D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

Sygn. akt. IV Ka 560/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 września 2013 roku
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący SSO Anna Osińska
Sędziowie SO Roger Michalczyk (spr.)
SR del. do SO Jakub Kościerzyński
Protokolant st.sekr.sądowy Justyna Bobak
przy udziale Ewy Łączkowskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej
w Bydgoszczy
po rozpoznaniu w dniu 20 września 2013 roku
sprawy
G. S. oskarżonego o przestępstwo z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k., art. 286§1 k.k.
E. Ś. oskarżonego o przestępstwo z art. 286§1 k.k.
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego w Inowrocławiu
z dnia 7 marca 2013 roku sygn. akt II K 656/11
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Inowrocławiu do ponownego rozpoznania.
sygn. akt IV Ka 560/13
UZASADNIENIE
G. S. został oskarżony o to, że:
I. w dniu 24 marca 2007 roku w I.działając wspólnie i w porozumieniu z E. Ś.i inną nieustaloną osobą, w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej wyłudził od W. K.pieniądze w kwocie 1000,- złotych w ten sposób, że pod pozorem
posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego m-ki (...)(...) zażądał wpłaty ww. zaliczki na wskazane konto w E.i ją
otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z oferty, przy czym czynu tego
dopuścił się w ciągu 5-ciu lat od odbycia w okresie 31.05.2005 roku do dnia 30.11.2006 r. kary 1 roku i 6-ciu miesięcy
pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 18.11.2002 roku sygn. akt II K
797/02 za czyn z art. 286 § 1 k.k. i inne, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
II. w dniu 12 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej wyłudził od R. B.pieniądze w kwocie 800 zł
w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego m-ki (...)(...) zażądał wpłaty ww. zaliczki
na wskazane konto w E.i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się
z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
III. w dniu 13 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od M. K. pieniądze w kwocie 600
zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego m-ki (...), zażądał wpłaty ww. zaliczki
na wskazane konto w E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się
z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. 64 § 1 k.k.
IV. w dniu 13 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od M. M.pieniądze w kwocie 1000 zł
w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego m-ki (...)(...) zażądał wpłaty ww. zaliczki
na wskazane konto w E.i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się
z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
V. w dniu 13 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od P. R. pieniądze w kwocie 1000
zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego m-ki (...), zażądał wpłaty ww. zaliczki
na wskazane konto w E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się
z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
VI. w dniu 13 kwietnia 2007 roku I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od A. B.pieniądze w kwocie 500 zł
w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego m-ki (...)(...) zażądał wpłaty ww. zaliczki
na wskazane konto w E.i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się
z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
VII. w dniu 13 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od S. M. pieniądze w kwocie 500
zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego m-ki (...), zażądał wpłaty ww. zaliczki
na wskazane konto w E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się
z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
VIII. w dniu 14 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od D. P. pieniądze w kwocie 1500
zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego m-ki (...), zażądał wpłaty ww. zaliczki
na wskazane konto w E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się
z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
IX. w dniu 18 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od J. P. pieniądze w kwocie 1000,zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży kombajnu zbożowego m-ki (...), zażądał wpłaty ww. zaliczki
na wskazane konto w E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się
z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
E. Ś. oskarżony został o to, że:
XXI. w dniu 26 lutego 2007 roku w I., działając wspólnie i w porozumieniu z nieustaloną osobą, w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej wyłudził od W. P. pieniądze w kwocie 600 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do
sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...) z ładowaczem zażądał wpłaty zaliczki na wskazane konto E. i ją otrzymał,
podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXII. w dniu 26 lutego 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od R. Ł. pieniądze w kwocie 1000
zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...), zażądał wpłaty w/w zaliczki
na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z
oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXIII. w dniu 26 lutego 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od J. O. pieniądze w kwocie 2000
zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...), zażądał wpłaty zaliczki na
wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z oferty,
tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXIV. w dniu 7 lutego 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od B. R. pieniądze w kwocie 1000 zł
w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...), zażądał wpłaty od w/w zaliczki
i ją otrzymał na wskazane konto E., podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z
oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXV. w dniu 26 lutego 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od R. M. (1)pieniądze w kwocie
