opis ZKZ
Transkrypt
opis ZKZ
Załącznik nr 4 do SIWZ Założenia do dokumentacji projektowej Termomodernizacji budynku Zespołu Kształcenia Zawodowego w Tczewie, ul. Sobieskiego 10. Dane ogólne budynku: Rok budowy: Rodzaj budynku: Konstrukcja/technologia budynku: Liczba kondygnacji: Podstawowe parametry budynku: Powierzchnia zabudowy: Kubatura części ogrzewanej: Powierzchnia netto budynku: Powierzchnia użytkowa lokali użytkowych oraz innych pomieszczeń niemieszkalnych: Wysokość kondygnacji w świetle: piwnica parter (bryła mniejsza i łącznik) parter (trakt korytarzowy bryły większej) parter (bryła większa) Liczba klatek schodowych Liczba użytkowników: Personel (nauczyciele + personel pomocniczy): Uczniowie: [osoby/dobę] 1960r. użyteczności publicznej szkieletowa/tradycyjna 1 + częściowe podpiwniczenie 4 237,32 m2 16 662 m3 3 022 m2 3 022 m2 2,4; 2,95; 4,4 3,0 3,6 4,0 ÷ 6,5 1 52 800 OPIS TECHNICZNY PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW BUDYNKU Zespół Kształcenia Zawodowego jest to budynek jednokondygnacyjny, podpiwniczony jedynie pod częścią administracyjna; zbudowany na osi północny - wschód; składający sie z dwóch zasadniczych brył połączonych łącznikiem, różniących sie zarówno funkcja, powierzchnia, jak i wysokością pomieszczeń. Pierwsza bryła (mniejsza) mieści hol wejściowy, szatnie i cześć administracyjną, natomiast bryła zasadnicza (większa) - klasy warsztatowe oraz związane z nimi pomieszczenia. W łączniku są umywalnie i WC. Budynek nie przechodził do tej pory kompleksowej termomodernizacji dotyczącej struktury budowlanej, z wyjątkiem wymiany części okien i naświetli (w tym wszystkie okna bryły mniejszej i łącznika), drzwi i bram (część bram wstawiona w miejsce okien) oraz docieplenia dachów w niektórych pomieszczeniach. Fundamenty - betonowe i żelbetowe. Cokół elewacji frontowej bryły mniejszej obłożony płytkami ceramicznymi. Ściany zewnętrzne - murowane z cegły ceramicznej dziurawki o grub. 38 cm na zaprawie cem. -wap., obustronnie otynkowane tynkiem cem. - wap. Budynek kryty dachami i stropodachami pełnymi, z pokryciem papą. 1 Dachy bryły większej (zasadniczej), z wyjątkiem traktu korytarzowego - walcowe z prefabrykowanych płyt panwiowych opartych na dźwigarach stalowych, które z kolei oparte są na słupach z cegły pełnej. Dachy ocieplone od zewnątrz dwoma warstwami płyt pilśniowych o grub. 19 mm każda na lepiku, na gładzi cementowej o grub. 3 cm i na dwóch warstwach papy bitumicznej na lepiku. Część dachów (w pomieszczeniach po remoncie) docieplona od wewnątrz płytami z wełny mineralnej o grub. 10 cm przyklejonymi do płyt panwiowych, z wykonaniem obniżonego sufitu podwieszonego. Dach traktu korytarzowego - płaski, z płyt żelbetowych o grub. 10 cm ocieplonych od wewnątrz pianobetonem z wyprofilowaniem spadku, na dwóch warstwach papy bitumicznej na lepiku, pokrycia dachowe na gładzi cementowej. Stropy w części administracyjnej - gęstożebrowe typu DMS. Stropodachy bryły mniejszej (części administracyjnej) i łącznika - płaskie, ocieplone od zewnątrz płytami wiórkowo-cementowymi (suprema) o grub. 7 cm na dwóch warstwach papy bitumicznej na lepiku, pokrycia dachowe na gładzi cementowej Podłogi na gruncie - gruzobeton o grub. 15 cm. Posadzki wykonane z różnych materiałów (pierwotnie: lastriko, terakota, gładź cementowa, ksylolit, kostka drewniana). Okna i naświetla oryginalne (tylko bryła większa) - oryginalnie: podwójne stalowe, aktualnie ze względu na poważne ubytki w oszkleniu (brak po jednej szybie w każdym oknie): pojedyncze. Okna i naświetla wymienione - jednoramowe, w ramach z PCW, oszklone szybami zespolonymi jednokomorowymi. Drzwi główne do budynku (elewacja pn.