strategia 2011-2016 ops krynica aktualna

Transkrypt

strategia 2011-2016 ops krynica aktualna
GMINNA STRATEGIA
ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW
SPOŁECZNYCH
W LATACH 2011-2016
Ośrodek Pomocy Społecznej
w Krynicy-Zdroju
ul. Kraszewskiego 37, 33-380 Krynica Zdrój
Tel.(018) 471 53 68
„Starajmy się tak postępować i tak Ŝyć,
by nikomu w naszej Ojczyźnie nie brakło dachu nad głową
i chleba na stole, by nikt nie czuł się samotny, pozostawiony bez opieki.”
Jan Paweł II
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 2
Spis treści
WSTĘP ............................................................................................................................................ 4
I. PODSTAWA PRAWNA DO OPRACOWANIA STRATEGII .................................................. 6
II. CHARAKTERYSTYKA GMINY KRYNICA-ZDRÓJ ............................................................ 6
2.1. Historia Krynicy-Zdrój ........................................................................................................... 6
2.2. PołoŜenie administracyjne ...................................................................................................... 7
2.3. Sytuacja gospodarcza ............................................................................................................. 8
2.4. Sytuacja demograficzna ......................................................................................................... 9
III. CHARAKTERYSTYKA I DIAGNOZA PROBLEMÓW
SPOŁECZNYCH .......................................................................................................................... 10
3.1. Formy udzielanej pomocy .................................................................................................... 10
3.2. Ubóstwo ............................................................................................................................... 18
3.3. Bezdomność ......................................................................................................................... 19
3.4. Bezrobocie ............................................................................................................................ 20
3.5. Niepełnosprawność .............................................................................................................. 23
3.6. Długotrwała choroba ............................................................................................................ 24
3.7. Bezradność w sprawach prowadzenia gospodarstwa domowego ....................................... 27
3.8. Alkoholizm ........................................................................................................................... 28
3.9. Trudności w przystosowaniu do Ŝycia po opuszczeniu zakładu karnego ............................ 30
3.10. Przestępczość i przemoc w rodzinie ................................................................................... 31
IV. DZIAŁANIA DODATKOWE PROWADZONE PRZEZ OŚRODEK POMOCY
SPOŁECZNEJ W KRYNICY-ZDROJU ...................................................................................... 34
V. CELE I ŚRODKI PRZYJĘTEJ STRATEGII .......................................................................... 34
VI. PODSUMOWANIE ................................................................................................................. 40
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 3
Wstęp
Gminna strategia rozwiązywania problemów pomocy społecznej określa najwaŜniejsze
działania, które naleŜy zrealizować, aby umoŜliwić osobom i rodzinom przezwycięŜanie
trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki,
moŜliwości i uprawnienia, a tym samym ma ona zapewnić mieszkańcom Gminy Krynica-Zdrój
warunki sprzyjające rozwojowi społecznemu i poczucie bezpieczeństwa społecznego.
Strategia to długotrwały i spójny plan działań zmierzających do łagodzenia istniejących
napięć, zapobiegania powstawaniu nowych oraz przeciwdziałania pogłębianiu lub pojawianiu się
przejawów takiego zróŜnicowania społecznego, które staje się hamulcem postępu społecznego.
Strategia odpowiada na deficyt działań w niektórych dziedzinach śycia publicznego.
Termin „strategia” jest teŜ synonimem takich określeń jak: sposób, opcja, droga
postępowania. Takie rozumienie jest bliskie konstrukcji niniejszej strategii, która jest rodzajem
dyrektywy dla podmiotów planujących działania w zakresie rozwiązywania problemów
społecznych.
Strategia ma stanowić podstawę do realizacji względnie trwałych wzorów interwencji
społecznych podejmowanych w celu zmiany (poprawy) tych stanów rzeczy (zjawisk), które są
oceniane negatywnie.
Operacjonalizacja strategii następuje poprzez programy i projekty. To one zadecydują o stopniu
realizacji celu generalnego i wyznaczonych kierunków działania.
Tak skonstruowana strategia powinna spełnić następujące zadania:
1) wyznaczenie celu generalnego, priorytetów i kierunków działań w zakresie rozwiązywania
problemów społecznych,
2) identyfikacja problemów społecznych oraz środowisk wykluczonych i zagroŜonych
wykluczeniem społecznym,
3) racjonalne i efektywne wykorzystanie zasobów miasta,
4) kreowanie niezbędnych rozwiązań organizacyjno – prawnych,
9) umoŜliwienie pozyskiwania zewnętrznych środków finansowych (zwłaszcza z Europejskiego
Funduszu Społecznego),
10) wypracowanie zasad, wartości i metodologii do prac nad programami i projektami,
Priorytetem Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych jest przede wszystkim
wypełnianie celów pomocy społecznej jakim jest zaspokojenie niezbędnych potrzeb Ŝyciowych
osób i rodzin tak, by warunki ich bytowania odpowiadały godności człowieka. Zakres tych
potrzeb jest uzaleŜniony od cech indywidualnych i otoczenia społecznego. Jest takŜe zmienny
czasowo i przestrzennie. Aktualnie uznaje się za niezbędne zaspokojenie podstawowych potrzeb
człowieka takich jak: ochrona przed zagraŜającym głodem, bezdomnością i brakiem odzieŜy,
dostęp do opieki zdrowotnej i niezbędnych świadczeń z systemu zabezpieczenia społecznego w
razie choroby, niepełnosprawności, starości, bezrobocia oraz niezawinionego pozbawienia
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 4
środków do Ŝycia. Konieczne jest takŜe przeciwdziałanie drastycznemu pogarszaniu się poziomu
Ŝycia tych osób.
Pomoc społeczna organizowana jest przez organy administracji rządowej i samorządowej
przy współpracy z organizacjami społecznymi, Kościołem katolickim, innymi kościołami,
związkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami
fizycznymi i prawnymi.
Ciągle niewystarczające środki przeznaczane na pomoc społeczną i jednoczesny wzrost
niezaspokojonych potrzeb społecznych skłaniają, w obliczu dokonujących się zmian społecznogospodarczych, do poszukiwania nowych metod i form działania w tym zakresie.
Jako kierunki działań w zakresie pomocy społecznej na terenie Gminy KrynicaZdrój planuje się następujące priorytety – cele strategiczne:
1. Wspieranie osób i rodzin dotkniętych ubóstwem, uzaleŜnieniem, bezrobociem oraz
patologią,
2. Kształtowanie ogólnych warunków Ŝycia i rozwoju dzieci i młodzieŜy,
3. Ograniczenie negatywnych skutków starości, niepełnosprawności i długotrwałej choroby,
4. Pomoc bezdomnym,
5. Pomoc osobom zagroŜonym wykluczeniem społecznym.
Gminna strategia pomocy społecznej ma na celu wypracowanie takich metod i form
działania, aby pomoc społeczna nie ograniczała, a jedynie wspierała jednostki i rodziny w
podejmowaniu samodzielnych inicjatyw i prób wyjścia z trudnej sytuacji wykorzystując własne
moŜliwości i środki. Ingerencja powinna następować dopiero wtedy, gdy jednostka lub rodzina
nie
jest
w
stanie
sama
przezwycięŜyć
powstających
problemów.
Podstawowym zadaniem polityki społecznej jest systematyczne diagnozowanie środowiska
społecznego oraz wyłaniania osób i grup szczególnego ryzyka, aby zapobiegać przekraczaniu
bezpieczeństwa socjalnego przez te grupy oraz przeciwdziałać utracie podstawowych związków
społecznych. Z uwagi na pojawiające się trudności i problemy zagraŜać im mogą:
• utrata kontroli nad zdarzeniami i własnym Ŝyciem
• utrwalanie warunków prowadzących do ubóstwa
• degradacja społeczna
• wykluczenie społeczne.
Działania powinny mieć na celu przede wszystkim zapobieganie bezradności osób,
rodzin i grup społecznych lub pomoc w wychodzeniu z niej. Uwzględnić naleŜy tutaj:
• doświadczenia Ŝyciowe takie jak: bezrobocie, uzaleŜnienia, dewiacje, patologie, choroby,
niepełnosprawność, ubóstwo, bezdomność.
• głębokość doznanych urazów i dotychczasowe wzory postępowania oraz przystosowania
społecznego.
• system dotychczasowego wsparcia w środowisku społecznym.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 5
Niniejsza strategia zawiera dwa niezbędne warunki do efektywnej realizacji pomocy społecznej
a mianowicie: diagnozę rzeczywistych potrzeb społeczności lokalnej Gminy Krynica-Zdrój oraz
długofalowy plan działań.
I. Podstawa prawna do opracowania strategii
Zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. ( t.j. Dz. U. Nr 175, poz. 1362
z 2009 r. z późn. zm.) art. 17 ust.1 pkt.1 cytowanej ustawy wskazuje, Ŝe do zadań własnych
gminy o charakterze obowiązkowym naleŜy opracowanie i realizacja gminnej strategii
rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy
społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz innych, których celem
jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Strategia winna być ponadto osadzona
w pozostałych aktach prawnych regulujących i odnoszących się do sytemu pomocy społecznej
w Polsce, a takŜe w Unii Europejskiej.
Strategia nawiązuje i korzysta z rozwiązań innych krajowych aktów prawnych,
a w szczególności:
- ustawy o działalności poŜytku publicznego i o wolontariacie,
- ustawy o zatrudnieniu socjalnym,
- ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
- ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
- ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu,
- ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych,
- ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
II. Charakterystyka Gminy Krynica-Zdrój
2.1. Historia Krynicy-Zdrój
Historia i rozwój Krynicy Zdrój w znacznej mierze wiąŜą się
z bogactwami wód mineralnych, które są największym skarbem
Krynicy i okolic. Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z XVI w.