600 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...)(...) zażądał wpłaty w/w
zaliczki na wskazane konto E.i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania
się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXVI. w dniu 26 lutego 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od K. Z.pieniądze w kwocie 1000 zł
w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...)(...) zażądał wpłaty w/w zaliczki
na wskazane konto E.i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z
oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXVII. w dniu 26 lutego 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od B. Ś. pieniądze w kwocie 1000
zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...), zażądał wpłaty w/w zaliczki
na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z
oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXVIII. w dniu 7 marca 2007 w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od B. C. pieniądze w kwocie 500 zł
w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...), zażądał wpłaty w/w zaliczki
na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z
oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXIX. w dniu 8 marca 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od K. F. pieniądze w kwocie 400 zł
w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...), zażądał wpłaty w/w zaliczki
na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z
oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXX. w dniu 8 marca 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od R. A. pieniądze w kwocie 2000 zł
w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...), zażądał wpłaty w/w zaliczki
na wskazane konto w E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się
z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXXI. w dniu 8 marca 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od K. W. pieniądze w kwocie 1000
zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...), zażądał wpłaty w/w zaliczki
na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z
oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXXII. w dniu 8 marca 2007 roku w I., działając w warunkach jak wyżej, wyłudził od J. Ś. pieniądze w kwocie 2000
zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...), zażądał wpłaty w/w zaliczki
na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z
oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXXIII. w dniu 24 marca 2007 roku w I., działając wspólnie i w porozumieniu z G. S.i nieustaloną osobą w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej, wyłudził od W. K.pieniądze w kwocie 1000 zł w ten sposób, że pod pozorem
posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...)(...), zażądał wpłaty w/w zaliczki na wskazane konto E.i ją
otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania się z oferty, tj. o czyn z art. 286
§ 1 k.k.
XXXIV. w dniu 12 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak w pkt. XXXIII, wyłudził od R. B.(1) pieniądze
w kwocie 800 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...)255 zażądał
wpłaty w/w zaliczki na wskazane konto E.i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru
wywiązania się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXXV. w dniu 13 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak w pkt. XXXIII, wyłudził od M. K. pieniądze w
kwocie 600 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...) zażądał wpłaty
w/w zaliczki na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości, ani zamiaru
wywiązania się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXXVI. w dniu 13 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak w pkt. XXXIII, wyłudził od M. M.pieniądze
w kwocie 1000 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...)(...) zażądał
wpłaty w/w zaliczki na wskazane konto E.i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru
wywiązania się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXXVII. w dniu 13 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak w pkt. XXXIII, wyłudził od P. R. pieniądze
w kwocie 1000 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...) zażądał
wpłaty w/w zaliczki na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru
wywiązania się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXXVIII. w dniu 13 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak w pkt. XXXIII, wyłudził od A. B.pieniądze
w kwocie 500 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...)(...) zażądał
wpłaty w/w zaliczki na wskazane konto E.i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru
wywiązania się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XXXIX. w dniu 13 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak w pkt. XXXIII, wyłudził od S. M. pieniądze
w kwocie 500 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...) zażądał
wpłaty w/w zaliczki na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru
wywiązania się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XL. w dniu 14 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak w pkt. XXXIII, wyłudził od D. P. pieniądze w kwocie
1500 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...) zażądał wpłaty w/w
zaliczki na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania
się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
XLI. w dniu 18 kwietnia 2007 roku w I., działając w warunkach jak w pkt. XXXIII, wyłudził od J. P. pieniądze w kwocie
1000 zł w ten sposób, że pod pozorem posiadania do sprzedaży ciągnika rolniczego marki (...) zażądał wpłaty w/w
zaliczki na wskazane konto E. i ją otrzymał, podczas gdy w rzeczywistości nie miał możliwości ani zamiaru wywiązania
się z oferty, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.
Sąd Rejonowy w Inowrocławiu, wyrokiem z 7 marca 2013r., sygn. akt II K 656/11 uniewinnił oskarżonych od
zarzucanych im czynów i kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa.
