Zarząd Główny Towarzystwa Wiedzy Powszechnej ANALIZA

Transkrypt

Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa
Zarząd Główny Towarzystwa Wiedzy Powszechnej
ANALIZA PERSPEKTYW ROZWOJU KSZTAŁCENIA
USTAWICZNEGO NA RYNKU PRACY
SUBREGIONU PŁOCKIEGO
Wymogi rynku pracy
w zakresie potrzeb zgłaszanych przez pracodawców
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu
Społecznego i ze środków budżetu państwa
Płock, marzec 2007 rok
1
SPIS TREŚCI
I. Wstęp
II. Metodologia badań
III. Struktura badanych pracodawców
IV. Wymagania dotyczące kwalifikacji pracowników
V. Wykaz poszukiwanych zawodów
I. WSTĘP
Zarząd Główny Towarzystwa Wiedzy Powszechnej realizuje projekt badawczy
„Analiza perspektyw rozwoju kształcenia ustawicznego na rynku pracy Subregionu Płockiego”,
2
współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w
ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego Społecznego (Nr
projektu Z/2.14/II/2.1/15/250/06). Celem nadrzędnym projektu jest dostosowanie oferty
szkoleniowej podnoszącej umiejętności i kwalifikacje zawodowe mieszkańców obszarów
wiejskich Subregionu Płockiego do wymogów rynku pracy. Proces badawczy został podzielony
na pięć modułów badawczych:
I. Potrzeby edukacyjne i szkoleniowe mieszkańców Subregionu Płockiego
II. Oferty szkoleniowe dostępne na rynku pracy Subregionu Płockiego
III. Oferty pracy zgłaszane przez przedsiębiorców Subregionu Płockiego
IV. Kierunki rozwoju gmin Subregionu Płockiego
V. Kierunki szkoleń dostosowane do zapotrzebowania rynku pracy na zawody i
kwalifikacje odpowiadające potrzebom obecnego i perspektywicznego rynku pracy.
Wyniki analiz i badań przeprowadzonych w każdy z w/w obszarów badawczych zostały
zebrane w formie Raportów. Niniejsze opracowanie, zgodnie z założeniami programowymi
projektu, stanowi podsumowanie badania umożliwiającego identyfikację kierunków rozwoju
obszarów wiejskich
gmin Subregionu Płockiego determinujących przyszłe potrzeb rynku
pracy.
II. METODOLOGIA BADAŃ
Badanie kwalifikacji i umiejętności pracowników pod potrzeby rynku pracy
przeprowadzono w oparciu o ankietę preferencji skierowaną do lokalnych przedsiębiorców z
terenu powiatu płockiego, sierpeckiego, gostynińskiego i miasta Płocka. Dla potrzeb
uchwycenia prawidłowości / tendencji lokalnych/ badaniu poddano losowo 200 pracodawców
odpowiednio:
- 100 - Miasto Płock
- 40 - powiat płocki
3
- 30 - powiat gostyniński
- 30 - powiat sierpecki
Ankietę skonstruowano w taki sposób aby uzyskać odpowiedzi na następujące pytania :
1/. Jaka jest struktura zatrudnienia w ujęcie znaczenia poszczególnych stanowisk
pracy w procesie gospodarczym respondentów.
2/. Rotacyjność na tak określonych stanowiskach pracy
3/. Konieczne kwalifikacje dla tak określonych stanowisk
4/. Konieczne umiejętności dla tak określonych stanowisk
5/. Prognoza na rok 2007 z zakresie tworzenia nowych stanowisk
Badaniem objęto rok 2006. Takie podejście do tematu powinno odpowiedzieć na
pytania dotyczące rodzaju kwalifikacji i umiejętności na zwalnianych z różnych powodów
miejscach pracy. Rotacje w zatrudnieniu związane z tak ważnym dziś problemem jak
zarobkowa emigracja do krajów Unii tworzą w naturalny sposób odtworzeniowy popyt na
lokalną siłę roboczą. Rotacje te dla procesów kształcenia ustawicznego stanowią ważny
