Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007
Transkrypt
Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007
Załącznik do Uchwały Nr IX/64/11 Rady Powiatu Zduńskowolskiego z dnia 30 września 2011 r. r. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007 – 2020 2007 rok Zaktualizowany w roku 2011 SPIS TREŚCI 1. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego ............................. str. 4 1.1 Uzasadnienie powstania. Znaczenie dla społeczności lokalnej ........................... str. 4 1.2 Uwarunkowania zewnętrzne .................................................................................str. 4 1.3 Struktura dokumentu, konsultacje społeczne ........................................................str. 5 1.4 Ramy czasowe i obszar realizacji Planu Rozwoju Lokalnego .............................. str. 6 2. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarczego na obszarze powiatu zduńskowolskiego ............................................. str. 7 2.1 Położenie i charakterystyka Powiatu .................................................................... str. 7 2.2 Środowisko przyrodnicze ...................................................................................... str. 8 2.2.1 Turystyka ......................................................................................................... str. 9 2.2.2 Walory krajobrazowo-przyrodnicze ............................................................... str. 10 2.2.3 Dziedzictwo kulturowe ................................................................................... str. 11 2.3 Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego ............................................. str. 12 2.3.1 Gospodarka wodno-ściekowa ....................................................................... str. 12 2.3.2 Gospodarka odpadami stałymi ...................................................................... str. 14 2.3.3 Energetyka .................................................................................................... str. 16 2.4 Infrastruktura komunikacyjna .............................................................................. str. 19 2.5 Własność terenów .............................................................................................. str. 20 2.6 Gospodarka ........................................................................................................ str. 20 2.6.1 Struktura podmiotów gospodarczych ............................................................ str. 20 2.6.2 Zatrudnienie .................................................................................................. str. 22 2.6.3 Największe podmioty gospodarcze na terenie powiatu ................................ str. 22 2.6.4 Instytucje otoczenia biznesu i wspierające rozwój gospodarczy ................... str. 23 2.7 Sfera społeczna .................................................................................................. str. 24 2.7.1 Sytuacja społeczna i demograficzna ............................................................. str. 24 2.7.2 Służba zdrowia .............................................................................................. str. 26 2.7.3 Szkolnictwo ................................................................................................... str. 27 2.7.4 Kultura ........................................................................................................... str. 28 2.7.5 Bezpieczeństwo ............................................................................................ str. 29 2.7.6 Pomoc społeczna i grupy wymagające wsparcia .......................................... str. 31 2.7.7 Warunki i jakość życia mieszkańców powiatu ............................................... str. 32 2.7.8 Działania na rzecz osób niepełnosprawnych w powiecie zduńskowolskim .. str. 36 2.7.9 Zadania związane z interwencją kryzysową ................................................. str. 37 2 3. Diagnoza potrzeb i czynników rozwoju. Analiza SWOT .................... str. 39 4. Cele strategiczne i kierunki rozwoju ................................................... str. 46 5. Powiązania projektów z innymi działaniami realizowanymi na terenie powiatu zduńskowolskiego ............................................... str. 48 6. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego ........... str. 50 7. System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego ................................... str. 53 8. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej ............... str. 53 9. Public relations Planu Rozwoju Lokalnego ........................................ str. 55 10. Załączniki .............................................................................................. str. 56 10. 1 Wieloletni Program Inwestycyjny Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013 ....................... str. 57 10.2 Zadania inwestycyjne zgłoszone do Wieloletniego Programu Inwestycyjnego, których realizacja jest możliwa po roku 2013 ............................................................................... str. 67 3 1. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego 1.1 Uzasadnienie powstania. Znaczenie dla społeczności lokalnej Podstawowym celem działania samorządu jest osiągnięcie zrównoważonego rozwoju regionu. Lokalny rozwój to proces, dzięki któremu samorząd podnosi jakość życia mieszkańców i pobudza postęp gospodarczy. Proces ten wymaga przygotowania dokumentu planistycznego, który na podstawie analizy poszczególnych sfer funkcjonowania powiatu pozwala na identyfikację problemów i na ich podstawie wyznaczy obszary działania niezbędne do osiągnięcia założonego celu. Obowiązujący dokument planistyczny, pn. „Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2004-2006” stracił swoją ważność z uwagi na czas realizacji. Wejście Polski w nowy okres programowania pomocy strukturalnej UE, a tym samym pojawienie się nowych programów operacyjnych wymusza opracowanie nowego „Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007 -2013” zbieżnego z okresem programowania UE. Dokument ten pozwoli również na efektywny wybór obszarów koncentracji środków dla realizacji przedsięwzięć spełniających kluczową rolę w rozwoju powiatu i stanowił będzie ponadto podstawę do ubiegania się o środki pomocowe Unii Europejskiej, uzasadniając ubieganie się wsparciem wskazanych w nim inwestycji mających największe znaczenie dla poprawy warunków życia mieszkańców powiatu. „Plan Rozwoju Lokalnego” to plan systemowego, długofalowego działania władz samorządowych. Uwzględnia on szanse i zagrożenia wynikające ze zmiennego otoczenia. Wynika z wartości i celów uznanych przez społeczność lokalną, bazując na potencjale sił i uwzględniając wewnętrzne słabości. W warunkach dynamicznie zmieniającej się sytuacji gospodarczej Plan Rozwoju Lokalnego stanowi uzupełnienie i uszczegółowienie zadań wynikających z obejmującej lata 2001 – 2010 Strategii Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego, w wersji zaktualizowanej. Pozwala to na najlepsze zaangażowanie środków funduszy strukturalnych w finansowaniu inwestycji niezbędnych dla zrównoważonego rozwoju powiatu zduńskowolskiego. Określenie zadań i kolejności ich realizacji, wynikających z Wieloletniego możliwości Programu dynamicznego Inwestycyjnego podejścia do nie planu i przekreśla dokonywania korekt wynikających z uwarunkowań zewnętrznych. Aktualizacja 2011 r.: Biorąc pod uwagę zbliżający się kolejny okres programowania funduszy strukturalnych Unii Europejskiej – lata 2014 - 2020, wydłuża się perspektywę planowania Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego do roku 2020, wraz z Wieloletnim Programem Inwestycyjnym, który również obejmuje okres 2007 -2020, zbieżny z kolejnym okresem programowania UE. 4 Biorąc pod uwagę powyższe argumenty wydłuża się również perspektywę planowania w Strategii Rozwoju Powiatu do roku 2020, do której Plan Rozwoju Lokalnego stanowi uzupełnienie i uszczegółowienie. 1.2 Uwarunkowania zewnętrzne Opracowanie Planu Rozwoju Lokalnego jest niezbędnym czynnikiem warunkującym możliwość ubiegania się o środki unijne dostępne w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 20072013 oraz innych programów pomocowych UE. Plan Rozwoju Lokalnego spełnia zasady funkcjonowania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, którego środki angażowane są we współfinansowanie inwestycji określonych na zasadzie programowania. Plan Rozwoju Lokalnego został zintegrowany z celami i działaniami zawartymi w Strategii Rozwoju Kraju (SRK) 2007-2015 przyjętej przez Radę Ministrów 29.11.2006 r., Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020 przyjętej 31.01.2006 r. oraz Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 wg wersji przyjętej przez Zarząd Województwa Łódzkiego 20.02.2007 r.. Plan Rozwoju Lokalnego uwzględnia wszystkie założenia wyżej wymienionych dokumentów planistycznych i programów operacyjnych i wpisuje się w ich priorytety. Jednocześnie, jako dokument planistyczny szczebla lokalnego jest skorelowany z zadaniami wyznaczonymi przez strategie rozwoju powiatu, jak i gmin leżących na jego terenie. Powiat spełnia funkcje ponadgminne szczególnie w zakresie drogownictwa, co ma zasadnicze znaczenie dla zwiększania możliwości rozwojowych powiatowego obszaru gospodarczego. Aktualizacja 2011 r.: Aktualizacja Planu Rozwoju Lokalnego, jako niezbędny czynnik warunkujący możliwość ubiegania się o środki unijne dostępne w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego, uwzględnia perspektywę budżetową po 2013 roku, poprzez wydłużenie okresu obowiązywania do roku 2020. 1.3 Struktura dokumentu, konsultacje społeczne Zarządzeniem Nr 2/07 Starosty Zduńskowolskiego z dnia 16.01.2007 r. został powołany Zespół ds. Opracowania „Planu Rozwoju Lokalnego na lata 2007-2013” oraz aktualizacji „Strategii Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego” w składzie: 1. Jacek Hillebrand - Przewodniczący 2. Jan Antoszczyk - sekretarz 3. Anna Królikowska - członek 4. Włodzimierz Piegat - członek 5. Barbara Lisik - członek 6. Radosław Stefaniak - członek 5 Zadaniem zespołu było opracowanie projektów: „Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013” oraz aktualizacji „Strategii Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego”. Natomiast Uchwałą Nr IV/39/07 Rady Powiatu z dnia 26.01.2007r. została powołana Komisja Rady Powiatu ds. opracowania projektu Wieloletniego Programu Inwestycyjnego na lata 2007-2013 (WPI), stanowiącego załącznik do Planu Rozwoju Lokalnego. Komisja ukonstytuowała się w następującym składzie: 1. Tomasz Filipowski – przewodniczący 2. Paweł Mataśka – z-ca przewodniczącego 3. Maria Adamiak - członek 4. Marian Fijołek - członek 5. Grzegorz Śpikowski - członek Opracowanie WPI poprzedzone zostało konsultacjami społecznymi poprzez możliwość złożenia praktycznie przez każdego mieszkańca powiatu, propozycji zadania inwestycyjnego na odpowiednim formularzu wniosku. Zadaniem Komisji była analiza złożonych wniosków zadań inwestycyjnych oraz przygotowanie projektu WPI. Projekt Planu Rozwoju Lokalnego wraz z Wieloletnim Programem Inwestycyjnym zostanie przedłożony Radzie Powiatu Zduńskowolskiego celem jego uchwalenia. Niniejszy Plan nawiązuje zarówno do Strategii Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego, jak i do dotychczasowego Planu Rozwoju Lokalnego. Nie jest jednak jego modyfikacją. Jest opracowaniem nowym. Za nową redakcją przemawiała potrzeba: rozszerzenia struktury dokumentu, doprowadzenia do spójności z unijną zasadą programowania, to jest dostosowania Planu do siedmioletniego okresu programowania pomocy strukturalnej UE w latach 2007-2013, wprowadzenia dalszych, nowych zadań i projektów ze wskazaniem źródeł finansowania Plan Rozwoju Lokalnego jest instrumentem służącym do realizacji polityki rozwoju społeczno - gospodarczego oraz polityki programowania rozwoju lokalnego powiatu. Obejmuje diagnozę sytuacji obecnej oraz analizę SWOT, wyznacza cele strategiczne, priorytetowe kierunki rozwoju, opis planowanych zadań inwestycyjnych. Niniejszy Plan zawiera załącznik pn. Wieloletni Program Inwestycyjny (WPI), prezentujący zadania wraz ze źródłami finansowania. 1.4 Ramy czasowe i obszar realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Realizacja planu obejmuje lata 2007 – 2013 wyznaczone obecnym okresem programowania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 i innych dokumentów planistyczno-strategicznych. Przedmiotem Planu Rozwoju Lokalnego jest obszar Powiatu Zduńskowolskiego, natomiast zakres zawartych w nim przedsięwzięć wynika z zadań administracji samorządowej szczebla powiatowego przy uwzględnieniu przedsięwzięć ujętych w planach gmin położonych na terenie powiatu. Powiązanie zadań powiatu i gmin położonych na jego terenie pozwoli na osiągnięcie synergii wynikającej z koncentracji środków na kompleksowej 6 realizacji zadań mających zasadnicze znaczenie dla wzrostu konkurencyjności powiatu i zwiększenia jego szans rozwojowych. 1.5 Aktualizacja Planu Rozwoju Lokalnego i Wieloletniego Programu Inwestycyjnego - 2011 r. Uchwałą Nr III/131/10 z dnia 19 października 2010 roku, zmienioną uchwałą Nr IV/26/11 Zarządu Powiatu Zduńskowolskiego z dnia 8 lutego 2011 roku, został powołany Zespół do przeprowadzenia oceny i korekty Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013 wraz z Wieloletnim Programem Inwestycyjnym oraz Zespołu ds. aktualizacji Strategii Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego w składzie: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Radosław Stefaniak Kinga Kras Barbara Król Grzegorz Kuraś Aldona Kuźnicka Tomasz Jagielski Wojciech Klauziński Jarosław Andrysiak Dorota Matusiak Anna Królikowska Jolanta Półgrabia - Przewodniczący Zespołu sekretarz Zespołu członek członek członek członek członek członek członek członek członek Zadaniem zespołu było opracowanie projektów: „Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013” oraz aktualizacji „Strategii Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego”. Natomiast Uchwałą Nr IV/15/11 Rady Powiatu z dnia 18.02.2011r. została powołana Komisja Rady Powiatu ds. opracowania aktualizacji projektu Wieloletniego Programu Inwestycyjnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013 (WPI) wraz z wydłużeniem horyzontu czasowego okresu obowiązywania, stanowiącego załącznik do Planu Rozwoju Lokalnego. Komisja ukonstytuowała się w następującym składzie: 1. Radny Andrzej Witczak – przewodniczący 2. Radny Małgorzata Zalewska – z-ca przewodniczącego 3. Radny Zbigniew Piotrowski - członek 4. Radny Marcin Łabędzki - członek 5. Radny Krzysztof Nowak - członek Opracowanie aktualizacji WPI poprzedzone zostało konsultacjami społecznymi poprzez możliwość złożenia praktycznie przez każdego mieszkańca powiatu, propozycji zadania inwestycyjnego na odpowiednim formularzu wniosku. Zadaniem Komisji była analiza złożonych wniosków zadań inwestycyjnych oraz przygotowanie projektu aktualizacji WPI. Projekt aktualizacji Planu Rozwoju Lokalnego wraz z Wieloletnim Programem Inwestycyjnym zostanie przedłożony Radzie Powiatu Zduńskowolskiego celem jego uchwalenia. 7 Realizacja planu obejmuje lata 2007 – 2020 wyznaczone zakresem czasowym ujętym w Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego ma lata 2007 -2020 oraz obecnym okresem programowania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020 i innych dokumentów planistyczno-strategicznych. 2. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze Powiatu Zduńskowolskiego 2.1 Położenie i charakterystyka powiatu 8 Powiat Zduńskowolski położony jest w zachodniej części Województwa Łódzkiego. Graniczy od zachodu z powiatem sieradzkim, od północy z powiatem poddębickim i od strony wschodniej i południowej z powiatem łaskim. Obszar powiatu wynosi 369 km2. Na terenie powiatu znajdują się dwa miasta: stolica powiatu Zduńska Wola – miasto o powierzchni 25 km2 liczące 44,5 tys. mieszkańców, stanowiące centrum ekonomiczno – administracyjno – kulturowe powiatu oraz miasto Szadek o powierzchni 18 km2 liczące ok. 2,2 tys. mieszkańców, spełniające przede wszystkim funkcje usługowe dla mieszkańców Gminy i Miasta Szadek. W skład powiatu wchodzą cztery gminy: miasto Zduńska Wola, Gmina i Miasto Szadek, Gmina Zduńska Wola oraz Gmina Zapolice. Od strony północnej teren powiatu tworzą Gmina i Miasto Szadek o powierzchni 152 km2 i ludności ok. 7,4 tys. Centralną część powiatu tworzą dwie jednostki administracyjne: gmina miejska Zduńska Wola o powierzchni 25 km2 i położona wokół miasta Gmina Zduńska Wola o powierzchni 111 km 2 i ludności 11,2 tys. Jest to obszar o dość dużej gęstości zabudowy, spełniający przede wszystkim funkcje usługowo – gospodarcze. Południową część powiatu tworzy Gmina Zapolice zajmująca powierzchnię 81 km 2 i ludności ok. 4,8 tys. Powiat liczy 67,8 tys. mieszkańców z czego 68,9% zamieszkuje w miastach. Potencjał ludnościowy powiatu stanowi jedną z jego mocnych stron ze względu na swoją strukturę: Ludność w wieku przedprodukcyjnym 26,27% Ludność w wieku produkcyjnym 58,85% Ludność w wieku poprodukcyjnym 14,90% kobiety stanowią 51,67% ludności powiatu. Populacja powiatu należy do stosunkowo dobrze wykształconej części społeczeństwa: 6,3% populacji posiada wykształcenie wyższe, natomiast 27,4% średnie i policealne. Wymienione wyżej cechy świadczą o dużym potencjale zasobów ludzkich powiatu. Aktualizacja 2011 r.: Liczba mieszkańców powiatu stale maleje. Trend spadkowy utrzymuje się od 2000 r., kiedy to liczba ta osiągnęła poziom 68 295 mieszkańców i spadła do poziomu 67 588 w 2009 r. Struktura ludności powiatu wg aktywności zawodowej z roku na rok wykazuje niekorzystną tendencję. Ludność w wieku przedprodukcyjnym maleje, natomiast ludność w wieku poprodukcyjnym rośnie. W przyszłości przewiduję się wyhamowanie trendu spadkowego, jeżeli chodzi o ludność w wieku przedprodukcyjnym, z uwagi na obserwowany wzrost liczby urodzeń. Jest to skutek wchodzenia w wiek rozrodczy pokolenia z wyżu demograficznego lat 80-tych. Dane GUS z 2009 r. dot. powiatu zduńskowolskiego przedstawiają się następująco: 9 ludność w wieku przedprodukcyjnym 19,3 % ludność w wieku produkcyjnym 64,0 % ludność w wieku poprodukcyjnym 16,7 %. Struktura ludności wg płci praktycznie nie uległa zmianie (2009 r., kobiety – 51,69%, dane: GUS, www.stat.gov.pl). 2.2 Środowisko przyrodnicze Powiat Zduńskowolski, tak jak i województwo łódzkie charakteryzuje się małą dyspozycyjnością zasobów przyrodniczych. Lesistość należy tu do najniższych w kraju. Występuje deficyt wody, erozje wietrzne i powierzchniowe. Jest to region o stosunkowo wysokiej kulturze rolnej, występują liczne ograniczenia w przeznaczeniu gruntów do zalesień. Powiat Zduńskowolski jest miejscem występowania wielu obszarów cennych pod względem przyrodniczym, zasiedlonym przez liczne gatunki flory i fauny. Położony jest na obszarze VI Małopolskiej krainy przyrodniczo – leśnej w Dzielnicy 1 Łódzko – Opoczyńskiej. Pod względem ukształtowania terenu i jego budowy geologicznej teren powiatu stanowi obszar mało urozmaicony. W północnej i środkowej części powiatu dominuje płaska równina moreny dennej, wyniesiona 160 – 180 m n.p.m. Południowa część powiatu leży w obszarze doliny Warty. Najważniejsze dla rozwoju powiatu są warstwy przypowierzchniowe, czwartorzędowe obejmujące osady zlodowacenia środkowo-polskiego. Obszar powiatu ma niewielkie znaczenie pod względem gospodarczego wykorzystania kopalin. Do pozyskiwanych surowców naturalnych należą żwiry i piaski mające zastosowania jako materiały budowlane Naturalną formacją przyrodniczą są lasy. Lasy powiatu zduńskowolskiego występują w przeważającej części na siedliskach borowych, najczęściej na najuboższych glebach. Charakterystyczny jest skład gatunkowy oraz wiek drzewostanów. W składzie tym dominuje sosna (85 %), ponadto występuje: brzoza, olcha, dąb, jesion, klon oraz topola, osika, wierzba, świerk, jodła i inne gatunki mające marginalne znaczenie dla produkcji drewna, ale istotne dla ekosystemów leśnych. ogólna powierzchnia leśna w powiecie zduńskowolskim wynosi wg ewidencji gruntów 7 923 ha (stan na dzień 31.12.2005 r.), tj. około 21,5 % ogólnej powierzchni powiatu. Powierzchnia lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa (należących do osób fizycznych, wspólnot gruntowych, spółdzielni, kościołów) wynosi 2 184 ha, co stanowi 27,6 % ogólnej powierzchni lasów powiatu. Pod względem wieku dominują drzewostany klas wieku I, II i III (tj. w wieku do 60 lat). Korzystnym zjawiskiem jest wzrost udziału drzewostanów starszych klas wieku - powyżej 60 lat. Średnia zasobność masy drewna na 1 ha wynosi ok. 160 m 3. Zasobność masy drewna w lasach nie stanowiących własności Skarbu Państwa jest niższa od zasobności dla Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi. Aktualizacja 2011 r.: 10 W ostatnich latach zwiększyła się ogólna powierzchnia leśna w powiecie zduńskowolskim, która wg ewidencji gruntów wynosi 7959 ha (stan na dzień 31.12.2009 r..), tj. około 21,6 % ogólnej powierzchni powiatu. Zwiększyła się również powierzchnia lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa (należących do osób fizycznych, wspólnot gruntowych, spółdzielni, kościołów) i wynosi 2205 ha, co stanowi 27,7 % ogólnej powierzchni lasów powiatu. 2.2.1 Turystyka Powiat zduńskowolski jest najmniejszym terytorialnie powiatem w województwie łódzkim. Nie znaczy to jednak, że jest nieatrakcyjny pod względem turystycznym. Posiada trzy znakowane szlaki turystyczne o łącznej długości 100 km. Dwa z nich: „Wokół Zduńskiej Woli” oraz „Uroczyska i rezerwaty” są przeznaczone dla turysty pieszego, a „W środku Polski – ziemia znana i nieznana” to szlak rowerowy. Wszystkie trzy szlaki turystyczne rozpoczynają się w Zduńskiej Woli, gdzie warto odwiedzić Muzeum Historii Miasta, Skansen Lokomotyw, Muzeum - Dom Urodzin św. Maksymiliana Marii Kolbego, Muzeum Dziejów Zgromadzenia Księży Orionistów w Polsce, pamiątkę po żydowskiej społeczności miasta – cmentarz z licznymi rzeźbami w piaskowcu tzw. macewami. Ponadto przez powiat przebiegają dwa szlaki turystyczne: Europejski Szlak Romański z najcenniejszym obiektem zabytkowym powiatu - romańskim kościołem p.w. św. Urszuli z ok. 1250 roku w Strońsku oraz szlak walk nad Wartą 1939 roku, który biegnie doliną Warty i łączy miejscowości związane z walkami 10 Dywizji Piechoty Armii Łódź. Najważniejszymi zabytkami historycznymi są obiekty sakralne, dawne dwory szlacheckie, kapliczki, nekropolie. Wymienić tu należy: XIX-wieczne dwory i parki w Kalinowej, Paprotni, Pstrokoniach, Prusinowicach, Wojsławicach, drewniane domy tkaczy w Zduńskiej Woli, gotycki kościół p.w. Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba w Szadku, romański kościół p.w. św. Urszuli w Strońsku. Turystyczne walory powiatu to także przyroda – zachowane fragmenty cennych skupisk roślinnych chronione są w formie rezerwatów leśnych: „Jamno”, „Wojsławice”, „Jabłecznik”, torfowo-leśny „Korzeń” oraz Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki. Otaczające Zduńską Wolę gminy mają charakter rolniczy z możliwością rozwoju bazy agroturystycznej oraz turystyczno-rekreacyjnej, szczególnie na obszarach południowych nad rzeką Wartą. Zarówno zabytki kultury jak i przyroda stwarzają szansę rozwoju turystyki aktywnej (konie, rowery, kajaki, runo leśne) oraz agroturystyki ukierunkowanej na turystę sobotnio-niedzielnego oraz na zatrzymanie turystów przejeżdżających przez powiat zduńskowolski, na terenie którego krzyżują się ważne szlaki komunikacyjne: drogowe i kolejowe. Przyjmowanie i obsługa turystów stanowić może źródło dodatkowych dochodów, a co się z tym wiąże wzrost rentowności bazy noclegowej, gastronomicznej i handlowej powiatu. Aktualizacja 2011 r.: 11 Powiat Zduńskowolski jest partnerem projektu zakładającego powstanie Łódzkiego Szlaku Konnego. Będzie to najdłuższy - nie tylko w Polsce, ale i całej Europie - szlak konny nazwany imieniem majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala". Szlak składać się będzie z dwóch pętli. Krótsza prowadzi przez powiaty sąsiadujące z Łodzią. Dłuższa (bardziej oddalona od samej aglomeracji) to ponad 1000 km trasy prowadzącej przez największe ośrodki jazdy konnej, a więc i przez Gajewniki w powiecie zduńskowolskim, które dysponują doskonałym zapleczem infrastrukturalnym dla aktywnego relaksu jeździeckiego, a więc może być również idealnym miejscem dla postoju i wypoczynku na trasie szlaku konnego. 2.2.2 Walory krajobrazowo-przyrodnicze Naturalnie piękne i cenne przyrodniczo obiekty, rozsiane na obszarze powiatu zduńskowolskiego obejmowane są ochroną w postaci rezerwatów przyrody, użytków ekologicznych czy innych przewidzianych prawem form. Najważniejszymi obszarami chronionymi na terenie powiatu zduńskowolskiego są rezerwaty przyrody. Celem tworzenia rezerwatów jest zachowanie przyrody w stanie pierwotnym dla nauki i dydaktyki, a wszelka działalność tam prowadzona musi być podporządkowana funkcji ochronnej. Rezerwaty występujące na terenie powiatu to rezerwaty częściowe, gdzie ochronie podlegają poszczególne elementy środowiska przyrodniczego, są udostępniane dla zwiedzających, a na ich terenie przeprowadzane są zabiegi pielęgnacyjne. Są to: Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki rezerwat „Jamno” o powierzchni 22,35 ha - położony na terenie gm. Szadek, rezerwat „Jabłecznik” o powierzchni 47,29 ha - położony na terenie gm. Zduńska Wola, rezerwat „Wojsławice” o powierzchni 97,29 ha - położony na terenie gm. Zduńska Wola, rezerwat „Korzeń” o powierzchni 34,93 ha - położony na terenie gm. Zapolice. Użytki ekologiczne zlokalizowane są na terenie gmin Zduńska Wola (we wsi Piaski o powierzchni 3 ha oraz utworzony w 2004 r. uchwałą rady gminy we wsi Zborowskie o powierzchni 4,70 ha) i Zapolice (dwa użytki we wsi Rembieszów o powierzchni 32,54 ha i 4,32 ha oraz we wsiach Kalinowa o powierzchni 1 ha i Jeziorko o powierzchni 1,34 ha). Na terenie powiatu zduńskowolskiego znajdują się 153 drzewa pomnikowe objęte ochroną prawną. Ich rozmieszczenie w gminach przedstawia się następująco: - m. Zduńska Wola - łącznie 58 drzew różnych gatunków, w tym aleja wielogatunkowa składająca się z 38 klonów srebrzystych i 2 klonów jesionolistnych; 12 - Zduńska Wola - 21 drzew różnych gatunków, w tym grupa drzew jednogatunkowych, tj. 3 wiązy szypułkowe; - Zapolice - 50 drzew różnych gatunków, w tym aleja jednogatunkowa składająca się z 13 lip drobnolistnych; - Szadek - 24 drzewa pomnikowe różnych gatunków, w tym tulipanowiec, gatunek rzadko występujący na terenie całego kraju, który znajduje się w parku wiejskim w Boczkach. Aktualizacja 2011 r.: Na terenie powiatu zduńskowolskiego zmniejszyła się w ostatnich latach liczba drzew pomnikowych objętych ochroną prawną i jest ich obecnie 146 sztuk. W rozbiciu na tereny gmin, na terenie których zmniejszyła się liczba drzew pomnikowych sytuacja przedstawia się następująco: na terenie m. Zduńska Wola występują łącznie 53 drzewa różnych gatunków, w tym aleja wielogatunkowa składająca się z 34 klonów srebrzystych i 2 klonów jesionolistnych; na terenie Gminy Zapolice występuje 48 drzew różnych gatunków, w tym aleja jednogatunkowa składająca się z 13 lip drobnolistnych. 2.2.3 Dziedzictwo kulturowe W powiecie zduńskowolskim znajduje się wiele pamiątek przeszłości. Zarejestrowanych jest 35 zabytków architektury, głównie obiektów sakralnych oraz dworów szlacheckich. Na terenie powiatu funkcjonuje kilka placówek muzealnych: 1. Muzeum Historii Miasta w Zduńskiej Woli gromadzące głownie eksponaty związane z dziejami miasta. Zbiory muzeum liczą około 10 tysięcy eksponatów zgromadzonych w działach tematycznych: historycznym, technicznym, numizmatycznym, sztuki, biograficznym, militariów i archeologii. Stałe ekspozycje to „Rodowód miejski przemysłowej Zduńskiej Woli”, „Salon mieszczański z przełomu XIX i XX wieku. 2. Muzeum Dom Urodzenia św. Maksymiliana Marii Kolbego gdzie w czterech izbach znajdują się sprzęty oraz świadectwa i materiały dotyczące życia i działalności Świętego. Jedno z pomieszczeń to dawny warsztat tkacki z maszynami i urządzeniami do produkcji tkanin. 3. Muzeum Dziejów Zgromadzenia Księży Orionistów w Polsce – znajdują się tu ekspozycje dotyczące założyciela zgromadzenia św. Ks. Alojzego Orione, przedmioty kultu religijnego, a także zbiory dotyczące Ojca Świętego Jana Pawła II. 4. Skansen Lokomotyw w Zduńskiej Woli – Karsznicach – zgromadzonych jest tu 14 lokomotyw z początku XX w., kolejka linowa – terenowa na Gubałówkę oraz kilka innych zabytkowych urządzeń kolejowych. Do 13 Skansenu należy również Izba Historii, w której znajdują się dokumenty dotyczące działalności Zakładu Taboru Kolejowego. 5. Izba Regionalna przy Zespole Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wojsławicach – posiada zbiory związane z kulturą ludową regionu sieradzkiego, w tym również powiatu zduńskowolskiego. Wśród najcenniejszych zabytków powiatu należy wymienić: - Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP w Zduńskiej Woli, - Kościół Ewangelicko-Augsburski wraz z pastorówką i domem służby kościelnej w Zduńskiej Woli - Dom - obecnie Liceum Plastyczne w Zduńskiej Woli, ul. Sieradzka 29 - Dom tkacza w Zduńskiej Woli, ul. Kolbego 9, - Dom w Zduńskiej Woli, ul. Złotnickiego 6, - Dom w zduńskiej Woli, ul. Złotnickiego 13, - Kościół p.w. św. Urszuli w Strońsku (romański z XIII wieku), - Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba w Szadku (gotycki z XIV wieku), - Kościół cmentarny p.w. św. Idziego w Szadku, - Dzwonnica obronna przy kościele parafialnym w Szadku, - Kościół p.w. św. Katarzyny w Korczewie (drewniany z XVIII wieku), - Dwór, oficyna i spichlerz w Prusinowicach, - Spichlerz w Przatowie Górnym, - Dwór w Rzepiszewie, - Dwór w Kalinowej, - Dwór w Pstrokoniach, - Dwór w Wojsławicach, - Kaplica w Rembieszowie, - Kaplica w Strońsku, - Kapliczka przydrożna w Tymienicach, Aktualizacja 2011 r.: Jedną z nowo powstałych placówek muzealnych jest Izba Regionalna w Prusinowicach – gromadząca pamiątki kultury materialnej mieszkańców wsi. Do cenniejszych zabytków powiatu zduńskowolskiego należy zaliczyć również: 1. Zespół pałacowo-parkowo-folwarczny w Wojsławicach, 2. Klasycystyczny dworek założyciela miasta w Zduńskiej Woli, ul. Złotnickiego 12, 3. Domy tkaczy w Zduńskiej Woli, ul. Złotnickiego 18, 4. Kościół baptystów w Zduńskiej Woli, ul. Dąbrowskiego 22, 5. Dawna kaplica braci morawskich (obecnie harcówka) w Zduńskiej Woli, ul. Złotnickiego 23, 6. Kilka zespołów fabrycznych z przełomu XIX i XX w. w Zduńskiej Woli, 7. Browar w Zduńskiej Woli (dawny browar Z. Anstadta) przy ul. Parkowej, 8. Cmentarz żydowski w Zduńskiej Woli (wpisany do rejestru zabytków), ul. Kacza 16, 9. Cmentarze – rzymskokatolicki, ewangelicko-augsburski, baptystów 14 – w Zduńskiej Woli. 2.3 Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego W zakresie zadań powiatów nie występują zadania dotyczące gospodarki komunalnej, jednak administracja samorządowa szczebla powiatowego pełni funkcje administracyjne dla tej sfery gospodarki gmin. Do zadań powiatu należy stwierdzanie zgodności gospodarki komunalnej na terenie gmin z obowiązującymi przepisami prawa poprzez wydawanie decyzji i pozwoleń. Zadania powiatu obejmują również sferę gospodarczego wykorzystania środowiska przez przedsiębiorców, których przedsięwzięcia są nadzorowane przez Wydział Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Zduńskiej Woli. Analizując poszczególne aspekty gospodarki komunalnej na terenie powiatu należy wyróżnić: gospodarkę wodno-ściekową, gospodarkę odpadami stałymi i zadania z zakresu ochrony atmosfery. 