I. Rybkowska, A. Siuta-Olcha Ocena energochłonności budynku
Transkrypt
I. Rybkowska, A. Siuta-Olcha Ocena energochłonności budynku
OCENA ENERGOCHŁONNOŚCI BUDYNKU SZKOLNEGO PODDANEGO ZABIEGOM TERMOMODERNIZACYJNYM THE EVALUATION OF ENERGY-CONSUMPTION OF THE SCHOOL BUILDING BEFORE AND AFTER THE THERMO-MODERNIZATION Izabela Iwona Rybkowska, Alicja Siuta-Olcha Wydział InŜynierii Środowiska, Politechnika Lubelska, 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 40B, e-mail: [email protected] ABSTRACT In this paper energy-technical-economic analysis of the public building for case the elementary school located in Lublin was presented. Energy balances were obtained by the use of the computer programme PURMO OZC 4.0. The annual energy demand for space heating of the analyzed school was determined as 473188 kW·h per year (259.1 kW·h/m2 per year, 83.6 kW·h/m3 per year). Three alternative thermomodernization works for the building’s envelope with the purpose of energy-consumption decrease were presented. Total costs of modernizations of this building were estimated. The most profitable solution of renovation of this school was chosen (the variant No. 3). Use of a thermal insulation, 17 centimeters thick for the external walls and a thermal insulation 14 centimeters thick for the ceiling under the loft without heating, caused the reduction of the annual energy demand in the analyzed school about 51.72% (228452 kW·h/year, 125.1 kW·h/m2·year, 40.4 kW·h/m3·year). Key words: heat losses, overall heat-transfer coefficient, energy demand for space heating, thermal insulation, thermo-modernization, Simple Pay Back Time WSTĘP Aktualne wymagania ochrony cieplnej budynków uŜyteczności publicznej, jakie muszą spełniać budynki nowo projektowane, określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury (Dz. U. 2008 nr 201, poz. 1238) z dnia 6 listopada 2008 r. W budynkach juŜ istniejących straty ciepła są zwykle za duŜe, co wiąŜe się z brakiem dostatecznej izolacji termicznej przegród budowlanych. Konieczne jest więc przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych. WyŜszy poziom wymagań, a w konsekwencji lepsza izolacyjność cieplna powoduje zmniejszenie energochłonności budynków. Pod pojęciem termomodernizacji naleŜy rozumieć wszelkie działania mające na celu wyeliminowanie strat ciepła w budynku, bądź jeśli jest to niemoŜliwe, częściowe ich ograniczenie. Prowadzi to do zmniejszenia zuŜycia energii cieplnej na cele ogrzewania, a co za tym idzie obniŜenia kosztów eksploatacyjnych budynku. Zakres moŜliwych do zrealizowania prac remontowych ograniczony jest bryłą oraz konstrukcją budynku. Dobrze przeprowadzona termomodernizacja powinna być wykonana w sposób kompleksowy. Oznacza to wykonanie usprawnień w strukturze budowlanej modernizowanego obiektu (ocieplenie ścian i stropów, uszczelnienie lub wymiana okien) oraz w systemach instalacyjnych (centralnego ogrzewania czy ciepłej wody uŜytkowej). Na działania najbardziej optymalne, z punktu widzenia kosztów realizacji oraz oszczędności energii, wskazuje audyt energetyczny budynku. W jego skład powinny wchodzić: - dane określające stan techniczny budynku, lokalnego źródła ciepła bądź lokalnej sieci ciepłowniczej, - moŜliwe warianty realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, - wybór optymalnego wariantu pod względem technicznym i ekonomicznym. Analizę efektywności