raport z wykonania w latach 2004

Transkrypt

Załącznik do uchwały Rady Powiatu
Działdowskiego Nr XIII/103/08 z dnia
18 kwietnia 2008r.
Zarząd Powiatu Działdowskiego
RAPORT Z WYKONANIA W LATACH 2004-2006
„PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
W POWIECIE DZIAŁDOWSKIM
NA LATA 2004-2008”
Działdowo, 2007
Raport z wykonania w latach2004-2006 „Programu ochrony środowiska w powiecie działdowskim na lata 2004-2008”
SPIS TREŚCI
1.
WPROWADZENIE _________________________________________________________ 4
1.1.
PODSTAWA PRAWNA ______________________________________________________ 4
1.2.
PRZEDMIOT OPRACOWANIA _______________________________________________ 4
1.3.
CEL I ZAKRES OPRACOWANIA______________________________________________ 4
1.4.
MATERIAŁY WYKORZYSTANE DO OPRACOWANIA _____________________________ 4
2.
NAJWAŻNIEJSZE UWARUNKOWANIA REALIZACJI PROGRAMU ____________ 5
2.1.
INFORMACJE OGÓLNE ____________________________________________________ 5
2.2.
CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA __________________________________ 5
2.3.
TENDENCJE ROZWOJOWE POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO ______________________ 5
2.4.
ZMIANA UWARUNKOWAŃ PRAWNYCH_______________________________________ 6
ZMIANY W STANIE ŚRODOWISKA NA TERENIE POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
W OKRESIE SPRAWOZDAWCZYM (2004 – 2006). _____________________________ 7
3.
3.1.
INFORMACJE OGÓLNE ____________________________________________________ 7
3.2.
CHARAKTERYSTYKA POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO ___________________________ 8
3.3.
STAN I TENDENCJE ZMIAN JAKOŚCI POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO _________ 8
3.4.
OCHRONA PRZED HAŁASEM I PROMIENIOWANIEM ELEKTROMAGNETYCZNYM _ 11
3.5.
OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH ______________________ 11
3.6.
OCHRONA GLEB_________________________________________________________ 17
3.7.
OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU, LASY ________________________________ 18
3.8.
EDUKACJA EKOLOGICZNA _______________________________________________ 19
4.
OMÓWIENIE REALIZACJI PRZYJĘTYCH W PROGRAMIE CELÓW I DZIAŁAŃ
EKOLOGICZNYCH _______________________________________________________ 20
5.
ANALIZA WSKAŹNIKÓW DO OCENY EFEKTÓW REALIZACJI PROGRAMU__ 35
6.
ANALIZA WYDATKÓW INWESTYCYJNYCH PONIESIONYCH NA OCHRONĘ
ŚRODOWISKA I MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA INWESTYCJI W TYM
ZAKRESIE _______________________________________________________________ 36
7.
OCENA
REALIZACJI
PRZYJĘTYCH
W
PROGRAMIE
CELÓW
EKOLOGICZNYCH_______________________________________________________________
39
7.1.
OCHRONA POWIETRZA ___________________________________________________ 39
7.2.
OCHRONA PRZED HAŁASEM ______________________________________________ 40
7.3.
GOSPODARKA WODNO – ŚCIEKOWA, OCHRONA WÓD I KSZTAŁTOWANIE
STOSUNKÓW WODNYCH _________________________________________________ 40
7.4.
OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ,
ZAGOSPODAROWANIE LASÓW ____________________________________________ 41
7.5.
OCHRONA POWIERZCHNI TERENU, GLEB, WALKI Z EROZJĄ I REKULTYWACJA
GRUNTÓW ______________________________________________________________ 41
7.6.
ZADANIA W ZAKRESIE POWIATOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA _________ 41
7.7.
EDUKACJA EKOLOGICZNA _______________________________________________ 42
2
8.
PRZYCZYNY
ROZBIEŻNOŚCI
POMIĘDZY
PRZYJĘTYMI
CELAMI
I
DZIAŁANIAMI A ICH WYKONANIEM ______________________________________ 42
9.
OCENA INSTRUMENTÓW REALIZACJI PROGRAMU _______________________ 42
10.
PROPOZYCJE ZMIAN W OBOWIĄZUJĄCYM PROGRAMIE OCHRONY
ŚRODOWISKA ___________________________________________________________ 43
11.
PODSUMOWANIE ________________________________________________________ 43
3
1.
WPROWADZENIE
1.1.
PODSTAWA PRAWNA
Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie art.18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r. Prawo ochrony środowiska. (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902). Zgodnie
z wyżej wymienionym przepisem organ wykonawczy powiatu sporządza co 2 lata raport z wykonania
programu ochrony środowiska dla powiatu i przedstawia go radzie powiatu.
1.2.
PRZEDMIOT OPRACOWANIA
Przedmiotem niniejszego Raportu jest „Program ochrony środowiska w powiecie działdowskim na lata
2004–2008” przyjęty uchwałą Rady Powiatu Działdowskiego Nr XV/110/04 z dnia 14 kwietnia 2004 r.
Program ten jest narzędziem realizacji Polityki Ekologicznej Państwa na terenie powiatu działdowskiego
i określa:
• cele strategiczne i ekologiczne przewidziane do realizacji na terenie powiatu działdowskiego
w horyzoncie czasowym do 2008 roku,
• harmonogram realizacji zadań ekologicznych w zakresie: ochrony i racjonalnego wykorzystania
zasobów przyrodniczych, poprawy jakości środowiska i edukacji ekologicznej;
• środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym założenia systemu edukacyjno – informacyjnego oraz
mechanizmy prawno – ekonomiczne i środki finansowe.
Program jest dokumentem strategicznym i, w powiązaniu z postanowieniami wynikającymi
z dokumentów planistycznych oraz innych opracowań lokalnych dotyczących powiatu, a także
w nawiązaniu do obowiązujących aktów, prawnych stanowi podstawę realizacji zasady
zrównoważonego rozwoju.
1.3.
CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska nie określają wymagań dotyczących zakresu i formy
raportu z realizacji powiatowego programu ochrony środowiska. Przyjęto, że głównym celem
niniejszego opracowania jest ocena realizacji wdrażania przyjętych w Programie… (POŚ) priorytetów
i celów ekologicznych oraz działań na rzecz ich realizacji, w kontekście stanu środowiska faktycznego
i prawnego.
Oceny zmian stanu środowiska w powiecie działdowskim dokonano poprzez porównanie jego stanu na
przestrzeni lat 2004 – 2006.
W wyniku oceny Programu… sformułowane zostały propozycje do jego zmiany, wynikające m.in.
z konieczności dostosowania zapisów wynikających głownie z aktualnie obowiązującego prawa,
stanowiącego implementację przepisów Unii Europejskiej, aktualnego stanu środowiska na terenie
powiatu działdowskiego, możliwości finansowania inwestycji i działań w polach strategicznych
uznanych w Programie… za priorytetowe.
1.4.
MATERIAŁY WYKORZYSTANE DO OPRACOWANIA
Przy opracowaniu Raportu zostały wykorzystane dane statystyczne i dane o stanie środowiska, które są
materiałami ogólnodostępnymi i łatwymi do weryfikacji oraz materiały i dane przekazane przez gminy
i podmioty gospodarcze z terenu powiatu działdowskiego.
Dane zawarte w niniejszym Raporcie pochodzą między innymi z:
• banku Danych Regionalnych prowadzonego w formie elektronicznej przez GUS w Warszawie,
4
•
•
•
•
danych i informacji pochodzących z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Olsztynie
umieszczonych w cyklu opracowań rocznych (raporty o stanie środowiska w województwie
warmińsko – mazurskim),
informacji przekazanych przez Urząd Wojewódzki w Olsztynie,
materiałów archiwalnych i własnych Starostwa Powiatowego w Działdowie,
materiałów przekazanych przez gminy powiatu działdowskiego.
2.
NAJWAŻNIEJSZE UWARUNKOWANIA REALIZACJI PROGRAMU
2.1.
INFORMACJE OGÓLNE
W Programie przyjęto, że jego podstawowymi uwarunkowaniami realizacji są:
•
cele Polityki Ekologicznej Państwa,
•
tendencje rozwojowe powiatu działdowskiego,
•
uwarunkowania prawne,
•
aktualny stan środowiska,
•
wydatki poniesione na ochronę środowiska i możliwości finansowania inwestycji w tym zakresie.
2.2.
CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA
Cele polityki ekologicznej państwa określone zostały w dokumentach:
Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 –
2010.
Dokument ten został sporządzony w oparciu o zapisy nowej ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo
ochrony środowiska. Zawiera on aktualizację i uszczegółowienie długookresowej „II Polityki
Ekologicznej Państwa”, zwłaszcza w nawiązaniu do priorytetowych kierunków działań określonych
w VI Programie Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska na lata 2001–2010.
Narodowy Plan Rozwoju 2004–2006.
Narodowy Plan Rozwoju jest podstawowym dokumentem określającym strategię społeczno gospodarczą Polski w pierwszych latach członkostwa w Unii Europejskiej. Jego zadaniem jest
osiągnięcie spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej Polski z Unią Europejską. Wskazuje
wielkość planowanego zaangażowania środków Funduszy Strukturalnych, Funduszu Spójności
i środków krajowych oraz określa sposób koordynacji i wdrażania pomocy strukturalnej w okresie
realizacji Planu.
Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej (NSEE).
Strategia ta jest dokumentem identyfikującym i hierarchizującym główne cele edukacji środowiskowej.
Wskazuje także możliwości ich realizacji. Cele zawarte w NSEE zostaną przełożone na konkretne
zadania w „Narodowym Programie Edukacji Ekologicznej” oraz w programach lokalnych, służących
realizacji zadań edukacyjnych promujących ideę ekorozwoju.
Cele i kierunki określone w wyżej wymienionych dokumentach nie uległy zmianie.
2.3.
TENDENCJE ROZWOJOWE POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
5
Program ochrony środowiska w powiecie działdowskim na lata 2004-2008 uwzględnia kierunki
rozwoju powiatu określone w Strategii rozwoju społeczno – gospodarczego powiatu działdowskiego.
Opracowana dla powiatu działdowskiego Strategia rozwoju… precyzuje wizję powiatu działdowskiego
w 2015 roku oraz wyznacza cele główne - kierunki rozwoju niezbędne do realizacji celu nadrzędnego,
który został sformułowany jako: zrównoważony rozwój gmin powiatu działdowskiego.
Cele szczegółowe związane ze środowiskiem przyrodniczym dotyczą następujących kierunków rozwoju:
polepszenie warunków życia mieszkańców oraz funkcjonowania podmiotów gospodarczych, który to
kierunek zakłada:
−
zintegrowanie środowiska na rzecz rozwoju gospodarczego, w tym prowadzenie działalności
szkoleniowej, doradczej, informacyjnej i promocyjnej;
−
modernizację dróg powiatowych i gminnych;
−
modernizację linii kolejowych relacji Działdowo – Warszawa oraz Działdowo - Olsztyn;
−
rozbudowę sieci kanalizacyjnej i wodociągowej;
−
modernizację linii energetycznych.
zrównoważony rozwój gospodarczy, który wiąże się ze:
−
stworzeniem płaszczyzny współpracy pomiędzy instytucjami działającymi na rzecz środowiska;
−
skierowaniem zainteresowania instytucji i lokalnej społeczności na kontrolowane użytkowanie
przestrzeni i zasobów poprzez:
organizację corocznych konkursów o tematyce prośrodowiskowej,
organizację olimpiady wiedzy ekologicznej,
rozwój i popularyzację edukacji ekologicznej,
wspieranie i propagowanie idei zrównoważonego rolnictwa,
wyznaczenie i organizację ścieżek ekologicznych dla turystyki pieszej i
rowerowej,
−
wspieraniem i propagowaniem idei zrównoważonego rozwoju m.in. poprzez realizację programu
zalesień, poszukiwanie alternatywnych źródeł energii i możliwości ich wykorzystania,
wielofunkcyjny rozwój wsi czy też produkcję „zdrowej żywności”;
−
stworzeniem systemu segregacji odpadów uwzględniającego takie elementy jak budowa sortowni,
organizacji i budowa kompostowni, budowa drugiej kwatery składowiska odpadów, wdrożenie
zintegrowanego systemu gospodarki odpadami;
−
podkreśleniem i wykorzystaniem korzyści i atutów powiatu występujących na określonych
obszarach, np. rozwój turystyki (Działdowo, Lidzbark, Rybno).
integracja i aktywizacja mieszkańców powiatu:
−
stworzenie, wspieranie i propagowanie programu edukacji ekologicznej,
−
podnoszenie kwalifikacji i wiedzy wśród rolników.
2.4.
ZMIANA UWARUNKOWAŃ PRAWNYCH
Zmiana uwarunkowań prawnych jest efektem dostosowania wielu krajowych przepisów prawnych
i struktur organizacyjnych do przepisów i struktur Unii Europejskiej, zwłaszcza w dziedzinie ochrony
przyrody i środowiska. Na szczeblu krajowym zostały wprowadzone nowe ustawy, m.in.:
−
−
ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz.880 z późn. zm.
wprowadzonymi w 2005, 2006 i 2007r.), która uchyliła dotychczas obowiązującą ustawę z dnia
16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001r. Nr 99, poz. 1079 z późn. zm.),
ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U Nr 80,
poz. 717 z późn. zm.), która uchyliła poprzednio obowiązującą ustawę z dnia 7 lipca 1994 r.
6
o zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity: Dz. U. z 1999r. Nr 15, poz.139 z późn.
zm.),
−
ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. z 2004r. Nr 93, poz.898),
która uchyliła dotychczas obowiązującą ustawę z dnia 16 marca 2001 r. o rolnictwie
ekologicznym (Dz. U. Nr 38, poz.452),
−
ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków
pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U.
Nr 229, poz. 2273),
wraz z rozporządzeniami wykonawczymi do ustanowionych przepisów.
Konieczność uporządkowania regulacji prawnych poprzez wdrażanie dyrektyw obowiązujących w Unii
Europejskiej jest przyczyną nieustannych zmian w przepisach obowiązujących ustaw, a to z kolei rodzi
potrzebę wprowadzania nowych rozporządzeń wykonawczych.
Dotyczy to szczególnie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Uwzględniając wszystkie zmiany tej ustawy wprowadzone w okresie 2001-2006 ogłoszono jednolity tekst
ustawy – Prawo ochrony środowiska w Dz. U. z 2006r. Nr 129, poz.902.
Ponadto zmianom uległy przepisy m.in. takich ustaw jak:
−
ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne – dla której, uwzględniając dokonane zmiany,
ogłoszono jednolity tekst w Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019.
−
ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie – dla której, uwzględniając dokonane
zmiany, ogłoszono jednolity tekst w Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066.
−
ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach - dla której, uwzględniając dokonane zmiany,
−
ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach – dla której, uwzględniając dokonane zmiany,
−
ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane – dla której, uwzględniając dokonane zmiany,
−
ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych – dla której, uwzględniając
dokonane zmiany, ogłoszono jednolity tekst w Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266.
Wymienione wyżej ustawy dokonują w zakresie swoich regulacji wdrożenia dyrektyw Wspólnot
Europejskich.
3.
