ZAKLĘTY ŚWIAT CHOPINOWSKICH D WIĘKÓW

ZAKLĘTY ŚWIAT
CHOPINOWSKICH DŹWIĘKÓW
N
ajdziwniejszym z ludzi jest geniusz:
ten tak daleko w przyszłość wybiega,
że ginie z oczu ludzi z nim żyjących, a nie
wiadomo, które pokolenie pojąć go zdoła.
Czyżby Fryderyk Chopin, nasz największy muzyczny geniusz, wypowiadając te
słowa, obawiał się, że sztuka jego nie zostanie zrozumiana i doceniona? Że jego
wyznanie piękna, tak nierozerwalnie złączonego z Polską, zamkniętego w dźwiękach mazurków, polonezów, pozostanie
niezrozumiałym i być może zapomnianym? Chyba nie, bo od lat cały świat zachwyca się geniuszem polskiego kompozytora i ceni jego wielkość. Jego muzyka,
tak bliska każdemu z nas, tak poruszająca
i potrafiąca wywołać najgłębsze uczucia,
wprowadzająca słuchaczy w świat ideału,
harmonii i tej niezwykle ulotnej, tak silnie zakorzenionej w polskim krajobrazie
nastrojowości, stała się przesłaniem najcenniejszych wartości. Bo Chopin u nas
naczelnym jest artystą.
W roku, w którym obchodzimy 200.
rocznicę urodzin największego polskiego kompozytora, jego muzyka stała się
wszystkim nam jeszcze bliższa, jeszcze
głębiej pojmowaliśmy sens jej istoty,
jej przesłania. Każdy z nas odnajdywał
w niej świat piękna, wyłaniający się z głębi liryki polskiego krajobrazu, tej wierzby
pochylonej nad strumieniem, dojrzałego
łanu pszenicy, koloru kwitnącego sadu.
I tak jak kiedyś, w czasach Chopina, sztuka jego „przenosiła” do kraju osiadłych
w Paryżu wygnańców, tak w tym wyjątkowym roku wprowadzała nas w najpiękniejsze zakątki polskiej kultury.
Fryderyk Chopin tak opisuje swoje paryskie spotkanie z Mickiewiczem:
Znowu Mickiewicza widuję, onegdaj był
u mnie, wiem, po co przychodzi, i zaraz
grać siadam. Ostatnio długo mu grałem,
bojąc się na niego spoglądać, a słyszałem, że płacze. Jak wychodził, za głowę
mnie ścisnął [...] pierwsze tego wieczora
wymówiwszy słowa: Bóg ci zapłać! Przeniosłeś mnie... Nie dokończył, bo łzy go
znowu za gardło ścisnęły.
Muzyka Chopina, niezwykła w swym
wyrazie, pełna jest najpiękniejszej poezji,
o której Leopold Staff pisał:
Gdyby fiołki i konwalie
Zamiast pachnąć grać umiały,
Byłaby to muzyka Chopina.
W roku, w którym cały świat obchodzi chopinowską rocznicę, krakowska
akademia starała się swą działalnością
wpisać jak najpełniej w nurt jubileuszowych wydarzeń. Czuliśmy potrzebę
utożsamienia się z ideą Chopina, jego
wizją sztuki i zawartego w niej piękna. Chcieliśmy z nokturnami, balladami, mazurkami i polonezami dotrzeć
wszędzie tam, gdzie znajdziemy słuchaczy, dla których jego muzyka niesie
zrozumiałe przesłanie. Stąd koncerty
– te inaugurujące jubileusz – w Operze
i Filharmonii Krakowskiej, koncerty Katedry Fortepianu prezentujące wszystkie
gatunki z twórczości Chopina, to spotkania młodzieży z geniuszem jego muzyki podczas występów na Uniwersytecie
Pedagogicznym, w szkołach Krakowa
i Małopolski, to płyta z jego muzyką,
taką, w jakiej dziś odnajdują się młodzi
– krakowscy studenci, to udział naszego
studenta Marcina Koziaka z klasy ad. Stefana Wojtasa w XVI Międzynarodowym
Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka
Chopina, to wreszcie myśli największego
polskiego chopinologa prof. Mieczysława Tomaszewskiego, doktora honorowego Akademii Muzycznej w Krakowie,
które zebrał w wydanej przez Akademię
wspaniałej książce zatytułowanej Muzyka
Chopina na nowo odczytana. Studia, interpretacje, rekonesanse. Na stronach tej
niezwykłej książki odnajdujemy Chopina
z jego wielką sztuką rozumianą współcześnie, a jednocześnie nietracącą swej
eterycznej liryki, delikatności brzmienia,
tego wszystkiego, co stanowi jej niezaprzeczalną wielkość. Autor wprowadza nas w zaklęty świat chopinowskich
dźwięków, wskazując ich znaczenie
w kontekście muzycznym i kulturowym
dzisiejszego świata.
Rok Chopinowski jeszcze trwa, jeszcze przed nami kolejne spotkania z muzyką Mistrza i jestem głęboko przekonany, że nie zakończymy ich w grudniu, że
ta najpiękniejsza muzyka trwać będzie
w nas długi, długi czas, podczas wielu
następnych chopinowskich wieczorów.
Stanisław Krawczyński
rektor Akademii Muzycznej w Krakowie
STUDIA, INTERPRETACJE, REKONESANSE
Publikacja Mieczysława Tomaszewskiego Muzyka Chopina na nowo odczytana. Studia,
interpretacje, rekonesanse. Seria druga (Kraków 2010) jest kontynuacją pracy z 1996 roku
i została wydana pod patronatem Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina w Warszawie.
Porusza takie kwestie jak idiom stylistyczny w utworach Chopina, relację między datum
i novum w jego twórczości, fazy drogi twórczej. Ponadto zawiera omówienie nokturnów
i sonat Chopina oraz przedstawia rezonans mazurków Chopina na przykładzie niezwykle
popularnej w XIX wieku twórczości Henryka Szopowicza.
36
ALMA MATER nr 130–131