Dokładnie w 1547r. biskup Maciejewski nadał prawo załoŜenia
sołectwa Krzenycze Dankowi z Miastka (obecnie Tylicz). W tym
czasie jeszcze jako wieś naleŜała do tzw. Kresu Muszyńskiego
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 6
będącego własnością biskupów krakowskich.
Podstawą rozwoju w okresie późniejszym związane było z odkryciem w XVII wieku.
leczniczych wód mineralnych. W 1793r. austriacki urzędnik Franciszek Stix von Saunbergen
z zamysłem stworzenia uzdrowiska zakupił ziemię ze źródłem wody mineralnej. To właśnie
w tym czasie powstawały pierwsze domy zdrojowe - m.in. zbudowany w 1794 roku "Mały
domek", który od 1804 roku udostępniał pierwsze kąpiele zdrowotne,
natomiast w 1807 roku Krynica-Zdrój uzyskała (nadaną urzędowo)
oficjalną nazwę zdroju kąpielowego.
Dynamiczny rozwój miasta przypada jednak dopiero na lata po
1856r. dzięki działalności Józefa Dietla - profesor Uniwersytetu.
Jagiellońskiego, uznawanego za ojca polskiej balneologii. Dzięki
działalności Profesora juŜ od 1858r. zaczęto w Krynicy stosować
kąpiele borowinowe. Na okres ten przypadło powstanie najbardziej
znanych obiektów znajdujących się w Krynicy - takich jak: Stare Łazienki Mineralne, Stare
Łazienki Borowinowe, Dom Zdrojowy, drewniana Pijalnia Główna z deptakiem i Teatr
Modrzewiowy.
Wybitny rozwój uzdrowiska, który pozwolił mu uzyskać miano „Perły Polskich
Uzdrowisk”. Podstawowym skarbem natury są tu róŜnorodne, co do składu i występujące
w duŜych ilościach wody lecznicze. Do najbardziej znanych naleŜą: Zdrój Główny, Słotwinka,
Jan, Józef, Mieczysław, Tadeusz, Zuber.
2.2. PołoŜenie administracyjne
Krynica-Zdrój połoŜona jest we wschodniej części Beskidu Sądeckiego, w dolinie potoku
Kryniczanka. Krynicę zwaną "Perłą uzdrowisk" otaczają zalesione wzgórza Parkowej Góry,
KrzyŜowej i Jasiennika. Gmina zajmuje powierzchnię 146 km2 (w tym miasto Krynica ok. 40
km2 ). Sąsiaduje ona z czteroma gminami: od północy z Gminą Grybów, od wchodu z Gminą
Uście Gorlickie, od zachodu z Gminą Łabowa, a od południowego zachodu z Miastem i Gminą
Muszyna. Gmina znajduje się w polsko-słowackiej strefie przygranicznej, jej południową
granicę, na długości około 18 km, stanowi granica państwa ze Słowacją. W okolicach znajduje
się aŜ 16 rezerwatów przyrody. Głównym bogactwem naturalnym tej ziemi są wody mineralne.
Znajdują się tu 23 ujęcia: 5 źródeł naturalnych i 18 odwiertów. Klimat Krynicy ma walory
klimatu podalpejskiego, wyróŜnia się duŜą liczbą dni słonecznych w roku oraz znacznymi
wahaniami temperatury i ciśnienia atmosferycznego w ciągu doby. W składzie i smaku powietrza
duŜą rolę odgrywają eteryczne olejki.
Krynica-Zdrój jest Gminą miejsko-wiejską. W jej skład wchodzi miasto Krynica-Zdrój,
uznane zarządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 25 lipca 1967 roku za
miejscowość uzdrowiskową oraz osiem okolicznych wsi – sołectw (tj. Tylicz, Berest, Polany,
Piorunka, Czyrna, Muszynka, Mochnaczka WyŜna, Mochnaczka NiŜna). Siedzibą władz
gminnych jest miasto Krynica-Zdrój. Gminę zamieszkuje 17.464 mieszkańców, w tym miasto
Krynica-Zdrój 11.651. Powierzchnia gminy wynosi 146 kilometrów kwadratowych, w tym
miasto Krynica-Zdrój 40 kilometrów kwadratowych. Granice administracyjne obrazuje rysunek 1
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 7
Rys 1. Granice administracyjne Gminy Krynica-Zdrój
Źródło: S. Dorocki, Monografia społeczno-gospodarcza Gminy Krynica, Urząd Miejski
w Krynicy-Zdroju, Krynica-Zdrój 2002, s.7.
2.3. Sytuacja gospodarcza
Ludność zamieszkująca Krynicę-Zdrój trudni się zarówno działalnością rolniczą jak
i pozarolniczą. Z uwagi na uzdrowiskowy charakter gminy na jej terenie nie ma zlokalizowanego
przemysłu uciąŜliwego dla środowiska. Dlatego na terenie gminy prowadzona jest głównie
działalność usługowa, gastronomiczna i turystyczna. Największymi przedsiębiorstwami, tak pod
względem obrotów jak i zatrudnienia są duŜe obiekty hotelarskie, rozlewnie wód oraz kolej
gondolowa. Jakkolwiek Kolej Gondolowa nie zajmuje czołowego miejsca pod względem
zatrudnienia, jej uruchomienie spowodowało rozwój infrastruktury gastronomiczno-handlowej,
sportowo-rekreacyjnej, zmniejszając w ten sposób bezrobocie. Tego typu przedsięwzięcia
o charakterze sportowo-rekreacyjnym oraz podniesienie standardu świadczonych usług
turystycznych mają na celu zwiększenie liczby turystów przyjeŜdŜających do gminy. Ponadto
mieszkańcy znajdują zatrudnienie w słuŜbie zdrowia oraz administracji publicznej.
Funkcja szeroko rozumianej turystyki i rekreacji wynika nie tylko z planu
zagospodarowania przestrzennego gminy, ale i załoŜeń do planu rozwoju regionalnego powiatu
nowosądeckiego, w którym nie przewiduje się rozwoju przemysłu ani innych dziedzin
kolidujących z gospodarką turystyczną. Rozwój regionu ma być oparty o istniejące zasoby
naturalne tj.: czyste powietrze, wody mineralne, bogactwa naturalne, piękne połoŜenie, istniejącą
juŜ bazę turystyczną i uzdrowiskową.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 8
2.4. Sytuacja demograficzna
Według stanu na koniec 2009 roku w Gminie Krynica-Zdrój liczba ludności wynosi
17.464 osób. Ponadto 11.651 osób stanowią mieszkańcy Miasta Krynica-Zdrój. Strukturę
ludności zamieszkującej miasto oraz poszczególne wioski gminy przedstawia poniŜszy wykres 1.
Wykres 1. Rozmieszczenie ludności zamieszkującej Gminę Krynica-Zdrój
w roku 2009
11%
3%
2%
3%
4%
4%
2%
5%
66%
Krynica-Zdrój 11.651
Czyrna 318
Mochnaczka Wyżna 674
Piorunka 359
Tylicz 1.924
Berest 846
Mochnczka Niżna 719
Muszynka 466
Polany 507
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych z Urzędu Miasta
w Krynicy- Zdroju
Biorąc pod uwagę powyŜsze dane moŜna stwierdzić, Ŝe obszar gminy zamieszkuje 17.464
osób, z czego 66% w mieście Krynica-Zdrój, a 34% w okolicznych wioskach - sołectwach.
Najwięcej ludności liczy sołectwo Tylicz, najmniej sołectwo Czyrna.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 9
Według danych statystycznych na przestrzeni trzech ostatnich lat zmniejszyła się liczba
mieszkańców gminy Krynica- Zdrój. Tendencja spadkowa ilości mieszkańców była najczęściej
związana z wyjazdami za granicę w celach zarobkowych. Z uzyskanych danych wynika, Ŝe
największą ilość mieszkańców gminy stanowią osoby w wieku produkcyjnym co przedstawia
poniŜsza tabela 1.
Tabela 1. Ludność Miasta i Gminy Krynica-Zdrój wg grup wiekowych
WIEK
2007 r.
2008 r.
2009 r.
0-18
3825
22%
3712
21%
3638
21%
Wiek produkcyjny
10976
62%
10960
63%
10933
63%
Wiek poprodukcyjny
2787
16%
2835
16%
2893
16%
17588
100%
17507
100%
17464
100%
Ogółem
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych z Urzędu Miasta
w Krynicy- Zdroju
III. Charakterystyka i diagnoza problemów społecznych.
3.1. Formy udzielanej pomocy
W związku z koniecznością realizacji zadań postawionych przed pomocą społeczną,
a takŜe wypracowania niekonwencjonalnych form pomocy, niezbędne jest diagnozowanie
problemów społecznych na terenie gminy, opracowanie załoŜeń polityki społecznej oraz
przystosowanie istniejącej infrastruktury w zakresie pomocy społecznej ma słuŜyć do
minimalizowania skutków przemian społeczno-gospodarczych.
Diagnoza problemów społecznych na terenie gminy Krynica-Zdrój została opracowana
w oparciu o dane uzyskane z Urzędu Statystycznego, Powiatowego Urzędu Pracy oraz innych
instytucji i organizacji współpracujących z ośrodkiem, a takŜe w oparciu o rozeznanie
środowiskowe pracowników socjalnych Ośrodka Pomocy Społecznej.
W Ośrodku Pomocy Społecznej co pół roku dokonywane są analizy podstawowych
dysfunkcji i przyczyn kwalifikujących do pomocy społecznej.
