Wystąpienie -

Wrocław, dnia 23 czerwiec 2009 r.
NAJWYśSZA IZBA KONTROLI
DELEGATURA WE WROCŁAWIU
ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 15/17
50-044 WROCŁAW
tel. 342-10-32, fax 342-87-77
P/09/139
LWR-410-07-4/2009
Pan
Jerzy ADAM
Naczelnik
Urzędu Skarbowego Wrocław-Krzyki
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kon1
troli , zwanej dalej „ustawą o NIK”, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu
skontrolowała Urząd Skarbowy Wrocław - Krzyki, zwany w dalszym ciągu „Urzędem”, w zakresie egzekwowania w latach 2007-2009 (do czasu zakończenia kontroli) obowiązków podatkowych podmiotów prowadzących handel internetowy.
W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 2 czerwca 2009 r., NajwyŜsza Izba Kontroli – stosownie do art. 60 ustawy
o NIK – przekazuje niniejsze wystąpienie pokontrolne.
NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie z nieprawidłowościami ocenia działalność Urzędu w skontrolowanym zakresie. Na taką ocenę ogólną składają się oceny cząstkowe, w tym
negatywne w zakresie rozeznania skali handlu internetowego i związanych z nim potencjalnych nieprawidłowości, a takŜe przygotowania technicznego Urzędu do monitoringu handlu
internetowego, podejmowania w tym obszarze współpracy z organami skarbowymi i celnymi,
oraz kontroli podatkowych podmiotów prowadzących handel internetowy i rzetelności tych
kontroli.
1.
Pozyskiwanie i wykorzystywanie informacji o handlu internetowym nie naleŜało do
dziedzin aktywności Urzędu w badanym okresie. W latach 2007-2008 nie rozpoznano nawet
– na potrzeby działalności kontrolnej Urzędu – obszaru działalności gospodarczej obejmującego handel internetowy, a jego definicję pozyskano dopiero z wytycznych opracowanych na
2009 r. przez Departament Administracji Podatkowej Ministerstwa Finansów. Ponadto Urząd
1
Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm.
-2-
nie posiadał szczegółowego rozeznania co do ilości podmiotów handlujących w Internecie,
ich obrotów w tym zakresie, oraz danych o relacji między wielkością handlu ogółem i handlu
internetowego, a takŜe o skali nieprawidłowości w handlu internetowym. Ponadto będące
w dyspozycji Urzędu dane z GUS i Stowarzyszenia Marketingu Bezpośredniego dotyczyły
handlu internetowego w skali kraju, a nie obszaru będącego we właściwości Urzędu.
ChociaŜ w dniu 3 września 2007 r. w Urzędzie utworzono stanowisko pracy ds. Zarządzania Ryzykiem, Analiz i Sprawozdawczości, przypisując mu obowiązki wykonywania
analiz w zakresie obszarów ryzyka zewnętrznego oraz monitorowania i typowania podatników zaliczanych do określonych grup, to w latach 2007-2009 (I kwartał) nie podejmowano
takich działań w stosunku do handlujących za pośrednictwem Internetu.
2.
ZastrzeŜenia NajwyŜszej Izby Kontroli budziło przygotowanie Urzędu do podejmo-
wania kontroli i postępowań podatkowych w zakresie handlu internetowego. W ramach prowadzonej działalności Urząd wykorzystywał (stan na 5 maja 2009 r.) w sumie 10 serwerów
plików i aplikacji, 114 komputerów klasy PC (w tym 79 z zegarem powyŜej 2 GHz), 117 terminali graficznych i 35 notebooków, z czego 1 komputerem stacjonarnym i 25 notebookami
dysponowali pracownicy Działu Kontroli Podatkowej oraz specjalista ds. Zarządzania Ryzykiem, Analiz i Sprawozdawczości, realizujący zadania z zakresu analizy rynku handlu internetowego. JednakŜe tylko 10 z tych urządzeń spełniało minimalne - zdaniem NIK - kryteria
umoŜliwiające analizę i monitorowanie handlu internetowego, tj. wyposaŜone było co najmniej w procesor Pentium IV CPU 1,8 GHz, pamięć operacyjną RAM 512 MB, dysk twardy
HDD 80GB. Nie korzystano przy tym z oprogramowania do anonimizacji komputerów ani
z innych mechanizmów umoŜliwiających wykonanie anonimowych połączeń poprzez ukrycie
adresu IP.
W latach 2007-2009 (I kwartał) w Urzędzie nie korzystano takŜe z narzędzi informatycznych umoŜliwiających i ułatwiających analizę oraz zwymiarowanie transakcji internetowych, dokonywanych przez podatników z terenu będącego we właściwości miejscowej Urzędu. Pierwszą ofertę sprzedaŜy takiego programu Urząd otrzymał z inicjatywy jego twórców
11 marca 2009 r. Niepodjęcie decyzji o zakupie tego oprogramowania było - zdaniem NIK działaniem uzasadnionym w świetle:
a) moŜliwości tego programu, dedykowanego do przeszukiwania i analizy tylko jednej, choć
popularnej platformy aukcyjnej,
b) pisma Ministerstwa Finansów z dnia 8 maja 2009 r., informującego o utworzeniu z dniem
1 stycznia 2009 r. w strukturze organizacyjnej Izby Skarbowej w Bydgoszczy, komórki
identyfikacji obowiązków podatkowych w handlu internetowym.
