format do czytadeł format do czytadeł format do

Fundacja Centrum Edukacji Liderskiej
fundacja.cel.free.ngo.pl
MAM DOŁA. CZY TO DEPRESJA?
Stosowane przez młodych ludzi określenie: mam doła, ma wiele różnych odcieni. Może być sposobem
wyrażenia spadku energii do działania, obniżenia nastroju, narastającego niepokoju czy smutku. Ale może też
oznaczać poważny problem, który dotyka około 10 procent ludzi. Jest nim depresja.
Każdy człowiek przeżywa lepsze i gorsze chwile, każdemu zdarzają się wahania nastroju i momenty
dojmującego smutku. Nie należy jednak z depresją mylić smutku, niepokoju, uczucia głębokiej przykrości lub
zniechęcenia. O ile w takich przypadkach jesteśmy w stanie poradzić sobie sami lub z pomocą najbliższego
otoczenia (przyjaciół, bliskich, itp.), o tyle depresja jest chorobą, w której uczucie smutku (a niekiedy irytacji) jest
tak duże, że wywołuje poczucie niemocy i przepełniającego wewnętrznego bólu. I, jak wiele innych chorób,
wymaga leczenia.
U chorego na depresję uczucie absolutnej bezradności i zniechęcenia obejmuje zarówno emocje, zaburzając
myślenie, zachowania i relacje, jak również dotyka sfery fizycznej – zaburza funkcje biologiczne. Oprócz
depresyjnego nastroju, u chorego można zauważyć utratę zainteresowań i radości życia, zmniejszoną aktywność,
zwiększoną męczliwość i brak energii. Może występować spowolnienie lub pobudzenie psychomotoryczne.
Koncentracja jest słaba, a umiejętność podejmowania decyzji – zachwiana. Wzrasta poczucie winy i
bezwartościowości, człowiek krytykuje siebie i sobą gardzi. Przyszłość jest postrzegana w czarnych barwach,
mogą pojawiać się myśli lub czyny związane z samookaleczeniem lub samobójstwem. Na poziomie fizycznym
można również zauważyć zaburzenia snu i zaburzenia związane z jedzeniem (zmniejszenie lub zwiększenie
apetytu, znaczny spadek lub wzrost wagi), bóle i zawroty głowy, zaburzenia ze strony układu krążenia. Jeśli
zauważysz u siebie lub u kogoś z najbliższego otoczenia podobne objawy, utrzymujące się co najmniej dwa
tygodnie, zwróć się o pomoc do specjalisty.
Warto wiedzieć, że tylko niewielka część cierpiących na depresję podejmuje leczenie. Dlaczego? Bo u chorego
dominuje przeświadczenie, że wszelkie próby wyjścia z tej sytuacji są bezcelowe i skazane na niepowodzenie.
Jego znikoma wiara w zdolność wywierania wpływu na własną sytuację życiową skłania go do bierności i
utrudnia sięgnięcie po pomoc.
Przyczyny pojawiania się depresji są trudne do jednoznacznego określenia. Prawdopodobnie wywołuje ją więcej
niż jeden czynnik. „Wyzwalaczem” – niezależnie od rodzaju czy intensywności choroby – jest zazwyczaj
stresujące wydarzenie. Jedne teorie mówią o czynniku genetycznym w powstawaniu depresji, inne podkreślają
znaczenie spadku poziomu niektórych neurotransmiterów w mózgu. Czynnikami depresjogennymi mogą być:
przyjmowanie niektórych leków (np. przeciwnadciśnieniowych, antykoncepcyjnych), środki zmieniające
świadomość (m.in. alkohol, halucynogeny), schorzenia neurologiczne, zaburzenia endokrynologiczne (np.
niedoczynność tarczycy), choroby układu krążenia, nerek, wątroby, układu oddechowego. Jeszcze inne
koncepcje koncentrują się na utracie, jako podstawowym czynniku wywołującym depresję lub wskazują na
znaczenie „wyuczonej bezradności”. Niektóre podkreślają z kolei wpływ negatywnego sposobu myślenia i
przekonań na osłabienie motywacji do działania i powstawanie depresyjnego nastroju. Są też teorie
koncentrujące się na nieprawidłowościach systemu społecznego w którym dana osoba funkcjonuje (rodzina,
szkoła, itp.). Uznają one, że depresja pojawia się w kontekście społecznym i interpersonalnym, jako
konsekwencja nieprawidłowych relacji międzyludzkich.
Bez względu na pochodzenie, nieleczona depresja jest groźna, głównie z uwagi na duże ryzyko samookaleczeń i
prób samobójczych. Aby przezwyciężyć depresje trzeba nauczyć się w jaki sposób radzić sobie ze swoimi
emocjami, jak kontrolować i zmieniać swoje myślenie i niszczące przekonania, w jaki sposób kształtować własne
zachowania i jak budować prawidłowe relacje z innymi ludźmi. Pamiętaj – wyjście z depresji jest możliwe!
© Fundacja C.E.L.
Strona 1 z 1