2.3.1 Gospodarka wodno-ściekowa Wody powierzchniowe Teren powiatu zduńskowolskiego leży w całości w zlewni rzeki Warty. Sama rzeka Warta płynie krótkimi odcinkami przez południowo zachodnie obrzeża powiatu. Sieć hydrograficzną powiatu tworzą rzeki: Warta, Widawka, Pichna, Pichna z Szadkowic (Szadkówka), Pisia i Tymianka. Ponadto zasoby wód powierzchniowych powiększa sztuczny zbiornik retencyjny „Kępina” w Zduńskiej Woli o powierzchni lustra wody 7,4 ha i pojemności 128 090 m3 (jedyny zbiornik retencyjny na terenie powiatu zduńskowolskiego) zbudowany w górnym odcinku rzeki Pichny. Generalnie zasoby wód powierzchniowych w powiecie zduńskowolskim są bardzo małe. W kontekście zapotrzebowania gospodarczego zarysowuje się deficyt wody. Problem niedoboru wód powierzchniowych może stanowić barierę rozwojową dla naszego powiatu. Małe przepływy w rzekach oraz niewielka ich długość powoduje, że są one podatne na zanieczyszczenia. Wszystkie rzeki na terenie powiatu prowadzą wody silnie zanieczyszczone – pozaklasowe. Przez rzekę Pichnę odwadniane jest 82 % miasta Zduńska Wola, północno-zachodnia część gmin Szadek i Zduńska Wola; przez rzekę Wartę – południowo-zachodnia część gm. Zapolice; przez ciek Pisia – północnowschodnia część gm. Szadek; przez rzekę Tymiankę odwadniane są zachodnie obrzeża gminy Zduńska Wola i północno-wschodnia część miasta Zduńska Wola, oraz przez dopływy rzeki Grabi – północno-wschodnia część gminy Zapolice. Rzeka Warta na terenie powiatu przepływa przez Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki. Występują tu liczne zabagnienia i starorzecza. Rzeka jest częściowo obwałowana. Rzeka Pichna zbiera wodę głównie z terenu miasta Zduńska Wola i stanowi odbiornik oczyszczonych ścieków 15 z Miejskiej Oczyszczalni Ścieków dla m. Zduńska Wola. Przepływ rzek przez kompleksy leśne ma zwykle charakter naturalny. Powiat zduńskowolski charakteryzuje brak jezior. Zasoby wodne określa się w związku z ich odnawialnością. Analizując zasoby wodne z różnych grup uwzględnia się objętość wody i czas jej wymiany. Powiat zduńskowolski jest ubogi w wody powierzchniowe. Ocena wielkości zasobów wód rzecznych związana jest z naturą cieku jako nośnika wody. Zasoby te są określane wielkością odpływu ze zlewni. Zasoby wodne określone są odpływem jednostkowym i na terenie powiatu wahają się między 3,8 a 5,0 l/s z 1 km2. Odpływ ulega zmianom sezonowym: w półroczu zimowym (miesiące XI-IV) odpływa 60% odpływu rocznego, w półroczu letnim (miesiące V-X) około 40 %. Gospodarka wodna Gospodarowanie wodą polega na trwałym zabezpieczeniu potrzeb ilościowych i jakościowych wody oraz jej dostarczenia w odpowiednim czasie. Poza zaspokojeniem potrzeb ludności i gospodarki celem gospodarki wodnej są: podtrzymanie funkcji ekologicznych, zapewnienie ochrony przed niekorzystnymi zjawiskami hydrologicznymi (powódź, susza). W ostatnich latach obserwuje się powolny efekt odbudowy zasobów wód podziemnych. Głównym czynnikiem prowadzącym do odbudowy zasobów jest zmniejszenie zużycia wody przez gospodarkę komunalną (oszczędzanie, racjonalizacja, wzrost cen wody) i przemysł (spadek produkcji, likwidacja zakładów pracy). Na terenie powiatu zużywano, na potrzeby przemysłu i gospodarki komunalnej, wyłącznie wody podziemne. Przykładowo w 2005 r. pobór wody na terenie powiatu wyniósł średnio 11 820,6 m3/d na potrzeby gospodarki komunalnej i przemysłu. Z sieci wodociągowej pobierano 79,2 %, z czego na przemysł przypada 20,7 %, a gospodarkę komunalną 58,5 %. Z ujęć własnych zakładów przemysłowych pobrano 2 457 m3/d (20,8 %). Sumaryczny pobór wody na terenie powiatu w latach 2003 – 2005 [m3/d]. Sieć wodociągowa Lata 2003 2004 2005 Gospodarka komunalna 8 116 8 388 7 161 Przemysł 1 888 767 2 170 Ujęcia własne zakładów przemysłowych 2 195 2 044 1 952 Łączny pobór wody 12 199 11 199 11 283 Źródło: opracowanie własne (na podstawie danych z “Raportu o stanie środowiska w województwie łódzkim” za lata 2003 – 2005) W ostatnich latach zarysowuje się tendencja spadkowa zużycia wody. Obserwuje się zmniejszenie zużycia wody na obszarach miejskich 16 (oszczędność wywołana opomiarowaniem użytkowników indywidualnych), a wzrost na obszarach wiejskich (rozbudowa wodociągów). Zużycie wody przez gospodarkę komunalną w latach 2003 – 2005 [m3/d] Wodociąg miejski w Szadku miejski w Zduńskiej Woli wiejskie ogółem Razem „2003 764 5 736 1 616 8 116 Lata „2004 762 5 532 „2005 195 5 095 2 094 8 388 1 871 7 161 Źródło: opracowanie własne (na podstawie danych z “Raportu o stanie środowiska w województwie łódzkim” za lata 2003 – 2005) Na terenie powiatu funkcjonuje 16 ujęć wód podziemnych zaopatrujących wodociągi miejskie i wiejskie. Ujęcia czerpią głównie wodę z poziomu górnokredowego (poza ujęciem w Gajewnikach, gm. Zduńska Wola i jednej studni w Rębieskich, gm. Zduńska Wola) i całkowicie pokrywają zapotrzebowanie na terenach zwodociągowanych. Największe zakłady na terenie powiatu czerpią wodę z ujęć własnych. Są to Elektrociepłownia Zduńska Wola Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli, „Zwoltex Włóknina” Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli, ICOPAL S.A. w Zduńskiej Woli oraz Browar Staropolski Sp. jawna w Zduńskiej Woli. Mniejsze zakłady pobierają wodę z wodociągów. Ilość wody pobieranej na potrzeby przemysłu wykazuje niewielkie zmiany. Jedynie w 2004 r. zanotowano znaczne obniżenie pobieranej wody przez przemysł. Aktualizacja 2011 r.: Powiat zduńskowolski zaopatrywany jest w wodę wyłącznie z ujęć głębinowych, zarówno dla celów gospodarki komunalnej jak i przemysłu. Według informacji dostępnych w Głównym Urzędzie Statystycznym (źródło: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/lodz/ASSETS_09p01_01.pdf) zużycie wody na potrzeby gospodarki i ludności w 2008 r. wyniosło w powiecie zduńskowolskim 3,2 mln m3, w tym przemysł 0,7 mln m3 (22,4 %) i eksploatacja sieci wodociągowej (bez zużycia wody na cele przemysłowe) 2,5 mln m3 (tj. 77,6 %). Największe zakłady przemysłowe na terenie powiatu czerpią wodę z ujęć własnych. Są to Elektrociepłownia Zduńska Wola Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli, ICOPAL S.A. w Zduńskiej Woli oraz Browar Staropolski Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli, Agros-Nova sp. z o.o. w Warszawie, zakład w Tymienicach, oraz Ferax sp. z o.o. w Zduńskiej Woli. Mniejsze zakłady pobierają wodę z wodociągów. 17 Aktualizacja 2011 r.(dodano): Gospodarka ściekowa Według informacji dostępnych w Głównym Urzędzie Statystycznym (źródło: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/lodz/ASSETS_09p01_02.pdf) w powiecie zduńskowolskim w 2008 r. wytworzono 2,5 mln m3 ścieków, z czego oczyszczonych było 2,45 mln m3 (w tym oczyszczonych mechanicznie 2,7 %, chemicznie /tylko ścieki przemysłowe/ i biologicznie 5,6 % i z podwyższonym usuwaniem biogenów 89,6 %) oraz 0,5 mln m 3 nieoczyszczonych (odprowadzanych siecią kanalizacyjną). Z oczyszczalni ścieków korzysta 66,1 % ludności powiatu Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków w gminach (stan na 31.12.2007) Gmina Miasto Zduńska Wola Szadek: - miasto - wieś Zduńska Wola Zapolice Liczba % 38640 87,5 743 647 2990 805 37,4 12,1 26,2 16,8 źródło:http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/lodz/ASSETS_OCHRONA_SRODOWISKA_2007.pdf tabl. 19) Oczyszczalnie ścieków komunalnych i przemysłowych na terenie powiatu zduńskowolskiego Gmina Miejscowość Miasto Zduńska Wola Zduńska Wola Zduńska Wola Zduńska Wola Tymienice Gajewniki Nazwa zakładu Elektrociepłownia Zduńska Wola sp. z o.o. w Zduńskiej Woli PKP Cargo S.A. Zakład Taboru w Łodzi Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Zduńskiej Woli Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli „AVES” sp. z o.o. w Gajewnikach 18 Rodzaj oczyszczalni Mechaniczna Mechaniczna Mechanicznobiologicznochemiczna Mechaniczno -biologiczna Wojsławice Janiszewice Przatówek Szadek Prusinowice Szadek Zapolice Zapolice Gmina Zduńska Wola ZHU „Tytan” Anna Kucharska w Zduńskiej Woli Dom Pomocy Społecznej w Przatówku Szkoła Podstawowa w Prusinowicach Zakład Gospodarki Komunalnej w Szadku Gmina Zapolice Mechaniczno -biologiczna Mechaniczna Mechaniczno -biologiczna Mechaniczno -biologiczna Mechaniczno -biologiczna Mechaniczna Źródło: informacje własne 2.3.2 Gospodarka odpadami stałymi 1. 2. 3. 4. 5. Można wyróżnić następujące rodzaje odpadów i sposób gospodarowania nimi: komunalne - ilość odpadów komunalnych powstających w powiecie zduńskowolskim (przyjęta na podstawie danych z “Raportu o stanie środowiska w województwie łódzkim” za lata 2003 – 2005) w latach 2003 – 2005 wyniosła odpowiednio 68 712 m3, 34 430 m3 i 19 244 Mg rocznie, wytwarzane w sektorze handlowym i publicznym - część odpadów wytwarzanych w ww. działach gospodarki jest segregowana u źródła i nie trafia na składowisko odpadów tylko bezpośrednio poddawana jest recyklingowi, medyczne i weterynaryjne - ilość wytwarzanych odpadów medycznych w roku 2005 wyniosła ok. 18 Mg (przyjęta na podstawie danych z “Raportu o stanie środowiska w województwie łódzkim”). Ponadto na terenie powiatu zduńskowolskiego wytwarzanych jest ok. 0,5 Mg odpadów niebezpiecznych w 19 prywatnych gabinetach lekarskich. Odpady weterynaryjne wytwarzane są w 7 lecznicach weterynaryjnych funkcjonujących na terenie powiatu. Odpady niebezpieczne pochodzenia medycznego przekazywane są głównie firmom zajmującym się transportem tego typu odpadów (do kolejnych posiadaczy odpadów zajmujących się ich termicznym unieszkodliwianiem). Odbiorem padłych zwierząt zajmują się firmy, których siedziby znajdują się poza terenem powiatu zduńskowolskiego w oparciu o umowy zawarte z gminami, przemysłowe - na terenie powiatu zduńskowolskiego w roku 2005 wytworzono ogółem 24 956 Mg, w tym 31 Mg odpadów niebezpiecznych, z których poddano odzyskowi 11 750 Mg, w tym 12 Mg odpadów niebezpiecznych. Z analizy danych za lata 2003 – 2005 wynika, że ilość wytworzonych odpadów przemysłowych jest z roku na rok coraz mniejsza, z sektora budowlanego - szacunkowa ilość odpadów rozbiórkowych i budowlanych wytwarzanych w Polsce na jednego mieszkańca miasta wynosi 19 40-50 kg/rok. Dodatkowo powstaje około 20% odpadów pochodzących z remontów i budowy w poszczególnych sektorach gospodarki. Duża część odpadów budowlanych zarówno z terenów prywatnych (głównie na wsiach) oraz z zakładów produkcyjnych wykorzystywana jest do niwelacji i rekultywacji terenu, odzyskiwana w procesie budowy dróg, fundamentów. Niewielka część trafia na składowiska odpadów, 6. wraki samochodowe - winny być przekazywane do uprawnionych odbiorców posiadających wymagane prawem zezwolenia. Obecnie na terenie powiatu funkcjonują 3 zakłady (w Zduńskiej Woli, gminie Zduńska Wola i gminie Szadek), w których w 2006 r. złomowano 237 pojazdów o wadze 155 Mg. Wydaje się, że istniejąca w powiecie ilość punktów złomowania pojazdów wycofanych z eksploatacji w pełni zabezpiecza potrzeby w tym zakresie, 7. z oczyszczalni ścieków komunalnych - osady ściekowe, skratki, odpady z piaskowników pochodzą z 5 oczyszczalni ścieków. Największą ilość stanowią osady ściekowe. Są one wykorzystywane głównie w rolnictwie. Pozostałe składowane są na składowiskach odpadów. Ilości wytwarzanych odpadów w poszczególnych oczyszczalniach ścieków na terenie powiatu zduńskowolskiego w latach 2005 i 2006 [Mg] Lp. Oczyszczalnia 1. MPWiK sp. z o.o. w Zduńskiej Woli 2. ZSRCKU Wojsławice, Zduńska Wola 3. ZGK Szadek 4. DPS Przatówek, gm. Szadek 5. Gmina Zapolice Razem lata gm. 2005 2006 2005 2006 2005 2006 2005 2006 2005 2006 2005 2006 Osady ściekowe 11500 9988 60 63 8,16 9,0 2,0 120 128 11689,00 10189,16 Skratki 100 146 0,1 0,1 0,009 0,007 0,002 0,5 0,6 100,607 146,711 Piasek z piaskowników 100 128 5,4 b.d. b.d. 34 51 134,0 184,4 Źródło: opracowanie własne (dane uzyskane od właścicieli i użytkowników oczyszczalni ścieków) Przywóz i wywóz odpadów Na terenie powiatu zduńskowolskiego występuje zarówno wywóz jak i przywóz odpadów. Wywozi się odpady podlegające odzyskowi, których nie można odzyskać na terenie powiatu, a przywozowi podlegają odpady, których nie można pozyskać na terenie powiatu. Odpady przemysłowe podlegające wywozowi poza granice powiatu zduńskowolskiego to zarówno odpady rolnospożywcze (np. odpady poubojowe, padłe zwierzęta), jak i odpady niebezpieczne (np. odpady medyczne i weterynaryjne, akumulatory, lampy fluoroscencyjne, zużyte środki ochrony roślin, zużyte oleje). 20 Niektóre dziedziny przemysłu w trakcie swojej działalności wykorzystują odpady, których nie mogą pozyskać z terenu powiatu zduńskowolskiego – zachodzi wówczas potrzeba przywozu odpowiednich odpadów (ICOPAL S.A. w Zduńskiej Woli – popioły lotne z węgla, Borg Automotive Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli – niesprawne alternatory, rozruszniki i prądnice). W przypadku osadów ściekowych z Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Zduńskiej Woli przekazywane są one innym posiadaczom odpadów wykorzystującym je w większości poza terenem powiatu zduńskowolskiego. W powiecie prowadzona jest częściowa segregacja odpadów komunalnych, a na jedynym składowisku mieszczącym się na terenie powiatu zduńskowolskiego prowadzony jest odzysk surowców wtórnych z masy odpadów komunalnych przywożonych w celu składowania. W granicach powiatu zduńskowolskiego jedyną metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie na składowisku odpadów. Na terenie powiatu znajduje się jedno składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne z uregulowanym stanem prawnym. Mieści się ono w gminie Zduńska właścicielem Wola, jest w miejscowości Miasto Zduńska Mostki, Wola. a jego Składowisko powstało w 1988 r. w wyrobisku poeksploatacyjnym piasku i żwiru o przeglądy powierzchni ekologiczne 10,49 oraz ha. Składowisko zatwierdzoną posiada instrukcję eksploatacyjną składowiska. Składowisko posiada naturalne zabezpieczenie (uszczelnienie) w postaci glin. Wpływ składowiska na środowisko (wody podziemne) monitorowany jest przy pomocy 4 piezometrów. Aktualizacja 2011 r.: GOSPODARKA ODPADAMI Na terenie powiatu zduńskowolskiego wprowadzony został system selektywnej zbiórki odpadów „w sąsiedztwie” oraz „u źródła” (pojemniki, worki) oraz częściowo wdrożony system zbierania wyselekcjonowanych odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych (np. baterie, akumulatory). Sukcesywnie wdrażany jest system zbierania i transportu odpadów wielkogabarytowych który polega na okresowym odbiorze odpadów wielkogabarytowych od właścicieli nieruchomości w gminach zlokalizowanych na terenie powiatu zduńskowolskiego. Zbiórka tekstyliów prowadzona jest za pomocą specjalistycznych pojemników oraz akcyjnie metodą „wstawki” po 21 wcześniejszym zgłoszeniu przez PCK. Tekstylia są również zbierane przez specjalistyczne firmy. Zbiórka odpadów niebezpiecznych, baterii i akumulatorów prowadzona jest w sposób ciągły do pojemników w szkołach i przedszkolach oraz w trakcie przeprowadzanych festynów organizowanych przez poszczególne gminy. Zgodnie z założeniami Planu Gospodarki Odpadami zbiórka odpadów niebezpiecznych prowadzona będzie przez specjalistyczne firmy posiadające zezwolenia w tym zakresie. System zbiórki odpadów pozwoli przyczynić się do zwiększenia pozyskania odpadów do recyklingu, dając przedsiębiorcom możliwość segregowania i pozbywania się produkowanych odpadów (w tym odpadów niebezpiecznych i pozostałych). Dużym problemem są nadal „dzikie wysypiska” odpadów. Rozwiązanie tego problemu tkwi w świadomości społecznej i wymaga konsekwentnych działań administracyjnych i edukacji proekologicznej. Podsystem gospodarki odpadami azbestu. Gminy z terenu powiatu zduńskowolskiego prowadzą ewidencję użytkowych wyrobów azbestowych. Cały proces postępowania z usuwaniem wyrobów azbestowych jest procesem długotrwałym, wymagającym dużych nakładów finansowych. Należy zauważyć, że sami posiadacze pokryć dachowych nie są w stanie pokryć kosztów utylizacji przedmiotowych odpadów, ponieważ są one stosunkowo duże. Instytucje finansujące tego typu przedsięwzięcia udzielają wsparcia finansowego na demontaż, transport i unieszkodliwianie azbestu. Ponadto, na terenie gmin, funkcjonują wciąż instalacje wodociągowe wykonane z rur azbestocementowych. Zastępowanie ich wyrobami bezazbestowymi będzie się odbywać sukcesywnie, w miarę ich technologicznego zużycia. W ramach realizacji ogólnokrajowego „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest, stosowanych na terytorium Polski”, zadanie to jest realizowane przez gminy. Jego charakter jest ciągły, gminy sukcesywnie będą również realizować program likwidacji odpadów niebezpiecznych (zawierających PCB). W celu ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko, należy w dalszym ciągu podejmować w gminach i w powiecie działania z związane z racjonalną gospodarką odpadami. 2.3.3 Energetyka Stan zanieczyszczenia powietrza (imisji) zależy od przebiegu emisji i rozmieszczenia jej źródeł oraz od czynników rozprzestrzeniających zanieczyszczenia. Jest on z natury bardzo zmienny, podobnie jak warunki meteorologiczne. 22 Stan zanieczyszczenia powietrza (dwutlenek siarki, dwutlenek azotu i pył zawieszony) – pomiary przeprowadzone w stacjach należących do ogólnokrajowej sieci monitoringowej w latach 2003 – 2005 [stężenie średnioroczne w g/m3] Dwutlenek azotu pył zawieszony PM 10 Dwutlenek siarki Dwutlenek azotu pył zawieszony PM 10 ul. Dąbrowskiego 2 Dwutlenek siarki ul. Szadkowska 2 2003 14,3 20,8 35,9 15,2 21,3 41,5 2004 7,4 21,4 39,5 7,7 20,9 42,9 2005 4,7 24,2 42,9 6,3 20,6 42,8 Wyszczególnienie pogrubiony – stężenie przekroczyło wartość dopuszczalną wraz z marginesem tolerancji Źródło: opracowanie własne (na podstawie danych z “Raportu o stanie środowiska w województwie łódzkim” za lata 2003 – 2005) Po analizie wyników pomiarów zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego należy stwierdzić, że jakość jego ulega sukcesywnej poprawie w przypadku jednych wskaźników (dwutlenek siarki), a pogorszeniu w przypadku innych (pył zawieszony). O poziomie zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego dwutlenkiem azotu decyduje przede wszystkim transport i komunikacja samochodowa. Emisja tego zanieczyszczenia jest jednym z ubocznych efektów spalania paliw w silnikach samochodowych. Zanieczyszczeniem powietrza jest wprowadzanie do powietrza substancji stałych, ciekłych lub gazowych w ilościach, które mogą ujemnie wpłynąć na zdrowie ludzi, klimat, przyrodę, glebę, wodę lub spowodować inne szkody w środowisku. Do głównych źródeł zanieczyszczeń należy zaliczyć zakłady energetyczne (elektrociepłownie, elektrownie), zakłady przemysłowe, kotłownie komunalne, paleniska indywidualne (domowe, tzw. niska emisja), środki transportu, źródła wtórne powstałe w wyniku odprowadzania oraz utylizacji ścieków i odpadów (np. oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów), rolnictwo (np. rozsiewanie nawozów sztucznych, stosowanie środków ochrony roślin), a także przemiany i reakcje chemiczne zachodzące 23 w zanieczyszczonej atmosferze oraz źródła naturalne (np. pożary lasów, burze pyłowe, pyły kosmiczne). Główne rodzaje zanieczyszczeń emitowane do powietrza atmosferycznego z terenu naszego powiatu to: pyły, dwutlenek siarki, dwutlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory, benzo/a/piren, przy czym największe ilości źródeł zanieczyszczeń skoncentrowane są w mieście Zduńska Wola. Należy zaznaczyć, że większe instalacje zlokalizowane na terenie naszego powiatu, z których emisja wymaga pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, posiadają je (13 jednostek organizacyjnych), a na terenie powiatu jest zlokalizowanych również 6 instalacji podlegających zgłoszeniu. Poniżej w tabeli przedstawiona została emisja zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza w latach 2001 i 2005 dla miasta Zduńska Wola, które znalazło się wśród 150 miast o dużej skali zagrożenia środowiska emisją zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych (przedstawione dane pokrywają się z danymi opisującymi emisję zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza w powiecie zduńskowolskim). Emisja zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza w latach 2001 i 2005 dla miasta Zduńska Wola. Zanieczyszczenia zatrzymane w urządzeniach do redukcji Emisja zanieczyszczeń gazowych w tym Lata pyłowych ogółem dwutlenek siarki tlenek azotu dwutlenek węgla pyłowych gazowych w tysiącach ton 2001 0,1 90,3 0,4 0,1 89,8 - - 2005 0,2 111,0 0,6 0,1 110,3 1,1 - Źródło: opracowanie własne na podstawie: Główny Urząd Statystyczny „Ochrona środowiska 2001”, „Ochrona środowiska 2005” Z powyższej tabeli wynika, że emisja zanieczyszczeń do powietrza (pyłowych i gazowych) zwiększyła się w ciągu ostatnich 5 lat. Wyżej przedstawione przykłady to dane o emisji z zakładów szczególnie uciążliwych dla czystości powietrza, dotyczące zanieczyszczeń wprowadzanych w sposób zorganizowany (tzn. z wszelkiego rodzaju urządzeń technologicznych i ogrzewczych za pośrednictwem emitorów-kominów, wyrzutni wentylacyjnych) 24 lub w sposób niezorganizowany (z oczyszczalni ścieków, składowisk, w toku przeładunku substancji sypkich lub lotnych, z hałd produkcyjnych itp.). Znaczne zanieczyszczenie powietrza substancjami pochodzącymi ze spalania paliw w silnikach pojazdów występuje w mieście Zduńska Wola, szczególnie w rejonie głównych ulic miasta oraz na obwodnicy, gdzie istnieje duże natężenie ruchu oraz przy trasach wylotowych z miasta oraz gmin Szadek, Zapolice, Zduńska Wola. Producentem ciepła zaspakajającym potrzeby miasta Zduńska Wola jest Elektrociepłownia Zduńska Wola Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli, natomiast przesyłem i dystrybucją ciepła do odbiorców i zarządzaniem sieciami cieplnymi na terenie miasta Zduńska Wola zajmuje się Miejskie Sieci Cieplne Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli. Stosowanym przez spółkę nośnikiem energii cieplnej jest woda. Innym producentem ciepła w Zduńskiej Woli jest kotłownia zlokalizowana na terenie PKP Cargo S.A. w dzielnicy Karsznice, która zaopatruje w ciepło zakład i osiedle mieszkaniowe. Lokalne kotłownie w Szadku i w Zapolicach dostarczają ciepło do znajdujących się tam bloków mieszkalnych. Do większych inwestycji zrealizowanych w powiecie z zakresu ochrony powietrza atmosferycznego można zaliczyć wykonanie modernizacji urządzeń odpylających w Elektrociepłowni Zduńska Wola sp. z o.o. w Zduńskiej Woli. Na terenie powiatu zduńskowolskiego stopniowo ulegają likwidacji lokalne kotłownie, m. in. kotłownie szkół, charakteryzujące się dużą uciążliwością dla środowiska ze względu na stosowanie paliwa klasycznego, jakim jest węgiel kamienny i koks. Postępuje również modernizacja urządzeń grzewczych (wymiana kotłów na wysokosprawne), a zainteresowane podmioty dokonują w swoich obiektach termomodernizacji polegającej na dociepleniu ścian zewnętrznych budynków, wymianie stolarki okiennej oraz modernizacji sieci cieplnych. Działania tego typu ograniczają straty ciepła, a tym samym emisja wprowadzanych zanieczyszczeń do powietrza zmniejsza się. Aktualizacja 2011 r.: OCHRONA POWIETRZA Jednostki organizacyjne zlokalizowane na terenie powiatu eksploatujące większe źródła zanieczyszczeń emitowanych do powietrza wyposażone są w instalacje odpylające ograniczające emisję pyłów wprowadzanych do powietrza atmosferycznego. Analiza wyników pomiarów zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego wskazuje, że jego jakość ulega sukcesywnej poprawie w przypadku jednych wskaźników (dwutlenek siarki), a pogorszeniu w przypadku innych (pył zawieszony). O poziomie zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego dwutlenkiem azotu decyduje przede wszystkim transport i komunikacja samochodowa. Emisja tego zanieczyszczenia jest jednym z ubocznych efektów spalania paliw w silnikach samochodowych. 25 Do głównych źródeł zanieczyszczeń należy zaliczyć zakłady energetyczne (elektrociepłownie, elektrownie), zakłady przemysłowe, kotłownie komunalne, paleniska indywidualne (domowe), środki transportu, źródła wtórne powstałe w wyniku wydalania oraz utylizacji ścieków i odpadów, hałdy lub składowiska odpadów, rolnictwo (np. rozsiewanie nawozów sztucznych, stosowanie środków ochrony roślin), a także przemiany i reakcje chemiczne zachodzące w zanieczyszczonej atmosferze oraz źródła naturalne (np. pożary lasów, burze pyłowe, pyły kosmiczne). Główne rodzaje zanieczyszczeń emitowane do powietrza atmosferycznego z terenu naszego powiatu to: pyły, dwutlenek siarki, dwutlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory, benzo/a/piren, przy czym największe ilości źródeł zanieczyszczeń skoncentrowane są w mieście Zduńska Wola. Poniżej w tabeli przedstawiona została emisja zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza w roku 2008 dla miasta Zduńska Wola. Miasta o dużej skali zagrożenia środowiska emisją zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w 2008 roku. Zanieczyszczenia zatrzymane w urządzeniach do redukcji Emisja zanieczyszczeń Lata gazowych w tym pyło wych ogółem dwutlenek siarki tlenek azotu dwutlenek węgla pyłowych gazowych w tysiącach ton 2008 0,1 86,2 0,4 0,1 85,7 1,7 - Źródło: „Ochrona środowiska 2009”- dane GUS. Dane o ilości zatrzymanych i zneutralizowanych zanieczyszczeń pyłowych oraz gazowych (według rodzajów) obrazują rozmiary zanieczyszczeń zredukowanych w urządzeniach do ochrony powietrza, zainstalowanych w zakładach uznanych za szczególnie uciążliwe dla atmosfery. Głównymi źródłami emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza atmosferycznego w powiecie zduńskowolskim są: zakłady przemysłowe, transport, paleniska indywidualne oraz rolnictwo. Emisja z punktowych źródeł 26 zanieczyszczeń tj. z zakładów przemysłowych jest objęta kontrolą i zewidencjonowana, natomiast emisja z pozostałych źródeł, ze względu na swój charakter i rozproszenie, jest trudna do zbilansowania i nie jest kontrolowana w skali powiatu. Udział źródeł nie punktowych w ogólnej emisji jest szacowany jako znaczący, lecz nie określony ilościowo. Poniżej uwzględniono tylko emisję z zakładów przemysłowych z terenu powiatu zduńskowolskiego. Zestawienia dokonano na podstawie informacji uzyskanych z Urzędu Marszałkowskiego – bazy danych, dotyczącej zakresu korzystania ze środowiska w 2009 roku oraz danych zebranych z ankiet Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Łodzi – Delegatura w Sieradzu wykorzystanych przy sporządzaniu rocznej oceny jakości powietrza w województwie łódzkim. Emisja zanieczyszczeń do powietrza z zakładów przemysłowych z terenu powiatu zduńskowolskiego w 2009 r. Powiat Zduńskowolski Pył [Mg/rok] 100,4 SO2 398,8 Emisja gazów [Mg/rok] NO2 CO 89,7 62,0 CO2 81905,8 Rzeczywista emisja z terenu powiatu zduńskowolskiego jest znacznie wyższa, gdyż obejmuje również emisję z małych zakładów, palenisk indywidualnych, a także emisję ze źródeł powierzchniowych i liniowych. Należy zauważyć, że na terenie powiatu największym źródłem punktowej emisji zanieczyszczeń powietrza jest Elektrociepłownia Zduńska Wola Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli. Stan czystości powietrza atmosferycznego. W powiecie zduńskowolskim w 2009 roku analiza stanu zanieczyszczenia powietrza wykonana została na podstawie danych zebranych z punktów pomiarowych zlokalizowanych w Zduńskiej Woli przy ul. Łódzkiej, ul. Wąskiej, ul. Szadkowskiej oraz w Szadku przy ul. Wilamowskiej i ul. Warszawskiej obsługiwanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi – Delegatura w Sieradzu oraz w Zduńskiej Woli przy ul. Dąbrowskiego obsługiwanego przez Stacje Sanitaro-Epidemiologiczna w Zduńskiej Woli. W analizie wykorzystano wyniki miesięcznych pomiarów stężeń zanieczyszczeń dwutlenku siarki i dwutlenku azotu uzyskanych metodą pasywną oraz wyniki średniodobowe pomiarów stężeń zanieczyszczeń dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i pyłu BS w przeliczeniu na PM10. W 2009 roku nie zostały przekroczone dopuszczalne stężenia badanych substancji. 2.4 Infrastruktura komunikacyjna Na terenie powiatu zduńskowolskiego występuje dość dobrze rozwinięta sieć komunikacyjna. Krzyżują się tu takie szlaki komunikacyjne jak 27 droga krajowa Nr 12 i 14 łącząca obszar powiatu z Łodzią w kierunku wschodnim oraz Poznaniem i Wrocławiem w kierunku zachodnim oraz linie kolejowe - Śląsk – Porty biegnąca z południa na północ oraz Łódź – Kalisz przebiegająca na kierunku wschód – zachód. Obecnie połączenia kolejowe tracą na znaczeniu, gdyż główny ciężar transportu przejęły połączenia drogowe. Łączy się to ze znacznym nasileniem ruchu kołowego i dużym obciążeniem dróg położonych na terenie powiatu. W związku z dużym obciążeniem ruchu kołowego systematycznemu pogorszeniu ulega stan techniczny dróg. Dotyczy to zarówno dróg o znaczeniu regionalnym – krajowych i wojewódzkich, jak i mających największe znaczenie dla komunikacji wewnątrz powiatu dróg powiatowych i częściowo gminnych. Istniejący na terenie powiatu układ kołowych szlaków komunikacyjnych ma charakter zintegrowany: drogi o większym znaczeniu komunikacyjnym – krajowe i wojewódzkie biegną na kierunku wschód – zachód, natomiast łączące je drogi powiatowe przebiegają na kierunku północ – południe. Takie ukształtowanie układu komunikacyjnego powiatu powoduje, że drogi powiatowe są w dużym stopniu obciążone nie tylko ruchem wewnętrznym lecz również obsługą transportu zewnętrznego. Duży stopień obciążenia powoduje pogarszanie się stanu technicznego dróg powiatowych, co w połączeniu z niedostatecznymi nakładami na ich modernizację (środki finansujące drogownictwo przeznaczane są przede wszystkim na utrzymanie dróg i niezbędne remonty) przyczynia się do stałego wzrostu stopnia zużycia powiatowych ciągów komunikacyjnych. Łączna długość dróg powiatowych wynosi 197,00 km, długość dróg powiatowych na terenie poszczególnych gmin przestawia się następująco: - gmina Zduńska Wola 56,6 km - gmina Zapolice 39,0 km - gmina i miasto Szadek 66,90 km w tym miasto Szadek – 12,09 km - miasto Zduńska Wola 34,5 km 87,4% dróg powiatowych ma nawierzchnię asfaltową lub utwardzoną (płyty IOMB niewielki odsetek dróg). Istniejący układ dróg na terenie powiatu nie wskazuje na potrzebę jego rozbudowy, a jedynie na konieczność modernizacji już istniejącej sieci. Największe potrzeby w zakresie modernizacji powiatowego układu komunikacyjnego występują na drogach łączących północną i południową część powiatu wraz z drogami przebiegającymi w granicach miasta Zduńska Wola. Zwłaszcza modernizacja dróg powiatowych położonych w granicach miasta ma duże znaczenie dla poprawy układu komunikacyjnego, gdyż zwiększa dostępność komunikacyjną stolicy powiatu oraz ułatwia komunikację pomiędzy południową i północną częścią powiatu. Osobnym problemem, zwłaszcza w obliczu wzrastającego ruchu rowerowego jest brak ścieżek rowerowych. Problem ten należy uwzględnić przy formułowaniu zadań inwestycyjnych z zakresu drogownictwa. Ponadto, ze względu na fakt, iż problem ruchu rowerowego dotyczy nie tylko dróg powiatowych, ale całego układu komunikacyjnego powiatu niezbędne jest opracowanie wspólnie z gminami zintegrowanego planu rozmieszczenia ścieżek rowerowych. 28 ] Aktualizacja 2011 r.: W związku ze wrastającymi problemami komunikacyjnymi, dotyczącymi dróg powiatowych na newralgicznym kierunku północ - południe w ostatnim okresie (2007 - 2012) powiat, prócz bieżącego utrzymania dróg przeprowadził znaczące inwestycje i remonty na drogach powiatowych, które zdecydowanie poprawiły stan dróg oraz bezpieczeństwo ruchu drogowego. Główną inwestycją jest realizowany w latach 2009-2012 projekt pn.: ,,Poprawa dostępności komunikacyjnej województwa łódzkiego poprzez przebudowę infrastruktury transportowej Północ - Południe w powiecie zduńskowolskim i łaskim”. Całkowity koszt projektu to prawie 72 mln zł, a łączna długość przebudowywanych dróg to ok. 38 km. Projekt ma charakter partnerski, w którym działania połączyły: Powiat Łaski, Miasto Zduńska Wola, Gmina Zduńska Wola, Gmina Zapolice i Gmina Widawa. Jest to projekt kluczowy w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, dofinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w 69% (ponad 46 mln zł). Drugim dużym projektem drogowym mającym na celu poprawę infrastruktury drogowej na kierunku Północ - Południe była przebudowa w latach 2009-2010 drogi powiatowej Zduńska Wola-Ptaszkowice o długości 6,8 km za kwotę ok. 4,4 mln zł. Tutaj również realizacja inwestycji była możliwa dzięki wsparciu Unii Europejskiej w kwocie 3 150 541 zł (co stanowi 75 % całkowitych kosztów kwalifikowanych zadania). Prócz tego przeprowadzono przebudowy i modernizacje innych dróg powiatowych w ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych, w tym m.in.: Przebudowa dróg powiatowych Nr 4914E na odcinku Czechy - Izabelów - Annopole Nowe i Nr 4903E na odcinku Izabelów - Tymienice. Etap I i II Przebudowa dróg powiatowych Nr 4914E Izabelów- Annopole Nowe i Nr 4903 E Izabelów- Tymienice. Przebudowa drogi powiatowej nr 4915E na odcinku Zduńska Wola - Ptaszkowice do granic powiatu. Przebudowa ulicy Karsznickiej - droga powiatowa w Zduńskiej Woli - I etap odcinek 286 m od drogi krajowej 12(14). Przebudowa ciągu komunikacyjnego ul. Getta Żydowskiego Nr 4918E w zakresie od drogi krajowej Nr 12(14) do ul. Tymienickiej oraz ul. Tymienickiej z odcinkiem drogi Zduńska Wola - Tymienice Nr 4905E. Przebudowa chodników w ul. Kilińskiego wraz z remontem - odnową nawierzchni na skrzyżowaniu ul. Łaskiej i Kilińskiego i przebudową odcinka kanalizacji deszczowej w ul. Łaskiej w Zduńskiej Woli. Przebudowa drogi powiatowej Nr 4903E Wojsławice - Kotliny. Remont ul. Getta Żydowskiego Nr 4918E w zakresie od drogi krajowej Nr 12(14) do Placu Wolności w Zduńskiej Woli oraz przebudowa drogi Nr 4905E w zakresie wykonania ciągu pieszo- rowerowego w istniejącym pasie drogowym w miejscowości Tymienice- jako rozszerzenie zadania realizowanego w ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych. 29 Przebudowa ciągu komunikacyjnego dróg gminnych we wsiach Opiesin, Janiszewice, Maciejów, Beniaminów w gminie Zduńska Wola. Przebudowa ciągu komunikacyjnego dróg we wsiach Michałów i Krobanów. Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego w mieście Zduńska Wola poprzez przebudowę ciągu komunikacyjnego Orione, Łąkowa, Sokola, Boczna Etap I ul. Orione, Łąkowa. Etap III Przebudowa drogi powiatowej Nr 4914 E na odcinku CzechyIzabelów Osobnym problemem, zwłaszcza w obliczu coraz większej ilości mieszkańców korzystających, głównie rekreacyjnie, z ruchu rowerowego jest brak ścieżek rowerowych. Problem ten uwzględniono przy realizacji zadań inwestycyjnych z zakresu drogownictwa. Większość ww. inwestycji uwzględniała budowę ścieżek rowerowych i ciągów rowerowo-pieszych na terenach zwartej zabudowy. Problem ruchu rowerowego dotyczy nie tylko dróg powiatowych, ale całego układu komunikacyjnego powiatu, a w związku z tym niezbędne jest opracowanie wspólnie z gminami zintegrowanego planu rozmieszczenia ścieżek rowerowych. Duże znaczenie dla rozwoju powiatu zduńskowolskiego wydaje się mieć budowa przebiegającej w południowych granicach Miasta Zduńska Wola droga ekspresowa S8. Droga ekspresowa S8 przez Wrocław - Sieradz - Zduńską Wolę - Łask - Pabianice - Łódź do Warszawy stanowić będzie jedną z najważniejszych arterii komunikacyjnych naszego kraju. Trasa ta połączy południowo-zachodnią część Polski z regionem łódzkim oraz Warszawą. Jej planowany przebieg jest szczególnie ważny dla powiatu zduńskowolskiego. Obecnie komunikacja samochodowa pomiędzy Łodzią, a Wrocławiem odbywa się drogami krajowymi nr 12 i 14. Wzrastające natężenie ruchu oraz zły stan techniczny wspomnianych dróg krajowych na tej trasie ma negatywny wpływ na bezpieczeństwo podróżujących. Obserwuje się stale rosnącą liczbę wypadków, w tym zdarzeń z udziałem ofiar śmiertelnych. 2.5 Własność terenów Uregulowania ustawowe określają, jakie tereny stanowiące własność skarbu państwa zostały przekazane jednostkom samorządowym poszczególnych szczebli. Na mocy tych przepisów własność powiatów stanowią tereny, na których znajdują się składniki majątku powiatów, takie jak: drogi powiatowe, powiatowe jednostki samorządowe. Na terenie powiatu zduńskowolskiego sytuacja prawna tych terenów jest uregulowana i nie stanowi przeszkód w efektywnym zarządzaniu majątkiem powiatu, w tym w realizowaniu inwestycji w obiektach stanowiących majątek powiatu. Istotnym problemem w zakresie gospodarki terenami jest kwestia kształtowania oferty inwestycyjnej powiatu. Jest to problem wykraczający poza sferę gospodarki terenami, mający jednak wpływ na możliwości rozwojowe powiatu. Posiadanie przez gminy tworzące powiat uporządkowanej oferty terenów inwestycyjnych pozwala na prowadzenie spójnej polityki informacyjnej 30 zarówno przez same gminy, jak i przez powiat w jego wydawnictwach promocyjnych. Mapa terenów inwestycyjnych powiatu zduńskowolskiego jest w fazie opracowywania. 2.6 Gospodarka 2.6.1 Struktura podmiotów gospodarczych Na terenie powiatu zduńskowolskiego wg stanu na dzień 31.12.2005 r. funkcjonowało 6116 podmiotów gospodarczych tj. 2,45% podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w województwie łódzkim. Struktura organizacyjna podmiotów gospodarczych powiatu zduńskowolskiego przedstawia się następująco: forma organizacyjna podmioty ogółem sektor publiczny sektor prywatny spółdzielnie spółki prawa handlowego w tym: spółki akcyjne w tym spółki z o.o. osoby fizyczne liczba podmiotów 6116 udział w udział w ogólnej licznie podmiotach podmiotów % województwa % 100,00 2,45 196 3,20 2,63 5920 96,80 2,45 22 234 0,36 3,83 2,12 2,06 6 0,12 1,38 177 2,89 1,95 5008 81,88 2,49 Z przedstawionych powyżej danych wynika, że dominującą formą prowadzenia działalności na terenie powiatu zduńskowolskiego stanowią podmioty prowadzone przez osoby fizyczne. Spółki prawa handlowego stanowią 3,83% ogółu podmiotów gospodarczych na terenie powiatu. Odniesienie struktury organizacyjnej do danych dla województwa łódzkiego pozwala zauważyć, że przy średnim udziale podmiotów ogółem na poziomie 2,45% powyżej tej średniej plasują się tylko udziały sektora publicznego (2,67%) i podmioty prowadzone przez osoby fizyczne (2,49%). Wyraźnie poniżej poziomu średniego przedstawia się udział spółdzielni i spółek prawa handlowego tj. dużych przedsiębiorstw. Świadczy to o większym niż średnia w województwie rozdrobnieniu działalności gospodarczej na terenie powiatu. Analiza gospodarki powiatu pod względem rodzaju działalności wskazuje, że podstawową dziedzinę działalności stanowi handel. Zajmuje się nim ok. 36% funkcjonujących w powiecie firm, około 16,2% przedsiębiorstw prowadzi działalność produkcyjną, 8,4% to przedsiębiorstwa budowlane, natomiast około 6% podmiotów stanowią przedsiębiorstwa transportowe 31 i prowadzące gospodarkę magazynową. W ostatnim okresie czasu w związku z ożywieniem się rynku nieruchomości, powstało wiele firm obsługujących tę sferę działalności. Udział podmiotów zajmujących się obsługą nieruchomości stanowi 11,9% ogółu podmiotów gospodarczych powiatu. Przedstawione powyżej dane dotyczące form organizacyjnych podmiotów gospodarczych oraz rodzaju działalności prowadzonej przez podmioty gospodarcze wskazują na dominujący udział mikroprzedsiębiorstw lokalnych prowadzących działalność w zakresie handlu detalicznego. Świadczy to o dużej przedsiębiorczości lokalnego społeczeństwa, ale jednocześnie wskazuje na ich słabość finansową oraz mniejszą skłonność do innowacji. Wykazana zależność oznacza również na dużą podatność tych podmiotów na niekorzystne zmiany zachodzące na rynku. O potencjale gospodarki powiatu stanowią przede wszystkim przedsiębiorstwa produkcyjne. Analiza działalności według działów pokazuje dość wyraźnie specjalizację przemysłową powiatu. W działalności produkcyjnej dominują takie branże jak: - przemysł lekki - produkcja materiałów budowlanych - przemysł spożywczy Aktualizacja 2011 r.: Na terenie powiatu zduńskowolskiego wg GUS stanu na dzień 31.09.2010 r. funkcjonowało 6124 podmiotów gospodarczych. Struktura organizacyjna podmiotów gospodarczych powiatu zduńskowolskiego przedstawia się następująco: Podmioty Gospodarki Narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według sektorów własnościowych PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ ZAREJESTROWANE H PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON WG SEKTORÓW WŁASNOŚCIOWYCH ogółem Sektor publiczny podmioty gospodarki narodowej ogółem państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego ogółem przedsiębiorstwa państwowe spółki handlowe spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego, gospodarstwa pomocnicze pozostałe Sektor prywatny podmioty gospodarki narodowej ogółem osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą spółki handlowe spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego spółdzielnie 32 Liczby bezwzględne % 6141 174 123 2,8% 2% 0 5 0 1 0,0% 0,08% 0,0% 0,01% 45 0,7% 5967 4965 258 39 20 97,2% 80,8% 4,2% 0,6% 0,3% fundacje stowarzyszenia i organizacje społeczne Pozostałe 10 165 510 0,16% 2,7% 8,3% Źródło: GUS wrzesień, 2010r. Z przedstawionych powyżej danych wynika, że dominującą formą prowadzenia działalności na terenie powiatu zduńskowolskiego stanowią podmioty prowadzone przez osoby fizyczne. Spółki prawa handlowego stanowią 5,00% ogółu podmiotów gospodarczych na terenie powiatu. Przedsiębiorstwa według głównych działalności gospodarczych Sekcja PKD ogółem rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Przemysł- przetwórstwo przemysłowe budownictwo handel i naprawy hotele i restauracje transport, gospodarka magazynowa i łączność pośrednictwo obsługa nieruchomości i firm pozostała działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna pozostałe podmioty Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi, wrzesień 2010r. Liczby bezwzględne 6141 81 860 803 1889 152 401 206 554 796 399 % 100,00% 1,3% 14% 13% 30,8% 2,5% 6,5% 3,3% 9% 12,9% 5345 Analiza gospodarki powiatu pod względem rodzaju działalności wskazuje, że podstawową dziedzinę działalności stanowi handel. Zajmuje się nim ok. 30,8% funkcjonujących w powiecie firm, około 14% przedsiębiorstw prowadzi działalność produkcyjną, 13% to przedsiębiorstwa budowlane, natomiast około 6,5% podmiotów stanowią przedsiębiorstwa transportowe i prowadzące gospodarkę magazynową. Udział podmiotów zajmujących się obsługą nieruchomości stanowi 9% ogółu podmiotów gospodarczych powiatu. Przedstawione powyżej dane dotyczące form organizacyjnych podmiotów gospodarczych oraz rodzaju działalności prowadzonej przez podmioty gospodarcze wskazują na dominujący udział mikroprzedsiębiorstw lokalnych prowadzących działalność w zakresie handlu detalicznego. Świadczy to o dużej przedsiębiorczości lokalnego społeczeństwa, ale jednocześnie wskazuje na ich słabość finansową oraz mniejszą skłonność do innowacji. Wykazana zależność oznacza również na dużą podatność tych podmiotów na niekorzystne zmiany zachodzące na rynku. O potencjale gospodarki powiatu stanowią przede wszystkim przedsiębiorstwa produkcyjne. Analiza działalności według działów pokazuje dość wyraźnie specjalizację przemysłową powiatu. W działalności produkcyjnej dominują takie branże jak: - przemysł lekki, - produkcja materiałów budowlanych, - przemysł spożywczy. 33 2.6.2 Zatrudnienie Ilość osób w wieku produkcyjnym na terenie powiatu zduńskowolskiego wynosi 43.246 osób, co stanowi 63,81% ludności powiatu. Potencjał ludnościowy powiatu na tle województwa przedstawia się korzystnie, gdyż udział poszczególnych grup ludności wynosi: ludność ogółem 2,63 % ludność w wieku przedprodukcyjnym 2,92 % ludność w wieku produkcyjnym 2,63 % ludność w wieku poprodukcyjnym 2,32 % co oznacza, że ludność powiatu stanowi stosunkowo młodą populację. Zatrudnienie na terenie powiatu jest coraz bardziej rozproszone. Obecnie 10 największych przedsiębiorstw na terenie powiatu zatrudnia łącznie tylko ok. 7,8% ogółu zatrudnionych. Wynika to z zarysowanej wcześniej tendencji do zmniejszania zatrudnienia przez duże firmy funkcjonujące na terenie powiatu zduńskowolskiego. Na zmniejszenie tego wskaźnika wpłynęły zwolnienia grupowe w największych zakładach w mieście Zduńska Wola, tj. Z.P.Dz. „Wola” oraz Fabryce Wyrobów Frotowych i Kocowych „Zwoltex” (obecnie „Zwoltex Włóknina” Sp. z o.o.). Na dzień 31.12.2005 r. w powiecie zduńskowolskim wśród dominujących na terenie powiatu branż produkcji najwięcej osób zatrudnia: przemysł i budownictwo – ok. 51,1% usługi rynkowe – ok. 26,3% usługi nierynkowe - ok. 21,8% rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo, rybactwo - ok. 0,8% Dużym pracodawcą jest handel zatrudniający ok. 19% pracowników na terenie powiatu, jednak wynika to z dużej ilości podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w tym zakresie. Przedstawione powyżej dane pozwalają na sformułowanie następującej prawidłowości dotyczącej sytuacji w zakresie zatrudnienia na obszarze powiatu zduńskowolskiego: spadek zatrudnienia w dużych podmiotach gospodarczych wzrastający stopień rozproszenia zatrudnienia duża zmienność w zakresie powstawania i likwidacji miejsc pracy Aktualizacja 2011 r.: Zgodnie z danymi z maja 2010 roku struktura ludności powiatu zduńskowolskiego przedstawia się następująco: Ogółem 67.588 W wieku przedprodukcyjnym 13.022 19,3% W wieku produkcyjnym 43.278 64% W wieku poprodukcyjnym 11.288 16,7% Struktura przedsiębiorstw ze względu na ich wielkość nie uległa znaczącej zmianie co przedstawia poniższa tabela. 34 Struktura przedsiębiorstw w powiecie zduńskowolskim według liczby zatrudnionych (stan w 2008 r.) Przedsiębiorstwa wg liczby zatrudnionych osób Od 0 do 9 Od 10 do 49 Od 50 do 249 Od 250 do 999 1000 i więcej Udział w liczbie Przedsiębiorstw 5746 321 66 7 1 ogółem 6141 % 93,5% 5,2% 1,07% 0,1% 0,01% 100,0% Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi, wrzesień 2010 r. 2.6.3 Największe podmioty gospodarcze na terenie powiatu Do największych podmiotów gospodarczych funkcjonujących w powiecie zduńskowolskim należą: 1. „Ferax” „Gatta” s.j. - producent wyrobów pończoszniczych, 2. „Wola” Sp. z o.o. - producent wyrobów pończoszniczych, 3. „Zwoltex Włóknina” Sp. z o.o. - producent koców i ręczników, 4. “Icopal” S.A. - produkcja materiałów izolacyjnych, 5. „AVES” Sp. z o.o. - producent przetworów z drobiu, 6. „Browar Staropolski” Sp. Jawna - producent piwa, 7. „Budvar CENTRUM” S.A. - produkcja okien, 8. Fabryka Okien „SZKILNIK” - produkcja okien, 9. „Agros Nova” Sp. z o.o. - produkcja soków owocowych, 10. „Izodom 2000 Polska Sp. z o.o. - producent systemu budowy domów, 11. „FABELO” s.j. - producent elementów obuwia, 12. PPH „ALMAX” - produkcja odzieży damskiej, 13. Zakład obuwia „EXBUT” - produkcja obuwia, 14. „Polmatex-Wolma” S.A. - producent konstrukcji stalowej, 15. „MABUDO” Sp. z o.o. - producent materiałów budowlanych 16. „MAGNUM METAL” Sp. z o.o. - producent maszyn do wyrobu żaluzji i rolet 17. Gminna Spółdzielnia „SCh” - produkcja piekarska, masarska i w Szadku mieszanek paszowych 18. Młyn Zbożowy w Szadku - usługi młynarskie, produkcja i Jerzy Łaszkiewicz i synowie sprzedaż „Mąka Szadkowska” 19. „MAGDA” s.c. - usługi młynarskie – produkcja i sprzedaż 20. PKS Spółka z o.o. - usługi transportowe w zakresie przewozu 35 Aktualizacja 2011 r.: Wykaz najważniejszych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie powiatu. Lp. Nazwa przedsiębiorstwa Miejscowość Profil działalności Producent odzieży damskiej 1 PPHU ,,Jawinex” Zduńska Wola 2 PPHU ,,AMADO” Zduńska Wola Producent odzieży 3 ,,FASON” Zduńska Wola Producent odzieży 4 ,,ADDA GROUP” Zduńska Wola 5 ,,ESKAM” Zduńska Wola Producent narzut, kocy 6 Auto Lider sp. z o.o. ,,Renault” Zduńska Wola 7 ,,AUTOSIR” Sp. z o.o. 8 ,,ARIS‟‟ 9 P.W. ,,Dor-Dach” s.c. Producent odzieży zawodowej Autoryzowany dealer Renault Autoryzowany dealer Zduńska Wola Fiata Sprzedaż farb, Zduńska Wola lakierów Hurtownia materiałów Zduńska Wola budowlanych 10 Zakład Budowlany ,,DOM” Zduńska Wola Materiały budowlane 11 PPHU ,,MIELCZAREK” Zduńska Wola 12 ,,KRZYSŁAW” Zduńska Wola Producent rolet, bram 13 ,,HYDRO-TERM” Zduńska Wola 14 ,,MUSTER” 15 Galeria Zdrowia i Urody Producent okien, drzwi, rolet, żaluzji Sprzedaż materiałów budowlanych Sprzedaż materiałów Zduńska Wola budowlanych Zduńska Wola Salon kosmetyczny Zakład robót inżynieryjnobudowlanych Hurtownia chemiczno kosmetyczna Hurtownia Sprzętu AGD Producent zębów akrylowych 16 ,,IN-BUD” Zduńska Wola 17 ,,EMAL” Zduńska Wola 18 ,,DOMIX” Zduńska Wola 19 PPHU ,,DENTEX” Sp. z oo Zduńska Wola 20 ,,BOMAZ” Gmina Hurtownia spożywcza Zduńska Wola 21 ,,GAJEWCZYK” Zduńska Wola Firma handlowa 36 22 Zakład Cukierniczy – M. Bladowski 23 Zakład Cukierniczy - Kłak Zakład Cukierniczy – M. Witczak, K. Pokora Zakład Cukierniczy – A. 25 Brzeźnicka Zakład Cukierniczy – J. 26 Fidler, B. Kubczyk 24 Zduńska Wola Zduńska Wola Zduńska Wola Zduńska Wola Zduńska Wola Producent wyrobów cukierniczych Producent wyrobów cukierniczych Producent wyrobów cukierniczych Producent wyrobów cukierniczych Producent wyrobów cukierniczych 27 Studio Urody ,,MIRA” Zduńska Wola Salon kosmetyczny 28 ,,FOTO MAX” Zduńska Wola 29 ,,CORREKT” S.J. 30 PPHU Centrum Owczarek Sp.J. 31 PPHU ,,EKO-CAL” s.c. Fotolaboratorium i sklep fotograficzny Hurtownia artykułów Zduńska Wola biurowych Zduńska Wola Drukarnia Gmina Sprzedaż kotłów CO Zduńska Wola Źródło: opracowanie własne 2.6.4 Instytucje otoczenia biznesu i wspierające rozwój gospodarczy Instytucje otoczenia biznesu to podmioty wspierające przedsiębiorczość oraz instytucje działające na rzecz rozwoju lokalnego. Zaliczamy do nich m. in. instytucje finansowe, skarbowe, ubezpieczeń społecznych, agencje, fundacje, stowarzyszenia rozwoju lokalnego, ośrodki szkoleniowo-doradcze, inkubatory przedsiębiorczości oraz organizacje przedsiębiorców. Niebagatelne znaczenie dla możliwości rozwojowych powiatu mają instytucje finansowe, do których na terenie powiatu można zaliczyć banki obsługujące podmioty gospodarcze: 1. Bank Pekao S.A. O/Zduńska Wola 2. Bank PKO BP S.A. O/Zduńska Wola 3. Bank Gospodarki Żywnościowej S.A. filia w Zduńskiej Woli 4. Getin Bank S.A. O/Zduńska Wola 5. Kredyt Bank S.A. filia w Zduńskiej Woli 6. Bank Spółdzielczy w Zduńskiej Woli 7. Gospodarczy Bank Południowo-Zachodni S.A. filia w Zduńskiej Woli 8. Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. Filia w Zduńskiej Woli Bardzo istotne znaczenie dla sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstw mają też istniejące na terenie miasta Zduńska Wola instytucje: 1. Urząd Skarbowy w Zduńskiej Woli 2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Zduńskiej Woli 3. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział w Zduńskiej Woli Na terenie powiatu istnieje oddział Fundacji Rozwoju Gminy Zelów, Oddział Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, działają ponadto 37 organizacje przedsiębiorców – Stowarzyszenie Kupców i Cech Rzemiosł Różnych. Samorząd powiatu kilkakrotnie podejmował próby realizacji zapisanego w Strategii Rozwoju Powiatu zadania w postaci powołania organizacji wspierania rozwoju lokalnego, jednak ze względu na nikłe zainteresowanie przedsiębiorców, organizacja taka nie została powołana. W 2006 roku Miasto Zduńska Wola stało się Partnerem samorządowym Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (ŁSSE). Rada Miasta podjęła szereg uchwał wyrażających zgodę na utworzenie Podstrefy Zduńska Wola ŁSSE w następujących kompleksach: 1. Kompleks „Karsznice” 2. Kompleks „Lipowa” 3. Kompleks „Spacerowa” 4. Kompleks „Szadkowska” 5. Kompleks „Przemysłowa” 6. Kompleks „Spacerowa II” 7. Kompleks „Murarska” Rada Ministrów w Rozporządzeniu z dnia 27.10.2006 r. w sprawie Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej włączyła do Podstrefy Zduńska Wola ŁSSE obszar o powierzchni 4,0819 ha w następujących kompleksach: 1. Kompleks „Szadkowska” 2. Kompleks „Przemysłowa” Przewiduje się, że pozostałe kompleksy znajdą się również w Podstrefie Zduńska Wola. Utworzenie na obszarze miasta Zduńska Wola Podstrefy będzie miało nie bagatelne znaczenie dla rozwoju miasta Zduńska Wola, a tym samym powiatu, bowiem w myśl przepisów inwestorzy działający w ŁSSE korzystają z pomocy publicznej: na wsparcie nowych inwestycji, na tworzenie nowych miejsc pracy Bardzo korzystne warunki inwestowania na terenie Podstrefy zapewne przełożą się na realizację nowych inwestycji tworzących dodatkowe miejsca pracy. Fakt ten wpłynie bezpośrednio na rozwój powiatu i poprawę warunków życia mieszkańców. Aktualizacja 2011 r.: Do instytucji finansowych mających duże znaczenie dla możliwości rozwojowych powiatu wymienionych w niniejszym, rozdziale dodać należy Bank Spółdzielczy w Szadku. Samorząd powiatu kilkakrotnie podejmował próby realizacji zapisanego w Strategii Rozwoju Powiatu zadania w postaci powołania organizacji wspierania rozwoju lokalnego. W związku z powyższym, w wyniku zmiany Regulaminu Organizacyjnego Starostwa Powiatowego w Zduńskiej Woli w 2010 r., Wydział Infrastruktury Społecznej przekształcił się w Wydział Spraw 38 Społecznych i Wspierania Przedsiębiorczości. Zmiany dokonano w odpowiedzi na sygnały płynące od przedsiębiorców oraz mieszkańców powiatu zduńskowolskiego. Wydział w nowym kształcie zajmuje się budowaniem sprzyjającego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości, jak również wpieraniem aktywnych form samozatrudnienia wśród bezrobotnych. Jednym z celów jest również wspomaganie rozwoju gospodarczego, poprzez reagowanie w odpowiednim czasie na zapotrzebowanie firm. Podejmujemy też działania zmierzające do rozwoju samozatrudnienia, ułatwienia startu nowotworzonym przedsiębiorstwom poprzez pomoc w uzyskaniu dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej za pośrednictwem Powiatowego Urzędu Pracy. W 2006 roku Miasto Zduńska Wola stało się Partnerem Samorządowym Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (ŁSSE). Rada Miasta Zduńska Wola podjęła szereg uchwał wyrażających zgodę na utworzenie Podstrefy Zduńska Wola ŁSSE. Aktualne oferty inwestycyjne Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej: Moniuszki/Lipowa – 6,8 ha, Moniuszki/Lipowa –3,2 ha. Pomoc publiczna realizowana jest w postaci całkowitego zwolnienia z podatku dochodowego, z którego korzysta aż do momentu wyczerpania kwoty pomocy (najpóźniej do 2020 r.). Poziom pomocy publicznej dla powiatu zduńskowolskiego wynosi odpowiednio: 50% dla dużych przedsiębiorstw, 60% dla średnich przedsiębiorstw, 70% dla małych przedsiębiorstw. W przypadku pomocy na nową inwestycję za wydatki inwestycyjne uznaje się: nabycie gruntów lub prawa ich wieczystego użytkowania nabycie środków trwałych związanych z nową inwestycją rozbudowa lub modernizacja istniejących środków trwałych Istnieje również możliwość zwolnienia z podatku od nieruchomości oraz wykorzystania programów pomocowych Urzędów Pracy w zakresie rekrutacji i szkolenia przyszłych pracowników. Bardzo korzystne warunki inwestowania na terenie Podstrefy zapewne przełożą się na realizację nowych inwestycji tworzących dodatkowe miejsca pracy. Fakt ten wpłynie bezpośrednio na rozwój powiatu i poprawę warunków życia mieszkańców. 2.7 Sfera społeczna 2.7.1 Sytuacja społeczna i demograficzna Stopa bezrobocia w powiecie zduńskowolskim na koniec 2005 roku wynosiła 20,4 %, przy liczbie bezrobotnych 5.912. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego spadła o 0,8 %. Jednakże największy przyrost osób bezrobotnych odnotowano na koniec miesiąca stycznia - 720 osób. W końcu grudnia 2005 roku spośród zarejestrowanych bezrobotnych najliczniejszą populację stanowili bezrobotni posiadający 1 - 5 letni staż pracy (22,5%). Drugą grupą pod względem wielkości omawianego zjawiska byli 39 bezrobotni posiadający 10 - 20 letni staż pracy (20,1%). Grupę o zbliżonych wielkościach stanowiły osoby posiadające 20 - 30 letni staż pracy (14,9%), ze stażem 5 - 10 lat (14%), bezrobotni bez stażu zawodowego (15,1%), oraz osoby ze stażem zawodowym do 1 roku (11,7%). Najmniej liczną populację stanowili bezrobotni, którzy przepracowali 30 i więcej lat (1,6%). Wśród bezrobotnych dominowały osoby pozostające bez pracy powyżej 24 miesięcy - 1 748 osób (tj. 29,6% ogółu bezrobotnych). Udział ten zwiększył się o 1,2 punktu procentowego w odniesieniu do stanu z końca grudnia 2004 r. Wśród tej grupy bezrobotnych najwięcej było osób z 10 - 20 letnim stażem pracy (24,8% tj. 434 osoby) oraz 1 - 5 letnim stażem pracy (21,4%, tj. 375 osób), najmniej natomiast było osób z 30 letnim i dłuższym stażem (9 osób). Na koniec 2005 roku odnotowano 3 zgłoszenia zwolnień grupowych, obejmujące 591 osób. Likwidacja stanowisk pracy spowodowała z jednej strony wzrost liczby bezrobotnych a z drugiej wpłynęła korzystnie na aktywność zawodową w zakresie samozatrudnienia bądź uczestnictwa w programach współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Pozostając bez pracy przez dłuższy czas osoby bezrobotne mają trudności w dostosowaniu do potrzeb nowoczesnego rynku pracy, posiadają słabą motywację do poszukiwania i utrzymania zatrudnienia, a przede wszystkim ich kwalifikacje dezaktualizują się. O szansach na rynku pracy może przesądzić również pochodzenie społeczne. Młodzi ludzie wychowani w rodzinach bezrobotnych oraz patologicznych najszybciej ulegają procesom marginalizacji na rynku pracy. Będąc drugim pokoleniem bezrobotnym, „dziedziczą” status bezrobotnego, utwierdzając się w przekonaniu, że są skazani na brak pracy. Jak wynika z obserwacji, pracodawcy nie są zainteresowani zatrudnieniem osób z „bagażem” długiego pozostawania bez pracy. Jednym z wyznaczników pozycji na rynku pracy i szans bezrobotnych na znalezienie pracy jest poziom wykształcenia i przygotowania zawodowego W końcu grudnia 2005 r. najwięcej osób zarejestrowanych jako bezrobotne posiadało wykształcenie gimnazjalne i poniżej – 2.099 osób co stanowi 35,5% oraz zasadnicze zawodowe – 1.734 osoby (29,3%), a najmniej bezrobotnych legitymowało się dyplomami wyższych uczelni – 259 osób (4,4%). W odniesieniu do końca grudnia 2004 r. spadł udział liczby bezrobotnych posiadających wykształcenie policealne i średnie zawodowe o 0,5 punktu procentowego, zasadnicze zawodowe o 0,9 punktu procentowego oraz gimnazjalne i poniżej o 0,2 punktu. Wzrósł natomiast udział bezrobotnych z wykształceniem ogólnokształcącym o 1,2 punktu i wyższym o 0,5 punktu procentowego. Znaczną grupę w ewidencji Urzędu Pracy stanowią również bezrobotni w wieku 18-24 lata tj. 1.463 osoby, (24,7% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych). W stosunku do 40 analogicznego okresu 2004 roku liczba bezrobotnej młodzieży spadła o 105 osób tj. o 0,4%. Na poprawę sytuacji, na rynku pracy, wśród tej grupy bezrobotnych wpłynęła m.in. realizacja: programu finansowanego ze środków Phare 2002 pod nazwą „Prymus”, programu „Zielone Światło” finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Pracy, projektu „Pomoc dla młodzieży poszukującej pracy Alternatywa 2” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej. Celem tych programów było umożliwienie młodym ludziom wejścia na rynek pracy poprzez udział w stażach i przygotowaniu zawodowym oraz kursach zawodowych Warunkiem ubiegania się o wymienione formy pomocy było opracowanie indywidualnego planu działania. Jednak szczególne obawy budzą dalsze losy młodych bezrobotnych, u których brak kwalifikacji ma swoje odzwierciedlenie w braku motywacji do dalszego kształcenia. Największe trudności ze znalezieniem zatrudnienia mają absolwenci zamieszkali na terenach wiejskich, gdzie brak jest podmiotów gospodarczych, a dojazdy z miejsca zamieszkania do innych miejscowości są kłopotliwe ze względu na trudności komunikacyjne i finansowe. Trudna sytuacja materialna osób dotkniętych bezrobociem połączona z innymi niekorzystnymi czynnikami stała się barierą w godziwym egzystowaniu wielu mieszkańców naszego powiatu a niejednokrotnie całych grup środowiskowych. Może to sprzyjać kumulacji szeregu niekorzystnych zjawisk przyczyniających się do marginalizacji. Wobec tego jedną z najskuteczniejszych metod przywracania do zatrudnienia jest pobudzanie tworzenia miejsc pracy, doszkalanie i przekwalifikowywanie poprzez inicjowanie i realizowanie wielu programów, które mają duży wpływ na proces ograniczania bezrobocia. Pracodawcy chętnie korzystają z formy stażu, przygotowania zawodowego, prac interwencyjnych oraz możliwości zatrudnienia osób w ramach refundacji kosztów wyposażenia nowego stanowiska pracy. W sytuacji wysokiego bezrobocia szansą na znalezienie swojego miejsca na rynku pracy coraz częściej jest samozatrudnienie osób bezrobotnych, którzy na mocy obowiązujących przepisów mogą otrzymać środki finansowe na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Jednym z istotnych elementów podejmowania tych decyzji jest przekonanie o własnych możliwościach związanych z pełnieniem roli pracodawcy i pracy na własny rachunek. 41 Aktualizacja 2011 r.: Stopa bezrobocia w powiecie zduńskowolskim na koniec 2009 roku wynosiła 11,9 %, przy liczbie osób bezrobotnych 3398. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego wartość wskaźnika wzrosła o 2,1 punktu procentowego. Największy napływ osób bezrobotnych odnotowano na koniec miesiąca stycznia (+ 692 osoby). Na dzień 31 grudnia 2009 roku spośród zarejestrowanych w PUP mieszkańców powiatu najliczniejszą populację stanowili bezrobotni posiadający maksymalnie 5 letnie doświadczenie zawodowe (34,5% ogółu). Drugą grupą pod względem wielkości byli bezrobotni posiadający 10–20 letni staż pracy (19,8%). Zbiorowość o zbliżonej liczebności stanowiły osoby posiadające przepracowany okres 20–30 lat (13,9%), bezrobotni bez doświadczenia zawodowego (13,8%), oraz posiadający 5–10 staż pracy (13,5%). Najmniej liczną grupą były osoby, które przepracowały 30 i więcej lat (4,5%). W odniesieniu do kryterium okresu pozostawania bez pracy dominowały osoby bezrobotne od 1 do 3 miesięcy (949 osób tj. 27,9% ogółu zarejestrowanych). W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego populacja omawianej grupy wzrosła o 2,1 punktu procentowego. Niepokojącą kwestią dotyczącą rynku pracy w powiecie zduńskowolskim jest niewątpliwie zjawisko długotrwałego bezrobocia. W grudniu 2009r. w ewidencji Urzędu Pracy figurowało 1 241 osób dotkniętych problemem w tym wymiarze. Stanowiły one ponad 36% ogółu zarejestrowanych. Pozostając bez zatrudnienia przez dłuższy okres czasu osoby bezrobotne napotykają trudności w ponownym dostosowaniu się do potrzeb zgłaszanych przez potencjalnych pracodawców, a ich motywacja do poszukiwania nowego etatu systematycznie słabnie. Dodatkowo posiadane kwalifikacje i uprawnienia stopniowo dezaktualizują się. O szansach na znalezienie pracy może przesądzić również pochodzenie społeczne. Młodzi ludzie wychowani w rodzinach patologicznych oraz dotkniętych bezrobociem, najszybciej ulegają procesom marginalizacji na rynku pracy. Częstokroć „dziedziczą” oni status bezrobotnego, utwierdzając się w przekonaniu, że są skazani na brak pracy. Kolejnym wyznacznikiem pozycji na rynku pracy jest poziom wykształcenia Analizując stan z grudnia 2009r., aż 1877 bezrobotnych posiadało wykształcenie niższe od średniego. Grupa ta stanowiła 55,2% ogółu populacji. 30,3% stanowiły osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej, natomiast 25% osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Zdecydowanie 42 najniższy odsetek bezrobotnych legitymował się dyplomami uczelni wyższych (9%). Dość liczną grupę w ewidencji Urzędu Pracy tj. ponad 23% ogółu zarejestrowanych stanowili bezrobotni do 25 roku życia. Na koniec 2009 r. kryterium wieku spełniały 782 osoby. W stosunku do analogicznego okresu 2008 roku liczebność młodzieży pozostającej bez zatrudnienia wykazywała tendencję wzrostową. (+215 osób). Szczególne obawy budzą dalsze losy tych młodych bezrobotnych, u których brak kwalifikacji ma swoje odzwierciedlenie w niskim poziomie motywacji do dalszego kształcenia. Duże trudności ze znalezieniem pracy mają też osoby zamieszkałe na terenach wiejskich, gdzie brak jest podmiotów gospodarczych, a dojazdy z miejsca zamieszkania do innych miejscowości są kłopotliwe ze względu na słabo rozwiniętą sieć komunikacyjną oraz barierę finansową. Zła sytuacja materialna osób dotkniętych bezrobociem połączona z innymi niekorzystnymi czynnikami (patologie) staje się zagrożeniem perspektywy godziwej egzystencji nie tylko dla poszczególnych mieszkańców naszego powiatu, ale też dla całych grup środowiskowych. Zaistniałe okoliczności sprzyjać mogą bowiem kumulacji szeregu niekorzystnych zjawisk socjologicznych przyczyniając się do stopniowego wykluczenia bezrobotnych z życia społecznego. W obecnej sytuacji jedną z najskuteczniejszych metod przywracania do zatrudnienia jest wsparcie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości w regionie. Przedsiębiorcy chętnie korzystają z możliwości uzyskania środków w ramach refundacji kosztów wyposażenia/ doposażenia nowych stanowisk pracy. Dużym zainteresowaniem cieszy się ponadto organizacja staży i robót interwencyjnych. W dobie rosnącego bezrobocia pomysłem na znalezienie swojego miejsca na rynku pracy jest niewątpliwie samozatrudnienie. Osoby bezrobotne na mocy obowiązujących przepisów mogą otrzymać jednorazowe środki finansowe na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Z doświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w Zduńskiej Woli wynika również, iż coraz większa rzesza osób liczy na zdobycie zatrudnienia dzięki uczestnictwu w szkoleniach. W ostatnich latach zauważalnie rośnie grupa bezrobotnych sygnalizujących chęć zdobywania nowych umiejętności lub uzupełnienia już posiadanych kwalifikacji. W roku 2009 z pomocy w tej formie skorzystało 351 osób uczestniczących w zajęciach indywidualnych i grupowych. 