Podstawę urzeczywistniania pomocy społecznej stanowią skoordynowane działania
zatrudnionych przez tutejszy OPS pracowników socjalnych, współpracujących z kuratorami,
pedagogami i innymi słuŜbami socjalnymi, zajmującymi się rozwiązywaniem problemów
społecznych.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 10
Praca socjalna jest działalnością zawodową ukierunkowana na pomoc osobom
i rodzinom, we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania
w społeczeństwie a takŜe tworzenie warunków sprzyjających osiągnięciu tego celu. Właściwa
diagnoza środowiska w szczególności problemów socjalno – bytowych, zdrowotnych,
społecznych mieszkańców gminy stanowi podstawę świadczenia wsparcia i doboru adekwatnych
form pomocy. Z zebranych danych wynika, iŜ wzrasta liczba środków finansowych,
przeznaczonych na róŜnego rodzaju formy pomocy. Formy pomocy udzielone rodzinom przez
Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju w latach 2007-2009 przedstawia tabela 2.
Tabela 2 Formy pomocy udzielone rodzinom w latach 2007-2009
Formy pomocy
udzielone rodzinom
2007
2008
2009
587
483
631
Pomoc materialna
32
27
34
Pomoc usługowa
140
149
250
Praca socjalna
Odpłatność za pobyt
10
13
13
w domu pomocy
społecznej
Ogólna ilość rodzin
jakie skorzystały
619
510
665
z róŜnych form pomocy
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Ośrodka Pomocy Społecznej
w Krynicy- Zdroju
Do najczęstszych przyczyn kwalifikujących do korzystania z pomocy społecznej na
terenie Gminy Krynica-Zdrój jest długotrwała choroba, niepełnosprawność, ubóstwo, bezrobocie
i bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych.
Przyczyny przyznania pomocy w Ośrodku Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju
w latach 2007-2009 przedstawiają tabela 3, tabela 4 tabela 5.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 11
Tabela 3. Przyczyny przyznania pomocy w OPS w Krynicy-Zdroju w 2007 roku
Lp.
POWÓD TRUDNEJ SYTUACJI
śYCIOWEJ
0
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
UBÓSTWO
SIEROCTWO
BEZDOMNOŚĆ
POTRZEBA OCHRONY
MACIERZYŃSTWA
W TYM:
WIELODZIETNOŚĆ
BEZROBOCIE
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
DŁUGOTRWAŁA LUB CIĘśKA
CHOROBA
BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH
OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH
I PROWADZENIA GOSPODARSTWA
DOMOWEGO
W TYM:
RODZINY NIEPEŁNE
RODZINY WIELODZIETNE
PRZEMOC W RODZINIE
ALKOHOLIZM
NARKOMANIA
TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU
DO śYCIA PO OPUSZCZENIU
Z ZAKŁADU KARNEGO
BRAK UMIEJĘTNOŚCI W
PRZYSTOSOWANIU DO śYCIA
MŁODZIEśY OPUSZCZAJĄCEJ
PLACÓWKI OPIEKUŃCZOWYCHOWAWCZE
LICZBA RODZIN
OGÓŁEM
w tym:
NA WSI
LICZBA OSÓB
W RODZINACH
1
2
3
484
0
1
44
208
0
0
24
1762
0
1
142
5
5
27
51
125
35
5
20
10
184
235
115
117
38
468
61
10
201
56
0
30
0
28
0
10
0
267
0
95
0
0
0
0
0
0
0
17.
TRUDNOŚCI W INTEGRACJI OSÓB,
KTÓRE OTRZYMAŁY STATUS
UCHODŹCY
0
0
0
18.
19.
20.
ZDARZENIE LOSOWE
0
0
0
0
0
0
0
0
0
SYTUACJA KRYZYSOWA
KLĘSKA śYWIOŁOWA LUB
EKOLOGICZNA
Źródło: Sprawozdanie Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy- Zdroju
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 12
Tabela 4. Przyczyny przyznania pomocy w OPS w Krynicy-Zdroju w 2008 roku
Lp.
POWÓD TRUDNEJ SYTUACJI
śYCIOWEJ
0
1.
2.
3.
UBÓSTWO
4.
POTRZEBA OCHRONY
MACIERZYŃSTWA
W TYM:
WIELODZIETNOŚĆ
5.
SIEROCTWO
BEZDOMNOŚĆ
6.
7.
8.
BEZROBOCIE
9.
BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH
OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH
I PROWADZENIA GOSPODARSTWA
DOMOWEGO
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
DŁUGOTRWAŁA LUB CIĘśKA
CHOROBA
W TYM:
RODZINY NIEPEŁNE
RODZINY WIELODZIETNE
PRZEMOC W RODZINIE
ALKOHOLIZM
NARKOMANIA
TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU DO
śYCIA PO OPUSZCZENIU
Z ZAKŁADU KARNEGO
BRAK UMIEJĘTNOŚCI W
PRZYSTOSOWANIU DO śYCIA
MŁODZIEśY OPUSZCZAJĄCEJ
PLACÓWKI OPIEKUŃCZOWYCHOWAWCZE
LICZBA RODZIN
OGÓŁEM
w tym:
NA WSI
LICZBA OSÓB
W RODZINACH
1
2
3
425
0
1
24
183
0
0
8
1636
0
1
84
5
5
27
24
125
45
3
20
10
32
235
210
104
24
282
54
14
114
50
0
30
0
10
0
10
0
168
0
95
0
5
0
5
0
0
0
17.
TRUDNOŚCI W INTEGRACJI OSÓB,
KTÓRE OTRZYMAŁY STATUS
UCHODŹCY
0
0
0
18.
ZDARZENIE LOSOWE
19.
20.
SYTUACJA KRYZYSOWA
0
0
0
0
0
0
0
0
0
KLĘSKA śYWIOŁOWA LUB
EKOLOGICZNA
Źródło: Sprawozdanie Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy- Zdroju
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 13
Tabela 5. Przyczyny przyznania pomocy w OPS w Krynicy-Zdroju w 2009roku
Lp.
POWÓD TRUDNEJ SYTUACJI
śYCIOWEJ
0
1.
2.
3.
4.
UBÓSTWO
5.
W TYM:
WIELODZIETNOŚĆ
6.
7.
8.
BEZROBOCIE
9.
BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH
OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH
I PROWADZENIA GOSPODARSTWA
DOMOWEGO
SIEROCTWO
BEZDOMNOŚĆ
POTRZEBA OCHRONY
MACIERZYŃSTWA
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
DŁUGOTRWAŁA LUB CIĘśKA
CHOROBA
LICZBA RODZIN
OGÓŁEM
w tym:
NA WSI
LICZBA OSÓB
W RODZINACH
1
2
3
498
0
2
23
125
0
0
5
1540
0
2
84
14
5
84
28
124
156
6
43
23
87
231
248
184
68
443
10.
W TYM:
RODZINY NIEPEŁNE
16
3
38
11.
12.
13.
14.
15.
RODZINY WIELODZIETNE
28
2
30
0
7
0
12
0
138
6
63
0
4
0
4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
16.
17.
18.
19.
20.
PRZEMOC W RODZINIE
ALKOHOLIZM
NARKOMANIA
TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU
DO śYCIA PO OPUSZCZENIU
Z ZAKŁADU KARNEGO
BRAK UMIEJĘTNOŚCI W
PRZYSTOSOWANIU DO śYCIA
MŁODZIEśY OPUSZCZAJĄCEJ
PLACÓWKI OPIEKUŃCZOWYCHOWAWCZE
TRUDNOŚCI W INTEGRACJI OSÓB,
KTÓRE OTRZYMAŁY STATUS
UCHODŹCY
ZDARZENIE LOSOWE
SYTUACJA KRYZYSOWA
KLĘSKA śYWIOŁOWA LUB
EKOLOGICZNA
Źródło: Sprawozdanie Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy- Zdroju
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 14
Analizując przedstawione wyniki moŜna zauwaŜyć, iŜ dominującym problemem
powodującym zgłaszanie się o pomoc jest ubóstwo, które dotyczyło w 2009 roku – 498 rodzin,
czyli 75% ogółu rodzin korzystających z pomocy Ośrodka. Ubóstwem określa się stan, w którym
jednostce czy grupie społecznej brakuje środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb,
uznawanych w danej społeczności za niezbędne. Pod pojęciem „podstawowe potrzeby” kryje się
poza wyŜywieniem, którego niezbędności nikt nie kwestionuje takie potrzeby jak: ubranie,
mieszkanie, zachowanie zdrowia, uzyskanie zdrowia, uczestniczenie w świadczeniach
kulturalnych. Ustawa o pomocy społecznej zawiera zamkniętą listę powodów, dla których kaŜdy
mieszkaniec ma prawo skorzystać z systemu pomocy społecznej. Podstawową przesłanką
przyznawania pomocy jest spełnienie wspominanego wcześniej kryterium dochodowego,
informującego o istotnym braku środków do Ŝycia, zarówno w przypadku osoby samotnie
gospodarującej, jak i całej rodziny.
Kolejnym powodem, który skłania równieŜ do korzystania z pomocy społecznej jest
bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Bezradność wynikająca z zaburzenia
równowagi systemu rodzinnego przejawiającego się trudnościami we własnym wypełnianiu ról
społecznych przez poszczególnych członków rodziny często jest przyczyną złego
funkcjonowania rodziny. Objawia się to problemami w pełnieniu ról rodzicielskich i problemami
wychowawczymi związanymi z prezentowaniem przez dzieci agresywnych zachowań, łamaniem
obyczajów i norm społecznych. Wszelka pomoc w takim przypadku powinna zmierzać do
udzielania rodzinie wsparcia w odbudowie prawidłowych relacji i umacniania własnych postaw
rodzicielskich. Warunkiem powodzenia jest moŜliwie jak najwcześniejsze udzielenie pomocy
oraz stosowanie działań profilaktyczno-ochronnych..
Pomoc materialna w postaci róŜnorodnych zasiłków pienięŜnych realizowanych z budŜetu
państwa (zadania zlecone) oraz budŜetu samorządowego (zadania własne) ma za zadanie
wspieranie budŜetów rodzin w celu zapewnienia godziwych warunków bytowych. Udzielone
świadczenia przedstawia poniŜsza tabela 6.
