Dobrze zarządzany i ulokowany port lotniczy to dla lokalnej

LOTNISKA
Finanse
żerów. Dla lotnisk obsługujących:
3 – 5 mln pasażerów rocznie pomoc do 25% luki finansowej, 1 – 3
mln do 50%, 700 tys. – 1 mln do
75%, natomiast dla portów obsługujących poniżej 700 tys. do 80%.
Pomoc dla portów obsługujących
powyżej 5 mln pasażerów rocznie
jest zabroniona. Wyjątkiem może
być pomoc publiczna przy relokacji portu. Pomoc publiczna ma być
także lepiej ukierunkowana, czyli
udzielana na: tworzenie dodatkowej przepustowości tam, gdzie jej
brakuje, lecz nie poprzez duplikowanie portów oraz tylko wtedy,
gdy korzyści płynące z tej inwestycji są oczywiste. Linie lotnicze uruchamiając nowe połączenie mogą
liczyć na wsparcie w wysokości do
50% opłat lotniskowych przez
okres trzech lat.
Spotkanie Polskiego Klubu Lotniczego na Uczelni Łazarskiego, od lewej Jacek Krawczyk (v-ce
przewodniczący EKES), Tomasz Balcerzak (prezes Eurolot) i poseł Bartłomiej Bodio
Nowe
zasady
pomocy publicznej
M
imo kryzysu na świecie
Eurocontrol (Europejska
Organizacja ds. Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej)
szacuje, że w bieżącej dekadzie
europejski transport lotniczy odnotuje wzrost o około 50%. Głównym
generatorem tego zjawiska jest
ekspansja przewoźników niskokosztowych, którzy oferują połączenia w modelu point-to-point.
W chwili obecnej przewoźnicy tacy
mają w swoim posiadaniu największą część europejskiego rynku. Stanowi to 42,4% przy 22%
udziale w europejskim rynku przewoźników sieciowych. Wydaje się,
że jest to powód do zadowolenia
w tej branży. Nie do końca, bowiem LCC operują głównie z regionalnych portów, z których 60%
to porty obsługujące poniżej 1 mln
pasażerów rocznie. 65% takich
portów przynosi straty.
Czyli nie jest dobrze
Problem ten Komisja Europejska
dostrzegła już dwa lata temu.
W kwietniu 2012 r. w siedzibie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno Społecznego (EKES) obyło się
52
PLAR 4/2014
Dobrze
zarządzany
i ulokowany port
lotniczy
to dla lokalnej
społeczności
i gospodatki okno
na świat. Jeśli nie,
jest on finansową
studnią bez dna.
Komisja
Europejska
ustaliła zasady
pomocy publicznej
dla sektora
transportu
lotniczego.
w tej sprawie publiczne wysłuchanie z udziałem przedstawicieli zainteresowanych tą materią stron
(patrz PLAR 5/2012 s. 48). Już wtedy wrócono uwagę na nadmierne
(w niektórych miejscach) zagęszczenie przynoszących straty portów
lotniczych. Sytuacja taka wpływa
też negatywnie na konkurencyjność
sąsiadujących ze sobą lotnisk. Drugim problemem, jaki dostrzeżono
jest zjawisko, że to port płaci przewoźnikowi za realizację połączeń.
Co przekłada się na deficytowość
wielu regionalnych portów. Dwuletnie efekty prac Komisji Europejskiej
podczas spotkania inaugurującego
działalność Polskiego Klubu Lotniczego przedstawił wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno Społecznego Jacek
Krawczyk.
W konfrontacji z uszczupleniem
budżetu UE Komisja Europejska
postanowiła uporządkować sprawę wsparcia ze środków publicznych transportu lotniczego. Ma to
na celu ukrócenie wyścigu inwestycyjnego, aby nowe porty powstawały tam, gdzie są rzeczywiście potrzebne. Przykładem jest
port Gdynia – Kossakowo, który
Celem
nowych zasad
publicznego
wsparcia
finansowego
dla sektora
europejskiego
transportu
lotniczego jest
racjonalizacja
wydatków.
Nie będzie
to możliwe bez
krajowych
programów
rozwoju sieci
lotnisk.
W ramach nowych zasad Komisja Europejska wymusza także
większą przejrzystość oceny umów
pomiędzy portami a przewoźnikami. Umowy takie będą uznane za
wolne od pomocy publicznej tylko
wtedy, gdy prywatny inwestor
w oparciu o realia rynkowe zaakceptowałby je. Gdy umowa nie generuje zysku dla portu, może być
uznana za pomoc publiczną dla
przewoźnika. Koniec z pośrednim
wsparciem dla przewoźników,
w szczególności niskokosztowych.
Dotyczy to zjawisk takich, jak:
„nierynkowe” rabaty w opłatach
lotniskowych lub wsparcie marketingowe przewoźnika.
Wytyczne te mają wymusić na
zarządzających portami lotniczymi
większą efektywność zarządzania
i planowania budżetowego także
poprzez zwiększenie wpływów
z działalności pozalotniczej. Komisja Europejska szacuje, że rozwiązania te pozwolą na zmniejszenie
wydatków o około 2,35 mld EUR
w ciągu najbliższych 10-ciu lat.
Tekst i zdjęcia
Roman Peczka
Reklama
od gminy Kossakowo i miasta
Gdynia otrzymał wsparcie w kwocie 91,7 mln zł. Komisja Europejska nakazała zwrot tych pieniędzy.
Decyzję uzasadniła tym, że wsparcie takie tworzy warunki nienależnej konkurencji tego portu względem lotniska Rębiechowo. Szczególnie, że nie osiągnęło ono jeszcze swojej maksymalnej przepustowości. Na naszym podwórku
można znaleźć jeszcze kilka przykładów portów, które niekoniecznie muszą powstać lub powstały
a teraz trzeba do nich dokładać.
Komisja Europejska prowadzi
obecnie 28 postępowań w podobnych przypadkach w całej Unii.
Program naprawczy
Komisja Europejska wyznaczyła
10-cio letni okres przejściowy na
dostosowanie się do nowych zasad pomocy publicznej dla sektora
transportu lotniczego. Po pierwsze
pomoc może być udzielona na
podstawie biznes planu gwarantującego osiągnięcie rentowności po
okresie przejściowym. Po drugie,
wielkość pomocy uzależniona ma
być od liczby obsługiwanych pasa-
PLAR 4/2014
53