-zach. bryły mniejszej) - nowe, wymienione, metalowe, oszklone. Drzwi do bryły większej - 1 para drewnianych, przeszklonych (elewacja pn.-wsch.), 1 para stalowych starych z przeszkleniem (elewacja pn.-wsch.) nieocieplone, 2 pary nowych pełnych metalowych (elewacja pn.-wsch. - drzwi wymienione na bramę i nowe drzwi w elewacji pd.-wsch.) przyjęte jako ocieplone, 4 pary stalowych pełnych (dwie - elewacja pn.-zach. i dwie - elewacja pd.-zach.) przyjęte jako nieocieplone. Bramy (elewacja pd.-wsch. bryły większa) - 2 nowe metalowe segmentowe z niewielkimi przeszkleniami przyjęte jako ocieplone, jedna pełna stalowa nieocieplona. Charakterystyka systemu ogrzewczego: Typ systemu: Rodzaj instalacji c.o.: Przewody instalacji i ich izolacja Rodzaj elementów grzejnych: Sposób regulacji: system centralny, wodny, niskotemperaturowy zasilany z indywidualnego węzła ciepłowniczego pompowa, dwururowa rury stalowe. Przewody prowadzone po wierzchu przegród budowlanych, nieizolowane. grzejniki żeliwne członowe, pojedyncze grzejniki z rur stalowych ożebrowanych (typu favier) i pojedyncze grzejniki nowe wymienione stalowe płytowe. centralna automatyczna regulacja pogodowa w węźle cieplnym. Brak automatycznej regulacji miejscowej (brak zaworów termostatycznych). Ręczna centralna regulacja czasowa. 2 Sposób pomiaru zużytego ciepła: Modernizacja systemu ogrzewczego przeprowadzone po 1984 r. pomiar całkowitego zużycia ciepła (łącznie na ogrzewanie i przygotowanie c.w.u.) w węźle ciepłowniczym raz w miesiącu. wymiana pojedynczych grzejników, montaż centralnej automatyki Charakterystyka systemu przygotowania i dystrybucji wody użytkowej Sposób przygotowania c.w.u.: Rodzaj instalacji c.w.u. Przewody instalacji i ich izolacji Rodzaj punktów czerpalnych Opomiarowanie centralny przepływowy z zasobnikiem w indywidualnym węźle ciepłowniczym instalacje bez cyrkulacji rury stalowe baterie czerpalne do umywalek i natrysków pomiar całkowitego zużycia ciepła (łącznie na ogrzewanie i przygotowanie c.w.u.) w węźle ciepłowniczym raz w miesiącu Charakterystyka źródła ciepła Pierwotnie własna wbudowana kotłownia na paliwo stałe. Aktualnie indywidualny węzeł ciepłowniczy dwufunkcyjny (c.o. i c.w.u.) należący do inwestora znajdujący się w piwnicy budynku. Węzeł pośredni wymiennikowy wymiennikach przeciwprądowych typu Jad. Charakterystyka systemu wentylacji Rodzaj wentylacji Strumień powietrza wentylacyjnego [m3/h] Sposób doprowadzenia i odprowadzenie powietrza: naturalna grawitacyjna 18 242 nawiew: okna i nawiewniki ścienne; wywiew: kanały wentylacyjne wyprowadzone ponad dach Ocena stanu technicznego budynku w zakresie istotnym dla wskazania właściwych ulepszeń i przedsięwzięć termomodernizacyjnych Elementy konstrukcyjne i ochrona cieplna budynku Ogólny stan elementów konstrukcyjnych budynku jest dobry. Stolarka okienna w jest w różnym stanie technicznym - od dobrego (okna wymienione) do złego (niektóre okna stare). Ze względu na niską izolacyjność przegród zewnętrznych budynek nie spełnia (z wyjątkiem nowych okien i części drzwi oraz podłóg na gruncie) obecnie obowiązujących wymagań dotyczących oszczędności energii i izolacyjności cieplne zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6.11.2008 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 201 poz. 1238). 