element prognostyczny. Z punktu widzenia elastyczności reagowania na potrzeby rynku pracy
w krótkim okresie, ważniejszy niż prognozy ilości i rodzaju przyrostu miejsc pracy netto,
związanych np. z rozwojem istniejących już i nowych podmiotów gospodarczych na danym
terenie. Ten proces w określonych perspektywach czasowych jest dłuższy, nie wymaga
natychmiastowej reakcji instytucji zajmujących się niwelowaniem różnic pomiędzy potrzebami
zgłaszanymi przez pracodawców w zakresie kwalifikacji, a oferowanymi przez osoby
poszukujące pracy i bezrobotnych.
III. STRUKTURA BADANYCH PRACODAWCÓW
Na podkreślenie zasługuje fakt bardzo niskiej zwrotności ankiet wysłanych, bo na
poziomie 10%. Taka zwrotność uniemożliwiałaby jakąkolwiek agregację danych i opracowanie
wyników. Niemożliwe wydawało się jednak stwierdzenie, że poruszane w ankiecie problemy
4
nie dotyczą lokalnych przedsiębiorców. Przy zastosowaniu osobistej ankietyzacji udało się
przeprowadzić badanie u 57 pracodawców czyli u jednej czwartej próby. Trudno mówić więc o
chęci współpracy lokalnych przedsiębiorców do współpracy w zakresie kreowania kształcenia
ustawicznego zgodnie z ich potrzebami. Niechęć do tej współpracy powodowana jest niskim
poziomem zaufania do instytucji publicznych, zachowaniem tajemnicy producenckiej,
tendencją do utajniania osiąganych zysków i utajnianiu osiągniętego poziomu rozwoju. W
sferze tych ograniczeń należy pomyśleć o projektach przełamujących te tendencje ,szczególnie
wśród przedsiębiorców z sektora MŚP i MIKRO. Wyniki agregowano w zależności od branży i
wielkości respondenta.
Zasadniczą
kwestią
przeprowadzonych
badań
było
określenie
zawodów
poszukiwanych przez pracodawców ze szczególnym uwzględnieniem preferowanego
wykształcenia i posiadanych umiejętności. W pierwszej kolejności określono strukturę
wielkościową przebadanych pracodawców
Tabela 1.Struktura wielkościowa ankietowanych pracodawców kształtowała się następująco:
Wielkość zatrudnienia w przedsiębiorstwie
Do 5 pracowników
Od 6 do 10 pracowników
Powyżej 100 pracowników
Ilość firm
Udział ( w %)
11
20
13
3
3
7
57
19,3
35,1
22,8
5,3
5,3
12,2
100,0
Razem
Największy procent wśród badanych pracodawców stanowili pracodawcy zatrudniający od 6 do
10 pracowników oraz do 5 pracowników. Najmniejszym zainteresowaniem badaniem
ankietowym wykazali pracodawcy zatrudniający od 51 do pracowników.
5
Tabela 2.Struktura respondentów ze względu na wielkość i branżę
Branża
Wielkość
zatrudnienia Handel Usługi Produkcja Budownictwo Transport Rolnictwo Inne
7
4
do 5
8
2
3
2
3
2
6-10
2
7
3
1
11-30
1
2
31-50
1
1
1
51-100
2
1
1
1
2
powyżej 100
Razem
18
16
8
4
4
2
5
Razem
11
20
13
3
3
7
57
Najwięcej ankiet zostało wypełnionych przez respondentów z branży „ Handel” i „Usługi”
Bardzo niskie zainteresowanie badaniami ankietowymi wykazali przedsiębiorcy zajmujący się
działalnością produkcyjną.
IV. WYMAGANIA DOTYCZĄCE KWALIFIKACJI PRACOWNIKÓW
Poniżej przedstawiono wyniki analizy rotacyjności i wymaganych na tych stanowiskach
kwalifikacji .
1. Handel
Największą grupę
respondentów stanowili respondenci z branży handlowej.
Wszyscy oni wskazali w ankiecie, że w roku 2006 miały w ich przedsiębiorstwach rotacje.
Dotyczyły one podstawowego stanowiska pracy: sprzedawca.
