosłupem jest Wisła. Wraz ze starym
miastem Torunia oraz zasobami kulturowymi i przyrodniczymi tego
obszaru będzie stanowid wyjątkowo atrakcyjną ofertę turystyczną
regionu i kraju. Procesy rewitalizacyjne dotyczące Bydgoskiego Węzła
Wodnego prowadzone są konsekwentnie od 1998 r. i nakierowane są
na jego rozwój, jako najistotniejszego miejsca na polskim odcinku
Międzynarodowej Drogi Wodnej E-70. Charakteryzują się długoletnią,
konsekwentną praktyką i dotyczą wszystkich dziedzin życia miasta – od
działao informacyjnych i promocyjnych, zmieniających społeczne
uwarunkowania i społeczną świadomośd utraconych, nadrzecznych
walorów miasta, poprzez działania programowe, wyznaczające zasady
i kierunki działao organizacyjnych i inwestycyjnych, do działao
projektowych i realizacyjnych. Wszystkie nasze działania prowadzone są
pod hasłem „Z wody widad inaczej” i „Woda lustrem miasta”. Motto dla
działao w sferze rewitalizacji BWW w obecnych uwarunkowaniach to
„Róbmy swoje”. U nas ta zasada się sprawdza. Efekty podjętych działao
są już widoczne, a w pełnej krasie będzie je można zobaczyd już w 2011
i 2012 r.
9
4. Godz. 13.15– 13.30
„Powrót Tczewa nad Wisłę - historia działao planistycznych i rewitalizacyjnych”, Danuta Morzuch-Bielawska
– Wydział Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego w Tczewie
1998 spotkanie interdyscyplinarnych zespołów londyoskiej
dzielnicy Barking&Dagenham oraz Tczewa. Zapoczątkowanie wdrożeo
wspólnego projektu. Tczew otrzymał środki finansowe z funduszu
Know-How na realizację projektu: „Rewaloryzacja i Rewitalizacja
Starego Miasta i Brzegu Wisły”. 1999 seminarium i prezentacja
wyników współpracy nad programem ożywienia starego miasta i brzegu
Wisły. 2000 w ramach programu Interreg IIc finansowanego ze środków
PHARE prace nad projektem: „Rozwój Nadmorskich Stref Miejskich Tworzenie Sieci Miast Regionu Morza Bałtyckiego”. 2003 Opracowanie
planu miejscowego dla terenów nadbrzeżnych. 2005-2006 realizacja
bulwaru. 26.10.2006 uchwalenie Programu Rewitalizacji Miasta Tczewa
2008-2009 opracowanie materiałów do wniosku o dofinansowanie
projektu rewitalizacyjnego 10.2009 podpisanie Noty intencyjnej do
projektu rewitalizacyjnego w ramach RPO WP 09.2009 realizacja I etapu
- prace remontowo–budowlane w trakcie tzw. drogi widokowej10.2010
podpisanie umowy na dofinansowanie projektu „Rewitalizacja strefy
A obszaru zdegradowanego Starego Miasta w Tczewie”.
5. Godz. 13.30 – 13.45
„Koncepcja zagospodarowania nabrzeża Nysy Łużyckiej w Zgorzelcu (Europa - Miasto, Zgorzelec – Görlitz)”,
Katarzyna Kolioska – Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Przestrzeo na styku miasto-rzeka w dzisiejszych czasach jest
wysoko cenionym atrybutem w kontekście poprawy jakości życia
i wizerunku miasta. Przedmiotem opracowania jest Europa – Miasto,
Zgorzelec – Görlitz, w historii którego Nysa Łużycka odegrała
specyficzną rolę. W historycznym założeniu była czynnikiem twórczym,
wraz ze szlakiem Via Regia, natomiast po drugiej wojnie światowej stała
się granicą odseparowującą dwa przeciwległe brzegi. Jednostka miejska
stała się dwoma miastami międzynarodowymi. Rzeka stała się barierą
dezintegrującą. Jednakże po odbudowaniu Mostu Staromiejskiego
w 2004 roku, zaczęła sukcesywnie wpływad na wzrost zażyłości
sąsiadów.
Postawiono sobie za cel projektu stworzenie kulturalno – rekreacyjnej
przestrzeni publicznej na styku miasto-rzeka w kontekście
integrującym. Przedstawione zostaną wyniki badao, analiz i działao
6. Godz. 13.45 – 14.00
„7 Grzechów głównych przy zagospodarowywaniu nabrzeży w miastach” – Marta Ryżewska, Uniwersytet
Warszawski
Wystąpienie ma na celu ujawnienie siedmiu najważniejszych
zaniedbao podczas procesu planowania i rewitalizowania terenów
nadwodnych w miastach. Zlekceważenie możliwości wykorzystania
niektórych z nich może mied negatywny wpływ na realizację i efekty tak
złożonych planów. Przedstawione wytyczne pokazują, jak należy
gospodarowad nadwodną przestrzenią publiczną, by zachowad
efektywnośd projektów przy jednoczesnej poprawie poziomu
satysfakcji użytkowników tych terenów.
10
Fundacja Impact organizuje od początku swego istnienia projekty prorzeczne - wydarzenia artystyczne
z wielu dziedzin sztuki, pobudza współpracę artystów i animatorów kultury krajowych i zagranicznych,
podejmuje działania inspirujące aktywne uczestnictwo w kulturze i wpływa na integrację społeczną.
W 2009r. Fundacja była koordynatorem I edycji projektu „Festiwal Sztuki nad Wisłą PRZEMIANY”.
Agnieszka Wlazeł, prezes Fundacji Impact, jest koordynatorem działao platformy River//Cities międzynarodowej platformy organizacji kultury z miast nadrzecznych. Obecnie Impact realizuje projekt
River//Cities Flows of Identity finansowany ze środków Europejskiej Fundacji Kultury.
O programie edukacyjnym „Temat: Rzeka”
Program skierowany jest do 5 grup:
- Społeczności lokalnej i organizacji pozarządowych (uczestnicy warsztatów, inicjatyw lokalnych),
- Dzieci i Młodzieży w wieku 7-19 lat (uczestnicy konkursu, warsztatów, inicjatyw lokalnych)
- Studentów i wykładowców szkół wyższych – zwłaszcza o profilu ekologicznym, artystycznym, medialnym
(uczestnicy konkursu, debat)
- Nauczycieli, Animatorów oraz Ośrodków edukacji ekologicznej (uczestnicy konkursu, debat)
- Mediów ogólnopolskich i lokalnych (patronat nad projektem – oprawa redakcyjna wydarzeo).
Idea i cele programu:
Tematem niniejszego programu jest rzeka - zarówno z zagospodarowanym nabrzeżem, jak i dzika. Działania
podejmowane przez Fundację Impact od września 2010 do kooca 2011 r., mają na celu popularyzację rzeki
jako części życia społeczeostwa i miasta. Celem projektu „Temat: Rzeka” jest zwiększenie wiedzy ludzi oraz
zaangażowania ich w ochronę rzek i ich nabrzeży. To z kolei przyczyni się do ochrony dziedzictwa
przyrodniczo – kulturowego tych terenów i symbolicznie „powrotu miast nad rzeki”. Program „Temat:
Rzeka” ma zasięg ogólnopolski, obejmuje działania takie jak: Konferencje, warsztaty dla instytucji,
organizacji i szkół, ogólnopolski konkurs fotograficzno – filmowy, wystawy pokonkursowe w 6 miastach,
debaty.
11