ZMIANY W STANIE ŚRODOWISKA NA TERENIE POWIATU
DZIAŁDOWSKIEGO W OKRESIE SPRAWOZDAWCZYM (2004 – 2006).
3.1.
INFORMACJE OGÓLNE
Stan środowiska w powiecie działdowskim monitorowany jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Olsztynie oraz Wojewódzką Stację Sanitarno - Epidemiologiczną.
Zmiany stanu środowiska widoczne są dopiero w dłuższej perspektywie czasowej.
Obraz zmian stanu środowiska daje jednocześnie pogląd co do efektów podejmowanych działań
w ochronie środowiska oraz realizacji założonych celów ekologicznych w poszczególnych obszarach:
1) ochrona powietrza atmosferycznego,
2) ochrona przed hałasem i promieniowaniem,
3) ochrona i kształtowanie stosunków wodnych,
4) ochrona przyrody, krajobrazu i różnorodności biologicznej,
5) gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi,
7
6) przeciwdziałanie poważnym awariom.
3.2.
CHARAKTERYSTYKA POWIATU DZIAŁDOWSKIEGO
Powiat działdowski położony jest w południowo-zachodniej części województwa warmińsko mazurskiego i obejmuje powierzchnię 964,3 km2, co stanowi około 4% ogólnej powierzchni
województwa. Siedzibą powiatu jest Działdowo. Pod względem administracyjnym powiat działdowski
podzielony jest na 6 gmin. Są to:
1.
gmina Działdowo,
2.
miasto Działdowo,
3.
gmina Iłowo – Osada,
4.
miasto i gmina Lidzbark,
5.
gmina Płośnica,
6.
gmina Rybno.
W strukturze osadniczej powiatu występują 2 miasta i 140 miejscowości wiejskich, w tym 104
sołectwa.
W powiecie mieszka 65 025 osób, w tym w miastach 29 021 osób, co stanowi 44,6% ogółu ludności.
Wskaźnik gęstości zaludnienia jwynosi 68 osób na km2. Przyrost naturalny jest dodatni i w 2006 roku
wynosił 114 osób. Ujemne jest natomiast saldo migracji, które w charakteryzowanym roku wyniosło –
217 osób.
Strukturę gospodarczą powiatu określa się jako rolniczo - przemysłową. W rejestrze REGON
zarejestrowanych było 3 586 podmiotów gospodarki narodowej (GUS, 2006 r.).
Na terenie powiatu działdowskiego rozwija się przemysł rolno-spożywczy, przy czym największe
znaczenie odgrywają w tej dziedzinie przemysł mleczarski (Działdowo i Lidzbark) oraz mięsny
(Rybno). Występujące w powiecie zasoby leśne stanowią podstawę do produkcji drewna i wyrobów z
drewna, a zatem stwarzają możliwości dla funkcjonowania przedsiębiorstw zajmujących się obróbką
drewna. Kolejną gałęzią gospodarki rozwijającą się na obszarze charakteryzowanej jednostki
administracyjnej jest działalność związana z budownictwem. Podstawą tej działalności są
udokumentowane złoża kopalin występujących w powiecie. Charakteryzując gospodarkę powiatu
należy wspomnieć także o przemyśle chemicznym i kosmetycznym – w tym zakresie na terenie powiatu
produkowane są m.in. opakowania szklane i plastikowe dla przemysłu kosmetycznego i alkoholowego.
Powiat posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę drogową i kolejową. Przez Działdowo przebiega
magistrala kolejowa E65 Warszawa-Gdańsk z połączeniem do Olsztyna i Grudziądza, a w pobliżu
droga o znaczeniu krajowym E-7 Warszawa - Gdańsk i sieć dróg wojewódzkich w kierunku Olsztyna,
Torunia i Grudziądza
3.3.
STAN I TENDENCJE ZMIAN JAKOŚCI POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO
Powiat działdowski odznacza się stosunkowo niskimi wskaźnikami zanieczyszczenia powietrza,
co związane jest z jego rolniczym charakterem oraz brakiem rozbudowanego przemysłu ciężkiego,
chemicznego oraz wielkiej energetyki. Emitorami zanieczyszczeń do atmosfery są tu głównie zakłady
przemysłu spożywczego, gospodarki komunalnej oraz źródła komunikacyjne.
W latach 2003 - 2005 prowadzono na obszarze powiatu działdowskiego badania poziomów substancji
w powietrzu w jednej stacji pomiarowej zlokalizowanej w Działdowie przy pl. Biedrawy 5. Uzyskane
wyniki zestawiono w poniższej tabeli, przy czym uwzględniono w niej także w celach porównawczych
8
dane obejmujące swoim zasięgiem rok 2001 – ostatni rok analizowany w materiale źródłowym dla
niniejszego Raportu….(Program ochrony środowiska…).
Tabela 1
Wyniki pomiarów zanieczyszczeń powietrza na obszarze powiatu działdowskiego
rok
prowadzenia
pomiarów
2001
2003
2004
2005
2001
2003
2004
2005
2001
2003
2004
2005
2001
2003
2004
2005
Wyniki pomiarów zanieczyszczeń [μg/m3]
średnie stężenie
najwyższe
stężenie
w sezonie:
stężenie 24średnioroczne
godzinne
letnim
grzewczym
dwutlenek azotu
16
bd.
14
18
21
56
18
25
23
50
21
24
30
65
26
34
dwutlenek siarki
10
bd.
2
18
7
41
1
14
8
54
1
14
6
40
1
11
pył zawieszony R
23
122
9
38
21
121
8
34
23
89
8
37
Pył zawieszony PM10
28
bd.
8
47
21
bd.
11
32
26
bd.
20
32
Źródło: Raport o stanie środowiska województwa warmińsko – mazurskiego w 2005 roku, WIOŚ
Olsztyn, 2006
Kryterium oceny dla uzyskanych wyników stanowiły wartości dopuszczalne określone w
Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 roku w sprawie dopuszczalnych
poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w
powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. nr
87 poz. 796) oraz w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002
roku w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r. nr 1 poz.
12) – w odniesieniu do arsenu, kadmu, miedzi i niklu.
Opierając się na danych umieszczonych w tabeli 1 oraz na ww. aktach prawnych należy stwierdzić, że
na obszarze powiatu działdowskiego poziom zanieczyszczeń powietrza w ostatnich latach utrzymuje się
na zbliżonym poziomie.
W odniesieniu do dwutlenku azotu odnotowano niewielką tendencję wzrostową, przy czym,
uwzględniając fakt, że głównym źródłem tego związku na terenie całego województwa warmińsko –
mazurskiego jest komunikacja samochodowa oraz energetyka, można uznać, że przy ciągle
wzrastającym natężeniu ruchu na szlakach komunikacyjnych powiatu działdowskiego, jest to normalne
następstwo tego zjawiska. Na uwagę zasługuje fakt, że pomimo iż na stacji w Działdowie odnotowano
najwyższe stężenie średniodobowe, to nie przekracza ono dopuszczalnej wartości (150 μg/m3).
Podobnych przekroczeń nie stwierdzono również w odniesieniu do dwutlenku siarki. Głównym źródłem
tego związku z powietrzu są paleniska przemysłowe oraz domowe, spalające paliwa stałe, zwłaszcza
9
węgiel kamienny w celach energetycznych. Fakt ten potwierdzają wyniki badań średniodobowych –
średnie stężenie dwutlenku siarki w sezonie grzewczym były kilkukrotnie a nawet kilkunastokrotnie
wyższe niż w sezonie letnim. Jedno z najwyższych stężeń pomierzonych w całym województwie
zanotowano właśnie na stacji w Działdowie, która usytuowana jest w centrum miasta, w ciasnej
zabudowie, opalanej głównie przez małe, lokalne kotłownie węglowe.
Stężenia pyłu zawieszonego oznaczanego metodą reflektometryczną (R) kształtowały się w skali roku
na bardzo podobnym poziomie i nie przekraczały wartości dopuszczalnej. Pomiary stężeń
średniodobowych natomiast wskazują wyraźnie na sezonowość występowania charakteryzowanej
substancji w powietrzu - jako, że głównym jej źródłem jest energetyka. Odnosząc się do wartości
dopuszczalnej dla stężeń średniodobowych pyłu oznaczanego metodą reflektometryczną (R) – 50 μg/m3
– należy stwierdzić, że jej maksymalna wartość na terenie powiatu została przekroczona ponad
dwukrotnie w roku 2003 i 2004 oraz o 1,5 raza w roku 2005. Biorąc pod uwagę, że Rozporządzenie
Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu,
alarmowych poziomów niektórych substancji…(Dz. U. z 2002 r. nr 87 poz. 796) zezwala na taką
możliwość maksymalnie 35 razy w roku, należy zaznaczyć, że w 2005 roku częstość przekroczeń w
powiecie działdowskim wynosiła 40 razy (w latach 2003-2004 było to 20 razy).
Stężenia średnioroczne pyłu zawieszonego oznaczanego metodą wagową (PM10) kształtowały się na
stanowisku pomiarowym w Działdowie poniżej wartości dopuszczalnej, natomiast w odniesieniu do
stężeń średniodobowych stwierdzono przekroczenie wartości dopuszczalnej. Dopuszczalna częstość
przekraczania dopuszczalnego poziomu w roku kalendarzowym została przekroczona 39 razy.
W ramach porozumienia zawartego z Wojewódzkim Inspektorem Ochrony Środowiska, metale w pyle
PM10 pobranym przez WSSE w Działdowie oznaczane są przez WIOŚ w Olsztynie. Oznaczeniom
podlegają ołów, arsen, kadm, miedź oraz nikiel. Uzyskane wyniki przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 2
Wyniki pomiarów stężeń wybranych metali ciężkich w pyle PM10
Średnie stężenie w sezonie
Stężenie 24-godzinne
letnim
grzewczym
najniższe
najwyższe
3
Ołów [μg/m ]
0,0072
0,0046
0,0098
0,0006
0,0370
2004
0,0075
0,0039
0,0111
0,0010
0,0390
2005
Kadm [μg/m3]
0,0005
0,00048
0,00060
<0,0001
0,00196
2004
0,0005
0,00045
0,00061
<0,0002
0,00153
2005
Miedź [μg/m3]
0,0114
0,0079
0,0148
0,0013
0,070
2004
0,0081
0,0086
0,0076
0,0020
0,016
2005
Nikiel [μg/m3]
0,0010
0,0009
0,0012
0,0002
0,004
2004
0,0015
0,0016
0,0015
0,0000
0,011
2005
3
Arsen [μg/m ]
0,0088
0,0086
0,0091
0,0006
0,023
2005
Olsztyn, 2006
Rok badań
Stężenie
średnioroczne
Zasadniczo zawartości wymienionych w powyższej tabeli metali ciężkich w pyle PM10 są niewielkie.
Jedynie wielkość stężenia arsenu zbliża się do wartości odniesienia.
Analiza danych za rok 2005 wskazuje, że zasadniczo stan powietrza na terenie powiatu jest dobry, choć
wartość niektórych parametrów uległa pogorszeniu. Dobry stan powietrza w powiecie potwierdza także
klasyfikacja stref województwa wykonana przez WIOŚ na potrzeby sporządzenia rocznej oceny jakości
10
powietrza na obszarze województwie – powiat działdowski zakwalifikowano do najwyższej możliwej
klasy – klasy A (zarówno dla kryterium ochrony zdrowia, jak i kryterium ochrony roślin).
Należy jednak podkreślić, że lokalnie mogą występować sytuacje niekorzystnie wpływające na zdrowie
mieszkańców. Związane one są ze zwiększoną emisją spalin samochodowym (np. w okresie
wakacyjnym) lub zanieczyszczeń powstających przy niepełnym spalaniu paliw stałych w paleniskach
domowych i w starych wyeksploatowanych kotłowniach, zwłaszcza w gęstej zabudowie miejskiej.
Podsumowując, stan czystości powietrza na terenie powiatu w latach 2004 – 2005 można uznać za
dobry. Zanieczyszczenia emitowane z zakładów przemysłowych, z energetyki grzewczej i ze środków
transportu nie powodują istotnego wzrostu stężeń zanieczyszczeń w powietrzu. Można stwierdzić, że
przemiany gospodarcze a także wzrost świadomości ekologicznej w ostatnich latach przyczyniły się do
zmniejszenia emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez:
- ograniczenie produkcji przemysłowej,
- budowę kotłowni gazowych i olejowych,
- wzrost zużycia benzyny bezołowiowej.
3.4.
OCHRONA PRZED HAŁASEM I PROMIENIOWANIEM
ELEKTROMAGNETYCZNYM
Obecnie hałas stanowi jedno z najbardziej powszechnych zanieczyszczeń środowiska. Na jego
szkodliwe oddziaływanie narażona jest największa liczba osób. Dotyczy to w szczególności hałasu
pochodzącego od środków transportu (hałas komunikacyjny). Jego następstwem jest zanikanie ciszy
nocnej w obszarach bezpośrednio sąsiadujących z ciągami komunikacyjnymi.
• mała uciążliwość – LAeq ≤ 52 dB,
• średnia uciążliwość – 52 dB < LAeq ≤ 62 dB,
• duża uciążliwość – 63 dB < LAeq ≤ 70 dB
• bardzo duża uciążliwość – LAeq > 70 dB.
Na terenie powiatu działdowskiego, zarówno w czasie poprzedzającym opracowanie Programu
ochrony środowiska… jak również w okresie sprawozdawczym objętym niniejszym dokumentem, nie
były prowadzone badania natężenia hałasu
Mało rozpoznane w powiecie są także zagrożenia związane z emisją promieniowania
elektromagnetycznego. Promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujące wywoływane jest głównie
przez stacje i linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia, stacje nadawcze radiowe i telewizyjne,
stacje bazowe telefonii komórkowej. Konieczne jest kontrolowanie poziomu promieniowania
elektromagnetycznego, wokół tych źródeł, zarówno na obszarach zabudowy mieszkaniowej jak i na
terenach przewidzianych do lokalizacji takiej zabudowy.
3.5.
OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH
Wprowadzanie ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi. Oczyszczalnie ścieków.
Zbiorcze zestawienie informacji na temat infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki ściekowej na
Tereni powiatu działdowskiego przedstawia poniższa tabela.
Tabela 3
Infrastruktura techniczna ochrony środowiska w powiecie działdowskim w latach 2002
– 2005
11
parametr
długość czynnej sieci rozdzielczej
połączenia prowadzące do budynków
mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania
ludność korzystająca z sieci wodociągowej
długość czynnej sieci kanalizacyjnej
połączenia prowadzące do budynków
mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania
ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej
wodociągowa sieć rozdzielcza na 100 km2
kanalizacyjna sieć rozdzielcza na 100 km2
Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS
jednostka
rok
2004
2005
488,6
525,6
km
2003
482,0
2006
536,5
szt.
9493
9595
9844
9851
osoba
km
53124
190,4
52587
155,5
53178
163,5
53228
165,4
szt.
2705
3287
3570
3718
osoba
km
km
27711
50,0
19,7
31795
51,3
16,3
32921
55,1
17,2
32989
56,2
17,3
Przepisy prawne Unii Europejskiej w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych
określone zostały w szczególności w dyrektywie Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 roku.
