Slajd 1 - Gimnazjum nr 119 w Warszawie

w sprawie
metod pracy z młodzieżą
o zróżnicowanych
potrzebach edukacyjnych
Warszawa 21.10.2014 r.


Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie zasad udzielania i organizacji
pomocy psychologiczno-pedagogicznej
w publicznych przedszkolach, szkołach
i placówkach
Dz.U. Warszawa 7 maja 2013r poz.532

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna polega na
rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb
rozwojowych, edukacyjnych i możliwości psychofizycznych
ucznia wynikających z:
1)z niepełnosprawności;
2) z niedostosowania społecznego;
3) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym;
4) ze szczególnych uzdolnień;
5) ze specyficznych trudności w uczeniu się;
6) z zaburzeń komunikacji językowej;
7) z choroby przewlekłej;
8) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych;
9)z niepowodzeń edukacyjnych;
10) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego
i kontaktami środowiskowymi;
11) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych
12)z wcześniejszym kształceniem za granic

pomocy pedag.-psychologicznej udzielają
szkolny psycholog i pedagog, którzy:
o analizują opinie wydane przez PPP,
o przekazują nauczycielom wskazówki do pracy,
o monitorują postępy ucznia i podejmują działania
zaradcze w przypadku zauważonych problemów,
o wraz ze szkolną komisją egzaminacyjną gwarantują
dostosowania podczas egzaminów



wczesnej diagnozy
dostosowania wymagań szkolnych i sposobu
oceniania do możliwości ucznia zgodnie ze
wskazaniami PPP
wyrównania szans podczas egzaminów

dysleksja rozwojowa
o Dysortografia (trudność z opanowaniem poprawnej pisowni)
o Dysgrafia (brak pożądanego poziomu graficznego pisma)
o Dysleksja (trudności w czytaniu i pisaniu)
o Dyskalkulia

nadpobudliwość psychoruchowa
o Skupienie uwagi
o Problemy organizacyjne
o Niska samoocena

Dyslektycy stanowią 28% populacji

W tym;
 Klasy I-20%
 Klasy II- 30%
 Klasy III- 33%



Postępujemy zgodnie z wnioskami i zaleceniami
PPP pamiętając, że
prawa uczniów ze specyficznymi trudnościami
w uczeniu się to nie przywileje ani zwolnienie
od pracy, lecz stworzenie właściwych warunków
do uczenia się dziecka i pracy nad swoim
problemem.
W żadnym wypadku dysleksja/dysortografia nie
zwalnia ucznia z nauki ortografii i gramatyki

ma indywidualny, dynamiczny charakter;
przy odpowiedniej
stymulacji
przy zaniedbaniu – braku
wsparcia, treningu,
akceptacji
Dysharmonia rozwoju
możę się zmieniać na
korzyść ucznia
Dysharmonia rozwoju
możę się pogłębiać
Trudności ze zrozumieniem sensu czytanego tekstu,
Informacje dotyczące stosunków przestrzennych
struktury gramatyczno –logiczne.
Trudności w orientacji na mapie, planach, wykresach








Niski poziom graficzny i estetyczny prac pisemnych.
Utrzymywanie się trudności w różnicowaniu i doborze liter:
p -h, p-g, u-n, m-w.
Brak znaków diakrytycznych
Trudności w różnicowaniu wyrazów podobnie brzmiących.
Dodawanie, pomijanie, przestawianie liter, sylab lub całych
wyrazów.
Nieprawidłowe rozmieszczenie pracy pisemnej na kartce.
Nieprawidłowe stosowanie interpunkcji.
Błędy typowo ortograficzne wynikające z nieznajomości zasad
 Nasilone
zaburzenia uwagi
 Nadmierna
impulsywność
 Nadmierna
ruchliwość
Ilość uczniów z dostosowaniem
klasy
tolerancja na błędy
wydłużony czas pracy
Pierwsze:
37 osób
31osób
Drugie:
60 osób
45 osób
Trzecie:
66 osób
56 osób
Razem:
163 osoby
132osoby
Deficyty rozwoju funkcji
Zalecenia,dostosowania
Nieprawidłowości funkcji
słuchowo-językowych
śpiewanie, nucenie nowych pojęć,
wyrazów obcych
Nieprawidłowości funkcji
wzrokowych
Korzystać z audiobooków, czytania
rodziców, film oglądać jako wstęp
do lektury nie zamiast
Nieprawidłowości funkcji
ruchowych
Trenowanie ręki, ćwiczenia
kaligraficzne, przyjazne notatki
np. mapy myśli
Zakłócenia lateralizacji
Kolorowe podkreślenia
Zaburzenia orientacji w przestrzeni Powielanie schematów np.
odwzorowywanie wzoru podania,
zaproszenia.






