docOpinia ZP RPD z 10 listopada 2014 r.
download 
Reklamacja Transkrypt
Opinia ZP RPD z 10 listopada 2014 r.
Krajowa Reprezentacja Doktorantów Warszawa, 10 listopada 2014 r. Opinia prawna w przedmiocie oceny sposobu przyznawania stypendiów doktoranckich I Przedmiot opinii Niniejsza opinia ma na celu analizę problemów związanych ze sposobem przyznawania stypendiów doktoranckich. XXXXXXX z Wydziału XXXXXXXXXXXX, zgłosiła się z prośbą o analizę prawną następujących zagadnień: czy rektor posiada uprawnienia do wycofania stypendiów doktoranckich na danym Wydziale, argumentując to nikłym postępem w przygotowywaniu rozpraw doktorskich wcześniejszych roczników, czy informacja mailowa o przyznaniu stypendium, wysłana przez asystentkę studiów doktoranckich a następnie wydanie decyzji o nieprzyznaniu stypendium jest zgodna z prawem, czy możliwe jest wprowadzenie zmian w punktacji przyznawania stypendiów w trakcie roku akademickiego za które to stypendium będzie przyznawane? II Podstawa prawna 1) Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.) – dalej jako k.p.a.; 2) Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r., poz. 572 – w wersji sprzed 1.10.2014 r.) – dalej jako p.o.s.w.; Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Polna 50 pok. 716, 00-644 Warszawa Tel. 022 234 58 21, Fax. 022 234 58 22 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów 3) Rozporządzenie w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów doktoranckich (Dz. U. z 2013 r., poz. 1581)– dalej jako rozporządzenie; 4) Akty wewnętrzne Uczelni (m.in. Regulamin Studiów Doktoranckich w Politechnice Wrocławskiej, Regulamin Przyznawania Stypendiów Doktoranckich, Warunki konkursu dotyczącego przyznawania stypendiów doktoranckich na Wydziale Architektury w roku akademickim 2014/2015 (na podstawie Regulaminu przyznawania stypendiów doktoranckich zał. do ZW 47/2014 z dnia 20 maja 2014 r. oraz Regulaminu Studiów Doktoranckich zał. do ZW 44/2014)). III Rozważania prawne W ramach uwag wstępnych, niniejszym pragniemy podkreślić, iż przedstawione problemy dotyczą stypendium doktoranckiego. Mając na względzie powyższe, pominięto rozważania dotyczące stypendium doktoranckiego z dotacji projakościowej, które regulowane jest sposób odmienny. 1. Odmowa przyznania stypendium doktoranckiego Zgodnie z art. 200 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 27 lipca 2005 roku - Prawo o szkolnictwie wyższym, uczestnik stacjonarnych studiów doktoranckich może otrzymywać stypendium doktoranckie. Z treści art. 200 ust. 3 p.o.s.w. wynika natomiast, że decyzję o przyznaniu stypendium doktoranckiego, okresie jego pobierania oraz wysokości podejmuje w uczelni rektor, a w jednostce naukowej - jej dyrektor. Na podstawie wskazanych przepisów należy przyjąć, że decyzja co do przyznania stypendium doktoranckiego ma charakter konkretny i indywidualny, a zatem dotyczy rozstrzygnięcia w sprawie konkretnej osoby. Nie można niejako w sposób abstrakcyjny „z góry” wyłączyć przyznawanie stypendium doktoranckiego. Decyzję co do przyznania bądź nie przyznania stypendium doktoranckiego podejmuje rektor uczelni. Rektor nie ma obowiązku przyznania takiego stypendium w oparciu o wskazane powyżej przepisy (kwestia ta została pozostawiona uznaniu Rektora), a zatem w danej, Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Polna 50 pok. 716, 00-644 Warszawa Tel. 022 234 58 21, Fax. 022 234 58 22 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów indywidualnej sprawie ma możliwość podjęcia decyzji odmownej, która powinna zawierać zarówno uzasadnienie faktyczne jak i prawne. 