-3-
NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia fakt delegowania pracowników Urzędu
na szkolenia obejmujące swym zakresem analizę ryzyka związanego z handlem internetowym
oraz kwestię monitoringu podmiotów handlujących za pośrednictwem Internetu. W latach
2007-2009 (I kwartał) w szkoleniach pn. „Kontrola podatkowa działalności gospodarczej prowadzonej w Internecie” oraz „Internet jako źródło informacji o działalności podatników. Metodyka kontroli internetowych” brało udział 6 pracowników Urzędu, którzy nabytą wiedzę
przekazali 10 pozostałym pracownikom Działu Kontroli Podatkowej.
Właściwe było równieŜ przygotowanie Urzędu do współpracy w zakresie wymiany informacji z Izbą Skarbową i pozostałymi urzędami skarbowymi z siedzibą we Wrocławiu,
Urzędem Kontroli Skarbowej we Wrocławiu, a takŜe z Izbą Celną we Wrocławiu i podległymi jej urzędami celnymi. Współpracę z tymi jednostkami unormowano w sumie w 5 porozumieniach, instrukcjach i uzgodnieniach, zapewniających skuteczną wymianę informacji z ww.
instytucjami, zwłaszcza w zakresie koordynacji planów kontroli (wykazów podmiotów wytypowanych do kontroli) i stopnia ich realizacji, przekazywania tzw. informacji sygnalnych oraz
dotyczących windykacji i wydawanych decyzji oraz wspólnych lub wzajemnych szkoleń i
wymiany doświadczeń. Nie wykorzystano jednak tych mechanizmów w celu wymiany informacji w obszarze handlu internetowego.
3.
Negatywnie ocenić naleŜy skalę przeprowadzanych w Urzędzie kontroli handlu inter-
netowego. W latach 2007-2009 (I kwartał) wykonano 23 takie kontrole u w sumie 15 podatników handlujących za pośrednictwem Internetu, a stanowiły one jedynie 1,4% z ogólnej
liczby kontroli podatkowych w tym okresie. Zaznaczyć naleŜy, Ŝe wszystkie te kontrole zrealizowane zostały przy okazji kontroli dotyczących prawidłowości deklarowania i odprowadzania podatków PIT, CIT i VAT, co oznacza, Ŝe nie zostały zaplanowane i wszczęte jako
odrębne kontrole handlu internetowego. Ponadto Urząd prowadząc postępowania kontrolne
nie występował bezpośrednio do portali aukcyjnych o przekazanie informacji o podatnikach i
dokonywanych przez nich sprzedaŜach, gdyŜ, jak wynika z wyjaśnień Pana Naczelnika, zasięgnięcie ww. informacji było moŜliwe za pośrednictwem samych kontrolowanych, mających dostęp do zasobów portali aukcyjnych o ilości i wartości zawieranych przez nich transakcji. Analiza kontroli podatkowych prowadzonych w 8 losowo wybranych podmiotach handlujących za pośrednictwem Internetu wykazała, Ŝe tylko u 4 z nich ustalenia kontroli oparto
o wydruki transakcji dokonanych za pośrednictwem portalu aukcyjnego Allegro, potwierdzając je – w 3 przypadkach – informacjami uzyskanymi z Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu
Skarbowego w Poznaniu, a w jednym przypadku prowadząc czynności u kontrahentów kontrolowanego.
-4-
Przedstawiając powyŜsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o:
1. Zapewnienie moŜliwości pozyskiwania i przetwarzania informacji o skali handlu internetowego na obszarze będącym we właściwości Urzędu i występujących w tym zakresie
nieprawidłowościach.
2. Prowadzenie analiz i monitorowanie podatników realizujących działalność gospodarczą
pod kątem realizacji obowiązków podatkowych wynikających z prowadzenia handlu za
pośrednictwem Internetu.
3. Przystosowanie wykorzystywanych w Urzędzie systemów informatycznych i pozyskanie
dodatkowego oprogramowania, umoŜliwiającego analizę i zwymiarowanie transakcji internetowych, dokonywanych przez podatników z terenu objętego właściwością miejscową
Urzędu.
NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Naczelnika, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź
o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań.
Stosownie do treści art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania
niniejszego wystąpienia pokontrolnego, Panu Naczelnikowi przysługuje prawo zgłoszenia na
piśmie do dyrektora NajwyŜszej Izby Kontroli Delegatury we Wrocławiu, umotywowanych
zastrzeŜeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu.
W razie zgłoszenia zastrzeŜeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŜej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.