3 Przegrody budynku po ociepleniu powinny spełniać też wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej tego rozporządzenia. Wymagania te są ostrzejsze niż wymagania Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6.11.2008 r. Wentylacja Stan wentylacji jest dobry. Ze względu na rodzaj użytkowania budynku wymaga on dużej ilości powietrza wentylacyjnego. Możliwe znaczne oszczędności ciepła dzięki zastosowaniu mechanicznej wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła działającej okresowo w miejsce wentylacji naturalnej grawitacyjnej. Tego typu wentylacja umożliwi też właściwą regulacje dopływu powietrza wentylacyjnego do pomieszczeń zgodnie z bieżącymi potrzebami, co przyniesie dalsze oszczędności ciepła. W pomieszczeniach wentylowanych za pomocą wentylacji naturalnej grawitacyjnej i z wentylacją mechaniczna wywiewną istnieje możliwość obniżenia zużycia ciepła na wentylacje dzięki regulacji dopływu powietrza wentylacyjnego za pomocą nawiewników zamontowanych w ramach okiennych. Ponadto zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6.11.2008 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 201 poz. 1238) pomieszczenia, w których zastosowano innego rodzaju wentylacje niż wentylacja mechaniczna nawiewna lub nawiewno-wywiewna powinny być wyposażone w urządzenia nawiewne. Oznacza to, że w pomieszczeniach z nowymi szczelnymi oknami bez nawiewników ściennych, które będą wentylowane za pomocą wentylacji naturalnej grawitacyjnej lub wentylacji mechanicznej wywiewnej należy zamontować nawiewnik, najlepiej okienny. Należy to uwzględniać np. przy wymianie okien. System ogrzewczy Stan techniczny przewodów c. o. i grzejników z rur stalowych ożebrowanych kwalifikuje je do wymiany. Z kolei trwałość grzejników żeliwnych określa sie na 100 lat, a wiec grzejniki nie kwalifikują sie jeszcze do wymiany. Ten typ grzejników co prawda charakteryzuje sie stosunkowo dużą bezwładnością, co nieznacznie obniża sprawność regulacji. Inwestor zamierza jednak wymienić cała instalacje. System charakteryzuje sie obniżoną sprawnością ze względu na brak automatycznej bieżącej regulacji dopływu ciepła do grzejników za pomocą zaworów termostatycznych. Specyfika użytkowania budynku umożliwia stosowanie centralnych obniżeń temperatur ogrzewania dobowych (nocnych) i tygodniowych (weekendowych i świątecznych). Obniżenia tygodniowe są stosowane i przynoszą duże oszczędności ciepła, należy zastosować jeszcze obniżenia dobowe. System zaopatrzenia w c.w.u. Stan techniczny instalacji c.w.u. kwalifikuje ja do wymiany. Instalacja nie jest wyposażona w układ cyrkulacyjny, a zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami powinna być. Straty ciepła na magazynowaniu c.w.u. w dużym zasobniku. 