Historia idei solidarności. Zarys i strategie interpetacyjne

dr Jacek Kołtan
Dział Nauk Społecznych
Europejskie Centrum Solidarności
Wykład w ramach cyklu „Historia filozofii jako problem filozoficzny”
3.03.2011
Historia idei solidarności. Zarys i strategie interpetacyjne
1. Dlaczego solidarnośd stała się istotną ideą społeczną w wiekach XIX i XX?
2. Problem wieloznaczności terminu ‘solidarnośd’:
a. demokratyzacja idei
b. temporalizacja
c. ideologizacja
d. polityzacja
3. Historia recepcji idei solidarności w ostatnich dwóch dekadach:
a. komunitarianie
b. szkoła frankfurcka
c. teologia katolicka
d. wyzwania globalne
4. Historia idei i interpretacja współczesności. Hermeneutyczny charakter refleksji nad ideą
solidarności.
5. Zarys historii idei solidarności:
a. francuska myśl społeczna schyłku XVIII i początku XIX w.
b. socjalizm i komunizm w Niemczech XIX i XX w.
c. społeczna myśl rosyjska XIX i XX w.
d. solidaryzm francuski
e. solidarnośd jako idea społeczna i polityczna w wieku XX
f. chrześcijaoska myśl społeczna
g. ruch społeczny Solidarnośd
h. liberalizm versus komunitaryzm
i. szkoła frankfurcka
j. idea solidarności w filozofii Richarda Rorty’ego
k. literatura a solidarnośd (Albert Camus)
6. Trzy strategie deskrypcyjne historii idei.
7. Strategia 1: Analityka solidarności (Steinar Stjernø)
a. Co jest uznawane za podstawę dla solidarności?
b. Co jest celem lub funkcją solidarności?
c. Jak pojemna jest koncepcja solidarności (kto jest włączony, kto wykluczony)?
d. Jak silna jest orientacja wspólnotowa?
8. Strategia 2: Wskazówka formalna (Andreas Wildt)
a. wyodrębnienie cech najbardziej charakterystycznych dla zjawiska solidarności
b. nienormatywna charakterystyka pojęcia
c. konstrukcja definicji
d. krytyka założeo ontologicznych koncepcji Wildta
9. Strategia 3: Konteksty idei (Kurt Bayertz)
a. solidarnośd jako ogólne braterstwo
b. solidarnośd jako jednośd społeczna
c. solidarnośd jako legitymizacja paostwa socjalnego
d. solidarnośd jako walka
10. Utopia i więź. Konteksty idei solidarności w XXI wieku
1