Dokument ten obliguje Rząd Rzeczypospolitej Polskiej do wybudowania, rozbudowania i/lub
zmodernizowania oczyszczalni ścieków komunalnych i systemów kanalizacji zbiorczej w aglomeracjach
w horyzoncie czasowym do 2015 r.
W grudniu 2003 r. Rada Ministrów przyjęła Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych
(KPOŚK) wprowadzony do polskiego systemu prawnego poprzez ustawę Prawo wodne; został on
zaktualizowany w 2005 r. Obecnie znów trwają prace nad aktualizacją przedmiotowego dokumentu –
opierają się one na sprawozdaniach z realizacji zadań inwestycyjnych zapisanych w KPOŚK
wykonanych w 2006 roku oraz na „Informacji na potrzeby KPOŚK”.
Porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej i zaspakajanie potrzeb ludności w dziedzinie
odprowadzania ścieków należy do zadań własnych gmin. Zadaniem państwa jest przede wszystkim
tworzenie prawnych, organizacyjnych i finansowych instrumentów wspomagających działania
samorządów lokalnych.
W oparciu o przepisy ustawy Prawo wodne Wojewoda Warmińsko - Mazurski wyznaczył na terenie
powiatu działdowskiego następujące aglomeracje:
• aglomeracja Iłowo – Osada (powołana rozporządzeniem Wojewody Warmińsko – Mazurskiego nr
26/2005; aglomeracja obejmuje miejscowości: Iłowo – Osada, Iłowo Wieś, Kraszewo, Narzym,
Pruski);
• aglomeracja Rybno (powołana rozporządzeniem Wojewody Warmińsko – Mazurskiego nr 20/2006;
aglomeracja obejmuje miejscowości: Rybno, Dębień, Gronowo, Groszki, Hartowiec, Jeglia,
Koszelewy, Naguszewo, Nowa Wieś, Prusy, Rumian, Truszczyny, Żabiny, Szczupliny, Tuczki);
• aglomeracja Uzdowo (powołana rozporządzeniem Wojewody Warmińsko – Mazurskiego nr
21/2006; aglomeracja obejmuje miejscowości: Uzdowo, Myślęta, Grzybiny, Ruszkowo, Sławkowo,
Kramarzewo, Turza Wielka);
• aglomeracja Działdowo (powołana rozporządzeniem Wojewody Warmińsko – Mazurskiego nr
27/2006; aglomeracja obejmuje miejscowości: Działdowo, Rudolfowo, Kisiny, Kurki, Księży
Dwór);
• aglomeracja Lidzbark (powołana rozporządzeniem Wojewody Warmińsko – Mazurskiego nr
28/2006; aglomeracja obejmuje miejscowości: Lidzbark, Ciechanówko, Wlewsk, Cibórz, Jamielnik).
Aglomeracje te powinny w terminie do 31 grudnia 2015 r. wykonać lub zmodernizować oczyszczalnie
ścieków, tak aby posiadały przepustowość zdolną przyjąć ścieki z całej aglomeracji i miały możliwość
wysokiej redukcji związków biogennych (związki azotu i fosforu) oraz wybudować kanalizację
doprowadzającą ścieki z aglomeracji do oczyszczalni.
12
Powodzenie w realizacji Programu zależy w dużej mierze od inicjatywy samorządów gminnych oraz
umiejętności pozyskiwania przez nie środków finansowych. Wydatki na ten cel pochodzące ze środków
funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej (narodowego i wojewódzkich) zostały określone jako
priorytetowe. Uruchomiono kredyty i pożyczki preferencyjne celem zapewnienia finansowania
inwestycji w tym zakresie. Również Fundusz Spójności daje możliwości dużym aglomeracjom lub
grupom aglomeracji uzyskania środków na inwestycje w gospodarce wodno-ściekowej. Instrumenty te
zachęcają jednostki samorządu terytorialnego do przyspieszenia realizacji przedsięwzięć umieszczonych
w KPOŚK, a co za tym idzie osiągnięcie przez kraj efektu ekologicznego.
Zadania samorządów szczebla gminnego w zakresie gospodarki ściekowej skupić się powinny na
rozbudowie sieci kanalizacyjnych tam, gdzie już funkcjonują zbiorcze oczyszczalnie ścieków oraz na
ich rozbudowie w kierunku zwiększenia przepustowości i poprawy jakości odprowadzanych ścieków
wraz z budową kanalizacji.
Alternatywnym rozwiązaniem dla terenów wiejskich o rozproszonej zabudowie jest budowa
przydomowych oczyszczalni ścieków współfinansowana przez fundusze pomocowe, Gminy
i mieszkańców.
W powiecie działdowskim funkcjonuje w aglomeracjach 5 zbiorczych oczyszczalni ścieków
komunalnych. Łącznie na terenie charakteryzowanej jednostki administracyjnej znajduje się 8
oczyszczalni ścieków komunalnych i 1 oczyszczalnia ścieków przemysłowych.
W oczyszczalniach komunalnych na terenie powiatu w 2006 roku oczyszczonych zostało ok. 1 969 000
m3 ścieków (łącznie z wodami infiltracyjnymi i ściekami dowożonymi). Łączna przepustowość
oczyszczalni wynosiła 10 843 m3 /dobę. Wynika z tego, że wykorzystanie oczyszczalni wynosi około 50
%. Powodem tego jest niedostatecznie rozwinięta sieć kanalizacyjna, której łączna długość na terenie
powiatu wynosi tylko 165,4 km. Odsetek ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków wynosił w 2006
roku 62,6%.
Ścieki oczyszczane w oczyszczalniach na terenie powiatu działdowskiego odprowadzane są
bezpośrednio lub za pośrednictwem rowów melioracyjnych do wód powierzchniowych – rzek Wel,
Mławki, Dwukolanki, Płośniczanki i do Kanału Młyńskiego.
Ładunek zanieczyszczeń odprowadzonych z oczyszczalni komunalnych do wód powierzchniowych był
następujący:
• BZT5
14343 kgO2/rok,
• ChZT
106253 kgO2/rok,
• Zawiesiny ogólne
15646 kg/rok,
• Azot ogólny
19845 kg/rok,
• Fosfor ogólny
1072 kg/rok.
Stan wód powierzchniowych
Wody płynące
W obrębie powiatu monitorowany jest stan czystości wód rzek Wel oraz Wkra wraz z dopływami
(Płośniczanka i Mławka).
W 2002 roku w granicach powiatu działdowskiego dominowały wody klasy III. W klasyfikacji ogólnej
wody rzeki Wel zaliczane były w 36 kilometrze biegu rzeki do III klasy czystości (Chełsty), potem jako
pozaklasowe (punkt w Lidzbarku powyżej jeziora Lidzbarskiego), następnie (punkt pomiarowo –
kontrolny w Ciborzu i punkt w Tuczkach) do II klasy czystości.
13
Rzeka Wkra w 2002 roku badana była w jednym punkcie pomiarowo – kontrolnym znajdującym się na
terenie charakteryzowanej jednostki administracyjnej – w Działdowie (Kisiny). Woda pobrana z tego
punktu została zaliczona do III klasy czystości. Podobną sytuacje odnotowano także w 1999 roku, kiedy
dodatkowo badania prowadzono także w punkcie w miejscowości Gnojenko – rzeka Wkra prowadziła
wówczas wody III klasy.
Badane dopływy rzek Wel i Wkry prowadziły również wody III klasy, przy czym Płośniczanka
kontrolowana była w 2002 roku a Mławka w 1999 roku.
W 2005 roku WIOŚ w Olsztynie prowadził na terenie powiatu działdowskiego w sieci monitoringu
diagnostycznego badania jakości wód następujących rzek:
• Wel,
• Płośniczanka.
W roku 2004 wprowadzono nową klasyfikacje jakości wód, w oparciu o rozporządzenie Ministra
Środowiska z 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych
i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji
stanu tych wód (nieobowiązujące). Cytowane rozporządzenie do prezentacji stanu wód wprowadza pięć
klas jakości:
•
•
•
•
•
Klasa I – wody o bardzo dobrej jakości,
Klasa II – wody dobrej jakości,
Klasa III – wody zadowalającej jakości,
Klasa IV – wody niezadowalającej jakości,
Klasa V – wody złej jakości.
Należy podkreślić, że wyniki badań wód sprzed 2004 roku przedstawione zostały wg starej klasyfikacji,
gdyż przeliczenie wyników badań jest czasochłonne i zwiększyłoby znacznie koszty wykonania raportu.
Jakość wód powierzchniowych w 5 punktach pomiarowo-kontrolnych na terenie powiatu
działdowskiego według nowej klasyfikacji w roku 2005 przedstawia poniższa tabela.
Tabela 4
Jakość wód powierzchniowych na terenie powiatu działdowskiego w 2005 roku
Lp
.
Nazwa rzeki
Nazwa punktu
km
biegu
rzeki
Ocena
ogólna
Wskaźniki decydujące o klasie
1.
PŁOŚNICZANKA
pow. ujścia do rz. Wel,
m. Koty
1,2
III
barwa, ChZT-Mn, ChZT-Cr, OWO, Nk,
NO3, NO2, Fe, oleje, saprob., b.coli fek,
og. b.coli
Tuczki
70,0
III
pow. Lidzbarka, Cibórz
43,9
IV
pow. Jez. Lidzbarskiego
34,7
III
pon. Lidzbarka, Chełsty
24,9
IV
2.
WEL
barwa ,BZT5, ChZT-Mn, ChZT-Cr, Nk,
saprob., chlorofil „a”, b.coli fek, og.
b.coli
barwa, ChZT-Cr, chlorofil „a”, b.coli
fek, og. b.coli
barwa ,BZT5, ChZT-Mn, ChZT-Cr,
OWO, Nk, oleje, saprob., chlorofil „a”,
b.coli fek, og. b.coli
barwa, ChZT-Cr, chlorofil „a”, b.coli
fek, og. b.coli
Olsztyn 2006
Rzeka Wel badana była łącznie w 7 punktach pomiarowo-kontrolnych z czego 4 zlokalizowane były na
terenie powiatu działdowskiego. Na przeważającym odcinku badana rzeka prowadziła wody III klasy,
14
jedynie w dwóch przekrojach – w Ciborzu i Chełstach – odpowiadała IV klasie. We wszystkich
badanych przekrojach barwa wskazywała na IV klasę, azot Kjeldahla i saprobowość na III klasę, zaś
związki organiczne, chlorofil i stan sanitarny na III lub IV klasę.
Rzeka Wel w 2005 roku zanieczyszczona była między innymi ściekami pochodzącymi z oczyszczalni w
Lidzbarku Welskim, Dąbrównie i Rybnie. Ponadto z obszaru Lidzbarka do charakteryzowanej rzeki
doprowadzane są także oczyszczone ścieki z zakładu Prefabet oraz z mleczarni.
Rzeka Płośniczanka badana była w 1 punkcie pomiarowo-kontrolnym w miejscowości Koty. W 2005
roku rzeka ta prowadziła wody III klasy. Wskazywały na tą klasę następujące parametry: ChZT-Mn,
OWO, związki azotu, żelazo, oleje mineralne i saprobowość sestonu. Klasie IV odpowiadały barwa,
ChZT-Cr oraz stan sanitarny. Pozostałe wskaźniki odpowiadały I lub II klasie.
Głównym punktowym źródłem zanieczyszczeń rzeki są ścieki odprowadzane poprzez rów melioracyjny
z oczyszczalni w Uzdowie oraz z oczyszczalni w Płośnicy.
Na terenie powiatu działdowskiego nie stwierdzono wód o złej jakości.
Podsumowując, z pięciu punktów pomiarowo - kontrolnych objętych monitoringiem diagnostycznym w
dwóch stwierdzono IV klasę jakości tj. wody niezadowalającej jakości - dotyczyło to rzeki Wel w
punktach zlokalizowanych w miejscowościach: Cibórz i Chełsty. W pozostałych punktach na rzece Wel
oraz w punkcie w Kotach (rzeka Płośniczanka) oznaczono wody III klasy tj. wody zadowalającej
jakości.
Wody stojące
Obecnie w ramach monitoringu jezior określa się:
•
klasę czystości (na podstawie Wytycznych monitoringu podstawowego jezior (Kudelska i inni,
1994)), która opiera się na sumarycznej ocenie wszystkich wskaźników fizycznych, chemicznych
i biologicznych z okresu wiosennej cyrkulacji i pełni stagnacji letniej; wskaźnik sanitarny – miano
coli typu kałowego – oraz wskaźniki toksyczne mają rangę wskaźników weryfikujących; istnieją
3 klasy czystości;
•
kategorię podatności na degradację – klasy I-III.
Na terenie powiatu działdowskiego występuje ponad 20 jezior. Badaniami kontrolnymi prowadzonymi
przez WIOŚ w Olsztynie w roku 2002 objęte było jedynie jezioro Lidzbarskie – jego wody zaliczono
wówczas do III klasy czystości. W latach wcześniejszych badania jezior na terenie powiatu
działdowskiego prowadzone były przez WIOŚ w Ciechanowie w ramach Systemu Oceny Jakości Jezior.
Z wyników badań jezior zestawionych w tabeli 30. Programu ochrony środowiska w powiecie
działdowskim…, wynika że jakość ich wód opowiadała z reguły klasie II i III, jedynie w trzech
przypadkach wody jezior zaliczono do pozaklasowych – nieodpowiadających normom. Jednak badania
wykonane w kolejnych latach wykazały zmianę klasy czystości, wskazującą na poprawę jakości wód.
W okresie sprawozdawczym dla przedmiotowego opracowania badaniom poddane zostały wody dwóch
jezior – jeziora Rumian oraz jeziora Tarczyńskiego.
Jezioro Rumian zostało zaliczone do III kategorii podatności na degradację (sumaryczny wynik
punktacji to 2,71) oraz do III klasy czystości (sumaryczny wynik punktacji – 2,73). Podatność na
degradację przedmiotowego zbiornika wynikała przede wszystkim z niekorzystnych warunków
naturalnych. Natomiast wynik oceny ogólnej podyktowany był faktem, że 4 z uwzględnionych w ocenie
wskaźników (średnie nasycenie hipolimnionu tlenem, fosforany nad dnem, chlorofil „a” i przewodność
elektrolityczna właściwa) były pozaklasowe, a 5 (BZT5 na powierzchni, fosfor całkowity i azot
amonowy nad dnem, sucha masa sestonu oraz widzialność krążka Secchiego) mieściło się w zakresach
klasy III. Miano coli typu kałowego odpowiadało klasie I. W Raporcie o stanie środowiska…. (WIOŚ
15
Olsztyn, 2006) wskazane zostało, że zahamowanie tempa wzrostu eutrofizacji wód jeziora Rumian
wymaga ograniczenia dostawy zanieczyszczeń wnoszonych rzeką Wel, a także zmniejszenia
zanieczyszczeń ze spływów obszarowych i powierzchniowych.
Jezioro Tarczyńskie, podobnie jak jezioro Rumian, zostało zaklasyfikowane do III kategorii podatności
na degradację (sumaryczny wynik punktacji to 3,14) oraz do III klasy czystości (ogólny wynik 2,87).