danej inwestycji uzyskuje się poprzez porównanie wielkości uzyskanych korzyści (oszczędności eksploatacyjnych) oraz poniesionych kosztów (nakładów inwestycyjnych, remontów, spłaty kredytu inwestycyjnego i tym podobnych). Do podstawowych wskaźników opłacalności inwestycji naleŜą: - prosty czas zwrotu nakładów (Simple Pay Back Time- SPBT), 208 - wartość zaktualizowana inwestycji netto (Net Prezent Value- NPV), - wewnętrzna stopa zwrotu (Internal Rate Return- IRR), - suma kosztów poniesionych w ciągu całego okresu eksploatacji (Life Cycle CostLCC), - koszt zaoszczędzonej energii (Coast of Saving- CS). Stosowanie termomodernizacji wymuszone jest przede wszystkim wzrostem cen nośników energii oraz malejącymi jej zasobami, jak równieŜ ochroną środowiska naturalnego i zdrowiem człowieka (Z. Mierczyk i in., 2007). Termomodernizacja, obok obniŜenia energochłonności, dodatkowo prowadzi do podniesienia komfortu uŜytkowania pomieszczeń, poprawy estetyki (jakości tynków, kolorystyki) i funkcjonalności budynku. CHARAKTERYSTYKA BUDYNKU Przedmiotem analizy jest Szkoła Podstawowa numer 14 imienia Tadeusza Kościuszki, zlokalizowana przy ulicy Aleja Warszawska 94 w Lublinie (rys. 1). Jest to budynek wolno stojący, wybudowany w roku 1956, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, z poddaszem nieuŜytkowym o kubaturze 9137 m3, powierzchni ogrzewanej równej 1826,3 m2 oraz powierzchni dachu 987 m2. Piwnice budynku przeznaczone są na pomieszczenia socjalne, szatnie, kuchnię z zapleczem, jadalnię. Na parterze oraz na pierwszym piętrze znajdują się: sale lekcyjne, pokój nauczycielski, gabinet lekarski i stomatologiczny, świetlica, sanitariaty, pomieszczenia administracyjne. W bocznym skrzydle budynku znajduje się sala gimnastyczna, biblioteka, dwie klasy „0” oraz pomieszczenia dla konserwatora. Rys. 1. Budynek Szkoły Podstawowej nr 14 im. Tadeusza Kościuszki przy ul. Aleja Warszawska 94 w Lublinie Ściany zewnętrzne szkoły wykonane zostały z cegły ceramicznej pełnej grubości 53 cm. Ściany działowe zbudowane są z cegły dziurawki o grubości 18 cm oraz z cegły pełnej o grubości 12 cm i 6 cm. W tabeli 1 zestawiono współczynniki przenikania ciepła przegród budowlanych szkoły. Tabela 1. Zestawienie współczynników przenikania ciepła przegród budowlanych szkoły Rodzaj przegrody U, W/(m2·K) Dach 3,04 Strop pod nieogrzewanym poddaszem 1,00 Strop międzykondygnacyjny 1,64 Podłoga w piwnicy 0,22 Podłoga na gruncie 0,25 Ściana wewnętrzna (6 cm) 2,98 Ściana wewnętrzna (12 cm) 2,42 Ściana wewnętrzna (18 cm) 1,86 Ściana zewnętrzna (53 cm) 1,17 Okno 1,10 209 Źródłem ciepła dla budynku jest kotłownia gazowa, zlokalizowana w podpiwniczeniu, w miejscu kotłowni węglowej. Wcześniej istniejąca kotłownia uległa całkowitemu demontaŜowi wraz z kotłami, rurociągami oraz armaturą. Obecna kotłownia pokrywa potrzeby cieplne szkoły związane z ogrzewaniem i przygotowaniem ciepłej wody. W kotłowni zainstalowany jest jeden kocioł wodny niskotemperaturowy stalowy firmy Viessmann typu Paromat-Duplex-TR, o mocy 225 kW, pojemności wodnej 390 dm3 oraz ciśnieniu dopuszczalnym 0,4 MPa. Ciepła woda przygotowywana jest w dwóch podgrzewaczach firmy Viessmann typu VertiCell-HG/I, o pojemności 350 dm3 kaŜdy, połączonych w baterię. Pełną automatyczną regulację kotłowni zapewnia mikrokomputerowy sterownik firmy Viessmann typu Dekamatik DE/B. Budynek szkoły zasilany jest gazem ziemnym