43 2.7.2 Służba zdrowia Na terenie powiatu zduńskowolskiego funkcjonuje 28 placówek publicznej i niepublicznej służby zdrowia świadczących usługi zdrowotne w oparciu o umowę z NFZ. Większość placówek świadczących usługi w zakresie podstawowej opieki medycznej skupiona jest na terenie miasta Zduńska Wola. Obsługują one zarówno mieszkańców miasta jak i mieszkańców gminy Zduńska Wola położonej wokół miasta. Teren Gminy i Miasta Szadek jest obsługiwany przez jedną placówkę podstawowej opieki medycznej, podobnie jak teren gminy Zapolice. Średnio na terenie powiatu na jedną placówkę podstawowej opieki medycznej przypada 5.648 osób, w poszczególnych gminach ilość osób przypadających na placówkę podstawowej opieki zdrowotnej przedstawia się odpowiednio: miasto Zduńska Wola i gmina Zduńska Wola - 5.570 osoby, gmina Zapolice - 4.718, gmina i miasto Szadek - 7.349. Przedstawione powyżej dane świadczą o pełnym zabezpieczeniu potrzeb w zakresie opieki zdrowotnej. Występujące dysproporcje wynikają z dominującego znaczenia miasta Zduńska Wola na terenie powiatu i związanej z tym koncentracji służby zdrowia na jego terenie. Na terenie Zduńskiej Woli skoncentrowane jest również lecznictwo specjalistyczne, realizowane przede wszystkim przez poradnie SP ZOZ w Zduńskiej Woli. Potrzeby w zakresie leczenia w podstawowych oddziałach szpitalnych i w ramach pomocy doraźnej zapewnia Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zduńskiej Woli. Leczenie szpitalne na oddziałach specjalistycznych niedostępnych na terenie powiatu ukierunkowuje się w stronę Łodzi, Sieradza i Łasku. Podstawowym problemem związanym z funkcjonowaniem służby zdrowia na terenie powiatu poza poziomem finansowania przez NFZ jest niedostateczne wyposażenie placówek służby zdrowia w sprzęt medyczny, pozwalający na świadczenie usług specjalistycznych Niedostateczny poziom finansowania służby zdrowia ze środków NFZ powoduje stałe pogarszanie się bazy sprzętowej w funkcjonujących na terenie powiatu placówkach służby zdrowia. 44 2.7.3 Szkolnictwo Teren powiatu posiada dobrze rozwiniętą bazę edukacyjną dysponującą bogatą ofertą edukacyjną. Ze względu na dominującą pozycję miasta Zduńska Wola większość placówek oświaty znajduje się na jego terenie. Funkcja edukacyjna gmin ogranicza się do szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego. Układ placówek oświaty na terenie powiatu przedstawia się następująco: Miasto Zduńska Wola 7 szkół podstawowych, 5 gimnazjów, Zespół Szkół Specjalnych im. Marii Grzegorzewskiej Gmina Zduńska Wola 6 szkół podstawowych, 3 gimnazja Gmina Zapolice 1 szkoła podstawowa, 1 gimnazjum Gmina i Miasto Szadek 4 szkoły podstawowe, 2 gimnazja Aktualizacja 2011 r.: Miasto Zduńska Wola Gmina Zduńska Wola Gmina Zapolice Gmina i Miasto Szadek - 7 szkół podstawowych, 5 gimnazjów, Zespół Szkół Specjalnych im. Marii Grzegorzewskiej 6 szkół podstawowych, 2 gimnazja 2 szkoły podstawowe, 1 gimnazjum 3 szkoły podstawowe, 1 gimnazjum Szkolnictwo ponadgimnazjalne, dla którego powiat zduńskowolski jest organem prowadzącym obejmuje następujące szkoły: 1. I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Wielkiego w Zduńskiej Woli 2. II Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II w Zduńskiej Woli 3. Zespół Szkół Zawodowych Nr 1 im. Obrońców Westerplatte w Zduńskiej Woli – kierunki mechaniczne, ekonomiczne, włókienniczo – odzieżowe i transportowe 4. Zespół Szkół im. Kazimierza Kałużewskiego i Juliusza Sylli w Zduńskiej Woli – kierunki informatyczne, elektryczne i hotelarskie. 5. Zespół Szkół Elektronicznych im. Stanisława Staszica w Zduńskiej Woli – kierunki elektroniczne i informatyczne 6. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wojsławicach – kierunki rolnicze, technologia żywności i usługi. Oferta placówek edukacyjnych prowadzonych przez powiat obejmuje również możliwość zakwaterowania w internacie ZS RCKU i bursie, gdzie łącznie dostępne jest 156 miejsc. Zduńska Wola, jako centrum edukacyjne, posiada również coraz bogatszą ofertę kształcenia na poziomie wyższym i pomaturalnym. Na terenie Zespołu Szkół w Zduńskiej Woli funkcjonuje Punkt Zamiejscowy Politechniki Łódzkiej, który oferuje studia inżynierskie na Wydziale Mechanicznym, Wydziale Biotechnologii i Nauk o Żywności, Wydziale Elektrotechniki 45 i Elektroniki oraz Wydziale Inżynierii i Marketingu Tekstyliów. W Zduńskiej Woli działa także Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych objęte patronatem naukowo – dydaktycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. W zespołach szkół ponadgimnazjalnych działają szkoły policealne oferujące kształcenie w takich zawodach jak: technik informatyk, technik ekonomista, technik rachunkowości, technik technologii odzieży, technik rolnik, technik architektury krajobrazu. Obok publicznych szkół policealnych funkcjonują również szkoły niepubliczne - Policealne Studium EkonomicznoAdministracyjno-Prawne i Policealna Szkoła Centrum Nauki i Biznesu „Żak”. Oferta edukacyjna uzupełniana jest ponadto przez Wyższe Seminarium Duchowne Księży Orionistów oraz szkoły artystyczne: Liceum Plastyczne im. Katarzyny Kobro i Państwową Szkołę Muzyczną I i II stopnia. Wachlarz szkół w powiecie zduńskowolskim jest dość bogaty i uwzględnia potrzeby zarówno młodzieży jak i osób dorosłych. Istotnym problemem związanym z kształtowaniem oferty edukacyjnej powiatu jest pogarszający się stan obiektów i wysokość przekazywanych powiatowi środków na funkcjonowanie edukacji, co powoduje ograniczanie bieżących nakładów na remonty substancji oświatowej i w konsekwencji konieczność realizacji dużych prac remontowych. Niski w stosunku do potrzeb poziom subwencji oświatowej stanowi również hamulec dla prac modernizacyjnych, a w konsekwencji wpływa na pogarszanie się stanu technicznego obiektów i wzrost kosztów ich utrzymania. Aktualizacja 2011 r.: Wyższe Seminarium Duchowne Księży Orionistów przeniesiono do Warszawy z dniem 1.07.2011 r 2.7.4 Kultura Działalność kulturalna stanowi tradycyjną i znaczącą, jeśli chodzi o zakres i liczbę osiągnięć sferę aktywności mieszkańców powiatu. Przejawia się to w zaangażowaniu domów kultury, stowarzyszeń kulturalno -oświatowych, szkół, organizacji i osób prywatnych. Na terenie powiatu działalność kulturalna jest prowadzona przez szereg placówek, do których można zaliczyć: 1. Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury w Zduńskiej Woli, 2. Miejski Dom Kultury w Zduńskiej Woli, 3. Dom Kultury „Lokator” w Zduńskiej Woli, 4. Miejską Bibliotekę Publiczną im. J. Szaniawskiego w Zduńskiej Woli pełniącą rolę biblioteki powiatowej dla powiatu zduńskowolskiego, 5. Bibliotekę Pedagogiczną w Zduńskiej Woli, 6. szkoły artystyczne: Liceum Plastyczne im. Katarzyny Kobro i Państwową Szkołę Muzyczną I i II stopnia w Zduńskiej Woli, 7. placówki muzealne: Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola, Muzeum - Dom Urodzenia św. Maksymiliana Marii Kolbe, Muzeum Zgromadzenia Księży Orionistów w Polsce, Skansen Lokomotyw, Izbę Regionalną przy 46 Zespole Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wojsławicach, Przyszkolną Izbę Regionalną w Prusinowicach, gminne ośrodki kultury funkcjonujące w gminach wiejskich powiatu. Oferta placówek kultury działających na terenie powiatu zduńskowolskiego jest dostosowana do potrzeb mieszkańców. Pracujący w nich instruktorzy i animatorzy kultury prowadzą zespoły i organizują szereg przedsięwzięć zapewniających mieszkańcom Zduńskiej Woli oraz poszczególnych gmin kontakt z kulturą. Są to imprezy cykliczne o zasięgu powiatowym, wojewódzkim, a nawet ogólnopolskim: konkursy literackie, ekologiczne, wokalne, taneczne, koncerty muzyki poważnej, wystawy prac plastycznych, czy wystawy fotograficzne. Przy placówkach działają kluby piosenki, zespoły taneczne, zespoły wokalne, kluby literackie i kolekcjonerskie. Rokrocznie w mieście i na terenie powiatu odbywają się: „Dni Zduńskiej Woli”, „Dni Szadku”, „Dni Gminy Zapolice”, Regionalna Wystawa Rolno-Przemysłowa, Dożynki Powiatowo-Gminne, „Pożegnanie wakacji”, „Sylwester pod gwiazdami”, Gala Kapel Ludowych. Podobnie jak w przypadku edukacji również w sferze działalności placówek kultury podstawowym problemem jest pogarszający się stan obiektów i brak środków na ich modernizację i dostosowanie do zmieniających się potrzeb odbiorców. Znaczącym problemem jest brak na terenie powiatu sali widowiskowej, w której mogłyby się odbywać występy artystów i zespołów z terenu powiatu i koncerty zaproszonych gości. Ponadto braki w poziomie finansowania uniemożliwiają należytą konserwację i udostępnienie będących w posiadaniu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zduńskiej Woli - pełniącej również zadania biblioteki powiatowej - rękopisów Jerzego Szaniawskiego oraz obiektów muzealnych zgromadzonych w Skansenie Lokomotyw w Karsznicach. Brak środków jest również przeszkodą dla szerszego wykorzystania możliwości zlokalizowanymi w związanych w Wojsławicach. Na tym z obiektami ZS terenie obok RCKU liczącej ok. 7000 eksponatów Izby Regionalnej znajduje się dworek szlachecki z 1. poł. XIX w., wpisany do rejestru zabytków. Stan techniczny tego obiektu których pilnie zadaniem degradacji. Szersze wymaga jest Wojsławicach powstrzymanie wykorzystanie terenie w kosztownych prac jego obiektów renowacyjnych, postępującej położonych ZS jest utrudnione również RCKU ze względu połączenia drogowego na trasie Zduńska Wola – Kotliny. Aktualizacja 2011 r.: 47 na na stan Na terenie powiatu działalność kulturalna jest prowadzona przez szereg placówek, do których należy dodać również Miejsko Gminny Ośrodek Kultury w Szadku. Dwór w Wojsławicach wybudowany został w I połowie XIX wieku. Obok dworu stoi pałac wzniesiony kilkadziesiąt lat później (około 1900 roku) w którym obecnie mieści się między innymi Zespół Szkół Rolniczych. Dwór znajduje się w rozległym parku, pomiędzy pałacem, a wyspą na stawie, na której zachowały się ruiny XVI wiecznego zamku Wężyków. Budynek obecnie pełni funkcję lokalu socjalnego, co znacznie utrudnia ograniczenie lub zatrzymanie procesu postępującej jego degradacji. W 2010 roku została zakończona inwestycja realizowana przez Starostwo Powiatowe pn: „Przebudowa drogi powiatowej Nr 4903E Wojsławice - Kotliny.” 2.7.5 Bezpieczeństwo Powiat Zduńskowolski wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom, życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Zarządzanie bezpieczeństwem na obszarze powiatu stanowi zespół czynności decyzyjnych Starosty wśród których realizowane są funkcje planowania, organizowania i doskonalenia procesów dotyczących przygotowania zasobów powiatu do funkcjonowania w sytuacjach kryzysowych. W sytuacji wystąpienia na obszarze powiatu stanu klęski żywiołowej, katastrof naturalnych, komunikacyjnych, awarii technicznych bądź innych zagrożeń życia i zdrowia dużej liczby osób albo środowiska w znacznych rozmiarach, przyjęte w Powiecie Zduńskowolskim rozwiązania organizacyjne w zakresie ochrony ludności, pozwalają w oparciu o istniejące uregulowania prawne na prawidłowe kierowanie i koordynowanie działaniami w celu zapobieżenia skutkom tych zjawisk lub ich usunięcie. Zadaniem Powiatowego Zespołu Reagowania Kryzysowego jest zabezpieczenie procesu przygotowania i kierowania działaniami prowadzonymi w celu zapobiegania i likwidacji potencjalnych zagrożeń. W celu doskonalenia procedur ratowniczych i planów reagowania kryzysowego oraz zdolności do wypracowania odpowiednich decyzji w warunkach ekstremalnych, Starosta zarządza corocznie ćwiczenia Powiatowego Zespołu Reagowania Kryzysowego, uwzględniając przy tym katalog istniejących i potencjalnych zagrożeń na terenie powiatu. Starosta określa zadania Krajowego Systemu Ratowniczo- 48 Gaśniczego na obszarze powiatu i koordynuje ich wykonanie a w sytuacjach wspomnianych wyżej zagrożeń nadzwyczajnych życia, zdrowia, środowiska, czy mienia zarządza systemem przy pomocy Powiatowego Zespołu Reagowania Kryzysowego. Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Zduńskiej Woli w ramach zadań prowadzi analizy możliwych klęsk powiatu i w zakresie prognozy żywiołowych ochrony dotyczące i innych przeciwpożarowej zagrożeń pożarowych, miejscowych zagrożeń, dysponowanych sił i środków jednostek KSRG, służb, inspekcji i podmiotów przewidywanych do udziału w działaniach ratowniczo-gaśniczych. W obiekcie Starostwa na podstawie uchwały Nr 31/99 Rady Powiatu z dnia 2 czerwca 1999 r. w celu umożliwienia Staroście realizacji zadań zarządzania kryzysowego oraz zapewnienia koordynacji i współdziałania powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek samorządu terytorialnego na obszarze powiatu utworzone zostało Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego. Centrum włączone jest do radiowej sieci zarządzania kryzysowego Wojewody Łódzkiego obejmującej jednostki administracji samorządowej w celu zapewnienia łączności radiowej z powiatami, gminami, powiatowymi służbami w sytuacjach współdziałania i koordynowania przez Starostę działaniami ratowniczymi. W zakresie powiatowego stanu bezpieczeństwa publicznego następuje systematyczny spadek liczby zdarzeń niekorzystnych tj. stwierdzonych przestępstw pozwala co pozwala na zaliczenie powiatu zduńskowolskiego do powiatów bezpiecznych. Należy przypuszczać, że jest to wynikiem planowego procesu kształtowania bezpieczeństwa, podejmowania systematycznych i długofalowych działań w celu jego utrzymania i poprawy. Na terenie powiatu zduńskowolskiego nie odnotowano w ostatnich latach szczególnie groźnych przestępstw typu zbrodni, gwałtu, drastycznych rozbojów. Największe źródło zagrożeń stanowią przestępstwa pospolite przeciwko mieniu (kradzieże cudzej rzeczy, kradzieże z włamaniem), prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwym oraz przestępczość nieletnich wywodzących się najczęściej z rodzin patologicznych i zagrożonych bezrobociem. W działaniach z zagrożeniami bezpieczeństwa na terenie powiatu istotna rola przypada Komendzie Powiatowej Policji w Zduńskiej Woli a także organom administracji samorządowej i instytucjom społeczeństwa obywatelskiego. Podstawą wszelkich działań na rzecz bezpieczeństwa są dobre relacje i współpraca pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za 49 porządek publiczny i jednostkami realizującymi zadania z zakresu zwalczania patologii społecznych i lokalnymi mediami w zakresie określenia zjawisk i przyczyn powodujących lokalne zagrożenia tj. pomiędzy samorządami i Policją. Skuteczną metodą eliminowania występujących jeszcze patologii społecznych na terenie powiatu jest konsekwentna realizacja kolejnego programu zapobiegania przestępczości porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli pn. „Bezpieczny Powiat Zduńskowolski w latach 2007-2010”. Program uwzględnia realizację wszelkich możliwych działań prewencyjnych, edukacyjnych i prewencyjno-wychowawczych zarówno w placówkach szkolnych jak i w odniesieniu do osób dorosłych dla zapobiegania przestępczości, kształtowania postaw społecznych negujących przestępczość, ograniczenia marginesu społecznego, likwidacji bezrobocia itp. Duże zaangażowanie w zakresie diagnozowania źródeł powstawania przestępstw i zjawisk patologicznych oraz inicjowania i organizowania działań mających na celu zwalczanie przestępstw i zjawisk kryminogennych na obszarze powiatu przejawia Komisja Bezpieczeństwa i Porządku Powiatu Zduńskowolskiego. W Zduńskiej Woli od grudnia 2006 r. uruchomiony jest system monitoringu, który tworzy 6 kamer rozstawionych w różnych punktach miasta. Władze miasta przewidują w najbliższych latach rozbudowę sieci monitoringu oraz zainteresowanie rozbudową właścicieli firm, punktów handlowo-usługowych oraz administratorów posesji. Także Straż Miejska w Zduńskiej Woli realizuje m.in. we współpracy z Policją w zakresie posiadanych uprawnień, zadania o charakterze porządkowo-ochronnym i prewencyjnym w szczególności zapobiegania popełnianiu wykroczeń oraz ochrony spokoju i porządku w miejscach publicznych. Pozytywnym działaniem KP Policji w Zduńskiej Woli jest wdrożenie zadania, dotyczącego budowy w latach 2007-2009, nowej wyposażonej zgodnie z normami Unii Europejskiej, Komendy Powiatowej Policji w Zduńskiej Woli. Nowa Siedziba Komendy pozwoli na odpowiednią poprawę warunków pracy Policji oraz poprawi jakość obsługi mieszkańców powiatu a tym samym poziom powiatowego stanu bezpieczeństwa. Mając powyższe atuty Powiat Zduńskowolski aspiruje do miana powiatu bezpiecznego, spełniającego oczekiwania jego mieszkańców, osób odwiedzających i potencjalnych inwestorów. Aktualizacja 2011 r.: Mimo dotychczasowych wielu działań profilaktycznych Zarząd Powiatu Zduńskowolskiego wciąż widzi zagrożenia związane z problemem patologii społecznej. Dlatego obecnie przygotowana jest kontynuacja programu „Bezpieczny Powiat Zduńskowolski na lata 2010-2014”, która ma za zadanie m.in. ograniczyć margines społeczny, przestępczość i bezrobocie. W dniu 17 grudnia 2009 roku został oddany do użytkowania nowy obiekt Komendy Powiatowej Policji w Zduńskiej Woli. Poprawiło to warunki pracy 50 policji oraz ulepszyło jakość obsługi mieszkańców, co będzie miało wpływ na zwiększenie efektywności działań Jednostki i w efekcie lepszy poziom bezpieczeństwa mieszkańców powiatu. 2.7.6 Pomoc społeczna i grupy wymagające wsparcia Informacje o warunkach materialnych mieszkańców powiatu zduńskowolskiego zebrano na podstawie danych na dzień 31.12.2005 r. przekazanych przez ośrodki pomocy społecznej powiatu oraz w oparciu o materiały posiadane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli. Mieszkańcy powiatu korzystają z wielu form pomocy społecznej, w szczególności z powodu ubóstwa, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej choroby, realizowanej przez wiele instytucji i organizacji działających na terenie powiatu. Każda osoba zgłaszająca się po pomoc do Ośrodka, ją otrzymuje w formie pomocy finansowej bądź rzeczowej, a poza tym jest obejmowana pomocą w formie pracy socjalnej. W powiecie powołane zostały instytucje zajmujące się przeciwdziałaniem patologiom społecznym tj. uzależnieniom i przemocy. W gminach działają Komisje ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz świetlice socjoterapeutyczne, w których prowadzone są zajęcia terapeutyczne. Wsparcia i opieki osobom bezdomnym udziela Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn w Henrykowie. Z myślą o osobach niepełnosprawnych przy Spółdzielni “Bonex” działa Warsztat Terapii Zajęciowej dla 22 osób ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz funkcjonują zakłady pracy chronionej zatrudniające osoby niepełnosprawne. Na terenie powiatu zduńskowolskiego funkcjonują dwa domy pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych w Zduńskiej Woli i Przatówku. Domy Pomocy Społecznej świadczą usługi opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne osobom, które wymagają całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności i nie mogą samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu. Na dzień 31 grudnia 2005 roku w Domach Pomocy Społecznej przebywały 194 osoby. Przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli działa Europejski Punkt Informacyjno – Doradczy w ramach realizacji projektu “Euro – Informacja”, którego celem jest zwiększenie społecznego zaangażowania w promowanie i szerzenie dostępu do informacji na temat integracji społecznej wśród osób niepełnosprawnych oraz systemowych rozwiązań dotyczących problemów osób niepełnosprawnych. Ośrodki Pomocy Społecznej organizują również usługi opiekuńcze dla osób starszych i schorowanych, poza tym udzielają pomocy materialnej 51 i niematerialnej osobom potrzebującym, głównie z powodu ubóstwa i bezrobocia. Zadowalającym jest fakt, iż Ośrodki nie obserwują między latami 2004-2005 znacznego wzrostu liczby osób potrzebujących pomocy, z wyjątkiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli. Niepełnosprawni mieszkańcy powiatu korzystają z różnego rodzaju imprez integracyjnych organizowanych przez organizacje pozarządowe, z dofinansowań do turnusów rehabilitacyjnych, likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się, dofinansowań do zakupu środków pomocniczych, przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego. Aktualizacja 2011 r.: Informacje o warunkach materialnych mieszkańców powiatu zduńskowolskiego zebrano na podstawie danych na przestrzeni lat 2007-2010 przekazanych przez Ośrodki Pomocy Społecznej powiatu, Powiatowy Urząd Pracy w Zduńskiej Woli oraz w oparciu o materiały posiadane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli Mieszkańcy powiatu korzystają z wielu form pomocy społecznej, najczęstszy powód korzystania z pomocy społecznej to: ubóstwo i bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała choroba i alkoholizm, bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Z wypoczynku letniego organizowanego przez Ośrodki Pomocy Społecznej w tym z akcji letniej skorzystało w 2009 r. 276 dzieci z rodzin zagrożonych, objętych pomocą społeczną, z dożywiania w 2009 r. skorzystało 1695 dzieci i młodzieży. Ośrodki Pomocy Społecznej w celu zwiększenia aktywności zawodowej osób pozostających bez pracy, zagrożonych wykluczeniem społecznym realizowały projekty unijne – MOPS Zduńska Wola projekt „Maksymilian” - skorzystało 78 osób, MGOPS Szadek projekt „Twoja szansa” - skorzystało 14 osób, GOPS Zapolice – projekt „Dobry start” - skorzystało 10 osób, GOPS Zduńska Wola – projekt „Opoka” - skorzystało 12 osób. Uchwałą Nr XLIII/180/09 Rady Powiatu Zduńskowolskiego z dnia 30 grudnia 2009 roku została uchwalona „Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie powiatu zduńskowolskiego w latach 2010 – 2020”. Podstawowym celem, a zarazem misją Strategii jest poprawienie jakości i warunków życia mieszkańców powiatu zduńskowolskiego, a także zdiagnozowanie problemów społecznych powiatu oraz opracowanie działań zmierzających w kierunku ich przeciwdziałania lub ewentualnego ich rozwiązywania. Powiat Zduńskowolski posiada na swoim terenie Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn w Henrykowie, prowadzone przez księży Orionistów. Schronisko dysponuje 80 miejscami, najwięcej osób bezdomnych przebywa w okresie zimowym. W Schronisku przebywają osoby z terenu całej Polski. Z myślą o osobach niepełnosprawnych przy Spółdzielni Inwalidów “Bonex” działa Warsztat Terapii Zajęciowej dla aktualizacja 24 osób ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz funkcjonują zakłady pracy chronionej zatrudniające osoby niepełnosprawne. 52 Na dzień 31 grudnia 2010 roku w Domach Pomocy Społecznej przebywały 182 osoby, w tym 100 osób w Domu Pomocy Społecznej w Przatówku i 82 osoby w Domu Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli. Dom Pomocy Społecznej w Przatówku jest przeznaczony dla osób dorosłych, niepełnosprawnych intelektualnie, natomiast Dom Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli przeznaczony jest dla osób przewlekle somatycznie chorych. W roku 2008 Wojewoda Łódzki wydał zezwolenie Powiatowi Zduńskowolskiemu na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli i w Przatówku na czas nieokreślony. Domy Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli i Przatówku świadczą usługi, które przyczyniają się nie tylko do prawidłowego zaspokajania mieszkańcom ich podstawowych potrzeb oraz wyższego rzędu, ale też służą doskonałej integracji Mieszkańców między sobą, ze środowiskiem lokalnym, szkołami, mieszkańcami innych domów pomocy społecznej, członkami Fundacji i Klubów, Stowarzyszeń działających poza Domami Pomocy Społecznej. Mieszkańcy domów pomocy społecznej biorą czynny udział w życiu kulturalnym Domów Pomocy Społecznej jak i poza Domami m. in. zabawach tanecznych oraz wycieczkach turystyczno – krajoznawczych. Sprzyja to ich wzajemnej integracji i odpowiedzialności, a także rozwijaniu poczucia wspólnoty czy przynależności oraz wzbogacaniu posiadanej wiedzy o innych ludziach i świecie współczesnym. Duża część mieszkańców wykazuje się pozytywnie ukierunkowaną aktywnością i korzysta z różnych form terapii zajęciowej, pracując na rzecz domu i jego mieszkańców. W Domu Pomocy Społecznej w Przatówku większość imprez organizowanych jest na terenie Domu Pomocy Społecznej i najczęściej wspólnie z uczestnikami Środowiskowego Domu Samopomocy w Przatówku. Jednakże największą imprezą jest „RAJD ROWEROWY”, organizowany w Domu Pomocy Społecznej. Jest to impreza cykliczna o charakterze sportowym, najbardziej oczekiwana przez mieszkańców Domu i innych zaprzyjaźnionych domów pomocy społecznej. Wśród organizowanych przez Dom Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli imprez, można wymienić imprezy organizowane na terenie Domu oraz imprezy wyjazdowe, wycieczki. Część z nich to występy i wizyty zaproszonych gości. Pozostałe przeprowadzone zostały przez Instruktora Kulturalno– Oświatowego. Między innymi corocznie odbywają się dwie duże cykliczne imprezy dla mieszkańców Domu i zaproszonych gości. Są to „BLISKOŚĆ” i „BAL ANDRZEJKOWY”. Od dnia 12 kwietnia 2007 r. na terenie powiatu zduńskowolskiego funkcjonuje Środowiskowy Dom Samopomocy w Przatówku. Placówka przeznaczona jest dla 30 uczestników przewlekle psychicznie chorych i niepełnosprawnych intelektualnie. Celem działalności Środowiskowego Domu Samopomocy jest zapewnienie osobom niepełnosprawnym oparcia społecznego, pozwalającego na zaspokojenie ich podstawowych potrzeb życiowych, usamodzielnienie i integrację społeczną. W Środowiskowym Domu Samopomocy działają pracownie: plastyczna, manualna, kulinarna, gabinet kosmetyczny i prowadzone są zajęcia teatralne, muzyczne, komputerowe oraz biblioterapia. Z zajęć terapeutycznych korzystają wszystkie osoby w zależności od potrzeb i zainteresowań. W czasie zajęć pracownicy prowadzą wśród uczestników 53 treningi umiejętności samoobsługowych, zaradności życiowej i funkcjonowania w codziennym życiu. Podopieczni Środowiskowego Domu motywowani są do aktywnego uczestnictwa w zajęciach, kształcą umiejętności współpracy i komunikowania się w grupie, rozwijają zainteresowania lekturą, czasopismami i książkami. W czasie wolnym od zajęć słuchają audycji radiowych, oglądają wybrane programy telewizyjne, uczestniczą w imprezach kulturalnych, sportowych i towarzyskich. Dla uczestników Środowiskowego Domu organizowane są różnego rodzaju imprezy okolicznościowe i wycieczki turystyczne. Uczestnicy biorą udział w spotkaniach i imprezach okolicznościowych organizowanych przez inne instytucje. Na okoliczność organizowanych imprez w Środowiskowym Domu Samopomocy podopieczni w ramach zajęć terapii kulinarnej przygotowują różne potrawy (desery, sałatki i ciasta). Zajęcia terapeutyczne odbywają się w pomieszczeniach zlokalizowanych na parterze budynku „Dworek”. Środowiskowy Dom Samopomocy w Przatówku funkcjonuje przez 5 dni w tygodniu w godzinach 7:30 do 15:30. Uczestnicy Domu mają zagwarantowany transport na zajęcia zapewniony przez Środowiskowy Dom Samopomocy. W Środowiskowym Domu Samopomocy organizowane są różnego rodzaju imprezy okolicznościowe z uczestnikami jak i wspólnie z mieszkańcami Domu Pomocy Społecznej w Przatówku oraz imprezy wyjazdowe. Ważniejsze wydarzenia z życia Domu upamiętnione są w Kronice. Dla zapewnienia najlepszej integracji społecznej uczestników, Środowiskowy Dom Samopomocy współpracował z Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Szadku, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli, ze społecznością lokalną, Miejsko – Gminnym Ośrodkiem Kultury w Szadku, z biblioteką w Szadku, oraz z innymi środowiskowymi domami samopomocy. Przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli działa Europejski Punkt Informacyjno – Doradczy aktualizacja: Europejski Punkt Informacyjno – Doradczy dla Osób Niepełnosprawnych i ich Rodzin w ramach realizacji projektu “Euro – Informacja”, którego celem jest zwiększenie społecznego zaangażowania w promowanie i szerzenie dostępu do informacji na temat integracji społecznej wśród osób niepełnosprawnych oraz systemowych rozwiązań dotyczących problemów osób niepełnosprawnych. W 2009 r. GOPS w Zapolicach pomocą usługową objął 10 osób, zrealizował 7085 świadczeń na ogólną kwotę 47.411 zł. MGOPS Szadek w ramach pracy socjalnej w środowisku zakwalifikował 16 mieszkańców gminy do uczestnictwa w Środowiskowym Domu Samopomocy w Przatówku. GOPS w Zduńskiej Woli realizował świadczenia w postacie usług opiekuńczych dla 4 osób. W przypadku, gdy usługi opiekuńcze nie gwarantowały zapewnienia potrzeb skierowano 4 osoby za ich zgodą do domu pomocy społecznej oraz 1 osobę do uczestnictwa w Środowiskowym Domu Samopomocy w Przatówku. Osoby starsze i niepełnosprawne objęte były pomocą w postaci zasiłku na zakup posiłku w ramach Rządowego Programu „Posiłek dla Potrzebujących”. Usługi opiekuńcze realizował także MOPS Zduńska Wola, pomocą objęto 23 osoby (w tym 12 osób samotnych). W ramach pracy socjalnej w środowisku z terenu Miasta Zduńska Wola skierowano 8 mieszkańców do uczestnictwa w Środowiskowym Domu Samopomocy w Przatówku. 54 Z analizy danych pozyskanych od Ośrodków Pomocy Społecznej wynika, iż porównując lata 2007-2008, to w roku 2008 wzrosła liczba rodzin dotkniętych przemocą, spadła natomiast w 2008 r. liczba osób dotkniętych uzależnieniami w porównaniu do 2007 roku (z 408 na 397). Ośrodki Pomocy Społecznej na bieżąco diagnozują problemy osób i rodzin dotkniętych patologią poprzez pracę socjalną, częste wizyty w środowisku, współpracę ze szkołami, policją, radnymi, sołtysami. W zdiagnozowanych rodzinach podejmuje się działania zmierzające do poprawy ich funkcjonowania oraz udziela się pomocy materialnej. Pracownicy socjalni spisują z klientami pomocy społecznej kontrakty socjalne, w celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osób i rodzin. MGOPS Szadek w 2009 r. zawarł 109 kontraktów socjalnych z podopiecznymi, GOPS w Zapolicach zawarł 13 kontraktów socjalnych, MOPS Zduńska Wola zawarł 220 kontraktów socjalnych, a GOPS Zduńska Wola zawarł 15 kontraktów socjalnych. Ośrodki Pomocy Społecznej w gminach powiatu zduńskowolskiego w 2008 r. udzieliły wsparcia łącznie 2.295 rodzinom, w których liczba członków wynosiła 6.934. Najczęstszą przyczyną udzielenia pomocy przez OPS- y było bezrobocie i ubóstwo. Na drugim miejscu wśród powodów udzielania pomocy znalazły się: niepełnosprawność, długotrwała choroba i alkoholizm, w dalszej kolejności powodem udzielania pomocy była bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie realizuje zadania powiatu z zakresu pomocy społecznej wynikające z ustawy o rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych. Rozwiązywaniem problemów związanych z rehabilitacją zawodową i zatrudnianiem osób niepełnosprawnych zajmuje się natomiast Powiatowy Urząd Pracy. Uchwałą Nr XXVIII/158/08 Rady Powiatu Zduńskowolskiego z dnia 30 grudnia 2008 r. uchwalono „Powiatowy Program na Rzecz osób Niepełnosprawnych na lata 2009 - 2019 w Powiecie Zduńskowolskim”. Założeniem programu jest zapobieganie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych i ich rodzin poprzez tworzenie warunków do godnego, maksymalnie niezależnego i aktywnego życia, tworzenie płaszczyzn integracji społeczności lokalnej; rozszerzanie i podwyższanie standardów świadczeń i usług realizowanych przez różne podmioty dla lepszego wykorzystania środków publicznych i posiadanych zasobów oraz skierowanie działań do osób najbardziej potrzebujących wsparcia; partnerski udział wszystkich podmiotów; wzmocnienie organizacji pozarządowych i zwiększenie ich udziału w realizacji zadań publicznych; ożywienie społecznej aktywności i solidarności oraz wzmocnienie idei społeczeństwa obywatelskiego. 