Tabela 6. Udzielone świadczenia w latach 2007-2009
Rodzaj
świadczenia
Liczba osób
2007
2008
2009
334
234
291
55
50
58
gwarantowane
37
24
28
Zasiłki stałe
56
57
63
Zasiłki celowe
w tym:
specjalny zasiłek celowy
Zasiłki okresowe
Źródło: Sprawozdanie Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy- Zdroju
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 15
W celu wyeksponowania róŜnorodności uzyskanych wyników informacje zawarte
w tabeli 6 dodatkowo zilustrowano na wykresie 2.
Wykres 2. Udzielone świadczenia w latach 2007-2009
100%
80%
56
37
55
57
24
50
63
28
58
334
234
291
2007
2008
2009
60%
40%
20%
0%
Zasiłki stale
Zasiłki okresowe gwarantowane
Specjalny zasiłek celowy
Zasiłki celowe
Na przestrzeni lat 2007-2009 zauwaŜalny jest spadek zasiłków celowych co moŜe być
spowodowane zmniejszającą się ilością mieszkańców oraz tym, Ŝe wiele osób znalazło pracę za
granicą, a co za tym idzie polepszyła się ich sytuacja materialna.
Od 01 maja 2004 roku istnieje sekcja świadczeń rodzinnych, który zajmuje się
przyjmowaniem wniosków, wydawaniem decyzji dotyczących świadczeń rodzinnych oraz
sporządzaniem bilansu środków finansowych na realizację zadań. Działania prowadzone przez
świadczenia rodzinne z dotacji celowej z budŜetu państwa przedstawia poniŜsza tabela 7.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 16
Tabela 7. Realizacja zadań prowadzonych przez świadczenia rodzinne w latach
2007-2009
Rodzaj
świadczenia
Liczba świadczeń
2007
2008
2009
Zasiłki rodzinne
33070
29805
27012
Dodatki do zasiłków
rodzinnych
17197
15429
14233
urodzenia dziecka
132
126
103
z tytułu samotnego
wychowywania dziecka
i utraty prawa do zasiłku
dla bezrobotnych
27
7
0
1323
1180
1068
1385
1261
1134
344
318
349
w tym:
samotnego
wychowywania dziecka
kształcenia i rehabilitacji
dziecka
niepełnosprawnego
Świadczenia
pielęgnacyjne
Źródło: Sprawozdanie Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy- Zdroju
Z przedstawionych danych wynika, Ŝe ilość świadczeń udzielonych w latach 2007-2009
mają tendencję spadkową. NaleŜy zwrócić uwagę, Ŝe zwiększa się ilość osób korzystających ze
świadczeń pielęgnacyjnych
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 17
3.2. Ubóstwo
Ubóstwo to stan róŜnego rodzaju braków w takich rozmiarach Ŝe człowiek permanentnie
nie zaspokaja swoich podstawowych potrzeb. To nie tylko niskie dochody, ale takŜe poczucie
marginalizacji i wyłączenia, świadomość izolacji od innych ludzi, niezdolność do trwałych
satysfakcjonujących związków z ludźmi problemy psychiczne. Najczęściej występującymi
skutkami ubóstwa są: niski standard Ŝycia, pogorszenie stanu zdrowia, zaniŜenie aspiracji
edukacyjnych, brak dostępu do dóbr kultury do wypoczynku, poczucie poniŜenia, bezradności,
obniŜenie poczucia własnej wartości, wzrost ryzyka patologii (alkoholizm, przestępczość,
rozbicie rodziny , przemoc domowa), zepchnięcie na margines Ŝycia społecznego.
Przyczyny ubóstwa moŜemy podzielić na dwie grupy:
1. Osobiste (tzw. zawinione)
• nieudolność,
• lenistwo,
• niegospodarność,
• uzaleŜnienia.
2. Pozaosobiste (tzw. strukturalne)
• strukturalne bezrobocie,
• spadek realnych dochodów wielu grup zawodowych,
• klęski Ŝywiołowe,
• ograniczanie i wadliwe rozdzielanie środków na pomoc społeczną.
Ubóstwo jest głównym powodem przyznawania pomocy przez OPS w Krynicy-Zdroju.
Na podstawie danych Ośrodka wynika, Ŝe mieszkańcy miasta Krynicy-Zdroju częściej korzystają
z pomocy niŜ mieszkańcy wsi.
Pomoc udzielana przez OPS osobom dotkniętym ubóstwem w latach 2007-2009
przedstawia wykres 3.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 18
Wykres 3. Liczba rodzin korzystających z pomocy OPS z powodu ubóstwa
484
498
425
2007
2008
2009
Źródło: Sprawozdanie Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy- Zdroju
Ubóstwo jest bazą wyjściową do ubiegania się o pomoc materialną i rzeczową ze środków
Ośrodka Pomocy Społecznej. W celu złagodzenia skutków ubóstwa wśród najmłodszych grup
społeczeństwa Ośrodek realizuje corocznie akcje doŜywiania dzieci z rodzin najuboŜszych.
3.3. Bezdomność
Bezdomność to jedno z najgroźniejszych zjawisk patologii społecznej. Dla społeczeństwa
bezdomność stanowi zagroŜenie bezpieczeństwa i spokoju. Bezdomność „dworcowa” i „uliczna”
jest wstydliwą wizytówką miast. Pomoc państwa dla osób bezdomnych została określona ustawą
z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej w myśl której bezdomnemu naleŜy się
tymczasowe miejsce noclegowe, odzieŜ i posiłek a w nie których przypadkach równieŜ zasiłek
i inne formy pomocy. Osoby bezdomne w okresie zimowym kierowane są do schroniska im. Św.
Brata Alberta w Nowym Sączu. Koszty pobytu pokrywa w całości Ośrodek Pomocy Społecznej.
Osoby bezdomne mają moŜliwość skorzystania z pomocy w formie gorącego posiłku i odzieŜy
w Domu Miłosierdzia „Józefa” w Krynicy-Zdroju. Osoby te mają równieŜ moŜliwość
korzystania z pomocy w naturze oferowanej przez Parafialną Grupę Charytatywną im. Św. Brata
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 19
Alberta działającą przy parafii rzymskokatolickiej WNMP w Krynicy-Zdroju w formie talonów
chlebowych. Osoby bezdomne mają moŜliwość korzystania z pomocy finansowej OPS. W 20072009 roku taką formą pomocy objęto 4 osoby.
Komisariat Policji w Krynicy-Zdroju w zakresie bezdomności przedstawił następującą
informację:
a/ ilość osób bezdomnych w 2007 r. - 0
b/ ilość osób bezdomnych w 2008 r. - 2
c/ ilość osób bezdomnych w 2009 r. - 2
Problem bezdomności na terenie Miasta i Gminy Krynicy-Zdroju jest niewielki i na
bieŜąco monitorowany i rozwiązywany.
3.4. Bezrobocie
Bezrobocie jest zjawiskiem, które dotyka szerokie kręgi społeczne. Straty i skutki
społeczne, które powoduje są trudne do oszacowania. Pojawia się niepokojąca skala degradacji
duŜych grup społecznych i to nie tylko bezrobotnych, ale takŜe ich rodzin. Utrata pracy,
przejście na zasiłek, z kolei jego utrata i potrzeba korzystania z pomocy społecznej prowadzi do
ubóstwa ze wszystkimi tego konsekwencjami. Liczbę osób bezrobotnych na terenie KrynicyZdroju w latach 2007-2009 obrazuje wykres 4.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 20
liczba osób
Wykres 4. Liczba osób zarejestrowanych w PUP filia Krynica-Zdrój
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
813
668
581
353
289
257
170
2007
134
155
2008
2009
Zarejestrowani
bezrobotni
Z prawem do
zasiłku
Długotrwale
bezrobotni
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych z Powiatowego Urzędu Pracy
w Nowym Sączu
Przedstawione dane statystyczne wskazują na ogrom zjawiska jakim jest bezrobocie.
Podobnie jak w całej Polsce spadek bezrobocia widoczny był od 1997-1998 roku. W 2008 roku
była widoczna tendencja spadkowa. Natomiast na koniec 2009 roku bezrobocie osiągnęło poziom
813 osób czyli o 232 osób więcej w stosunku do 2009 roku.
Kobiety mimo lepszego wykształcenia niŜ męŜczyźni odczuwają większe trudności ze
znalezieniem zatrudnienia. Wykształcenie co jest zrozumiałe jeszcze bardziej niŜ płeć i wiek
róŜnicuje sytuację bezrobotnego na rynku pracy. Wśród bezrobotnych dominują osoby
z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Drugie miejsce zajmują osoby z wykształceniem
policealnym i średnim zawodowym. W stosunkowo najmniejszym stopniu bezrobocie dotyka
osób z wyŜszym wykształceniem, co przedstawia wykres 5.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 21
Wykres 5. Wykształcenie osób bezrobotnych w Krynicy-Zdroju
100%
154
135
184
60%
214
169
226
40%
77
58
115
20%
177
162
213
0%
46
2007
47
75
2008
2009
liczba osób
80%
wyższe
policealne i średnie zawodowe
średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe
gimnazjalne i poniżej
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych z Powiatowego Urzędu Pracy
w Nowym Sączu
Z doświadczeń pracowników OPS wynika, Ŝe bezpośrednim i najbardziej widocznym
skutkiem bezrobocia jest obniŜenie standardu materialnego rodziny co wręcz wymusza
konieczność korzystania z pomocy społecznej. Mniej widoczne, lecz nie mniej zagraŜające
spójności rodziny są skutki psychologiczne bezrobocia. Bezrobocie powoduje bowiem zmianę
sytuacji społecznej i emocjonalnej całej rodziny, zarówno dorosłych jak i dzieci. Częstym
zjawiskiem jest izolacja społeczna – ograniczone zostają kontakty interpersonalne wszystkich
członków rodziny bezrobotnego zarówno ze znajomymi, jak i dalszą rodziną. Bezrobocie wpływa
takŜe niekorzystnie na układ stosunków wewnątrzrodzinnych, przy czym okazuje się, Ŝe
bezrobocie męŜczyzn ma znacznie bardziej negatywne skutki dla rodziny niŜ bezrobocie kobiet.
