1. WARSZTAT NAUKOMETRYCZNY

1.WARSZTAT
NAUKOMETRYCZNY
Bibliometrycznemetodyewaluacjinauki
20maja2016r.,Katowice
PROGRAM+KSIĘGAABSTRAKTÓW
10:00
Powitanieirozpoczęciewarsztatu
10:00–10:40
VeslavaOsińska:Pozapublikacyjnaaktywność
pracownikównaukowych.Studiumprzypadku
10:40–11:20
AnetaDrabek:Problemyzinterpretacjącytowań
whumanistyce.
11:20–12:00
MartaNataliaWróblewska:Nowekryteriumewaluacji:
„impact”.Wprowadzeniedotematykiimożliwe
perspektywybadawcze
12:00–12:20
Przerwakawowa
12:20–13:00
AdamPłoszaj:Naukometriaprzestrzenna–możliwości
iwyzwania
13:00–13:40
KrystianSzadkowski:Społeczno-ekonomiczne
uwarunkowaniaikonsekwencjeewaluacjinauki
metodamibibliometrycznymi.Spojrzeniekrytycznych
badańnadszkolnictwemwyższym
13:40–14:20
KrzysztofPałys,KrzysztofHenne:Problematyka
bibliometriiwsystemieinformatycznym
14:20–15:10
Przerwaobiadowa
15:10–15:50
WitoldSygocki:Analizabibliometrycznapublikacji
zzakresuBHPwbazachWoSCC,Scopusiprzestrzeni
sieciowej.
15:50–16:30
EwaRozkosz:OcenazałożeńPolskiegoWspółczynnika
Wpływuzperspektywynaukhumanistycznych
16:30–17:10
EmanuelKulczycki:Jakmówićipisaćoewaluacjinauki
wPolsce:wyzwaniamiędzynarodowegoaudytorium
1
ABSTRAKTY
VESLAVAOSIŃSKA
InstytutInformacjiNaukowejiBibliologii,UniwersytetMikołajaKopernika
wToruniu
Tytuł:Pozapublikacyjnaaktywnośćpracownikównaukowych.Studium
przypadku
Abstrakt:Jakwyglądadynamikawspółpracynaukowejpomiędzy
członkamizespołu?Zpewnościąjesttopublikowaniewynikówbadań
wykonywanychwramachwspólnegoprojektulubdotyczącychjednego
problemubadawczego.Alebadaczemogąwykazywaćrównieżznaczącą
aktywnośćnapolumobilności,dyskursunaukowegoidydaktyki.Autorka
prezentujewynikitakichbadańdlaniedużej,lokalnejgrupypracowników
naukowychprzyzastosowaniumetodanalizysiecispołecznychoraz
wymiarufraktalnegodlamappowrotu.Wykonanaanimacjadobrze
obrazujekońcowądynamikęwspółpracynawielupłaszczyznach
pomiędzyczłonkamigrupy.Wrozwiązywaniutakichproblemów
dynamicznychprzyjęłosięsięgaćponarzędziadedykowanedlaukładów
dynamicznych.Takiminarzędziamisą:grafMycielskiego,przekrój
Poincaredlaprzestrzeniwszystkichmożliwychwzajemnychpowiązań
orazwymiarfraktalny.Obliczeniealgorytmówcałościowychwymaga
dużejmocyobliczeniowej,dlategopowyższametodologiadobrze
weryfikujesiędlamałychgrupspołecznych,liczącychkilkadziesiątosób.
ANETADRABEK
BibliotekaUniwersytetuŚląskiegowKatowicach
Tytuł:Problemyzinterpretacjącytowańwhumanistyce
Abstrakt:Wyszukiwanieianalizacytowańwnaukachhumanistycznych
zaczynaodgrywaćcorazwiększąrolęwocenienaukiinaukowców.
Wpływtenjestwidocznyzarównowocenachindywidualnychbadaczy,
jakipośrednio,np.wocenieczasopism,czyteżwyliczaniuróżnych
wskaźnikówbibliometrycznych.Otrzymanewynikitegotypuanalizsą
zazwyczajniewystarczająceiprzysparzajądużotrudnościwich
interpretacji.Wzwiązkuzaprezentujęwachlarzproblemówzjakimi
możnazetknąćsięwtrakciewyszukiwaniacytowań.Spróbuję
przedstawićteoretycznezałożeniakoniecznedostworzeniamodelowego
indeksucytowańhumanistycznych,atakżezwrócęuwagęnakonieczność
znalezienianowychmiarocenybibliometrycznejdlahumanistyki.