Oceniając podatność na degradację stwierdzono, że badane jezioro jest mało odporne na czynniki
zewnętrzne, bowiem większość ocenionych wskaźników była niekorzystna. Jedynie zagospodarowanie
zlewni bezpośredniej, cechujące się różnorodnością, wskazywało na II kategorię podatności. W ocenie
ogólnej wskaźnikami najmniej korzystnymi, nie odpowiadającymi normom były warunki tlenowe nad
dnem, ChZT-Cr, przewodność elektrolityczna właściwa, chlorofil „a” i sucha masa sestonu. Miano coli
typu kałowego pozwalało zakwalifikować wody jeziora do II klasy czystości. Na jakość wód jeziora
duży wpływ wywierać mogą wody głównego dopływu – Wli. Podobnie jak w przypadku jeziora
Rumian, zahamowanie tempa eutrofizacji jeziora Tarczyńskiego wiąże się z prowadzeniem racjonalnej
gospodarki wodno – ściekowej w jego zlewni.
Ze względu na małą częstotliwość badań stanu czystości wszystkich jezior, rzeczywista analiza zmian
jakości ich wód jest trudna do przeprowadzenia. W odniesieniu do scharakteryzowanych powyżej jezior
można jedynie stwierdzić, że ich jakość nie uległa znaczącym zmianom.
Stan wód podziemnych
Na terenie powiatu działdowskiego zlokalizowany jest 1 punkt monitoringu sieci krajowej - Działdowo,
w ramach którego monitorowane jest czwartorzędowe piętro wodonośne.
Biorąc pod uwagę okres sprawozdawczy, należy zaznaczyć, że w stosunku do materiału źródłowego
(Program ochrony środowiska…) nastąpiła zmiana kryteriów klasyfikujących jakość wód
podziemnych. Nowe kryteria zostały wprowadzone Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11
lutego 2004 roku w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i
podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu
tych wód (Dz. U. Nr 32, poz. 284). Zgodnie z przedmiotowym aktem prawnym jakość wód
podziemnych opisywana jest za pośrednictwem 5-ciu klas:
• klasa I – wody o bardzo dobrej jakości,
• klasa II – wody dobrej jakości,
• klasa III – wody zadowalającej jakości,
• klasa IV – wody niezadowalającej jakości,
• klasa V – wody złej jakości.
W poniższej tabeli przedstawiono klasyfikację jakości wód podziemnych pobranych do analizy w
ramach monitoringu sieci krajowej wód podziemnych z punktu zlokalizowanego na terenie powiatu
działdowskiego.
Tabela 5
Wyniki jakości wód podziemnych z punktu monitoringowego Działdowo
Nr
Gł.
Miejscowość GZWP
punktu
warstwy
858
Działdowo
214
131,0
Źródło: Państwowy Instytut Geologiczny
Wody
Stratygrafia
W
Q
Klasa jakości
2004
2005
2006
III
III
III
Z zamieszczonych danych wynika, że w całym okresie sprawozdawczym jakość wód prezentowała
wyrównany poziom. Wody pobrane z punktu w Działdowie klasyfikowano jako wody zadowalającej
jakości (klasa III).
16
Brak jest natomiast informacji na temat jakości wód podziemnych monitorowanych w ramach sieci
regionalnej – dane te nie zostały zamieszczone w corocznie publikowanych przez WIOŚ raportach o
stanie środowiska województwa.
3.6.
OCHRONA GLEB
Właściwości chemiczne i skład fizykochemiczny gleb jest monitowany przez Okręgową Stację
Chemiczno - Rolniczą w Olsztynie. Monitoring gleb użytków rolnych obejmuje przede wszystkim
określenie odczynu gleby, zasobności w składniki mineralne oraz wydawanie zaleceń w zakresie
zapobiegania procesom chemicznej degradacji gleb. Oprócz gleb użytków rolnych monitowane są
również gleby pod kątem zanieczyszczeń antropogenicznych, głównie wokół składowisk odpadów
komunalnych i przemysłowych. Jest to monitoring prowadzony w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska. Na terenie woj. lubelskiego monitoring ten prowadzi IUNG w Puławach (sieć krajowa) i
WIOŚ w Olsztynie (sieć regionalna).
W Programie ochrony środowiska w powiecie działdowskim… stwierdzono, że na obszarze
charakteryzowanej jednostki administracyjnej występują gleby ogólnie słabsze, podatne na degradację.
Z zamieszczonych w przedmiotowym dokumencie informacji wynikało, że w 2001 roku 66% badanych
gleb cechowało się odczynem bardzo kwaśnym i kwaśnym (odpowiednio było to 29 i 37%) a w
przypadku 33% wapnowanie było konieczne.
Biorąc pod uwagę wyniki badań przeprowadzonych w latach 2002-2005 należy stwierdzić, że sytuacja
w tym zakresie nie uległa w zasadzie zmianom.
Tabela 6
Potrzeby wapnowania gleb na obszarze użytków rolnych powiatu działdowskiego
Procentowy udział gleb o odczynie
Rok
badań
2001
20022005
>7,2
Gleby wymagające wapnowania (udział procentowy)
<4,5
4,5-5,5
5,6-6,5
6,6-7,2
bardzo
kwaśny
kwaśny
lekko
kwaśny
obojętny
29
37
22
10
2
33
19
28
40
23
8
1
33
20
ograniczone
zbędne
15
11
22
18
12
17
zasadowy konieczne potrzebne wskazane
Olsztyn, 2006
W odniesieniu do roku 2001 wzrósł odsetek gleb kwaśnych (+3%) i lekko kwaśnych (+1%). O jeden
punkt procentowy zmniejszyła się natomiast powierzchnia gleb o odczynie bardzo kwaśnym. Analizując
potrzeby wapnowania nie odnotowano zmian w zakresie gleb, dla których proces ten jest konieczny (pH
poniżej 4,5-5,0) dla utrzymania należytej produktywności roślin oraz uzyskiwania odpowiedniej jakości
pasz i żywności, a także dobrego funkcjonowania naturalnych ekosystemów. O 1% wzrosła również
powierzchnia gleb, na których wapnowanie jest potrzebne – są to gleby lekkie o pH poniżej 5,5 i ciężkie
o pH poniżej 6,0. W odniesieniu do gleb, co do których wapnowanie jest zbędne, należy zauważyć
zmniejszenie ich udziału z 22 do 17%.
17
3.7.
OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU, LASY
Szatę roślinną powiatu działdowskiego cechuje:
• średni poziom zalesienia, który wynosił w 2006 roku 28,3% (w skali województwa było to
30,2%, w skali kraju – 28,9%),
• wysoki stopień zachowania walorów szaty roślinnej,
• wysoki odsetek powierzchni objętych różnymi formami ochrony prawnej – 37,4% powierzchni
powiatu.
Tabela 7
Powierzchnia obszarów podlegających ochronie prawnej na terenie powiatu
działdowskiego
Powierzchnia obszarów prawnie
rok
chronionych [ha]
2004
2005
Ogółem
35 559,7
35 559,7
Rezerwaty przyrody
419,1
419,1
Parki krajobrazowe
24 753,2
24 753,2
Parki krajobrazowe rezerwaty i
402,4
402,4
pozostałe formy ochrony przyrody
Obszary chronionego krajobrazu
10 627,1
10 627,1
Użytki ekologiczne
162,7
162,7
Źródło: Bank Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego
2006
35 659,0
404,5
24 852,5
387,8
10 627,1
162,7
Na terenie charakteryzowanej jednostki administracyjnej znajdują się 2 parki krajobrazowe: Welski
Park Krajobrazowy oraz Górznieńsko – Lidzbarski Park Krajobrazowy. Ich powierzchnia w 2006 roku
w granicach powiatu działdowskiego wynosiła 24 852,5 ha i była większa w stosunku do lat
poprzednich o 99,3 ha. Wzrost powierzchni parków nie wynika ze zmiany ich granic, lecz jest efektem
wykonania dokładnych pomiarów powierzchni Welskiego Parku Krajobrazowego.
Welski Park Krajobrazowy został utworzony w 1995 roku głównie dla ochrony rzeki Wel, jej doliny
oraz jezior, przez które przepływa. Zajmuje on obszar 20 444 ha i jest położony w obrębie czterech
gmin: Rybno, Lidzbark i Płośnica w powiecie działdowskim oraz Grodziczno w powiecie
nowomiejskim, przy czym ponad 75% powierzchni Parku skupia się na terenie gmin Lidzbark i Rybno.
W granice Welskiego Parku Krajobrazowego włączono miasto Lidzbark.
Górznieńsko – Lidzbarski Park Krajobrazowy powstał w 1990 roku. Jego powierzchnia liczy 18966
ha, a powierzchnia jego strefy ochronnej - 12207 ha, co łącznie daje 31173 ha. Na terenie powiatu
działdowskiego w granicach Parku znajduje się tylko część gminy Lidzbark.
Ponadto w strukturze form przyrody podlegających ochronie prawnej na terenie charakteryzowanej
jednostki administracyjnej można wyróżnić 7 rezerwatów przyrody:
1. Jezioro Neliwa,
2. Ostrów Tarczyński,
3. Bagno Koziana,
4. Jar Krynicy,
5. Klonowo,
6. Góra Dębowa,
7. Świńskie Bagno
W tym miejscu należy podkreślić, że w okresie sprawozdawczym zlikwidowano jeden rezerwat –
Czapliniec Werski (w roku 2006) – i utworzono nową formę o takim samym statucie, a mianowicie
rezerwat Jezioro Neliwa (rok 2006).
18
Jezioro Neliwa jest rezerwatem limnologicznym, mającym powierzchnię 33,16 ha. Rezerwat ten ma
chronić naturalny, eutroficzny akwen, częściowo z otaczającymi go torfowiskami niskimi, łąkami i
lasami. Jezioro Neliwa prezentuje modelowo jedną z końcowych faz "życia" (lądowacenia) jezior.
Lustro wody tego niedużego zbiornika o powierzchni 14,9 ha i głębokości maksymalnej 1,5 m podlega
silnej presji roślinności szuwarowej i wodnej. Taflę wody opanowały niemal w 90% rośliny wodne,
spośród których największe powierzchnie zajmuje osoka aloesowata. Stromy brzeg (eksponowany na
północ) porasta rzadko spotykany w tej części kraju grąd zboczowy, nazywany lasem klonowo lipowym. W obrębie omawianego obiektu stwierdzono 22 zbiorowiska roślinne, co wskazuje na jego
wysokie walory przyrodnicze. Zwraca tu uwagę bogata roślinność wodna i szuwarowa oraz fragmenty
naturalnych torfowisk i lasu grądowego. Z rzadkich gatunków odnaleziono tu m.in. turzycę strunową,
fiołka torfowego, jezierzę morską i kokoryczkę okółkową. Poza tym stwierdzono występowanie 41
gatunków ptaków, w tym 20 lęgowych
Zlikwidowanie rezerwatu Czapliniec Werski oraz utworzenie rezerwatu Jezioro Neliwa spowodowało,
że ogólna powierzchnia rezerwatów na obszarze powiatu działdowskiego zmniejszyła się 14,6 ha.
Cenne i unikatowe elementy przyrody ożywionej i nieożywionej powiatu działdowskiego chronione są
również innymi formami ochrony, do których należą:
• pomniki przyrody (formy przyrody ożywionej i nieożywionej) - 91 obiektów (stan na
31.12.2006 r.),
• użytki ekologiczne o powierzchni 162,7 ha,
W powiecie działdowskim pomnikami przyrody ożywionej są głównie różne gatunki drzew, natomiast
do pomników przyrody nieożywionej zaliczono głazy narzutowe znajdujące się w gminie Rybno oraz w
gminie Płośnica.
Na terenie powiatu działdowskiego zwiększeniu uległa powierzchnia zieleni ogólnodostępnej
i osiedlowej – z 29,3 ha w 2004 roku do 35,8 ha w 2005 roku (tabela 8).
Tabela 8
Powierzchnia wybranych form zieleni urządzonej w powiecie działdowskim w latach
2004-2006
Forma zieleni urządzonej/
rok
powierzchnia [ha]
2004
2005
Parki spacerowo – wypoczynkowe
9,8
9,8
zieleńce
7,1
8,8
Zieleń osiedlowa
12,4
17,2
Ogółem
29,3
35,8
2006
bd*
bd*
bd*
bd*
Ponadto w 2006 roku na obszarze charakteryzowanej jednostki administracyjnej nasadzono 666 drzew
i 53 krzewy oraz odnotowano ubytki w postaci 438 drzew i 48 krzewów, co w ogólnym bilansie
wskazuje na wzrost liczby roślin.
3.8.
EDUKACJA EKOLOGICZNA
Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony środowiska (z poźn. zm.)
problematykę ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju uwzględnia się w podstawach
programowych kształcenia ogólnego dla wszystkich typów szkół. Obowiązek ten obejmuje również
organizatorów kursów prowadzących do uzyskania kwalifikacji zawodowych. Środki masowego
przekazu są obowiązane kształtować pozytywny stosunek społeczeństwa oraz popularyzować zasady tej
ochrony w publikacjach i audycjach.
19
Ponadto, edukacja ekologiczna (m.in. poprzez różnego rodzaju publikacje, szkolenia, konferencje,
programy w różnym zakresie), prowadzona jest przez instytucje odpowiedzialne za ochronę środowiska,
m.in. Ministerstwo Środowiska, Związki Gmin, parki narodowe, zarządy zespołów parków
krajobrazowych, nadleśnictwa, państwową straż pożarną oraz pozarządowe organizacje ekologiczne.
Obecnie na terenie powiatu brak jest zbiorczych danych odnośnie liczby przeprowadzonych szkoleń,
konferencji, liczby przeszkolonych osób. Aby uzyskać dane tego typu należy prowadzić ankietyzację i
monitoring wszystkich tych instytucji i organizacji.
Obowiązek udostępniania informacji o środowisku realizowany jest między innymi przez powiat,
gminy, jak również Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, poprzez zamieszczanie informacji o
środowisku. na stronach internetowych organów administracji rządowej i samorządowej oraz instytucji
im podporządkowanych, zgodnie z obowiązującymi przepisami .
Podnoszenie świadomości ekologicznej realizowane jest również przez wydawanie corocznego
(opracowanego na podstawie przeprowadzanych badań przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Olsztynie) „Raportu o stanie środowiska województwa warmińsko - mazurskiego”.
Publikacja ta jest dostępna na stronie internetowej WIOŚ pod adresem: www.wios.olsztyn.pl.
Ponadto na obszarze powiatu działdowskiego w 1997 roku utworzony został Ekologiczny Związek
Gmin „Działdowszczyzna”. Jednym z głównych celów działalności „Działdowszczyzny” jest
wspomaganie i realizacja zadań własnych gmin wchodzących w skład Związku w zakresie ochrony
środowiska i gospodarki komunalnej. EZG prowadzi także edukacją ekologiczną społeczeństwa.
W zakresie edukacji ekologicznej Związek współpracuje z Działdowskim Centrum Edukacji
Ekologicznej w celu popularyzacji i tworzenia systemów selektywnej zbiórki, segregacji i
wykorzystania odpadów. EZG jest współorganizatorem akcji ekologicznych takich jak: „Wiosenne
Sprzątanie Warmii i Mazur”, „Sprzątanie Świata”, „Festiwal Ekologiczny” promujących ideę życia w
harmonii z naturą. Podstawowym celem działań edukacyjnych jest budowanie wśród społeczeństwa, a
w szczególności młodzieży świadomości, jak ważna w kontekście ochrony środowiska jest zbiórka i
recykling odpadów.