Nie oceniamy tempa czytania.
Preferujemy odpowiedzi ustne.
Uczeń dyslektyczny może odpowiadać z ławki, a nie przy
tablicy.
Urozmaicamy metody pracy (m.in..często używamy
audiowizualnych pomocy).
Dla poprawy koncentracji zapisujemy najważniejsze punkty
na tablicy.
Stosujemy testy wyboru, zdania niedokończone, teksty z
lukami dotyczącym sprawdzanych treści.





Symulujemy warunki egzaminacyjne -dajemy podobne
zadania, stosujemy egzaminacyjne kryteria ocen.
Podczas pracy pisemnej gwarantujemy dodatkowy czas.
Nie zwracamy uwagi na stronę graficzną pisma.
Rozróżniamy błędy:
o graficzne
o ortograficzne
Zwiększamy tolerancję na błędy;
o ortograficzne
o interpunkcyjne

Zachęcamy do pracy ze słownikiem.

Wdrażamy do świadomego stosowania zasad ortograficznych


Stosujemy sprawdziany polegające na uzasadnianiu zasad
pisowni zamiast klasycznych dyktand
Czasem proponujemy pisanie prac domowych
na komputerze lub drukowanymi literami
Przypominanie dziecku o obowiązujących
zasadach oraz konsekwentne ich
respektowanie.
Stwarzanie dziecku „uporządkowanego
świata”.
 Stosowanie krótkich, czytelnych

komunikatów, upewnienie się, czy dziecko
usłyszało nasz przekaz.
 Umiejscowienie ucznia w pierwszej ławce.
Przykuwanie
uwagi dziecka – zwracanie się
do niego po imieniu, patrzenie w oczy,
używanie prostych
słów
Rozkładanie trudniejszych zadań na etapy, dzielenie
dłuższych poleceń na części.
 Ograniczanie dopływu bodźców zewnętrznych
Szukanie konstruktywnych form rozładowania
nadruchliwości
Prowadzenie „Karty monitorowania zachowania” lub
„zeszytu
korespondencji”

Wzmacniamy poczucie wartości własnej ucznia,
dostrzegamy starania i wysiłek ucznia
Nie można obniżyć wymagań, trzeba je dostosować.
Uczenie się dziecka z dysleksją i nasza dydaktyka muszą być
dostosowane do specyfiki dziecka.
Przykład:
W przypadku ucznia dysortograficznego powinniśmy:
o Wymagać znajomości zasad
o Wymagać korygowania błędów – praca ze słownikiem,
o Wymagać ćwiczeń utrwalających poprawną pisownię
Jeśli te warunki są spełnione, nie mamy prawa obniżać za błędy,
jeśli nie wyhodujemy ucznia nietykalnego ortograficznie,
który nie ma motywacji do pracy nad poprawą zapisu
zał.1- wskazówki do bieżącej pracy, bibliografia (A.Adryjanek)


Podawanie uczniom kryteriów oceniania
Kryteria oceny wypracowania:
 Treść (5p)
 Kompozycja (1p)
 Styl/język (2p)
 Zapis (ortografia i interpunkcja)(2p)
tolerancja –szczegóły w PSO)

Stosujemy dodatkowe punkty za walor

Cel:

Bierze współodpowiedzialność za naukę.

Uczeń wie, gdzie odniósł sukces, nad czym powinien popracować.

Ma poczucie bezpieczeństwa, zaufanie do obiektywizmu nauczyciela
(wobec dysgrafików jest zwiększona
Podajemy
precyzyjnie polecenie, wymagając zapisania go przez
ucznia w zeszycie.
Uczeń
w domu wykonuje starannie zalecone porcje ćwiczeń
(dbając o stronę estetyczną, graficzną i ortograficzną).
Cel;
Praca bez ograniczenia czasowego, z dostępnością słownika,
w przyjaznej atmosferze pozwoli odnieść sukces w postaci
prawidłowego, starannego wykonania zadania
i umożliwi nauczycielowi dostrzeżenie starań ucznia

uczeń
nauczyciel
rodzic

poznanie możliwości uczniów i ich sposobów
uczenia się (wiedza i umiejętności na początku etapu kształcenia, zdolności
ogólne i uzdolnienia specjalne, nastawienie emocjonalne do uczenia się, postawy i
aspiracje, stan zdrowia, warunki fizyczne, sposób uczenia się i zachowania społeczne),


zapoznanie uczniów z wymaganiami
programowymi i określenie warunków spełnienia
ich przez każdego ucznia
indywidualizacja nauczania (zgodnie z zaleceniami
PPP dobór takich strategii nauczania, aby wszyscy
uczniowie spełnili wymagania szczegółowe
określone w podstawie programowej



Zachęcanie dziecka do stałej pracy
współpraca ze szkołą oraz praca nad trudnościami
w domu,
wypełnianie zaleceń zawartych w opinii
psychologiczno-pedagogicznej.
Wynikają z zasady, że praca terapeutyczna bez współpracy
rodziców jest niewykonalna.