2. Odmienna treść rozstrzygnięcia zawartego w decyzji od informacji wysyłanych mailem przez asystentkę studiów doktoranckich Wnioskodawczyni pragnie dowiedzieć się czy działanie polegające na wysłaniu informacji mailowej o przyznaniu stypendium, wysłana przez asystentkę studiów doktoranckich a następnie wydanie decyzji o nieprzyznaniu stypendium jest zgodne z prawem. Zgodnie z art. 200 ust. 3 p.o.s.w., decyzję o przyznaniu stypendium doktoranckiego, okresie jego pobierania oraz wysokości podejmuje w uczelni rektor, a w jednostce naukowej - jej dyrektor. Tym samym to decyzja rektora ma charakter wiążący a wszelkie inne wypowiedzi są tego charakteru pozbawione. Ewentualne wątpliwości wywołuje próba oceny wysłanej wiadomości przez pryzmat art. 8 i 9 k.p.a. Zgodnie bowiem z art. 8 k.p.a: „Organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej”, natomiast art. 9 k.p.a. wskazuje, iż „Organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.” W niniejszej sprawie można próbować dokonywać analizy przejawów działania organu mając na względzie „lojalność organu”. W orzecznictwie można odnaleźć takie sytuacje, w których przyznano, że udzielanie odmiennych informacji w toku postępowania a wydanie rozstrzygnięcia o odmiennej treści stanowi naruszenie dyspozycji art. 8 i 9 k.p.a., jakkolwiek sytuacje te były szczególne – strona próbowała pozyskiwać informacje w jaki sposób Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Polna 50 pok. 716, 00-644 Warszawa Tel. 022 234 58 21, Fax. 022 234 58 22 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów kierować swoimi działaniami, następnie okazywało się, że podjęcie ich w określony sposób wiąże się z negatywnymi konsekwencjami. Za przykład może posłużyć wyrok NSA w Warszawie z dnia 24 stycznia 1994 r., V SA 1276/93, ONSA 1994, nr 4, poz. 166: „Nie do pogodzenia z zasadą zaufania do państwa byłoby udzielenie obywatelowi przez organy celne informacji o treści mającej zapaść decyzji administracyjnej, od której zależy podjęcie przez niego określonej działalności powodującej zaangażowanie jego majątku, a następnie, gdy obywatel działalność taką podejmie, wydanie decyzji o treści innej”. Podsumowując, można przypuszczać, że organ poprzez przekazywanie błędnych informacji o treści decyzji w toku postępowania administracyjnego a następnie rozstrzygając sprawę w sposób odmienny, naruszył zasady ogólne k.p.a. Jest to jednak teza, która nie znajduje bezpośredniego oparcia w dotychczasowym dorobku orzeczniczym. 3. Wprowadzanie zmian kryteriów stypendialnych po zakończeniu danego roku akademickiego Zgodnie z art. 200 p.o.s.w., uczestnik stacjonarnych studiów doktoranckich może otrzymywać stypendium doktoranckie. Artykuł 201 ust. 1 p.o.s.w., wskazuje że to Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określa warunki i tryb przyznawania stypendiów doktoranckich. Kwestię tę reguluje Rozporządzenie w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów doktoranckich. W niniejszym przypadku nie znajdzie zastosowania wersja z dnia 24 października 2014 r., albowiem weszło ono w życie 31 października 2013 r. Zapytanie dotyczy kwestii sprzed wymienionej wcześniej daty, tym samym zastosowanie znajdzie Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów doktoranckich (Dz. U. z dnia 18 grudnia 2013 r.). Zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia, stypendium doktoranckie przyznaje rektor uczelni albo dyrektor jednostki naukowej, po zaopiniowaniu przez komisję doktorancką jednostki organizacyjnej uczelni albo jednostki naukowej, zwaną dalej "komisją", wniosków o Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Polna 50 pok. 716, 00-644 Warszawa Tel. 022 234 58 21, Fax. 022 234 58 22 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów przyznanie tego stypendium. Rozporządzenie