Silny odczyn poszczepienny u dziecka w wieku 1 roku

Silny odczyn poszczepienny u dziecka w wieku 1 roku

Silny niepożądany odczyn
poszczepienny
u rocznego dziecka
Dr n. med. Ewa Duszczyk
2
Co to jest niepożądany odczyn
poszczepienny
 Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) stanowi
każde zaburzenie stanu zdrowia powiązane czasowo ze
szczepieniem
 Kiedy – w okresie 4 tygodni po podaniu szczepionki
 W przypadku szczepionki BCG i OPV czas jest dłuższy
 Nie wszystkie objawy wymienione w charakterystyce
produktu leczniczego (zwłaszcza rzadkie i bardzo
rzadkie) mają związek przyczynowy ze szczepieniem
3
Przykład 1.
Niemowlę 10 miesięczne zostało
zaszczepione przeciwko meningokokom
serogrupy B
Wystąpiła gorączka do 40°C
Dziecko hospitalizowano
4
Pytanie 1.
Czy to poważny odczyn poszczepienny
Czy to ciężki odczyn poszczepienny
Nie wiem
5
Przykład 2.
W 8 dobie po szczepieniu przeciwko
odrze, śwince i różyczce wystąpiła
gorączka i wysypka
6
Pytanie 2.
Czy to poważny niepożądany odczyn
poszczepienny ?

Tak
 Nie
 Nie wiem
7
Klasyfikacja NOPów
Odczyn poważny
Ciężki
Umiarkowany
Łagodny
8
Odczyn poważny
To odczyn, którego wynikiem jest:
Zgon
Znaczny lub trwały uszczerbek zdrowia
Stan bezpośredniego zagrożenia życia lub
hospitalizacja
9
Hospitalizacja jako kryterium odczynu
poważnego
Nie jest równoznaczna ze stanem zdrowia
pacjenta
Zależy od decyzji lekarza, jego ostrożności
Czasami od okoliczności społecznych
10
Odczyn ciężki
Nie stanowi zagrożenia życia
Nie prowadzi do trwałego uszczerbku na
zdrowiu
Przykłady: duży obrzęk kończyny, silne
zaczerwienienie, wysoka gorączka, ale
niezagrażające życiu, nie wymagające
koniecznie hospitalizacji dla ratowania zdrowia
11
Przyczyny niepożądanych odczynów
poszczepiennych (NOP)
 Koincydencja – przypadkowe występowanie
objawów, czasowo związane z wykonanym
szczepieniem (najczęściej)
 Błąd w wykonaniu szczepienia lub wada szczepionki
 Indywidualna reakcja organizmu na szczepionkę
12
NOP spowodowane działaniem
szczepionki
 Reakcja miejscowa i gorączka w okresie 48 h po
DTPw, DTPa-IPV-Hib
 Gorączka i wysypka 7-10 dni po podaniu MMR
 Zapalenie ślinianek w 3. tyg. Po podaniu MMR
 VAPP po podaniu szczepionki OPV
 Małopłytkowość w okresie 30 dni po MMR
 Reakcja anafilaktyczna po szczepieniu (może
wystąpić po podaniu każdej szczepionki)
13
Błędy w wykonaniu szczepień
 Niewłaściwe miejsce i droga podania
 Szczepionka niewłaściwie przygotowana
 Szczepionka niewłaściwie przechowywana
 Zignorowanie przeciwwskazań do szczepienia
 Podanie niewłaściwego preparatu (nieuważne czytanie
etykiet)
14
Niepożądane odczyny poszczepienne
24 h po
szczepieniu:
5 dni po
szczepieniu:
 Anafilaksja
 Ciężka reakcja
miejscowa
 Nieutulony płacz
 HHE
 Wstrząs toksyczny
 Ropień w miejscu
podania szczepionki
 Sepsa
15
Niepożądane odczyny poszczepienne
Zapalenie splotu barkowego 2-28 dni po
szczepionce zawierającej anatoksynę tężcową
Drgawki (zwykle gorączkowe) 6-12 dni po MMR,
0-2 dniu po DTP
Małopłytkowość 15-35 dni po MMR
Ostre porażenie wiotkie 4-30 dni po OPV, dla
osób z kontaktu 4-75 dni
W okresie 1-12 mies. od szczepienia BCG –
zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie kości i
szpiku kostnego, uogólnione zakażenie BCG
16
Wstrząs anafilaktyczny – objawy zwiastujące
 Nagłe zaczerwienie skóry, uczucie gorąca, świąd
 Pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy
 Stridor krtaniowy, chrypka, duszność
 Skurcz oskrzeli
 Hypotonia lub tachykardia prowadząca do zaburzeń
świadomości
Szczepienia należy wykonywać w gabinecie
dysponującym zestawem przeciw wstrząsowym
(adrenalina)
Po wykonaniu szczepienia dziecko powinno być
obserwowane min. 20 minut (nadzór pielęgniarki)
18
Zasady zgłaszania NOP
USTAWA z 5 grudnia 2008 r., artykuł 21
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r
w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych
oraz kryteriów ich rozpoznawania
Lekarz, który rozpoznaje lub podejrzewa NOP ma
obowiązek zgłoszenia tego faktu w ciągu 24 h do PPIS
właściwego dla miejsca powzięcia podejrzenia (telefon,
fax + wypełnienie zgłoszenia NOP)
19
Zasady zgłaszania NOP
Inspektor sanitarny uzupełnia zgłoszenie o
informacje zebrane w miejscu wykonania
szczepienia lub niezwłocznie przekazuje d PPIS
właściwego dla miejsca wykonania szczepienia
Następnie zgłoszenie przekazywane jest do PWIS
i NIZP-PZH oraz Urzędu Rejestracji Leków
20
Informowanie o możliwości wystąpienia NOP
 Jest elementem procesu kwalifikacji do konkretnego
szczepienia
 Wytłumaczenie rodzicom czym jest NOP
- zdarzenie medyczne czasowo powiązane ze
szczepieniem
- nie wszystko, co wystąpi po szczepieniu jest wynikiem
jego działania
 Określenie częstości poszczególnych działań
niepożądanych: miejscowych i ogólnych
 Przygotowanie rodzica do ewentualnego działania
(nazwa i dawka leku przeciwgorączkowego)
21
Czy NOP jest przeciwwskazaniem do
dalszych szczepień ?
Ogólne zasady szczepień
Stałe przeciwwskazania
reakcja anafilaktyczna na
poprzednią dawkę szczepionki
reakcja anafilaktyczna na
jakikolwiek składnik
szczepionki
*obecnie rozszerzony
program szczepień,
mało przeciwwskazań
22
22
Czasowe
przeciwwskazania
ostra choroba o
umiarkowanym
lub ciężkim przebiegu,
przebiegająca z gorączką lub
bez gorączki
zaostrzenie przewlekłego
procesu chorobowego
Stany, w których
istnieją
przeciwwskazania
do wykonania wielu
(ale nie wszystkich
szczepień)
reakcje anafilaktyczne
w wywiadzie
zakażenie wirusem HIV*
przeszczep szpiku
zaburzenia odporności
ciąża
22