2
MARTANATALIAWRÓBLEWSKA
CentreforAppliedLinguistics,UniversityofWarwick(UK)/DISCONEX
Project
Tytuł:Nowekryteriumewaluacji:„impact”.Wprowadzeniedotematykii
możliweperspektywybadawcze.
Abstrakt:W2014r.wbrytyjskimsystemieewaluacjinaukowcówREF
(ResearchExcellenceFramework)porazpierwszypoddanoocenienowy
składnikewaluacji,noszącynazwę„impact”.Pojęcietomożna
przetłumaczyćjako„wpływ”rozumianyjednakspecyficznie:jakowpływ
badańnasferępozanaukową(wtymbiznes,społeczeństwoobywatelskie,
zdrowie,kulturę,edukację,debatępublicznąetc.).Wprowadzenienowego
kryteriumocenymaistotnekonsekwencjedlaorganizacjipracynaukowej
(np.czaspoświęconynarozpowszechnianiewynikówbadańiwspółpracę
zeświatempozanaukowym),zarządzaniajednostkaminaukowymi(np.
powszechnetworzeniestanowisk‘impactofficer’dokoordynowaniai
dokumentowaniawspółpracyześrodowiskamipozanaukowymi)orazdla
dyskursu.
Wtymostatnimobszarzeobserwujesięzmiany,któremożnaanalizować
wkontekściesocjologicznejkategorii‘boundarywork’–czyli
dyskursywnegoustalaniagranic.Jednązkonsekwencjiwprowadzenia
oceny‘impact’jestmianowiciepostępującazmianawpostrzeganiu
granicypomiędzytym,conależydozawodowejrolinaukowca,atymco
leżypozanią.Corazczęściejdozadańnaukowca(itopodlegających
ewaluacji!)zaliczanesąkwestiewcześniejpozostającewsferze
działalnościdodatkowej(współpracazbiznesem,aktywne
upowszechnianiewynikówwłasnychbadańprzezpublikacje
popularnonaukowe,blogi,mediaspołecznościoweetc.)lubwręcz
należącedosferyprywatnej(działalnośćwolontariacka,politycznaczy
artystycznanaukowców).Jednocześnie,zmieniasięteżpojmowanie
granicy„nauki”jakotakiej.
Mojaprezentacjabędzieskładaćsięzdwóchczęści.Wpierwszejopiszę
systemoceny„wpływu”wREF,podającteżprzykładykonkretnych
raportówz2014r.wzakresienaukspołecznychihumanistycznych.W
drugiejczęściprzedstawiękilkamożliwychperspektywbadawczych,
pozwalającychnaujęcie„wpływu”wszerszymkontekście.Będąto:
perspektywastrictenaukometryczna(umieszczenieczynnika‘impact’na
międzynarodowejpanoramieewaluacji„naukiwkontekście”),
perspektywaspołeczno-filozoficzna(„impact”wrelacjidoproblemów
takichjakhybrydyzacjaUniwersytetu,„akademickikapitalizm”,
numerokracjaetc.)iwreszciekontekstdyskursywny(genealogiapojęcia
‘wpływu”,gatunektworzonychnapotrzebybadaniaraportów,
umieszczanie„wpływu”wkontekścieosobistychnarracjibiograficznych
3
naukowców,wtymdyskursywnewyznaczaniegranicnaukiorazgranic
rolizawodowejnaukowca).
