Odpowiedź regionów europejskich na wyzwania demograficzne

Odpowiedź regionów europejskich na wyzwania demograficzne

Odpowiedź regionów europejskich na wyzwania demograficzne
Komitet Regionów i Rząd Kraju Związkowego Brandenburgia, jako organizatorzy Konferencji „Zmiany
demograficzne w Europie jako wyzwanie dla regionów”, która odbyła się 22 czerwca 2007 r. w Poczdamie:
– Popierają strategie Komisji, zmierzające do stworzenia Europy, która potrafi stawić czoła wyzwaniom
demograficznym, ceni pracę, zapewnia podstawy dla większej wydajności i lepszych osiągnięć Europejczyków,
reguluje zjawisko migracji i sprzyja integracji oraz zapobiega spychaniu coraz większego cięŜaru finansowego
na barki przyszłych pokoleń.
– Zwracają uwagę, Ŝe powyŜsze cele naleŜy dalej realizować z większym zaangaŜowaniem. Ograniczenie się
do określenia kierunków politycznych zdecydowanie nie wystarczy. NaleŜy teŜ stworzyć niezbędne ogólne
warunki na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym.
– Podkreślają potrzebę zróŜnicowanej analizy przemian demograficznych na szczeblu regionów i gmin, bo z
jednej strony w poszczególnych państwach członkowskich jednocześnie zachodzą całkowicie odmienne, a
nawet sprzeczne z sobą procesy, a z drugiej strony w róŜnych regionach Europy moŜna zaobserwować pewne
typowe wzorce tych przemian. Właściwe strategie polityczne i wytyczne regionów, miast i gmin w przyszłości
muszą się opierać na realistycznych prognozach demograficznych, dostosowanych do specyfiki danego
ograniczonego obszaru.
– Stwierdzają, Ŝe naleŜy zrewidować dominujące obecnie ukierunkowanie europejskich strategii na wzrost.
Regiony wyludniające się potrzebują koncepcji rozwoju pozwalających zaspokajać potrzeby bytowe i zapewnić
przyszłość kurczącej się liczbie mieszkańców przy coraz mniejszej gęstości zaludnienia. TakŜe przy mniejszym
zaludnieniu trzeba utrzymać infrastrukturę, której cena wciąŜ będzie przystępna. Regionalne koncepcje rozwoju
muszą odpowiednio uwzględniać potrzeby mniejszej liczby mieszkańców. Kwestie rozwoju gospodarki i
społeczeństwa przy spadku zaludnienia i silnych dysproporcjach pomiędzy regionami mają przede wszystkim
charakter jakościowy, a nie ilościowy. Dotychczasową koncepcję polityki, nastawioną wyłącznie na wzrost,
trzeba uzupełnić o aspekt wyludnienia i zmian. Aby taka interwencja polityczna przyniosła efekty, trzeba teŜ
opracować inne skale i czynniki powodzenia.
– UwaŜają za konieczne takie dostosowanie funduszy strukturalnych i Europejskiego Funduszu Rolnego na
rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), by w ich instrumentach wystarczająco uwzględniono potrzeby
regionów rozwijających się i regionów wyludniających się.
– Mając na uwadze róŜnice między regionami, jeśli chodzi o starzenie się i zmianę się liczby ludności,
zachęcają do nowego strategicznego ukierunkowania europejskiej polityki strukturalnej w perspektywie
średnioterminowej (2013 r.). W tym celu naleŜy wprowadzić obowiązkowy „bilans demograficzny”, za pomocą
którego przeprowadzano by ocenę oddziaływania pod kątem dostosowania do przemian demograficznych.
– Są zdania, Ŝe przemiany demograficzne naleŜy uwzględniać w kaŜdym obszarze polityki, aby zawczasu
przygotować się na mogące pojawić się w dalszej przyszłości niebezpieczeństwa oraz by dostrzec i wykorzystać
potencjalne szanse. Przy tym konieczne jest uznanie takŜe niewygodnych prawd, a w publicznej debacie
przyjęcie do wiadomości wszystkich faktów. Właściwe strategie polityczne moŜna opracowywać tylko wtedy,
gdy politycy i opinia publiczna zaczną traktować takŜe stałe kurczenie się liczby ludności jako nieodwracalny
fakt strukturalny.
Réponse des régions européennes au défi démographique
En qualité d'organisateurs de la conférence tenue le 22 juin 2007 à Potsdam, en Allemagne, sur le thème "Le
changement démographique en Europe, un défi régional", le Comité des régions et le land de Brandebourg
- appuient les stratégies de la Commission visant à créer une Europe qui maîtrise les défis démographiques,
revalorise le travail, pose les bases d'une amélioration de la productivité et des performances, règle les
migrations et promeut l'intégration, et empêche que les charges financières soient unilatéralement reportées sur
les générations futures;
- soulignent qu'il faut poursuivre de manière plus engagée les objectifs mentionnés ci-dessus. Toutefois, la
formulation de grandes orientations politiques est loin de suffire. Il faut également créer les conditions-cadres
indispensables à l'échelon européen, national, régional et local;
- insistent sur la nécessité d'examiner de manière différenciée les évolutions démographiques au niveau des
régions et des communes, étant donné que d'une part, différentes tendances parfois contradictoires peuvent
coexister au sein des États membres, et que l'on peut d'autre part observer certains modèles d'évolution dans
différentes régions d'Europe. Les stratégies et orientations politiques autonomes des régions, des villes et des
communes doivent à l'avenir être basées sur des pronostics démographiques réalistes, à petite échelle;
- notent qu'il convient de revoir l'orientation dominante des stratégies européennes, qui sont actuellement axées
sur la croissance. Les régions accusant un recul démographique ont besoin de plans de développement afin
d'assurer les services d'intérêt général et de garantir l'avenir alors que diminuent le nombre d'habitants et la
densité de population. L'infrastructure doit être maintenue pour une population moins nombreuse, tout en restant
abordable. Les plans de développement régionaux doivent prendre en compte de manière appropriée les besoins
d'un plus petit nombre de personnes. Les questions de développement économique et sociétal dans un contexte
de recul démographique et de fortes disparités régionales sont avant tout de nature qualitative et non
quantitative. L'approche politique jusqu'à présent axée sur la croissance doit être complétée par un paradigme du
déclin et de la transformation. Afin que l'intervention politique porte ses fruits, il y a lieu de mettre au point
d'autres échelles et facteurs de réussite;
- jugent indispensable de développer les Fonds structurels et le FEADER de sorte que leurs instruments
prennent suffisamment en compte les besoins des régions en expansion et de celles en déclin;
- suggèrent qu'une nouvelle orientation stratégique à moyen terme (2013) soit donnée à la politique structurelle
européenne, à la lumière de l'évolution régionale différenciée du vieillissement et du changement de la
population. Pour ce faire, il convient d'instaurer un bilan démographique obligatoire, afin de mener une analyse
d'impact sur la compatibilité en matière de changement démographique;
- estiment que le changement démographique doit être un thème transversal de la politique, afin de pouvoir
traiter à temps les risques à long terme, et de pouvoir reconnaître et exploiter les opportunités. À cette fin, il
convient d'affronter aussi les vérités gênantes, et de tenir compte de tous les éléments dans le débat public. Ce
n'est que lorsque le monde politique et le public auront accepté que tout comme le vieillissement général de la
société, le recul durable de la population est une réalité structurelle irréversible, que l'on pourra développer des
stratégies politiques adéquates.