24 Użytkowanie rusztowań w świetle projektu „Euroscaffolder”
Transkrypt
24 Użytkowanie rusztowań w świetle projektu „Euroscaffolder”
ARTYKUŁ S PON S OROWANY Użytkowanie rusztowań w świetle projektu „Euroscaffolder” A R T Y K U Ł S P ON S O R OWANY Danuta Gawęcka, Dyrektor Polskiej Izby Gospodarczej Rusztowań 24 pracy przeprowadzili kontrole na 2705 budowach. Na 1945 wykonywano prace na wysokości. Najwięcej nieprawidłowości stwierdzono podczas kontroli pracy na rusztowaniach, bo aż na 86%(!) budów. Analiza stwierdzonych nieprawidłowości wykazuje w większości na brak fundamentalnej wiedzy związanej z prawidłową budową i eksploatacją rusztowań. Porażającym jest np. stwierdzenie, że na 53% budów nie dokonano w ogóle odbioru rusztowań do eksploatacji (284 przypadki). A przecież jest to podstawowy obowiązek kierownika budowy wynikający z zapisów § 110. 1. Rozporządzenia MI z 6.02.2003 r. (Dz.U. Nr 47 poz. 401) w sprawie bhp podczas wykonywania robót budowlanych – „Użytkowanie rusztowania jest dopuszczalne po dokonaniu jego odbioru przez kierownika budowy lub uprawnioną osobę”. Innym szokującym wręcz efektem kontroli jest fakt, że ani bezpośredni użytkow nicy, ani osoby nadzorujące pracowników (kierownik budowy) nie wiedzą, jakie jest dopuszczalne obciążenie pomostów wykorzystywanego przez nich rusztowania. Liczby mówią same za siebie. W 81% kontrolowanych budów w 2007 r. stwierdzono naruszenia przepisów i zasad bhp podczas wykonywania, właśnie prac na wysokości. Niestety z ostatnich danych, jakie podaje GIP wynika, że w tym roku jest jeszcze gorzej, bowiem w I kwartale, br. na budowach było dwa razy więcej wypadków śmiertelnych niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Do końca czerwca zginęło 57 osób i znów, najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w prowadzeniu prac na wysokości. Procentowy udział prac wykonywanych na wysokości na budowach kontrolowanych przez PIP w roku 2007 Wiele przyczyn składa się na taki stan rzeczy, 28% 72% np. specyficzne dla ilo budów, na których by y prowadzone prace na wysoko ci budownictwa szybkie pozosta e budowy tempo prowadzenia robót; nieuwzględnienie w harmonogramie wykonywania robót budowlanych – prac Upadki z wysokości należą do najczęstszych przyczyn groźnych wypadków w całej Europie. Stwierdzono, że największy procent tych zdarzeń, zwłaszcza ze skutkiem śmiertelnym, dotyczy prac wykonywanych na rusztowaniach. Co jest najbardziej ciekawe to fakt, że w przeważającej większości sytuacja ta dotyczy nie prac wykonywanych przy montażu lub demontażu rusztowań, czyli w odniesieniu do monterów konstrukcji rusztowań, ale robotników wykonujących różnego rodzaju prace budowlano-remontowe lub wykończeniowe, a więc obszaru kiedy rusztowanie jest eksploatowane przez użytkowników. Z pewnością powodem tego stanu rzeczy jest fakt, że w większości krajów obowiązują już przepisy dotyczące uprawnień do montażu rusztowań i z roku na rok sytuacja ta ulega dalszej poprawie. Przypomnijmy, że w Polsce dopiero w 2001 roku wprowadzono, obligatoryjność posiadania uprawnień w tym zakresie. Największy poziom wymagań przy szkoleniu i weryfikacji monterów w UE prezentują Anglicy i Niemcy. Polska plasuje się znacznie dalej, jednak nie na samym końcu, ponieważ są kraje takie jak Rumunia, gdzie przepisów jeszcze w ogóle nie ma. Jeżeli chodzi o użytkowanie rusztowań sprawa przedstawia się znacznie gorzej, bowiem w żadnym kraju europejskim nie ma norm kwalifikacyjnych odnośnie szkolenia użytkowników rusztowań. Wróćmy do statystyk w Polsce. W sprawozdaniu Głównego Inspektora Pracy za rok 2007 czytamy, że w ubiegłym roku inspektorzy zabezpieczających; lekceważenie tzw. krótkotrwałych zagrożeń, które znikną samoistnie wraz z zakończeniem prac na wysokości; czy skuteczność nadzoru odpowiedzialnego za ochronę pracy. Jednak u podstaw wszystkich tych przyczyn leży brak dostatecznej wiedzy u samych zagrożonych wypadkami. Podobnie sytuacja przedstawia się w innych krajach. Rodzi się, więc pytanie, co dalej? Propozycją rozwiązania problemu jest wprowadzenie