Apelację od powyższego wyroku złożył prokurator, który zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych i na
podstawie art. 438 pkt 3 kpk wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
mającego wpływ na jego treść, poprzez uznanie, że w/w oskarżeni nie mieli świadomości faktu, że zakładane przez
nich konta bankowe miały posłużyć do popełniania oszustw, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonego materiału
dowodowego przy uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego
prowadzi do nieodpartego wniosku, że oskarżeni świadomość taką posiadali i czynnie uczestniczyli w dokonywaniu
zarzucanych im czynów. W oparciu o tak skonstruowany zarzut prokurator domagał się uchylenia wyroku przekazania
sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja prokuratora była zasadna i skutkować musiała uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd I instancji był kolejnym sądem rozpoznającym sprawę w/wym. oskarżonych. Sąd odwoławczy rozpatrując
poprzednią apelację prokuratora od wyroku uniewinniającego oskarżonych, w uzasadnieniu wyroku w sprawie IV Ka
522/11 (k. 2552-2552v.) wskazał m.in. na to, że stanowisko Sądu I instancji, iż oskarżeni „sądzili, że zakładane przez
nich konta bankowe mają służyć nieustalonym osobom celem uniknięcia zajęć komorniczych” stanowi hipotezę, która
nie znajduje żadnego oparcia w aktach sprawy, a także przeczą temu wyjaśnienia oskarżonych. Wskazano, iż poza
uwagą i oceną Sądu I instancji pozostały wyjaśnienia oskarżonego Ś., który zaprzeczył temu, aby zakładał konto na
prośbę osoby o imieniu M. mówiąc „nie wiem, dlaczego opowiadałem o jakimś M.”. Wskazano, iż poza oceną Sądu I
instancji pozostało to, że obaj oskarżeni założyli konta w tym samym banku, tego samego dnia i na te konta wpływały
pieniądze od pokrzywdzonych. Okoliczności powyższe – niestety- pozostały poza zainteresowaniem Sądu Rejonowego
obecnie rozpoznającego sprawę. Już ta okoliczność dyskwalifikuje rozstrzygnięcie Sądu I instancji i skutkować musiała
uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Jak słusznie zauważył prokurator, sąd odwoławczy uchylając poprzedni wyrok uniewinniający wskazał, że w
przypadku wielokrotnej zmiany wyjaśnień przez oskarżonych (jak w niniejszej sprawie), sąd ponownie rozpoznający
sprawę winien dokonać oceny, która z prezentowanych wersji zasługuje na wiarę i uzasadnić tak podjętą decyzję w taki
sposób, aby pozostawała ona w zgodzie z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia
życiowego. Ocena dowodu z wyjaśnień oskarżonych, oparta na niektórych tylko wyjaśnieniach, pomijająca istotne
okoliczności wskazywane wyżej, dokonana przez Sąd I instancji w niniejszej sprawie tych warunków zdecydowanie
nie spełnia. Częściowo zasadne były także zarzuty apelacji prokuratora dotyczące sposobu procedowania przez Sąd
I instancji. Dotyczy to w szczególności przesłuchania oskarżonych, jak i świadka R. M. (2). Analizując protokół
rozprawy z 14 września 2012r., gdzie byli przesłuchiwani oskarżeni, jak i ten świadek, trudno nie odnieść wrażenia,
iż Sąd I instancji zainteresowany był przede wszystkim tym, aby przystąpić do odczytywania wyjaśnień (zeznań) tych
osób. Należy się zastanowić, jak to możliwe, aby R. M. (2) (prawomocnie skazany we wcześniejszym postępowaniu)
oświadczył, że „ze względu na upływ czasu nie pamięta już zdarzenia”. Tymczasem, Sąd Rejonowy zaakceptował taką
postawę świadka i przystąpił od odczytywania wcześniej złożonych przez niego wyjaśnień. Prokurator, w apelacji
wskazywał na to, iż Sąd Rejonowy przesłuchał także pobieżnie jedynie tych świadków, którzy stawili się na rozprawę,
nie reagował na prośby świadków o ich przesłuchanie w drodze pomocy prawnej. Tak w istocie było, ale z drugiej strony
prokurator obecny na rozprawie w dniu 28 lutego 2013r. nie sprzeciwiał się odczytywaniu zeznań świadków w trybie
art. 392§1 kpk. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku wydanego w sprawie IV Ka 522/11 wskazał na konieczność
„szczegółowego przeprowadzenia postępowania dowodowego” (k. 2552v), co nie jest tożsame, jak chciałby prokurator,
z koniecznością bezpośredniego przesłuchiwania przez sąd wszystkich świadków w tej sprawie. W ocenie Sądu
Okręgowego, dla dokonania ustaleń dotyczących odpowiedzialności oskarżonych konieczne jest bardzo dokładane
przesłuchanie oskarżonych, świadka R. M. (2) oraz R. G., co do którego Sąd I instancji w uzasadnieniu stwierdził, że
przebywa za granicą, a nie podjął nawet próby jego wezwania. W zakresie pozostałego materiału dowodowego sąd
ponowienie rozpoznający sprawę winien rozważyć możliwość skorzystania z instytucji przewidzianej w art. 442§2 kpk.