Wspomniane wyżej Działdowskie Centrum Edukacji Ekologicznej koordynuje natomiast i promuje
wszelkie działania edukacyjne związane z ekologią na terenie Działdowszczyzny, lecz przede wszystkim
integruje gminy powiatu działdowskiego wokół proekologicznych przedsięwzięć takich jak tworzenie
ścieżek dydaktycznych, w tym np. trasy rowerowej w Malinowie. DCEE współpracuje z placówkami
oświatowymi w zakresie popularyzacji edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży poprzez rozwój
ekoturystyki, prowadzenie konkursów plastycznych i literackich, organizację zajęć pozalekcyjnych oraz
szkoleń nauczycieli.
4.
OMÓWIENIE REALIZACJI PRZYJĘTYCH W PROGRAMIE CELÓW I
DZIAŁAŃ EKOLOGICZNYCH
W Programie ochrony środowiska… zostało sformułowanych wiele zadań niekiedy pokrywających się
w treści. Wynikało z to potrzeby uwzględnienia celów i działań priorytetowych we wszelkich
możliwych wariantach, co pozwoliło z kolei przy tworzeniu gminnych programów ochrony środowiska
na większe pole manewru przy wyborze konkretnych własnych działań zgodnych w programem
wyższego szczebla.
W Programie… określone zostały priorytetowe działania, mające na celu realizacje założonych celów
ekologicznych. Ocenę ich realizacji przedstawia poniższa tabela. Ocenę realizacji założonych działań
przeprowadzono według oceny jakościowej według następujących kategorii:
• zrealizowane,
• niezrealizowane,
20
•
•
•
w trakcie realizacji,
zadanie ciągłe,
brak informacji.
21
Tabela 9
Lp.
1
2
3
4
5
Ocena realizacji przyjętych w Programie zadań krótkookresowych
Nazwa zadania przewidzianego do realizacji w
Jednostka odpowiedzialna
ramach celu ekologicznego
Stan realizacji
wg Programu ochrony środowiska w powiecie działdowskim na lata 2004-2008
CEL EKOLOGICZNY: OCHRONA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ I KRAJOBRAZOWEJ
nie zrealizowano;
z dniem 1 maja 2004 r. weszła w życie ustawa
Powołanie służb odpowiedzialnych za ochronę przyrody
o ochronie przyrody, która nie przewiduje
w tym również różnorodności biologicznej na terenie
Starostwo Powiatowe
powoływania tego rodzaju służb przez samorządy
powiatu (2004-2005)
powiatowe
zadanie ciągłe;
realizowane jest poprzez „Zaktualizowaną
koncepcję zagospodarowania przestrzennego
Uwzględnienie w zagospodarowaniu przestrzennym
Gminy,
kraju” (2005), jak również przez „Plan
zasad ochrony krajobrazu i różnorodności biologicznej
Województwo,
zagospodarowania województwa warmińsko –
w tym szaty roślinnej i świata zwierzęcego
Ministerstwo Środowiska
mazurskiego” (2002) i plany zagospodarowania
przestrzennego opracowywane na szczeblu
gminnym (np. gmina Iłowo – Osada)
Gminy,
zadanie ciągłe;
Wdrażanie na obszarach cennych przyrodniczo
na ternie powiatu funkcjonują zarówno
Ośrodek Doradztwa Rolniczego,
proekologicznych form gospodarowania (rolnictwo
Użytkownicy,
gospodarstwa agroturystyczne jak też prowadzone
ekologiczne, agroturystyka)
są gospodarstwa ekologiczne
Właściciele gospodarstw
Gminy,
Stworzenie systemu korytarzy ekologicznych (ochrona
Welski Park Krajobrazowy,
zrealizowano – zadanie ciągłe;
Górznieńsko – Lidzbarski Park
wzdłuż rzeki Wel został stworzony system
dolin rzecznych przed działaniami pogarszającymi ich
drożność ekologiczną – przede wszystkim rzeka Wel)
Krajobrazowy,
korytarzy ekologicznych
Nadleśnictwa
zadanie ciągłe;
Stosowanie czynnych metod ochrony rzadkich
Gminy,
realizowane m.in. przy udziale organizacji
gatunków roślin i zwierząt – np. koszenie łąk, stała
pozarządowych jak np. Działdowskie Koło
redukcja nadmiaru drapieżników (lis, norka
Towarzystwa Przyrodniczego „Bocian”, które
amerykańska) w szczególnie cennych ostojach, budowa Krajobrazowy,
pilotuje program "Czynna ochrona sowy
miejsc lęgowych (orła, bociana białego)
Nadleśnictwa
płomykówki w obiektach sakralnych", polegający
22
Lp.
6
7
8
9
10
Stan realizacji
na zinwentaryzowaniu, a następnie
zabezpieczaniu stanowisk jej występowania,
poprzez zawieszenie specjalnie skonstruowanych
skrzynek lęgowych. Dotychczas skontrolowano
ponad 100 obiektów, wykryto 11 stanowisk
przebywania płomykówki i zawieszono
31 skrzynek lęgowych;
przykładem dla podejmowanych w ramach
realizacji tego zadania prac jest także
rozmieszczenie budek dla nietoperzy na terenie
Welskiego PK
zadanie ciągłe;
Ustanawianie form ochrony oraz uzupełnianie
realizowane jest w zakresie uzupełniania
zadrzewień i zakrzewień dla istniejących pasów zieleni
zadrzewień i zakrzewień – w 2006 roku na terenie
Gminy
śródpolnej (uregulowanie własności gruntów) (2004powiatu nasadzono 666 drzew i 53 krzewy przy
2007)
ubytku 438 drzew i 48 krzewów
CEL EKOLOGICZNY: OCHRONA UNIKATOWYCH GATUNKÓW ROŚLIN I ZWIERZĄT
Zrealizowano;
nowa ustawa o ochronie przyrody zmieniła
Ewidencjonowanie małych form ochrony przyrody
Starostwo Powiatowe
jednostką prowadzącą rejestry małych form
na terenie powiatu (2004-2006)
ochrony przyrody; rejestry te prowadzi obecnie
Wojewoda, nie Starosta
zadanie ciągłe;
Zweryfikowanie walorów przyrodniczych istniejących
Starostwo Powiatowe
jednostką realizującą przedmiotowe zadanie jest
na terenie powiatu pomników przyrody (2004-2006)
Wojewoda
Zweryfikowanie walorów przyrodniczych rezerwatu
zrealizowano;
Województwo
w 2006 roku rezerwat przestał istnieć
Czapliniec Werski (Gm. Rybno) (2006)
Gminy,
Wykorzystanie wojewódzkiego programu rolno –
środowiskowego jako instrumentu ochrony cennych
w trakcie realizacji;
gatunków na terenach rolniczych
Krajobrazowy,
23
Lp.
11
12
13
14
15
16
17
18
Ośrodek Doradztwa Rolniczego
Stan realizacji
projekt planu ochrony obecnie oczekuje na opinię
prawną w Warmińsko – Mazurskim Urzędzie
Wojewódzkim
CEL EKOLOGICZNY: ROZWÓJ LASÓW I ICH RACJONALNE WYKORZYSTANIE
zadanie ciągłe;
Prowadzenie działań formalno – prawnych na potrzeby
w 2004 r. przeklasyfikowano 36 ha gruntów
zalesień (weryfikacja klasyfikacji gruntów) (2004Starostwo Powiatowe
z użytków rolnych na leśne, zaś w 2005 r.
2006)
109,77 ha
zadanie ciągłe;
powierzchnie lasów objętych nadzorem:
Pełnienie nadzoru nas lasami nie stanowiącymi
w 2004 r. 3 123,71 ha,
Starostwo Powiatowe
własności Skarbu Państwa
w 2005 r. 3 123,71 ha,
w 2006 r. 3 193,07 ha
Nadleśnictwa,
Zalesianie gruntów marginalnych wyłączonych
zadanie ciągłe;
Gminy,
z użytkowania
realizowane w miarę zaistniałych potrzeb
Właściciele gruntów
Wyznaczanie granic rolno – leśnych w planach
Gminy
zagospodarowania przestrzennego (2006)
Nadzorowanie procesu zalesiania równolegle
z działaniami prowadzącymi do zróżnicowania
Nadleśnictwa
zadanie ciągłe;
struktury gatunkowej lasów i struktury wiekowej
drzewostanów
Egzekwowanie przestrzegania postanowień zawartych
w inwentaryzacji lub planach urządzania lasów nie
Starostwo Powiatowe
zadanie ciągłe;
będących własnością Skarbu Państwa
Nadleśnictwa,
Wytypowanie obszarów o wysokich walorach
Gminy,
zrealizowano;
poznawczych (2004)
Opracowanie planu ochrony dla Welskiego Parku
Krajobrazowego (2005)
Województwo,
Welski Park Krajobrazowy
24
Lp.
Krajobrazowy
Stan realizacji
zadanie ciągłe;
Na terenie Górznieńsko – Lidzbarskiego PK
znajdują się 2 oznakowane szlaki piesze:
• zielony o długość 56 km: Górzno - Grążawy
- Tama Brodzka - Pojezierze Brodnickie Łąkorz;
• niebieski o długość 37 km wiodący przez:
Bachotek - Wielki Głęboczek - Mały
Głęboczek - Janówko - Samin - Gutowo Traczyska - Jar Brynicy - Falk - Czarny
Bryńsk – Górzno;
19
Rozwój i utrzymanie istniejących ścieżek
dydaktycznych wraz z opisem przyrody – utrzymanie
infrastruktury służącej celom poznawczo –
dydaktycznym i turystycznym
Nadleśnictwa,
Gminy,
Krajobrazowy
Na obszarze Welskiego PK funkcjonuje Szlak
największych jezior Welskiego Parku
Krajobrazowego,
Nadleśnictwo Dwukoły posiada na swoim terenie
ścieżki dydaktyczne, w tym m.in.: „Czym szumi
las” i „Leśne przedszkole”. W ciągu ścieżki
„Leśne przedszkole” zlokalizowano infrastrukturę
pomocną do prowadzenia zajęć
w dużych grupach. Jest to wiata na ok.90 osób
wyposażona w stoły i ławy oraz wyznaczone
miejsce na ognisko.
Leśna ścieżka dydaktyczna znajduje się także na
terenie Nadleśnictwa Lidzbark w odległości 5 km
od centrum Lidzbarka – posiada ona 13
stanowisk.
25
Lp.
20
21
22
23
24
CEL EKOLOGICZNY: OCHRONA GLEB
Stan realizacji
nie zrealizowano;
przepisy znowelizowanej ustawy Prawo ochrony
Założenie i prowadzenie rejestru terenów, na których
środowiska nie przewidują prowadzenia takiego
stwierdzono przekroczenie standardów jakości gleb lub Starostwo Powiatowe
rejestru przez Starostę; oceny jakości gleby
ziemi
i ziemi oraz obserwacji zmian dokonuje się
w ramach państwowego monitoringu środowiska
zadanie ciągłe;
realizatorami zadania są głównie właściciele
Podjęcie działań zmniejszających poziom zakwaszenia
Ośrodki Doradztwa Rolniczego,
gruntów; zadanie jest realizowane także m.in.
gleb
poprzez szkolenia i akcje edukacyjne
Powiatowego Ośrodka Doradztwa Rolniczego;
zadanie ciągłe;
głównymi jego realizatorami są właściciele
gruntów, którzy decydują o zalesianiu stoków;
Kształtowanie struktury upraw przeciwdziałającej
w ramach ochrony przed erozją w oparciu
erozji i pogarszaniu się jakości gleb (ograniczenie
Właściciele gruntów,
o program rolno - środowiskowy realizowane są
upraw płużnych oraz zalesianie stoków o spadku
Gminy
także siewy międzyplonów umożliwiające
powyżej 12%)
pozostawanie 1/3 gruntów ornych gospodarstwa
pod pokrywą roślinną
CEL EKOLOGICZNY: EKSPLOATACJA KOPALIN
zadanie ciągłe;
koncesje na wydobywanie kopalin wydawane są
Starostwo Powiatowe,
Preferowanie eksploatacji złóż zlokalizowanych w
zgodnie z miejscowymi planami
miejscach, gdzie eksploatacja ich może nie oddziaływać Gminy,
zagospodarowania przestrzennego; przypadki
Województwo
negatywnie na środowisko
eksploatacji bez wymaganej koncesji są zgłaszane
Policji
zadanie ciągłe;
Gminy,
Bieżąca rekultywacja terenów poeksploatacyjnych
realizowane przez eksploatatora zgodnie
Eksploatatorzy złóż
z opracowaną koncepcją rekultywacji
26
Lp.
25
26
27
28
29
30
31
32
Stan realizacji
zrealizowano;
zakłady górnicze prowadzące eksploatacje złóż
oraz produkcję kruszywa stosują zamknięte obiegi
wody technologicznej
CEL EKOLOGICZNY: OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH
Opracowanie dokumentacji hydrogeologicznej dla
RZGW
nie zrealizowano;
GZWP 214 Działdowo (2006)
Opracowanie dokumentacji hydrogeologicznych dla
ujęć komunalnych oraz dla ujęć na obszarach
podatnych zanieczyszczenia z powierzchni terenu i
Właściciele ujęć
uruchomienie procedur formalno – prawnych w celu
ustanowienia stref ochronnych (2006)
zadanie ciągłe;
w trakcie rozbudowy i modernizacji ujęć wody
Likwidacja nieczynnych ujęć wody
likwidowane są nieczynne studnie a w ich miejsce
wykonywane nowe.
zrealizowano;
zlikwidowano mogilnik znajdujący się na terenie
Założenie monitoringu wpływu istniejących mogilników
Ministerstwo Środowiska,
powiatu – likwidacja obiektu powiązana była
i składowisk odpadów na jakość wód podziemnych
Gminy
z wymianą skażonych gruntów;
(2006)
prowadzony jest monitoring oddziaływania
składowisk na jakość wód podziemnych
zadanie ciągłe;
Modernizacja i rozbudowa stacji uzdatniania wody w
Gminy,
zmodernizowano m.in. SUW i ujęcie w Gralewie
celu zapewnienia właściwej jakości wody
St., gm. Rybno (2005-2006)
Opracowanie koncepcji gospodarki wodno – ściekowej
na terenach gmin powiatu, będących podstawą do
Gminy
nie zrealizowano;
podejmowania dalszych przedsięwzięć w tym zakresie
(dla gmin, które nie posiadają w/w opracowań) (2005)
Sukcesywna modernizacja istniejącej sieci kanalizacji
Gminy
Stosowanie technologii nie powodujących istotnych
zmian poziomu wód
Gminy,
Eksploatatorzy złóż
27
Lp.