Rozkład wymagań kwalifikacyjnych ze względu na wielkość przedsiębiorstwa przedstawia
Tabela 3.
Tabela 3. (Tab. H. 1.)
Sprzedawcy w tym sprzedawcy, spedytorzy, sprzedawcy fakturzyści
6
11-30
xx
Uprawnienia
na wózek
widłowy,
prawo jazdy
31-50
x
Prawo jazdy
C, E
Wózek
widłowy
Cechy
Dynamiczny,
dyspozycyjny
Umiejętność pracy
w zespole,
dyspozycyjność,
szybkość,
dokładność,
zręczność
Dokładność,
lojalność,
dyspozycyjność
Dokładność,
kultura osobista,
komunikatywność,
odporność na stres
Planowane
zatrudnienie
xxxxxxx
Kasa
fiskalna,
prawo jazdy
B, programy
komputerowe
Obsługa
kasy,
znajomość
księgowości,
fakturowanie,
symfonia
Obsługa
komputera
Subiekt,
obsługa kasy
fiskalnej
obsługa
komputera,
programy
magazynowe
Rotacja w
stosunku do
ogółu
X
Umiejętności
Certyfikaty
Wykształcenie
wyższe
xxxxxxx
Do 5
6-10
Wykształcenie
średnie
Wykształcenie
zawodowe
100%
100%
100%
100%
100%
50%
100%
100%
100%
100%
100%
tak
100%
-
tak,
tak,
tak
-
51100
>100
1
17
12
4
Na stanowisku tym powtarzające się wymogi dotyczyły:
- wykształcenie średnie z ukierunkowaniem na ekonomiczne / wyjątkowo branżowe np.
farmaceuta, budowlaniec mechanik/
- certyfikaty : prawo jazdy kat. B, sporadycznie C,E, uprawnienia na wózek widłowy
- umiejętności: obsługa kasy fiskalnej, obsługa komputera, subiekt, Symfonia, programy
magazynowe i spedycyjne
- cechy: dyspozycyjność, lojalność, dokładność, wysoka kultura osobista
7
Z podsumowania wynika, że
bez względu na wielkość firmy pożądane dla
pracodawców na stanowiskach sprzedawcy jest jednoznacznie wykształcenie na poziomie
średnim. Szeroka znajomość pomocniczych urządzeń i instrumentów wymagana przez
ankietowanych pracodawców skłania do stwierdzenia, że w przypadku ustawicznego
kształcenia na podbudowie zawodowego wykształcenia konieczne jest rozszerzenia programów
nauczania o obsługę komputera, z naciskiem na znajomość konkretnych programów
użytkowych. Szczególnie znaczenia ma to w przypadku firm małych , gdzie wszechstronność
zatrudnianych pracowników jest często zaznaczana w wymogach.
We wszystkich wymienionych przypadkach rotacyjności ankietowani wskazywali
na stanowiska sprzedawców jako te podlegające największej rotacji. Tylko w jednym
przypadku na 12 pracodawca wskazał, że rotacja w połowie dotyczyła podstawowego
stanowiska pracy sprzedawcy. Na podstawowe przyczyny wskazywano:
- podjęcie pracy u innego pracodawcy polskiego
- brak motywacji do pracy
- podjęcie pracy u pracodawcy zagranicznego
- inne - jako powód podano zwolnienie przez pracodawcę z powodu zbyt
niskich kwalifikacji.
2.. Usługi
W branży usługowej na 16 respondentów 6 borykało się z problemami rotacji – 40% . Bez
względu na wielkość pracodawcy rotacje dotyczyły stanowisk podstawowych.
Rozkład wymogów w zależności od wielkości respondenta i rodzaju stanowisk przedstawiają
poniższe tabele 5 -7.
Tabela 3. (Tab. U. 1.)
Sprzedawca
8
Rotacje
Planowane
zatrudnienie
X
Do5
50%
-
Cechy
Umiejętności
Certyfikaty
Wykształcenie
wyższe
Wielkość
Wykształcenie
zawodowe
Wykształcenie
średnie
Zdyscyplinowany,
samodzielny,
6-10
11-30
31-50
51-100
>100
-
1
1
-
Tabela 4. (Tab. U. 2.)
Kierowca
Wielkość
Wykszta
- łcrnie
zawodowe
Do 5
6-10
x
11-30
x
Wykszta
- łcrnie
średnie
Wykształcrnie
wyższe
Certyfikaty
Prawo
jazdy C
Ci D Przewóz
materiałów
niebezpiecznych
Operator koparki