szkoleń i weryfikacji wiedzy użytkowników rusztowań w całej Europie tak, aby zakres tych szkoleń oraz wymagania były porównywalne. Propozycją rozwiązania problemy jest Moduł C, projektu Euroscaffolder. Euroscaffolder to unijny projekt w ramach programu Leonardo da Vinci, którego celem jest opracowanie systemu szkoleń i weryfikacji wiedzy wraz z materiałami szkoleniowymi dla trzech odrębnych grup beneficjentów: nadzorujących budowę rusztowań, monterów i użytkowników rusztowań. Jednocześnie, założeniem programu jest w konsekwencji doprowadzenie do unifikacji przepisów. Partnerem polskim w projekcie jest Polski Związek Pracodawców Budownictwa, którego kooperantem strategicznym w zakresie merytorycznym jest Polska Izba Gospodarcza Rusztowań. Projekt nie został jeszcze zakończony. Z wniosków oraz zaleceń dotyczących projektu Dyrektora Naczelnego Izby Rzemiosła Rhein-Main – promotora projektu – wynika pozytywna ocena Modułu C i wskazanie celowości wdrożenia jego rezultatów, w ramach PRzeg l Ąd bu d owl any 7-8/2008 A R T Y KU Ł S P ONSOROWANY Module A Competent Person (osoba kompetentna) Module B Scaffolding Fitter (monter rusztowań) istniejącego w danym kraju systemu szkolenia zawodowego oraz edukacyjnego, jako elementu spełnienia wymogów Artykułu 4.3.6 zamieszczonego w Aneksie do Dyrektywy 2004/45/EC. i na jej bazie przygotowanych materiałów w postaci konspektu dla każdego uczestnika szkolenia. Projekt zakłada, aby w szkoleniu wykorzystywać jak najwięcej przykładów zarówno prawidłowych praktyk, jak i najczęściej popełnianych błędów. Lekcja 4 Limity obci enia 1. Ogólne informacje na temat obci e na rusztowaniach - poj cie 1KN - adunki na rusztowaniach: materia y, ludzie, sprz t - tablice informacyjne i ich znaczenie - wykorzystanie tabeli klasy obci e ( EN-12811) - praca urz dze transportu pionowego Ogólne informacje na temat obciążeń na rusztowaniach Tablice informacyjne 41 Co to jest kN? DOPUSZCZALNE OBCIĄŻENIE POMOSTU ROBOCZEGO 3 kN/m2 42 GRODZICE WINYLOWE wieloletnie, ekologiczne, tanie rozwiązanie nie wymagające konserwacji Więcej informacji na ten temat na stronie Polskiej Izby Gospodarczej Rusztowań www.rusztowania-izba.org.pl. A R T Y K U Ł S P ON S O R OWANY Co zawiera Moduł C? Standardy projektu zostały opracowane w celu wyznaczenia poziomu fachowości i wiedzy osoby, która będzie użytkowała rusztowania. Celem szkolenia jest, aby wraz z jego zakończeniem, szkolona osoba nabyła umiejętności bezpiecznego dostawania się na rusztowania, właściwego korzystania z niego, dbania o jego stan techniczny a przede wszystkim miała świadomość zagrożeń i nieprawidłowości tak, aby móc je zidentyfikować i z zachowaniem odpowiedniej do tego procedury, umieć zawiadamiać o jakichkolwiek niebezpiecznych zdarzeniach. Czas trwania szkolenia to 8 godzin (80/20 % teoria/praktyka) w cyklu 8 lekcji przeprowadzonych za pomocą prezentacji multimedialnej Module C Scaffold User (użytkownik rusztowań) Weryfikacja nabytej wiedzy i umiejętności stanowiąca podstawę do wydania odpowiedniego zaświadczenia – to test teoretyczny i praktyczny w skład, którego wchodzi sprawdzenie umiejętności identyfikowania zagrożeń i oceny np. kompletności konstrukcji rusztowania, jak i jej stanu technicznego. Każdy uczestnik po obejrzeniu rusztowania przygotowanego w tym celu, musi umieć, za pomocą listy kontrolnej, dokonać jego oceny, znajdując błędy i braki. Materiały Modułu C zostały przetestowane przez partnerów projektu również w Polsce. Ocena szkoleń jest pozytywna zarówno, co do ich zawartości, która odpowiada rzeczywistym potrzebom rynku, jak i formy przyjmowanej jako czytelnej w odbiorze. Pozostaje więc mieć nadzieję, że zostaną one zaakceptowane i przyjęte do powszechnego stosowania, co w konsekwencji pozwoli nam w przyszłości spodziewać się zgoła odmiennych od dzisiejszych statystyk, w tym najbardziej zagrożonym wypadkami obszarze budownictwa. S. i A. Pietrucha Sp. z o.o. ul. Szkolna 29, 95–054 Ksawerów tel. (+48) 42 212 84 84 fax (+48) 42 212 84 87 www.grodzice.com PR zeglĄ d bu d ow l an y 7-8/2008 25