2.7.7 Warunki i jakość życia mieszkańców powiatu I. Gmina Zduńska Wola Gmina Zduńska Wola w roku 2005 liczyła 11.095 mieszkańców. Na dzień 31.12.2005 r. z pomocy społecznej tj. z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej skorzystało: 55 - 29 rodzin z powodu ubóstwa (w tym: 3 rodziny niepełne i 4 rodziny wielodzietne), - 27 rodzin z powodu bezdomności (1-osobowe gospodarstwa domowe), - 21 rodzin z powodu potrzeby ochrony macierzyństwa (w tym: 3 rodziny wielodzietne), - 289 rodzin z powodu bezrobocia (w tym: 30 rodzin niepełnych i 34 rodziny wielodzietne), - 87 rodzin z powodu niepełnosprawności (w tym: 6 rodzin niepełnych i 5 rodzin wielodzietnych), - 23 rodziny z powodu długotrwałej choroby (w tym: 3 rodziny niepełne i 4 rodziny wielodzietne), - 71 rodzin z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego (w tym: 39 rodzin niepełnych i 24 rodziny wielodzietne), - 34 rodziny z powodu alkoholizmu, - 2 rodziny z powodu trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego, W roku 2005 do Ośrodka nie wpłynął wniosek o udzielenie pomocy z powodu klęski żywiołowej lub ekologicznej. Średnia wysokość zasiłku celowego w roku 2005 wynosiła 150 zł. Każdy wniosek z prośbą o pomoc był rozpatrywany pozytywnie i w związku z tym, Ośrodek nie wydawał decyzji odmownych. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli kierował osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej do Ruchu Pomocy Bezrobotnym po pomoc w formie żywności oraz do Fundacji Aktywni w Potrzebie po pomoc w formie odzieży. Ośrodek dla 418 dzieci ze 191 rodzin pokrywał koszty dożywiania w szkole. Biorąc pod uwagę lata 2004-2005 wzrosła liczba osób potrzebujących pomocy, w roku 2004 pomocą objętych było 379 rodzin, a w 2005 roku 428 rodzin. W związku ze wzrostem liczby osób potrzebujących pomocy, wzrastał nakład środków pieniężnych o około 50%. W ramach zadań własnych gmin (świadczenia typu: zasiłki celowe, zasiłki okresowe, dożywianie dzieci, usługi opiekuńcze), pomocy udzielono 398 rodzinom na łączną kwotę 388.157,00 zł. W ramach zadań zleconych, ze świadczeń (np. zasiłki stałe, składki na ubezpieczenie zdrowotne) skorzystało 38 rodzin na kwotę 97.364,00 zł. Łącznie z pomocy przyznanej w ramach zadań zleconych i własnych skorzystało 428 rodzin. Poza tym 136 rodzinom udzielono pomocy niematerialnej w postaci pracy socjalnej. II. Gmina Zapolice Gmina Zapolice na dzień 31.12.2005 r. liczyła 4.747 osób. Z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zapolicach w roku 2005 skorzystała następująca grupa osób i rodzin: 1. z powodu ubóstwa – 4 rodziny, 2. z powodu bezdomności – 0 rodzin, 3. z powodu potrzeby ochrony macierzyństwa – 10 rodzin, 4. z powodu bezrobocia – 100 rodzin, 56 z powodu niepełnosprawności – 35 rodzin, z powodu długotrwałej choroby – 22 rodziny, z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych – 18 rodzin, 8. z powodu alkoholizmu – 8 rodzin, 9. z powodu trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego – 0 rodzin, 10. z powodu klęski żywiołowej lub ekologicznej – 0 rodzin, 5. 6. 7. Z ogólnej liczby rodzin korzystających z pomocy społecznej w roku 2005 – 18 rodzin stanowiły rodziny niepełne i wielodzietne. Średnia wartość zasiłku w roku 2005 wynosiła 159 zł. Każda rodzina, która zgłosiła się o pomoc i spełniała kryteria zawarte w ustawie o pomocy społecznej, otrzymała pomoc w miarę posiadanych przez GOPS środków finansowych. W 2005 roku 60 osobom przyznano pomoc w naturze tj. w formie żywności w ramach współpracy Ośrodka z PCK. Ośrodek porównując lata 2004 i 2005 zauważył nieznaczną tendencję wzrostową w liczbie osób wymagających pomocy z terenu gminy Zapolice. W roku 2004 z pomocy społecznej ogółem skorzystało 309 rodzin, w tym 108 rodzin stanowiły rodziny rolników, które skorzystały jednorazowo z zasiłków związanych z klęską suszy, jaka miała miejsce na terenie gminy Zapolice w 2004 r. (nie były to rodziny będące pod stałą opieką Ośrodka). Natomiast ze stałej, okresowej bądź celowej pomocy w ciągu całego 2004 roku skorzystało 201 rodzin. W roku 2005 z pomocy społecznej skorzystało 211 rodzin, w roku 2005 nie udzielano pomocy z powodu klęski żywiołowej lub ekologicznej. Wzrost liczby osób i rodzin potrzebujących pomocy wiązał sie ze wzrostem nakładu środków pieniężnych przeznaczonych na wypłatę świadczeń. W roku 2005 wykorzystano na ten cel 191.885,00 zł. Ze świadczeń należących do zadań własnych gminy skorzystało 377 osób ze 165 rodzin, koszt udzielenia świadczeń należących do zadań własnych gminy wynosił 152.228,00 zł. Ze zadań należących do zadań zleconych gminom skorzystało 13 osób z 13 rodzin w formie zasiłków stałych na ogólną kwotę 39.657,00 zł. W roku 2005 z prośbą o pomoc zgłosiło się 215 rodzin, w tym 4 rodziny nie spełniały kryteriów do otrzymania pomocy, 39 rodzin otrzymało wyłącznie pomoc w postaci pracy socjalnej. III. Gmina i Miasto Szadek. Gmina i Miasto Szadek według stanu na dzień 31.12.2005 r. liczyła 7.540 osób. W roku 2005 r. z pomocy Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szadku skorzystały następujące osoby: 1. z powodu ubóstwa – 207 rodzin, 2. z powodu bezdomności – 3 osoby, 3. z powodu potrzeby ochrony macierzyństwa – 10 rodzin, 4. z powodu bezrobocia – 175 rodzin, 57 z powodu niepełnosprawności – 117 rodzin, z powodu długotrwałej choroby – 180 rodzin, z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego – 86 rodzin, 8. z powodu alkoholizmu – 37 rodzin, 9. z powodu trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego – 2 osoby, 10. z powodu klęski żywiołowej lub ekologicznej - 0 rodzin, 5. 6. 7. W tym liczbę 60 stanowiły rodziny niepełne i 40 rodziny wielodzietne. Średnia wartość zasiłku celowego w roku 2005 wynosiła – 157,49 zł. Każda rodzina lub osoba potrzebująca pomocy ją otrzymała. W roku 2005 pomocy w naturze udzielono 166 rodzinom. Ośrodek w Szadku nie zaobserwował wzrostu liczby osób potrzebujących pomocy od roku 2004 do roku 2005. Ze świadczeń należących do zadań własnych gminy skorzystało w roku 2005 – 410 rodzin, ogólny koszt udzielenia świadczeń wyniósł 343.278,00 zł. Ze świadczeń należących do zadań zleconych gminom w roku 2005 skorzystały 32 osoby, ogólny koszt udzielenia świadczeń wyniósł 109.632,00 zł. W roku 2005 o pomoc do Ośrodka zgłosiło się łącznie 486 osób. IV. Miasto Zduńska Wola. Miasto Zduńska Wola na dzień 31.12.2005 r. liczyło 44.671 mieszkańców. W roku 2005 z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli korzystały osoby z następujących powodów: 1. ubóstwa – skorzystało 1.380 rodzin, 2. bezdomności – skorzystało 28 rodzin, 3. ochrony macierzyństwa – skorzystało 48 rodzin, 4. bezrobocia – skorzystało 1.100 rodzin, 5. niepełnosprawności – skorzystało 370 rodzin, 6. długotrwałej choroby – skorzystało 295 rodzin, 7. bezradności w sprawach opiekuńczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego – skorzystało 407 rodzin, 8. alkoholizmu – skorzystało 255 rodzin, 9. trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego – skorzystało 12 rodzin, 10. klęski żywiołowej lub ekologicznej – 0 rodzin, w tym 287 stanowiły rodziny niepełne i 104 rodziny wielodzietne. Średnia wartość zasiłku celowego w roku 2005 wynosiła 70 zł. Wszystkie osoby (rodziny) zgłaszające się po pomoc ją otrzymały. Pomoc w naturze w ramach pomocy żywnościowej z Banku Żywności w Łodzi otrzymało 1.241 rodzin; 137 rodzin otrzymało środki czystości i żywność w ramach akcji organizowanej przez Fundację Muszkieterów; 100 rodzin otrzymało pomoc w postaci żywności i odzieży z Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej; 290 dzieci otrzymało paczki dzięki współpracy Ośrodka z organizacjami pozarządowymi. 58 Ośrodek nie zaobserwował od 2004 r. do 2005 r. wzrostu liczby osób potrzebujących pomocy. W roku 2005 ze świadczeń należących do zadań własnych gminy skorzystało 1.554 rodzin na ogólną kwotę 1.767.353,00 zł. Ze świadczeń należących do zadań zleconych gminom skorzystało 129 rodzin na ogólną kwotę 353.232,00 zł. MOPS w roku 2005 objął pomocą społeczną ogółem 2.666 rodzin, w tym 1.606 rodzin objęto pomocą finansową i 1.060 objęto pracą socjalną. Aktualizacja 2011 r.: Gmina Zduńska Wola w 2010 r. liczyła 11.539 mieszkańców. Na dzień 31.12.2010 r. z pomocy społecznej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli skorzystało: 1 rodzina z powodu ubóstwa (1-osobowe gospodarstwo domowe), 3 rodziny z powodu bezdomności (1-osobowe gospodarstwa domowe), 21 rodzin z powodu potrzeby ochrony macierzyństwa (w tym: 12 rodzin wielodzietne), 187 rodzin z powodu bezrobocia (w tym: 6 rodzin niepełnych i 12 rodzin wielodzietnych - z 4 dzieci i więcej), 102 rodziny z powodu niepełnosprawności (w tym: 6 rodzin niepełnych i 54 rodziny wielodzietne), 41 rodzin z powodu długotrwałej choroby (w tym: 1 rodzina wielodzietna), 48 rodzin z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego (w tym: 22 rodziny niepełne i 29 rodzin wielodzietnych), 7 rodzin z powodu alkoholizmu, 4 rodziny z powodu trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego. Na realizację zadań własnych finansowanych z budżetu gminy wydano w 2010 roku kwotę 566 692,89 zł. Dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych to kwota 608 783,00. Łącznie w ramach zadań własnych wydatkowano 1 176 880,00. Środki te zostały przeznaczone na: zasiłki celowe dla 291 rodzin na: zakup opału, żywności, odzieży, opłacenie energii, sprawienie pogrzebu – 105 923,10 , Średnia wysokość zasiłku celowego w 2010 r. wynosiła 200 zł. Każdy wniosek z prośbą o pomoc był rozpatrywany pozytywnie i w związku z tym, Ośrodek nie wydawał decyzji odmownych. zasiłki okresowe dla 67 rodzin – 3 128,00 (+ 76 638,00 zł - dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin), zasiłki stałe dla 43 osób – 141 053 zł (dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin), składki na ubezpieczenie zdrowotne – 11 626 zł (dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin), 59 dożywianie - Rządowy Program - "Pomoc państwa w zakresie dożywiania", zasiłek celowy na żywność przyznano dla 203 rodzin, opłacono obiady dla 222 dzieci w szkołach i przedszkolach, doposażono kuchnie w szkołach i przedszkolach – 80 652,34 zł (+ 238 054 zł - dotacja celowa Wojewody), dopłaty do utrzymania 10 mieszkańców gminy w domach pomocy społecznej 197 457,56 zł, realizacja usług opiekuńczych dla 3 osób – 2 651,93 zł. W omawianym okresie pracownicy socjalni przeprowadzili ponad 2.337 wywiadów środowiskowych, odwiedzili kilkakrotnie 579 środowisk, 314 rodzin objętych było pomocą finansową, 34 – wyłącznie pracą socjalną. W ciągu roku kierowali pisma do różnych instytucji, przeprowadzali wywiady środowiskowe, kontrolne, alimentacyjne dla potrzeb własnych oraz innych instytucji. Prowadzili indywidualne sprawy około 79 osób spoza terenu naszej gminy dla ośrodków z terenu całej Polski - często dotyczące podopiecznych Schroniska dla Osób Bezdomnych w Henrykowie. W 2010 roku w ramach pomocy społecznej wydano 1 596 decyzji. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli kierował osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej do Ruchu Pomocy Bezrobotnym po pomoc w formie żywności oraz do Fundacji Aktywni w Potrzebie po pomoc w formie odzieży. Gmina Zapolice na dzień 31.12.2010 r. liczyła 4.872 osoby. Z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zapolicach w roku 2010 skorzystała następująca grupa osób i rodzin: z powodu ubóstwa – 4 rodziny, z powodu bezdomności – 0 rodzin, z powodu potrzeby ochrony macierzyństwa – 10 rodzin, z powodu bezrobocia – 100 rodzin, z powodu niepełnosprawności – 35 rodzin, z powodu długotrwałej choroby – 22 rodziny, z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo - wychowawczych – 18 rodzin, z powodu alkoholizmu – 22 rodziny, z powodu trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu· zakładu karnego – 0 rodzin, z powodu klęski żywiołowej lub ekologicznej – 0 rodzin, z tytułu pobierania świadczeń rodzinnych i Funduszu alimentacyjnego – 433 rodziny; z tytułu pobierania dodatków mieszkaniowych 9 rodzin; z tytułu pobierania stypendiów szkolnych – 60 rodzin. Z ogólnej liczby rodzin korzystających z pomocy społecznej w roku 2010 – 14 rodzin stanowiły rodziny niepełne i wielodzietne. W roku 2010 średnia wartość zasiłku stałego wynosiła – 324 zł m-cznie, zasiłku okresowego - 300 zł m-cznie, zasiłku celowego - 138 zł . 60 Każda rodzina, która zgłosiła się o pomoc i spełniała kryteria zawarte w ustawie o pomocy społecznej, otrzymała pomoc w miarę posiadanych przez GOPS środków finansowych. W 2010 roku 40 osobom przyznano pomoc w naturze tj. w formie odzieży w ramach współpracy Ośrodka z PCK. Porównując lata 2009 i 2010 Ośrodek zauważył nieznaczną tendencję wzrostową w liczbie osób wymagających pomocy z terenu gminy Zapolice. W roku 2009 z pomocy społecznej ogółem skorzystało 727 rodzin 9 w tym 391 korzystających ze świadczeń rodzinnych). W roku 2010 z pomocy Ośrodka skorzystało 774 rodziny (w tym 433 rodziny pobierające świadczenia rodzinne oraz 83 rodziny, którym udzielono w roku 2010 pomocy z powodu klęski żywiołowej tj. powodzi). Wzrost liczby osób i rodzin potrzebujących pomocy wiązał sie ze wzrostem nakładu środków pieniężnych przeznaczonych na wypłatę świadczeń. W roku 2010 wykorzystano na ten cel ogółem 2 030 498,30 zł. Ze świadczeń należących do zadań własnych gminy skorzystało 339 osób z 203 rodzin, koszt udzielenia świadczeń należących do zadań własnych gminy wynosił 469 064,71 zł. Z zadań zleconych gminom skorzystało 704 osób z 566 rodzin w formie świadczeń rodzinnych, zasiłków z tytułu klęski żywiołowej - powodzi na ogólną kwotę 1 561 433.59 zł. W roku 2010 z prośbą o pomoc zgłosiło się ogółem 850 rodzin, w tym 76 rodzin nie spełniało kryteriów do otrzymania pomocy ( tym 75 sprawie świadczeń rodzinnych), 55 rodzin otrzymało wyłącznie pomoc w postaci pracy socjalnej. Ponadto od 2008 roku GOPS realizuje projekt „Dobry start” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach POKL Priorytet VII. Promocja integracji społecznej, Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji; Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Do 2010 roku działaniami objęto 21 osób. Koszt projektu od początku realizacji do końca 31.12.2010 roku wyniósł 276 907,34 zł, w tym 30303 zł stanowi wkład własny gminy). Gmina i Miasto Szadek według stanu na dzień 31.12.2010 r. liczyła 7 420 osób. W roku 2010 r. z pomocy Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szadku skorzystały ogółem 432 rodziny: z powodu ubóstwa – 170 rodzin, z powodu bezdomności – 4 osoby,\ z powodu potrzeby ochrony macierzyństwa – 35 rodzin, z powodu bezrobocia – 124 rodziny, z powodu niepełnosprawności – 156 rodzin, z powodu długotrwałej choroby – 240 rodzin, z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego – 261 rodzin, z powodu alkoholizmu – 81 rodzin, 61 z powodu trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego – 3 osoby, z powodu klęski żywiołowej lub ekologicznej - 0 rodzin, W tym liczbę 58 stanowiły rodziny niepełne i 34 rodziny wielodzietne. Średnia wartość zasiłku celowego w roku 2010 wynosiła – 256,24 zł. W roku 2010 udzielono pomocy w naturze w formie: 297 talonów na żywność, 46 talonów na opał, 262 dzieci otrzymało bony na paczki świąteczne, 77 dzieci skorzystało z wypoczynku letniego, 920 osób otrzymało ogółem ok.66 ton żywności w ramach Programu PEAD, 17 osób objęto pomocą w formie usług opiekuńczych, 19 osób z terenu naszej gminy uczestniczyło w zajęciach ŚDS w Przatówku, 53 dzieci dożywiano w Świetlicach Środowiskowych‟ 505 dzieci dożywiano w szkołach w ramach programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”. Ze świadczeń należących do zadań własnych gminy skorzystało w roku 2010 – 368 rodzin, ogólny koszt świadczeń wyniósł 873 077 zł. Ze świadczeń należących do zadań zleconych gminom w roku 2010 skorzystały 4 osoby, ogólny koszt świadczeń wyniósł 4 421 zł. Należy dodać, że obserwujemy spadek liczby rodzin/osób objętych pomocą społeczną na przestrzeni ostatnich lat , co spowodowane jest utrzymywaniem się na tym samym poziomie od 2006 roku kryteriów dochodowych określających prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Miasto Zduńska Wola na dzień 31.12.2010 r. liczyło 43.877 mieszkańców. W roku 2010 z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej Centrum Opieki Socjalnej w Zduńskiej Woli korzystały osoby z następujących powodów: ubóstwa – skorzystało 820 rodzin, bezdomności – skorzystało 37 rodzin, ochrony macierzyństwa – skorzystało 53 rodzin, bezrobocia – skorzystało 760 rodzin, niepełnosprawności – skorzystało 380 rodzin, długotrwałej choroby – skorzystało 233 rodzin, bezradności w sprawach opiekuńczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego – skorzystało 255 rodzin, alkoholizmu – skorzystało 281 rodzin, trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego – skorzystało 29 rodzin, klęski żywiołowej lub ekologicznej – 0 rodzin, w tym 213 stanowiły rodziny niepełne i 44 rodziny wielodzietne. Średnia wartość zasiłku celowego w roku 2010 wynosiła 160 zł. Wszystkie osoby (rodziny) zgłaszające się po pomoc ją otrzymały. 62 Pomoc w naturze w ramach pomocy żywnościowej z Banku Żywności w Łodzi otrzymało 557 rodzin. W roku 2010 ze świadczeń należących do zadań własnych gminy skorzystało 1.039 rodzin na ogólną kwotę 3.212.790,00 zł. Ze świadczeń należących do zadań zleconych gminom skorzystały 2 rodziny na ogólną kwotę 8.118,00 zł. MOPS w roku 2010 objął pomocą społeczną ogółem 1195 rodzin, w tym 1.039 rodzin objęto pomocą finansową i 624 objęto pracą socjalną. 2.7.8 Działania na rzecz zduńskowolskim. osób niepełnosprawnych w powiecie Uchwałą Nr XIV/102/2003 Rady Powiatu Zduńskowolskiego z dnia 28 listopada 2003 roku uchwalono Powiatowy Program Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2003-2008 w Powiecie Zduńskowolskim. Celem programu jest prowadzenie działań sprzyjających aktywności życiowej osób niepełnosprawnych m.in. poprzez likwidację barier architektonicznych obiektach użyteczności publicznej (np. w zakładach opieki zdrowotnej, szkołach, placówkach opiekuńczych, w transporcie zbiorowym); rozwijanie rehabilitacji leczniczej poprzez doposażanie w sprzęt rehabilitacyjny i aparaturę medyczną w placówkach służby zdrowia i opieki społecznej; usuwanie barier społecznych (wolontariat na rzecz osób niepełnosprawnych, organizowanie imprez integracyjnych dla niepełnosprawnych, spotkania, pogadanki z uczniami szkół); stworzenie osobom niepełnosprawnym korzystnych warunków do samodzielnego funkcjonowania w środowisku rodzinnym i lokalnym (prowadzenie psychologicznego wsparcia osób niepełnosprawnych i ich rodzin, prowadzenie punktów kompleksowego poradnictwa i wsparcia rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi, edukacja integracyjna w szkołach i przedszkolach, zwiększenie dostępu dzieci i młodzieży niepełnosprawnej do edukacji, wspieranie funkcjonowania warsztatu terapii zajęciowej, zatrudnianie osób niepełnosprawnych, dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych, do likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się, do zakupu środków pomocniczych, przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego); organizowanie imprez integrująco-kulturalno-sportowych, rekreacyjnych, edukacyjnych dla osób niepełnosprawnych ze społeczeństwem; promowane twórczości artystycznej osób niepełnosprawnych; podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia przez osoby niepełnosprawne. W roku 2005 z dofinansowania do turnusu rehabilitacyjnego skorzystało 356 osób niepełnosprawnych wraz z opiekunami na kwotę 232.914,00 zł. Z dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się skorzystało w 2005 r. 91 osób niepełnosprawnych na kwotę 496.656,98 zł. Z dofinansowania do zakupu środków pomocniczych, przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego skorzystało w 2005 r. 339 osób niepełnosprawnych na kwotę 221.573,71 zł. Powiatowy Urząd Pracy w Zduńskiej Woli zaktywizował w 2005 roku 50 osób niepełnosprawnych, w tym: 22 osoby niepełnosprawne uczestniczyły w szkoleniach indywidualnych i 28 osób brało udział w szkoleniach grupowych 63 np. w zakresie: kierowca wózków jezdniowych, obsługa komputera z minimum sanitarne, profesjonalna obsługa komputera II stopnia z modułem finansowym i księgowym systemem zarządzania “Symfonia” i programem “Płatnik”, pracownik ochrony fizycznej osób i mienia, dokształcający kurs dla kierowców przewożących osoby. Spośród 50 osób, pracę podjęły 22 osoby. Powiatowy Urząd Pracy w Zduńskiej Woli w 2005 roku dysponował 95 ofertami pracy dla osób niepełnosprawnych, zgłoszonymi przez pracodawców oraz pozyskanymi podczas wizyt pośrednika pracy w zakładach pracy. Na ich podstawie 84 osoby podjęły zatrudnienie, pracodawcy najczęściej poszukiwali osób niepełnosprawnych na stanowiska pracy: pakowacz - pasowacz, formierz-pakowacz, pomoc cukiernika, szwaczka, sprzątaczka, monter okien, pracownik brygady sprzątającej, obuwnik montażysta. W 2005 roku odbyły się 2 Giełdy Pracy dla osób niepełnosprawnych, zorganizowane dla “Ferax-Iril” w Zduńskiej Woli oraz dla Usług Wnętrzarskich i Utrzymania Zieleńców w Łodzi. Poza tym 89 osób niepełnosprawnych skorzystało z usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w PUP. Usługi te obejmowały następujące kategorie problemu: wybór zawodu, doskonalenie zawodowe, zatrudnienie. W roku 2005 ze środków PFRON zorganizowano 15 imprez integracyjnych, kulturalnych, turystycznych, w których uczestniczyło ogółem 1.143 osoby niepełnosprawne. Imprezy organizowane były przez Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Zduńskiej Woli, Polski Związek Niewidomych w Zduńskiej Woli, Polski Związek Rencistów, Emerytów i Inwalidów w Zduńskiej Woli, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków w Zduńskiej Woli, Sieradzki Klub “Amazonka”. W imprezach udział wzięło 750 dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz 393 osoby dorosłe niepełnosprawne. W roku 2005 podczas imprez okolicznościowych, uczestnicy Warsztatu Terapii Zajęciowej w Zduńskiej Woli oraz mieszkańcy Domów Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli i w Przatówku, prezentowali przygotowane przez siebie prace, programy artystyczne, poza tym osoby niepełnosprawne brały udział w różnego rodzaju konkursach na szczeblu lokalnym czy ogólnopolskim np. konkursy plastyczne, literackie, fotograficzne, festiwale tańca i piosenki. W roku 2005 przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli działał Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Zespół orzekał mieszkańców powiatu zduńskowolskiego i łaskiego. W roku tym wydano 2.279 orzeczeń, w tym: 1.926 orzeczeń o stopniu niepełnosprawności dla osób powyżej 16 roku życia i 353 orzeczeń o niepełnosprawności u dzieci. Aktualizacja 2011 r.: Uchwałą NR XXVIII/158/08 Rady Powiatu Zduńskowolskiego z dnia 30 grudnia 2008 r. uchwalono Powiatowy Program Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2009 – 2019 w Powiecie Zduńskowolskim. Z dofinansowań ze środków PFRON do udziału w turnusie rehabilitacyjnym korzystają osoby niepełnosprawne w celu poprawy własnej sprawności psychofizycznej, podejmowania aktywnej rehabilitacji z jednoczesnym korzystaniem z form wypoczynku i rekreacji poza miejscem zamieszkania. Jest to bardzo popularna wśród osób niepełnosprawnych forma wsparcia z jakiej korzystają. 64 Z danych uzyskanych w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli wynika, że w roku 2007 z dofinansowań pobytu osób niepełnosprawnych wraz z opiekunami na turnusach rehabilitacyjnych skorzystało 699 osób, natomiast w 2008 r. skorzystało 610 osób. W 2009 r. z dofinansowania skorzystało ogółem 411 osób, w tym: 324 osoby niepełnosprawne i 87 opiekunów, łączna kwota dofinansowania wyniosła 289.806,50 zł. Z dofinansowań ze środków PFRON do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze w 2007 r. skorzystało 412 osób, kwota dofinansowań wyniosła 567.555 zł., natomiast w 2008 skorzystały 642 osoby, kwota dofinansowań wyniosła 806.739,00 zł. W 2009 r. z dofinansowania skorzystało 469 osób niepełnosprawnych na kwotę 318.510,00 zł. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji, turystki osób niepełnosprawnych jest to forma dofinansowania skierowana na aktywną rehabilitację osób niepełnosprawnych połączoną z elementami wypoczynku, której celem jest m. in. rozwijanie umiejętności społecznych uczestników przez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizacja zainteresowań poprzez udział w wycieczkach, spotkaniach integracyjnych, imprezach kulturalnych. Z tej formy wsparcia korzystają organizacje, stowarzyszenia i związki zrzeszające osoby niepełnosprawne. W 2007 roku zrealizowano 22 wnioski na kwotę 47.299 zł., natomiast w 2008 r. zrealizowano 12 wniosków na kwotę 44.781 zł. W 2009 r. zawarto 19 umów na łączną kwotę 51.061,00 zł. W imprezach, które zostały dofinansowane ze środków PFRON w 2009 r. skorzystało ogółem 1789 osób niepełnosprawnych. Zadania powiatu dotyczące pracy i poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych do 2006 roku realizowane były przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. W roku 2007 ww. zadania stały się zadaniami Powiatowego Urzędu Pracy na podstawie art. 35a ust. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2008 roku Nr 14, poz. 92). Rehabilitacja zawodowa i zatrudnienie pozwala osobom niepełnosprawnym na polepszenie własnej sytuacji materialnej, ponadto jest szansą na aktywne uczestnictwo w życiu społecznym, samorealizację, zapobiegania zjawisku izolacji. Celem rehabilitacji zawodowej jest ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego, poprzez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy. Z danych Powiatowego Urzędu Pracy (PUP) na koniec 2008 r. wynika, iż w grupie osób niepełnosprawnych, których dotknęło bezrobocie większość stanowią mężczyźni o niskich kwalifikacjach zawodowych z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej. Natomiast wśród niepełnosprawnych kobiet dominują osoby powyżej 45 roku życia. Ponadto z danych PUP wynika, że niepełnosprawni mężczyźni pozostają dłużej bez pracy niż kobiety. Najczęściej są to osoby należące do starszych grup wiekowych: 45-54 lata oraz 60-64 lata o niskich kwalifikacjach zawodowych. W latach 2006-2008 PUP dysponował dla osób niepełnosprawnych: 65 w 2006 roku – 116 ofertami pracy w 2007 roku – 137 ofertami pracy w 2008 roku – 160 ofertami pracy. Z przedstawionych danych wynika, iż corocznie wzrasta liczba ofert pracy skierowanych do osób niepełnosprawnych. W 2009 r. Powiatowy Urząd Pracy w Zduńskiej Woli dysponował już tylko 74 ofertami pracy dla osób niepełnosprawnych. Największa ilość ofert pracy zgłoszono w zawodach: pracownik biurowy, sprzedawca, pakowacz, robotnik gospodarczy. Zgłoszone oferty pochodziły z zakładów pracy chronionej i w większości dotyczyły osób z lekkim stopniem niepełnosprawności. Z danych uzyskanych od Warsztatu Terapii Zajęciowej (WTZ) wynika, że w roku 2009 uczestnicy WTZ brali aktywny udział w wydarzeniach lokalnych i imprezach kulturalnych oraz integracyjnych tj. udział m.in. w imprezie pn. „Dni teatru”, w imprezie pn. „Powitanie lata 2009”; w imprezie integracyjnej „Czerwiec Aktywnych Społeczności”, w imprezie pn. „Piknik lotniczy”; w imprezie pn. „Święto drzewa”; w koncercie „Podajmy sobie dłoń”; w III Międzynarodowym Przeglądzie Teatrów Muzycznych Osób Niepełnosprawnych w Łodzi; w zawodach pływackich „Muszelka” w Łasku; w integracyjnym drużynowym turnieju dzieci i młodzieży BOCCIA 2009; w Ogólnopolskiej Olimpiadzie Osób Niepełnosprawnych w Przygodzicach. Ponadto uczestnicy WTZ promowali swoją działalność biorąc udział w ogólnopolskich konkursach np. w konkursie literackim, w Festiwalu Kolęd i Pastorałek; w festiwalu piosenki osób niepełnosprawnych pt. „Rozśpiewana jesień”; w przeglądzie piosenki wakacyjnej; w Festiwalu Tańca Osób Niepełnosprawnych; w Ogólnopolskim Spotkaniu z Piosenką Żołnierską i Patriotyczną. W powiecie zduńskowolskim od 2000 roku działa Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności (PZON) orzekający do celów nierentowych. Od dnia 1 stycznia 2009 r. Zespół orzeka tylko mieszkańców powiatu zduńskowolskiego. Z danych uzyskanych z PZON wynika, że w 2008 r. wydano dla osób powyżej 16 roku życia 2370 orzeczeń, w 2007 r. mniej tj. 2302 orzeczenia, w 2007 r. wydano dla osób poniżej 16 roku życia 319 orzeczeń, natomiast w 2008 r. wydano 292 orzeczenia. Biorąc pod uwagę stopień niepełnosprawności najwięcej osób otrzymało lekki stopień niepełnosprawności, natomiast biorąc pod uwagę płeć największą liczbę osób niepełnosprawnych stanowią kobiety, a szczególnie w 2008 r. W 2009 r. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wydał 1909 orzeczeń o stopniu niepełnosprawności osobom powyżej 16 roku życia, w tym do celów zatrudnienia 647 orzeczeń oraz 232 orzeczenia o niepełnosprawności dla osób przed 16 rokiem życia. 2.7.9 Zadania związane z interwencją kryzysową. W roku 2005 przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli działał punkt konsultacyjny, czynny w godzinach urzędowania instytucji tj. w poniedziałek 8.00 -16.00, wtorek - piątek 7.30 – 15.30. 66 Do punktu zgłaszały się osoby lub rodziny, znajdujące się w sytuacji kryzysowej, trudnej sytuacji losowej, rodzinnej, mieszkaniowej lub materialnej. Często pojawiały się osoby dotknięte przemocą, uzależnieniami, niepełnosprawnością. W związku z tym PCPR w ramach udzielania pomocy osobom potrzebującym, współpracowało z innymi instytucjami np. Policją, Sądem Rodzinnym, Ośrodkami Pomocy Społecznej, szkołami, Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną, Ośrodkiem Adopcyjno – Opiekuńczym, Powiatowym Urzędem Pracy, Urzędem Miasta Zduńska Wola, Komisjami Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W roku 2005 do punktu zgłosiły się 343 osoby potrzebujące pomocy, porady i wsparcia. Osoby niepełnosprawne i starsze zgłaszały się po pomoc w wyjaśnieniu z jakich ulg i uprawnień mogą skorzystać, aby poprawić swoje funkcjonowanie w życiu codziennym i w społeczeństwie. Z pomocy skorzystało ogółem 21 osób niepełnosprawnych i starszych. Z uwagi na istniejące bezrobocie, osoby pozostające bez pracy zgłaszały się po pomoc w znalezieniu pracy (8 osób). W tej sytuacji kontaktowano się z Powiatowym Urzędem Pracy w Zduńskiej Woli oraz lokalnymi pracodawcami. Dzięki nam pracę znalazły 2 osoby. Do punktu zgłaszały się również osoby znajdujące się w trudnej sytuacji mieszkaniowej (ciasnota, brak wygód, eksmisja). Osobom zainteresowanym udzielano pomocy w wypełnianiu wniosków o najem lokalu w pisaniu podań o przyznanie mieszkania (skorzystało 12 osób) W związku z otrzymanymi informacjami z Komendy Policji w Zduńskiej Woli, dotyczącymi osób nadużywających alkoholu oraz stosowania fizycznej socjalni przez nich przemocy psychicznej i w stosunku do członków rodziny, pracownicy PCPR przeprowadzili w 2005 r. łącznie 50 interwencji w środowisku. Liczną grupę stanowiły także osoby dotknięte przemocą, które zgłosiły się bezpośrednio do tut. Centrum. Z osobami tymi przeprowadzano udzielano porad, pozwów zasądzenie o pomocy w rozmowy pisaniu alimentów, o pozwów indywidualne, rozwodowych, ograniczenie władzy rodzicielskiej rodzicowi). Z analizy przeprowadzonych wizytacji w środowisku jak i rozmów indywidualnych wynika, iż sprawcami przemocy w rodzinie są najczęściej mężczyźni, natomiast ofiarami kobiety i dzieci. Problemowi przemocy bardzo często towarzyszy problem alkoholowy u sprawcy przemocy. PCPR w roku 2005 skierowało 10 osób do Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych o wszczęcie postępowania w sprawie zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu. Wobec 2 osób na nasz wniosek, Komisja zastosowała obowiązek leczenia odwykowego w zakładzie leczniczym. Jednakże w większości, osoby uzależnione nie wyrażają zgody na leczeniu, bądź po pewnym czasie powracają do nałogu. 