Plan Odnowy miejscowoœci Niedrzwica Koœcielna, 18.04.
Transkrypt
Plan Odnowy miejscowoœci Niedrzwica Koœcielna, 18.04.
Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 1 z 44 Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 2 z 44 Spis treści Wstęp……………………………………………………………………………………………….. 1. Charakterystyka miejscowości. 1.1. PołoŜenie administracyjno – geograficzne……………………………………………… 1.2. Historia………………………………………………………………………………….. 1.3. Zabytki………………………………………………………………………………….. 1.4. Demografia……………………………………………………………………………… 1.5. Rynek pracy……………………………………………………………………………… 1.6. Rolnictwo……………………………………………………………………………….. 1.7. Środowisko naturalne……………………………………………………………………. 1.8. Infrastruktura…………………………………………………………………………….. 1.8.1. Komunikacja…………………………………………………………………… 1.8.2. Telekomunikacja……………………………………………………………….. 1.8.3. Zaopatrzenie w wodę…………………………………………………………… 1.8.4. Sieć kanalizacyjna………………………………………………………………. 1.8.5. Źródła energii…………………………………………………………………… 1.8.6. Gazownictwo ………………………………………………………………….. 1.9. Oświata…………………………………………………………………………………… 1.10. Zdrowie…………………………………………………………………………………. 1.11. Pomoc społeczna……………………………………………………………………….. 1.12. Bezpieczeństwo………………………………………………………………………… 1.13. Rekreacja………………………………………………………………………………. 1.14. Sport……………………………………………………………………………………. 1.15 Kultura…………………………………………………………………………………… 2. Inwentaryzacja zasobów słuŜących odnowie miejscowości. 2.1. Zasoby ludzkie………………………………………………………………………….. 2.2. Zasoby rzeczowe……………………………………………………………………….. 2.3. Inne zasoby……………………………………………………………………………… 3. Analiza mocnych i słabych stron miejscowości Niedrzwica Kościelna 2.1. Mocne i słabe strony……………………………………………………………………. 2.2. Szanse i zagroŜenia……………………………………………………………………… 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 3 z 44 4.1. Analiza problemów……………………………………………………………………….. 4.2. Analiza celów…………………………………………………………………………….. 4.3. Cele strategiczne …………………………………………………………………………. 4.4. Zadania i harmonogram realizacji ………………………………………………………. 4.5. Zbiorcze zestawienie szacunkowych kosztów realizacji zadań………………………….. 5. Załączniki Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 4 z 44 Wstęp. 1. Cel opracowania Planu Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna ma na celu: 1. poznanie i usystematyzowanie zasobów miejscowości 2. zainicjowanie współpracy między lokalnymi organizacjami, mieszkańcami i jednostkami samorządu terytorialnego; 3. zaplanowanie i skoordynowanie zadań koniecznych do realizacji, aby wymiernie poprawić jakość Ŝycia mieszkańców. 2. Metodologia opracowania Planu Praca nad Planem Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna odbywała się w następujących etapach: 1. zainicjowanie prac przez mieszkańców; Inicjatywa opracowania Planu wyszła od mieszkańców, z tą inicjatywą zwrócili się do Sołtysa Niedrzwicy Kościelnej cz.I. Wspólnie wyznaczyli oni termin i miejsce spotkania, poinformowali mieszkańców i liderów organizacji pozarządowych. 2. organizacja spotkania wiejskiego 0.12.2007 odbyło się pierwsze spotkanie robocze nad Planem Odnowy Miejscowości. Zawiązała się stała grupa robocza. 3. zawiązanie grupy roboczej i praca nad POM Z jej inicjatywy została opracowana, przeprowadzona i zanalizowana ankieta, która dostarczyła niezbędnych informacji o mieszkańcach i miejscowości. Ankieta była takŜe narzędziem kontaktu z mieszkańcami i uwiarygodnieniem prowadzonych prac. 4. przedstawienie POM mieszkańcom i akceptacja planu Na dalszym etapie prac Plan został przedstawiony mieszkańcom na zebraniu wiejskim, uwagi zostały naniesione do dokumentu. Następnie odbyło się głosowanie i Plan Odnowy Miejscowości został zaakceptowany przez lokalną społeczność do realizacji. 3. Kto pracował nad planem? - liderzy lokalnych organizacji pozarządowych, - Gminny Klub Sportowy Orion - mieszkańcy, sołtysi i radni z regionu; Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 5 z 44 1. Charakterystyka miejscowości. 1.1. PołoŜenie administracyjno – geograficzne Miejscowość Niedrzwica Kościelna jest jedną z 18 miejscowości Gminy Niedrzwica DuŜa. PołoŜona jest w południowo – zachodniej części województwa lubelskiego w powiecie Lubelskim Ziemskim. Niedrzwica Kościelna połoŜona jest 25 km od Lublina, na trasie krajowej drogi E19 Lublin – Rzeszów, która przebiega przez centrum miejscowości. Przez wieś przechodzi niezelektryfikowana linia kolejowa na trasie Lublin – Kraśnik - Stalowa Wola-Rozwadów. Komunikacja kołowa jest zdecydowanie lepiej rozwinięta i zapewnia ją PKS Kraśnik oraz ok. 10 firm prywatnych. Powierzchnia miejscowości wynosi 1621,48 ha. W dwóch sołectwach Niedrzwicy Kościelnej cz. I i cz. II. mieszka 1800 mieszkańców Gmina Niedrzwica DuŜa graniczy z: 1. gmina StrzyŜewice 2. gmina Borzechów 3. gmina Wilkołaz 4. gmina Konopnica 5. gmina BełŜyce Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 6 z 44 1.2. Historia Niedrzwica Kościelna jest jedną z najstarszych wsi w gminie. Pierwsze pisane wzmianki o niej pochodzą z 1374 r. W archiwalnych dokumentach posługiwano się dwoma jednoznacznymi nazwami wsi: Niedrzwica Mała lub Niedrzwica Kościelna, ze względu na siedzibę parafii. Przez wieki była przechodnią własnością szlacheckich rodów przez sprzedaŜ, bądź dziedziczenie. W 1797 r. rodzina hrabiego Tomasza Dłuskiego wybudowała w nowym miejscu przy trasie Lublin – Kraśnik – Kraków – kościół murowany w stylu klasycystycznym. Rodzina Dłuskich spoczywa w krypcie ufundowanego kościoła. Informacja o spoczywających wyryta na płycie z piaskowca, umieszczonej na zewnętrznej wschodniej ścianie kościoła. W 1849 r. działała poczta przeprzęgowa w zajeździe z karczmą i izbami gościnnymi. W 1869 r. majątek nabywa Gustaw Mazurkiewicz. Jego syn Mieczysław, przed II wojną planował Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 7 z 44 załoŜenie podmiejskiego osiedla mieszkaniowego. Majątek rozparcelowano w końcu 1944 r. Pozostał skrawek parku z XIX w. z bramą wjazdową, budynki gospodarcze i stawy. W budynku mieszkalnym była szkoła rolnicza. Podczas I wojny 1914 r. wieś była zniszczona i zburzona część kościoła. Pozostało wiele grobów rozsianych po polach. W 1917 r. dokonano ekshumacji i usypano zbiorową mogiłę. Okres międzywojenny był dla wsi pełen dynamicznego rozwoju. JuŜ w 1909 r. powstało Kółko Rolnicze. Powstała Kasa Stefczyka. W 1929 r. oddano do uŜytku Dom Ludowy wybudowany przy olbrzymim wkładzie mieszkańców. W 1933 r. zorganizowano wojewódzką wystawę rolniczą jako pierwszą w Polsce od początku kryzysu ekonomicznego. Obecny był na niej delegat Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych. Owocowała współpraca OSP powstałej 1924 r. i Koła Gospodyń. Ze wsparciem nauczycieli oŜywiło się Ŝycie kulturalne. Efektem były liczne spektakle teatru amatorskiego, zabawy taneczne i loterie. Szkołę z domów prywatnych przeniesiono do Domu Ludowego. Działały dwa chóry. Wydawano lokalną gazetę „NIEDRZWICZAK”. Działało kilkanaście stowarzyszeń katolickich. Działała Poczta Polska, powstała mleczarnia. W roku 1975 powstał Ludowy Zespół Śpiewaczy, który później prowadził działalność teatru obrzędowego. W 1937 r. dokonano scalenia gruntów. Powstały kolonie wsi i znacznie mniejsze zagęszczenie budynków na wsi. Z końcem roku 1938 wieś była zelektryfikowana. 