Umiejętności
Cechy
szybki
Znajomość
obsługi
używanego
sprzętu
Rotacje
33%
Planow
ane
zatrud
- nienie
-
50%
tak
31-50
51-100
<100
-
2
2
tak
Tabela 5 (Tab. U. 3)
Mechanik samochodowy, lakiernik
Wielkość
Wykształcrnie
zawodowe
Wykszta
- łcrnie
średnie
Wykszta
- łcrnie
wyższe
Certyfikaty
Umiejętności
Cechy
Rotacje
Planowa
- ne
zatrudni
enie
9
Do 5
x
Uprawnienia
spawacza
Naprawa
wszystkich
typów
samochodów
zdyscyplinowany,
samodzielny
100%
-
Szeroka
wiedza z
zakresu
motoryzacji
nowe
technologie
Umiejętność
pracy w
zespole
50%
tak
6-10
11-30
x
31-50
-
51-100
<100
2
2
Tak
Tabela 6. (Tab. U. 4)
Pracownik Ochrony
Wielkość
Wykształcrnie
zawodowe
Do 5
6-10
11-30
31-50
51-100
<100
Wykszta
- łcrnie
średnie
Wykształcrnie
wyższe
Certyfikaty
Umiejętności
Cechy
Rotacje
Planowa
- ne
zatrudnie
nie
X
Ochrona
osób i
mienia
Licencja I i
II
Szybkość,
spryt,
logiczne
myślenie
Praca w
zespole i
indywidual
na
1
100%
1
tak
Tak
Tabela 7. (Tab. U. 5)
Elektryk , instalator
Wielkość
Do 5
Wykształcrnie
zawodowe
Wykształ
- crnie
średnie
X
Wykszta
- łcrnie
wyższe
Certyfikaty
Umiejętności
Cechy
Rotacj
e
uprawnienia
precyzyjność
Odpowied
100%
Planowa
- ne
zatrudnie
- nie
tak
10
zialność.
samodziel
-ność w
myśleniu
instalacji
sieci
6-10
11-30
31-50
51-100
<100
1
1
Tak
Z tabel wynika, że powtarzalność stanowisk rotacyjnych dotyczyła mechaników
samochodowych, lakierników i kierowców. Wielkość firmy nie ma znaczenia na wymagany
poziom wykształcenia oraz umiejętności. Uprawnienia i certyfikaty są bezpośrednio powiązane
z branżą. Dla stanowiska kierowcy szerszy zakres posiadanych uprawnień do prowadzenia
różnego typu pojazdów, nabywany modułowo, może stanowić całościowy program dla
szkolenia ustawicznego na tym stanowisku.
3. Produkcja
W sferze produkcji na 8
respondentów tyko 2 zgłosiło problemy rotacyjne
dotyczące stanowisk kierowcy, krawcowych i aparatowych. Niestety tylko w przypadku
krawcowych respondent określił jako wymagane
wykształcenie zawodowe, lub nawet na
poziomie przyuczenia do zawodu. Jako powtarzające się umiejętności manualne wskazał
zręczność i dokładność. Logicznym wydaje się położenie nacisku na ilość godzin praktycznych
podczas konstruowania programów kursów przygotowujących do tego zawodu.
Istotne jest, że tylko w tej branży 63% respondentów zgłosiło zamiar utworzenia w roku 2007
nowych stanowisk pracy, takich jak krawcowe, monterzy, spawacze.
4. Transport
11
Wśród 4 respondentów w branży transportowej 75% zgłosiło problemy rotacyjne na
stanowiskach podstawowych kierowcy. Zróżnicowanie wymagań na tym stanowisku w
zależności od wielkości przedsiębiorstwa kształtuje się następująco:
Tabela 8. (Tab. Tran. 1)
Kierowca
Wielkość
Do 5
6-10
Wykształcrnie
zawodowe
XX
11-30
31-50
51-100
<100
Wykszta
- łcrnie
średnie
Wykszta
- łcrnie
wyższe
Certyfikaty
Umiejętności
Cechy
Prawo jazdy
B, D, C, E
Doświadczenia
w ruchu
międzynarodow
ym
Szybki,
radzenie
sobie w
sytuacjach
stresowych
Rotacje
Planowa
- ne
zatrudni
enie
100%
tak
X
3
D, C, ADR,
kurs
dokształcają
cy przewozu
osób
Umiejętnoś
ć pracy w
zespole
98%
2
Tak
Wymagania kwalifikacyjne firm transportowych potwierdzają ogólny wniosek dotyczących
jak najszerszego zakresu uprawnień określonych dla stanowiska podstawowego kierowcy w