67 Spośród wszystkich ofiar przemocy tylko 5 zdecydowało się opuścić sprawcę, jedna z nich z dwójką dzieci zamieszkała u swoich rodziców, druga z ofiar opuściła mieszkanie i z czwórką dzieci wynajęła mieszkanie. Za naszym pośrednictwem osoba ta wraz z rodziną, została uwzględniona przy podziale mieszkań i umieszczona na liście osób oczekujących. Pozostałe 3 ofiary zdecydowały się złożyć pozew o rozwód. Za pośrednictwem Centrum 6 rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej otrzymało pomoc rzeczową w postaci odzieży i obuwia. W przypadku 2 rodzin, gdzie występowało uzależnienie od alkoholu oraz przemoc i zaniedbywanie wychowawcze wobec małych dzieci, wystąpiliśmy do Sądu Rodzinnego z wnioskiem o ograniczenie władzy rodzicielskiej rodzicom nad dziećmi, w wyniku podjętych działań dzieci te umieszczono pilnie w Domu Małego Dziecka w Piotrkowie Trybunalskim. Ponadto na wniosek PCPR jedną osobę umieszczono w Domu Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli, gdyż osoba ta była pozbawiona w mieszkaniu elektryczności, opału na zimę i wymagała stałej opieki osób drugich. W grudniu 2005 r. odbyła się impreza pn. “Mikołajkowe Cuda”, zorganizowana przez Powiatowy Dom Kultury “Na Pięterku”, Ruch Pomocy Bezrobotnym w Zduńskiej Woli i Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli. Nasza instytucja na imprezę wytypowała ponad 23 dzieci wychowujących się w rodzinach ubogich oraz dotkniętych przemocą i alkoholizmem. Aktualizacja 2011 r.: Przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli działa punkt konsultacyjny do spraw przemocy w rodzinie, czynny w godzinach urzędowania instytucji, który pełni kluczową rolę w działaniach o charakterze profilaktyczno - wychowawczym. Pracownicy socjalni chcąc zapewnić chociażby podstawowy zakres pomocy osobom znajdującym się w stanie kryzysu rodzinnego, podejmują wszelkie działania w celu rozwiązywania bieżących problemów wynikających z przemocy w rodzinie, alkoholizmu, przemocy psychicznej i fizycznej wobec członków rodziny. Wśród ofiar przemocy w rodzinie, które zgłaszają się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie są takie, które wymagają natychmiastowej, kompleksowej i specjalistycznej pomocy psychologicznej, a także poradnictwa socjalnego lub prawnego, a niekiedy także czasowego schronienia. Zakres świadczonej pomocy obejmuje m.in. udzielanie wszechstronnej informacji o możliwościach uzyskania pomocy psychologicznej, prawnej i terapeutycznej, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych. Osobom tym udostępniane są wzory pozwów wniosków np. pozwy o zasądzenie lub podwyższenie alimentów na rzecz małoletnich dzieci, rozwodowe, o separację, wnioski o ograniczenie władzy rodzicielskiej a także udzielana jest pomoc w napisaniu wniosków. Zakres pomocy obejmuje także porady udzielane osobom kontaktującym się telefonicznie z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. Nasza instytucja w ramach udzielania pomocy osobom potrzebującym współpracuje z innymi instytucjami np. Sądem Rejonowym w Zduńskiej Woli, Policją, Prokuraturą Rejonową w Zduńskiej Woli, Komisjami 68 Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Ośrodkami Pomocy Społecznej, szkołami, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Zduńskiej Woli, Biurem Gospodarki Nieruchomościami w Urzędzie Miasta w Zduńskiej Woli, Domami Pomocy Społecznej, Środowiskowym Domem Samopomocy w Przatówku, Warsztatem Terapii Zajęciowej, Fundacją Społeczno-Charytatywną “Aktywni w Potrzebie” w Zduńskiej Woli. W 2009 roku w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli przyjęto ogółem 41 osób, które zgłosiły się z różnymi problemami m.in. problemem alkoholowym członków rodziny oraz w sprawach przemocy psychicznej, fizycznej lub ekonomicznej. W związku z przekazanymi informacjami z Komendy Powiatowej Policji w Zduńskiej Woli, Komisariatu Policji w Szadku i Zapolicach, dotyczącymi przeprowadzonych interwencji domowych oraz nadużywania alkoholu przez członków rodziny i stosowania przez sprawców przemocy domowej, przemocy fizycznej i psychicznej, ekonomicznej i seksualnej oraz o braku sprawowania właściwej opieki nad małoletnimi dziećmi i pozostawiania ich bez opieki dorosłych, pracownicy socjalni Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli wizytują każde zgłoszone środowisko i przeprowadzają rozmowy z ofiarami przemocy domowej. W 2009 roku przeprowadzono łącznie 51 wizyt w miejscu zamieszkania osób, rodzin, gdzie występuje problem alkoholowy i dochodzi do przemocy w rodzinie. Ponadto w przypadku osób nadużywających alkoholu pracownicy kierują osoby do Miejskich lub Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych o wszczęcie postępowania w sprawie zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu, do terapeutów do spraw uzależnień przyjmujących w Punkcie Konsultacyjnym do Spraw Przemocy w Rodzinie przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej Centrum Opieki Socjalnej w Zduńskiej Woli oraz do Poradni dla Osób z Problemami Alkoholowymi funkcjonującymi w Zduńskiej Woli. W 2009 roku do Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przekazano 13 spraw. W każdym przypadku otrzymania zgłoszenia o podejrzeniu bądź wystąpieniu przemocy psychicznej bądź fizycznej wobec dziecka, pracownicy socjalni przeprowadzają interwencje w miejscu zamieszkania rodziny. W trakcie przeprowadzonego wywiadu diagnozują sytuację rodzinną, szkolną i zdrowotną dziecka oraz oceniają bezpieczeństwo dziecka. W każdym też przypadku zaistnienia problemu przemocy w rodzinie, w której przebywają małoletnie dzieci, Powiatowe Centrum niezwłocznie o tym fakcie zawiadamia Sąd Rodzinny, Policję oraz Ośrodki Pomocy Społecznej. W 2009 roku w wymienionych przypadkach do Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli przekazano łącznie 14 spraw. Działania profilaktyczne podejmowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli polegają na systematycznym informowaniu osób o występujących zagrożeniach, o możliwościach otrzymania wsparcia ze strony organizacji pozarządowych i instytucji świadczących pomoc osobom, w których występuje przemoc oraz w podnoszeniu wiedzy i kwalifikacji przez pracowników socjalnych zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie (narady, szkolenia, konferencje) a także na systematycznej współpracy z przedstawicielami poszczególnych służb społecznych i instytucji (policja, sąd, szkoły, służba zdrowia, ośrodki pomocy społecznej). 69 W przypadku nieprawidłowości w funkcjonowaniu rodzin zastępczych podejmowane są działania w kierunku rozwiązania problemów rodziny we współpracy z innymi instytucjami. m.in. z policją, sądem rodzinnym, poradnią psychologiczno-pedagogiczną, z wychowawcami i pedagogami szkolnymi, pielęgniarkami medycyny szkolnej, pracownikami socjalnymi w ośrodkach pomocy społecznej, Punktem Konsultacyjnym ds. Przemocy w Rodzinie działającym przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej Centrum Opieki Socjalnej w Zduńskiej Woli, organizowane są szkolenia rodzin zastępczych. Współpraca ta polega na przekazywaniu informacji o niepokojących sytuacjach występujących w rodzinach zastępczych i ich monitorowaniu. Również w Domu Dziecka w Wojsławicach w ramach programu “Bezpieczny Powiat Zduńskowolski” realizowano szereg zadań m.in. realizowano elementy programu edukacyjno - profilaktycznego “Stop przemocy i agresji w szkole”. Na zajęciach socjoterapeutycznych wykorzystywano do pracy z dziećmi elementy programu “Powiedz Komuś” oraz “Przemoc w domu – czy dzieci lubią być bite”, “Nie dotykaj mnie, gdy nie mam na to ochoty”. Gry i zabawy terapeutyczne miały na celu minimalizowanie zaburzeń zachowania u najmłodszych dzieci. Z grupą starszych wychowanków realizowano elementy programu G. Włodarczyk “Bez ryzyka – AIDS-HIV Narkomania”. Na terenie placówki odbywały się indywidualne rozmowy wychowanków z pracownikami Policji nt. “Przestępczość wśród nieletnich – zapobieganie i konsekwencje”. Prowadzono również zajęcia z Treningu Zastępowania Agresji z wychowankami sprawiającymi problemy wychowawcze. Na przestrzeni minionych 10 lat należy stwierdzić, iż najczęściej sprawcami przemocy są mężczyźni, natomiast ofiarami kobiety i dzieci. Bez pomocy z zewnątrz i wsparcia ofiary przemocy w rodzinie same nie są w stanie podjąć skutecznych działań celem zabezpieczenia siebie i swoich najbliższych przed kolejnymi atakami sprawcy. Najczęściej występującym problemem, który towarzyszy przemocy jest uzależnienie sprawcy od alkoholu. Jedynym skutecznym sposobem zapewnienia ofierze bezpieczeństwa jest odizolowanie jej od sprawcy czyli zaoferowanie ofierze schronienia oraz wsparcia. Niewielka liczba osób ma możliwość schronienia się przed sprawcą w czasie ataku. Znikoma jest liczba rodzin, w których ofiary mają możliwość czasowej zmiany miejsca zamieszkania. Od 01 stycznia 2008 roku Powiat Zduńskowolski poprzez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli jest beneficjentem realizacji projektu systemowego pn.„Z myślą o przyszłości” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Poddziałanie 7.1.2 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez powiatowe centra pomocy rodzinie. W 2009 roku adresatami projektu były osoby opuszczające rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo – wychowawcze typu socjalizacyjnego i rodzinnego oraz inne zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, a także osoby niepełnosprawne, korzystające z pomocy społecznej, które nie pracują, są w wieku aktywności zawodowej i są zagrożone wykluczeniem społecznym z uwagi na swoją niepełnosprawność. Osobom tym brakuje zaradności życiowej, mają problemy z adaptacją w nowym środowisku i odnalezieniem się w otaczającej ich rzeczywistości. W większości reprezentują niski poziom 70 wykształcenia i nie posiadają umiejętności i kwalifikacji zawodowych aby podjąć zatrudnienie. Brakuje im samodzielności, wiary we własne możliwości, umiejętności poruszania się na rynku pracy. Niedobór tych predyspozycji znacząco wpływa na zmniejszenie ich szans na znalezienie pracy, a tym samym sprzyja zjawisku wykluczenia społecznego. Celami projektu „Z myślą o przyszłości” są: Wzrost kompetencji społecznych osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; Zwiększenie umiejętności osób niepełnosprawnych i usamodzielnianych w zakresie pełnienia ról społecznych, samodzielności, kreatywności, zaradności; Integracja uczestników projektu ze sobą i społeczeństwem; Zdobycie umiejętności i kwalifikacji zwiększających mobilność i konkurencyjność na rynku pracy; Zwiększenie zdolności osób niepełnosprawnych i usamodzielnianych do zatrudnienia na rynku pracy. W 2009 roku projekt został skierowany do 48 osób w tym: 8 osób usamodzielnianych i 40 osób niepełnosprawnych w tym: 22 uczestników warsztatu terapii zajęciowej. W ramach porozumienia na rzecz partnerskiej współpracy pomiędzy Powiatem Zduńskowolskim a Warsztatami Terapii Zajęciowej w związku z realizacją projektu „Z myślą o przyszłości” Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Zduńskiej Woli na rzecz WTZ ze środków Unii Europejskiej utworzyło i wyposażyło pracownię komputerową w niezbędny sprzęt i urządzenia. Jednocześnie od 01 września 2009 r. Warsztat Terapii Zajęciowej w Zduńskiej Woli zwiększył liczbę uczestników o jedną osobę, której koszt uczestnictwa w 2009 r. w całości współfinansowany był ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. W ramach zadania pn.: Działania o charakterze środowiskowym opracowany i opublikowany został informator dotyczący osób niepełnosprawnych, który jest bezpłatnie dystrybuowany jak również zorganizowano imprezę integracyjną pn.: „Jesteśmy razem”, konferencję pn.: „Rola warsztatów terapii zajęciowej w rehabilitacji osób niepełnosprawnych”, dwudniowy wyjazd integracyjno – turystyczno – rekreacyjny dla uczestników projektu oraz spotkanie wigilijne, konferencję podsumowującą realizację projektu. Wśród rezultatów projektu można wyróżnić podniesienie kwalifikacji zawodowych, zwiększenie aspiracji osobowych i zawodowych wśród beneficjentów, wzrost poczucia wartości i wiary w siebie, wzrost poziomu świadomości własnej skuteczności w podejmowaniu działań i umiejętności interpersonalnych, pogłębienie umiejętności poruszania się na rynku pracy, podjęcie zatrudnienia i wzrost atrakcyjności zawodowej. 3. Diagnoza potrzeb i czynników rozwoju. Analiza SWOT Przedstawiona Zduńskowolskiego powyżej obrazuje diagnoza nam stanu sytuację obecnego Powiatu społeczno-gospodarczą powiatu, a także warunki życia mieszkańców. 71 Informacje zawarte w diagnozie są wg stanu na dzień 31 grudzień 2010 r. Jej analiza pozwala określić niezbędne działania w poszczególnych obszarach problemowych zmierzające do osiągnięcia zamierzonego celu, tj. poprawy sytuacji na terenie powiatu i mające wpływ na zachowanie zrównoważonego rozwoju. Plan Rozwoju Lokalnego jest dokumentem planistycznym spójnym z obowiązującą Dlatego też Strategią oceny Rozwoju stanu Powiatu obecnego i Zduńskowolskiego. nakreślenie kierunków działań dokonano analogiczną metodą, tj. przy pomocy analizy SWOT. Jest silnych ona stron efektywną powiatu metodą oraz identyfikacji badania szans i słabych zagrożeń i jakie stoją przed powiatem. SWOT zawiera określenie czterech grup czynników: - „mocnych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony powiatu i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jego rozwojowi (utrzymać je jako mocne, na których należy oprzeć jego przyszły rozwój); - „słabych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe niewyeliminowane strony powiatu utrudniać będą jego i które rozwój (ich oddziaływanie należy minimalizować); - „szans” – uwarunkowań zewnętrznych, które nie bezpośrednio zależne od zachowania są społeczności powiatu, ale które mogą być traktowane jako szanse i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi powiatu; - „zagrożeń” – uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio społeczności zagrożenie powiatu, dla jego zależne ale rozwoju które od zachowania mogą (należy unikać negatywnego oddziaływania na rozwój powiatu) 72 stanowić ich Analizę SWOT przeprowadzono w trzech obszarach problemowych, nazwanych sferami: - sfera społeczna - sfera ekonomiczna - sfera środowiskowa 73 ANALIZA SWOT POWIATU ZDUNSKOWOLSKIEGO Sfera społeczna SŁABE STRONY MOCNE STRONY 1. Dobra sieć szkół ponadgimnazjalnych 2. Dobrze wyposażone pracownie komputerowe w szkołach ponadgimnazjalnych 3. Zróżnicowana oferta szkół ponadgimnazjalnych 4. Aktywnie działający Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury. 5. Różnorodność i cykliczność imprez kulturalnych m.in. plenerowych, przeglądów artystycznych, konkursów plastycznych, literackich, wystaw. 6. Dobre warunki do uprawiania turystyki aktywnej (m.in. pieszej, rowerowej, wędkarstwa). 7. Tereny wypoczynku niedzielnego nad Wartą i Widawką. 8. Istnienie kompleksów sportowo – rekreacyjnych w Zduńskiej Woli (MOSiR i PMOS). 9. Prężne funkcjonowanie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. 10. Dobre warunki lokalowe ośrodków pomocy społecznej i domu dziecka – możliwość stosowania różnorodnych form pomocy dla dzieci, rodzin, osób starszych i niepełnosprawnych. 11. Funkcjonowanie Domu Dziecka im. Maksymiliana Marii Kolbego w Wojsławicach, zapewniającego opiekę 30 dzieciom pozbawionym opieki rodzicielskiej 12. Utworzenie Środowiskowego Domu Samopomocy w Przatówku dla osób zaburzonych psychicznie i niepełnosprawnych intelektualnie (pobyt dzienny) 13. Systematyczne podnoszenie kwalifikacji zawodowych 74 1. Duży stopień zużycia technicznego bazy oświatowej. 2. Zły stan techniczny szkolnej bazy sportowej - w niektórych szkołach brak sal gimnastycznych o odpowiednim standardzie, siłowni, sprzętu sportowego. 3. Brak w Zduńskiej Woli sali widowiskowej o wysokim standardzie. 4. Brak amfiteatru dla imprez masowych w Zduńskiej Woli. 5. Słaba sieć gastronomiczna na terenach wiejskich. 6. Brak zagospodarowanych parkingów przy trasach (ławki, kosze, toalety). 7. Brak krytej pływalni o odpowiednich wymiarach pozwalającej na organizację zawodów. 8. Słabe zagospodarowanie otoczenia zbiornika „Kępina”. 9. Niedostateczna ilość placówek dziennego pobytu oraz placówek na pobyt krótkoterminowy dla osób starych; 10. Zła baza lokalowa Powiatowej Komendy Policji. 11. Słaby poziom komputeryzacji i łączności oraz niewystarczająca ilość środków transportu Powiatowej Komendy Policji i Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej. 12. Ograniczony nadzór pielęgniarski nad dziećmi i młodzieżą szkolną. 13. Brak poradni leczenia i przeciwdziałania uzależnień. pracowników zatrudnionych w Domach Pomocy Społecznej, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Domu Dziecka, Ośrodkach Pomocy Społecznej w celu poprawy jakości świadczonej pomocy. 14. Stała współpraca instytucji (Ośrodki Pomocy Społecznej, Policja, Sąd, szkoły) w celu świadczenia kompleksowej pomocy osobom potrzebującym. 15. Powołanie koalicji na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W koalicji znajdują się pracownicy socjalni, pedagodzy szkolni, pielęgniarki szkolne, pracownicy instytucji edukacyjnych, kuratorzy sądowi, służby medyczne, pracownicy Straży Miejskiej. 16. Osiągnięcie standardów przez Dom Pomocy Społecznej w Przatówku.. 17. Dobra współpraca administracji samorządowych, powiatowych służb i inspekcji na rzecz poprawy bezpieczeństwa publicznego. 18. Funkcjonowanie Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego. 19. Stosunkowo dobra baza lokalowa Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej. 20. Istnienie Szpitala Powiatowego i Działu Pomocy Doraźnej 21. Dobry dostęp mieszkańców do usług w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej i części specjalistyki. 22. Duża liczba Niepublicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej. 23. Siedziba Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Zduńskiej Woli. ZAGROŻENIA SZANSE 1. Nawiązanie współpracy ze szkołami za granicą. 2. Możliwość pozyskania środków z funduszy Unii 75 1. Ograniczone możliwości przeznaczenia dodatkowych środków finansowych na kulturę. Europejskiej. 3. Rozwój turystyki i agroturystyki 4. Rozszerzenie działań profilaktycznych wobec grup zagrożonych patologią społeczną, w tym zwłaszcza narkomanią i alkoholizmem. 5. Standaryzacja usług socjalnych według norm Unii Europejskiej. 6. Zaopatrzenie w nowoczesny sprzęt do prowadzenia działań ratowniczych przez Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej przy wsparciu środków zewnętrznych. 7. Ścisła współpraca placówek publicznej i niepublicznej służby zdrowia działających na obszarze powiatu zduńskowolskiego w celu zwiększenia dostępności, zakresu i jakości świadczonych usług. 8. Unowocześnienie szpitala powiatowego w zakresie dostosowania bazy lokalowej i bazy diagnostycznej. 9. Poprawa jakości i dostępności usług medycznych. 10. Utworzenie mieszkań chronionych dla usamodzielnianych wychowanków placówek i rodzin zastępczych, dzięki środkom pozyskanym z budżetu państwa w ramach tworzenia programów celowych oraz dzięki środkom własnym powiatu. 11. Utworzenie Ośrodka Interwencji Kryzysowej. 12. Udział pracowników w szkoleniach i kursach nieodpłatnych-organizowanych ze środków Unii Europejskiej. 2. Małe środki w budżecie przeznaczone na inwestycje w oświacie. 3. Małe środki w budżecie przeznaczone na kulturę fizyczną i sport. 4. Wzrost zapotrzebowania na usługi opiekuńcze. 5. Wzrost liczby uzależnionych od narkotyków i alkoholu zwłaszcza wśród młodzieży. 6. Zbyt małe nakłady finansowe na szeroko rozumianą strefę społeczną. 7. Przestępczość wśród ludzi młodych powoduje zwiększenie się liczby środowisk kryminogennych. 8. Bliskość szpitali w sąsiednich powiatach. 9. Odpływ pacjentów do ośrodków zdrowia działających poza powiatem zduńskowolskim. 10. Ograniczone możliwości przeznaczenia dodatkowych środków finansowych na promocję i ochronę zdrowia. 11. Zmniejszenie zakresu rzeczowego badań laboratoryjnych poprzez likwidację Wojewódzkiej Stacji sanitarnoEpidemiologicznej w Łodzi Oddział zamiejscowy w Zduńskiej Woli. Sfera ekonomiczna SŁABE STRONY MOCNE STRONY 76 Przewaga ludności w wieku produkcyjnym Przewaga ludności zamieszkującej w miastach Duża średnia gęstość zaludnienia w powiecie Wypracowane formy współdziałania między pracodawcami a PUP. 5. Stosunkowo dobrze rozwinięty układ sieci drogowych. 6. Dogodna dostępność komunikacji drogowej i kolejowej. 7. Wysoki poziom zwodociągowania powiatu. 8. Rezerwy poboru i przesyłu wody z ujęć komunalnych. 9. Doprowadzenie gazociągu do Zduńskiej Woli wraz ze stacją redukcyjną. 10. Wysoki poziom telefonizacji powiatu. 11. Istnienie elektrociepłowni w Zduńskiej Woli (ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery) 12. Korzystne położenie powiatu. 13. Duża ilość podmiotów gospodarczych, umiejscowionych szczególnie w Zduńskiej Woli i terenach sąsiadujących. 14. Dobra dostępność usług finansowych. 15. Sprzyjające warunki do prowadzenia produkcji ekologicznej i rozwoju agroturystyki. 16. Istnienie nowoczesnych zakładów przetwórstwa mięsnego i owocowo-warzywnego. 17. Istnienie Podstrefy Zduńska Wola w Łódzkiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej 1. 2. 3. 4. 1. Struktura dochodów powiatu ograniczająca możliwości inwestycyjne. 2. Duży udział bezrobotnych wśród ludzi młodych. 3. Duży odsetek osób bezrobotnych bez wykształcenia i zawodu. 4. Ograniczanie stanu zatrudnienia w zakładach pracy. 5. Zły stan techniczny dróg publicznych. 6. Mała przepustowość układów komunikacyjnych w stosunku do rosnących potrzeb. 7. Brak obwodnic dla miast powiatu. 8. Niski stopień wyposażenia w sieć kanalizacyjną na obszarach wiejskich. 9. Dominacja mikroprzedsiębiorstw o zasięgu lokalnym. 10. Nadmierna koncentracja siły roboczej w dwóch sektorach gospodarczych tj. branży włókienniczej oraz odzieżowej. 11. Brak dużych uzbrojonych terenów pod inwestycje. 12. Nieaktualne plany zagospodarowania przestrzennego w gminach. 13. Niski poziom wykształcenia ludności zamieszkującej obszary wiejskie i niska świadomość rynkowa rolników. 14. Niski poziom inicjatyw gospodarczych na wsi. 15. Brak kapitału na wsi. 16. Bezrobocie na wsi. ZAGROŻENIA SZANSE 1. Znaczne rezerwy siły roboczej w wieku produkcyjnym 2. Możliwość tworzenia programów dla osób zwalnianych w wyniku restrukturyzacji zatrudnienia w lokalnych podmiotach gospodarczych. 3. Tranzytowe położenie powiatu na ważnych krajowych szlakach 77 Dalsze utrzymywanie struktury dochodów powiatu nie pozwalającej na wyodrębnienie wolnych środków, które mogłyby być przeznaczone przez Radę Powiatu na wydatki inwestycyjne. 2. Wzrost ludności w wieku produkcyjnym, co wymaga 1. drogowych i liniach kolejowych. 4. Możliwość przebiegu drogi ekspresowej S8 przez Zduńską Wolę. 5. Możliwość utworzenia w Łasku w odległości 14 km od Zduńskiej Woli lotniska towarowo – cywilnego. 6. Możliwość poszerzenia obszaru Podstrefy Zduńska Wola w ramach Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. 7. Możliwość pozyskania środków pomocowych z funduszy UE na rozwój infrastruktury technicznej. 8. Możliwość wykorzystania środków pomocowych z funduszy UE do rozwoju przedsiębiorczości 9. Współpraca z gminami i podmiotami gospodarczymi w zakresie poprawy stanu dróg powiatowych. 10. Rozwijająca się sieć teleinformatyki. 11. Bliskość wielkiego ośrodka przemysłowego – Łodzi – możliwość przepływu kapitału do Zduńskiej Woli. 12. Wzrastające zaangażowanie kapitału zagranicznego 13. Istnienie dużego rynku zbytu w pobliżu powiatu (aglomeracja łódzka). 14. Rozwój rolnictwa ekologicznego. 15. Rozwój usług w otoczeniu rolnictwa. 16. Możliwość tworzenia grup producenckich. znacznego wzrostu podaży miejsc pracy. 3. Wzrost wymagań pracodawców dotyczących kwalifikacji i dyspozycyjności osób bezrobotnych. 4. Długoletnia dominacja na terenie powiatu przemysłu lekkiego i związane z tym tradycje zawodowe mieszkańców. 5. Niewystarczające nakłady ze strony wszystkich zarządców dróg na inwestycje drogowe oraz na ich utrzymanie we właściwym stanie majątku drogowego. 6. Ograniczone możliwości pozyskania środków zewnętrznych na realizację infrastruktury z uwagi na wysoką konkurencyjność innych powiatów i regionów. 7. Narastające natężenie tranzytowego ruchu drogowego. 8. Słaba konkurencyjność przedsiębiorstw w stosunku do krajów wysoko uprzemysłowionych. 9. Ograniczenie roli kolei w gospodarce. 10. Niska dochodowość pracy w rolnictwie. 11. Nasilająca się konkurencja na rynkach produktów rolnych. Sfera środowiskowa SŁABE STRONY MOCNE STRONY 78 1. Występowanie przyrodniczych obszarów chronionych 2. Zmniejszanie zanieczyszczenia powietrza poprzez zastępowanie paliwa stałego paliwem gazowym związane z rozwojem sieci gazowej 3. Rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej 4. Funkcjonowanie składowiska odpadów o uregulowanym statusie prawnym 3. Niska świadomość ekologiczna mieszkańców powiatu. 4. Niski stopień oczyszczania ścieków (poza m. Zduńska Wola). 5. Nieuporządkowana gospodarka odpadami komunalnymi (nielegalne składowiska odpadów). ZAGROŻENIA SZANSE 1. Edukacja w zakresie ochrony środowiska. 2. Modernizacja kotłowni lokalnych i stosowanie paliw bardziej czystych ekologicznie, tzw. biomasy 3. Likwidacja niskiej emisji. 4. Poprawa jakości powietrza poprzez termomodernizację obiektów użyteczności publicznej, będących własnością Powiatu Zduńskowolskiego. 1. 2. 3. 4. 5. Aktualizacja 2011 r.: 79 Zwiększanie ilości produkowanych odpadów komunalnych i przemysłowych. Zwiększające się zanieczyszczanie lasów. Ograniczone możliwości pozyskania środków zewnętrznych na realizację termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej, będących własnością powiatu. Niepełna realizacja przez gminy zapisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Nielegalne wydobywanie żwiru i piasku. ANALIZA SWOT POWIATU ZDUŃSKOWOLSKIEGO Sfera społeczna SŁABE STRONY MOCNE STRONY 1. Dobrze rozwinięta sieć szkół ponadgimnazjalnych o zróżnicowanej ofercie oraz organizacja targów edukacyjnych. 2. Realizacja wielu projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w sferze edukacji, rynku pracy i pomocy społecznej. 3. Utworzenie Powiatowego Centrum Kultury Sportu i Rekreacji i jego aktywność w sferze kultury i sportu. 4. Różnorodność i cykliczność imprez kulturalnych. 5. Istnienie kompleksów sportowo-rekreacyjnych w Zduńskiej Woli (MOSiR i PMOS). 6. Inwestycje w bazę sportową w mieście Zduńska Wola i gminach na terenie powiatu (m.in. budowa boisk Orlik 2012, boiska wielofunkcyjnego przy I LO w Zduńskiej Woli, modernizacja infrastruktury sportowej na stadionie miejskim). 7. Funkcjonowanie wielu ośrodków i instytucji w sferze pomocy społecznej oraz ich współpraca z organizacjami pozarządowymi i stowarzyszeniami udzielającymi pomocy ludziom potrzebującym. 8. Systematyczne doposażanie Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w nowoczesny i wielofunkcyjny sprzęt pozyskiwany w ramach projektów współfinansowanych ze środków zewnętrznych, w tym z: NFOŚiGW, WFOŚiGW oraz RPO WŁ. 9. Istnienie Szpitala Powiatowego oraz Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Zduńskiej Woli. 10. Nowoczesny budynek siedziby Komendy Powiatowej Policji w Zduńskiej Woli wraz wyposażeniem z technicznym. 80 1. Ograniczone możliwości inwestowania w poprawę stanu technicznego bazy oświatowej. 2. Niedostateczne wyposażenie pracowni specjalistycznych w zawodowym szkolnictwie ponadgimnazjalnym. 3. Niedostateczny stan szkolnej bazy sportowej - w niektórych szkołach brak sal gimnastycznych o odpowiednim standardzie, siłowni, sprzętu sportowego, mimo kilku inicjatyw zrealizowanych już w tym zakresie. 4. Brak w Zduńskiej Woli sali widowiskowej o dostatecznym standardzie oraz amfiteatru do organizacji imprez masowych w Zduńskiej Woli. 5. Brak krytej pływalni z pełnowymiarowym basenem. 6. Słabe zagospodarowanie otoczenia zbiornika „Kępina”. 7. Niedostateczna ilość placówek dziennego pobytu oraz placówek na pobyt krótkoterminowy dla osób starszych. 8. Brak poradni leczenia uzależnień i im przeciwdziałaniu. 9. Skomplikowana sytuacja zabytkowego dworu w Wojsławicach, który pełni obecnie funkcję lokalu socjalnego. 10. Mała liczba średnich i dużych przedsiębiorstw oraz zakładów produkcyjnych tworzących nowe miejsca pracy, szczególnie dla młodzieży do 25 roku życia i osób niepełnosprawnych. 11. Ograniczona baza lokalowa Ośrodków Pomocy Społecznej i Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. 12. Niedoinwestowanie funkcjonowania oraz infrastruktury jednostek pomocy społecznej. 13. Bariery architektoniczne w budynkach użyteczności publicznej. 14. Niewystarczająca liczba oddziałów integracyjnych w przedszkolach i szkołach. 15. Ograniczony dostęp społeczeństwa do specjalistycznych usług medycznych. 16. Brak dostatecznej infrastruktury turystycznej, mimo realizacji kilku inicjatyw w tym zakresie (budowa ścieżek rowerowych, uczestnictwo Powiatu w projekcie tworzenia Łódzkiego Szlaku Konnego). ZAGROŻENIA SZANSE 1. Realizacja projektu termomodernizacyjnego w placówkach oświatowych i SPZOZ, jako szansa na poprawę stanu technicznego bazy oświatowej i opieki zdrowotnej. 2. Współpraca szkół z jednostkami pokrewnymi za granicą. 3. Możliwość pozyskania środków EFS na realizację projektów w sferze edukacji, rynku pracy i pomocy społecznej. 4. Dobre uwarunkowania do uprawiania turystyki aktywnej (m.in. pieszej, rowerowej, wędkarstwa) i wypoczynku weekendowego wynikające z ukształtowania terenu i zasobów naturalnych (m.in. Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki). 5. Rozwijająca się baza agroturystyczna. 6. Rozwój infrastruktury związanej z siecią Internet, co jest warunkiem poprawy dostępności do instytucji publicznych i instytucji kultury. 7. Możliwość pozyskania środków zewnętrznych oraz realizacji dostępnych programów promocji zdrowia, jako szansa na poprawę dostępności usług medycznych oraz rozwój profilaktyki zdrowotnej. 8. Realizacja programów celowych z budżetu państwa mających na celu pomoc w usamodzielnianiu wychowanków placówek opiekuńczych i rodzin zastępczych. 9. Rozwój współpracy lokalnych przedsiebiorców z placówkami kształcenia zawodowego w zakresie przygotowania zawodowego zgodnego z zapotrzebowaniem rynku pracy. 10. Umożliwianie osobom bezrobotnym, w tym niepełnosprawnym, udziału w szkoleniach i kursach podnoszących umiejętności i kwalifikacje zawodowe. 11. Wdrażanie norm Unii Europejskiej w zakresie usług socjalnych, mających na celu ich standaryzację i poprawę ich jakości. 12. Możliwość pozyskania środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) na realizacje projektów inwestycyjnych mających na celu poprawę stanu infrastruktury w instytucjach pomocy społecznej. 13. Udział w programach mających na celu rozszerzanie działań profilaktycznych wobec grup zagrożonych patologią społeczną, w tym 81 1. Zbyt małe nakłady na ochronę dziedzictwa kulturowego, sport, kulturę fizyczną, szeroko rozumianą sferę społeczną oraz na inwestycje w oświacie - przekazywane z budżetu państwa. 2. Niż demograficzny oraz rosnąca konkurencja w oświacie, powodująca odpływ uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych powiatu. 3. Niewystarczający dostęp do opieki żłobkowej, przedszkolnej, alternatywnych form wychowania przedszkolnego i szkolnego. 4. Narastanie problemu przemocy i przestępczości wśród młodzieży zarówno w szkole, jak i poza szkołą. 5. Rozszerzenie katalogu używek oraz ich łatwa dostępność, co powoduje wzrost liczby uczniów mających kontakt z narkotykami, alkoholem i tzw. „dopalaczami”. 6. Bliskość szpitali w sąsiednich powiatach oraz uprzywilejowana pozycja szpitali wojewódzkich i klinik specjalistycznych w stosunku szpitali powiatowych. 7. Finansowanie usług medycznych i funkcjonowania ośrodków służby zdrowia poprzez coroczną kontraktację z Narodowym Funduszem Zdrowia. 8. Zmniejszenie zakresu rzeczowego badań laboratoryjnych poprzez likwidację Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łodzi Oddział zamiejscowy w Zduńskiej Woli. 9. Zbyt duże finansowe obciążenia dla pracodawców przy tworzeniu nowych miejsc, co wpływa na poszerzanie się „szarej strefy”. 10. Bezrobocie wśród osób z niskim poziomem wykształcenia, z brakiem kwalifikacji zawodowych i doświadczenia zawodowego. 11. Emigracja wykształconych, szczególnie młodych, ludzi do dużych aglomeracji miejskich. zwłaszcza narkomanią i alkoholizmem. 14. Rozwój współpracy instytucji i organizacji pozarządowych działających na rzecz rozwiązywania problemów społecznych. 15. Możliwość pozyskania środków zewnętrznych na pomoc osobom niepełnosprawnym, w tym na likwidację barier funkcjonalnych, edukacyjnych, zdrowotnych i społecznych ( m.in. PFRON, EFRR, EFS). 12. Wzrost liczby osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. 13. Wzrost zapotrzebowania na usługi opiekuńcze. 14. Wzrost liczby dzieci umieszczanych w rodzinach zastępczych oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. 15. Zmniejszanie puli środków pozostających w dyspozycji Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. 16. Nasilający się proces rozluźniania więzi rodzinnych – wzrost rozbitych rodzin oraz „euro sierot”. Sfera ekonomiczna SŁABE STRONY MOCNE STRONY 1. Ukierunkowanie jednego z wydziałów Starostwa Powiatowego w celu ożywienia współpracy z pracodawcami. 