zakres i literatura egzaminów doktorskich
Transkrypt
zakres i literatura egzaminów doktorskich
ZAKRES I LITERATURA EGZAMINÓW DOKTORSKICH NA WYDZIALE ZARZĄDZANIA UŁ ZARZĄDZANIE: 1. Andrzej Koźmiński: „Zarządzanie w warunkach niepewności. Podręcznik dla zaawansowanych”; 2. Ricky W. Griffin: „Podstawy zarządzania organizacjami”; 3. Prof. Czesław Sikorski: „Zachowanie ludzi w organizacjach”. FINANSE: 1. E. Bigham, L. Gapenski: „Zarządzanie finansami”, PWE, 2000; 2. W. Dębski: „Rynek finansowy i jego mechanizmy”, PWN, 2001; 3. „Meritum rachunkowości”, pod red. E. Walińskiej, Wolters Kluwer, 2010; 4. I. Sobańska: „Rachunkowość zarządcza – podejście operacyjne i strategiczne”, C.H. Beck, 2010; EKONOMIA: 1. Hal R. Varian: „Mikroekonomia”, PWN, 2002; 2. D. Laidler, S.Estrin: „Wstęp do mikroekonomii”, Gebethner i Ska, 1991; 3. W. Samuelson, S. Marks: „Ekonomia Menedżerska”, PWE, 1998; 4. R.Hall, J.Taylor: „Makroekonomia. Teoria, funkcjonowanie i polityka”, PWN; 5. P. Samuelson, W. Nordhaus: „Ekonomia 1,2” PWN; 6. „Makroekonomia”, pod. red. E. Kwiatkowskiego, Wyd. UŁ; 7. D. Begg, S. Fisher, R. Dornbusch: “Ekonomia 2”, PWE. FILOZOFIA: Zakres egzaminu stanowi problematyka następujących koncepcji filozoficznych: 1. Filozofia starożytna i średniowieczna: filozofia jońska, filozofia eleatów, atomistów, Platona, Arystotelesa, stoików, sceptyków i epikurejczyków. Koncepcja Boga, wolnej woli i zła według św. Augusta. „Dowód ontologiczny” św. Anzelma oraz tzw. „5 dróg” według św. Tomasza; 2. Filozofia nowożytna: filozofia Odrodzenia (ogólna charakterystyka), koncepcja Kartezjusza (ego cogito), Spinozy (panteizm), Locke’a (własności pierwotne i wtórne, krytyka substancji), Berkeley’a (esse est percipi – wyjaśnić), Hume’a (krytyka związku przyczynowego), filozofia Oświecenia francuskiego (ogólna charakterystyka, przedstawiciele), koncepcja poznania i moralności wg Kanta, panlogizm i filozofia historii Hegla, Krytyka metafizyki i chrześcijaństwa wg Nietzschego; 3. Filozofia współczesna: omówienie wybranej książki Leszka Kołakowskiego (za wyjątkiem „Bajek...”, „Klucza niebieskiego” i „Rozmów z diabłem”). Literatura podstawowa: 1. Wł. Tatarkiewicz: „Historia Filozofii” (3 tomy, wydanie dowolne); 2. B. Russell: „Historia filozofii zachodu” albo; „A History of Western Philosophy” (odpowiednie rozdziały); 3. L. Kołakowski – odpowiednia książka (patrz wyżej). Literatura uzupełniająca: 1. K. Ajdukiewicz: „Zagadnienia i kierunki filozofii”; 2. A. Sikora „Spotkania z filozofią”; 3. odpowiednie książki z serii „Myśli i Ludzie” Wiedzy Powszechnej; 4. dowolna praca traktująca o podanych wyżej filozofiach. PSYCHOLOGIA: Kandydat ustala zakres egzaminu osobiście z Egzaminatorem z psychologii SOCJOLOGIA: Lista zagadnień do egzaminu doktorskiego z socjologii jako dyscypliny dodatkowej dla doktorantów kierunków ekonomicznych (Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny i Wydział Zarządzania) Egzaminator: prof. zw. dr bab. Danuta Walczak-Duraj Katedra Socjologii Polityki i Moralności UŁ – pokój 121 A I Wybrane teorie socjologiczne Wieloparadygmatyczność socjologii i ekonomii i jej konsekwencje badawcze. Istota „współczynnika humanistycznego” F. Znanieckiego. Podstawowe „dylematy” (6) w obrębie współczesnych orientacji teoretycznych w socjologii 1. M. Ziółkowski, Teoria socjologiczna początku XXI wieku [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1, Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 2. D. Walczak-Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010, rozdz. I Teoretyczny rodowód teorii zachowań i wymiany: teoria behawioralna ( Homans), strukturalna ( Blau), sieciowa - negocjacyjna ( Emerson, Cook). Grywalizacja jako sposób modyfikowania zachowań 1. G. C. Homans, Podstawowe procesy społeczne [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1, Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 2. P. M. Blau, Wymiana społeczna [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1, Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 3. M. J. Lovaglia, Sieciowa teoria wymiany [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1, Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 