innych branżach. Zastanawiający jest natomiast fakt, że jako wymogu w umiejętnościach żaden
z respondentów nie podał znajomości języków nawet dla stanowisk kierowcy w ruchu
międzynarodowym. Ciekawe jest również oczekiwanie doświadczenia w poruszaniu się ruchu
12
międzynarodowym. W aspekcie teoretycznym dla kierowców międzynarodowych programy
kursów powinny zawierać tego typu zagadnienia oraz podstawy języka mimo nie
wyeksponowania tej umiejętności przez respondentów.
5. Budownictwo
Wśród badanych respondentów z branży budowlanej 3 z 4 75 % zgłosiło problemy
z rotacją kadry w roku 2006. We wszystkich przypadkach respondenci wskazali, że problemy z
rotacja dotyczyły stanowisk podstawowych murarz, zbrojarz, monter instalacji elektrycznych.
Wymogi kwalifikacyjne respondentów z uwagi na ich wielkość zatrudnienia dotyczyły
wykształcenia zawodowego oraz uprawnień do pracy na wysokości. W umiejętnościach
podkreślano konieczność znajomości branży. Tylko w firmie zatrudniającej powyżej 100
pracowników wskazano na dodatkową umiejętność, a mianowicie znajomość języka
angielskiego. Wszyscy respondenci zadeklarowali uruchomienie nowych stanowisk pracy
podstawowych.
6. Inne
Do sektora inne zakwalifikowano razem 6 respondentów działających w ochronie
zdrowia, edukacji i szkolnictwie, usługach komunalnych, pomocy społecznej i administracji.
Dla tych respondentów wymagania na stanowiskach podstawowych dotyczyły wykształcenia
średniego i wyższego z uwzględnieniem danej specjalizacji np: lekarze
medycyny ze
specjalizacją w dziedzinie medycyny nuklearnej czy epidemiolodzy. Jednocześnie tylko
respondenci z zakresu medycyny i ochrony zdrowia zgłaszali problemy z rotacją w roku 2006.
Tylko w branży administracja nie planuje się w roku 2007 zatrudnienia na nowych
stanowiskach pracy.
7. Rolnictwo
13
W branży rolniczej do której zakwalifikowano 2 respondentów nie zgłoszono problemów z
rotacją kadry. Wymagania kwalifikacyjne dla stanowisk podstawowych to wykształcenie
zawodowe i uprawnienia do prowadzenia ciągnika rolniczego.
8. Podsumowanie
Rozkład problemów z rotacją w podziale na branże przedstawia Tabela 9
rolnictwo
4
4
2
5
Rotacje
18
16
2
3
3
-
1
%
100
100
25
75
75
-
20
inne
transport
8
leśnictwo
budownictwo
16
usługi
18
handel
Razem
branża
produkcja
Tabela 9. Rozkład problemów z rotacją w podziale na branże
Z tabeli wynika, najczęściej z problemem rotacji w roku 2006 borykali się respondenci z
branży handlowej, usługowej, budowlanej i transportowej, najrzadziej z produkcji i innych.
Wymieniane jako stanowiska podlegające rotacji:
- Sprzedawca
14
- Kierowca
- Mechanik samochodowy
- Pracownik ochrony
- Murarz
- Monter instalacji elektrycznych
- Krawcowa
Z danych uzyskanych ze wstępnych wyników badania zawodów nadwyżkowych i
deficytowych w prowadzonych w Powiatowych Urzędach Pracy wynika, że oferty w
zawodach: sprzedawca i pokrewni, kierowcy samochodów ciężarowych, murarze i inne
stanowiska robotnicze w budownictwie należały do najczęściej zgłaszanych w roku 2006.
Podobna tendencja prognozowana jest na rok 2007.
V. WYKAZ POSZUKIWANYCH ZAWODÓW
Na podstawie ofert pracy zgłaszanych w przeciągu 2006 roku do powiatowych urzędów pracy
w przeciągu 2006 roku określono wykaz najbardziej poszukiwanych zawodów łącznie ze
wskazaniem na preferowane kierunki wykształcenia