1.3. Zabytki Zajazd poczty przeprzęgowej z 1849 r. Murowany z białego kamienia o długości około 30 m i szerokości 15 m. Na frontonie podcienia wsparte na boniowanych filarach zakończonych głowicami w kanonie doryckim. W zajeździe mieściła się poczta przeprzęgowa, boksy dla wymiennych koni i paszę, pokoje gościnne i karczma. Kościół parafialny murowany powstał z fundacji hrabiego Tomasza Dłuskiego na jego ziemi. Budowla ukończona 1797 r. a konsekrowana 1806 r. Została zbudowana w stylu klasycystycznym. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 8 z 44 Fot 1. Kościół p.w. św. Bartłomieja w Niedrzwicy Kościelnej Cmentarz grzebalny parafii pochodzi z XIX w. Zachowało się na nim kilkanaście zabytkowych nagrobków. Dziewięć powstałych w okresie 1835-1878 r. Najstarsza płyta nagrobna z 1835 r. ks. Ignacego Foytarowicza, proboszcza i budowniczego kościoła murowanego. Jednym z najpiękniejszych i największym nagrobkiem w stylu recesyjnym jest nagrobek Gustawa Mazurkiewicza i jego Ŝony Ludwiki. Był on właścicielem ziemi niedrzwickiej, który w 1882 r. nadał chłopom prawo do serwitutów. Na skrzyŜowaniach dróg i przy obiektach w Niedrzwicy Kościelnej stoją krzyŜe i kapliczki o łącznej liczbie 18. Mają swoją historię i przyczynek powstania. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 9 z 44 Mogiła Po I wojnie w latach 1914 i 1915 wojsk zaborczych pola były usiane grobami, takŜe Polaków wcielonych do armii. W 1917 r. dokonano ekshumacji grobów, w której przymusowo brała udział miejscowa ludność. Mogiła kryje około 630 ciał w tym 400 zidentyfikowanych. Powstała za wsią na wzgórzu przy skrzyŜowaniu dróg polnych na obszarze 900 m² otoczona fosą. Fot 3. Mogiła z I wojny światowej Młyn elektryczny Do dziś jest jednym z trzech przedwojennych młynów dobrze funkcjonującym. Zbudowany przez Jana Grodzkiego w 1931 roku Fot 4. Młyn w Niedrzwicy Kościelnej Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 10 z 44 Park w Niedrzwicy Kościelnej załoŜyła hrabina Maria Dłuska w XIX wieku. Za Mieczysława Mazurkiewicza miał główną aleję od podwórka do szosy, zakończoną bramą. Brama miała główne szersze wejście i boczną furtkę między trzema słupami murowanymi z czerwonej cegły, zakończonymi głowicami. Ramy bramy wykonane były z drewna, wypełnione siatką z drutu kolczastego. Od strony szosy były po bokach murowane murki. WzdłuŜ alei było kilka zakoli o charakterze wypoczynkowym – stolik i ławki. Znajdowały się teŜ tzw. zimne ławki – z kamienia ustawione pod rozłoŜystym dębem, a druga pod klonem. Wszystkie alejki były starannie utrzymane Fot 5. Park w Niedrzwicy Kościelnej Rosło w parku wiele róŜnorodnych drzew: rzadkie gatunki sosen, jawory, dęby, graby, lipy, jesiony, brzozy, kasztany i akacje. Mnóstwo krzewów: bez, jaśmin, głóg, kalina, róŜe, czarny bez. Część wypoczynkowo – spacerowa łączyła się alejką do warzywnika, zakończonego stawem porosłym trzciną i tatarakiem otoczonym wierzbami. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 11 z 44 Fot 6. Park w Niedrzwicy Kościelnej 1.4. Demografia Struktura demograficzna miejscowości została opracowana na podstawie wyników ankiet przeprowadzonych wśród mieszkańców, w ramach pracy nad opracowaniem Planu Odnowy Miejscowości. Na ankietę odpowiedziało około 75 % mieszkańców. Celem ankiety było poznanie m.in. 1. Struktury wieku mieszkańców; 2. Struktury rodzin; 3. Wykształcenia mieszkańców. Wyniki ankiet przedstawiają się następująco: 1. Struktura wieku mieszkańców kształtuje się następująco: - 19 % mieszkańców to dzieci w wieku 0-3 lata, szkolnym i gimnazjalnym; - 26 % to młodzieŜ w wieku 16 – 25 lat - 45 % to dorośli w wieku produkcyjnym i przedemerytalnym - 10 % to dorośli w wieku emerytalnym; Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 12 z 44 dzieci w wieku przed przedszkolnym i przedszkolnym 10% dzieci w wieku szkoły podstawowej 7% dzieci w wieku gimnazjalnym (13-15) 7% 5% młodzieŜ licealna (16 - 18) 23% młodzieŜ w wieku studenckim 17% dorośli w wieku produkcyjnym 22% dorosli w wieku produkcyjnym i przedemerytalnym 9% doosli w wieku emerytalnym Wykres nr 1. Struktura wieku mieszkańców więcej niŜ 3 dzieci 8% bez dzieci 23% bez dzieci 1 dziecko 2 dzieci więcej niŜ 3 dzieci 2 dzieci 42% 1 dziecko 27% Wykres 2. Struktura rodzin: Z ankiet wynika, Ŝe dominującym modelem rodziny jest 2+1 i 2+2. Jest takŜe duŜo małŜeństw bezdzietnych. 3. Struktura wykształcenia mieszkańców Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 13 z 44 z wykształceniem podstawowym 3% z wykształceniem zawodowym 12% z wykształceniem wyŜszym 37% z wykształceniem średnim 44% z wykształceniem policealnym 4% z wykształceniem podstawowym z wykształceniem średnim z wykształceniem wyŜszym z wykształceniem zawodowym z wykształceniem policealnym wykres 3. struktura wykształcenia kobiet w wieku produkcyjnym (25-40 lat) z wykształceniem wyŜszym 25% z wykształceniem policealnym 0% z wykształceniem podstawowym 3% z wykształceniem zawodowym 33% z wykształceniem średnim 39% z wykształceniem podstawowym z wykształceniem zawodowym z wykształceniem policealnym z wykształceniem wyŜszym z wykształceniem średnim 4.Struktura wykształcenia męŜczyzn w wieku produkcyjnym Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 14 z 44 Z przeprowadzonych analiz wynika, Ŝe blisko połowa kobiet w wieku 25 – 40 lat posiada wykształcenie średnie i aŜ 37 % wykształcenie wyŜsze. Odnotowuje się takŜe kobiety, które nie podjęły dalszej nauki i posiadają wykształcenie podstawowe. Podobnie kształtuje się wykształcenie męŜczyzn. Większy procent, bo 22, stanowią męŜczyźni z wykształceniem zawodowym. 1.5. Rynek pracy Z ankiet wynika, Ŝe 44% mieszkańców utrzymuje się z rolnictwa i dodatkowego źródła, przy czym większość stanowią rolnicy o niskim areale gospodarstwa (od 1 do 7 ha). 