docGdyby matura 2002 by³a ju¿ dziœ –
download 
Reklamacja Transkrypt
Gdyby matura 2002 by³a ju¿ dziœ –
MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 2002 BYŁA DZISIAJ OKRĘGOWA K O M I S J A EGZAMINACYJNA w KR AKOWIE CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY ARKUSZ EGZAMINACYJNY I Informacje 1. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów możliwych do zdobycia za pełne, poprawne rozwiązanie. 2. W zadaniach rachunkowych należy przedstawić tok rozumowania prowadzący do ostatecznego wyniku oraz pamiętać o jednostkach! 3. W zadaniach testowych należy dokonać wyboru jednej poprawnej odpowiedzi. Wszelkie pomocnicze notatki należy wykonywać w brudnopisie. 4. Podczas rozwiązywania zadań można korzystać z załączonego układu okresowego pierwiastków, tabeli elektroujemności i tabeli rozpuszczalności oraz kalkulatora. 5. Przed rozwiązaniem zadania należy zapoznać się nie tylko z treścią polecenia, ale także z poprzedzającymi go informacjami wprowadzającymi!!! ! Chemia – Zestaw pierwszy (Arkusz I) 2 ! Poniżej podano zapis trzech konfiguracji elektronowych oznaczonych numerami I-III oraz zbiór atomów i jonów oznaczonych literami a-g. Na podstawie analizy tych danych odpowiedz na pytania 1-3. I. II. III. K2L8M8 K2L8M1 K2L8M7 a. b. c. d. e. f. g. 40 Ar Na+ 37 Cl 23 Na 39 + K 35 Cl 40 + K 23 3 Zadanie 1 Uzupełnij zdania: Konfiguracja I odpowiada atomom i/lub jonom oznaczonym literami: ...................................................................................................................................................................... Konfiguracja II odpowiada atomom i/lub jonom oznaczonym literami: ...................................................................................................................................................................... Konfiguracja III odpowiada atomom i/lub jonom oznaczonym literami: ...................................................................................................................................................................... Zadanie 2 Który(-e) z atomów (jonów) oznaczonych literami a-g zawiera(-ją) w jądrze atomowym największą liczbę protonów? Ile ona wynosi? 1 ...................................................................................................................................................................... Zadanie 3 Jaki typ wiązania wystąpi po połączeniu atomów o konfiguracjach II i III? A. B. C. D. 1 jonowe kowalencyjne kowalencyjne spolaryzowane donorowo-akceptorowe Zadanie 4 Określ, do której grupy głównej należy prawdopodobnie dany pierwiastek, jeżeli: • atom pierwiastka X posiada pięć elektronów walencyjnych • pierwiastek Y reaguje z wodą z tworząc wodorotlenek o wzorze ogólnym Y(OH)2 • pierwiastek Z tworzy wodorek o wzorze ZH4 3 Pierwiastek Grupa główna X Y Z Materiały pomocnicze OKE w Krakowie: „Gdyby matura 2002 była dzisiaj” – wrzesień 2000 Chemia – Zestaw pierwszy (Arkusz I) 3 ! Zadania 5-10 przypominają o podstawowych właściwościach niektórych nieorganicznych związków węgla - tlenku węgla(IV), kwasu węglowego i węglanów. Zadanie 5 Uzupełnij poniższy tekst, tak, aby prawidłowo opisywał właściwości fizyczne dwutlenku węgla. 1 Dwutlenek węgla podczas oziębiania (w przeciwieństwie do większości gazów) nie ulega procesowi ................................................ lecz przechodzi bezpośrednio w ciało stałe zwane popularnie suchym lodem. Natomiast stały CO2 po ogrzaniu do temperatury -78°C .............................................., tzn. przechodzi ze stanu stałego bezpośrednio w stan gazowy. Zadanie 6 Gęstość dwutlenku węgla w warunkach normalnych wynosi: A. 1,96 g/cm3 B. 1,96 g/dm3 C. 0,98 g/cm3 D. 0,98 g/dm3 Zadanie 7 Zapisz równania opisanych poniżej reakcji: 1 6 a) spalanie węgla przy dużym dostępie tlenu ...................................................................................................................................................................... b) termiczny rozkład węglanu wapnia ...................................................................................................................................................................... c) całkowite spalanie substancji organicznych - metanolu ...................................................................................................................................................................... d) fermentacja alkoholowa ...................................................................................................................................................................... ! Dwutlenek węgla jest bezwodnikiem bardzo słabego i bardzo nietrwałego kwasu węglowego. Kwas ten w roztworze wodnym ulega w niewielkim stopniu procesowi dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 8 Zapisz równania reakcji ilustrujące przebieg opisanego wyżej procesu. 