4. M. Jankowski, Grywalizacja –wykorzystanie elementów gier do modyfikowania zachowań ludzi, ”Nauki Społeczne. Social Sciences”, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2(8) 2013 Socjobiologia i psychologia ewolucyjna –łączenie paradygmatów biologii i nauk społecznych 1. P. L. van den Berghe, Łączenie paradygmatów: biologia i nauki społeczne [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 2. R. D. Alexander, Ewolucja ludzkiej psyche [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 Teoria procesów adaptacyjnych 1. R. Merton, Struktura społeczna i anomia [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005 Teorie interakcji i interakcjonizm symboliczny 1. E. Goffman, Porządek interakcyjny [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 2. B.G. Glaser, Anselm L. Strauss, Konteksty świadomości i interakcja społeczna [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 Teorie struktury społecznej, uwarstwienia społecznego i nierówności społecznych 1. P. Sztompka, Pojęcie struktury społecznej [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005 2. E. O. Wright, Klasy się liczą [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 3. K. Janicka, biegunowość K. M. Słomczyński, struktury klasowej Od a nierówności różnice w do polaryzacji: postawach natury społecznej i politycznej [w:] J. Grotowska-Leder, E. Rokicka ( red.), Nowy ład?. Dynamika struktur społecznych we współczesnych społeczeństwach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013 4. D. Walczak-Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010, s. 170-182 Teorie panowania, władzy i konfliktu 1. M. Foucault, Trzy typy władzy [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 2. M. Foucault, Wiedza i władza [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 3. P. Bourdieu, Przemoc symboliczna [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005 4. R. Dahrendorf, Teorie konfliktu w społeczeństwie przemysłowym [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 5. R. Collins, Konfliktowa teoria stratyfikacji [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 Teoria racjonalnego wyboru 1. J. Coleman, Perspektywa racjonalnego wyboru w socjologii ekonomicznej [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 2. M. Olson, Dobra publiczne i problem „pasażera na gapę” [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 Neoinstytucjonalizm 1. D. C. North, Efektywność gospodarcza w czasie [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 2. J. W. Meyer, B. Rowan, Organizacje zinstytucjonalizowane: struktura formalna jako mit i ceremonia [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 Teorie zmiany społecznej w perspektywie ruchów społecznych 1. P. Sztompka, Ruchy społeczne- struktury <in statu nascendi>[w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005 2. C. Offe, Nowe ruchy społeczne: przekraczanie granic polityki instytucjonalnej [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005 3. R. Inglehard, Pojawienie się wartości postmaterialistycznych [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005 Teorie modernizacji i systemu światowego. Rozmywanie się granic świata społecznego 1. W. Knӧbl, Teorie, które nie przeminą: nie kończąca się historia teorii modernizacji [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 2. I. Wallerstein, Nowoczesny system- świat [ w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 3. A. Giddens, Ramy późnej nowoczesności [ w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 4. M. Kolęda- Zdziech, Wizje kapitalizmu w ponowoczesnych podejściach socjologicznych- ujęcie porównawcze, interdyscyplinarne”, 2013 nr 1-2 ( 76-77) „Transformacje. Pismo 5. W. Sztumski, Świat rozmyty. Kwestia granic, „Transformacje. Pismo interdyscyplinarne”, 2011 nr 1-2 ( 68-69) II. Wybrane stanowiska badawcze i interpretacyjne wobec wiodących problemów współczesnych społeczeństw Społeczeństwo i jego problemy w perspektywie liberalizmu ( różnych jego nurtów) 1. D. Walczak-Duraj, Apropriacja szans życiowych we współczesnych społeczeństwach [w:] D. Walczak-Duraj, J. Mariański ( red.), Ład aksjonormatywny w okresie kryzysu, Acta