4 Źródło ciepła Węzeł cieplny jest w znacznym stopniu wyeksploatowany i charakteryzuje sie niska sprawnością wytwarzania. Stan techniczny węzła kwalifikuje go do wymiany. Nowy węzeł należy wyposażyć w automatykę pogodowo-czasowa, dzięki której będzie można stosować obniżenia temperatur w sposób automatyczny. Opis techniczny robót W ramach wskazanego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego należy wykonać następujące prace: 1. Ocieplenie ścian zewnętrznych Do wykonania jest 1 639,5 m2 ocieplenia. Ulepszenie dotyczy wszystkich ścian zewnętrznych budynku z wyjątkiem ścian przy gruncie i cokołu, ale łącznie z attykami (również od góry i od środka) oraz pilastrami (izolacje wykonać wokół pilastrów). Ocieplenie ścian wykonać metoda bezspoinową (BSO) wg instrukcji ITB, polegająca na przymocowaniu do ścian od zewnątrz systemu warstwowego składającego sie z materiału termoizolacyjnego oraz warstwy zbrojonej (składającej sie z masy klejącej i wtopionej w nią siatki zbrojącej) i wyprawy tynkarskiej mocowanych do ściany za pomocą zaprawy klejącej i łączników mechanicznych (kołków). Jako materiał izolacyjny stosować płyty ze styropianu rodzaju EPS 70 040 o grubości 14 cm. Każdego rodzaju przejścia miedzy systemem ocieplającym a sąsiadującymi z nim elementami budowlanymi jak np. parapety musza być wykonane w sposób gwarantujący ich szczelne zabezpieczenie przed opadami. Należy zmniejszyć mostki cieplne na ościeżach/węgarkach, nadprożach i podokiennikach istniejących okien oraz na daszkach i gzymsach przez zaizolowanie ościeży/węgarków, spodów nadproży i podokienników styropianem rodzaju EPS 100 038 albo polistyrenem ekstrudowanym XPS oraz przez zaizolowanie daszków (z wszystkich stron) styropianem rodzaju EPS 70 040 o grubości 14 cm. Grubość izolacji ościeży jest uzależniona od szerokości danej ramy okiennej. Podana powyżej powierzchnia do ocieplenia nie obejmuje powierzchni ocieplanych ościeży i daszków. Nakłady na ocieplenie ościeży i daszków zawarte są w nakładach jednostkowych ocieplenia. 2. Ocieplenie ścian zewnętrznych przy gruncie Do wykonania jest 119,6 m2 ocieplenia. Ulepszenie dotyczy wszystkich ścian zewnętrznych budynku. Ocieplenie ścian wykonać od zewnątrz z wykorzystaniem styropianu rodzaju EPS 100 040 o grubości 8 cm. Należy wykonać też izolacje przeciwwilgociowa. 3. Docieplenie dachów bryły większej oraz stropodachów bryły mniejszej i łącznika Do wykonania jest 2 873,0 m2 docieplenia. Ulepszenie dotyczy wszystkich dachów budynku z wyjątkiem dachu traktu korytarzowego. Docieplenie wykonać metoda układania na wierzchu dachów jednej warstwy płyt ze styropianu typu EPS 100 038 o grubości 14 cm laminowanego papą. 4. Docieplenie dachu traktu korytarzowego Do wykonania jest 119,6 m2 docieplenia. 5 Docieplenie dotyczy dachu traktu korytarzowego bryły większej budynku. Docieplenie wykonać metodą układania na wierzchu dachu jednej warstwy płyt ze styropianu typu EPS 100 038 o grubości 12 cm laminowanego papą. 5. Wymianę 192,7m2 stolarki okiennej Jako nowe okna i naświetla zastosować okna jednoramowe w ramach PCW oszklone szybami zespolonymi jednokomorowymi o współczynniku przenikania ciepła okien wynoszącym 1,65 W/(m2K), ze skrzydłami rozwieralno-uchylnymi. Należy odtworzyć podziały okien. Nowe okna powinny mieć konstrukcje umożliwiającą otwieranie co najmniej 50% powierzchni wymaganej dla danego pomieszczenia. Okna w pomieszczeniach, w których przewidziano wentylacje naturalna grawitacyjna lub mechaniczna wywiewna należy wyposażyć w nawiewniki. 6. Wymianę 34,9m2 drzwi i bram Jako nowe drzwi i bramy zastosować drzwi i bramy pełne w ramach stalowych lub aluminiowych, ocieplone o współczynniku przenikania ciepła 1,4 W/(m2K). 