1 ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Materiały pomocnicze OKE w Krakowie: „Gdyby matura 2002 była dzisiaj” – wrzesień 2000 Chemia – Zestaw pierwszy (Arkusz I) 4 ! Kwas węglowy może tworzyć dwa rodzaje soli: tzw. sole obojętne i wodorosole. Zadanie 9 Podaj wzór i nazwę dowolnej soli obojętnej i wodorosoli wywodzących się z kwasu węglowego. sól obojętna: wzór: 2 nazwa: .................................................................................................................................... wodorosól: wzór: nazwa: .................................................................................................................................... Zadanie 10 Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym rysunkiem. Opisz je podając: 4 a) przewidywane obserwacje b) wnioski wynikające z przewidywanych obserwacji c) równania zachodzącej reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej skróconej " Doświadczenie: fenoloftaleina Obserwacje: ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ Wnioski: ........................................................................................................................ roztwór Na2CO3 ........................................................................................................................ Równania: ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Materiały pomocnicze OKE w Krakowie: „Gdyby matura 2002 była dzisiaj” – wrzesień 2000 Chemia – Zestaw pierwszy (Arkusz I) 5 ! Sód reaguje bezpośrednio z wieloma pierwiastkami między innymi z tlenem i wodorem. Reakcje te prowadzą do wytworzenia (odpowiednio) nadtlenku sodu (Na2O2) i wodorku sodu (NaH). Zarówno nadtlenek, jak i wodorek sodu reagują gwałtownie z wodą (ten pierwszy w stosunku molowym 1:2, ten drugi 1:1) z wytworzeniem wodorotlenku sodu. W pierwszej reakcji dodatkowym produktem jest substancja, która rozkłada się w wydzieleniem gazu, a w drugiej (inny) gaz. Zadanie 11 Zapisz równania reakcji nadtlenku sodu i wodorku sodu z wodą. 2 ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ! Wodorotlenek sodu, można otrzymać między innymi w reakcji metalu z wodą. Zadanie 12 Zapisz równanie powyższej reakcji i oblicz, ile gram wodorotlenku sodu można otrzymać w reakcji 0,1 mola sodu z nadmiarem wody. 2 Równanie: ...................................................................................................................................................................... Obliczenia: ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Materiały pomocnicze OKE w Krakowie: „Gdyby matura 2002 była dzisiaj” – wrzesień 2000 Chemia – Zestaw pierwszy (Arkusz I) 6 ! Instrukcja otrzymywania wodorotlenku glinu może mieć np. taką postać: „Do roztworu dobrze rozpuszczalnej soli glinu dodawaj ostrożnie roztwór wodorotlenku sodu aż do wytrącenia białego, galaretowatego osadu. Unikaj użycia nadmiaru zasady. Zadanie 13 Na podstawie powyższej instrukcji zaprojektuj i opisz doświadczenie, w wyniku którego zostanie otrzymany wodorotlenek glinu. Opis doświadczenia powinien zawierać: a) wzory używanych odczynników b) schematyczny rysunek c) równanie reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej (pełnej i skróconej). Rysunek: 4 Wzory wybranych odczynników: ........................................................................................................................ Równania reakcji: ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ Zadanie 14 Wyjaśnij szczegółowo, dlaczego instrukcja otrzymywania wodorotlenku glinu przestrzega przed użyciem nadmiaru roztworu wodorotlenku sodu. 2 ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Materiały pomocnicze OKE w Krakowie: „Gdyby matura 2002 była dzisiaj” – wrzesień 2000 Chemia – Zestaw pierwszy (Arkusz I) 7 Zadanie 15 Ułóż wzór półstrukturalny i nazwę węglowodoru spełniającego następujące warunki: • • • • 2 należy do nasyconych węglowodorów alifatycznych; zawiera 7 atomów węgla w cząsteczce; łańcuch główny składa się z 5 atomów węgla; posiada tylko jeden podstawnik. Wzór: Nazwa: ...................................................................................................................................................................... ! Na poniższym schemacie zapisano pewien ciąg przemian, którego analiza potrzebna jest do rozwiązania zadań 16-20. C2H6 1 C2H5Cl 2 C2H4 3 C2H4Br2 Zadanie 16 Przy pomocy jakich odczynników i w jakich warunkach można zrealizować przedstawiony ciąg przemian? 3 1. ............................................................................................................................................................... 2. ............................................................................................................................................................... 3. ............................................................................................................................................................... Zadanie 17 Określ (posługując się podziałem charakterystycznym dla chemii organicznej) typ reakcji 1-3. 3 1. ............................................................................................................................................................... 2. ............................................................................................................................................................... 3. ............................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Materiały pomocnicze OKE w Krakowie: „Gdyby matura 2002 była dzisiaj” – wrzesień 2000 Chemia – Zestaw pierwszy (Arkusz I) 8 Zadanie 18 Substancja otrzymywana w reakcji oznaczonej numerem 3 to: A. B. C. D. 1,1-dibromoetan 2,2-dibromoetan 1,2-dibromoetan 1,2-dibromoeten Zadanie 19 Który z wymienionych w ciągu przemian związków posiada największą zawartość procentową wodoru (w procentach masowych)? A. B. C. D. 1 C2H6 C2H5Cl C2H4 C2H4Br2 Zadanie 20 Cząsteczki związku otrzymywanego w reakcji oznaczonej numerem 2 mogą służyć jako substrat do produkcji pewnego popularnego polimeru. Pełnią one wtedy rolę: A. B. C. D. 1 1 monomerów merów polimerów dimerów ! Na poniższym schemacie podano informacje dotyczące propanu (wzór półstrukturalny, wzór sumaryczny i nazwa systematyczna związku, oraz klasa związków, do której należy). propan C3H8 alkan CH3-CH2-CH3 Materiały pomocnicze OKE w Krakowie: „Gdyby matura 2002 była dzisiaj” – wrzesień 2000 Chemia – Zestaw pierwszy (Arkusz I) 9 Zadanie 21 Uzupełnij poniższe ramki tak, aby w każdej ramce znalazł się wzór półstrukturalny, wzór sumaryczny i nazwa systematyczna danej pochodnej propanu oraz klasa związków, do której dana pochodna należy.(Patrz informacja wprowadzająca.) POCHODNE 4 KLASA ZWIĄZKÓW C3H6 ............................. ........................................................................... propan ............................. CH3 CH CH3 ....................... OH Propanal ............................. .......................................................... ............................ kwas karboksylowy ............................................................. Zadanie 22 Jakie grupy związków dwufunkcyjnych reprezentują cząsteczki, których wzory podano poniżej? I II 2 III CH2OH C O COOH CHOH COOH CHNH2 CH2OH CH3 CH3 I. ....................................................................................................................................................... II. ....................................................................................................................................................... III. ....................................................................................................................................................... Koniec arkusza pierwszego Materiały pomocnicze OKE w Krakowie: „Gdyby matura 2002 była dzisiaj” – wrzesień 2000