Bezrobotny męŜczyzna doświadcza obniŜenia swojej pozycji w rodzinie, utraty autorytetu i silnej
frustracji, które powodują sięganie po alkohol co wśród bezrobotnych staje się zjawiskiem
masowym.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 22
3.5. Niepełnosprawność
Wraz z rosnącym poziomem cywilizacji, wzrasta liczba ludzi niepełnosprawnych.
Niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z
powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności
powodującą niezdolność do pracy. Mówiąc o osobach niepełnosprawnych, mamy na myśli osoby
posiadające stopień niepełnosprawności orzeczony przez Zespół d\s Orzekania o Stopniu
Niepełnosprawności. Komisję przy ZUS, KRUS, jak równieŜ inne osoby z dysfunkcjami
fizycznymi, psychicznymi i umysłowymi . Za niepełnosprawne uznać naleŜy osoby których stan
fizyczny, psychiczny i umysłowy powoduje trwale lub okresowe utrudnienia, ograniczenia bądź
uniemoŜliwia pełnienie ról i zadań społecznych na poziomie powszechnie przyjętych kryteriów.
Obserwacje pracowników Ośrodka pozwalają stwierdzić, Ŝe sytuacja grupy tych osób jest bardzo
trudna. Problemy osób niepełnosprawnych wiąŜą się głównie z ograniczonymi moŜliwościami
oprotezowania i zakupu sprzętu ułatwiającego komunikowanie się i samoobsługę, kosztowną
i trudno dostępną rehabilitacją. DuŜym problemem są takŜe bariery architektoniczne w miejscu
zamieszkania osoby niepełnosprawnej jaki w budynkach uŜyteczności publicznej. Bariery te nie
tylko utrudniają ale niekiedy wręcz uniemoŜliwiają uczestnictwo w normalnym Ŝyciu.
Niepełnosprawność uderza najbardziej w finansową i emocjonalną stronę rodziny.
Rodzina w takiej sytuacji wymaga zwłaszcza nieinstytucjonalnych form pomocy, maksymalnie
zindywidualizowanych i dostosowanych do jej potrzeb. Wzmocnienia wymaga sama rodzina, bo
ona zapewnia najwszechstronniej i w sposób ciągły moŜliwości poznawania uczucia miłości,
potrzeb wolności, religijności. To rodzina, niezaleŜnie od charakteru dokonujących się zmian
w Ŝyciu społecznym, z natury broni godności oraz podmiotowości prawnej swych członków.
Nie bez znaczenia jest równieŜ problematyka edukacji osób niepełnosprawnych od chwili
urodzenia do ukończenia nauki w ramach posiadanych predyspozycji i moŜliwości.
Niepełnosprawni spotykają się równieŜ z problemami psychologicznymi i społecznymi, które
wiąŜą się z akceptacją samego siebie i swoich schorzeń oraz z brakiem zrozumienia ze strony
ludzi zdrowych.
Na terenie
gminy
funkcjonuje jedno Stowarzyszenie na
Rzecz Osób
Niepełnosprawnych „Przystań”. Stowarzyszenie obejmuje swoją opieką 47 osób
(niepełnosprawnych fizycznie i psychicznie), wykaz podopiecznych obrazuje poniŜsza tabela 8.
Tabela 8. Wykaz podopiecznych Stowarzyszenia „ Przystań” w Krynicy-Zdroju
Wiek
Ogólnie
Kobieta
MęŜczyzna
Intelektualna
Ruchowa
Do lat 7
4
2
2
3
1
Od 7 do 16 lat
11
3
8
8
3
PowyŜej 16 lat
32
12
20
30
3
Ogólnie
47
17
30
41
7
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych ze Stowarzyszenia Na Rzecz
Osób Niepełnosprawnych „Przystań” w Krynicy-Zdroju
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 23
3.6.
Długotrwała choroba
KaŜdy człowiek posiada własne dąŜenia, pragnienia, cele do których w ciągu Ŝycia dąŜy
i które nadają jego Ŝyciu sens. Zdarza się jednak, Ŝe nie wszyscy mamy moŜliwość w pełni
samodzielnie ten cel osiągnąć. Przyczyną
dalece utrudniającą, dla niektórych moŜe być
długotrwała choroba. Choroby przewlekłe określane są jako wszelkie zaburzenia lub odchylenia
od normy, które mają jedną lub więcej następujących cech: są trwałe, pozostawiają po sobie
inwalidztwo, spowodowane są nieodwracalnymi zmianami patologicznymi i wymagają
specjalnego postępowania rehabilitacyjnego. Choroby przewlekłe łączy kilka wspólnych cech:
długi czas trwania, łagodniejszy niŜ w stanie ostrym przebieg, nieodwracalność zmian
patologicznych, konieczność stałego leczenia. Choroba przewlekła wpływa silnie na przebieg
procesów emocjonalnych, poznawczych, emocjonalno-motywacyjnych. W przeŜyciach np. dzieci
przewlekle chorych, choroba wywołuje lęk (przed lekarzem, bólem, utratą matki, utratą poczucia
bezpieczeństwa). U ludzi z przewlekłymi chorobami mogą występować: obniŜenie poziomu
intelektualnego, percepcji wzrokowej, słuchowej, sprawności ruchowej, złe samopoczucie,
obniŜenie koncentracji uwagi.
Osoby korzystające z pomocy pielęgniarki środowiskowej w Tyliczu przedstawia poniŜsza
tabela 9. Natomiast osoby korzystające z pomocy pielęgniarki środowiskowej w Krynicy-Zdroju
przedstawia tabela 10.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 24
Tabela 9. Grupy dyspanseryjne – Pielęgniarki środowiskowe w Tyliczu
Grupy dyspanseryjne
2007
2008
2009
925
973
1523
Nowotwory
2
2
41
Gruźlica
-
-
-
NiedoŜywienie
40
28
26
Otyłość
293
311
347
Upośledzenie umysłowe
8
7
4
Padaczka
14
10
15
Dziecięce poraŜenie mózgowe
6
4
4
Cukrzyca
40
45
79
Niedokrwistość
23
33
20
Choroby obwodowego układu nerwowego
8
17
95
Razem:
175
187
374
A: Nadciśnienie
105
112
287
B: Choroba niedokrwienna serca
57
49
62
C: Choroby naczyń mózgowych
13
25
25
Przewlekły nieŜyt oskrzeli
72
62
49
Przewlekłe choroby układu trawiennego
67
73
113
Choroby układu moczowego
5
2
7
Wady układu krąŜenia
21
7
10
151
185
339
Ogółem:
Choroby układu krąŜenia
Choroby układu mięśniowo- kostnego
i tkanki łącznej
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej
w Tyliczu- Pielęgniarki Środowiskowe
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 25
Tabela 10. Grupy dyspanseryjne - Pielęgniarki środowiskowe w Krynicy-Zdroju
Grupy dyspanseryjne
2007
2008
2009
102
98
77
Nowotwory
7
3
4
Gruźlica
1
0
0
NiedoŜywienie
0
2
4
Otyłość
1
4
8
Upośledzenie umysłowe
7
5
3
Padaczka
4
3
1
Dziecięce poraŜenie mózgowe
0
0
0
Cukrzyca
12
7
4
Niedokrwistość
2
3
2
Choroby obwodowego układu nerwowego
4
4
2
Razem:
32
19
20
A: Nadciśnienie
16
8
13
B: Choroba niedokrwienna serca
8
6
3
C: Choroby naczyń mózgowych
8
5
4
Przewlekły nieŜyt oskrzeli
7
14
5
Przewlekłe choroby układu trawiennego
7
13
6
Choroby układu moczowego
12
7
10
Wady układu krąŜenia
1
3
2
5
11
6
Ogółem:
Choroby układu krąŜenia
Choroby układu mięśniowo- kostnego
i tkanki łącznej
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej
w Krynicy-Zdroju - Pielęgniarki Środowiskowe
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 26
3.7.
Bezradność w sprawach prowadzenia gospodarstwa domowego
Znaczącą część klientów OPS stanowią rodziny z trudnościami opiekuńczowychowawczymi. Najczęściej niezaradność rodziny w opiece i wychowaniu własnych dzieci
wiąŜe się z innymi dysfunkcjami takimi jak: uzaleŜnienie od środków psychoaktywnych,
przemoc domowa, zaburzenia równowagi systemu rodzinnego w sytuacjach kryzysowych,
problemy w pełnieniu ról rodzicielskich, małŜeńskich, zawodowych wyraŜające się m.in.
w postaci niedojrzałości emocjonalnej, problemach we współŜyciu z ludźmi, w trudnościach
adaptacyjnych, niezaradności w prowadzeniu gospodarstwa domowego, problemach
wychowawczych w środowisku rodzinnym, szkolnym ujawniające się w postaci zachowań
buntowniczych, agresywnych, konfliktowych, łamania przez dzieci i młodzieŜ obyczajów, norm,
wartości. Liczbę rodzin korzystających z pomocy z powodu bezradności w sprawach
prowadzenia gospodarstwa domowego przedstawia wykres 6.
Wykres 6. Liczba rodzin korzystających z pomocy z powodu bezradności
w sprawach prowadzenia gospodarstwa domowego.
200
150
ilość
rodzin 100
184
117
104
50
0
2007
2008
lata
2009
Rodziny korzystające z pomocy z powdu bezradności w
sprawach prowadzenia gospodarstwa domowego
Źródło: Sprawozdanie Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy- Zdroju
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 27
3.8.