Universitatis Lodziensis – “Folia Sociologica” 2014 nr 48 2. D. Walczak-Duraj, Uspołecznianie ryzyka i strat w sytuacji kryzysu gospodarczego, „Prakseologia”, nr 155, 2014; 3. D. Walczak-Duraj - Wolność gospodarcza a poczucie odpowiedzialności za dobro wspólne, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym”, Tom 17, nr 3 2014 Podstawowe koncepcje i problemy społeczeństwa informacyjnego i konsumpcyjnego ( społeczeństwo doznań) 1. W. Wątroba, Homo informaticus w globalnym hipermarkecie [w:] L. Haber, M. Niezgoda (red.) Społeczeństwo informacyjne. Aspekty funkcjonalne i dysfunkcjonalne, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006 2. D. Walczak – Duraj – Socjologia dla ekonomistów, Warszawa 2010 Osobowość a tożsamość we współczesnym świecie 1. A. Touraine, Rola podmiotu w społeczeństwach nowoczesnych [ w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 2. J. Straub – Tożsamość osobista i zbiorowa. Analiza pojęciowa [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2. Wybór i opracowanie: A. Jasińska-Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 3. Ch. Taylor, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001. 4. D. Walczak-Duraj – Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010 Społeczeństwo obywatelskie we współczesnych demokracjach 1. I. Berlin, Cztery eseje o wolności, Poznań 2000 2. J. Czapiński, T. Panek, Diagnoza społeczna 2014 [i kolejne aktualne wydania] 3. J. J Linz, Kryzys, załamanie i powrót do równowagi [w:] J. Szczupaczyński (wybór i opracowanie), Władza i społeczeństwo, tom 2, Wyd. Scholar, Warszawa 1998 4. D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE Warszawa 2010 Paradoksy współczesnej demokracji i polityki – znaczenie perspektywy moralnej 1. S. Mocek, Moralne podstawy życia politycznego, ISP PAN, Warszawa 1997 2. K. Michalski, Klett-Cotta (red.), Społeczeństwo liberalne, Kraków 1996 3. Meny Y. Surel Y. (red.), Demokracja w obliczu populizmu, Warszawa 2007 4. D. Walczak – Duraj, Podstawowe problemy etyczne demokracji liberalnej – wymiar polityczny [w:] A. Miszalska, K.Kowalewicz (red.),Niepokojąca współczesność, Łódź 2001 5. D. Walczak-Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010 Podstawowe modele wielokulturowości w Europie i główne przyczyny ich słabości 1. A. Szahaj, E pluribus unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Kraków 2004 2. N. Glazer, Teraz wszyscy jesteśmy multikulturalistami [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2. Wybór i opracowanie: A. Jasińska-Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 3. Marcin Pierzchała, Danuta Walczak-Duraj, Obywatelskość jako płaszczyzna integracji społeczności muzułmańskich ze społeczeństwem polskim. Na przykładzie Ligi Muzułmańskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2014, s. 64-85 4. D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010 Globalizacja ( wymiar ekonomiczny, kulturowy i polityczny) a lokalizm i glokalizm 1. U. Beck, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej rzeczywistości, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2002 2. U. Beck, Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2005 3. Z. Bauman, Globalizacja, czyli komu globalizacja, a komu lokalizacja, „Studia Socjologiczne”, 1997, nr 3 4. D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE Warszawa 2010 Przemiany więzi we współczesnych społeczeństwach ( wykształcanie się etyki netokratycznej ); rola zaufania i kapitału społecznego 1. J. Mariański, Kryzys moralny czy transformacja wartości. Studium socjologiczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001 2. P. Sztompka, Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2007 3. J. Czapiński, T. Panek, Diagnoza społeczna 2014 [ i dalsze aktualne wersje ] 4. D. Walczak- Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010 5. B. Łopaciuk- Gonczaryk, Mierzenie kapitału społecznego, „Gospodarka Narodowa” nr 1-2 2014 Przemiany religijności we współczesnym świecie 1. Ł. Kutyło, Teorie socjologiczne a religia. Między sekularyzacją a desekularyzacją, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2012, s. 104-156 