1. Przebieg drogi ekspresowej S-8 przez Zduńską Wolę. 2. Duża ilość podmiotów gospodarczych, umiejscowionych szczególnie w Zduńskiej Woli i na terenach sąsiadujących z miastem. 3. Dynamiczny rozwój instytucji finansowych, zapewniający coraz lepszy dostęp do produktów i usług finansowych. 4. Istnienie nowoczesnych zakładów przetwórstwa mięsnego i owocowo-warzywnego. 5. Realizacja licznych projektów infrastrukturalnych (infrastruktura drogowa, uzbrojenie terenu) ze środków zewnętrznych, głównie ze środków EFRR. 6. Współpraca Powiatu z innymi jednostkami samorządu terytorialnego oraz pierwsze przykłady współpracy z podmiotami gospodarczymi w celu realizacji projektów partnerskich z samorządami. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Struktura dochodów powiatu ograniczająca możliwości inwestycyjne. Duży udział bezrobotnych wśród ludzi młodych. Duży odsetek osób bezrobotnych bez wykształcenia i zawodu. Brak obwodnic dla miast powiatu. Wciąż niski stopień wyposażenia w sieć kanalizacyjną na obszarach wiejskich mimo realizacji inwestycji w tym zakresie. Dominacja mikroprzedsiębiorstw o zasięgu lokalnym. Nadmierna koncentracja siły roboczej w dwóch sektorach gospodarczych, tj. branży włókienniczej oraz odzieżowej. Brak dużych uzbrojonych terenów pod inwestycje. Nieaktualne plany zagospodarowania przestrzennego w gminach. ZAGROŻENIA SZANSE 82 1. Doprowadzenie gazociągu do Zduńskiej Woli wraz ze stacją redukcyjną. 2. Możliwość tworzenia programów dla osób zwalnianych w wyniku restrukturyzacji zatrudnienia w lokalnych podmiotach gospodarczych. 3. Korzystne położenie geograficzne powiatu na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacji drogowej, kolejowej; bliskość Portu Lotniczego Łódź im. Władysława Reymonta. 4. Coraz lepszy stan infrastruktury drogowej w powiecie zduńskowolskim. 5. Planowana budowa kolei szybkich prędkości relacji Warszawa – Wrocław, Warszawa – Poznań. 6. Możliwa budowa łódzkiej kolei metropolitarnej. 7. Możliwość powstania centrum logistycznego o znaczeniu regionalnym w pobliżu osiedla Karsznice w Zduńskiej Woli. 8. Możliwość pozyskania środków pomocowych z funduszy Unii Europejskiej na realizacje projektów inwestycyjnych. 9. Możliwość wykorzystania środków pomocowych z funduszy Unii Europejskiej na rozwój przedsiębiorczości. 10. Możliwość współpracy w zakresie inwestycji w formie partnerstwa publiczno-prywatnego. 11. Dynamiczny rozwój sieci internetowej na terenie powiatu. 12. Wzrastające zaangażowanie kapitału zagranicznego. 13. Istnienie dużego rynku zbytu w pobliżu powiatu (aglomeracja łódzka). 14. Zauważalne zjawisko specjalizacji gospodarstw rolnych oraz powiększania ich areałów przy jednoczesnym zmniejszaniu się liczby gospodarstw nie mających charakteru produkcyjnego. 15. Rozwój usług w otoczeniu rolnictwa. 16. Możliwość tworzenia grup producenckich. 83 1. Struktura dochodów powiatu, w których znaczny udział subwencji i dotacji, uzależniony od kondycji budżetu państwa, ogranicza możliwości wyodrębnienia środków z przeznaczeniem na inwestycje. 2. Coraz większa liczba ludności w wieku poprodukcyjnym. 3. Brak zjazdu z drogi ekspresowej S8 w pobliżu osiedla Karsznice w Zduńskiej Woli. 4. Długoletnia dominacja na terenie powiatu przemysłu lekkiego i związane z tym tradycje zawodowe mieszkańców. 5. Mała przepustowość układów komunikacyjnych w stosunku do rosnących potrzeb, brak miejsc parkingowych i postojowych. 6. Niewystarczające nakłady na inwestycje drogowe oraz utrzymanie dróg we właściwym stanie. 7. Słaba kondycja ekonomiczna PKP, stanowiących ważny element życia gospodarczego powiatu. 8. Nasilająca się konkurencja na rynkach produktów rolnych, w tym z krajów UE. 9. Globalizacja i napływ towarów z azjatyckich rynków, hamujący rozwój przemysłu lekkiego. 10. Oczekiwanie na negatywne skutki światowego kryzysu, który rozpoczął się w 2009 roku. 11. Wpływ sklepów wielkopowierzchniowych na działalność małych, lokalnych punktów sprzedaży. 12. Przejmowanie lokalnych specjalistów z różnych dziedzin przez pracodawców z dużych aglomeracji. Sfera środowiskowa SŁABE STRONY MOCNE STRONY 1. Występowanie przyrodniczych obszarów chronionych. 2. Zwiększająca się ilość inwestycji wykorzystujących odnawialne źródła energii - biomasa, elektrownie wiatrowe, systemy solarne. 3. Funkcjonowanie składowiska odpadów o uregulowanym statusie prawnym. 4. Programy proekologiczne powodują wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa. 1. Niski stopień oczyszczania ścieków poza miastem Zduńska Wola. 2. Występowanie nielegalnych składowisk odpadów. SZANSE ZAGROŻENIA 1. Edukacja w zakresie ochrony środowiska. 2. Możliwość realizacji projektów współfinansowanych ze środków zewnętrznych mających na celu poprawę stanu środowiska naturalnego. 3. Realizacja projektu termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej będących własnością Powiatu Zduńskowolskiego. 4. Sprzyjające warunki do prowadzenia produkcji ekologicznej i rozwoju agroturystyki. 5. Rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej na terenie powiatu 6. Wdrożenie przepisów nowelizujących Ustawę o czystości i porządku w gminach. 1. Zwiększanie ilości produkowanych odpadów komunalnych i przemysłowych. 2. Poziom zanieczyszczenia lasów. 3. Niepełne realizowanie przez gminy zapisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. 4. Wzmożona liczba sprowadzanych z zagranicy pojazdów używanych stanowiących potencjalne zagrożenie dla środowiska. 84 4. Cele strategiczne i kierunki rozwoju Ocena diagnozy stanu obecnego Powiatu Zduńskowolskiego metodą SWOT pozwala określić cele strategiczne rozwoju powiatu mające charakter ogólny i określające pożądane stany lub procesy. W ramach celów strategicznych określono priorytetowe kierunki działań, które winny wskazać co należy zrobić, aby osiągnąć działań bardziej dany cel przypisano strategiczny. z kolei szczegółowy warunkujące zadania, precyzują realizację Priorytetowym które konkretne przyjętych celów. już kierunkom w sposób przedsięwzięcia Dla zachowania przejrzystości dokumentu wyodrębniono je w załączniku nr 1 pn. „Wieloletni Program Inwestycyjny Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013”. Cele strategiczne uporządkowano, wyznaczając trzy priorytety rozwojowe, które obejmują główne sfery życia i działalności mieszkańców: I. Sferę społeczną, wzrost w ogólnego której poziomu priorytetem jest cywilizacyjnego w powiecie. II. Sferę ekonomiczną, rozwój w której gospodarczy i priorytetem poprawa jest pozycji konkurencyjnej powiatu. III. Sferę środowiskową, w której priorytetem jest ochrona walorów zasobów poprawa stanu środowiska. Sfera społeczna Cele strategiczne 1. Podniesienie poziomu jakości życia 85 przyrodniczych oraz Priorytetowe kierunki działań: 2. poprawa bezpieczeństwa i porządku publicznego mieszkańców powiatu zduńskowolskiego oraz poprawa stanu bezpieczeństwa w ruchu drogowym, inicjowanie i wspieranie przedsięwzięć i programów poprawiających warunki pracy Komendy Powiatowej Policji, Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej, zapobieganie i przeciwdziałanie problemom uzależnień, zwiększenie samodzielnego funkcjonowania osób niepełnosprawnych, tworzenie warunków sprzyjających uczestnictwu w życiu społecznym osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, poprawa warunków egzystencji grup społecznych wymagających wsparcia poprzez modernizację infrastruktury społecznej. Podniesienie poziomu wykształcenia i rozwój kulturowy mieszkańców Priorytetowe kierunki działań: 3. dostosowywanie profilów kształcenia w szkołach średnich do potrzeb współczesnego rynku pracy, wspieranie rozwoju szkolnictwa wyższego, rozwijanie i promowanie różnych form nabywania nowych i zmiany posiadanych kwalifikacji zawodowych oraz kształcenia ustawicznego, zwiększenie możliwości dostępu młodzieży do różnych form kształcenia, wyrównywanie szans edukacyjnych, w tym poprzez programy stypendialne, unowocześnienie bazy lokalowej placówek oświatowych, rozszerzenie oferty kulturalnej i turystycznej powiatu. Podniesienie stanu zdrowotności mieszkańców Priorytetowe kierunki działań: wspieranie działań profilaktycznych na rzecz poprawy zdrowia mieszkańców powiatu, poprawa dostępności i jakości usług medycznych, poprawa stanu technicznego infrastruktury ochrony zdrowia, wzrost znaczenia sportu, turystyki i rekreacji w życiu mieszkańców powiatu, zwiększenie możliwości rozwoju sportu i rekreacji (poprawa bazy sportowej, wspieranie inicjatyw i działalności klubów i stowarzyszeń kultury fizycznej, itp.). 86 Sfera ekonomiczna Cele strategiczne 1. Tworzenie nowoczesnej i innowacyjnej bazy gospodarczej w powiecie Priorytetowe kierunki działań: 2. stworzenie Powiatowego Centrum Wspierania Przedsiębiorczości, zmiany w strukturze gospodarczej obszaru poprzez tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, wspieranie inicjatyw lokalnych prowadzących do wzrostu przedsiębiorczości i tworzenia instytucji okołobiznesowych, określenie, wspólnie z gminami, obszarów inwestycyjnych w powiecie i zasad ich zagospodarowania ze szczególnym uwzględnieniem terenów turystycznych, Poprawa dostępności gospodarczej poprzez rozwój infrastruktury transportowej i komunikacyjnej Priorytetowe kierunki działań: 3. wykorzystanie korzystnego położenia powiatu poprzez skoordynowanie działań z zakresu infrastruktury transportowej z programami wojewódzkimi, organizowanie lobbingu na rzecz budowy na terenie powiatu dróg ekspresowych oraz utworzenie lotniska towarowocywilnego w Łasku, wspieranie rozwoju przedsiębiorczości w Podstrefie Zduńska Wola Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej poprzez poprawę lokalnej infrastruktury technicznej, przebudowa i modernizacja dróg powiatowych oraz poprawa stanu ich bezpieczeństwa dla ruchu pojazdów i pieszych. Budowa społeczeństwa informacyjnego Priorytetowe kierunki działań: wspieranie rozwoju infrastruktury informacyjnej, wspieranie wdrażania systemów teleinformatycznych gospodarki elektronicznej w biznesie i w administracji samorządowej, wspieranie wdrażania innowacyjnych interaktywnych usług publicznych. Sfera środowiskowa Cele strategiczne 87 1. Poprawa stanu środowiska naturalnego i zachowanie walorów przyrodniczych Priorytetowe kierunki działań: 5. ochrona i poprawa stanu środowiska naturalnego, intensyfikacja edukacji w zakresie ochrony środowiska, zrównoważony rozwój gospodarki zasobami naturalnymi, zalesianie nieużytków i gleb o niskiej bonitacji, podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa. Powiązania projektów z innymi działaniami realizowanymi na terenie powiatu Projekty realizowane w ramach Programu Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego wpisują się w zadania realizowane w ramach Strategii Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2001-2010, Strategii Promocyjno-Informacyjnej Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013 oraz Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020 przyjętej 31.01.2006 r., stanowiąc ich uzupełnienie bądź kontynuację. Zgodność Planu Rozwoju Lokalnego ze strategicznymi dokumentami planistycznymi jest warunkiem koniecznym jego skutecznej realizacji. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego jest dokumentem programowym, który wyraża potrzeby społeczności lokalnej, a jego nadrzędnym celem jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju społecznogospodarczego oraz podniesienie poziomu życia mieszkańców powiatu. Dbałość o wielofunkcyjny rozwój powiatu, chęć podniesienia jego konkurencyjności dla inwestorów, dążenie do poprawy jakości życia mieszkańców wymusza komplementarność - w stosunku do inwestycji infrastrukturalnych – działań. Samorząd powiatu swoje cele strategiczne i kierunki rozwoju uszczegółowione w zadaniach wymienionych w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym zamierza realizować przy wykorzystaniu środków funduszy Unii Europejskiej m.in. takich jak: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Funduszu Spójności, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Norweski Mechanizm Finansowy i EOG, aplikując wnioski o dofinansowanie projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 20072013, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 oraz Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Niezbędnym środkiem do realizacji celu nadrzędnego, jakim jest zrównoważony rozwój i coraz wyższy standard życia, jest tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, dla wzrostu konkurencyjności gospodarki, 88 opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej kraju z wykorzystaniem kapitału lokalnego i zewnętrznego, szczególnie przy wykorzystaniu zasady partnerstwa publiczno-prywatnego. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013 jest spójny z dotychczas opracowanymi dokumentami programowymi: - Strategią Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2001 - 2010, - Strategią Promocyjno - Informacyjną Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013, - Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Zduńskowolskiego, - Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu. Działania objęte Planem Rozwoju Lokalnego winny spowodować: zwiększenie atrakcyjności obszaru powiatu dla inwestorów lokalnych i zagranicznych, aktywizację społeczności lokalnej, zwiększenie poziomu inwestycji, wzrost mobilności zawodowej mieszkańców, przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej powiatu, poprawę warunków nauczania i rekreacji młodzieży, poprawę komunikacji z otoczeniem zewnętrznym, wzrost kreatywności mieszkańców w zakresie poszukiwania pracy. Aktualizacja 2011: Projekty realizowane w ramach Programu Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego wpisują się w zadania realizowane w ramach Strategii Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2020, Strategii Promocyjno-Informacyjnej Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013 oraz Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020 przyjętej 31.01.2006 r., stanowiąc ich uzupełnienie bądź kontynuację. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2020 jest spójny z dotychczas opracowanymi dokumentami programowymi: - Strategią Rozwoju Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007 - 2020, - Strategią Promocyjno - Informacyjną Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013, - Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Zduńskowolskiego, - Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu. 6. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego Realizacja projektów zawartych w Planie Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013 będzie poddana ocenie i korekcie w 89 terminach po 2, 4 latach oraz na koniec okresu objętego planem. Kontroli podlegać będzie stopień realizacji poszczególnych zadań, monitorowanie postępu wdrażania działań zaplanowanych, ich zgodności z harmonogramem, sposób finansowania i rezultaty. W wyniku wdrażania działań zaplanowanych w Planie Rozwoju Lokalnego na lata 2007-2013 przewiduje się osiągnięcie następujących wskaźników ogólnych: polepszenie stanu dróg powiatowych poprzez ich przebudowę i modernizację, - zwiększenie długości dróg o wyższych parametrach technicznych, - poprawę stanu obiektów i infrastruktury edukacyjnej - poprawę warunków nauczania i rekreacji młodzieży, - poprawę jakości funkcjonowania placówek służby zdrowia, - zwiększenie liczby miejsc pracy, - wsparcie finansowe dla rozwoju edukacyjnego uczniów i studentów, - wzrost poziomu wykształcenia ludności, - poprawę jakości środowiska naturalnego. Oddziaływanie i rezultaty zrealizowanych projektów będą miały charakter wykraczający poza natychmiastowe efekty dla bezpośrednich beneficjentów. Zrealizowane projekty analizowane będą pod kątem następujących wskaźników: - Wskaźniki produktu - długość przebudowanych i zmodernizowanych dróg powiatowych, długość wybudowanych ścieżek rowerowych, długość wybudowanych chodników i ciągów jezdno-pieszych, ilość wybudowanych zatok autobusowych, liczba projektów z zakresu transportu, liczba projektów mających na celu poprawę jakości powietrza, liczba projektów e-urząd, liczba komputerów w Starostwie Powiatowym, ilość nowych łączy w Starostwie Powiatowym, liczba projektów z zakresu kultury, liczba projektów w zakresie infrastruktury pomocy społecznej, ilość wybudowanych podjazdów, wind i innych instalacji likwidujących bariery architektoniczne, ilość zmodernizowanych kotłowni, liczba projektów w zakresie infrastruktury zdrowia, liczba projektów w zakresie infrastruktury edukacji, ilość powstałych specjalistycznych pracowni edukacyjnych, 90 - liczba obiektów poddanych termomodernizacji, kubatura obiektów poddanych termomodernizacji, powierzchnia zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele oświatowe, ilość zorganizowanych kursów doradztwa zawodowego i form podwyższania kwalifikacji, liczba osób przeszkolonych w ramach działań przeciwdziałających bezrobociu, - Wskaźniki rezultatu oszczędność czasu w euro (na drogach przebudowanych i zmodernizowanych) w przewozach pasażerskich i towarowych nośność zmodernizowanych dróg, skrócenie średniego czasu przejazdu miedzy dwoma punktami sieci drogowej, poprawa bezpieczeństwa pieszych i kierowców, poprawa stanu nawierzchni, powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku budowy i modernizacji dróg, liczba osób korzystających z usług publicznych on-line, ilość usług dostępnych on-line, liczba utworzonych miejsc pracy w sferze kultury liczba uczniów korzystających z pomocy liczba studentów korzystających z pomocy liczba jednostek świadczących usługi z zakresu pomocy społecznej, które podniosły standard, liczba dostępnych dla niepełnosprawnych obiektów użyteczności publicznej, liczba zakładów opieki zdrowia, które podniosły standard, wzrost ilości i jakości świadczonych usług medycznych, ilość osób korzystających z usług medycznych, średni wiek aparatury medycznej w ZOZ-ach liczba osób poddanych diagnostyce, liczba uczniów korzystających z lokalnej bazy edukacyjnej, zmniejszenie zużycia energii cieplnej przez obiekty w wyniku ich termomodernizacji, zmniejszenie emisji spalin do atmosfery - Wskaźniki oddziaływania liczba pojazdów korzystających z dróg (w okresie 1 roku), spadek liczby wypadków drogowych (w okresie 1 roku), - 91 - wzrost bezpieczeństwa ruchu na zmodernizowanych drogach, - wzrost atrakcyjności terenów pod kątem inwestycyjnym i turystycznym, - poprawa stanu środowiska naturalnego, - poprawa jakości powietrza, - poprawa wskaźnika lesistości, - podwyższenie standardu nauczania, - wyrównanie różnic w dostępie do edukacji, - poprawa dostępu do podstawowej infrastruktury sportowej, - liczba utworzonych bądź utrzymanych miejsc pracy, - aktywizacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych, - lepsze wykorzystanie posiadanych środków pieniężnych, - poprawa stanu zdrowia mieszkańców powiatu, - poprawa jakości świadczonych usług medycznych, - poprawa warunków życia mieszkańców. Monitorowanie wskaźników produktów, rezultatu i oddziaływania będzie dokonywane raz do roku na etapie oceny Planu Rozwoju Lokalnego na podstawie: - danych statystycznych GUS i Państwowego Urzędu Pracy, - danych statystycznych Starostwa Powiatowego, - danych statystycznych SP ZOZ, NFZ, - danych statystycznych WIOŚ, - danych statystycznych PFRON, - danych statystycznych Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, - danych z ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez poszczególne urzędy miast i gmin, - okresowych pomiarów ruchu pojazdów wykonywanych przez Wydział Inwestycji, Dróg i Funduszy Zewnętrznych, - danych statystycznych Komendy Powiatowej Policji, - innych dostępnych opracowań pozwalających na monitorowanie wskaźników rezultatu. 7. System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego Plan Rozwoju Lokalnego jest dokumentem, określającym zadania na lata 2007-2013. Ze względu na jego długookresowy charakter wdrażanie będzie procesem ciągłym, wymagającym systematycznego i stałego śledzenia zmian prawnych, gospodarczych oraz elastyczności w dostosowywaniu się do możliwości pozyskiwania zewnętrznych środków finansowych. Realizacja Planu Rozwoju Lokalnego uzależniona jest od wysokości pozyskanych środków, zarówno krajowych, jak i z funduszy strukturalnych UE. Biorąc pod uwagę prognozę dopuszczalnych zobowiązań w poszczególnych 92 latach i wysokości środków, jakie mogą być wydatkowane z budżetu powiatu, ocenia się, że na realizację przyjętych zadań zapewni się wymagany wkład dla uzyskania środków (85% kosztów kwalifikowanych) z funduszy UE, głównie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 20072013, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego i EOG na lata 2004-2009. Zakłada się również, że niewykonanie wszystkich planowanych zadań w latach 2007-2013 spowoduje przesunięcie ich realizacji na lata następne. Plan Rozwoju Lokalnego będzie wdrażany przez Zarząd Powiatu Zduńskowolskiego. System wdrażania planu obejmuje: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Komunikację społeczną w zakresie przyjmowania nowych zadań organizacyjnych i inwestycyjnych. Przygotowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej dla Inwestycji ujętych w planie. Składanie wniosków aplikacyjnych o przyznanie dofinansowania ze środków zewnętrznych, w tym z funduszy strukturalnych UE oraz środków krajowych. Przygotowanie przetargów, gromadzenie dokumentacji, nadzór nad wykonawstwem. Realizację inwestycji zgodnie z określonymi wymogami. Monitorowanie i raportowanie wydatków i efektów rzeczowych poszczególnych projektów po zakończeniu inwestycji. Przedkładanie jednostce monitorującej i oceniającej raportów i informacji z przebiegu realizacji zadań. Aktualizacja 2011 r.: Dotychczasowe zdanie: „Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013” po aktualizacji otrzymuje brzmienie to: „Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2020”. Analogicznie Norweski Mechanizmu Finansowego i EOG jest przewidziany na lata 20092014. 8. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013 zakłada jego współfinansowanie ze środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 oraz innych programów operacyjnych, jak również ze źródeł krajowych i podmiotów prywatnych. W celu racjonalnego, sprawnego i efektywnego wykorzystania środków Unia Europejska nakłada na państwa członkowskie i poszczególnych beneficjentów 93 obowiązek monitorowania wydatków i efektów rzeczowych wdrażania programów. Monitorowanie jest to proces systematycznego zbierania, raportowania i interpretowania danych opisujących postęp i efekty realizowanego projektu i programu. Monitoring dostarcza informacji o postępie realizacji i efektywności wdrażania pomocy oraz spełnia istotną rolę w systemie wczesnego ostrzegania o ewentualnych nieprawidłowościach. W monitorowaniu brać udział będą wszystkie podmioty zaangażowane w jego wdrażanie. Monitoring prowadzony będzie w zakresie rzeczowym i finansowym. Monitoring rzeczowy obejmował będzie skwantyfikowane dane obrazujące postęp we wdrażaniu planu oraz umożliwiał ocenę jego wykonania w odniesieniu do celów ustalonych w Planie Rozwoju Lokalnego i będzie prowadzony w trzech kategoriach: - wskaźniki produktu – odnoszące się do rzeczowych efektów działalności mierzone w jednostkach materialnych, - wskaźniki rezultatu – odpowiadające bezpośrednim i natychmiastowym efektom wdrożenia planu, (w formie wskaźników materialnych lub finansowych), - wskaźniki oddziaływania – obrazujące konsekwencje projektów wykraczające poza natychmiastowe efekty dla bezpośrednich beneficjentów. Monitoring finansowy obejmował będzie dane finansowe realizacji projektów, będących podstawą do oceny sprawności wydatkowania przeznaczonych na niego środków, w oparciu o raporty okresowe obrazujące wysokość wkładu finansowego pochodzącego ze środków publicznych z uwzględnieniem wydatków poniesionych w okresie objętym raportem, wydatków poniesionych od początku realizacji zadania, stopnia realizacji zadania oraz prognozy w tym zakresie na rok następny. W celu oceny efektów realizacji projektów powstanie Zespół Monitorujący, powołany uchwałą Zarządu Powiatu. Zespół opiniować będzie merytorycznie poszczególne zadania. Do 31 stycznia każdego roku przygotuje raport dotyczący roku poprzedniego. W takim raporcie realizacja zadań będzie oceniona w oparciu o kryteria skuteczności, efektywności i użyteczności. W raporcie ewaluacyjnym zawarte będą również rekomendacje i proponowane zmiany w Planie Rozwoju Lokalnego. Plan Rozwoju Lokalnego będzie aktualizowany uchwałą Rady Powiatu Zduńskowolskiego na podstawie rekomendacji i propozycji zmian zawartych w raporcie. Ocena realizacji zadań wynikających z Planu Rozwoju Lokalnego dokonywana będzie na sesji Rady Powiatu. Plan Rozwoju Lokalnego jest dokumentem otwartym i winien być uzupełniany poprzez wpis nowych zadań organizacyjnych i inwestycyjnych raz w roku kalendarzowym, w okresie projektowania budżetu. Władze powiatu powinny zwrócić szczególną uwagę na sprawny system przyjmowania wniosków płynących od partnerów społecznych. Niezbędne jest stworzenie systemu komunikacji z otoczeniem wewnętrznym obejmującym pracowników Starostwa i jednostek podległych, którzy uczestniczą bezpośrednio w administrowaniu powiatem oraz otoczeniem 94 zewnętrznym, które tworzą gminy wchodzące w skład powiatu, jednostki organizacyjne powiatu oraz struktury wojewódzkie i rządowe. System komunikacji umożliwiający uwzględnianie wniosków i postulatów do Planu Rozwoju Lokalnego, powinien obejmować również stowarzyszenia, nieformalne grupy mieszkańców i inne organizacje, w tym środowiska przedsiębiorców oraz podmioty gospodarcze funkcjonujące na terenie powiatu. Aktualizacja 2011 r.: W celu oceny efektów realizacji projektów powstanie Zespół Monitorujący, powołany uchwałą Zarządu Powiatu. Zespół co dwa lata opiniować będzie merytorycznie poszczególne zadania. Do 31 stycznia danego roku przygotuje informację dotyczącą realizacji zadań w poprzednim roku kalendarzowym oraz przedstawi ją Zarządowi Powiatu Zduńskowolskiego, który następnie przedłoży ją na sesję Rady Powiatu Zduńskowolskiego celem oceny realizacji zadań wynikających z Planu Rozwoju Lokalnego lub jego aktualizacji. 9. Public relations Planu Rozwoju Lokalnego W przepływem celu osiągnięcia informacji, celów związanych upowszechnieniem i z właściwym promocją Planu Rozwoju Lokalnego stosowane będą następujące instrumenty: - - - - informacja o postępach wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego oraz terminie i trybie przyjmowania wniosków i postulatów płynących z otoczenia zewnętrznego dostępna będzie w siedzibie Starostwa wraz z możliwością wglądu w dokumentację oraz na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, podjęta zostanie współpraca z lokalnymi mediami w celu upowszechnienia informacji związanych z wdrażaniem poszczególnych projektów i całego planu, informacje o realizacji poszczególnych projektów oraz danych o zaangażowaniu funduszy strukturalnych na rzecz rozwoju powiatu za mieszczone zostaną na stronie internetowej Starostwa, powstanie system informacji wizualnej związanej z realizacją projektów (np. logo UE, logo Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, logo Europejskiego Funduszu Społecznego w korespondencji, tablice informacyjne, itp.). 10. Z A Ł Ą C Z N I K I 10. 1 Wieloletni Program Inwestycyjny Powiatu Zduńskowolskiego na lata 2007-2013 (WPI) 95 Wstęp W rozdziale 4 Planu Rozwoju Lokalnego określone zostały cele strategiczne rozwoju powiatu. Cele strategiczne wyznaczyły priorytetowe kierunki działania, którym przypisano konkretne zadania inwestycyjne. Realizacja zaplanowanych celów strategicznych powiatu jest procesem długofalowym. W niniejszym Planie Rozwoju Lokalnego zaplanowana została na lata 2007-2013 i odbywać się będzie głównie poprzez realizację zadań inwestycyjnych zapisanych w tabeli Wieloletniego Programu Inwestycyjnego. Na uwagę zasługuje fakt, że opracowany Wieloletni Program Inwestycyjny jest pierwszym tego rodzaju dokumentem w historii funkcjonowania Powiatu Zduńskowolskiego. Kształt tabeli WPI stanowiący załącznik do Planu Rozwoju Lokalnego jest rezultatem prac Komisji Rady Powiatu ds. opracowania projektu WPI na lata 2007-2013. Komisja na podstawie złożonych wniosków dokonując hierarchizacji potrzeb inwestycyjnych Powiatu Zduńskowolskiego zdeterminowanych przyjętymi kierunkami rozwoju powiatu stworzyła projekt WPI, wpisując w ten dokument konkretne zadania inwestycyjne. Zaznaczyć jednak należy, iż realizacja zadań ujętych w WPI zależeć będzie od tego czy dane zadanie zostanie dofinansowane ze źródeł zewnętrznych w postaci środków strukturalnych Unii Europejskiej czy też krajowych funduszy celowych. Powyższe wynika ze struktury dochodów i wydatków budżetu powiatu, bowiem pomimo stosunkowo niedużego obciążenia dochodów budżetu powiatu dotychczasowymi zobowiązaniami (za 31.12.2006 r. jest to 33,65% na możliwe 60% wg ustawy o finansach publicznych ) możliwości realizacji inwestycji uzależnione są od kształtowania się w danym roku budżetowym wydatków bieżących o charakterze stałym, tj. wydatków dotyczących utrzymania szkół, placówek pomocy społecznej i innych. Ich udział za rok 2006 wyniósł 95,2%, a wynagrodzeń i pochodnych 57,8%. Ponadto realizacja proponowanego kształtu projektu WPI wiąże się również z faktem ustalenia ostatecznego zakresu projektu pn. „Poprawa dostępności komunikacyjnej województwa łódzkiego poprzez przebudowę infrastruktury transportowej Północ-Południe w powiecie zduńskowolskim i łaskim”. Projekt ten został zgłoszony do Indykatywnego Planu Inwestycyjnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 wspólnie z Powiatem Łaskim, Miastem Zduńska Wola, Gminą Zduńska 96 Wola, Gminą Zapolice i Gminą Widawa i otrzymał dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Aktualizacja 2011 r.: Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2007-2013 zmienia brzmienie na: Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2007-2020. Kształt tabeli WPI stanowiący załącznik do Planu Rozwoju Lokalnego jest rezultatem prac Komisji Rady Powiatu ds. opracowania projektu WPI na lata 2007-2020, powołanej Uchwałą Nr IV/15/11 Rady Powiatu z dnia 18.02.2011r. Powyższe wynika ze struktury dochodów i wydatków budżetu powiatu, bowiem pomimo stosunkowo niedużego obciążenia dochodów budżetu powiatu dotychczasowymi zobowiązaniami (na 31.12.2010 r. jest to 24,03% na możliwe 60% wg ustawy o finansach publicznych) możliwości realizacji inwestycji uzależnione są od kształtowania się w danym roku budżetowym wydatków bieżących o charakterze stałym, tj. wydatków dotyczących utrzymania szkół, placówek pomocy społecznej i innych. Ich udział za rok 2010 wyniósł 58,86%, a wynagrodzeń i pochodnych 36,08% wydatków ogółem. Przyjęte możliwe źródła finansowania Podczas działań mających na celu rozmieszczenie zaproponowanych inwestycji w poszczególnych latach wzięto pod uwagę realne możliwości pozyskania zewnętrznych środków finansowych uwzględniając terminy rund aplikacyjnych oraz okres upływający od złożenia wniosku do rzeczywistego otrzymania dofinansowania. Ponadto fundusze strukturalne nie były w procesie planowania jedynym źródłem pozyskania środków finansowych z zewnątrz. Planowane inwestycje oparte zostały o następujące źródła finansowania: 1. Budżet powiatu 2. Budżety innych jednostek samorządu terytorialnego 3. Powiatowe Fundusze Celowe 97 - Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, - Powiatowy Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym 4. Wojewódzkie Fundusze Celowe - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 5. Krajowe Fundusze Celowe - Państwowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, - Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, - Fundusz Pracy, - Fundusz Termomodernizacyjny, - Fundusz Inwestycji Komunalnych 6. Środki strukturalne Unii Europejskiej 7. Środki w ramach partnerstwa publiczno-prywatynego 8. Budżet państwa - w ramach Kontraktu Wojewódzkiego, - środki z rezerw celowych oraz programów ministerstw 9. I inne – kredyty, pożyczki. 