Alkoholizm
Jedną z grup dysfunkcyjnych, która objęta jest pomocą Ośrodka Pomocy Społecznej
stanowią osoby uzaleŜnione od alkoholu. NaduŜywanie napojów alkoholowych stanowią dziś
bezsprzecznie jeden z najpowaŜniejszych problemów. Zjawisko to w naszym mieście stwarza
problem złoŜony i trudny do przezwycięŜenia. Szerzące się zjawisko alkoholizmu dotyka wielu
mieszkańców miasta i wsi. Jego rozmiar i niszczycielskie działanie daje się zaobserwować wśród
klientów pomocy społecznej. Z problemem naduŜywania alkoholu pracownicy socjalni spotykają
się od wielu lat, niepokojącym jest jednak fakt wzrastania liczby osób uzaleŜnionych od
alkoholu i obniŜania wieku pierwszego z nim kontaktu. W rodzinach które objęte są pomocą OPS
pracownicy dość często obserwują stwarzanie sytuacji sprzyjających piciu alkoholu, stosowanie
zachęty do jego spoŜywania i przedstawianie łatwości jego zdobywania. Szczególnego znaczenia
w tych rodzinach nabiera wzorzec picia alkoholu i niekorzystny wpływ rozbieŜności między
zachowaniem rodziców a wymaganiami stawianymi wobec dziecka co do spoŜywania alkoholu,
brak kontroli ze strony rodziców i stosowanie niewłaściwych metod wychowawczych. W wielu
środowiskach daje się zauwaŜyć zjawisko „dziedziczenia” alkoholizmu. Problem naduŜywania
alkoholu przez podopiecznych w pomocy społecznej jest bardzo skomplikowany poniewaŜ obok
alkoholizmu występują zaburzenia komunikacji między członkami rodziny, bieda, problemy
wychowawcze i zdrowotne. Liczbę rodzin korzystających z pomocy OPS z powodu alkoholizmu
przedstawia wykres 7.
Wykres 7. Liczba rodzin korzystających z pomocy OPS z powodu alkoholizmu
30
25
20
liczba rodzin
15
Rodziny korzystające
z pomocy OPS z
powodu alkoholizmu
10
5
0
2007
2008
2009
lata
Źródło: Sprawozdanie Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy- Zdroju
Praca z zaburzonymi klientami jest bardzo trudna, długotrwałą i często skazana na
niepowodzenie. Z pomocą w pracy z alkoholikami pracownikom socjalnym przychodzi Gminna
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 28
Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Osoby przeszkolone i pracujące na rzecz
pomocy osobom uzaleŜnionym, współuzaleŜnionym: (edukacja, wsparcie, terapia)
1) terapeuta (STU)
- 1 osoba
2) psycholog
- 4 osoby
3) pedagodzy
- 8 osób
4) nauczyciele
- 32 osoby
5) policja
- 4 osoby
6) pracownicy socjalni
- 4 osoby
7) członkowie Gminnej Komisji
- 7 osób
8) pracownicy świetlic
- 12 osób
9) opiekunowie liderów młodzieŜowych
- 30 osób,
Na terenie gminy funkcjonują świetlice oraz są realizowane programy edukacyjne.
Ilość świetlic:
środowiskowe - 12 z formułą ogólnodostępności z frekwencją od 15 - 30 dzieci
i młodzieŜy w kaŜdej ze świetlic
Ilość realizowanych średnio rocznie programów edukacyjnych:
3.9.
3.10.
3.11.
3.12.
3.13.
3.14.
3.15.
II i III Elementarz – w 14 klasach, średnio po 30 młodzieŜy
- 420 osób
NOE
- 3 edycje po 200 młodzieŜy
- 600 osób
Nasze spotkania – w 4 klasach po 30 dzieci
- 120 osoby
Spójrz inaczej - w 8 klasach po 25 dzieci
- 200 osób
Przyjdź do nas - 3 edycje po 80 dzieci
- 240 osób
Jesteśmy razem - 3 edycje po 80 dzieci
- 240 osób
Inne programy - 8
- 200 osób
Gmina jest organizatorem lub współorganizatorem
w następujących formach:
•
•
•
•
•
wypoczynku dla dzieci i młodzieŜy
Obozy dla młodzieŜy: około 50osób średnio rocznie
Kolonie z programem profilaktycznym : około 60 dzieci
Obozy szkoleniowe : około 30
Inne kolonie : około 100 osób
Nie obozowe akcje letnie : około 400 dzieci
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych średnio rocznie obejmuje
swoim oddziaływaniem około 135 rodzin, około 10-15 spraw zostaje skierowanych do
rozpatrzenia przez sąd.
Z powodu alkoholizmu Komisariat Policji w Krynicy-Zdroju w latach 2007-2009 skierował 132
wniosków o leczenie do GKRPA t.j. : w 2007 roku - 32 wniosków, w 2008 roku- 50 wniosków,
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 29
w 2009 roku 50 wniosków. Ponadto zatrzymano nietrzeźwych kierujących pojazdami z
artykułów (art. 178a§1 kk) - Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka
odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2
i (art.87§1kw) - Kto, znajdując się w stanie po uŜyciu alkoholu lub podobnie działającego środka,
prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym podlega karze
aresztu lub grzywny nie niŜszej niŜ 50 zł. Liczbę zatrzymanych nietrzeźwych kierujących
pojazdami mechanicznymi przedstawia poniŜsza tabela 11.
Tabela 11. Liczba zatrzymanych nietrzeźwych kierujących pojazdami mechanicznymi.
artykuły
lata
2008
2007
2009
32 - osoby
31 - osób
67 - osób
(art. 178a§1 kk)
37- osób
10 - osób
24 - osoby
(art.87§1kw)
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Komisariatu Policji w Krynicy-Zdroju
3.9. Trudności w przystosowaniu się do Ŝycia po opuszczeniu zakładu karnego.
Grupę klientów Pomocy Społecznej stanowią teŜ osoby opuszczające zakład karny.
Pomoc przyznana tym osobom przedstawia wykres 8.
Wykres 8. Trudności w przystosowaniu się do Ŝycia po opuszczeniu zakładu karnego
0
2007
4
2008
5
2009
Źródło: Sprawozdanie Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy- Zdroju
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 30
W ostatnich latach liczba osób opuszczających zakłady karne nie zmienia się radykalnie.
Osoby zgłaszające się do OPS mają z reguły problemy z przystosowaniem się do Ŝycia na
wolności po opuszczeniu zakładu karnego. Spowodowane są one zerwanymi więzami
rodzinnymi oraz długotrwałym pozbawieniem wolności i tym samym osoby te są spychane na
margines Ŝycia społecznego. MoŜe to równieŜ powodować wzrastanie liczby bezdomnych.
3.10. Przestępczość i przemoc w rodzinie
Do przemocy dochodzi zarówno w rodzinach patologicznych jak równieŜ tzw. zwykłych
(które, nie mają nic wspólnego z patologią). Mimo, iŜ przemoc w rodzinie jest zjawiskiem
powszechnym, to trudno jest uchwycić jej rozmiary. Dzieje się tak dlatego, Ŝe jest ukryta.
Sprzyja jej bierność obywateli, jak równieŜ bezsilność słuŜb publicznych. Przemoc to
nieprzypadkowe akty naruszające osobistą wolność jednostki, które przyczyniają się do fizycznej
lub psychicznej szkody drugiego człowieka i które wykraczają poza społeczne normy
wzajemnych kontaktów międzyludzkich. Najczęściej spotykana formą przemocy jest przemoc
wobec dzieci. Przemoc wobec dzieci i ich złe traktowanie jest powaŜnym problemem
społecznym. Większość dorosłych nie zdaje sobie sprawy ze szkód fizycznych, emocjonalnych
i poznawczych jakie moŜe wyrządzić dziecku przemoc domowa.
W okresie od 2007 roku do 2009 roku pod nadzorem kuratorów zawodowych dla
dorosłych pozostawało łącznie 36 osób z terenu Miasta i Gminy Krynica-Zdrój.
Sprawy, które dotyczyły osób skazanych za znęcanie, pobicie, i rozbój w latach 20072009 objętych dozorem kuratora z terenu Gminy Krynicy-Zdroju przedstawia tabela 11.
Tabela 12. Sprawy dotyczące osób skazanych za znęcanie, pobicie, i rozbój
w latach 2007-2009 objętych dozorem kuratora z terenu Gminy Krynicy-Zdroju
lata
ilość spraw
2007
2008
2009
znęcanie
1
5
2
rozbój
2
2
2
pobicie
7 (w tym 5 osób)
5 (w tym 3 osoby)
5 (w tym 4 osoby)
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Sądu Rejonowego w Muszynie-Kuratorzy
Zawodowi dla Dorosłych
WyŜej wymieniona liczba spraw dotyczy jedynie orzeczonych w nich dozorów, natomiast
rzeczywista liczba osób skazanych za powyŜsze przestępstwa jest inna, gdyŜ dozór nie jest
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 31
orzekany przy kaŜdym wyroku i nie wszystkie orzeczenia wydawane są przez Sąd w Muszynie
pomimo, iŜ osoba zamieszkuje na terenie Krynicy-Zdroju.
Według danych Komisariatu Policji w Krynicy-Zdroju w latach 2007-2009 zaistniały
następujące wykroczenia, przestępstwa oraz sprawy związane z przemocą domową, które
przedstawia tabela 12.