14 % mieszkańców utrzymuje się tylko z rolnictwa, większość stanowią małe gospodarstwa rolne. Kolejne zagadnienie dotyczy miejsca zatrudnienia: 3% 15% N-ca Gmina 22% poza gminą poza krajem 60% Wykres 5. miejsce zatrudnienia Z ankiet wynika, Ŝe większość mieszkańców pracuje poza miejscowością; zarówno z wykształceniem wyŜszym jak i zawodowym. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 15 z 44 poza krajem 4% N-ca 18% Gmina 8% poza gminą 70% N-ca Gmina poza gminą poza krajem Wykres 5. Miejsce zatrudnienia osób z wyŜszym wykształceniem poza krajem 0% N-ca 10% Gmina 28% poza gminą 62% N-ca Gmina poza gminą poza krajem wykres 6. miejsce zatrudnienia osób z zawodowym wykształceniem Pytano takŜe o ilość prowadzonych działalności gospodarczych i miejsce prowadzenia działalności. Po przeprowadzeniu analiz wynika, Ŝe na terenie miejscowości działa 27 przedsiębiorców, 10 Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 16 z 44 prowadzi działalność na terenie gminy i 10 poza gminą. W tym większość stanowią firmy handlowo – usługowe, tylko 5 na 27 to firmy produkcyjne. Połowa nie zatrudnia pracowników, przy tym większość stanowią małe przedsiębiorstwa. Z analiz wynika, Ŝe miejscowość nie jest miejscem, w którym rozwijałaby się przedsiębiorczość. 1.6. Rolnictwo Niedrzwica Kościelna to miejscowość o duŜym udziale gruntów rolnych. DuŜa grupa mieszkańców w ilości 44 % zajmuje się produkcją rolną. Dla 14 % jest to jedyne źródło utrzymania . W strukturze obszarowej przewaŜają małe gospodarstwa 1-5 ha (tabela 1), o słabym stopniu zmechanizowania . Powierzchnia gospodarstw Ilość gospodarstw w ha wg uŜytkowania w% 1-2 2-5 5-7 7-10 10-15 15-25 25-50 Pow. 50 23 38,9 10,6 9,7 0,88 8,85 5,3 1,76 Tabela 1. powierzchnia gospodarstw Gospodarstwa o powierzchni pow.10 ha posiadają lepszy park maszynowy, a niektóre są samowystarczalne, nie korzystają z usług. Na terenie Niedrzwicy Kościelnej funkcjonuje Kółko Rolnicze ułatwiające gospodarstwom o niskim stopniu zmechanizowania dostęp do usług rolniczych. Średnia powierzchnia gospodarstwa to 7,82 ha. NaleŜy zwrócić uwagę Ŝe w strukturze zasiewów oprócz dominujących zbóŜ występują znaczne ilości roślin przemysłowych takich jak buraki cukrowe i rzepak (tabela 2), dobrze wpływające na płodozmian i wymagające wyŜszej kultury rolnej . Rodzaj uprawy Powierzchnia w ha Udział w ogólnej pow. % ZboŜa Buraki cukrowe Rzepak 547,4 118,1 86,2 62,3 13,4 9,81 Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 17 z 44 Kukurydza Ziemniaki Sady Owoce miękkie Inne Tabela 2. Uprawy 57 33,8 6,4 6,3 23,3 6,48 3,85 0,73 0,72 2,65 W zakresie pogłowia zwierząt ilościowo dominuje drób i trzoda chlewna ( Tabela 3 ). Gatunek zwierząt Ilość szt. Udział w liczbie ogólnej % Drób Trzoda chlewna Bydło Pszczoły (pnie ) Konie Inne Tabela 3. hodowla zwierząt 3518 2164 312 189 9 433 53,1 32,66 4,7 2,86 0,14 6,5 Na terenie miejscowości funkcjonuje jedno gospodarstwo agroturystyczne. Warunki naturalne, połoŜenie nad rzeką stawy i lasy stanowią dobre zaplecze dla rozwoju części gospodarstw w tej formie. Pomocne byłyby działania z zakresu promocji miejscowości jak i nowopowstających inicjatyw w tej branŜy. NaleŜy tu zwrócić uwagę na moŜliwość wykorzystania części środków Unii Europejskiej do przebranŜowienia gospodarstw. Jak do tej pory w tym zakresie rolnicy koncentrowali się głównie na pozyskiwaniu funduszy z dopłat obszarowych. Część mniejszych gospodarstw korzystała z działania: wspieranie gospodarstw niskotowarowych. Kilku producentów rolnych złoŜyło wnioski i zrealizowało zadania w ramach SPO z działania ,, Inwestycje w gospodarstwach rolnych”. 1.7. Środowisko naturalne Środowisko naturalne Niedrzwicy Kościelnej posiada piec obszarów leśnych otaczających wieś od strony północnej, południowej i wschodniej. Przez środek miejscowości patrząc od południa w kierunku północno-wschodnim rozciąga się pas łąk przyległych do koryta rzeki, porośnięte olszyną co stanowi naturalne siedlisko dla ptaków i zwierząt. Obszary leśne i łąki tętnią Ŝyciem. Występują tutaj: jastrzębie, lisy i bobry. Spotyka się tez ślady dzików i bocianie gniazda. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 18 z 44 Fot. 7. krajobraz Niedrzwicy Kościelnej Teren miejscowości jest raczej płaski, ale spotykamy tez miejsca wzniesienia gdzie promień horyzontu widzianego z tych miejsc osiąga 25 km. Niedrzwica Kościelna posiada naturalny potencjał dla rozwoju produkcji ekologicznej. Stanowią o nim: 1. wysoka i dobra jakość gleb, umoŜliwiająca uzyskiwanie wysokich plonów bez intensywnego sztucznego nawoŜenia, 2. niewielkie skaŜenie gleb, 3. duŜy potencjał ludzki moŜliwy do wykorzystania w pracochłonnej produkcji rolnej, 4. wiele miejsc cennych przyrodniczo oraz dobra ich ochrona. Obecnie w Niedrzwicy Kościelnej nie ma gospodarstw ekologicznych ani przetwórni, choć pierwsze na Lubelszczyźnie ekogospodarstwa powstały na początku lat 90-tych. W następnych latach moŜna było zaobserwować szybki wzrost ich liczby aŜ do ponad tysiąca pod koniec roku 2007 (dane: www.ijhars.gov.pl) Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 19 z 44 Głównymi przyczynami wzrostu ilości gospodarstw na Lubelszczyźnie są : 1. rosnące potrzeby konsumentów, 2. dotacje do produkcji ekologicznej, 3. szkolenia rolników w zakresie technologii upraw i produkcji ekologicznej, 4. promocja ekoproduktów. W Niedrzwicy Kościelnej występuje duŜe rozdrobnienie gospodarstw rolnych. W Niedrzwicy Kościelnej ekologiczne, (choć nie certyfikowane) bogactwo płodów rolnych przyczyniło się do powstania lokalnych zakładów przetwórczych (piekarnie, masarnie, młyn), których produkty cieszą się na rynku lokalnym uznaniem klientów. Niedrzwica Kościelna naleŜy do Gminy Niedrzwica DuŜa, czyli gminy, która zamierza zostać członkiem Stowarzyszenia „EkoLubelszczyzna” - www.ekolubelszczyzna.pl Oprócz dąŜenia do produkcji ekologicznej Niedrzwica Kościelna będzie promowała ekologiczne metody ogrzewania z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, w szczególności ogrzewanie biomasą oraz za pomocą kolektorów słonecznych. Uruchomiono takŜe mechanizmy zachęcające mieszkańców do segregowania odpadów. W wyznaczonych miejscach ustawiono pojemniki na plastik oraz szkło. Planowana jest budowa kanalizacji i podłączenie do oczyszczalni scieków w Niedrzwicy DuŜej, co wpłynie na zwiększenie atrakcyjności zamieszkiwania oraz zmniejszy zanieczyszczenie środowiska. Niedrzwica Kościelna posiada bardzo dobre warunki do rozwoju agroturystyki, jednakŜe obecnie jest tylko jedno gospodarstwo agroturystyczne. Czysta ekologicznie miejscowość, połoŜona ok. 25 km od duŜego miasta, będzie dąŜyła do zwiększenia ich liczby i uatrakcyjniania oferty turystycznej. 