7. Modernizacje instalacji centralnego ogrzewania polegająca na wymianie całej instalacji c.o. z dostosowaniem jej wydajności do potrzeb budynku po termomodernizacji. Prace te należy poprzedzić wykonaniem projektu instalacji c.o. bazującym na aktualnych obliczeniach zapotrzebowania na ciepło budynku z uwzględnieniem prac termomodernizacyjnych oraz zawierającego obliczenia hydrauliczne instalacji c.o. zgodne z aktualnymi potrzebami cieplnymi. Nowa instalacja będzie instalacja systemu zamkniętego, z rozdziałem dolnym, z obiegiem wymuszonym, o parametrach zmiennych (regulowanych). Wszystkie przewody instalacji należy zaizolować termicznie. Jako elementy grzejne należy zastosować grzejniki stalowe płytowe (ew. w łazienkach też rurkowe). Grzejniki należy wyposażyć w zawory termostatyczne z nastawa wstępna (głowice termostatyczne w wykonaniu z zabezpieczeniem przed kradzieżą, dewastacją i manipulacja) a główne gałęzie instalacji w automatyczne zawory regulacyjne (zawory sekcyjne); instalacja będzie odpowietrzana miejscowo (automatyczne zawory odpowietrzające na pionach i grzejnikach). Modernizacje instalacji centralnego ogrzewania polegająca na wymianie całej instalacji c.o. z dostosowaniem jej wydajności do potrzeb budynku po termomodernizacji. Modernizacje systemu wentylacji polegająca na wymianie istniejącego węzła ciepłowniczego na trzyfunkcyjny (c.o., c.w.u. i c.t.) węzeł kompaktowy z obudowa zlokalizowany w piwnicy budynku. Na koniec należy wykonać regulacje wstępna (stała) instalacji za pomocą nastaw wstępnych na zaworach grzejnikowych i sekcyjnych, nastawy powinny być zgodne z wartościami podanymi w projekcie. 8. Modernizacje instalacji ciepłej wody użytkowej polegająca na wymianie przewodów c.w.u. łącznie z wymiana niezbędnej armatury odcinającej, odwodniającej i odpowietrzającej, wykonaniu izolacji cieplnej wszystkich przewodów c.w.u., montażu zaworów regulacyjnych w układzie cyrkulacji. 6 9. Modernizacje systemu wentylacji polegająca na montażu systemu centralnej wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej działającej okresowo w miejsce wentylacji naturalnej grawitacyjnej. Centrale wentylacyjne w układach nawiewno wywiewnych z nagrzewnicami wodnymi zasilanymi z indywidualnego węzła ciepłowniczego, filtrami powietrza i z odzyskiem ciepła w wymiennikach krzyżowych. Układy należy wyposażyć w automatykę sterowana temperatura powietrza nawiewanego. Wentylatory powinny być z płynna regulacja. Instalacja ciepła technologicznego (c.t.) będzie instalacja systemu zamkniętego, z rozdziałem dolnym, z obiegiem wymuszonym, o parametrach zmiennych (regulowanych), wyposażona w zawory regulacyjne, z odpowietrzeniem miejscowym za pomocą automatycznych zaworów odpowietrzających. Przewody c.t. należy zaizolować termicznie. 