dokładnie określa tryb powołania Komisji i jej skład. W zakresie trybu i procedury mamy do czynienia z mniej dookreślonymi przepisami. Zgodnie bowiem z § 11 ust. 2 Stypendium doktoranckie na drugim roku i kolejnych latach studiów doktoranckich może być przyznane doktorantowi, który: 1) terminowo realizuje program studiów doktoranckich; 2) wykazuje się zaangażowaniem w: a) prowadzeniu zajęć dydaktycznych w ramach praktyk zawodowych albo b) realizacji badań naukowych prowadzonych przez jednostkę organizacyjną uczelni albo jednostkę naukową; 3) w roku akademickim poprzedzającym złożenie wniosku o przyznanie stypendium doktoranckiego wykazał się znaczącymi postępami w pracy naukowej i w przygotowywaniu rozprawy doktorskiej. § 12 ust. 3 rozporządzenia wskazuje natomiast, że Komisja, po zaopiniowaniu wniosków o przyznanie stypendium doktoranckiego, przekazuje rektorowi uczelni albo dyrektorowi jednostki naukowej listę doktorantów rekomendowanych do przyznania stypendium zawierającą dane, o których mowa w ust. 2 pkt 1. Rozporządzenie nie określa co jest podstawą formułowania opinii nt. przedkładanych przez doktorantów wniosków. Pojęcia wstępujące w rozporządzeniu są bardzo pojemne (np. „znaczące postępy”, „zaangażowanie” itd.). Mając powyższe na względzie, uważa się że „w ramach autonomii uczelni, rektor uczelni wyższej może doprecyzować (…) kryteria dotyczące uzyskania bardzo dobrych albo dobrych wyników z egzaminów, bądź wykazania się postępami w pracy naukowej i przygotowaniu rozprawy doktorskiej” (tak m.in. wyrok Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 czerwca 2014 r.). Zazwyczaj owo doprecyzowanie przybiera postać regulaminów/warunków/kryteriów. Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Polna 50 pok. 716, 00-644 Warszawa Tel. 022 234 58 21, Fax. 022 234 58 22 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów Stypendia doktoranckie są przyznawane na zasadach quasi-konkursowych a kryteria stypendialne dotyczącą danego roku akademickiego. Warunki konkursu dotyczącego przyznawania stypendiów doktoranckich na Wydziale Architektury w roku akademickim 2014/2015 zostały udostępnione na stronie Uczelni w zakładce „doktoranci”. Nie tyle zmieniają one warunki konkursu w zakresie stypendiów na rok akademicki 2014/2015, które były ogłoszone już wcześniej, lecz modyfikują warunki, które były stosowane w poprzednich latach. Zmiana dotychczasowej polityki stypendialnej powinna być sygnalizowana doktorantom odpowiednio wcześnie (zgodnie z zasadami ogólnymi k.p.a. m.in. pogłębionego zaufania), nie ma natomiast przesłanek prawnych pozwalających jednoznacznie stwierdzić, że wprowadzanie regulaminu przyznawania stypendiów na dany rok akademicki musi odbywać się na początku roku akademickiego, poprzedzającego moment przydzielenia stypendium. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że Regulamin Studiów Doktoranckich Politechniki Wrocławskiej wprost wskazuje, że regulamin przyznawania stypendiów doktoranckich jest wprowadzany po zasięgnięciu uczelnianego organu samorządu doktorantów, co również wynika z innych aktów (§ 6 ust. 3 Regulaminu). Tym samym doktoranci Uczelni (przez swoich przedstawicieli) zaakceptowali wprowadzane zmiany. Mając na względzie powyższe, jedynie sytuacja w której dojdzie do naruszenia regulacji wewnętrznych Uczelni poprzez niewłaściwe zastosowanie zasad/kryteriów stypendialnych, może stanowić podstawę do zmiany wydanej w toku postępowania decyzji. Zespół Rzecznika Praw Doktoranta Krajowej Reprezentacji Doktorantów Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Polna 50 pok. 716, 00-644 Warszawa Tel. 022 234 58 21, Fax. 022 234 58 22 www.krd.org.pl [email protected]
