Problemy współczesnego świata

ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE
KONFERENCJA BEZPIECZEŃSTWA I WSPÓŁPRACY
W EUROPIE – KBWE
KBWE to porozumienie regionalne, nie posiadające statutu, a jego charakter
i działalność określają dokumenty (przyjęte przez szefów państw lub rządów).
Idea konferencji pojawiła się w latach 60.
Geneza KBWE:
• Idea Paktu Wschodniego (1933 – 34), propozycja ZSRR i Francji, która
miała zapewnić terytorialne status quo w Europie Wschodniej. Próba
utworzenia
regionalnego
systemu
bezpieczeństwa zakończyła się
niepowodzeniem.
• Propozycja radzieckiej dyplomacji w sprawie zawarcia ogólnoeuropejskiego
układu o bezp. zbiorowym (lata 1954 – 55), propozycję ta ponowiono na
konferencji wielkich mocarstw w Genewie (VII.1955)
• Inicjatywa ministra A. Rapackiego (1964), zaproponował on rozpatrzenie
całokształtu zagadnień bezp. europejskiego, proponował zwołanie
konferencji wszystkich państw Europy oraz ZSRR i USA przygotowanej
przez UW i NATO
• Apel Budapeszteński (1969), apel państw UW nawołujący wszystkie kraje
Europy do współdziałania w zwołaniu konferencji
• Traktaty regulujące stosunki RFN z państwami bloku wschodniego w latach
1970 –1973 ( z ZSRR, Polską, Czechosłowacja i NRD)
• Podpisanie regulacji berlińskiej przez 4 mocarstwa – 1971
• Prezydent Francji – Pompidou zaprosił I sekretarza KPZR – Breżniewa do
złożenia oficjalnej wizyty we Francji (25-30.10.1971). omówiono tam zarys
reguł i celów przyszłej konferencji europejskiej oraz przezwyciężenie
podziału kontynentu na ugrupowania wojskowo- polityczne.
• Państwa UW na konferencji w Pradze (26.01.1972) zaproponowały przyszłą
konferencję
• Rada NATO na sesji w Bonn (30-31.05.1972) uchwaliła udział swoich
członków w wielostronnych konsultacjach przygotowawczych
• Zgoda państw bloku wschodniego na udział USA i Kanady w KBWE
• Podjęcie rokowań w sprawie wzajemnej redukcji sił zbrojnych i zbrojeń
konwencjonalnych w Europie Środkowej
ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE
KONFERENCJA BEZPIECZEŃSTWA I WSPÓŁPRACY
W EUROPIE – KBWE
Postanowienia Aktu Końcowego KBWE
1 sierpnia 1975 r. 35 szefów państw i rządów podpisało Akt Końcowy KBWE,
zwany Wielką Karta Pokoju, nie był umową międzynarodową, ale uroczystą
deklaracją intencji o znaczeniu politycznym i moralnym, wyrażał wole
współdziałania państw w podzielonej na 2 ideologiczne bloki Europę. KBWE nie
posiadał statutu. Akt składał się z 3 części:
1) pierwszy koszyk (koszyk polityczny) – obejmował 10 zasad prawno –
politycznych,
stanowiących
podstawę
rozwoju
stosunków
międzynarodowych
(przestrzeganie
zasad
wzajemnej
suwerennej
równości, wstrzymanie się do użycia lub groźby użycia siły,
nienaruszalność granic, poszanowanie prawa człowieka i podstawowych
wolności, prawo narodów do samostanowienia, zawiadamianie o zamiarze
odbycia manewrów wojskowych) oraz dołączono dokumenty w sprawie
budowy tzw. środków zaufania i niektórych aspektów bezpieczeństwa i
rozbrojenia, wyrażał on wolę zmniejszenia stopnia konfrontacji militarnej
na rzecz odprężenia, rozbrojenia i bezpieczeństwa.
2) drugi koszyk (koszyk ekonomiczny) – rozszerzenie kontaktów
handlowych – otwarcie stałych przedstawicielstw, wymiana inf. o handlu,
wymiana patentów i licencji, wspólne badania przemysłowe, ochrona
środowiska.
3) trzeci koszyk (koszyk praw człowieka) – respektowanie podstawowych
praw człowieka, kontakty między ludzkie (poszerzenie zakresu ich
swobody, łączenie rodzin, zawieranie małżeństw między obywatelami
różnych krajów), współpraca i wymiana w dziedzinie kultury i oświaty,
poprawa stanu rozpowszechniania i wymiany informacji.
Paryska Karta Nowej Europy
Paryska Karta Nowej Europy – podpisana 21 listopada 1990 przez szefów
państw lub rządów 32 państw europejskich, USA i Kanady. Zawierała
postanowienia dotyczące poszanowania praw człowieka i przestrzegania zasad
Aktu Końcowego KBWE oraz określała kierunki przyszłych działań. Zainicjowała
też proces instytucjonalizacji KBWE, przewidując regularne (co 2 lata)
odbywanie spotkań na szczycie i powołując do życia nowe organy (Radę,
Komitet Wysokich Przedstawicieli, Sekretariat, Centrum Zapobiegania
Konfliktom, Biuro Wolnych Wyborów). Miała przemienić KBWE z forum
negocjacji i dialogu w aktywna strukturę operacyjną. Karta stanowiła
polityczny manifest końca „zimnej wojny” i tworzyła podstawy dla jednolitości
kontynentu europejskiego.