wysokometanowym. Dostawcą paliwa jest Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z.o.o. w Tarnowie. Koszty gazu rozliczane są według taryfy W-5. Budynek rozwaŜanej szkoły, w aktualnym stanie technicznym, charakteryzuje się wysoką projektową stratą ciepła przez przenikanie, która wynosi według obliczeń 164,34 kW. Przyczyną tego jest fakt, Ŝe obiekt był budowany w latach, w których nie obowiązywały tak rygorystyczne wymagania ochrony cieplnej, jak ma to miejsce obecnie. Rys. 2 przedstawia procentowy udział strat energii cieplnej przez poszczególne przegrody budowlane. Największymi stratami ciepła, stanowiącymi 44,1%, charakteryzuje się ściana zewnętrzna, co wiąŜe się z brakiem izolacji cieplnej. RównieŜ zapotrzebowanie na ciepło do wentylacji stanowi duŜy udział strat energii, który wynosi 37,9%. Straty rzędu 8,9% generuje strop pod nieogrzewanym poddaszem, który zaizolowany jest jedynie 3-centymetrową warstwą wełny mineralnej. Dość niskie straty ciepła dają okna i drzwi zewnętrzne (łącznie 4,9%), co związane jest z ich bardzo dobrym stanem technicznym (nowa stolarka drzwiowa i okienna). 44,1% Drzwi zewnętrzne Okno (świetlik) zewnętrzne Dach Podłoga na gruncie 0,1% 1,6% 37,9% 8,9% 4,4% 0,1% 1,3% 0,5% Podłoga w piwnicy Strop ciepło do dołu Strop pod nieogrz. poddaszem Ściana zewnętrzna przy gruncie Ściana wewnętrzna Ściana zewnętrzna Ciepło na wentylację 0,5% 0,6% Rys. 2. Zestawienie strat energii cieplnej dla budynku szkoły przed termomodernizacją OPIS WARIANTÓW TERMOMODERNIZACYJNYCH W wariancie pierwszym przyjęto taką grubość izolacji cieplnej, aby współczynnik przenikania ciepła przegród budowlanych nie przekraczał wartości maksymalnych określonych w (Dz. U. 2008 nr 201, poz. 1238). Maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła ściany zewnętrznej wynosi w tym przypadku 0,30 W/m2·K, natomiast dla dachu czy stropu pod nieogrzewanym poddaszem Umax = 0,25 W/m2·K. W przypadku wariantu drugiego, grubość izolacji cieplnej została wybrana na podstawie wartości oporów cieplnych danej przegrody według Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 roku (Dz. U. 2009 nr 43 poz. 346). Minimalna wartość oporu cieplnego według [3] powinna wynosić co najmniej: 4,0 (m2·K)/W- dla ścian zewnętrznych, 4,5 (m2·K)/W- dla stropodachów i stropów pod nieogrzewanym poddaszem lub nad przejazdem, 2,0 (m2·K)/W- dla stropów nad nieogrzewanymi piwnicami i zamkniętymi przestrzeniami podpodłogowymi. W wariancie trzecim przyjęto optymalną grubość izolacji cieplnej, dla której zabiegi termomodernizacyjne są opłacalne. Na rysunkach 3-4 pokazano, jak zmienia się sezonowe zapotrzebowanie na ciepło w wyniku zastosowania róŜnej grubości ocieplenia. Niewielka grubość izolacji daje widoczne efekty w postaci zmniejszającego się zapotrzebowania na ciepło. 210 Warstwę ocieplenia dla ściany zewnętrznej stanowi styropian, a dla stropu pod nieogrzewanym poddaszem wełna mineralna. W tabeli 2 zestawiono warianty termomodernizacyjne analizowanego budynku szkoły wraz z wyborem grubości izolacji cieplnej. Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło [GJ/a] 1500 1400 1300 1200 1100 1000 900 800 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Grubość warstwy ocieplenia [cm] Rys. 3. Zmiana sezonowego zapotrzebowania na ciepło w zaleŜności od grubości warstwy ocieplenia ściany zewnętrznej za pomocą styropianu Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło [GJ/a] 1660 1640 1620 1600 1580 1560 1540 1520 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Grubość warstwy ocieplenia [cm] Rys. 4. Zmiana sezonowego zapotrzebowania na ciepło w zaleŜności od grubości warstwy ocieplenia stropu pod nieogrzewanym poddaszem za pomocą wełny mineralnej Tabela 2. Zestawienie wariantów termomodernizacyjnych analizowanego budynku Materiał termoizolacyjny wraz z grubością [cm] Rodzaj przegrody Wariant I Wariant II Wariant III Ściana zewnętrzna Styropian, 12 Styropian, 15 Styropian, 17 Strop pod nieogrzewanym Wełna mineralna, Wełna mineralna, Wełna mineralna, poddaszem 8 21 14 DYSKUSJA WYNIKÓW Bilanse energetyczne budynku dla poszczególnych wariantów przeprowadzono z wykorzystaniem programu komputerowego PURMO OZC 4.0. Dla wariantu I uzyskano zmniejszenie sezonowego zapotrzebowania na ciepło z 473188 kW·h/a do 252101 kW·h/a, co daje spadek o 47%. Ocieplenie przegród spowodowało znaczne zmniejszenie strat energii cieplnej dla danego budynku w stanie wyjściowym, co przedstawiono na rys 5. Przenikanie ciepła przez ścianę zewnętrzną zostało zmniejszone do wartości 17%, co w stosunku do stanu początkowego daje redukcję o 27,1%, a dla stropu pod nieogrzewanym poddaszem z wartości 9,1% do 8% .W tym wariancie zapotrzebowanie na ciepło do wentylacji stanowi największy udział, to jest 60,5%, czyli uległo zwiększeniu o 22,7%. Dla wariantu II sezonowe zapotrzebowanie na ciepło na cele ogrzewania wyniosło 228891 kW·h/a, co daje redukcję potrzeb cieplnych o 52% w stosunku do stanu początkowego. W porównaniu z wariantem I zauwaŜalne jest dalsze zmniejszenie strat ciepła, dla ściany zewnętrznej do wartości 15,4%, a dla stropu pod nieogrzewanym poddaszem do wartości 4% (rys. 6). 211 60,5% 17,0% Drzwi zewnętrzne Okno (świetlik) zewnętrzne Dach Podłoga na gruncie Podłoga w piwnicy Strop ciepło do dołu Strop pod nieogrz. poddaszem 0,2% Ściana zewnętrzna przy gruncie 2,5% Ściana wewnętrzna 8,0% 0,2% Ściana zewnętrzna 7,0% 2,1% 0,7% 1,1% Ciepło na wentylację 0,7% Rys. 5. Zestawienie strat energii cieplnej dla budynku - wariant I 64,9% Drzwi zewnętrzne 15,4% Okno (świetlik) zewnętrzne Dach Podłoga na gruncie Podłoga w piwnicy Strop ciepło do dołu Strop pod nieogrz. poddaszem Ściana zewnętrzna przy gruncie Ściana wewnętrzna Ściana zewnętrzna Ciepło na wentylację 0,2% 2,7% 4,0% 7,6% 0,2% 2,2% 0,8% 0,8% 1,2% Rys. 6. Zestawienie strat energii cieplnej dla budynku - wariant II W wyniku obliczeń dla wariantu III uzyskano największe zmniejszenie sezonowego zapotrzebowania na ciepło, to jest do wartości 228452 kW·h/a, co daje redukcję potrzeb cieplnych o 51,72%. Na podstawie bilansu strat ciepła (rys. 7) ustalono, Ŝe strata ciepła przez ściany zewnętrzne stanowi 13,9%, a strata ciepła przez strop pod nieogrzewanym poddaszem 5,6%. 64,8% 13,9% Drzwi zewnętrzne Okno (świetlik) zewnętrzne Dach Podłoga na gruncie Podłoga w piwnicy Strop ciepło do dołu Strop pod nieogrz. poddaszem 0,2% 2,7% Ściana zewnętrzna przy gruncie Ściana wewnętrzna 5,6% 0,2% Ściana zewnętrzna Ciepło na wentylację 1,2% 2,2% 7,6% 0,8% 0,8% Rys. 7. Zestawienie strat energii cieplnej dla budynku - wariant III 212 W przypadku wariantu III zaizolowanie ścian zewnętrznych jest najbardziej opłacalne, gdyŜ dzięki niemu uzyskuje się zmniejszenie strat ciepła o 30,2%. Natomiast rozwaŜając docieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem najlepsze efekty daje wariant II, w którym uzyskano obniŜenie strat ciepła o 5,1%. Zestawienie rocznego zapotrzebowania ciepła budynku na cele ogrzewania dla wszystkich wariantów obliczeniowych przedstawia rys. 8. Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło [kWh/a] 473188 500000 450000 400000 350000 252101 228891 300000 228452 250000 200000 150000 100000 50000 0 Przed termomodernizacją I wariant II wariant III wariant Rys. 8. Zestawienie sezonowego zapotrzebowania na ciepło przed i po dokonanej termomodernizacji budynku Zmiany energochłonności budynku poddanego pracom dociepleniowym moŜna wyrazić za pomocą wskaźników energetycznych, których wartości przedstawiono w tabeli 3. W wyniku termomodernizacji struktury budynku roczne zapotrzebowanie energii cieplnej na ogrzewanie w odniesieniu do powierzchni ogrzewanej (EA, kW·h/m2·a) lub w odniesieniu do kubatury ogrzewanej budynku (EV, kW·h/m3·a) moŜe zmniejszyć się blisko o połowę. Tabela 3. Zestawienie wskaźników energetycznych dla budynku szkolnego Wskaźnik energetyczny Stan techniczny budynku EA, kW·h/m2·a EV, kW·h/m3·a Przed termomodernizacją 259,1 83,6 Wariant I 138 44,6 Wariant II 125,3 40,5 Wariant III 125,1 40,4 W celu przeprowadzenia analizy ekonomicznej i określenia najlepszego, czyli optymalnego ulepszenia, przyjęto opłatę stałą miesięczną związaną z dystrybucją i przesyłem energii wykorzystywanej do ogrzewania Om=4953,32 zł/(MW·miesiąc). Opłatę zmienną Oz, związaną z dystrybucją i przesyłem jednostki energii określono na poziomie 38,46 zł/GJ. Prosty czas zwrotu (SPBT) wyznaczono według wzoru (Dz. U. 2009 nr 43 poz. 346): SPBT = Nu [lata] ∆ O rU Σ gdzie: Nu - ∆OrU - planowane koszty robót związanych ze zmniejszeniem strat przenikania ciepła dla całkowitej powierzchni wybranej przegrody [zł], roczna oszczędność kosztów energii wynikająca z zastosowania ulepszenia termomodernizacyjnego, przypadająca na poszczególne lata z wykorzystanych róŜnych źródeł energii [zł/a] (1) n ∆OrU = (x0·Q0u·O0z - x1·Q1u·O1z)+12(y0·q0u·O0m - y1·q1u·O1m)+12(Ab0- Ab1) [zł/a] gdzie: x0, xl - Q0u, Q1u udział n-tego źródła w zapotrzebowaniu na ciepło przed i po wykonaniu ulepszenia termomodernizacyjnego, (2) roczne zapotrzebowanie na ciepło na pokrycie strat przenikania ciepła przed i po wykonaniu ulepszenia termomodernizacyjnego [GJ/a], 213 O0z, O1z – y0, y1 – q0u, q1u – O0m,O1m – Ab0, Ab1 - opłata zmienna związana z dystrybucją i przesyłem jednostki energii wykorzystywanej do ogrzewania przed i po wykonaniu ulepszenia termomodernizacyjnego dla ntego źródła, odpowiadająca dla gazu stawce opłaty zmiennej za przesłanie paliwa zł/m3 przeliczonej na zł/GJ, udział n-tego źródła w zapotrzebowaniu na moc cieplną przed i po wykonaniu ulepszenia termomodernizacyjnego [MW], zapotrzebowanie na moc cieplną na pokrycie strat przenikania ciepła przed i po wykonaniu ulepszenia termomodernizacyjnego [MW], stała opłata miesięczna związana z dystrybucją i przesyłem energii wykorzystywanej do ogrzewania przed i po wykonaniu ulepszenia termomodernizacyjnego dla ntego źródła, odpowiadająca dla gazu składnikowi stałemu wyznaczonemu na jednostkę mocy umownej w miesięcznym okresie rozliczeniowym, przeliczonemu na zł/(MW·miesiąc), miesięczna opłata abonamentowa przed i po wykonaniu ulepszenia termomodernizacyjnego dla n-tego źródła [zł/miesiąc]. Q0u,Q1u = 8,64·10-5·Sd· A [GJ/a] R (3) −6 q0u,q1u= 