ADAMPŁOSZAJ
CentrumEuropejskichStudiówRegionalnychiLokalnychEUROREG,
UniwersytetWarszawski
Tytuł:Naukometriaprzestrzenna–możliwościiwyzwania
Abstrakt:Działalnośćnaukowamaistotnywymiarprzestrzenny.Nauka
jestaktywnościąsilnieskoncentrowanąprzestrzennie.Splotwielu
czynnikówiprocesówpowoduje,żewpewnychmiejscachnaukarozwija
sięzdecydowanielepiejniżwinnych.Ponadtokorzyścizdziałalności
naukowejteżsązróżnicowane,niewszystkiemiejscanaświecie
korzystajązpostępunaukowegowrównymstopniu.Wobecograniczonej
„rozdzielczościprzestrzennej”statystykpublicznychdane
naukometrycznedająunikalnąmożliwośćanalizyprzestrzennych
aspektówfunkcjonowanianauki.Wreferaciezostanąomówione
możliwościjakiedajezderzenienaukometriiimetodanalizy
przestrzennej,atakżewyzwańmetodologicznychiteoretycznychjakiesię
ztymwiążą.
Problematykaporuszanawreferaciewpisujesięwprogrambadawczy
naukometriiprzestrzennej(spatialscientometrics)zaproponowanyprzez
Frankena,HardmanaiHoekmanaw2009r.Szerszymkontekstem
teoretycznymnaukometriiprzestrzennejsąteorierozwojuregionalnego,
geografiiekonomicznej,atakżedyfuzjiinnowacjiorazanalizysieciowej.
Natomiastpraktycznymaspektemtegozagadnieniajestmożliwość
ewaluacjipolitykpublicznychstymulującychrozwójnauki,zarówno
traktującychtenrozwójjakocelsamwsobie,jakiśrodekdo
stymulowaniainnychefektów,np.rozwojugospodarczego
defaworyzowanychośrodków,miastczyregionów.
Frenken,K.,Hardeman,S.,&Hoekman,J.(2009).Spatialscientometrics:Towards
acumulativeresearchprogram.JournalofInformetrics,3(3),222-232.
KRYSTIANSZADKOWSKI
CentrumStudiównadPolitykaPublicznąUniwersytetuim.Adama
MickiewiczawPoznaniu
Tytuł:Społeczno-ekonomiczneuwarunkowaniaikonsekwencjeewaluacji
naukimetodamibibliometrycznymi.Spojrzeniekrytycznychbadańnad
szkolnictwemwyższym
4
Abstrakt:Opierającsięnadotychczasowychustaleniachzzakresu
ekonomiipolitycznejgospodarekopartychnawiedzyorazbadań
dotyczącychwplataniasystemówszkolnictwawyższegowkapitalistyczne
otoczeniespołeczno-gospodarczeizwiązanychztymtransformacji
instytucjiipracyakademickiej,wniniejszymwystąpieniuchciałbym
przedewszystkimuwypuklićspołeczno-ekonomiczneznaczenierozwojui
funkcjonowanianaukometrii.Naukometrianietylkoprefigurujebowiem
współczesnemechanizmypomiaruiszacowaniawartościwsieciowej
gospodarceopartejnawiedzy(przypadekGooglePageRank),alewoczach
krytycznychbadaczyszkolnictwawyższego(naktórychustaleniabędęsię
wtrakcieprezentacjipowoływał),stanowikluczowenarzędzie
umożliwiającepodporządkowaniesystemówszkolnictwainauki
potrzebomilogicekapitału.Wskazującnaszeregproblemów,jakie
współczesnateoriaekonomicznanapotykawobszarzepomiaruprodukcji
opartejnawiedzy,będęargumentowałnarzecztezyoprzekształcaniusię
dzisiejszejnaukometriiwlaboratorium,wktórymtestowanesąnarzędzia
pomiarusłużącenastępniedokontroliidyscyplinowaniapracy
intelektualnej(niematerialnej)wróżnychobszarachprodukcji.Nakoniec
wskażęnazagrożeniajakiezespotkaniawymagańgospodarkii
gwałtownegorozwojunaukometriiwynikająnietylkodlasamejtej
dziedziny,aledlasystemuszkolnictwawyższegoinaukijakocałości.
KRZYSZTOFPAŁYS,
KRZYSZTOFHENNE
SygnityBusinessSolutionsS.A.ZespółsystemubibliotecznegoProlib.
Tytuł:Problematykabibliometriiwsystemieinformatycznym
Abstrakt:Zastosowaniesystemówinformatycznychwbibliometrii
powinnousprawniaćpracęwprocesieewaluacjinauki,jednaknarzędzia
informatycznenapotykająnawieleproblemówwynikającychze
zmieniającychsięitrudnychdoprzewidzeniazałożeńmetodologicznych.