Pracownik administracyjny – wykształcenie wyższe najczęściej ekonomiczne,
administracyjne, dobra znajomość komputera i obsługi urządzeń biurowych
(oferty stażu )

Księgowa – wykształcenie wyższe lub średnie ekonomiczne, znajomość programu
księgowego, znajomość przepisów kadr, min. 5 letni staż pracy

Przedstawiciel handlowy - wykształcenie min. średnie kierunek b/z, znajomość branży,
prawo jazdy kat. B

Handlowiec - wykształcenie wyższe, kierunek b/z , znajomość branży, obsługa
komputera
15

Opiekunka w domu pomocy społecznej (oferty stażu i przygotowania zawodowego w
miejscu pracy)

Magazynier - minimum średnie wykształcenie kierunek b/z , obsługa komputera,
uprawnienia do obsługi komputera

Pracownik biurowy – wykształcenie wyższe kierunek najczęściej ekonomiczne,
administracyjne, zarządzanie i marketing, obsługa komputera (oferty stażu)

Inżynier budownictwa - wykształcenie wyższe, uprawnienia budowlane, min. 5 lat
stażu pracy

Sprzedawca – wykształcenie średnie lub zawodowe najlepiej handlowe, obsługa kasy
fiskalnej, doświadczenie w zawodzie

Pracownik ochrony mienia - mile widziana licencja I lub II stopnia, doświadczenie w
zawodzie

Ogrodnik terenów zielonych - wykształcenie podstawowe (oferty pracy do
wykonywania prac społecznie użytecznych )

Murarz – doświadczenie w zawodzie, umiejętność tynkowania (tynki wewnętrzne i
zewnętrzne ), ocieplanie budynków

Spawacz - uprawnienia ponadpodstawowe np. TIG, MIG, MAG, doświadczenie w
zawodzie min. 3 lata

Referent ds. księgowości – wykształcenie wyższe lub średnie ekonomiczne, obsługa
komputera ( oferty stażu )

Kucharz - średnie lub wyższe technolog technologii żywienia, doświadczenie w
zawodzie

Fryzjer – wykształcenie zawodowe kierunkowe, doświadczenie w zawodzie , mała
przerwa wykonywaniu zawodu

Kosmetyczka – wykształcenie średnie kierunkowe

Monter konstrukcji stalowych – doświadczenie w zawodzie, umiejętność spawania
16

Szwacz - doświadczenie w zawodzie, praca samodzielna, obsługa maszyn typu owerlok
i stebnówka

Mechanik samochodów ciężarowych i osobowych - staż pracy

Kierowca samochodu ciężarowego - prawo jazdy kat. B, C, E , świadectwo kwalifikacji,
uprawnienia na przewóz rzeczy, doświadczenie w transporcie międzynarodowym

Sprzątaczka – najczęściej dla osób niepełnosprawnych ( stopień niepełnosprawności
umiarkowany )

Robotnik gospodarczy – oferty prac do wykonywania prac społecznie użytecznych

Robotnik placowy - oferty prac do wykonywania prac społecznie użytecznych
17

Zarząd Główny Towarzystwa Wiedzy Powszechnej ANALIZA

Transkrypt

Podobne dokumenty

WYNIKI ANKIETY „Zdrowy tryb życia w Skierniewicach”

Prezentacja PUP

pełna treść apelu starosty płockiego

System do oceny i poprawy jakości powietrza w kabinie samochodu

Jakiego obszaru dotyczy badanie: 1. Ogólne pytanie, na które

technik informatyk

DECOUPAGE - LGD Wrzeciono

Badanie zapotrzebowania na zawody i kwalifikacje

RED: W swoim najnowszym artykule pisze Pan o naborach do