10. Modernizacje źródła ciepła polegająca na wymianie istniejącego węzła ciepłowniczego na trzyfunkcyjny (c.o., c.w.u. i c.t.) węzeł kompaktowy z obudowa zlokalizowany w piwnicy budynku. Węzeł powinien być węzłem wymiennikowym (wymienniki płytowe), z bezzasobnikowym przygotowaniem c.w.u., z automatyczna centralna regulacja pogodowo-czasowa systemu grzewczego, ze stałowartościowa regulacja temperatury c.w.u., z automatyczna funkcja priorytetu c.w.u., z pompami obiegowymi o regulowanej prędkości obrotowej (pompy elektroniczne), z możliwością przeprowadzenia okresowej dezynfekcji termicznej (przegrzewu) instalacji c.w.u. przy temperaturze wody nie niższej ni_ 70ºC celem zwalczania bakterii legionella. Węzeł należy wyposażyć w ciepłomierz do pomiaru zużywanego ciepła i wodomierz do pomiaru zużywanej c.w.u. Na regulatorze w węźle ciepłowniczym należy ustawić automatyczne obniżenia tygodniowe (soboty i niedziele, święta i ferie) i 12-godzinne obniżenia dobowe. Wprowadzenie ograniczenia czasu pracy cyrkulacyjnej c.w.u. w okresach, kiedy budynek nie jest użytkowany (nocą, w weekendy) przyniesie znaczące oszczędności ciepła na przygotowanie c.w.u. Grubość izolacji cieplnej wszystkich przewodów i urządzeń c.o., c.w.u., wentylacyjnych i c.t. powinna być zgodna z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6.11.2008 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 poz. 690). W obiekcie należy przewidzieć monitoring zużycia ciepła w celu oceny rezultatów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego oraz w celu umożliwienia podejmowania dalszych decyzji dotyczących racjonalizacji zużycie energii. Obniżanie temperatury wewn. w pomieszczeniach w czasie nieobecności ich użytkowników zmniejszy znacząco zużycie ciepła w budynku. Usprawnienie to można realizować poprzez ręczną regulacje zaworów termostatycznych na grzejnikach. Istnieje też możliwość zamykania całych gałęzi/pionów, jeśli cała grupa pomieszczeń zasilanych przez dana gałąź/pion jest nieużytkowana. Nie należy stosować obniżeń o więcej niż 40C poniżej temperatur obliczeniowych. 7 Istniejące oprawy oświetleniowe Dokonano oceny istniejącej instalacji elektrycznej zasilającej oświetlenie wewnętrzne oraz przeprowadzono inwentaryzację opraw oświetleniowych. Poniższa tabela zawiera zestawienie mocy i ilość opraw oświetleniowych. Łączna moc zainstalowana w oświetleniu wynosi ok. 21 kW. Typ oprawy Sztuk Moc [W] Oprawy fluorescencyjne Oprawy z żarówkami tradycyjnymi 254 14 72-120 60 Łącznie 268 21 kW Instalacja elektryczna Szkoły jest w dobrym stanie technicznym, jednak znaczna część oświetlenia to świetlówki starego typu (103 szt.), co stanowi blisko 44% całkowitej zainstalowanej mocy oświetleniowej. Część opraw zainstalowanych w budynku jest niskiej sprawności co sprawia, iż w pewnych częściach budynku natężenie światła jest niewystarczające. Oświetlenie w Szkole można podzielić na oświetlenie tradycyjne – żarówki oraz fluorescencyjne – świetlówki. Stan techniczny opraw oświetleniowych nie budzi zastrzeżeń jednak wiele z zainstalowanych opraw to oprawy starego typu, o niskiej sprawności. Tradycyjne żarówki są źródłami światła wysoko energochłonnymi i należy je zastąpić świetlówkami kompaktowymi, co w zasadzie nie wymaga dodatkowej wymiany opraw oświetleniowych. Ze względu na obecność wielu opraw bardzo starego typu, zaleca się wymianę wszystkich opraw na oprawy o wyższej sprawności – pochłaniających jak najmniej światła. Zaleca się wymianę tradycyjnych żarówek 60W na świetlówki kompaktowe o mocy 15W, odpowiadającej jasnością żarówkom 60W, a dających więcej światła niż żarówki tradycyjne. Należy zwrócić uwagę, by świetlówki były ciepłej barwy, co pozwoli uniknąć efektu „trupiej twarzy”. W częściach wspólnych budynku (korytarzach i toaletach) zaleca się