33
34
35
36
37
38
Stan realizacji
ogólnospławnej (rozdział kanalizacji sanitarnej i
realizowane przez gminy:
deszczowej) oraz realizacja nowych sieci na terenie
powiatu
CEL EKOLOGICZNY: RACJONALIZACJA ZUŻYCIA MATERIAŁÓW, WODY, ENERGII
Ograniczenie zużycia wody z ujęć podziemnych do
zadanie ciągłe;
Przedsiębiorstwa,
realizowane sukcesywnie w trakcie wydawania
celów przemysłowych (poza przemysłem spożywczym i
RZGW
pozwoleń wodnoprawnych
niektórymi specjalnymi działami produkcji)
zadanie ciągłe;
Minimalizacja strat wody na przesyle wody
Gminy,
realizowane systematycznie w trakcie rozbudowy
wodociągowej (przewody magistralne i lokalne)
Właściciele (eksploatatorzy) sieci
i modernizacji sieci wodociągowych
zadanie ciągłe;
brak jest szczegółowych informacji na temat
realizacji tego zadania przez poszczególne
Realizacja przez zakłady planów racjonalnego
przedsiębiorstwa, niemniej realizacja tego zadania
gospodarowania wodą (np. wprowadzenie zamkniętych Przedsiębiorstwa
jest wymuszana przez gospodarkę finansową firm,
obiegów wody)
wydawane pozwolenia emisyjne i opłaty za
korzystanie ze środowiska
zadanie ciągłe;
Zmniejszenie materiałochłonności gospodarki poprzez
realizowane na bieżąco przez przedsiębiorców
wprowadzenie technologii niskoodpadowych
Przedsiębiorstwa,
w ramach planów finansowych ich firm oraz
(wprowadzenie bodźców ekonomicznych dla
Gminy
opracowywanych dokumentów środowiskowych;
przedsięwzięć proekologicznych (ulgi podatkowe,
realizacja zadania odbywa się także w ramach
możliwość współfinansowania)
wydawanych decyzji i pozwoleń
Prowadzenie akcji edukacyjno – informacyjnej
propagującej optymalizację zużycia wody przez
Gminy,
zadanie ciągłe;
indywidualnych użytkowników (np. gromadzenie wody Pozarządowe organizacje
realizowane m.in. w ramach prowadzonych na
deszczowej i wykorzystywanie jej na cele agrarne – do
ekologiczne
obszarze powiatu akcji edukacyjnych
podlewania zieleni)
Zmniejszenie strat energii w systemach przesyłowych
Zakłady dostarczające ciepło
zadanie ciągłe;
oraz prowadzenie odzysku ciepła
(przedsiębiorstwa energetyczne)
nowe rurociągi ciepłownicze są wykonywane
28
Lp.
39
40
41
42
43
Stan realizacji
z tzw. rur preizolowanych charakteryzujących się
małą przenikalnością cieplną (w Przedsiębiorstwie
Ciepłowniczym Sp. z o.o.
w Działdowie 35% sieci stanowią rurociągi z rur
preizolowanych)
zadanie ciągłe;
realizowane sukcesywnie w trakcie wydawania
Wprowadzenie systemu kontroli wodochłonności
pozwoleń wodnoprawnych. Niezależnie od
produkcji w formie obowiązku rejestracji zużycia wody Województwo
konieczności ochrony środowiska realizację
do celów przemysłowych i rolniczych
wymusza gospodarka finansowa firm
CEL EKOLOGICZNY: WYKORZYSTANIE ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH
zrealizowano;
w lutym 2004 r. została opracowana Strategia
ekoenergetyczna powiatu działdowskiego na lata
2004-2015 będąca podstawą do podejmowania
Opracowanie powiatowego programu wykorzystania
przez organy Powiatu Działdowskiego
Starostwo Powiatowe
odnawialnych źródeł energii (2006)
rozstrzygnięć związanych z wykorzystaniem
zasobów odnawialnych źródeł energii,
poszanowania energii oraz technicznymi i
ekonomicznymi możliwościami ich wykorzystania
zadanie ciągłe;
Podjęcie działań promocyjnych i doradztwa związanego Województwo,
w maju 2006 r. odbyło się VII Samorządowe
z wdrażaniem pozyskiwania energii ze źródeł
Forum Ekologiczne w Worlinach poświęcone
odnawialnych
Gminy
tematyce odnawialnych źródeł energii
Zintegrowanie problematyki energii odnawialnej z
zadanie to zostało zrealizowane przez gminę
Gminy
planami zagospodarowania przestrzennego
Iłowo – Osada, która uwzględniła problematykę
energii odnawialnej w mpzp
Budowa instalacji umożliwiających wykorzystanie
Inwestorzy
nie zrealizowano;
odnawialnych źródeł energii
29
Lp.
44
45
Stan realizacji
CEL EKOLOGICZNY: JAKOŚĆ WÓD, POPRAWA STOSUNKÓW WODNYCH I OCHRONA PRZED POWODZIĄ I SUSZĄ
Wdrożenie systemu zarządzania zasobami wodnymi
(2004):
a) opracowanie wykazów:
− wód powierzchniowych i podziemnych, które są lub
mogą być w przyszłości wykorzystywane do
zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do
spożycia,
− wód powierzchniowych wykorzystywanych do
celów rekreacyjnych, a w szczególności do kąpieli,
− wód powierzchniowych przeznaczonych do
bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków lub
innych organizmów w warunkach naturalnych oraz
umożliwiających migrację ryb,
− wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami
azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów
szczególnie narażonych, z których dopływ azotu ze
źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć
b) założenie i prowadzenie katastru wodnego dla
regionów wodnych;
c) opracowanie:
− analizy stanów zasobów wodnych w regionach
wodnych;
− analizy ekonomicznej gospodarowania wodami
w regionie wodnym;
d) opracowanie planów gospodarowania wodami
na obszarze dorzeczy (2006)
RZGW
Prezes Krajowego Zarządu
Gospodarki Wodnej – Minister
Środowiska
nie zrealizowano;
dokumenty znajdują się w trakcie realizacji
zgodnie z opracowanymi harmonogramami –
przewidywany okres ich publikacji to 2008/2009
30
Lp.
46
Wzmocnienie monitoringu wód powierzchniowych
poprzez zwiększenie zakresu częstotliwości badań
WIOŚ Olsztyn
47
Opracowanie planów i wspieranie budowy lokalnych
zbiorników retencyjnych (2004-2007)
Nadleśnictwa,
Gminy
48
Optymalizacja wykorzystania, modernizacja oraz
budowa oczyszczalni ścieków
Gminy
49
Budowa oczyszczalni ścieków w Iłowie – Osadzie
o przepustowości 400 m3/d z możliwością rozbudowy
do 700 m3/d (2004-2007)
Gmina Iłowo - Osada
50
51
52
53
Budowa oczyszczalni ścieków o przepustowości 750
m3/d w Zakrzewie (na terenie składowiska) (20062008)
Wdrożenie programu działań na rzecz ograniczenia
zanieczyszczeń azotowych pochodzących z rolnictwa
(budowa nowoczesnych składowisk obornika,
zbiorników na gnojowicę w gospodarstwach rolnych)
(2006)
Doposażenie istniejących sieci kanalizacji deszczowej w
urządzenia podczyszczające (tereny zurbanizowane)
Tworzenie wokół jezior i wzdłuż rzek stref ochronnych
zagospodarowanych trwałą zielenią i niezabudowanych
Stan realizacji
zadanie ciągłe;
monitoring jest prowadzony w oparciu
o zatwierdzany wcześniej program badań
stanowiący element Programu PMŚ
w województwie warmińsko – mazurskim;
częstotliwość badań jest ustalana m.in.
w zależności od uzyskiwanych wyników
zadanie w trakcie realizacji;
na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego
opracowywany jest Program Małej Retencji dla
Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata
2006-2015
zadanie ciągłe;
realizowane m.in. w oparciu o KPOŚK
zrealizowano;
Termin zakończenia prac – 2005 r.;
69% inwestycji sfinansowano ze środków
SAPARD, 31% ze środków własnych gminy
Ekologiczny Związek Gmin
„Działdowszczyzna”
nie zrealizowano;
Województwo,
Gminy,
Rolnicy
zadanie w trakcie realizacji;
Gminy
zadanie ciągłe w trakcie realizacji;
Gminy,
zadanie ciągłe;
realizowane przy opracowywaniu miejscowych
31
Lp.
Stan realizacji
planów zagospodarowania przestrzennego
54
55
56
57
58
59
60
61
Wdrażanie powiatowego planu ochrony
przeciwpowodziowej (dla terenów zagrożonych
zalaniem)
Starostwo Powiatowe
zadanie ciągłe;
RZGW,
zadanie ciągłe;
realizowane w miarę potrzeb oraz posiadanych
Zarząd Melioracji i Urządzeń
środków finansowych
Wodnych w Olsztynie
CEL EKOLOGICZNY: STAN SANITARNY POWIETRZA
zadanie ciągłe;
monitoring jest prowadzony w oparciu
o zatwierdzany wcześniej program badań
Zaostrzenie kontroli prawidłowości eksploatacji
stanowiący element Programu PMŚ w
WIOŚ Olsztyn
urządzeń energetycznych
województwie warmińsko – mazurskim;
częstotliwość badań jest ustalana m.in.
w zależności od uzyskiwanych wyników
zrealizowano częściowo;
Opracowanie gminnych planów zaopatrzenia w ciepło
plany posiadają gmina Miasto Działdowo oraz
Gminy
(2006)
gmina Lidzbark; pozostałe gminy nie opracowały
dokumentu
Uzyskanie pozwoleń emisyjnych przez przedsiębiorstwa
(od których decyzje są wymagane) zgodnie z
Przedsiębiorstwa
zadanie ciągłe, w trakcie realizacji;
obowiązującymi przepisami prawnymi (2006)
Zamiana węgla na alternatywne nośniki ciepła (gaz,
Gminy,
zadanie ciągłe, w trakcie realizacji;
brykiet drzewny, palety drzewne, biomasa)
Właściciele obiektów
nie zrealizowano;
Rozbudowa sieci gazowej na obszarze powiatu i
Gminy,
w latach 2004-2005 długość sieci gazowej
zwiększanie liczby odbiorców
Zakład Gazowniczy
kształtowała się na tym samym poziomie,
a liczba odbiorców spadła o 20 osób
Usprawnienie systemu komunikacyjnego (poprawa
zadanie ciągłe;
Zarządy Dróg
nawierzchni i warunków bezpieczeństwa ruchu,
realizowane w miarę posiadanych środków
Inwentaryzacja, odbudowa i regulacja oraz prawidłowa
eksploatacja urządzeń melioracji wodnych
32
Lp.
61.1
61.2
62
modernizacja i rozbudowa dróg):
a) budowa obwodnicy drogi 544 wokół Lidzbarka
Welskiego;
b) przebudowa drogi 544 na odcinku Lidzbark –
Działdowo – Mławka (41,0 km) wraz z
przebudową 7 obiektów mostowych ( w m. Cibórz, Zarząd Dróg Wojewódzkich w
Olsztynie
Borki, Pierławki, Działdowo – 2, Mławka);
c) przebudowa drogi 538 na odcinku Nowe Miasto
Lubawskie – Rozdroże ( 29,8 km na terenie
powiatu działdowskiego) wraz z przebudową 2
obiektów mostowych ( w m. Hartowiec, Tuczki,
a) Przebudowa drogi powiatowej nr 07 308 Iłowo –
Osada – Białuty;
b) Przebudowa drogi powiatowej nr 07 120
Koszelewy – Lidzbark;
c) Przebudowa drogi powiatowej nr 07 102 Mosznica
Powiatowy Zarząd Dróg w
– Jankowice;
d) Przebudowa drogi powiatowej nr 07 123 Tuczki – Działdowie
Gródki,
e) Przebudowa drogi powiatowej nr 07 126 Myślęta –
Turza Wielka,
f) Przebudowa drogi powiatowej nr 07 128 PłośnicaWysoka;
CEL EKOLOGICZNY: HAŁAS
Prowadzenie monitoringu poziomu hałasu wzdłuż
głównych szlaków komunikacyjnych przechodzących
przez powiat
Właściciele i zarządcy obiektów,
WIOŚ
33
Stan realizacji
finansowych przez zarządy dróg;
nie zrealizowano;
zadanie zrealizowano częściowo;
w latach 2004-2006 przebudowano drogi
powiatowe:
- Iłowo Osada-Białuty (na odcinku 9,3 km),
- Koszelewy-Lidzbark (na odc. 4,04 km)
- Mosznica-Jankowice (na odc. 2,46 km)
- Tuczki-Gródki (na odc. 5,15 km)
Ponadto, wykonano odwodnienie drogi
Ruszkowo-Sławkowo nr 07105 oraz jej
przebudowę na odcinku 0,22 km
nie zrealizowano;
z informacji zamieszczonych w raportach
o stanie środowiska województwa warmińsko –
mazurskiego za lata 2004-2005 wynika, że w
okresie sprawozdawczym objętym tym
horyzontem czasowym WIOŚ nie prowadził
monitoringu poziomu hałasu wzdłuż głównych
Lp.
63
64
65
66
67
68
69
Stan realizacji
szlaków komunikacyjnych przechodzących przez
powiat
Wprowadzenie zmian w inżynierii ruchu ( budowa
zadanie ciągłe;
Właściciele i zarządcy obiektów,
realizowane przez poszczególne jednostki
obwodnic, poprawa stanu nawierzchni, zapewnienie
Gminy
administracyjne w miarę posiadanych środków;
płynności ruchu) (2007)
Systematyczna kontrola zakładów przemysłowych
zadanie ciągłe;
(zwłaszcza zlokalizowanych w pobliżu zabudowy
WIOŚ
realizowane w ramach kontroli planowych WIOŚ
mieszkalnej)
oraz w ramach kontroli interwencyjnych WIOŚ
CEL EKOLOGICZNY: PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE I NIEJONIZUJĄCE
zadanie ciągłe;
Wojewoda,
realizowane poprzez wydawane pozwolenia na
Prowadzenie rejestru urządzeń będących źródłami
emisję pól elektromagnetycznych oraz poprzez
promieniowania elektromagnetycznego
Gminy
kontrole stosownych organów i instytucji
właściciele urządzeń nie sygnalizowali stwierdzeń
Eliminacja stwierdzonych zagrożeń spowodowanych
takich zagrożeń na terenie powiatu
przekroczeniem dopuszczalnych poziomów pól
Właściciele urządzeń
działdowskiego, w związku z powyższym nie
elektromagnetycznych
istniała potrzeba realizacji zadania
CEL EKOLOGICZNY: WYSOKA ŚWIADOMOŚĆ EKOLOGICZNA
Opracowanie powiatowego programu edukacji
nie zrealizowano;
ekologicznej (2006)
DCEE
Organizacja imprez i festynów ekologicznych
zadanie ciągłe;
DCEE
realizowane jest na bieżąco przy współudziale
nadleśnictw, dyrekcji parków krajobrazowych i
DCEE,
organizacji pozarządowych (Działdowskie Koło
Tworzenie nowych ścieżek dydaktycznych wraz z
Gminy,
Towarzystwa Przyrodniczego Bocian,
opisem przyrody
Nadleśnictwa,
Ekologiczny Związek Gmin Działdowszczyzna”
Parki Krajobrazowe
34
5.
ANALIZA WSKAŹNIKÓW
PROGRAMU
DO
OCENY
EFEKTÓW
REALIZACJI
Podstawą monitoringu realizacji Programu ochrony środowiska… jest sprawozdawczość oparta na
wskaźnikach odzwierciedlających stan środowiska naturalnego i presję na środowisko oraz stan
infrastruktury techniczno – inżynieryjnej. W poniższej tabeli przedstawiono analizę wskaźników
zapisanych w Programie ochrony środowiska w powiecie działdowskim na lata 2004-2008.