98 W samej tabeli WPI z uwagi na jej rozmiar i zagęszczenie danych nie wskazano na źródła dofinansowania. Źródeł tych należy szukać w bardziej szczegółowym opisie zadań, jakie znajdują się w programach operacyjnych, czy środkach krajowych. W tabeli WPI wysokość procentowego udziału dofinansowania z zewnętrznych źródeł przyjęto następująco: 1. 85 % - ze środków budżetu UE; należy tu zaznaczyć, że zgodnie z ustaleniami rady Europejskiej maksymalna stopa współfinansowania UE w programach operacyjnych w nowej perspektywie finansowej na lata 2007-2013 będzie wynosić właśnie do 85 % kosztów kwalifikowanych zadania. 2. 85 % - ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego i EOG. 3. 50 % udziału własnego powiatu współfinansowanego przez podmioty niepubliczne w ramach partnerstwa publiczno – prywatnego. 4. 25 % - ze środków krajowych W chwili opracowywania Planu Rozwoju Lokalnego żaden z programów operacyjnych poza Norweskim Mechanizmem Finansowym i EOG nie wszedł jeszcze w życie. Aktualnie trwają rozmowy negocjacyjne między Instytucjami Zarządzającymi poszczególnymi programami operacyjnymi, a Komisją Europejską. Według wstępnego harmonogramu negocjacji przewiduje się ich zakończenie we wrześniu 2007 r. Dopiero po tym terminie poszczególne programy zostaną uchwalone i przyjęte do wdrożenia. Przewiduje się, że pierwsze terminy konkursów na nabór wniosków o dofinansowanie projektów, Instytucje Zarządzające ogłoszą w IV kwartale 2007 roku. Poniżej prezentujemy możliwe źródła dofinansowania ze środków Unii Europejskiej, wskazując osie priorytetowe i poziomy dofinansowania na zadania umieszczone w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym: Aktualizacja 2011 r.: Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Powiatowy Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym zostały zlikwidowane. W tabeli WPI wysokość procentowego udziału dofinansowania z zewnętrznych źródeł przyjęto następująco: 99 85 % kosztów kwalifikowanych zadania - ze środków budżetu UE, w tym z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. 65 % kosztów kwalifikowanych zadania – ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego 50 % kosztów kwalifikowanych zadania – ze środków w ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych 2008-2011 50 % udziału własnego powiatu współfinansowanego przez podmioty niepubliczne w ramach partnerstwa publiczno – prywatnego. 33 % kosztów kwalifikowanych zadania – ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki 30 % kosztów kwalifikowanych zadania – ze środków w ramach Narodowego Funduszu Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej 15 % kosztów wkładu własnego zadania – ze środków PFRON 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Dla zadań w tabeli WPI przewidziano również pożyczkę z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska I Gospodarki Wodnej w wysokości 60 % kosztów kwalifikowanych zadania. Źródła dofinansowania ze środków Unii Europejskiej 1) Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 Ostatnia wersja projektu tego programu przyjęta 20.02.2007 przez Zarząd Województwa Łódzkiego zawiera siedem osi priorytetowych. Poniżej umieszczamy osie priorytetowe będące przedmiotem zainteresowania Powiatu: I. Infrastruktura transportowa II. Ochrona środowiska III. Gospodarka, innowacyjność, przedsiębiorczość IV. Społeczeństwo informacyjne V. Infrastruktura społeczna Każdej osi priorytetowej przypisano określony cel szczegółowy, cele operacyjne oraz podano główne typy projektów. Projekty realizowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego mogą otrzymać do 85% dofinansowania kosztów kwalifikowanych finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Około 30% środków tego programu zostało zabezpieczonych w trybie pozakonkursowym na dofinansowanie projektów w ramach Indykatywnego Planu Inwestycyjnego. Pozostałe projekty będą wybierane w drodze konkursu. Regionalny Program Operacyjny będzie głównym, w którym Powiat Zduńskowolski będzie aplikował o środki na realizację zadań umieszczonych w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym. 100 Aktualizacja 2011 r.: RPO WŁ został zatwierdzony przez Komisję Europejską decyzją z dnia 2 października 2007 r. w sprawie przyjęcia w ramach pomocy wspólnotowej programu operacyjnego Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego objętego celem „konwergencja” dla regionu Łódzkiego w Polsce. W dniu 14 listopada 2007 r. Zarząd Województwa Łódzkiego podjął Uchwałę Nr 1393/07 w sprawie przyjęcia Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 - 2013 celem realizacji postanowień Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007 - 2020. 2) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 Głównym celem Programu jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko realizowanych będzie 17 priorytetów. Powiat jako jednostka samorządowa ma możliwość aplikowania w następujących priorytetach: I. II. III. IV. V. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku Kultura i dziedzictwo kulturowe Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia Infrastruktura szkolnictwa wyższego Projekty realizowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko mogą otrzymać do 85% dofinansowania kosztów kwalifikowanych finansowanych w 77% z Funduszu Spójności oraz w 23% z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Jednakże program ten przewiduje dofinansowanie dużych projektów w trybie pozakonkursowym, których koszt całkowity przekracza 25 mln euro – w przypadku projektów dotyczących środowiska naturalnego oraz projektów o wartości powyżej 50 mln euro – w przypadku innych dziedzin, zatwierdzanych przez Komisję Europejską. Pozostałe projekty będą wybierane w drodze konkursu. 3) Program Operacyjny Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 Celem głównym Programu jest: umożliwienie pełnego wykorzystania potencjału zasobów ludzkich, poprzez wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa. W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki realizowanych będzie 11 priorytetów: I. Zatrudnienie i integracja społeczna 101 Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw III. Wysoka jakość systemu oświaty IV. Szkolnictwo wyższe i nauka V. Dobre rządzenie VI. Profilaktyka, promocja i poprawa stanu zdrowia ludności w wieku produkcyjnym VII. Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz promocja integracji społecznej VIII. Regionalne kadry gospodarki IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach X. Partnerstwo na rzecz rozwoju obszarów wiejskich XI. Pomoc techniczna Program Operacyjny Kapitał Ludzki finansowany będzie w 85 % ze środków Unii Europejskiej (Europejskiego Funduszu Społecznego) oraz w 15 % ze środków krajowych. II. 4) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Program ten realizowany będzie w 4 osiach priorytetowych: I. oś 1 (gospodarcza): wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; II. oś 2 (środowiskowa): poprawa stanu środowiska i tereny wiejskie; III. oś 3 (społeczna): podniesienie jakości życia na obszarach wiejskich i dywersyfikacja ekonomiczna obszarów wiejskich; IV. oś 4: Leader. Każda z tych osi zawiera szereg działań, na realizację których można otrzymać wsparcie finansowe. Głównymi beneficjentami tego programu będą: osoby fizyczne (rolnicy), osoby prawne, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury i inne wymienione w programie w zależności od osi priorytetowej. Program Operacyjny Rozwój Obszarów Wiejskich będzie finansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz z budżetu państwa. Poziom dofinansowania będzie zróżnicowany, w zależności od poszczególnych osi priorytetowych i beneficjentów występujących o wsparcie. Szczegóły zostaną określone w programie wynegocjowanym z Komisją Europejską i zatwierdzonym przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Z uwagi na specyfikę zadań samorządów powiatowych, program ten w niewielkim stopniu będzie przedmiotem występowania o dofinansowanie. 5) Norweski Mechanizm Finansowy i Europejskiego Obszaru Gospodarczego Głównym celem utworzonego przez państwa – darczyńców Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego jest realizacja przedsięwzięć prorozwojowych przyczyniających się do zmniejszenia różnic ekonomicznych i społecznych. Mechanizmy te 102 pełnią funkcję uzupełniającą w stosunku do działań realizowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności UE. Okres programowania w mechanizmach to lata 2004-2009. W ramach Mechanizmu Finansowego EOG środki finansowe na realizację projektów dostępne były w sześciu obszarach priorytetowych Po dwóch rundach aplikacyjnych zostały już wyczerpane środki w Priorytetach I, III i VI. Na pozostałe obszary priorytetowe beneficjenci będą mogli składać wnioski o dofinansowanie w terminach ogłaszanych przez Krajowy Punkt Kontaktowy, są to następujące priorytety.: Promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez lepsze wykorzystanie i zarządzanie zasobami, II. Rozwój zasobów ludzkich poprzez m.in. promowanie wykształcenia i szkoleń, wzmacnianie w samorządzie i jego instytucjach potencjału z zakresu administracji lub służby publicznej, a także wzmacnianie wspierających go procesów demokratycznych, III. Opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem, Wybór projektów w mechanizmach finansowych odbywa się również w drodze konkursu. Dla jednostek samorządu terytorialnego poziom dofinansowania wynosi do 85 % kosztów kwalifikowanych projektu. I. Aktualizacja 2011 r.: W zaktualizowanej tabeli WPI nie ma przewidzianego zadania współfinansowanego z Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2009-2014. Monitorowanie Wieloletniego Programu Inwestycyjnego Tabela WPI opracowana została według stanu wiedzy na kwiecień roku 2007 i wszelkie zmiany co do zasad współfinansowania zadania przez fundusze strukturalne oraz inne dodatkowe źródła finansowania mogą wpłynąć na jej zmianę. Zmiana ta również następować będzie w przypadku kiedy inwestycja nie otrzyma wsparcia zewnętrznego i wówczas należy wskazać inne źródło finansowania zadania o ile wcześniej projektowana była dla tej inwestycji dotacja ze środków zewnętrznych. Ewentualnie możliwe jest również zrezygnowanie z realizacji planowanego zadania. W przypadku braku możliwości zamknięcia montażu finansowego dla konkretnego przedsięwzięcia zamieszczonego w tabeli WPI, zadanie takie winno zostać z tabeli WPI wykreślone. Aktualizacja 2011 r.: Tabela WPI opracowana została według stanu wiedzy na maj roku 2011 i wszelkie zmiany co do zasad współfinansowania zadania przez fundusze 103 strukturalne oraz inne dodatkowe źródła finansowania mogą wpłynąć na jej zmianę. Wyjaśnienia do Wieloletniego Programu Inwestycyjnego na lata 2007 – 2013 1. W łącznych nakładach (kol. nr 7) nie uwzględniono kosztów zadań poniesionych przed 01.01.2007 r. (jako niekwalifikowanych w ramach RPO), za wyjątkiem zadania w poz. nr 1 „Modernizacja systemu ciepłowniczego wraz z termomodernizacją budynków ZS RCKU w Wojsławicach”, gdzie pokazano koszt wraz z kosztami poniesionymi wcześniej, które były kosztami kwalifikowanymi. 2. Założono dofinansowanie zadań ze środków unijnych w wysokości maksymalnej, tj. 85 %, za wyjątkiem zadań, dla których przyjęto faktyczne dofinansowanie wynikające z przyjęcia projektów do realizacji w ramach Indykatywnego Planu Inwestycyjnego (IPI), tj.: - zadanie z poz. nr 2, pn. „Przebudowa ciągu drogowego PółnocPołudnie w powiecie zduńskowolskim od Szadku (Wielka Wieś) do Ligoty – przez Zduńską Wolę, Zapolice (poza obszarem m.Zduńska Wola)” - dofinansowanie z środków UE - 60 %, zadanie z poz. 12 pn. „Infrastruktura Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej w ramach IPI – zakres projektu obejmujący Powiat Zduńskowolski” – dofinansowanie z UE - 65%. Aktualizacja 2011 r.: Wyjaśnienia do Wieloletniego Programu Inwestycyjnego na lata 2007 – 2020 Tabela WPI została podzielona na 3 części. Poszczególne zadania zostały w układzie poziomym rozdzielone pomiędzy część A-Inwestycje zrealizowane, B- Inwestycje kubaturowe i część C – Inwestycje drogowe. W układzie pionowym wyszczególnione zostały żródła finansowania poszczególnych zadań w tabeli z wyróżnieniem na środki własne i zewnętrzne (m.in. z środków UE, RPO WŁ, Ministerstwa Sportu i Turystyki, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). 104 105 WIELOLETNI PROGRAM INWESTYCYJNY POWIATU ZDUŃSKOWOLSKIEGO NA LATA 2007-2013 Lp. 1 Nazwa zadania 2 Nazwa jednostki realizującej 3 Termin realizacji rozp. zak. 4 Źródła finansowania Łączne nakłady Dotychczasowe nakłady 6 7 8 5 Lata / koszty w PLN 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 9 10 11 12 13 14 15 INWESTYCJE ogółem środki UE środki WFOŚiGW Modernizacja systemu ciepłowniczego wraz z środki termomodernizacją Starostwo EkoFunduszu budynków ZS RCKU w Powiatowe w 1 2007 2007 Wojsławicach (pierwsze Zduńskiej budżet państwa kwalifikowane wydatki Woli poniesiono w latach 2005 i śr. własne 2006) 4 454 052 - 358 262 4 095 790 - - 1 022 000 - 1 022 000 1 356 242 - 1 356 242 113 539 113 539 - 1 962 271 244 723 1 717 548 1 862 271 144 723 1 717 548 w tym: budżet powiatu PFOŚiGW Przebudowa ciągu ogółem drogowego Północśrodki UE Południe w powiecie Starostwo gm. Zd.Wola zduńskowolskim od Powiatowe w 2 Szadku (Wielka Wieś) do 2008 2012 gm. Zapolice Zduńskiej Ligoty – przez Zduńską śr. własne Woli Wolę, Zapolice (poza w tym: obszarem m.Zduńska Wola) budżet powiatu 100 000 100 000 29 400 065 17 713 245 956 060 1 391 282 9 339 478 100 000 1 700 000 7 650 000 1 084 482 4 609 048 7 650 000 4 609 048 7 650 000 4 650 065 4 609 049 2 801 618 100 000 1 039 478 2 000 000 2 000 000 2 200 000 2 000 000 9 339 478 100 000 1 039 478 2 000 000 2 000 000 2 200 000 2 000 000 106 1 2 Przebudowa ciągu drogowego PółnocPołudnie w powiecie zduńskowolskim na 3 obszarze m. Zduńska Wola: ul. Szadkowska, Juliusza, pl.Wolności, Kościelna, Złota, Widawska. Przebudowa ciągu drogowego w powiecie zduńskowolskim od m. Boczki do m. Brzeski (Kol.Ptaszkowice) - przez 4 Reduchów , Zamłynie, , Annopole Stare, Rębieskie, Annopole Nowe, Izabelów, Czechy, Zduńska Wola, Paprotnia, Marżynek, Ptaszkowice 3 4 5 6 ogółem środki UE Urząd Miasta śr. własne Zduńska Wola 2008 2010 w tym: (zastępstwo inwestycyjne) budżet powiatu 9 309.000 - 300 000 11 10 9 300 000 9 500 000 12 13 14 15 9 091 640 100 000 100 000 100 000 100 000 100 000 100 000 - 300 000 - 78.985 300 000 500 000 500 000 700 000 2 415 269 budżet powiatu 4 415 269 78.985 300 000 500 000 500 000 700 000 2 415 269 ogółem środki UE 4 240 000 3 604 000 środki UE gm. Zd.Wola Starostwo gm. Zapolice Powiatowe w 2008 2013 Zduńskiej śr. własne Woli w tym: ogółem 6 27 891 640 16.902.388 300 000 8 30 792 715 26 173 808 151 294 52.344 4 415 269 ogółem Przebudowa ul. Starostwo Karsznickiej w Zduńskiej środki BP Powiatowe w 5 Woli na długości – 2008 2009 Zduńskiej śr. własne 4.041m w granicach pasa Woli w tym: drogowego budżet powiatu Przebudowa ciągu komunikacyjnego dróg powiatowych: ul.Getta Żydowskiego od Placu Wolności do Kotlin, oprócz odcinka od Tymienic do Wojsławic 7 środki UE środki BP Starostwo Powiatowe w 2009 2010 środki prywatne Zduńskiej Woli śr. własne 3 704 864 3 704 864 5 183 761 17 899 226 3 180 118 3 180 118 4 452 165 15 361 407 2 906 667 1 333 333 2 470 667 1 133 333 636 000 69.170 436 000 200 000 636 000 9 000 000 7 650 000 69.170 436 000 200 000 300 000 6 033 305 1 333 347 5 383 305 1 133 347 1 333 348 1 133 348 675 000 150 000 325 000 100 000 100 000 675 000 150 000 325 000 100 000 100 000 675 000 150 000 325 000 100 000 100 000 w tym: budżet powiatu 107 1 2 3 4 5 6 ogółem 7 Przebudowa drogi powiatowej nr 4906E na odcinku Janiszewice Wymysłów - Gajewniki, na długości ok. 4.200 m środki UE Starostwo Powiatowe w 2013 Zduńskiej Woli środki prywatne śr. własne 9 10 11 8 9 10 11 12 13 14 15 2 040 000 1 734 000 106 000 1 934 000 1 734 000 153 000 153 000 53 000 53 000 100 000 100 000 53 000 100 000 1 200 004 1 333 391 1 020 004 1 133 391 180 000 200 000 1 450 932 1 233 282 217 650 w tym: budżet powiatu 8 7 ogółem Termomodernizacja budynku I LO w Starostwo środki UE Zduńskiej Woli wraz z Powiatowe w 2008 2010 śr. własne wymianą instalacji Zduńskiej w tym: wewnętrznej c.o. i zewn. Woli instalacji odgromowych budżet powiatu Inwestycje budowlane w ogółem budynkach SPZOZ w celu Starostwo środki UE dostosowania placówki do Powiatowe w śr. własne wymogów zawartych w Zduńskiej 2009 2013 rozporządzeniu Ministra Woli przy w tym: Zdrowia oraz inne prace udziale zapobiegające degradacji SPZOZ budżet SP ZOZ posiadanych zasobów ogółem Starostwo Termomodernizacja Powiatowe w środki UE budynku oddziału Zduńskiej dziecięcego wraz z 2008 2008 śr. własne Woli przy wymianą wewnętrznych w tym: udziale instalacji c.o. SPZOZ budżet powiatu Rozwój społeczeństwa ogółem Starostwo informacyjnego poprzez środki UE Powiatowe w modernizację Zduńskiej infrastruktury 2008 2009 śr. własne Woli przy teleinformatycznej w tym: udziale Starostwa Powiatowego w SPZOZ budżet powiatu Zduńskiej Woli 153 000 2 340 000 1 989 000 351 000 251 000 1 755 667 1 705 667 251 000 50 000 351 000 6 251 000 5 313 350 937 650 251 000 937 650 50 000 170 000 170 000 50 000 2 096 673 1 926 673 170 000 170 000 170 000 490 000 416 500 73 500 490 000 416 500 73 500 73 500 500 000 425 000 75 000 73 500 267 000 227 000 40 000 233 000 198 000 35 000 75 000 40 000 35 000 108 333 333 283 333 50 000 180 000 200 000 217 650 1 2 3 Infrastruktura Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej 12 w ramach IPI – zakres projektu obejmujący Powiat Zduńskowolski* 4 5 6 ogółem środki UE Starostwo Powiatowe w śr. własne 2008 2013 Zduńskiej w tym: Woli pow. fundusz geodezyjny Remont ciągu ogółem komunikacyjnego w m. środki UE Zduńska Wola na odcinku środki BP Sieradzka, Pl.Wolności, Starostwo Łaska o długości ok. 3.900 śr. własne Powiatowe w 13 m w związku z realizacją 2013 2013 w tym: Zduńskiej przez Miasto Zd.Wola Woli budżet powiatu kanalizacji sanit. i deszcz. w ramach projektu pn. "Zduńska Wola lustrem Unii Europejskiej" pożyczka/kredyt 7 8 435 000 282 500 152 500 - 152 500 9 10 11 52 500 154 300 134 300 20 000 12 57 050 37 050 20 000 52 500 20 000 20 000 52 500 13 14 15 57 050 37 050 20 000 57 050 37 050 20 000 57 050 37 050 20 000 20 000 20 000 20 000 4 625 000 3 931 250 4 625 000 3 931 250 693 750 693 750 693 750 693 750 Łączne nakłady budżetu Powiatu na lata 2007-2013 Łączne koszty zadań inwestycyjnych 1 967 548 2 617 478 2 675 000 2 940 000 2 900 000 2 973 000 3 446 669 4 495 790 21 000 472 22 129 647 24 266 908 12 611 918 11 330 267 25 966 208 * - za realizację tego zadania odpowiedzialny jest Geodeta Wojewódzki, którego wniosek został przyjęty do dofinansowania przez Zarząd Województwa w ramach Indykatywnego Planu Inwestycyjnego Aktualizacja 2011 r.: ZAKTUALIZOWANY WIELOLETNI PROGRAM INWESTYCYJNY POWIATU ZDUŃSKOWOLSKIEGO NA LATA 2007-2020 JEST ZAŁĄCZNIKIEM NR 1 DO NIENIEJSZEGO PLANU ROZWOJU LOKALNEGO NA LATA 2007-2020. 109 10.2 Zadania inwestycyjne zgłoszone do Wieloletniego Programu Inwestycyjnego, których realizacja jest możliwa po roku 2013. Nr wniosku Data wpływu Wnioskodawca Przedmiot wniosku 2 12.02.2007 Zespół Szkół w Zduńskiej Woli 3 4 12.02.2007 13.02.2007 6 20.02.2007 7 20.02.2007 8 20.02.2007 9 20.02.2007 10 20.02.2007 11 20.02.2007 12 22.02.2007 Zespół Szkół w Zduńskiej Woli Wydział Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Zduńskiej Woli Zespół Szkół nr 1 w Zduńskiej Woli Zespół Szkół nr 1 w Zduńskiej Woli Zespół Szkół nr 1 w Zduńskiej Woli Zespół Szkół nr 1 w Zduńskiej Woli Zespół Szkół nr 1 w Zduńskiej Woli Zespół Szkół nr 1 w Zduńskiej Woli Urząd Miasta w Zduńskiej Woli Termomodernizacja budynków Zespołu Szkół Budowa sali gimnastycznej Zakup samochodu służbowego do realizacji zadań wydziału w terenie 14 15 16 17 19 22.02.2007 22.02.2007 22.02.2007 22.02.2007 22.02.2007 Urząd Miasta w Zduńskiej Woli Urząd Miasta w Zduńskiej Woli Urząd Miasta w Zduńskiej Woli Urząd Miasta w Zduńskiej Woli Urząd Miasta w Zduńskiej Woli 20 22.02.2007 Urząd Miasta w Zduńskiej Woli 21 22 26 22.02.2007 22.02.2007 23.02.2007 28 23.02.2007 29 23.02.2007 30 23.02.2007 31 23.02.2007 32 23.02.2007 Urząd Miasta w Zduńskiej Woli Urząd Miasta w Zduńskiej Woli Powiatowy Międzyszkolny Ośrodek Sportowy Poradnia PsychologicznoPedagogiczna w Zduńskiej Woli II Liceum Ogólnokształcące w Zduńskiej Woli II Liceum Ogólnokształcące w Zduńskiej Woli Zespół Szkół Elektronicznych w Zduńskiej Woli Zespół Szkół Elektronicznych w Zduńskiej Woli 33 23.02.2007 34 23.02.2007 Zespół Szkół Elektronicznych w Zduńskiej Woli Zespół Szkół Elektronicznych w Zduńskiej Woli 110 Termomodernizacja budynków Zespołu Szkół nr 1 Modernizacja instalacji c.o. w budynkach Zespołu Szkół nr 1 Remont i modernizacja pomieszczeń dydaktycznych Zespołu Szkół nr 1 Modernizacja terenów wokół Zespołu Szkół nr 1 Modernizacja boiska szkolnego Zespołu Szkół nr 1 Modernizacja pomieszczeń do ćwiczeń sportowych w Zespole Szkół nr 1 Przebudowa ul. Dąbrowskiego (od ul. Łaskiej do Szadkowskiej) Przebudowa ul. Jodłowej Przebudowa ul. Kilińskiego Przebudowa ul. Kolejowej Przebudowa ul. Opiesińskiej Przebudowa ul. Spacerowej (od ul. Łódzkiej do Szadkowskiej) Przebudowa ciągów pieszych na ul. Spółdzielczej Przebudowa ul. Staszica Przebudowa ul. Świerkowej Termomodernizacja budynków PMOS Termomodernizacja budynku Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Termomodernizacja budynku II LO Budowa sali gimnastycznej przy II LO Termomodernizacja budynków ZSE Przebudowa i modernizacja pomieszczeń sportowych i instalacji c.o. w ZSE Przebudowa boiska szkolnego przy ZSE Modernizacja instalacji elektrycznej i przeciwpożarowej w ZSE 35 26.02.2007 36 26.02.2007 41 26.02.2007 42‟ 26.02.2007 43 26.02.2007 44 26.02.2007 45 27.02.2007 46 27.02.2007 47 27.02.2007 48 27.02.2007 49 27.02.2007 50 27.02.2007 51 27.02.2007 53 27.02.2007 54 28.02.2007 57 28.02.2007 62 28.02.2007 63 28.02.2007 65 28.02.2007 66 28.02.2007 67 68 28.02.2007 28.02.2007 69 28.02.2007 70 28.02.2007 71 28.02.2007 Wydział Promocji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Zduńskiej Woli Wydział Promocji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Zduńskiej Woli Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zduńskiej Woli Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zduńskiej Woli Budowa nowych i modernizacja istniejących rowerowych szlaków turystycznych Budowa konnego szlaku turystycznego Zakup aparatury i sprzętu medycznego Termomodernizacja budynku patomorfologii, oddziału chirurgicznego w SPZOZ i budynku przychodni na ul. Getta Żydowskiego Informatyzacja SPZOZ Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zduńskiej Woli Samodzielny Publiczny Zespół Rozbudowa systemu ratownictwa Opieki Zdrowotnej w Zduńskiej medycznego Woli Dom Pomocy Społecznej Termomodernizacja obiektów DPS w w Przatówku Przatówku Dom Pomocy Społecznej Modernizacja oczyszczalni ścieków przy w Przatówku DPS w Przatówku Dom Pomocy Społecznej Modernizacja składowiska odpadów w Przatówku komunalnych przy DPS w Przatówku Dom Pomocy Społecznej Termomodernizacja i wymiana węzła w Zduńskiej Woli cieplnego w DPS w Zduńskiej Woli Zespół Szkół RCKU Renowacja elewacji zewnętrznej w Wojsławicach i dachu pałacu przy ZSRCKU Zespół Szkół RCKU Remont dróg wew., ciągów pieszych w Wojsławicach oraz ogrodzenia ZSRCKU Zespół Szkół RCKU Remont kapitalny internatu przy w Wojsławicach ZSRCKU Jan Zaborowski – Radny Powiatu Budowa ścieżek rowerowych: Zduńskowolskiego 1. Zd-Wola – Ptaszkowice 2. Zd-Wola-Piaski-StrońskoZapolice Ilona Rychlik – Radna Powiatu Przebudowa drogi na odcinku Annopole Zduńskowolskiego – Korczew - Suchoczasy Wydział Inwestycji, Dróg Przebudowa drogi powiatowej nr 37231 i Funduszy Zewnętrznych (Kotliny - Grzybów) Urząd Gminy w Zduńskiej Woli Przebudowa drogi powiatowej na odcinku Wojsławice – Wiktorów – do granic powiatu w kierunku wsi Męcka Wola Urząd Gminy w Zduńskiej Woli Przebudowa drogi powiatowej na odcinku Annopole - Suchoczasy Urząd Gminy w Zduńskiej Woli Przebudowa drogi powiatowej na odcinku ul Wiejska w Zduńskiej Woli Urząd Gminy w Zduńskiej Woli Budowa chodnika i ścieżki rowerowej na odcinku Czechy – Izabelów – Annopole Nowe Urząd Gminy w Zduńskiej Woli Budowa chodnika we wsi Piaski Urząd Gminy w Zduńskiej Woli – Przebudowa drogi powiatowej i budowa Radny Gminy Zduńska Wola – chodnika na łączniku Tymienice Przemysław Sowała Izabelów Zespół Szkół w Zduńskiej Woli Wybudowanie kotłowni na biomasę i zainstalowanie kolektorów słonecznych Sołtysi i Radni Gminy Szadek Przebudowa drogi powiatowej Lichawa – Górna Wola w gm. Szadek Bursa Szkolna w Zduńskiej Woli Wymiana stolarki okiennej w Bursie 111 72 28.02.2007 Bursa Szkolna w Zduńskiej Woli 73 28.02.2007 74 28.02.2007 Maria Adamiak – Radna Powiatu Zduńskowolskiego Zespół Szkół Specjalnych w Zduńskiej Woli 75 28.02.2007 Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury w Zduńskiej Woli 76 28.02.2007 Tomasz Filipowski, Janusz Pawęta – Radni Powiatu Zduńskowolskiego 77 01.03.2007 Bursa Szkolna w Zduńskiej Woli 78 01.03.2007 79 01.03.2007 82 01.03.2007 83 05.03.2007 96 08.03.2007 98 08.03.2007 100 08.03.2007 101 08.03.2007 103 08.03.2007 105 12.03.2007 Szkolnej Termomodernizacja budynku i konserwacja dachu Bursy Szkolnej Przebudowa drogi powiatowej Kromolin – Pratków- Zamłynie Modernizacja Zespołu Szkół Specjalnych, m.in.: termomodernizacja, zmiana systemu ciepłowniczego, remont trzonu kuchennego, remont sanitariatów, remont posadzek, parkietów, malowanie wew. Przystosowanie wejścia do potrzeb os. niepełnosprawnych oraz utworzenie pracowni wokalno-muzycznej Przebudowa dróg: 1. Kwiatkowice–Lichawa–Zygry– Zadzim–Pęczniew 2. Lichawa-KrokociceChoszczewo-Prusinowice 3. Grzybów-Kotliny-Wojsławice. Przebudowa systemu ciepłowniczego: wybudowanie kotłowni na biomasę i montaż kolektorów słonecznych Modernizacja ul. Kościelnej w Szadku Zbigniew Augustyniak (pracownik UG w Szadku) w imieniu mieszkańców ul. Kościelnej w Szadku Jarosław Andrysiak – Modernizacja ul. Widawskiej w Szadku mieszkaniec powiatu zduńskowolskiego Przemysław Bożęcki – Budowa i renowacja chodnika na ul. mieszkaniec powiatu Piwnej (od ul. Łaskiej do zduńskowolskiego ul. Kobusiewicza) Grzegorz Duszyński – sołtys wsi Przebudowa drogi powiatowej Borki Prusinowskie w miejscowości Borki Prusinowskie Urząd Gminy Zapolice Przebudowa drogi powiatowej nr 37291 (Ptaszkowice-Zapolice-Strońsko) Urząd Gminy Zapolice Budowa chodnika przy drodze powiatowej nr 37287 (Holendry) Urząd Gminy Zapolice Przebudowa drogi powiatowej nr 37285 (Pstrokonie-Beleń Urząd Gminy Zapolice Przebudowa drogi powiatowej nr 37295 (1907E) (Kalinowa-Podule) Urząd Gminy Zapolice Przebudowa drogi powiatowej nr 4917E (Rembieszów- Branica-PtaszkowiceGrabia) Grzegorz Śpikowski – Radny Przebudowa chodników Powiatu Zduńskowolskiego na ul. Sieradzkiej 112 Aktualizacja 2011 r.: Wykaz złożonych wniosków do WPI na lata 2007 - 2020 Lp data wpływu 1 2 Wnioskodawca Nazwa zadana Lokalizacja 16.02.2011 Mieszkańcy ulicy Spółdzielczej i Staszica Wykonanie kanalizacji deszczowej, wraz z budową nowego chodnika ul. Spółdzielcza i Staszica Karsznice – Miasto Zduńska Wola 21.03.2011 Sołtys i Rada Sołecka Sołectwa Grzybów oraz Stanisław Sarnik Modernizacja drogi powiatowej na odcinku Kotliny - Grzybów Gmina i Miasto Szadek Przebudowa drogi powiatowej Nr 4914 E na Gmina Zduńska Wola odcinku Annopole Nowe od strony Izabelowa Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 3 25.03.2011 Mieszkańcy wsi Annopole Nowe 4 28.03.2011 Agnieszka i Jakub Klemżyńscy 5 28.03.2011 Grzegorz Krzyżański Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 6 28.03.2011 Marek Zalewski Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 7 28.03.2011 Bartosz Gałęzowski Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 8 28.03.2011 Ryszard Miśkiewicz Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 9 28.03.2011 Małgorzata Zalewska Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 113 Przebudowa drogi powiatowej Nr 4914 E na granicy miejscowości Izabelów-Annopole Nowe Małgorzata Zalewska Gmina Zduńska Wola do skrzyżowania z drogą powiatową Nr 1762 wraz z budową ciągu pieszorowerowego Przebudowa drogi Mieszkańcy wsi powiatowej Nr 4908 E w Gmina Zduńska Wola Piaski miejscowości Piaski Przebudowa ulicy Łaskiej w Przemysław Wlaź Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 10 28.03.2011 11 28.03.2011 12 29.03.2011 13 29.03.2011 Sławomir Zarzycki Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 14 29.03.2011 Zbigniew Witkowski Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 15 29.03.2011 Stanisław Gałka Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli 16 29.03.2011 Mariusz Jaszczak 17 30.03.2011 Urząd Gminy Zapolice 18 30.03.2011 Urząd Gminy Zapolice 19 30.03.2011 Urząd Gminy Zapolice 20 30.03.2011 Urząd Gminy Zapolice 21 30.03.2011 Urząd Gminy Zapolice 30.03.2011 Urząd Gminy Zapolice Remont drogi powiatowej Nr 4908E Holendry – Paprotnia wraz z budową chodnika Gmina Zapolice 30.03.2011 Wspólnota Lokalna Osiedla "Karsznice" w Zduńskiej Woli Wykonanie remontu ul. Staszica, wraz z budową chodnika Karsznice – Miasto Zduńska Wola 22 23 Przebudowa ulicy Łaskiej w Miasto Zduńska Wola Zduńskiej Woli Budowa ciągu pieszorowerowego przy drodze Gmina Zapolice powiatowej nr 4915E Zduńska Wola -Marżynek Remont drogi powiatowej Gmina Zapolice Branica - Kalinowa Remont drogi powiatowej Nr 4916E PtaszkowiceZapolice-Strońsko-Piaski Gmina Zapolice wraz z budową chodnika na odcinku Zapolice - Strońsko Remont drogi powiatowej nr 4917E Rembieszów – Gmina Zapolice Branica – Ptaszkowice Grabia Remont drogi powiatowej nr Gmina Zapolice 1907E Kalinowa - Podule 114 24 30.03.2011 25 30.03.2011 26 30.03.2011 27 31.03.2011 28 31.03.2011 29 30.03.2011 30 31.03.2011 31 31.03.2011 32 31.03.2011 33 31.03.2011 34 31.03.2011 35 31.03.2011 Wykonanie remontu ul. Karsznickiej, wraz z Wspólnota Lokalna budową chodnika i Karsznice – Miasto Osiedla "Karsznice" wykonaniem ścieżki Zduńska Wola w Zduńskiej Woli rowerowej, oraz budową sieci internetowej szerokopasmowej Ułożenie chodnika na ul. Wspólnota Lokalna Kolejowej od wiaduktu Karsznice – Miasto Osiedla "Karsznice" w kierunku ul. Zduńska Wola w Zduńskiej Woli Kosynierów po lewej stronie drogi Przebudowa chodnika wraz z Wspólnota Lokalna wykonaniem kanalizacji Karsznice – Miasto Osiedla "Karsznice" deszczowej na ulicy Zduńska Wola w Zduńskiej Woli Spółdzielczej Remont drogi powiatowej Nr Mieszkańcy wsi 4908EPoręby - Holendry Gmina Zapolice Holendry Paprotnia wraz z budową chodnika Remont drogi powiatowej nr 4917E Rembieszów – Ornafel Aleksandra Gmina Zapolice Branica – Ptaszkowice Grabia Przebudowa drogi powiatowej Nr 4906E na Kurzawa Katarzyna Gmina Zduńska Wola odcinku Janiszewice – Wymysłów - Gajewniki Jacek Sujecki sołtys Przebudowa drogi na Gmina Zduńska Wola wsi Annopole Nowe odcinku Annopole Nowe Przebudowa ul. Widawskiej Stanisław Bralczyk, nr 4932E w Szadku wraz ze Gmina i Miasto Bożena Szuster skrzyżowaniem z ul. Szadek Piotrkowską Przebudowa drogi powiatowej nr Paweł Kałczak, Gmina i Miasto 4910E na odcinku od Bożena Szuster Szadek Lichawy do granic Powiatu Zduńskowolskiego Przebudowa ul. Widawskiej w Szadku wraz ze Gmina i Miasto Krzysztof Nowak skrzyżowaniem z ul. Szadek Piotrkowską Zjazd z drogi wojewódzkiej Szadek - Łódź na drogę Gmina i Miasto Krzysztof Nowak powiatową do miejscowości Szadek Piaski, Wilamów Przebudowa drogi Górna Wola - Wilamów, oraz Gmina i Miasto Krzysztof Nowak budowa chodnika w Szadek miejscowości Górna Wola 115 36 31.03.2011 37 31.03.2011 38 31.03.2011 39 29.03.2011 40 30.03.2011 41 30.03.2011 Przebudowa drogi KotlinyGmina i Miasto Grzybów Szadek Remont drogi nr 4932E, ul. Urząd Gminy i Gmina i Miasto Widawska w Szadku i Miasto w Szadku Szadek Szadkowice Ogrodzim Remont drogi powiatowej nr Urząd Gminy i Gmina i Miasto 4903E na odcinku KotlinyMiasto w Szadku Szadek Grzybów Budowa "Moje Boisko Zespół Szkół Orlik 2012" na terenie boiska Elektronicznych im szkolnego Zespołu Szkół Miasto Zduńska Wola Stanisława Staszica w Elektronicznych im. Zduńskiej Woli St.Staszica w Zduńskiej Woli Budowa Sali gimnastycznej Wspólnota Lokalna wraz z krytym basenem przy Karsznice - Miasto Osiedla "Karsznice" Zespole Szkół na ul. Okrzei Zduńska Wola w Zduńskiej Woli 11 Wspólnota Lokalna Modernizacja budynku Karsznice - Miasto Osiedla "Karsznice" Zespołu Szkół i bursy przy Zduńska Wola w Zduńskiej Woli ul. Okrzei 11 Krzysztof Nowak 116