Tabela 13. Informacje z Komisariatu Policji w Krynicy-Zdroju dotyczące
występujących wykroczeń, przestępstw oraz spraw związanych z przemocą domową
w latach 2007-2009
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Informacje z terenu
Miasta i Gminy
Krynicy-Zdroju na
temat:
znęcania się nad rodziną
pod wpływem alkoholu
(ilość osób)
interwencji domowych
spowodowanych przez
nietrzeźwego członka
rodziny
bezdomności (proszę
przedstawić jaka była ilość
osób bezdomnych)
przypadków zakłóceń
ciszy nocnej
osób pod wpływem
alkoholu zatrzymanych do
wytrzeźwienia
przestępstw drogowych
pod wpływem alkoholu
rodziny objęte stałą
kontrolą w ramach
„ Niebieskich Kart „
ogólna liczba sprawców
czynów karalnych
rodzin objętych nadzorem
dotyczącym
przemocy
w rodzinie (z podziałem na
miasto/wieś) oraz czy
sprawcy przemocy zostali
skazani
prawomocnymi
wyrokami sądu za fizyczne
i psychiczne znęcanie się
nad członkami rodziny,
Dane ilościowe w poszczególnych latach
2007
2008
2009
4
5
6
39
50
50
0
2
2
Brak danych
Brak danych
54
82
80
117
31
31
67
39
50
50
4
5
6
miasto
wieś
42
6
miasto
wieś
miasto
wieś
33
17
44
13
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 32
10.
11.
12.
wniosków skierowanych
do Gminnej Komisji
Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych
o leczenie z powodu
alkoholizmu
nietrzeźwych kierujących
pojazdami, którzy zostali
zatrzymani
Przestępstwa nieletnich:
32
50
50
Art.178a§1kk- 32
Art.87§1kw- 37
Art.178a§1kk- 31
Art.87§1kw- 10
Art.178a§1kk- 67
Art.87§1kw- 24
24
26
32
- zatrzymanych pod
wpływem alkoholu,
0
0
0
- małoletnich zagroŜonych
demoralizacją,
0
1
1
- nieletnich sprawców
czynów karalnych.
24
26
32
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Komisariatu Policji w Krynicy-Zdroju
(art. 178a§1kk) - Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka
odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2
(art. 87§1kw) - Kto, znajdując się w stanie po uŜyciu alkoholu lub podobnie działającego środka,
prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym podlega karze
aresztu lub grzywny nie niŜszej niŜ 50 zł.
W 2008 roku Komisariat Policji w Krynicy-Zdroju odnotował wzrost przemocy domowej
oraz liczby rodzin objętych kontrolą w ramach „Niebieskiej karty”. Najwięcej rodzin objętych
nadzorem dotyczącym przemocy w rodzinie jest na terenie miasta Krynica-Zdrój. W 2009 roku
liczba rodzin objętych nadzorem policji w mieście wzrosła do 44. Natomiast w rejonie wiejskim
jest 13 rodzin objętych stałym nadzorem spowodowanych przemocą domową. Nadzór nad
rodzinami, gdzie występuje zagroŜenie przemocą sprawują dzielnicowi, którzy utrzymują stały
kontakt poprzez wizyty sprawdzające stan bezpieczeństwa domowników. Najczęstszą przyczyną
interwencji domowych jest naduŜywanie alkoholu oraz róŜnego rodzaju nieporozumienia
pomiędzy małŜonkami natury finansowej, wynikające z ubóstwa, braku pracy i perspektyw na
przyszłość. W wielu podejmowanych przez policjantów KP Krynica-Zdrój interwencjach,
stwierdzono zagroŜenie przemocą. Są to przypadki incydentalne wynikające z róŜnych przyczyn,
ale najczęściej z powodu alkoholu. Zakończyły się one skierowaniem wniosków do Gminnej
Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i rozmowami ostrzegawczymi wobec
sprawców lub teŜ pouczeniem osób poszkodowanych o sposobach rozwiązywania powstałych
problemów i instytucjach pomagających w tym zakresie np.: poradni rodzinnych, SOIK.
Trudna sytuacja materialna mieszkańców ma równieŜ wpływ na zagroŜenia patologią. Na
podstawie posiadanych doświadczeń pracowników policji tzw.” pogoń za pieniądzem”, brak
czasu na sprawowanie właściwego nadzoru i opieki ze strony rodziców nad dziećmi, alkoholizm,
nieporadność Ŝyciowa rodziców wpływają negatywnie na dzieci i młodzieŜ.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 33
IV. Działania dodatkowe prowadzone przez Ośrodek Pomocy
Społecznej w Krynicy-Zdroju
Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju prowadzi szereg działań pomocowych,
aktywizacyjnych i integracyjnych zarówno w stosunku do rodzin i osób objętych pomocą
społeczną, jak i grup naraŜonych na marginalizację, wykluczenie oraz patologie społeczne,
a takŜe na rzecz społeczności lokalnej. Są to między innymi projekty systemowe realizowanie od
2008 roku i finansowane przez Unię Europejską. Celem realizacji projektów jest zwiększenie
aktywności zawodowej i społecznej u klientów Ośrodka Pomocy Społecznej. W ramach
projektów organizowane są róŜnego rodzaju kursy zawodowe, kursy językowe, zajęcia
psychologiczne oraz indywidualne konsultacje z psychologiem i doradcą zawodowym. Udział
w projekcie umoŜliwia zwiększenie u uczestników motywacji do działania i zaufania we własne
siły oraz nabycie zdolności komunikacyjnych. Zdobyte umiejętności ułatwią tym osobom
ponowne wejście na rynek pracy oraz zmniejszenie stopnia zagroŜenia wykluczeniem
zawodowym. Uczestnicy biorący udział w projekcie otrzymują dodatkowo wsparcie finansowe.
V. Cele i środki przyjętej strategii
Opis stanu obecnego pozwolił wyłonić cztery główne obszary problemów społecznych na
terenie Gminy Krynica-Zdrój. Podział ten ma na celu wyłonienie istotnych, najwaŜniejszych
dysfunkcji rzeczywistości społecznej. Są to bardzo ogólne obszary, w ramach których mieści się
cała gama szczegółowych problemów społecznych. Natura niektórych z nich jest bardzo
skomplikowana. Oznacza to, Ŝe mogą naleŜeć naraz do kilku obszarów.
Zmiany zachodzące na rynku pracy, wysoki wskaźnik poziomu bezrobocia,
przewaŜająca liczba osób długotrwale bezrobotnych na terenie gminy to główne
czynniki warunkujące konieczność podjęcia działań, mających na celu aktywizację
zawodową osób bezrobotnych i poszukujących pracy. W związku z tym konieczna
jest likwidacja wszelkich barier dla wzrostu zatrudnienia a takŜe kreowanie aktywnych
postaw i umiejętnego poruszania się po rynku pracy. Działania te powinny być w szczególności
skierowane na osoby „ uzaleŜnione ” od pomocy społecznej a takŜe zagroŜone wykluczeniem
społecznym, Do grup tych zalicza się głównie osoby długotrwale bezrobotne, młodzieŜ do 25
roku, osoby po 50 roku Ŝycia a takŜe osoby niepełnosprawne i kobiety wchodzące lub
powracające na rynek pracy, borykające się często z problemem dyskryminacji.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 34
GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁAŃ
Przedstawiona diagnoza jest podstawą do określenia kierunków działań mających na celu
rozwiązywanie problemów społecznych w Gminie Krynicy-Zdroju. Wyodrębniono następujące
obszary strategiczne:
1. ubóstwo,
2. przeciwdziałanie i zapobieganie skutkom bezrobocia,
3. alkoholizm i inne uzaleŜnienia,
4. niepełnosprawność, w tym problemy ludzi starych,
5. kryzys rodziny, w tym przemoc w rodzinie.
Obszar I
Ubóstwo
Cel: Celem działań jest zabezpieczenie środków materialnych na zaspokojenie podstawowych
potrzeb bytowych osób i rodzin.
Działania zmierzające do osiągnięcia tego celu:
• Pomoc finansowa i w naturze wynikająca z ustawy o pomocy społecznej,
• Pomoc finansowa w formie dodatków mieszkaniowych,
• Pomoc finansowa wynikająca z ustawy o świadczeniach rodzinnych,
• Pomoc w organizowaniu wypoczynku dla dzieci i młodzieŜy z rodzin ubogich,
• Pomoc w formie udzielanego wsparcia osobom ubogim poprzez prowadzenie projektu
systemowego pn. „Czas na zwiększenie aktywności zawodowej w Gminie KrynicaZdrój”,
• Zabezpieczenie jednego gorącego posiłku osobom tego pozbawionym a szczególności
osobom bezdomnym, starszym i dzieciom,
• Zabezpieczenie noclegu osobom bezdomnym.
Wskaźniki monitoringu:
2. Ilość sesji z udziałem przedstawicieli Ośrodka Pomocy Społecznej w KrynicyZdroju, Caritasu, Kościoła Katolickiego, Urzędu Miejskiego w Krynicy-Zdroju,
3. Ilość sprawozdań, projektów, raportów dokumentujących skalę problemów
społecznych w gminie,
4. Ilość organizowanych zbiórek Ŝywności, odzieŜy itp.,
5. Ilość osób biorących udział w projekcie systemowym,
6. Ilość otrzymanych darów.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 35
Realizatorzy
• Gmina,
• Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju,
• Organizacje pozarządowe i kościelne,
• Sponsorzy.
OBSZAR II
PRZECIWDZIAŁANIE I ZAPOBIEGANIE SKUTKOM BEZROBOCIA
Cel: ograniczenie skali bezrobocia oraz negatywnych jego skutków, integracja osób
długotrwale bezrobotnych
Działania zmierzające do osiągnięcia tego celu:
- stała współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Krynicy-Zdroju oraz innymi instytucjami
oraz organizacjami pozarządowymi zajmującymi się pośrednictwem pracy oraz działającymi na
rzecz aktywizacji zawodowej,
- inicjowanie tworzenia nowych miejsc pracy,
- opracowywanie i realizacja programów zmierzających do aktywizacji bezrobotnych w tym
kontynuowanie projektu systemowego „Czas na zwiększenia aktywności zawodowej w Gminie
Krynica-Zdrój” finansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny,
- współudział w realizacji programów aktywizujących bezrobotnych prowadzonych przez inne
instytucje, np. Powiatowy Urząd Pracy w Krynicy-Zdroju, instytucje szkoleniowe, organizacje
pozarządowe,
- inicjowanie działań na rzecz dostosowywania kierunków kształcenia i dokształcania do potrzeb
rynku pracy,
- przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób długotrwale bezrobotnych, między innymi
poprzez angaŜowanie tej kategorii osób do programów pomocowych w pierwszej kolejności,
- udzielanie pomocy finansowej, rzeczowej i usługowej osobom bezrobotnym i ich rodzinom,
- rozwijanie pracy socjalnej skierowanej na pomoc bezrobotnym,
- rozwijanie poradnictwa dla bezrobotnych, między innymi polegającego na pomocy w nabyciu,
umiejętności poruszania się na współczesnym rynku pracy, udostępnienie informacji o ofertach
pracy, itp.,
- inne działania wynikające z aktualnych potrzeb.