10 ⋅ A ⋅ (t wo − t zo ) [MW] R (4) gdzie: Rcałkowity opór cieplny ocenianej przegrody budowlanej przed i po termomodernizacji [(m2·K)/W] Apowierzchnia całkowita izolowanej przegrody przed i po termomodernizacji [m2], Sd- liczba stopniodni [d·K/a], two- obliczeniowa temperatura powietrza wewnętrznego, określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą temperatur ogrzewanych pomieszczeń w budynkach [°C], tzoobliczeniowa temperatura powietrza zewnętrznego dla danej strefy klimatycznej, określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą temperatur obliczeniowych zewnętrznych [°C]. Wyniki obliczeń prostego czasu zwrotu, przeprowadzonych według równań 1-4 dla poszczególnych usprawnień remontowych, zestawiono w tabelach 4-5. Natomiast wskaźnik SPBT dla wyróŜnionych wariantów termomodernizacyjnych przedstawiono na rysunku 9. Tabela 4. Prosty czas zwrotu ocieplenia ścian zewnętrznych o powierzchni całkowitej 2772,29 m2 róŜnymi grubościami styropianu d ∆U ∆q ∆Q ∆OrU Lp. NU SPBT cm W/m2·K MW GJ/a zł/a zł lata 12 0,89 0,098 839,67 38128,26 333785,3 8,75 Wariant I 15 0,93 0,103 882,10 40055,01 338036,7 8,44 Wariant II 0,95 0,106 903,60 41031,28 343776,3 8,38 Wariant III 17 Tabela 5. Prosty czas zwrotu ocieplenia stropu pod nieogrzewanym poddaszem o powierzchni 753,4 m2 róŜnymi grubościami wełny mineralnej Lp. d ∆U ∆q ∆Q ∆OrU NU SPBT cm W/m2·K MW GJ/a zł/a zł lata 8 0,50 0,015 129,19 5866,29 16288,51 2,78 Wariant I 21 0,78 0,024 202,09 9176,82 40834,28 4,45 Wariant II 0,69 0,021 177,57 8063,12 28591,53 3,55 Wariant III 14 214 SPBT [lata] 7,96 7,70 9,00 7,58 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 Wariant I Wariant II Wariant III Rys. 9. Zestawienie prostego czasu zwrotu inwestycji dla wariantu I, II oraz III PODSUMOWANIE I WNIOSKI LITERATURA Przeprowadzone obliczenia oraz analiza otrzymanych wyników pozwoliły na sformułowanie następujących wniosków: Budynek szkoły nie spełnia aktualnych wymagań ochrony cieplnej budynków, dlatego teŜ konieczne jest przeprowadzenie ulepszeń w jego strukturze budowlanej. Z uwagi na to, Ŝe budynek posiada stolarkę drzwiową i okienną w bardzo dobrym stanie technicznym, a źródło ciepła zostało juŜ wcześniej zmodernizowane, przewidziano prace remontowe budynku szkolnego polegające na dociepleniu stropu pod nieogrzewanym poddaszem oraz na izolacji cieplnej ścian zewnętrznych w celu ograniczenia zuŜycia ciepła, a tym samym obniŜenia kosztów ogrzewania. Biorąc pod uwagę wskaźnik ekonomiczny SPBT, wariant I okazał się najbardziej niekorzystny. JednakŜe koszty inwestycyjne związane z pracami remontowymi są w tym przypadku najniŜsze i wynoszą 350073,81 zł. Najkorzystniejszym pod względem energetycznym i ekonomicznym okazał się wariant III, w wyniku którego uzyskano zmniejszenie sezonowego zapotrzebowania na ciepło o 244736 kW·h/a, czyli o 51,72%. W tym wariancie prosty czas zwrotu inwestycji SPBT wynosi 7,58 lat i jest najmniejszy spośród rozpatrywanych wariantów termomodernizacyjnych. MIERCZYK Z. i in., Nowoczesne technologie dla budownictwa, Wyd. Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa 2007. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2008 nr 201, poz. 1238). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 roku w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a takŜe algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz. U. 2009 nr 43 poz. 346).