1.8. Infrastruktura 1.8.1. Komunikacja Miejscowość posiada dobre połączenia autobusowe i kolejowe z dwoma największymi miastami (Lublin, Kraśnik). 1.8.2. Telekomunikacja W całej miejscowości połoŜona jest sieć telefoniczna. KaŜdy z abonentów posiada moŜliwość podłączenia do Internetu. 1.8.3. Zaopatrzenie w wodę W całej miejscowości połoŜona jest siec wodociągowa. 1.8.4. Sieć kanalizacyjna Brak sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków. Większość gospodarstw posiada przydomowe Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 20 z 44 szamba. 1.8.5. Źródła energii Cała wieś jest zelektryfikowana. Większość dróg jest oświetlona. 1.8.6. Gazownictwo Na terenie miejscowości połoŜona jest sieć gazowa. 1.9. Oświata Zespół Szkół w Niedrzwicy Kościelnej liczy 258 uczniów; w tym w szkole podstawowej uczy się w 6 oddziałach 126 uczniów, w gimnazjum w 6 oddziałach 132 uczniów. Do gimnazjum uczęszczają uczniowie z Niedrzwicy Kościelnej, Załucza, Sobieszczan, Sobieszczan Kolonii, Marianówki, Obroków, Leśniczówki, Majdanu Sobieszczanskiego. Korzystają z dowozów organizowanych przez gminę. Zespół szkól posiada dwie pracownie komputerowe, pracownię multimedialną, 10 sal lekcyjnych, zastępczą salę gimnastyczną, siłownię, halę sportową z zapleczem. Zespół szkól posiada wyznaczony teren (małego) boiska do piłki ręcznej i noŜnej oraz boisko do piłki plaŜowej. Pozostaje teŜ teren do zagospodarowania przeznaczony na zabawy dzieci młodszych. W Niedrzwicy Kościelnej istnieje Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Piotra Jerzego Frassatiego od 18 lat i jest najstarszą szkołą niepubliczną w Polsce. Szkoła mieści się w Domu Ludowym i posiada uprawnienia szkoły publicznej, łącznie z przeprowadzaniem egzaminów dojrzałości, czyli matur. Liczni absolwenci tej placówki studiują bądź skończyli studia. Najlepsi w historii szkoły byli stypendystami Prezesa Rady Ministrów. W Liceum uczniowie maja moŜliwość uczenia się aŜ pięciu języków nowoŜytnych: angielski, włoski, niemiecki, francuski lub rosyjski 1.10. Zdrowie Opiekę medyczną nad pacjentami w Niedrzwicy Kościelnej sprawuje Wiejski Ośrodek Zdrowia mieszczący się przy ul. Kwiatowej 2. Budynek jest własnością Starostwa Powiatowego lublin. Administratorem jest zespół opieki zdrowotnej nr. 1 w BełŜycach na zasadach kontraktu z NFZ w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Usługi dla ludności świadczy jeden lekarz rodzinny, pielęgniarka środowiskowa, higienistka szkolna oraz pielęgniarka połoŜna. PowyŜsza działalność obejmuje: opiekę nad dziećmi zdrowymi (profilaktyka, bilanse, szczepienia do 5 roku Ŝycia i bilanse dzieci szkolnych), dziećmi chorymi oraz dorosłymi. Leczenie pacjentów odbywa się w gabinecie lekarskim WOZ oraz domu pacjenta w przypadku schorzeń przewlekłych. Umowa z NFZ zawiera kontrakt na POZ- lekarza rodzinnego, pielęgniarstwo środowiskowo- rodzinne, opiekę połoŜnej i higienistki szkolnej. Na terenie WOZ w Niedrzwicy Kościelnej funkcjonuje ponadto gabinet stomatologiczny stanowiący odrębną jednostkę. Lekarz stomatolog zajmuje się leczeniem równieŜ w ramach kontraktu WFZ. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 21 z 44 1.11. Pomoc społeczna Mieszkańcy objęci są pomocą Ośrodka Pomocy Społecznej znajdującego się w Niedrzwicy DuŜej. Do zakresu działalności OPS naleŜą; pomoc społeczna, świadczenia rodzinne, Gminna komisja ds. Profilaktyki i Rozwiązywania problemów alkoholowych, swietlice środowiskowe wsparcia dziennego, zespół interdyscyplinarny. Dodatkowo przy współpracy z OPS i organizacjami pozarządowymi Parafia Rzymsko – Katolicka w Niedrzwicy Kościelnej organizuje okolicznościowe akcje charytatywne. Problem socjalny widoczny jest przede wszystkim w szkole, poprzez problemy edukacyjne i wychowawcze uczniów. 1.12. Bezpieczeństwo Na terenie miejscowości działa jednostka Ochotniczej StraŜy PoŜarnej, która wyposaŜona jest w odpowiedni sprzęt techniczny gwarantujący szybka i skuteczną pomoc. Posterunek policji znajduje się w sąsiedniej miejscowości Niedrzwica DuŜa. 1.13. Rekreacja Na terenie miejscowości nie ma zorganizowanego, publicznego miejsca do wypoczynku. Potencjalnie rolę tę moŜe spełniać park i stawy. Przez miejscowość przepływa rzeka Nędznica, są stawy hodowlane. Fot 6. stawy hodowlane Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 22 z 44 1.14. Sport Na terenie miejscowości znajdują się następujące obiekty sportowe: − stadion sportowy Gminnego Klubu Sportowego „Orion”, Gminny Klub Sportowy „Orion" jest organizacją poŜytku publicznego. Klub dysponuje dwoma obiektami sportowymi: Niedrzwica DuŜa ul. Krótka 3 i w Niedrzwicy Kościelnej przy ul. Parafialnej 4. NajwaŜniejszym osiągnięciem w historii klubu był awans w latach 70tych do finału centralnego Pucharu Polski „A" klasowej druŜyny „Orionu". Obecnie druŜyna seniorów występuje w V lidze. W rozgrywkach ligowych najwyŜszą lokatą było 3 miejsce w sezonie 2001/2002, legitymując się w rundzie wiosennej seria 13 meczy bez poraŜki. Sezon 2002/2003 zakończono na 5 miejscu, 2003/2004 na 7 miejscu, 2004/2005 na 9 miejscu, 2005/2006 na 6, a 2006/2007 na 4. W rozgrywkach Pucharu Polski awansowali do ćwierćfinału pucharu na szczeblu okręgu lubelskiego eliminując z rozgrywek m.in. Górnik Łęczna, Stal Kraśnik a w sezonie 2006/2007 do półfinału na szczeblu okręgu lubelskiego . W tej klasie rozgrywkowej jako nieliczni w regionie mogą pochwalić się posiadaniem i szkoleniem 4 druŜyn młodzieŜowych tj.: juniorów, trampkarzy, młodzików i orlików. − przy parafii na terenie przykościelnym wytyczone są boiska do siatkówki i piłki noŜnej – właścicielem jest Parafia Rzymsko – Katolicka, − boiska wytyczone są takŜe na terenie Zespołu Szkół − przy szkole znajduje się hala sportowa oddana do uŜytku w listopadzie 2005 r. Powierzchnia jej wynosi 522m. jej wymiary to 18m x 32m. oznaczone jest pełnowymiarowe boisko do piłki siatkowej. Istnieje moŜliwość gry w piłkę koszykowa. W obecnej chwili kibice mogą się gromadzić wokół boiska. W momencie wykończenia antresoli będą poza boiskiem i ich udział w zawodach będzie bezpieczny. Na terenie miejscowości działa Parafialno – Uczniowski Klub Sportowy „Apostoł”. 1.15 Kultura Na terenie miejscowości działa Filia Gminnej Biblioteki Publicznej. Niestety brak Domu Kultury, brak dostępu do Internetu, brak świetlicy. Kalendarz imprez kulturalnych ogranicza się do corocznej imprezy „Czerwcówka”, która z czasem ewaluowała w kierunku imprezy sportowej. Na terenie miejscowości działa Stowarzyszenie Miłośników Folkloru „Marzanna”. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 23 z 44 1.16 Organizacje pozarządowe i zrzeszenia − Towarzystwo Przyjaciół Niedrzwicy Kościelnej Towarzystwo Przyjaciół Niedrzwicy Kościelnej powstało w 1998 r. z inicjatywy Janiny Głąbowej - animatora kultury w środowisku. Pierwszym prezesem Towarzystwa był Janusz RóŜycki. Od 2002 roku funkcję prezesa pełni Janina Głąbowa. Aktualnie Towarzystwo liczy 64 członków i z dumą odnotowuje takie osobistości jak J.E. ks. Bp Stanisław Stefanek czy ks. Prof. Antoni Dębiński z KUL. Towarzystwo jest w Krajowym Rejestrze Towarzystw Regionalnych i członkiem Wojewódzkiego Stowarzyszenia Towarzystw Regionalnych Lubelszczyzny. Towarzystwo jest organizatorem sesji popularno-naukowych przybliŜających przeszłość miejscowości i jej mieszkańców. Tematyka zorganizowanych sesji obejmowała: 1. 1999 r. "Historia wsi Niedrzwica Kościelna" - referowała Janina Biegalska wicedyrektor WDK w Lublinie 2. 2000 r. "Historia oświaty w Niedrzwicy Kościelnej" od chwili powstania do czasów współczesnych, referat zbiorowy nauczycieli. 3. 7 XII 2002 r. "Tradycja i Ŝycie rodzin wsi Niedrzwica Kościelna w okresie międzywojennym" - ref. Janina Głąbowa. 4. 6 XII 2003 r. "Rozwój społeczności rolniczej w Niedrzwicy Kościelnej" - ref. Zofia Kuzioła i koref. Grzegorz Machaj. 5. 4 XII 2004 r. "Historia cmentarza grzebalnego w Niedrzwicy Kościelnej" - ref. Helena Pietrzak - Golda. KaŜdy referat poparty był przeanalizowaniem dokumentów archiwalnych, literatury dotyczącej tematu oraz wywiadami środowiskowymi z najstarszymi osobami. Sesjom towarzyszyły wystawy zabytkowych fotografii i dokumentów. Efektem sesji są wydawnictwa ksiąŜkowe. Wydano: 1. "Historia wsi Niedrzwica Kościelna" autor Janina Biegalska 2. "Dzieje i losy ludzi wsi Niedrzwica Kościelna w okresie międzywojennym" autor Janina Głąbowa 3. "Tam gdzie serce i pamięć Ŝywych" monografia cmentarza parafialnego Niedrzwicy Kościelnej autor Helena Pietrzak - Golda i Janina Głąbowa. Staraniem Towarzystwa przy wsparciu finansowym Urzędu Gminy odrestaurowano zabytkową tablicę z piaskowca, upamiętniającą nadanie chłopom rewitutów w 1882 r. przez dziedzica Gustawa Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 24 z 44 Mazurkiewicza. Tablicę zamontowano na Domu Ludowym, dokonano teŜ znacznej renowacji mogiły z I Wojny Światowej. 6 XII 2006 r. powołano Społeczny Komitet ds. renowacji zabytkowych nagrobków. Działa on przy rzeczowym wsparciu wojewódzkiego konserwatora dzieł sztuki p. mgr Moniki Konkolewskiej. Fundusze na renowacje pochodzą wyłącznie z kwest na cmentarzu, organizowanych dwa razy w roku: w sierpniu w wigilię odpustu parafialnego z racji naboŜeństwa na cmentarzu i 1 XI w Święto Zmarłych. Dzięki hojności odwiedzających cmentarz i fizycznej społecznej pracy członków Komitetu, uratowano od ruiny wiele zabytkowych płyt nagrobnych. Fot. 7. cmentarz w Niedrzwicy Kościelnej − Towarzystwo Przyjaciół Społecznego Liceum Ogólnokształcącego, − Katolickie Stowarzyszanie MłodzieŜy- zrzesza młodzieŜ od 20 lat − Stowarzyszenie Miłośników Folkloru „Marzanna” − Fundacja na Rzecz Edukacji i Rozwoju Środowiska Lokalnego Niedrzwicy Kościelnej „Dziupla”; Celem statutowym organizacji jest edukacja dzieci i młodzieŜy oraz aktywizacja społeczna i zawodowa dorosłych, rozwój i promocja dziedzictwa kulturowego i historycznego oraz zasobów przyrodniczych i turystycznych Niedrzwicy. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 25 z 44 − Ochotnicza StraŜ PoŜarna; Ochotnicza StraŜ PoŜarna w Niedrzwicy kościelnej powstała w 1924 roku przez Jana Mikułę- mieszkańca wsi Niedrzwica kościelna. W 1925 roku zakupiono pierwsze kaski, pasy, wóz pod sikawkę i pod beczkę z woda oraz bosaki. W następnym roku mieszkańcy zbudowali drewnianą remizę ze scena, w 1927 majątek OSP powiększył się o plac przed drewnianą remizą. Z roku na rok OSP w Niedrzwicy Kościelnej była coraz lepiej wyposaŜała swoich straŜaków: w 1929 uszyto 20 mundurów straŜackich, w 1931 powstała wieŜa modrzewiowa wzmocniona elementami z Ŝelaza. W 1947 poświecono kamień węgielny pod budowę murowanej straŜnicy a juŜ w roku następnym uroczyście otwarto murowaną straŜnicę. W latach 1990-98 przeprowadzono remont garaŜu, dachu i wieŜy. Usprawniono instalacje wodociągową, gazową i telefoniczną. Ostatnia modernizacja budynku miała miejsce w roku 2000, dostawiono dodatkową część sali wraz z szatnią i łazienką, pokój zarządu, rozbudowano scenę. W chwili obecnej miejscowa straŜ zrzesza 24 członków. W budynku mieści się jedna duŜa sala, kuchnia, szatnia, 2 łazienki, garaŜ, pokój zarządu OSP. Odbywają się tam zebrania zarządu, wesela, przyjęcia okolicznościowe i próby orkiestry dętej. Orkiestra dęta załoŜona została w 2000 roku. Zespół liczy 24 osoby. Uświetnia uroczystości okolicznościowe: wesela, jubileusze, pogrzeby członków, święta kościelne. Bierze udział w przeglądach na poziomie wojewódzkim, powiatu lubelskiego. W swoim wyposaŜeniu OSP posiada: samochód bojowy star 200, furgonet Lublin, 3 motopompy( w tym jedna szlamowa), węŜe ssawne, tłoczące, 4 komplety kombinezonów zimowych, 10 kompletów kombinezonów letnich, 8 hełmów. StraŜacy to ochotnicy – mieszkańcy wsi . KaŜdy z nich przeszedł przeszkolenie na zastępcę naczelnika osp, szkolenie na naczelnika, szkolenie bhp, szkolenie motopompisty i szkolenie medyczne(2 członków). Zbiórki straŜaków odbywają się 2 razy w miesiącu, rokrocznie członkowie bojówki biorą udział w zawodach straŜackich - powiatowych, wojewódzkich. − Parafialno – Uczniowski Klub Sportowy „Apostoł” Klub sportowy załoŜony został 4 października 1999 roku. Do zadań klubu naleŜy: − organizacja Ŝycia sportowego parafii − gromadzenie i opieka nad sprzętem sportowym − stworzenie warunków do uprawiania sportu i rekreacji na terenie przykościelnym. Realizując zadania klubu, zorganizowano trawiaste boiska do piłki noŜnej, siatkówki i koszykówki. Od chwili powstania klubu do dnia dzisiejszego zgromadzono sprzęt do tenisa ziemnego, piłki do gier zespołowych, dwa atlasy, łyŜwy, łyŜworolki. większość sprzętu pozyskano dzięki sponsorom Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 26 z 44 oraz współpracy z Polskim Związkiem Tenisowym i Polskim Związkiem Sportów Wrotkarskich. Oprócz rekreacyjnych zajęć popołudniowych i sobotnio-niedzielnych, w których mogli uczestniczyć wszyscy chętni mieszkańcy, klub organizował stałe coroczne imprezy o charakterze masowym: − turnieje tenisa stołowego − festyny z okazji dnia dziecka − sportowe niedziele − turnieje piłkarskie − zajęcia sobotnio- niedzielne o charakterze