2. J. Mariański, Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006 3. J. Casanova, Religie polityczne w nowoczesnym świecie, Nomos, Kraków 2005 Istota, funkcje oraz wymiary kultury organizacyjnej (w tym koncepcja G. Hofstede) 1. G. Hofstede, Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu ,PWE, Warszawa 2010 Koncepcje społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa w ujęciu teorii stakeholders i shareholders ( stockholders) value 1. J. Adamczyk, Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009 2. D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010 Instytucjonalizacja i standaryzacja zachowań etycznych w działalności gospodarczej 1. Kodeks etyczny – Caux Round Table z 1994 ( tłumaczenie B. Rok – Google) 2. D. Walczak – Duraj, Ład etyczny w gospodarce rynkowej. Doświadczenia polskiej transformacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002 3. D. Walczak – Duraj, Ład aksjonormatywny w gospodarce rynkowejciągłość czy zmiana?[ w:] J. Grotowska-Leder, E. Rokicka ( red.), Nowy ład?. Dynamika struktur społecznych we współczesnych społeczeństwach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013 Zjawisko korupcji: istota, rodzaje, przyczyny, skutki i sposoby rozwiązywania problemów związanych z korupcją 1. J. Pope ( opr.), Rzetelność życia publicznego. Metody zapobiegania korupcji, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 1999, 2. A. Kubiak, Łapownictwo w świadomości i doświadczeniu potocznym Polaków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003 3. D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010 Zalecana literatura nie wyklucza doboru innej, bądź dodatkowej literatury do wybranego przez doktoranta tematu. III. Metody i techniki badań socjologicznych Badania ilościowe a badania jakościowe- podstawowe techniki i narzędzia badawcze Rola badań sondażowych w demokracji Sposoby doboru jednostek do badań Różne rodzaje wywiadów w socjologii Wykorzystanie źródeł zastanych Obserwacja ( jawna, ukryta, uczestniczącą, nieuczestnicząca) jako metoda badawcza; dylematy natury etycznej Wykorzystanie źródeł zastanych Zalecana, podstawowa literatura: 1. Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2006 2. Giddens A., Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004 3. Ritzer G., Klasyczne teorie socjologiczne, Wydawnictwo Zyski i S-ka, Poznań 2004 4. Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 5. Sztompka P. Kucia M. ( red.), Socjologia. Lektury, Wyd. Znak, Kraków, 2005 6. Walczak-Duraj D., Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010 7. Współczesne teorie socjologiczne, tom 1 i 2. Wybór i opracowanie: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski,Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 Zalecana literatura nie wyklucza doboru innej, literatury do wybranego przez doktoranta tematu bądź dodatkowej Egzaminy doktorskie obejmują: + w przypadku osób ubiegających się o nadanie stopnia doktora w dyscyplinie nauki o zarządzaniu: - dyscyplinę podstawową – nauki o zarządzaniu; - dyscyplinę dodatkową – ekonomia, socjologia, psychologia, filozofia; (Jeżeli kandydat ukończył studia magisterskie na kierunku ekonomicznym to egzamin z dyscypliny dodatkowej może obejmować: socjologię, psychologię lub filozofię. Jeżeli kandydat ukończył studia magisterskie na kierunku innym niż ekonomiczny jako dyscyplinę dodatkową musi wybrać ekonomię). język obcy – kandydat może wybrać jeden z języków nowożytnych# + w przypadku osób ubiegających się o nadanie stopnia doktora w dyscyplinie finanse: - dyscyplinę podstawową – finanse; - dyscyplinę dodatkową – ekonomia, socjologia, psychologia, filozofia; (Jeżeli kandydat ukończył studia magisterskie na kierunku ekonomicznym to egzamin z dyscypliny dodatkowej może obejmować: socjologię, psychologię lub filozofię. Jeżeli kandydat ukończył studia magisterskie na kierunku innym niż ekonomiczny jako dyscyplinę dodatkową musi wybrać ekonomię). język obcy – kandydat może wybrać jeden z języków nowożytnych#. # w przypadku osób, których przewód doktorski jest prowadzony w oparciu o znowelizowaną ustawę o stopniach i tytule naukowym, jeżeli posiadają certyfikat uznany przez MNiSW są zwolnione z tego egzaminu.