1. Pamiętaj, że inteligencja Twojego dziecka mieści się w normie,
a często jest znacznie wyższa od przeciętnej.
2. Aby dziecko odnosiło sukcesy i uniknęło niepowodzeń, powinno być
otoczone troską i poddane terapii.
3. Nie traktuj dziecka jak chorego, krnąbrnego czy leniwego.
4. Nie karz i nie wyśmiewaj w nadziei, że je to zmobilizuje do pracy nad
problemem.
5. Nie łudź się, że samo z tego wyrośnie lub weźmie się w garść albo też
że ktoś je wyleczy. Skontaktuj się ze specjalistą i zachęć
do udziału w zajęciach terapeutycznych.
6. Najważniejszą zasadą jest, że nie tylko terapeuta pracuje
z dzieckiem, także rodzice w domu i to systematycznie.
7. Wspomagaj rozwój dziecka: rozmawiaj z nim, czytaj książki, rozwijaj
wrodzone talenty i zainteresowania.
8. Chwal je za wszystkie osiągnięcia.
9. Współpracuj z nauczycielami.
10. Dziecko z dysleksją ma prawo do udzielania mu pomocy w domu i w
szkole.









1. Uczenie organizuj metodą „małych kroków”.
2. Ułatwiaj dziecku tworzenie struktur informacyjnych – nowe informacje połącz z
tym, co jest dziecku znane.
3. Dbaj, aby dziecko wykonywało dokładnie i poprawnie wszelkie polecenia.
4. Staraj się zainteresować dziecko tym, czego się uczy.
5. Pamiętaj, że uczenie się osób z dysleksją wymaga niezmiernie wielu ćwiczeń,
powtórzeń, niekiedy kilkaset razy więcej niż przeciętnie. Wielokrotne powtórzenia
trzeba stosować w sposób urozmaicony, aby jak najmniej nużyły dziecko.
Pamiętaj: „raz” nigdy nie wystarcza.
6. Wytwórz u dziecka poczucie odpowiedzialności za wykonaną pracę przez
wykształcenie nawyku jej kontrolowania i poprawiania.
7. Staraj się pracować z dzieckiem twórczo, w sposób najbardziej
niekonwencjonalny, interesujący.
8. Stosuj dużą liczbę wzmocnień (pochwał, nagród rzeczowych lub miłych
wydarzeń). Niektóre z nich wcześniej ustal jako nagrody
i określ zasady ich przyznawania.
9. Wykorzystuj uczenie wielozmysłowe przez zaangażowanie możliwie wszystkich
zmysłów, co pozwala na łączenie informacji odebranych wszystkimi drogami
(kanałami) zmysłowymi zaangażowanymi w uczenie się.








Efektywne wykorzystanie czasu na lekcji
Sporządzanie notatek
Zapisywanie poleceń prac domowych
Staranne odrabianie prac domowych
Znajomość zasad ortograficznych i interpunkcyjnych
Wykonywanie dodatkowych, zindywidualizowanych zadań
Uczestnictwo w zajęciach wyrównawczych, warsztatach itp.
zaleconych przez nauczyciela
Zapisywanie tekstów w sposób umożliwiający odczytanie go
przez nauczyciela i autora




W praktyce wymagamy od osoby z dysleksją
większej i cięższej pracy.
Przestrzegajmy:
systematyczności
właściwej organizacji czasu na naukę
uwzględniając przerwy na odpoczynek,
zabawę i rekreację
zasady stosowania autokorekty
konsekwencji w pokonywaniu trudności
W relacjach z dysgrafikiem przydatne są;
 motywacja na drodze eksponowania
najdrobniejszych osiągnięć
 właściwe, konstruktywne wyrażanie opinii
i sądów
 znalezienie i rozwijanie zainteresowań, które
zrekompensują trudy edukacyjne.
Spełnienie przez każdego ucznia wymagań
szczegółowych określonych
w podstawie programowej



Polskie Towarzystwo Dysleksji w Gdańsku;
http:dysleksja.univ.gda.pl/
Centrum Metodyczne Pomocy
Psychologiczno-pedagogicznej w Warszawie:
http://cmpp.edu.pl/




Bogdanowicz M., Andryjanek A., Rożyńska M.,
Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla
rodziców, Gdynia 2007
Bogdanowicz M., Andryjanek A., Uczeń z dysleksją
w szkole, Gdynia 2004
Bogdanowicz M.O dysleksji, czyli o specyficznych
trudnościach w czytaniu i pisaniu – odpowiedzi na
pytania rodziców i nauczycieli, Lublin 1994
Krasowicz-Kupis G., Język, czytanie i dysleksja,
Lublin 2003
Opracowanie:
Izabela Nowacka
[email protected]