rekreacyjnym − organizacja lodowiska i wypoŜyczalni łyŜew Wiodącą impreza organizowana przez klub była ”Czerwcówki”. Ma ona charakter dwudniowego festynu sportowo-rekreacyjnego z szerokim wyborem dyscyplin i i atrakcji. - Kółko Rolnicze- zostało załoŜone w latach 1908- 1909. Organizacja ta od początku swojego istnienia zwiazana była z Towarzystwem Kółek Rolniczych im. S. Staszica. Na spotkaniach członków zrzeszenia organizowano kursy rolniczo- oświatowe, omawiano sprawy dotyczące lepszej uprawy i nawoŜenia ziemi, usprawnianie obór i narzędzi rolniczych. Pod kierunkiem instruktorów prowadzono poletka doświadczalne siano nawozy i nowe gatunki zbóz. W 1933 roku zorganizowano wystawe rolnicza, która była pierwszym takim pokazem w Polsce od czasu pogorszenia się stosunków ekonomicznych. W 1938 roku z inicjatywy prezesa kółka Rolniczego I. Piosia Lubelski Międzykomunalny Związek Elektryfikacyjny zobowiązał się wykonac sieć elektryczna. Od lat powojennych Kółko świadczy usługi agrotechniczne. W chwili obecnej posiada biuro i garaŜ, pozostałe pomieszczenia zarząd wynajmuje prywatnym przedsiębiorcom. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 27 z 44 2. Inwentaryzacja zasobów słuŜących odnowie miejscowości. 2.1. Zasoby ludzkie Z przeprowadzonych ankiet wynika, Ŝe mieszkańcy miejscowości chętnie włącza się w rozwiązywanie lokalnych problemów. AŜ 73 % opowiedziało się aŜ tak, a tylko 27 %, Ŝe nie chce uczestniczyć w Ŝyciu lokalnym. MoŜna zatem sądzić, Ŝe podstawową grupą, która realizować moŜe zadania, będą sami mieszkańcy miejscowości. Rolą instytucji i organizacji pozarządowych jest tylko zorganizowanie tychŜe działań i zaproszenie do współpracy mieszkańców. Nie 27% Tak Nie Tak 73% wykres 7. chęć włączęnia się mieszkanców w rozwiązywanie lokalnych problemów Zasoby ludzkie poszczególnych organizacji: 1. Lokalne 1. Ochotnicza StraŜ PoŜarna organizacje 2. Towarzystwo Przyjaciół Niedrzwicy Kościelnej pozarządowe i 3. Towarzystwo Przyjaciół Społecznego Liceum Ogólnokształcącego, społeczne 4. Fundacja na Rzecz Edukacji i Rozwoju Środowiska Lokalnego Niedrzwicy Kościelnej „Dziupla”; 5. Parafialno – Uczniowski Klub Sportowy „Apostoł” 6. Katolickie Stowarzyszanie MłodzieŜy 7. Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. P.J. Frasattiego Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 28 z 44 8. Kolko Rolnicze 2. Instytucje 1. Zespół Szkół w Niedrzwicy Kościelnej im. Ks. Konarskiego publiczne 2. Przedszkole 3. Filia Biblioteczna w Niedrzwicy Kościelnej 4. Wiejski Ośrodek Zdrowia 5. Parafia Rzymsko – Katolicka pw. Św. Bartłomieja 3. Sołectwa 1. Sołectwo Niedrzwica Kościelna cz. I 1. Sołectwo Niedrzwica Kościelna cz. II RóŜnorodność organizacji pozarządowych zapewnia, ze w zadania określone w Planie zaangaŜują się róŜne grupy społeczne, co zwiększa szanse na powodzenie w realizacji zadań i trwałość osiągniętych celów. 2.2. Zasoby rzeczowe: 1. Lokalne 1. Ochotnicza StraŜ PoŜarna - budynek i teren przy remizie straŜackiej organizacje 2. Towarzystwo Przyjaciół - siedziba Towarzystwa pozarządowe i Niedrzwicy Kościelnej społeczne 4. Fundacja na Rzecz Edukacji i 1. lokal wynajmowany przez Fundację Rozwoju Środowiska Lokalnego Niedrzwicy Kościelnej „Dziupla”; 8. Kolko Rolnicze - lokale /siedziba Zarządu Kółka Rolniczego, siedziba Społecznego LO/ i teren kołka rolniczego 2. Instytucje 1. Zespół Szkół w Niedrzwicy publiczne Kościelnej im. Ks. Konarskiego - zespół budynków i terenu Zespołu Szkół; 2. Przedszkole - budynek przedszkola (własność Gminy) 3. Filia Biblioteczna w Niedrzwicy - budynek biblioteki (własność Gminy) Kościelnej 4. Wiejski Ośrodek Zdrowia - budynek Ośrodka Zdrowia (własność Powiatowego ZOZ) 5. Parafia Rzymsko – Katolicka pw. - budynki i teren przykościelny Św. Bartłomieja Inne Gmina Niedrzwica DuŜa - teren parku i boiska sportowego, parking w centrum miejscowości. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 29 z 44 2.3. Inne zasoby 1. Zasoby historyczne -bogata, udokumentowana historia ludzi i miejsc Niedrzwicy Kościelnej, -wiele dokumentów i zabytków dla utworzenia regionalnej izby pamięci, 2. Zasoby przyrodnicze -teren miejscowości ciekawy turystycznie, idealny dla zoorganizowania gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych 3. PołoŜenie Miejscowość znajduje się na uczęszczanym szlaku komunikacyjnym przy drodze krajowej E 19. Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 30 z 44 3. Analiza mocnych i słabych stron miejscowości Niedrzwica Kościelna 3.1. Mocne i słabe strony Mocne strony Słabe strony PołoŜenie PołoŜenie - korzystne połoŜenie geograficzne(szanse, - duŜe natęŜenie ruchu przy drodze krajowej czyste powietrze, połoŜenie niedaleko ośrodka (w niedługiej perspektywie obwodnica w miejskiego Lublin- Kraśnik centrum miejscowości ) - dobra jakość gleb - warunki sprzyjające rozwojowi agroturystyki i gospodarstw ekologicznych Brak promocji Historia - bogata historia wsi, najstarsza miejscowość wyróŜniająca się spośród innych miejscowości w gminie - udokumentowane dziedzictwo kulturowe Zabytki Zabytki -duŜa ilość zabytków w Niedrzwicy kościelnej - niektóre zabytki zaniedbane i nieoznaczone Demografia Demografia - stosunkowo młode społeczeństwo Rynek pracy Rynek pracy - rozwijająca się przedsiębiorczość poprzez -brak duŜych zakładów pracy, lokalny rynek zakładanie indywidualnych działalności pracy nie pochłania lokalnej siły roboczej gospodarczych, Rolnictwo Rolnictwo - długoletnia tradycja hodowli zwierząt - rozdrobnienie gospodarstw rolnych - dobre gleby(czyste) - mała ilość wyspecjalizowanych gospodarstw - sprzyjające warunki do tworzenia rolnych gospodarstw agroturystycznych -1 gospodarstwo agroturystyczne - brak zorganizowania rolników Środowisko naturalne Środowisko naturalne - czyste wody, niewielkie skaŜenie gleb i - rzeka nieuregulowana powietrza - niska świadomość edukacji ekologicznej - zanieczyszczenie środowiska przez Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 31 z 44 gospodarstwa domowe, brak przydomowych oczyszczalni ścieków - niekontrolowany wywóz nieczystości Infrastruktura Infrastruktura - bardzo dobre połączenie komunikacyjne z - brak miejsca do publicznego korzystania z głównymi ośrodkami miejskimi (w tym miasto Internetu wojewódzkie - mała ilość chodników - linia kolejowa-osobowa –istnieje stacja PKP - część dróg nieutwardzona - część dróg gminnych utwardzonych - brak dróg dla rowerów - gospodarstwa zelektryfikowane, centrum - brak ekologicznych i odnawialnych źródeł miejscowości oświetlone energii wykorzystywanych w gospodarstwach - własne ujęcia wody, takŜe ze studniami domowych głębinowymi - część wodociągu azbestowa - ekologiczna oczyszczalnia ścieków przy - brak sieci kanalizacyjnej w całej wsi zespole szkol, remizie straŜackiej, moŜliwość - brak indywidualnych oczyszczalni ścieków podłączenia 18 gospodarstw domowych - brak utwardzonego parkingu w centrum - duŜe zasoby odnawialnych źródeł miejscowości energii(słoma) - powszechny dostęp do sieci gazowej Oświata Oświata - zespół szkół, przedszkole, społeczne liceum - brak zaplecza dla przedszkola /placu zabaw/ ogólnokształcące - brak stołówki w zespole szkół - dobra wykształcona kadra nauczycielska - niskie zainteresowanie liceum społecznym - dobra baza sportowa przy zespole szkół - mała ilość dzieci objętych opieką przedszkolną - uboŜenie rodzin- nierówne szanse rozwoju edukacyjnego dla dzieci wynikające z niezamoŜności rodzin Zdrowie Zdrowie - zorganizowana słuŜba zdrowia/ współpraca z - brak specjalistów z innych dziedzin ochrony NFZ- kontrakt na kilka usług zdrowia - zabezpieczenie podstawowej opieki - brak infrastruktury sprzyjającej do innych zdrowotnej usług medycznych - apteka Pomoc społeczna Pomoc społeczna Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 32 z 44 - klub AA - niska skuteczność pomocy społecznej, brak - działający ośrodek pomocy społecznej organizacji pozarządowych, które skutecznie podejmujący problemy socjalne rodzin; docierałyby do osób potrzebujących, Bezpieczeństwo Brak sygnalizacji świetlnej na przejsciu dla - jest w pobliŜu posterunek policji pieszych przy drodze krajowej E 19 - OSP - oświetlenie dróg - oznakowane przejście dla pieszych Rekreacja i sport Rekreacja i sport - stawy, boisko sportowe, hala sportowa w - zły stan techniczny obiektów sportowych, zespole szkół, boisko przy parafii brak organizacji sposobów korzystanie z - turystyka do wykorzystania na rekreacje obiektów; tereny atrakcyjne do zorganizowania sciezek - brak inicjatyw promujących miejscowość, rowerowych i spacerowych brak działań zmierzających do rozwoju turystyki 3.2. Szanse i zagroŜenia Szanse ZagroŜenia PołoŜenie PołoŜenie -Sprzyja rozwojowi terenów - zbyt ruchliwa droga mieszkaniowych -zniszczona droga powiatowa, -tereny przydatne do powstawania ośrodka niezabezpieczony most(zły stan dróg i turystyczno- wypoczynkowego chodników) -dobre połączenie komunikacyjne Historia, Zabytki Historia, zabytki - bogate Zasoby historyczne szansa na - nieumiejętność wykorzystania zasobów wypromowanie miejscowości poprzez - brak instytucji która zajęłaby się promocją miedzy innymi stworzenie izby pamięci wsi, wsi - duŜa moŜliwość pozyskiwania środków - niska świadomość społeczeństwa na temat finansowych na ochronę i promocje posiadanych zasobów miejscowości przede dziedzictwa kulturowego wszystkim wśród młodzieŜy i ludzi - nawiązanie współpracy z prywatnymi napływowych właścicielami zabytków - niewystarczająca ilość środków Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 33 z 44 finansowych na realizacje projektów promocyjnych i ochrony dziedzictwa - część zabytków w rekach prywatnych właścicieli Rynek pracy Brak zakładów pokrywających - instrumenty sprzyjające rozwojowi zapotrzebowanie lokalnego rynku pracy działalności gospodarczej organizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w BełŜycach Rolnictwo Rolnictwo - reforma rolnictwa i wsparcie finansowe - zmienność koniunktury na rynku rolnym poprzez dofinansowanie projektowe Środowisko naturalne Środowisko naturalne - moŜliwość wykorzystania atrakcyjnych - częściowa dewastacja w centrum zróŜnicowanych walorów przyrodniczych miejscowości (brak kontroli w gospodarce - moŜliwość rozwoju lokalnej turystyki i drzewnej) agroturystyki - pozyskanie środków finansowych na budowę kanalizacji i rozwiązanie problemu wywozu śmieci - powstanie centrum sportoworekreacyjnego w centrum miejscowości Zdrowie Zdrowie - ośrodek zdrowia w centrum wsi - reforma słuŜby zdrowia moŜe wpłynąć na opłacalność utrzymania ośrodka zdrowia w miejscowości Infrastruktura -Budowa sieci Infrastruktura kanalizacyjnej podniesie - niewystarczająca ilość lokali publicznych czystość naszej miejscowości przystosowanych na realizacje działań kulturalnych i społecznych (budowa lokali np amfiteatr) Oświata Oświata - nawiązanie współpracy miedzy ośrodkami - duŜa konkurencja w ośrodkach edukacyjnymi z terenu gminy. edukacyjnych - moŜliwość pozyskiwania środków na - brak gwarancji stabilności działań rozwój ośrodków edukacyjnych projektowych Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 34 z 44 - moŜliwość rozwoju bazy wypoczynkowo- - brak długofalowości prowadzonych rekreacyjnej dla dzieci projektów - moŜliwość współpracy z innymi placówkami oświatowymi z terenu gminy, kraju a takŜe międzynarodowej - duŜa dostępność środków europejskich na podnoszenie kwalifikacji zawodowych dla kadry i na infrastrukturę Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo - budowa obwodnicy szansa na wzrost - brak obwodnicy negatywnie wpływa na poziomu bezpieczeństwa bezpieczeństwo miejscowości Rekreacja sport Rekreacja sport - stworzenie infrastruktury wokół centrum - niewystarczająca infrastruktura w centrum sportowo- rekreacyjnego miejscowości - poprawa infrastruktury sportowej w - niewystarczające środki na infrastrukturę centrum sportowo- rekreacyjnym sportowa - brak środków finansowych na uruchomienie centrum sportowo – rekreacyjnego 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną. 4.1. Analiza problemów Analiza problemów została oparta m.in. na podstawie przeprowadzone ankiety. Na pytanie co chciałbyś zmienić w Niedrzwicy Kościelnej, mieszkańcy dali następujące odpowiedzi: Co chciałby zmienić Kobieta MęŜczyzna Razem Odnowić park i jego otoczenie 65 50 115 26 21 47 17 15 32 Remont dróg i chodników, utwardzenie parkingu w centrum miejscowości Stworzyć ośrodek rekreacyjnosportowy Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 35 z 44 Organizować zajęcia pozaszkolne 19 10 29 19 7 26 Oświetlenie 9 10 19 Zrobić plac zabaw 10 9 19 Ulepszyć słuŜbę zdrowia 12 7 19 Remont zabytków 4 7 11 Dom kultury 7 3 10 4 5 9 6 2 8 4 3 7 Zadbać o stacje kolejowa 3 1 4 Wyremontować przedszkole 2 1 3 dla dzieci Oczyścić lasy, drogi, rowy, rzekę i stawy Powiększyć zbiór ksiąŜek w bibliotece Zmniejszyć bezrobocie Organizacja czasu wolnego dla mieszkańców (koncerty) Podczas spotkań roboczych nad Planem Odnowy Miejscowości problemy zostały sklasyfikowane w następujący sposób: Obszar problemów 1. kulturalno-sportowy Nazwa 1. brak miejsca sportowo- rekreacyjnego 1.1.brak ścieŜki rowerowej