Wystarczywymienićchociażbyzmieniającesięsposobyliczeniapunktów,
reguły,któredziałająwstecz.Zwielomatakimiproblemamimierzyćsię
musitakżeśrodowiskoinformatyczne.
5
WITOLDSYGOCKI
CentralnyInstytutOchronyPracy–PaństwowyInstytutBadawczyw
Warszawie.OśrodekInformacjiNaukowejiDokumentacji
Tytuł:AnalizabibliometrycznapublikacjizzakresuBHPwbazachWoS
CC,Scopusiprzestrzenisieciowej
Abstrakt:Zazwyczajanalizybibliometryczne–wtymwyszukiwania
wskaźnikówcytowań-wykonywanesąpodczasocenparametrycznych
czyteżocenokresowychpracownikównaukowych.Tymczasemw
Ośrodkuwykonywanesąwielostopnioweanalizydotyczącem.in.
weryfikowaniairejestrowaniainformacjioindeksowaniuprzezbazy
artykułówopublikowanychprzezautorówafiliowanychwpolskich
instytucjachnaukowychorazbadawczych.Analizyobejmują55
prenumerowanychczasopismzzakresubezpieczeństwaihigienypracy
(dotyczącem.in.zagrożeńbiologiczno-chemicznych,fizycznych,
psychospołecznych)od2014r.Podczasprackorzystanoz
interdyscyplinarnychbazbibliograficzno-abstraktowychWebofScience
CoreCollection(WoSCC)iScopus.Dodatkowosprawdzanowskaźniki
cytowań,ImpactFactor(IF),indeksHirscha(indeksH).Danete
rejestrowanowceluwychwyceniazmianzachodzącychwposzczególnych
bazachwindeksowaniuorazcytowaniachrokdoroku.Jakouzupełnienie
tychanalizprowadzonowyszukiwania,czyinformacjeopublikacjach
występująwotoczeniusieciowymiserwisachspołecznościowychdla
naukowców.
Pracezwiązanezwyszukiwaniamiwbazachiwykonywanymianalizami
sąpróbąodpowiedzim.in.nanastępującepytania:
• CzymożnazawęzićwyszukiwaniapolabadawczegoBHP–do
kategoriiwystępującychnp.wbazieWoSCC(m.in.:public
environmentaloccupationalhealth;ergonomics;environmental
sciences;toxicology)?
• Czyautorzypolscyuzyskująwtychsamychczasopismachpodobne
wskaźnikicytowań,coautorzyobcy?
• Czywotoczeniusieciowymwystępujeinformacjaopublikacjach:
wwyszukiwarkach(Google,GoogleScholar),wserwisach
społecznościowychdlanaukowców(np.ResearchGate);czytaka
obecnośćwsiecimożepomócwpodniesieniuwskaźnikacytowań?
• IlepublikacjijestdostępnychwtrybieOpenAccess(OA)?
• CzytrybOApomagaautorompodnieśćcytowalnośćprac?
• Czypracecharakteryzującesięwspółautorstwem(autorzyz
różnychinstytucji,krajów)mająwiększeszansenacytowania?
6
EWAROZKOSZ
CentrumInformacjiNaukowej,DolnośląskaSzkołaWyższaweWrocławiu
Tytuł:OcenazałożeńPolskiegoWspółczynnikaWpływuzperspektywy
naukhumanistycznych
Abstrakt:PolskiWspółczynnikWpływu(PWW)towskaźnik
bibliometryczny,którymazostaćwłączonydoocenyczasopism
krajowych.Wskaźnikbędzieuwzględniałwyłączniecytowaniadla
ocenianychczasopismpojawiającesięwinnychpolskichczasopismach
naukowychwokreślonymodcinkuczasu.Zostaniewykorzystanydo
ocenyczasopismwewszystkichgrupachnauk:(1)technicznych,ścisłych,
medycznych,przyrodniczych,(2)społecznychi(3)humanistycznych.
Wykorzystanietegosamegowskaźnikawczasopismach
humanistycznych,cowczasopismachzinnychgrupnaukjestdyskusyjne,
gdyżhumanistykaposiadaodmiennąkulturęcytowań.