zastosowanie czujników obecności, w celu ograniczenia czasu pracy oświetlenia grupowego. W salach lekcyjnych oraz większych biurach zaleca się zastosowanie ściemniaczy, w celu umożliwienia włączenia oświetlenia z niepełną mocą np. w pochmurne dni, gdy światło dzienne jest niewystarczające, a pełne natężenia oświetlenia sali jest zbędne. Zaleca się wymianę starych opraw oświetleniowych 2x40W na nowe 2x36W lub rastrowe 4x18W. 8 Ekspertyza ornitologiczna. Budynek szkoły jest bez strychu, stosunkowo wysoki (ok. 5 m). Obiekt nieremontowany, przygotowywany do remontu. Obserwacje budynku wykazały nieprzydatność tego obiektu do rozrodu ptaków. Nie zanotowano występowania ani jednego gniazda, ani żadnych potencjalnych miejsc, w których ptaki mogłyby znaleźć schronienie. Natomiast szczeliny w różnych częściach budynku znajdujące się pod blachą i rynnami mogą stanowić miejsca rozrodcze i schronienia dla nietoperzy. Miejsca te zostały przedstawione na poniższych fotografiach (Fot. 1,2) oraz na schemacie budynku szkoły (Rys. 1). Fotografia 1 przedstawia fragment ściany, na której zlokalizowano kilka oddzielnych szczelin stanowiących z osobna potencjalne miejsca występowania nietoperzy. Fot. 1. Lokalizacja szczelin pod blachą dachu na budynku Zespołu Kształcenia Zawodowego w Tczewie. Lokalizację tych miejsc przedstawiono również na Rys. 1 jako punkt nr 1. 9 Fot. 2. Szczeliny pod blachą pokrywającą dach budynku Zespołu Kształcenia Zawodowego w Tczewie. Lokalizację tego miejsca przedstawiono na Rys. 1 jako punkt nr 2. Rys. 1. Plan budynku Zespołu Kształcenia Zawodowego w Tczewie. Czerwone strzałki oznaczają występowanie potencjalnych siedlisk nietoperzy w szczelinach. Czarne strzałki wskazują na ściany budynku nadające się na zawieszenie skrzynek. Ich numeracja odpowiada numerom fotografii. 10 Zabezpieczenie potencjalnych miejsc przebywania nietoperzy Miejsca pęknięć i wolnych przestrzeni mogą być potencjalnymi stanowiskami rozrodczymi i schronieniem dla nietoperzy. Prace termomodernizacyjne szkoły będą wymagały zamurowania szczelin i pęknięć. Podczas prac budowlanych należy szczególnie zwrócić uwagę na szczeliny pod rynnami, przestrzenie pod blachą na stropodachu, przestrzenie pod parapetami i inne, szczególnie te, które wykazują znaczną głębokość. Wskazane jest, aby w sierpniu bądź we wrześniu w roku poprzedzającym prace budowlane pozatykać szczeliny i wolne przestrzenie, tak aby nie mogły zostać ponownie zajęte przez nietoperze. Czynności te najlepiej wykonać po zapadnięciu zmierzchu, kiedy nietoperze opuszczają kryjówki. W tych miesiącach młode nietoperze są już samodzielne i opuszczają schronienia o zmierzchu żeby żerować. Jednocześnie w tym okresie nietoperze nie zapadają jeszcze w sen zimowy (hibernacja). Pozatykanie otworów po zapadnięciu zmierzchu daje duże prawdopodobieństwo, że w pozamykanych przestrzeniach nie uwięzimy tych ssaków. Rekompensata utraconych miejsc Proponuje się zrekompensowanie utraconych miejsc występowania nietoperzy poprzez zawieszenie co najmniej 5 skrzynek. Rysunek 1 (czarne strzałki) oraz fotografie 3, 4 prezentują powierzchnie budynku, które najlepiej nadają się do zawieszenia skrzynek dla nietoperzy. Mogą one być zawieszone wszystkie obok siebie na jednej ścianie lub po kilka (23) na obu wskazanych ścianach, najlepiej na górnym poziomie ścian. 11