Tabela 10
Analiza wskaźników efektywności Programu…
Wskaźniki
Źródło
informacji o
wskaźnikach
Polepszająca się pozycja
powiatu w klasyfikacjach
charakteryzujących czystość
środowiska
% powierzchni powiatu objęty
prawną ochroną przyrody – 62
%
Sieć NATURA 2000
Liczba rezerwatów
Liczba rezerwatów
posiadających plany ochrony
(wszystkie w roku 2006)
Liczba użytków ekologicznych
Liczba Parków Krajobrazowych
Liczba Parków Krajobrazowych
posiadających plany ochrony
(2 w roku 2005)
Użytki leśne oraz grunty
zadrzewione i zakrzewione (w
roku 2010 29,8 %)
Udział gleb kwaśnych i bardzo
kwaśnych (60 % w roku 2006)
Liczba istniejących mogilników
(w roku 2006 - 0)
Wodochłonność produkcji;
Materiałochłonność produkcji
Energochłonność produkcji
Urząd
Wojewódzki
Urząd
Wojewódzki
Wojewódzki
Konserwator
Przyrody
Wojewódzki
Konserwator
Przyrody
Wojewódzki
Konserwator
Przyrody
Wojewódzki
Konserwator
Przyrody
Wojewódzki
Konserwator
Przyrody
RDLP,
Urząd
Statystyczny
Okręgowa
Stacja
Chemiczno Rolnicza
WIOŚ
Urząd
Statystyczny
Jednostka
miary
Stan wyjściowy wg
POŚ
-
Powiat w
klasyfikacjach
wojewódzkich
charakteryzujących
czystość środowiska
znajduje się w
czołówce powiatów
%
60%
37,4%
ha
-
0
szt.
7 (2003 r.)
7
szt.
bd.
2
szt.
10 (2003 r.)
6
szt.
2 (2003 r.)
2
szt.
1 (2003 r.)
1
%
powierzchni
powiatu
28 % (2003 r.)
28,3%
66 % (2003 r.)
68%
(2002-2005)
szt.
1 (2003 r.)
0
w
przeliczeniu
na PKB,
jednostkę
produkcji,
wartość
od 2004
bd.
35
Stan na 31.12.2006 r.
Wskaźniki
Źródło
informacji o
wskaźnikach
Jednostka
miary
Stan wyjściowy wg
POŚ
Stan na 31.12.2006 r.
%
bd.
0%
% udziału w
ogólnej ilości
punktów
pomiarowyc
h
I kl. – 0 %
II kl. - 0 %
I kl. – 0%
II kl. – 0%
% udziału w
ogólnej ilości
badanych
jezior
I kl. - 0%
I kl. – 0%
II kl. – 0%
% udziału w
ogólnej ilości
punktów
monitoringu
bd.
0%
0%
bd.
w stosunku do roku
2003 ładunki
zanieczyszczeń (na
podstawie danych
GUS) kształtowały się
następująco:
BZT5 + 52,7%
ChZT + 44,8%
zawiesina –33,5%,
Nog. – + 24,8%,
Pog. – + 9,6%
produkcji lub
wartość
sprzedaną w
przemyśle
Udział energii ze źródeł
odnawialnych w zużyciu energii
pierwotnej:
1,6 % (rok 2006);
7,5,% (rok 2010)
% wód rzek w
I klasie czystości – 2 (2006);
5 (2010)
II klasie czystości – 20 (2006);
25 (2010)
% wód jezior w:
I klasie czystości – 3 (2006); 5
(2010)
II klasie czystości – 35 (2006);
45 (2010)
WIOŚ,
Urząd
Statystyczny
WIOŚ
% wody podziemnej:
- najwyższej jakości – 10%
- wysokiej jakości – 50%
Zmniejszenie ładunku
zanieczyszczeń wprowadzanych
do wód powierzchniowych o
10%
Urząd
Marszałkowski
ładunek
(Mg/rok)
Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, Warmińsko – Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie,
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie
6.
ANALIZA WYDATKÓW INWESTYCYJNYCH PONIESIONYCH NA
OCHRONĘ
ŚRODOWISKA
I
MOŻLIWOŚCI
FINANSOWANIA
INWESTYCJI W TYM ZAKRESIE
Analizę wydatków na ochronę środowiska w powiecie działdowskim przeprowadzono w oparciu
o publicznie dostępne dane zawarte w rocznikach statystycznych oraz informacje uzyskane ze
Starostwa Powiatowego w Działdowie.
Zgodnie danymi statystycznymi, wydatki budżetów gmin na ochronę środowiska i gospodarkę
komunalną w powiecie wynosiły:
36
Tabela 11
Wydatki budżetów gmin powiatu działdowskiego na gospodarkę komunalną i ochronę
środowiska w latach 2003 - 2006
rok
Pozycja
2003
2004
2005
2006
[zł]
ogółem wydatki na gospodarkę komunalną
7 675 732
8 511 601
6 562 828
i ochronę środowiska
utrzymanie zieleni w miastach i gminach
124 958
121 312
210 068
ochrona powietrza atmosferycznego i
0
0
0
klimatu
gospodarka ściekowa i ochrona wód
3 830 396
2 754 699
2 804 263
oczyszczanie miast i gmin
379 467
377 236
236 303
gospodarka odpadami
136 937
2 339 229
159 297
Tabela 12
8 665 399
221 128
0
1 683 899
245 949
229 496
Wydatki na ochronę środowiska według kierunków inwestowania budżetów w latach
2003 – 2006
Pozycja
2003
ujęcia i doprowadzenia wody
2078,0
budowa i modernizacja stacji uzdatniania wody
0
zbiorniki i stopnie wodne
0
regulacja i zabudowa rzek i potoków
258,6
obwałowania przeciwpowodziowe
0
zmniejszenie hałasu i wibracji
0
ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu
0
zapobieganie zanieczyszczeniom powietrza i nowe techniki
spalania paliw wraz z modernizacją kotłowni i
407,2
ciepłownictwa
redukcja zanieczyszczeń powietrza
0
ochrona przed promieniowaniem jonizującym
0
sieć kanalizacyjna odprowadzająca ścieki
2890,6
sieć kanalizacyjna odprowadzająca wody opadowe
48,0
oczyszczalnie ścieków przemysłowych
0
oczyszczalnie ścieków komunalnych
623,0
ochrona gleb i wód podziemnych
0
ochrona i przywrócenie wartości użytkowej gleby, ochrona
wód powierzchniowych i podziemnych ochrona
rok
2004
2005
tys. złotych
1020,3
1655,7
282,0
0
0
28,3
15,0
0
0
0
0
0
0
0
2006
1101,8
505,8
912,8
0
0
0
0
732,7
50,0
0
0
0
2123,9
0
0
2163,7
0
0
0
1793,5
242,9
0
0
0
1985,8
0
1212,3
3425,8
1272,0
53,4
0
0
100,0
0
Wydatki budżetów gmin na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska zwiększyły się w stosunku do
roku 2003 prawie o 13%. W największym stopniu finansowana jest gospodarka ściekowa i ochrona
wód, a następnie oczyszczanie miast i gmin. Najmniejsze nakłady kierowane są na utrzymanie zieleni.
Nie odnotowano nakładów na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu.
37
Na przestrzeni lat 2003 – 2006 w największym stopniu zwiększono nakłady na utrzymanie zieleni oraz
gospodarkę odpadami.
Wydatki budżetów gmin na ochronę środowiska w poszczególnych gminach powiatu działdowskiego
przedstawia poniższa tabela:
Tabela 13
Wydatki budżetów gmin na ochronę środowiska w poszczególnych gminach w latach
2005-2006
Wydatki budżetu gminy na ochronę środowiska
Jednostka administracyjna
i gospodarkę komunalną w [PLN]
2005
2006
Miasto Działdowo
1 371 473
4 710 098
Gmina Działdowo
1 217 733
833 745
Gmina Iłowo – Osada
430 595
1 610 345
Gmina Lidzbark
1 992 512
1 006 709
Gmina Płośnica
1 308 699
259 225
Gmina Rybno
241 816
245 278
Największe nakłady na ochronę środowiska i gospodarkę komunalną przeznaczono w 2006 roku w
mieście Działdowo, a najmniejsze – w gminach Płośnica i Rybno. W roku 2005 również największe
nakłady zostały poniesione przez miasto Działdowo, natomiast zdecydowanie najmniej wydatków
związanych z ochrona środowiska zanotowano w gminie Rybno.
Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska według źródeł finansowania przedstawia poniższa tabela.
Tabela 14
Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska według źródeł finansowania w latach
2003 - 2006
Środki
z budżetu
Rok
Ogółem
własne
centralnego
wojepowiatu
wództwa
gminy
z
zagranicy
Fundusze
ekologiczne
(pożyczki,
kredyty
i dotacje)
Kredyty i
pożyczki
krajowe,
w tym
bankowe
Inne
środki,
w tym
nakłady
niesfinansowane
w tys. zł
2003
2004
2005
2006
4696,6
5117,8
2220,8
9486,3
1487,8
1605,4
922,3
4216,8
0
0
0
0
1400,0
0
56,0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
425,0
0
903,4
1810,7
738,9
67,1
339,1
0
199,9
2445,3
0
3458,8
445,0
1000,0
0
0
* w chwili sporządzania niniejszego dokumentu w BDR nie były zamieszczone dane za rok 2006
Z powyższego zestawienia wynika, że inwestycje z zakresu ochrony środowiska w powiecie
działdowskim są finansowane z różnych źródeł i żadne z tychże źródeł nie pełni wiodącej funkcji. Na
uwagę zasługuje fakt, że część środków pochodzi z funduszy ekologicznych (9% w roku 2003 i 40,5%
w roku 2005), natomiast w 2006 roku odnotowano najwyższy udział kredytów i pożyczek w odniesieniu
do całego okresu sprawozdawczego.
38
Poza dużymi projektami możliwymi do sfinansowania z Funduszu Spójności projekty dotyczące
ochrony środowiska mogą być dofinansowane z funduszy strukturalnych w ramach następujących
programów:
• Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego .
• Sektorowy Program Operacyjny „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw” –
w ramach Działania 2.4. Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowania
przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska” .
• Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora
Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich”.
• Inicjatywa wspólnotowa INTERREG IIIA – program Polska – związana między innymi
z rozwojem infrastruktury ochrony środowiska w terenach przygranicznych.
Od roku 2009 nie będzie możliwe finansowanie działań w zakresie ochrony środowiska z
„Ekofunduszu”, który kończy swoją działalność.
Otwierają się nowe możliwości finansowania inwestycji ochrony środowiska m.in. wynikające
z zawartych porozumień (Porozumienie między Ministrem Środowiska Rzeczypospolitej Polskiej,
a Federalnym Ministerstwem Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Reaktorów Republiki
Federalnej Niemiec, w sprawie realizacji wspólnych projektów w dziedzinie ochrony środowiska w
Rzeczypospolitej Polskiej).
7.
OCENA REALIZACJI
EKOLOGICZNYCH
7.1.
OCHRONA POWIETRZA
PRZYJĘTYCH
W
PROGRAMIE
CELÓW
W Programie ochrony środowiska w powiecie działdowskim na lata 2004-2008 nie określono
kwantyfikowalnych celów w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego. Wytyczono jedynie zadania,
które powinny zostać wykonane w horyzoncie czasowym objętym Programem... Zadania te obejmują:
działania zmierzające w kierunku ograniczania niskiej emisji, zmniejszenia emisji zanieczyszczeń
komunikacyjnych wraz z poprawą stanu dróg w powiecie oraz zwiększenie kontroli nad sektorem
gospodarczym w zakresie emisji do powietrza.
Mimo podejmowanych działań zmierzających do ograniczenia emisji zanieczyszczeń przez podmioty
gospodarcze i jednostki organizacyjne, badania prowadzone na terenie powiatu działdowskiego przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie wykazują, że stężenia zanieczyszczeń
powietrza w zakresie poszczególnych związków zasadniczo nie ulęgają większym zmianom. Na
przestrzeni lat 2004 – 2005 wzrosło notowane stężenie średnioroczne dwutlenku azotu, spadło stężenie
średnioroczne dwutlenku siarki, natomiast w odniesieniu do pyłu zawieszonego nie odnotowano
istotnych zmian.
Podkreślić należy, ze stężenia zanieczyszczeń nie przekraczają poziomów dopuszczalnych, a jakość
powietrza oceniana jest jako bardzo dobra. Część zanieczyszczeń ma charakter allochtoniczny,
napływowy z bardziej uprzemysłowionych terenów sąsiednich.
Duże koszty wdrożenia nowych technologii związanych ze źródłami odnawialnymi oraz ze stosowaniem
biopaliw (wierzby energetycznej, słomy) powoduje słabe zainteresowanie tymi rozwiązaniami . Również
rozwiązania dotyczące nowych konstrukcji kotłów centralnego ogrzewania są kosztowne, w związku z
czym nie spotykają się z szerszym zainteresowaniem społeczności regionu.
39
Długość sieci gazowej w okresie sprawozdawczym (nie uwzględniono tu roku 2006, bowiem w
momencie opracowywania tego dokumentu dane BDR Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące
sieci gazowej nie zostały jeszcze opublikowane) nie zwiększyła się. W Programie… zakładano także,
obok rozbudowy sieci, zwiększenie liczby odbiorców gazu. Tymczasem liczba osób korzystających z
gazu spadła z 29 275 osób w roku 2003 do 29 221 osób w roku 2004 i do 29 201 osób w roku 2005. Z
uwagi na wysokie koszty gazu ziemnego znaczna część gospodarstw domowych przeszła na opalanie
tańszymi paliwami, tj. drewnem lub węglem. Ze względu na rosnące również ceny węgla kupowane są
najczęściej gorsze jego gatunki. Ocenia się, że największy problem dla stanu zanieczyszczenia
powietrza stwarzają prawdopodobnie paleniska domowe.
Wszystkie nowe budynki i budowle, zarówno sektora prywatnego jak i społecznego, budowane są
obecnie w nowej technologii uwzględniającej termoizolację. Dotyczy to montażu nowej generacji okien
oraz ocieplania ścian warstwą styropianu lub wełny mineralnej. Istniejące obiekty budowlane są
sukcesywnie izolowane termicznie w zależności od możliwości finansowych właściciela lub zarządcy
obiektu. Brak jest w tym zakresie szczegółowych danych.
Stan techniczny dróg ma istotny wpływ na ilość spalanego paliwa przez pojazdy samochodowe
poruszające się po tych drogach, a tym samym na stan zanieczyszczenia powietrza w obszarze ich
lokalizacji. Poprawa stanu dróg w powiecie zależna jest od pozyskania na ten cel środków finansowych.