WceluocenypoprawnościzałożeńprzyjętychdlaPWWzperspektywy
naukhumanistycznychwybranezostałydwaprestiżowepolskie
czasopismahumanistyczne(„PamiętnikLiteracki”i„Diametros–An
OnlineJournalofPhilosophy”),anastępniestworzonabazazartykułami
opublikowanymiwnichwlatach2004–2014.Sprawdzonow
szczególności,jakietypypublikacjidominująwcytowanychpracachijaki
jestwiekcytowań.Wliteraturzeistniałytwardeprzesłankidoprzyjęcia
(1)hipotezyodominacjiksiążekirozdziałówwksiążkachjakokanałów
komunikacjiwhumanistyceoraz(2)hipotezyoprzewadzecytowań
starszychnadmłodszymi.Wzaprojektowaniubadaniawiekucytowań
pomocnybyłindeksPrice’a,określającyodsetekcytowań,któreodnoszą
siędopublikacjiniestarszychniż5lat.Posłużeniesiętymwskaźnikiem
pozwoliłoporównaćwynikianalizyzrealizowanejodrębniedladwóch
polskichczasopismhumanistycznychzwynikamiuzyskanymiprzez
Price’adlakilkuczasopismzagranicznychzróżnychgrupnauk.
Wynikipokazały,żezałożeniadlaPWWnieuwzględniająspecyficznej
kulturycytowańwhumanistyce:(1)ignorujądominującewtejgrupie
kanałykomunikacji,tj.książkiirozdziały,(2)nieuwzględniająwiększości
cytowańzuwaginaograniczenieczasowe.
Tenprojektbadawczypokazuje,żewocenienarzędziewaluacyjnych
wykorzystywaćmożnainnewskaźnikibibliometryczne(niżanalizowany),
którekorespondujązprzedmiotemanalizy.Tymsamymanalizy
wykonaneprzezinnychautorówzpomocątychwskaźnikówmogą
pomagaćczyumożliwiaćwręczinterpretacjęwyników.
7
EMANUELKULCZYCKI
InstytutFilozofiiUniwersytetuim.AdamaMickiewiczawPoznaniu
Tytuł:JakmówićipisaćoewaluacjinaukiwPolsce:wyzwania
międzynarodowegoaudytorium
Abstrakt:Polskisystemewaluacjinaukipraktycznienieistnieje
wpiśmiennictwieanglojęzycznym,aodniesieniadonaszejsytuacji
sąnajczęściejuproszczonewtakisposób,żemożnanazwaćjebłędnymi.
Oczywiścietonapolskichbadaczachleżyciężarwnoszeniawiedzy
onaszejsytuacjidomiędzynarodowejdyskusji.
Podejmującsiętakichwyzwań,tj.pisaniaimówieniapoangielskudo
międzynarodowychodbiorców,corusznapotykamnaproblemy
konceptualizacyjneiterminologiczne:jakprecyzyjnienazwać
poszczególneetapyocenyjednosteknaukowych,jakwyjaśnić,żemamy
ponad400(!)szkółwyższych,jaknieprzywołaćzbędnychskojarzeń,do
jakichinnychsystemówprzyrównaćnasząsytuację,jakobjaśnić
budowaniewskaźnika„PolishImpactFactor”,gdysamatylkonazwa
wywołujeuśmiech?
Wswoimwystąpieniubędęchciałsiępodzielićwyzwaniami,przed
którymistojęisposobamiradzeniasobieznimi.Zwrócęuwagęnate
elementypolskiegosystemuewaluacjinauki,którebudząnajwiększe
zdziwienieorazopowiem,jakiewyzwaniastojąprzedanalizami
porównawczymi,wktórychchcemyuwzględnićpolskikontekst.
Stronawarsztatu
http://scientometrics.amu.edu.pl/1-warsztat-naukometryczny/
Organizatorzy
§ Scientometrics.PolishResearchGroup
§ InstytutFilozofiiUniwersytetuim.AdamaMickiewiczawPoznaniu
§ CentrumInformacjiNaukowejiBibliotekaAkademicka
Realizacjawarsztatujestwspartaprzezprojekt„Współczesnapolskahumanistykawobec
wyzwańnaukometrii”finansowanyprzezNarodowyProgramRozwojuHumanistyki:
0057/NPHR3/H11/82/2014.
8