Wskaźniki monitoringu:
1. Liczba osób, które faktycznie znalazły zatrudnienie,
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 36
2. Liczba osób umieszczona w bazie danych,
3. Liczba osób, które zostały skojarzone z instytucją pomocową.
Realizatorzy:
• Gmina,
• Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju,
• Powiatowy Urząd Pracy w Krynicy-Zdroju.
OBSZAR III
ALKOHOLIZM I INNE UZALEśNIENIA
Cel: Ograniczenie problemu uzaleŜnień oraz jego skutków.
Działania zmierzające do osiągnięcia celu:
- szeroko rozumiana profilaktyka, w tym działania edukacyjne w placówkach oświatowych,
- rozwijanie i doskonalenie form pracy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych i Punktu Konsultacyjnego ds. Przemocy w rodzinie,
- współpraca z Poradnią UzaleŜnień w Krynicy-Zdroju, celem umoŜliwienia objęcia
uzaleŜnionych mieszkańców gminy terapią odwykową,
- współpraca pracowników socjalnych z Gminną Komisją Rozwiązywania problemów
Alkoholowych oraz Punktem Konsultacyjnym dla Ofiar Przemocy,
- organizowanie grup wsparcia dla osób uzaleŜnionych i ich rodzin oraz wspieranie tworzenia
takich grup przez organizacje pozarządowe, Kościół, itp.,
- organizowanie pomocy psychologicznej, prawnej i innej dla rodzin z problemem alkoholowym,
- propagowanie zdrowego stylu Ŝycia – bez uzaleŜnień – oraz organizowanie i wspieranie
róŜnych form spędzania wolnego czasu,
- pomoc w integracji osobom po odbytym leczeniu odwykowym,
- inne działania wynikające z pojawiających się potrzeb.
Wskaźniki monitoringu:
1. Ilość przypadków objętych pomocą Gminnej Komisji Problemów
Alkoholowych,
2. Ilość instytucji zaangaŜowanych w pomoc osobom uzaleŜnionym,
3. Ilość rodzin objętych pomocą,
4. Baza danych dotyczących szczególnie cięŜkich przypadków.
Realizatorzy:
• Gmina,
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 37
•
•
•
•
•
•
•
Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju,
Gminna Komisja Problemów Alkoholowych,
Placówki edukacyjne,
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie,
Placówki słuŜby zdrowia,
Kuratorzy zawodowi,
Organizacje pozarządowe i kościelne.
OBSZAR IV
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ , W TYM NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ Z POWODU
STAROŚCI
Cel: wyrównanie szans osób niepełnosprawnych oraz umoŜliwienie ich funkcjonowania
w środowisku.
Kierunki działania zmierzające do osiągnięcia celu:
- edukacja społeczeństwa uczulająca na potrzeby osób niepełnosprawnych, w tym starych,
- inicjowanie tworzenia oraz wspieranie grup samopomocowych działających na rzecz osób
niepełnosprawnych,
- rozwijanie róŜnych form wspierania osób niepełnosprawnych w środowisku, w tym realizacja
usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych,
- przeciwdziałanie izolacji i wykluczeniu społecznemu ludzi starszych i niepełnosprawnych,
- zapewnienie mieszkańcom, którzy mimo wsparcia nie mogą funkcjonować w dotychczasowym
środowisku, miejsca w domu pomocy społecznej odpowiedniego typu,
- współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych,
- likwidacja barier architektonicznych,
- aktywizacja rodziny i środowiska lokalnego na rzecz osób niepełnosprawnych,
- porównywanie szans Ŝyciowych dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej poprzez doskonalenie
systemu edukacji i przygotowania do pracy osób niepełnosprawnych, a takŜe wspieranie ich na
otwartym rynku pracy.
- działania zmierzające do promowania zatrudniania osób niepełnosprawnych,
- inne działania wynikające z potrzeb.
Wskaźniki monitoringu:
1. Ilość przypadków objętych pomocą,
2. Ilość instytucji zaangaŜowanych w pomoc osobom niepełnosprawnym,
3. Ilość rodzin objętych pomocą,
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 38
4. Baza danych dotycząca ilości osób niepełnosprawnych .
Realizatorzy:
• Gmina,
• Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju,
• Placówki edukacyjne,
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie,
• Placówki słuŜby zdrowia,
• Organizacje pozarządowe i kościelne.
OBSZAR V
KRYZYS RODZINY – PRZEMOC W RODZINIE
Cel: wzmocnienie rodziny w jej funkcjach opiekuńczo-wychowawczych oraz ograniczenie
przemocy.
Działania zmierzające do osiągnięcia celu:
- diagnoza potrzeb poszczególnych rodzin,
- udzielanie pomocy finansowej, rzeczowej, usługowej w zaleŜności od potrzeb, w szczególności
finansowanie posiłków dla dzieci,
- pomoc w rozwiązywaniu konfliktów w rodzinie,
- współpraca z utworzonym przy Urzędzie Miasta w Krynicy-Zdroju Punktem Konsultacyjnym
dla Ofiar Przemocy w Rodzinie,
- wsparcie w rozwiązywaniu problemu przemocy w rodzinie,
- pomoc w uzyskaniu poradnictwa specjalistycznego w szczególności psychologicznego i
prawnego,
- pomoc w uzyskaniu odpowiedniego wsparcia w ośrodkach interwencji kryzysowej,
- współpraca pracowników socjalnych z pedagogami szkolnymi, wychowawcami w szkołach
i przedszkolach, kuratorami, sądem i policją,
- praca socjalna z indywidualnym przypadkiem mająca na celu usamodzielnienie się rodzin,
- interwencja kryzysowa i specjalistyczna praca socjalna z osobami doznającymi przemocy,
- współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu mająca na celu
zapewnienie opieki dzieciom z rodzin niewywiązujących się ze swoich funkcji opiekuńczowychowawczych,
- zapewnienie mieszkania chronionego dla ofiar przemocy,
- wzmacnianie rodzin w ich funkcjach opiekuńczo-wychowawczych poprzez poradnictwo
psychologiczne, prawne, itp.,
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 39
- współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu oraz policją
w przypadkach przemocy w rodzinie i konieczności interwencji kryzysowej,
- pomoc ofiarom przemocy w rodzinie: pomoc materialna, psychologiczna, zapewnienie
schronienia oraz praca socjalna,
- opracowanie i realizacja programu ochrony ofiar przemocy w rodzinie, mającego na celu
stworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie i pomocy ofiarom
przemocy,
- specjalistyczna praca socjalna z osobami stosującymi przemoc,
- rozwijanie ilościowe i jakościowe, w zaleŜności od potrzeb, kadry zajmującej się pomocą
rodzinie,
- przeprowadzanie szkoleń dla osób, które zajmują się przypadkami przemocy w rodzinie
- inne działania wynikające z aktualnych potrzeb.
Wskaźniki monitoringu:
1. Ilość przypadków objętych pomocą
2. Ilość instytucji zaangaŜowanych w pomoc ofiarom przemocy,
3. Ilość rodzin objętych pomocą,
4. Baza danych dotyczących przemocy w rodzinie.
Realizatorzy:
• Gmina,
• Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju,
• Gminna Komisja Problemów Alkoholowych,
• Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne,
• Policja,
• Placówki edukacyjne,
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie,
• Placówki słuŜby zdrowia,
• Kuratorzy zawodowi,
• Organizacje pozarządowe i kościelne.
VI. Podsumowanie
Realizacja Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych będzie miała
wpływ na wdroŜenie w Gminie Krynica-Zdrój nowoczesnego modelu polityki społecznej.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 40
Przyczyni się do poprawy ogólnej sytuacji społecznej zwłaszcza osób niepełnosprawnych i ich
rodzin, a podejmowane działania pomogą wyeliminować ograniczenia związane z ich
funkcjonowaniem w środowisku. Ponadto Strategia umoŜliwi kontynuowanie przedsięwzięć
dotyczących budowania spójnego, lokalnego systemu pomocy rodzinie.
Celem Strategii są systemowe działania długofalowe, polegające na inwestycji w kapitał
ludzki, poprawę sytuacji materialnej, działania na rzecz poprawy rynku zatrudnienia, systemu
edukacji, mające powiązania ze wzrostem przedsiębiorczości. Strategia jest, zatem instrumentem
nowoczesnej polityki społecznej wdraŜanej na poziomie lokalnym przez władze samorządowe
gminy, aktywizujące organizacje, instytucje i środowiska działające w obszarze pomocy
społecznej oraz rozwoju gospodarczego i społecznego.
Kierunki działań poszczególnych systemów zawartych w strategii, pozwalają na dotarcie
do najbardziej potrzebujących grup społecznych, zagroŜonych marginalizacją i wykluczeniem
społecznym. Strategia oparta jest na partnerstwie lokalnym, jako zasadzie rozwiązywania
problemów społecznych mieszkańców gminy, co pozwala na rozwój i pogłębianie współpracy
pomiędzy instytucjami, organizacjami i samorządem.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W KRYNICY-ZDROJU
Strona 41