i spacerowej 1.2.brak miejsca na wypoczynek, rekreacje 2.brak placu zabaw 3.brak miejsca dla działań kulturalnych: świetlica, dom kultury, scena z zadaszeniem 4. brak propozycji kulturalnych 5. brak propozycji form spędzania wolnego czasu dla dzieci szkolnej 6. niewystarczająca infrastruktura biblioteki publicznej: - zły stan techniczny, - brak dostępu do Internetu, - brak czytelni, - mały i stary księgozbiór Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 36 z 44 7. niewystarczające zabezpieczenie zasobów historycznych i tradycji miejscowości 7.1. niedostosowane miejsce do przechowywania zbiorów 7.2. niewystarczająca zabezpieczenie zabytków 7.3. niewystarczająca promocja zabytków 2. Ochrona środowiska 1. zanieczyszczenie lasów i rzeki 2. niska świadomość ekologiczna mieszkańców 3. nie w pełni wykorzystane zasoby naturalne miejscowości 4. brak kanalizacji 5. mało działań proekologicznych 1. brak utwardzonego parkingu w centrum miejscowości 3. Infrastruktura 2. niezadowalający stan dróg 3. brak oświetlenia w niektórych częściach miejscowości 4 niewystarczająca ilość chodników 5. brak zaplecza sanitarnego przy kompleksie rekreacyjnosportowym 4. Socjologia i ekonomia 1.niewystarczająca pomoc społeczna 2. słaba struktura ekonomicznie gospodarstw domowych 3.niewystarczająca ilość miejsc pracy 4.rozdrobnione rolnictwo 5. mała ilość duŜych zakładów pracy Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 37 z 44 4.2. Analiza celów Cele zostały opracowane w oparciu o wyniki pytania ankietowego, tj. Co chciałbyś zmienić w miejscowości?, a takŜe na podstawie analizy problemów. Odnowić park i jego otoczenie 6% 6% Podjąć działania wzmacniające kulturę, (dom kultury, bibloteka, koncerty, zabytki i inne) Stworzyc osrodek rekreacyjnosportowy 33% 19% Organizowac zajecia pozaszkolne dla dzieci Oczyscic lasy, drogi, rowy, oczyscic rzeke i stawy Oświetlenie, wyremontowac Drogi, chodniki I parking 8% 11% Zrobić plac zabaw 8% 9% Ulepszyć słuŜbę zdrowia Wykres 8. jakie zmiany w miejscowości zainicjowaliby mieszkańcy 4.3. Cele strategiczne miejscowości: 1. Rozwój Ŝycia sportowego i kulturalnego w oparciu o posiadane zasoby historyczne i tradycje miejscowości, poprzez poprawę infrastruktury i organizację działań sportowych i kulturalnych; 2. Promocja działań ekologicznych i ochrony środowiska wśród mieszkańców a takŜe skuteczniejsza organizacja gospodarki odpadami; 3. Poprawa publicznej infrastruktury niezbędnej do realizacji celów merytorycznych; 4. Poprawa jakości Ŝycia ekonomicznego mieszkańców poprzez wsparcie działań ekonomicznych i socjalnych mieszkańców. 4.4. Zadania i harmonogram realizacji Obszar Cel działania 1. Sportowo – 1. zorganizowanie propozycji form kulturalny spędzania wolnego czasu i miejsca zabaw dla dzieci, Zadania 1. opracowanie kalendarza imprez kulturalnosportowych w Niedrzwicy Kościelnej przy zaangaŜowaniu wszystkich podmiotów działających na terenie miejscowości, Termin realizacji 2008-2012 Odpowiedzialny za realizację lokalne ngo Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 38 z 44 2. Zorganizowanie kompleksu sportoworekreacyjnego w centrum miejscowości. 1. Odnowienie parku w centrum miejscowości – dostosowanie go do celów rekreacyjnych, poprawa dojazdu do stadionu w parku 2009- 2012 Urząd Gminy 2. Organizacja placu zabaw dla dzieci w parku, 2009-2012 Urząd Gminy 3. Poprawa infrastruktury sportowej w centrum miejscowości 2009-2012 Urząd Gminy GKS Orion 1. Wybudowanie sceny z zadaszeniem /mini amfiteatru w centrum miejscowości 2009- 2015 Urząd Gminy 2. Organizacja świetlicy dla dzieci 2008-2012 Urząd Gminy 3. Odnowa budynków 2009-2012 dworskich znajdujących się w centrum miejscowości i dostosowanie ich do potrzeb lokalnej społeczności; Urząd Gminy Lokalne ngo 2008- 2012 Urząd Gminy Gminna Biblioteka Publiczna 2. zabezpieczenie lokalnych 2008-2012 zabytków TPNK Urząd Gminy 1. podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców 1. organizacja działań edukacyjnych w zakresie ekologii i promocji ekologicznego stylu Ŝycia 2009-2012 Lokalne ngo, sołtysi, lokalne organizacje samorządowe 2. Organizacja infrastruktury publicznej wspierającej działania ekologiczne 1. poprowadzenie sieci kanalizacyjnej 2009-2015 Urząd Gminy 2. lepsza organizacja gospodarowania odpadami 2008- 2015 Urząd Gminy, mieszkańcy 3. Zorganizowanie miejsc dla działań edukacyjnych i kulturalnych: 4. Poprawa infrastruktury filii Biblioteki Publicznej - poprawa stanu technicznego, - zorganizowanie dostępu do Internetu, - zorganizowanie czytelni, - odnowienie księgozbioru 2. Obszar ochrony środowiska Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 39 z 44 1. Poprawa 3. Infrastruktura infrastruktury publicznej. 4. Obszar socjalny i ekonomiczny 1. budowa utwardzonego parkingu w centrum miejscowości 2009- 2015 Urząd Gminy 2. budowa chodników i budowa ścieŜek rowerowych 3. załoŜenie oświetlenia w niektórych częściach miejscowości 2008- 2015 Urząd Gminy 2009- 2015 Urząd Gminy 4 . poprawa stanu dróg Gminnych 2009-2015 Urząd Gminy 1. skuteczniejsze rozwiązywanie problemów socjalnych mieszkańców 1. zwiększenie skuteczności Ośrodka Pomocy Społecznej 2008- 2015 Urząd Gminy 2. organizacja działań wspierających uczniów z trudnościami socjalnymi 2009- 2015 Urząd Gminy 2. promocja przedsiębiorczości 1. organizacja szkoleń z zakresu prowadzenia własnej działalności gospodarczej, 2008- 2015 Lokalne ngo, Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli, Urząd Gminy Fot. Nieutwardzony parking w centrum miejscowości Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 40 z 44 Fot. Boisko do gry w koszykówkę w parku Fot. Zabudowania dworskie w pobliŜu parku Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 41 z 44 Fot. Filia gminnej biblioteki publicznej Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 42 z 44 Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 43 z 44 Aneks Tabela 1. powierzchnia gospodarstw Tabela 2 uprawy Tabela 3. chodowla zwierząt wykres nr 1. Struktura wieku mieszkańców wykres 2. Struktura rodzin: wykres 3. struktura wykształcenia kobiet w wieku produkcyjnym (25-40 lat) wykres 5. miejsce zatrudnienia wykres 4.Struktura wykształcenia męŜczyzn w wieku produkcyjnym wykres 5. Miejsce zatrudnienia osób z wyŜszym wykształceniem wykres 6. miejsce zatrudnienia osób z zawodowym wykształceniem wykres 7. chęć włączęnia się mieszkanców w rozwiązywanie lokalnych problemów wykres 8. jakie zmiany w miejscowości zainicjowaliby mieszkańcy Lista obecności mieszkańców Plan Odnowy Miejscowości Niedrzwica Kościelna 44 z 44