7.2.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
Doprowadzenie stanu klimatu akustycznego do wyznaczonych prawem granic wartości dopuszczalnych
jest zadaniem ekonomicznie trudnym i wymagającym dłuższego czasu realizacji. Stąd w podlegającym
ocenie trzyletnim czasookresie funkcjonowania niniejszego Programu… trudno o wymierne skutki
realizacji celów strategicznych w zakresie ochrony przed hałasem Do najistotniejszych problemów
wymagających rozwiązania należy niewątpliwie hałas komunikacyjny, przy czym nie sposób w
kontekście zapisów przedmiotowego opracowania o jego ocenę – w okresie sprawozdawczym na terenie
powiatu nie był prowadzony monitoring hałasu.
W przypadku oddziaływań związanych z hałasem przemysłowym jego ewentualne uciążliwości są
możliwe do eliminowania poprzez wymianę urządzeń emitujących hałas, zastosowanie wyciszeń
urządzeń wewnątrz zakładu, wymianę okien na dźwiękoszczelne lub budowę ekranów
dźwiękochłonnych.
7.3.
GOSPODARKA WODNO – ŚCIEKOWA, OCHRONA WÓD I KSZTAŁTOWANIE
STOSUNKÓW WODNYCH
Ochrona wód i racjonalna gospodarka zasobami wodnymi należą do priorytetów przyjętych przez
gminy powiatu działdowskiego. Zadania realizowane w tym zakresie są zadaniami długofalowymi
i bardzo kosztownymi, a ich realizacja w dużej mierze zależy od możliwości finansowych gmin
(zapewnienie niezbędnego wkładu w realizacji projektów). Analiza przyjętych celów ekologicznych w
kontekście stanu faktycznego i prawnego wskazuje na to, że zadania w Programie ochrony
środowiska… zostały określone prawidłowo. Większość zadań znajduje się w trakcie realizacji.
Systematycznie zwiększa się zarówno długość sieci kanalizacyjnej jak i wodociągowej, planowane są
nowe inwestycje w tym zakresie.
W zakresie jakości wód powierzchniowych nie odnotowano na przestrzeni lat 2002 – 2005 większych
zmian – są to w większości wody III klasy – zadowalającej jakości.
40
Jakość wód podziemnych również nie ulegała większym wahaniom – reprezentują one III klasę.
7.4.
OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ,
ZAGOSPODAROWANIE LASÓW
Rzetelna ocena stopnia realizacji przyjętych celów ochrony cennych przyrodniczo terenów oraz
elementów fauny o flory wymaga dłuższego horyzontu czasowego. Obecnie można stwierdzić,
że kierunek działań jest tak obrany, że osiągnięcie zamierzonych celów jest możliwe.
Jak wynika z informacji uzyskanych z Powiatowego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, w latach 2004 –
2006 dokonywano odnowień i zalesień na terenach gruntów prywatnych, a także stosowano
międzysiewy.
Wskaźnik lesistości zwiększył się nieznacznie i wynosił w 2006 roku 28,3% (wobec planowanego na
rok 2010 wskaźnika 29,8%). Systematycznie prowadzone są zabiegi pielęgnacyjne. Zwiększono
powierzchnie obszarów prawnie chronionych. Zwiększyła się również powierzchnia terenów zieleni
ogólnodostępnej i osiedlowej.
Przyjęte w powiatowym Programie… zadania z zakresu ochrony różnorodności biologicznej i
krajobrazowej regionu mają charakter działań ciągłych, co wynika ze specyfiki prowadzenia
zrównoważonej gospodarki w tym zakresie. W związku z powyższym efekty ich realizacji będą
widoczne w dłuższym horyzoncie czasowym.
Należy podkreślić, że niemal wszystkie zadania są realizowane, a jednym z aspektów podejmowanych
prac jest dostosowanie zasad ochrony i użytkowania ekosystemów leśnych do kryteriów europejskich.
7.5.
OCHRONA
POWIERZCHNI
I REKULTYWACJA GRUNTÓW
TERENU,
GLEB,
WALKI
Z
EROZJĄ
Cele w zakresie identyfikacji zagrożeń powierzchni ziemi oraz zagospodarowania terenów
zdegradowanych są realizowane w różnym stopniu poprzez przyjęte kierunki działań i zadania
inwestycyjne.
W zakresie eksploatacji kopalin większość z zaplanowanych zadań spoczywa na eksploatatorach złóż,
natomiast odnosząc się do działań związanych z ochroną gleb, należy stwierdzić, że ich realizacja wiąże
się z inicjatywami podejmowanymi przez właścicieli gruntów. Istotnym aspektem ochrony gleb jest
zatem edukacja ekologiczna rolników prowadzona m.in. przez Ośrodki Doradztwa Rolniczego
(Powiatowy Ośrodek Doradztwa Rolniczego prowadzi 2 szkolenia w sezonie w każdej z gmina
powiatu).
7.6.
ZADANIA W ZAKRESIE POWIATOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA
Monitoring jakości środowiska prowadzony jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska
przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie, Wojewódzką Stację SanitarnoEpidemiologiczną oraz instytuty naukowo-badawcze (IMiGW, PIG, IUNiG). Monitoring jakości
środowiska tworzą następujące podsystemy: monitoring gleb, monitoring wód powierzchniowych,
monitoring wód podziemnych, monitoring powietrza i monitoring hałasu. Podsystemy obejmują punkty
pomiarowo-kontrolne wchodzące w skład sieci krajowej i regionalnej.
41
Ocenę jakości środowiska wykonuje się w oparciu o obowiązujące prawnie standardy imisyjne dla
oceny jakości powietrza atmosferycznego, hałasu i wód powierzchniowych. Ocena stanu pozostałych
komponentów środowiska prowadzona jest w oparciu o wieloletnie obserwacje oraz wytyczne
opracowywane dla potrzeb PMŚ przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.
W latach 2004 – 2006 prowadzone były badania poszczególnych komponentów środowiska: powietrza
atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych,, a także gleb. W przypadku badań jakości
powietrza zmieniono metodykę pomiarów na pomiar automatyczny ciągły. Systematycznie poprawia się
sposób wykonywania badań, a także dostosowuje ich zakres oraz prezentacje ich wyników do
obowiązujących przepisów i potrzeb.
7.7.
EDUKACJA EKOLOGICZNA
Edukacja ekologiczna, czyli podnoszenie świadomości ekologicznej całego społeczeństwa, jest
podstawowym warunkiem spełnienia założeń realizacji idei zrównoważonego rozwoju. Dotyczy to
zarówno młodego pokolenia, jak i ludzi dorosłych na wszystkich płaszczyznach życia. Edukacja
ekologiczna należy do działań o charakterze ciągłym i długofalowym. Realizowane są wszystkie
założone cele.
Należy zaznaczyć, że spektrum działań podejmowanych w zakresie edukacji ekologicznej na terenie
powiatu działdowskiego, stwarza możliwość osiągnięcia zakładanych efektów w stosunkowo krótkim
okresie czasu. Wskazuje na to fakt funkcjonowania na obszarze charakteryzowanej jednostki
administracyjnej kilku prężnie działających organizacji mających w swoim statucie ochronę środowiska
i będących współautorami wielu akcji edukacyjnych.
8.
PRZYCZYNY ROZBIEŻNOŚCI POMIĘDZY PRZYJĘTYMI CELAMI I
DZIAŁANIAMI A ICH WYKONANIEM
Działania służące realizacji określonych celów są realizowane, a rozbieżności dotyczą terminów ich
realizacji i wynikają głównie z:
• zbyt krótkiego horyzontu czasowego dla realizacji większości zadań,
• opóźnień w procesie legislacyjnym lub brak mechanizmów m.in. stabilnego prawa , skutecznie
wspierającego rozwój w pewnych dziedzinach,
• zmiany priorytetów inwestycyjnych w poszczególnych gminach,
• ograniczonych możliwości finansowych na realizację zadań.
9.
OCENA INSTRUMENTÓW REALIZACJI PROGRAMU
Na zakres realizacji Programu… zasadniczy wpływ mają 2 grupy instrumentów: instrumenty prawnoadministracyjne (zwłaszcza takie jak: ustawy i rozporządzenia oraz oceny oddziaływania inwestycji na
środowisko i pozwolenia) oraz instrumenty finansowe. Instrumenty prawne wyznaczają zakres działań
poszczególnych instytucji odpowiedzialnych za ochronę środowiska i wymuszają działania w zakresie
racjonalizacji zużycia surowców, instrumenty finansowe mają charakter stymulujący w zakresie
realizacji celów ekologicznych (w szczególności w dziedzinie ochrony wód, powietrza i ochrony
przyrody).
Pozostałe instrumenty stosowane przy realizacji Programu… mają mniejsze znaczenie i procentują
głównie wzrostem wiedzy społeczeństwa o stanie środowiska.
42
10.
PROPOZYCJE ZMIAN W OBOWIĄZUJĄCYM PROGRAMIE OCHRONY
ŚRODOWISKA
Potrzeba dokonania zmian w Programie… wynika przede wszystkim z konieczności dostosowania go
do przepisów wynikających z aktualnie obowiązującego prawa krajowego oraz zmian zaistniałych
w stanie środowiska na terenie powiatu działdowskiego. Ponadto, kolejna edycja Programu ochrony
środowiska… powinna uwzględniać programy, strategie i plany branżowe szczebla krajowego,
wojewódzkiego, powiatowego i gminnego, powstałe po uchwaleniu aktualnie obowiązującego
Programu….
Rozważenia wymaga zmiana celów i zadań przewidzianych do realizacji w ramach poszczególnych
komponentów środowiska, bowiem adresatami części z nich są organy administracji wyższego szczebla
(np. opracowanie planów gospodarowania wodami na obszarze dorzeczy – Minister Środowiska), a
odniesieniu do pozostałych istnieje uzasadniona wątpliwość możliwości wpływu Starostwa
Powiatowego na ich realizację (np. opracowanie dokumentacji hydrogeologicznej dla GZWP 214).
11.
PODSUMOWANIE
1. Niniejszy Raport z realizacji Programu ochrony środowiska w powiecie działdowskim na lata
2004-2008 jest sporządzony po raz pierwszy i obejmuje lata 2004-2006.
2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr
129, poz.902 ) nie określa wymagań dotyczących zakresu i formy Raportu, w związku z powyższym
za główny cel niniejszego opracowania przyjęto analizę realizacji przyjętych priorytetów i celów
ekologicznych w odniesieniu do stanu środowiska faktycznego i prawnego.
3. Zmiany stanu środowiska widoczne są dopiero w dłuższej perspektywie czasowej, dlatego też
niniejszy Raport z trzyletniego okresu realizacji celów i zadań , określonych w Programie ochrony
środowiska…, nie jest jednoznacznym odzwierciedleniem efektów realizacji dokumentu. Raport
przedstawia dotychczas podjęte działania oraz potrzeby zmian w przyjętych priorytetach w
kontekście zaistniałych zmian stanu środowiska na terenie powiatu działdowskiego oraz w
kontekście konkretyzacji wielu zamierzeń inwestycyjnych przyjętych przez gminy i podmioty
gospodarcze. Miarodajna ocena efektów realizacji Programu ochrony środowiska w powiecie
działdowskim… będzie możliwa dopiero w kolejnych edycjach Raportu.
4. Stan środowiska na terenie powiatu nie uległ pogorszeniu, nie odnotowano także widocznych
efektów w jego poprawie.
5. Większość zadań wytyczonych do realizacji w perspektywie 3 lat ma charakter zadań ciągłych i
znajduje się w trakcie realizacji - proponuje się ich kontynuację podczas wykonywania aktualizacji
Programu…. Dotyczy to szczególnie inwestycji w zakresie gospodarki wodno – ściekowej,
wodociągów, oraz działań związanych z ochroną różnorodności biologicznej i krajobrazowej.
6. Z analizy struktury wydatków na ochronę środowiska w powiecie działdowskim wynika, że zadania
ekologiczne przyjęte w Programie zostały w większości określone prawidłowo, podobnie jak ich
hierarchia. Jednak w wielu przypadkach nastąpiło przesunięcie założonych w Programie… terminów
realizacji celów i działań .
7. Zaawansowanie realizacji celów i zadań ekologicznych jest zróżnicowane. Przyczyną tego są przede
wszystkim niedostateczne środki własne, mogące stanowić wkład własny w pozyskiwanych środkach
finansowych z Unii Europejskiej, także zbyt długie procedury przetargowe, jak również brak planów
i projektów branżowych.
8. Zachodzi potrzeba dokonania weryfikacji obowiązującego Programu ochrony środowiska
uwzględniającej przede wszystkim:
43
a) zmiany w programach wyższego szczebla, w tym w Programie ochrony środowiska
województwa warmińsko – mazurskiego na lata 2007-2010,
b) Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Działdowskiego na lata 2004-2013 :
c) zmiany zaistniałe w stanie środowiska na terenie powiatu działdowskiego,
d) uszczegółowienie celów i działań proekologicznych dokonane przez gminy oraz podmioty
gospodarcze,
e) dostosowanie do zmienionych, aktualnie obowiązujących przepisów ochrony środowiska.
44
45
SPIS TABEL
Tabela 1 Wyniki pomiarów zanieczyszczeń powietrza na obszarze powiatu działdowskiego ______ 9
Tabela 2 Wyniki pomiarów stężeń wybranych metali ciężkich w pyle PM10 __________________ 10
Tabela 3 Infrastruktura techniczna ochrony środowiska w powiecie działdowskim w latach 2002 –
2005 __________________________________________________________________ 11
Tabela 4 Jakość wód powierzchniowych na terenie powiatu działdowskiego w 2005 roku _______ 14
Tabela 5 Wyniki jakości wód podziemnych z punktu monitoringowego Działdowo_____________ 16
Tabela 6 Potrzeby wapnowania gleb na obszarze użytków rolnych powiatu działdowskiego _____ 17
Tabela 7 Powierzchnia
obszarów
podlegających
ochronie
prawnej
na
terenie
powiatu
działdowskiego__________________________________________________________ 18
Tabela 8 Powierzchnia wybranych form zieleni urządzonej w powiecie działdowskim w latach 20042006 __________________________________________________________________ 19
Tabela 9 Ocena realizacji przyjętych w Programie zadań krótkookresowych _________________ 22
Tabela 10
Analiza wskaźników efektywności Programu… _______________________________ 35
Tabela 11
Wydatki budżetów gmin powiatu działdowskiego na gospodarkę komunalną i ochronę
środowiska w latach 2003 - 2006__________________________________________ 37
Tabela 12
Wydatki na ochronę środowiska według kierunków inwestowania budżetów latach 2003
– 2006_______________________________________________________________ 37
Tabela 13
Wydatki budżetów gmin na ochronę środowiska w poszczególnych gminach w latach
2005-2006 ___________________________________________________________ 38
Tabela 14
Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska według źródeł finansowania w latach 2003
- 2006 _______________________________________________________________ 38
PRZEWODNICZĄCY RADY
(-) inż. Jadwiga Barbara Plewka
46

raport z wykonania w latach 2004

Transkrypt

Podobne dokumenty

plakat_EFRR_poziom_A3

Plik

Postaw na dobry zawód – podniesienie jakości

statut DPS - Dom Pomocy Społecznej w Uzdowie jest jednostką

MATEMATYKA - NAJLEPSZY WYNIK W POWIECIE PRZEDMIOTY

Zgłoszenie

Urządzenie diagnostyczne od Miasta Działdowo

1. Wiedzieć więcej - działać skuteczniej. Ostrowiecki rynek pracy