Polska Wieś 2025 – Wizja Rozwoju próba syntezy

Polska Wieś 2025 – Wizja Rozwoju
próba syntezy
Jan Saloni
• Zgoda:
• sytuacja wsi jest gorsza niż miast
• wszyscy chcieliby by sytuacja się poprawiła
• sytuacja wsi jest na tyle gorsza, że trudno by wieś
sobie poradziła sama bez wsparcia
• wsparcie się jej w jakiś sposób należy
• konkurujące obrazy
• wieś silna, dostatnia i samodzielna ekonomicznie
przeciwko
• wieś sielska, przechowująca tradycję i kulturę
• Zmiany makro:
• coraz większa część Polaków mieszkająca na wsi
• dla coraz mniejszej ilości mieszkańców wsi
rolnictwo źródłem utrzymania
• początek końca etnicznej homogeniczności wsi
• Problem źródeł utrzymania istotny, ale
coraz mniej dramatyczny:
• powstawanie małych i średnich przedsiębiorstw
• wielozadaniowość
• dostępności wiedzy, informacji, usług finansowych
• coraz większa samodzielność wiejskich
społeczności
Zmiana ale nie utrata znaczenia rolnictwa:
• utrzymanie dla mniejszej ilości rolników, ale na wyższym
poziomie
• spadek znaczenia rolnictwa w proporcji do PKB,
ale
pozostanie źródłem żywności
wzrost znaczenie jako źródła energii odnawialnej
• rola tworzenia i utrzymywania kultury i krajobrazu wsi
• zawód rolnika wymagający coraz większej wiedzy i
umiejętności, wzrost jego prestiżu
Spodziewane kierunki produkcji rolniczej:
• dalsze zwiększenie udziału produkcji zbóż
• znaczący udział rzepaku i ziemniaków
• poważne zwiększenie upraw roślin energetycznych
• utrzymanie znaczenia hodowli trzody chlewnej, drobiu i krów,
• ranczowa hodowla bydła mięsnego i powrót do hodowli
owiec
Konflikty opcji rozwoju rolnictwa:
• rolnictwa intensywnego i żądań ekologów
• wokół rozpowszechniającej się żywności
modyfikowanej genetycznie
• konkurencja produktów rolnictwa intensywnego i
żywności tradycyjnej
Zmniejszanie się ilości ziemi użytkowanej
rolniczo:
• zabudowa mieszkaniowa i powiększanie się miast
• zalesianie
• tworzenie zbiorników wodnych
Wzrost politycznego znaczenie i siły wsi:
• zwiększenie się liczby mieszkańców wsi
• wzrost poziomu wykształcenia i świadomości
politycznej mieszkańców wsi
Zachowanie tradycyjnego i specyficznego
dla małych społeczności rodzaju więzi
i zachowanie wpływu kościoła, sprzyjające
zachowaniu kultury wsi.
Podmiotowość wiejskich społeczności jako
niezbędny warunek efektywności działań
mających rozwijać obszary wiejskie.
• Wieś depozytariuszem wartości kulturowych
i narodowej tradycji.
• Miejskie zagrożenie.
Poszukiwanie równowagi i ochrony
cennych wartości:
• promowanie modelu gospodarki rolnej
pośredniego pomiędzy intensywnym,
a „radykalnie” ekologicznym
• nacisk na realne i efektywne planowanie
przestrzenne
• realizowanie programów rozwoju terenów
wiejskich poprzez programy zakładające aktywną
postawę społeczności lokalnych
Czynniki globalne wpływające na sytuację wsi:
• przyrodnicze
• ekonomiczne
• zmiany polityki Unii Europejskiej
Spodziewane zmiany polityki UE:
– utrzymanie wspierających rolnictwo dopłat bezpośrednich, ale:
• oddzielne ich od wielkości produkcji
• uzależnienie wsparcia od spełnienia standardów ekologicznych
– utworzenie funduszu rozwoju obszarów wiejskich mającego na
celu:
• wspieranie poprawy konkurencyjności sektora rolnego
• poprawę kondycji środowiska i krajobrazu przez racjonalną
gospodarkę ziemią
• poprawę warunków życia ludności wiejskiej oraz dywersyfikację
działalności gospodarczej
– określenie minimalnej części środków, która powinna być
wydatkowana poprzez podejście typu LEADER
(wg. propozycji 7%)
Koszty których poniesienie oczekiwane
byłoby od całego społeczeństwa:
• koszt wspierania obszarów wiejskich
• uznanie walorów jakościowy i wartości
kulturowego-kontekstu jakościowej produkcji
rolniczej i zaakceptowanie wynikających z nich
wyższych cen
• zaakceptowanie i dostosowanie się do
restrykcyjnych planów rozwoju przestrzennego
Autorzy są w większości zgodni, że dystans
ekonomiczny między miastem a wsią będzie
się stale zmniejszał,
a wieś powinna przestawać być gorszym
miejscem do życia.